Principia systematis chirurgiae hodiernae in usum publicum et privatum adornata

341쪽

voluntarie mittit. Morbus hic grauissimus, cuius Irognos a semper est ambigua, haud raro omnem medelamorespuit, quae in uniuersum a gradu mali ac dissicultate ablationis causae pendet. CV ratio ex iis, quae de apoplexia, paralysi vel aliorum morborum therapi diximus vel infra dicentur, facile intelligitur CCCCLXXXVI. Singularem mentionem me, retur ea semi legiae sexies, insantibus familiarior, quae a metratas materine scrophulosae vel alius, ad unam vel plures Dertebras dorsales, verticales, lumbares rarius, inducitur, unde insurgunt ipsius ver-:ebrae adfectae vel plurium prominentia et tumor, rhachitici aemulus, a simplici gibbositate vel lordosi omnino diuersus , ligamentorum in statio, cartilaginum interarticularium attenuatio; succedunt denique carie S, partium adiacentium putrida dissolutio liquidi ichorosii in canali vertebrali effusio. Perpetuum huius morbi symptoma est lente adueniens segnities, debilitas, inertia, paralysis extremitatum inferiorum, quae ad vesicam urinariam et intestinumi rectum saepe extenditur, vix unquam altius adscendit Morbo ad summum aucto, nisi tempestiuum adferri possit auxilium, aegroti demum, accedentibus interdum abscessibus lymphaticis ad nates et femora , tabidi conficiuntur

CCCCLXXXVII. Therapia huius morbi experientia comprobata consistit in excitatione viceris arri

342쪽

tificialis ad latera tumoris vertebralis, quod large diuque fluens, vel ope caussici inusti et immissione fabae et inspersione pulueris cantharidum, vel se tacet traiecti ope sustentetur. Hoc ulcus ultra totalem sensi is motusque restitutionem conseruari debet; haud neglecta therapia interna constitutioni aegroti adornata. Hanc tamen medendi rationem in simplici gibbositate, in qua nulla sit ligamentorum et ipsius ossis in statio, haud indicatam esse, neque optatum effectum praestare, si caries iam adfuerit, per se patet.

inlis resolutionem partis cuiuslibet singularis. Plerumque solus motus in paressi deficit, rarius simul laesus est sensus, rarissime sensu tantum priuatur Pars, motu superstite. Catiis morbi vix umquam extra adfectionis sedem vel proximum nerui ganglion quaerenda est; iniuriae externae, adplicata saturnina, metastasis rheumatica vel arthritica maxime pare si inducendae fauent. Proelio is et citratio ex ante dictis sponte patent, attamen cum nonnullae species a generali therapia resolutionum exposita quodammodo abludant, sigillatim veniunt Pertractandae:

343쪽

Parasi seri sis

palpebrae duplex est: a) vel musculus eleuator paralysi laborans velum superius attollere non valet, unde hoc ante oculum laxe propendet, a coalitu aut tumore palpebrarum facile distinguer dum; h) vel orbicularis musculus, constrictioni im- . par, oculum apertum relinquit. Morbus est aut grauioris mali, apoplexiae vel hemi- plegiae, praenuntius vel pedissequus , aut iniuriae externae qualiscumque illatae soboles, aut a mera atque spontanea debilitate palpebrae, senibus fre. quentiore, inductui. CCCCXC. Therapia genio causaeque morbi adornanda est. Quae apopleviam seu hemiplegiam antecedit vel sequitur blepharoplegia, vix Vmquam, nisi prius perfeste sanato morbo primario, secedit. Localis mali sanatio enicacissimis neruinis aut stitnutantiis

344쪽

lantibus tentanda est, haud omissis inspersionibust fortibus frequentibusque a Uae frigidissimae, viribus

electricis et emeticis repetitis. Nonnulli de ea operatione aliquid sperant, qua pars cutis laxior serro quam cautissime tr3nsuersim exscinditur, de qua medendi ratione in lagophthalmi clururgia Vberius agetur. Si quis tumor vel inflammatorius, vel o ede- malosus, vel excrescentialis in palpebra resoluta simul

adfuerit, therapiam illi simul odornandam esse, per se patet. A m a ur o fi s. CCCCXCI. Amaurosis eis visus debilitas, obscuritas vel defectus, avitio neruorum oculi, nerui

nimirum optici, vel plexus ciliaris laesione qualicumque pendens; qui adeo omnino ad resolutiones particulares pertinet. Possunt autem nerui oculi immeabiles fieri aut plane destrui, vel in ipso en- cephalo, neruorum origine, vel intractu, vel in tunicis oculi en retina .

CCCCXCII. Pro huius vitii gradu c diuersitate amauro sis quoque dissert. Sic ob alia est perfecto, etiam gutta serena dicta, in qua totalis visus abolitio adest; b) alia est in refecta, in qua visus debilitas,

obscuritas, imbecillitas, deprauatio adest respective ad stum, gradum lucis, et distantia in vel ad Parentiam obieeti, ab adfectione

345쪽

sectione ne tuosa pendens. Ad hanc speciem reseruntur, amblyopia crepuscularis et diurna, antiquis hemeralopia et nycta-lopia dictae, quae nomina recentiore S , immerito forsan, mutarUHt. Vterque adsectus iterum est vel continuus, vel re mittens, vel intermittens, seu statis vel incertis temporibus recurren S; atque nUnc cito nunc lentius atque gradatim insurgit. In hoc casu incipit morbus haud raro sub signis sensilitatis et irritabilitatis oculi adauctae, dolore nimirum, leuiore inflammatione et lucis intolerantia, vel sub visionibus nebulosis aut scintillarum vel silorum splendentium. Sub morbi initio aegroti obiecta dis mctius vident in loco obscuriori, quam in lucido.

CCCCXCIlI solum atque constans sin foma

amauros eos, haud alio morbo complicatae, est VHus imperfectus vel abolitus, cornea, humore aqueo et

lente pellucidis; reliqua signa ad indolem et gradum morbi variant. Sic

a iridis mobilitas nunc plane deest, nunc valde distine a obseruatur, nunc sub remediorum usu absque visus restitutione recurrit. Haec diuersitas maxime inde pendere videtur, utrum ipse neruus opticus, an plexus, ' ciliaris magis adfectus fuerit. Notandiani tamen , iridis mobilitatem in amaurosi vix umquam a lucis imperio oriri, sed absque

346쪽

eo adesse; unde sub ipso lucis stimulo, pu-

pillam in hoc morbo haud raro dilatari ob-

seruam US.

h) supillae color raro tam splendide niger est, vi fundus oculi inspici possit, saepius est pallidus, nebulosus, sub glaucus. Haec differentia a varia adfectione et consistentia liquoris vitrei simul praesente pendere videtur. c) pupillae diameter nunc maximus est, qui vix limbi iridis inspectionem permittit, nune

naturalis , nunc nimiS contractus. Interdum morbus absque ulla manifesta causa et absque ullo alieno ompto mate irrepit, interdum vertigo , dolor pressorius frontis et nasi siccitas simul adsunt, vel alia oculi adfectio, cataracta, glaucomacet. simul occurrit: CCCCXCIU. Ambi via, in qua vix ulla labes bulbi oculi visu dignoscenda occhrrit. semper lutrumqtae oculum, perfficta amaurosa S non raro alterutrum tantummodo, occupat. Saepe tamen accidit, ut uno oculo amaurosi corrupto post unum vel Alterum annum, alter oculus doleat, rubeat, lacry- metur, dolente capite, et sic idem infortunium ocu- .lo sano immineat.

CCCCXCU. Principium amauro sis in Uni Iersum est labes unius vel plurium vel omnium nerUU-

lorum

347쪽

Parat ses. Sis

torum oculi, in iluxum virium neruosarum impediens ; hoc aeutem fieri potesta) a compressione qualicumque externa nervorum Vel eorum originis, h) vel ab introductione materiae alienae moris bificae acris viscidae in contextum cellulo. sum ipsius substantiae nerueae, c) vel ab atrophia aut exsiccatione neruorum

d) vel a dissolutione aut irritatione mechanica, e) vel alia denique hucusque incognita ratione. Inde in sectionibuo cadauerum ama rosi antea laborantium, saepe plane nullum neruorum vitium detegi potest. CCCCXCVI. Carsi re, quae neruum Opticiam, vel plexum vel ipsam retinam laedendo, amaurota inducunt, multae sunt atque variae, quarum diligentissimae indagationi thesapia maxime innititur. Inde variae congestiones sanguinis et humorum ad caput , iniuriae .externae oculo vel partibus circumiacentibus vel ipso encephalo illatae, varii morbi abdominales, haemorrhagiae solitae suppressae, vomit uritione S, vomitus , diuturnus corporum splendentium intuitus, vel alia diuturna oculorum satigatio, calor solis nimius, ingens corporis e Xercitium , situs corporis diu ad anteriora inclinatus, ex-ostos es

348쪽

Parali es. Ostoses in theca cranii vel orbita, tumores Vlandulosi

excrescentiales varia, contusio. diuturna irritatio,

imperfecta dissolutio nerui frontalis vel infraorbitalis, varii morbi sinus frontalis et membranae pituitariae, siccitas nasi, eiu uuia acria, metallica, vel e latrinis animi pathemata grauistinia, refrigerium subitum calente vel sudore perluso corpore susceptum, eruptionis culaneae repulsae metastales, acrimoniae arthriticae, rheumaticae, venereae, sobriles; stupefacientia vel narcotica ingesta vel admota. 'mo ibi varii spasmodici, ophthalmiae operationes chi Iurgicae praegressae, communes denique apoplexiae et paralyseos causae antea expositae. CCCCXCVIl. Pro vo is amata roseo S in universum est ambigua et perse8la minus promittit, quam imperfecta; lentius irrepens minus, quam cito e XOrta. Immedicabile est malum , si congenitum , vela causa auxilium respuente ortum fuerit. Eeram autem acceden S, alio S moibo S neruorum seque I S, Da

coticorum usu indu elum, vel causa morbi abscondita aut auxilium respuente, malum sanatu dissicillimum est. Uno oculo amaurosa adfecto, alteri idem pericu tum saepissime minatur. Morbus semel fanatus, alia data occasione haud raro recurrit. CCCCXCVIII. Curtilionis cardo vertitur in remouenda causa cognita et restituendo deinde influxit virium neruosarum in neruos oculi adfectos.

349쪽

a) priori indicationi satisfacit sequens theris pia . Congestioni sanguineae sanguinis mi

sione generali vel locali occurritur. Humores derivantibus variis, vesicatorii S praecipue , ad supercilia, tempora, PONE RU- res et ad nucham successive admouendis detrahuntur, vel quoque se taceo. Sangui fluxus' soliti suppressi therapia congrua reuocantur. Saburra primarum viarum emeticis et laxantibus eliminatur; prioriscopo tartaru S emeticus, posteriori tari rus tartarisatus optime inseruit. Lues laruata

mercurii usum poscit, qui in aliis amauroseos speciebus vix tuto adhibetur. insolita nasi siccitas errhina (I. CCLXXIX.) poscit. Ceterum omnia nocentia praepediun

tur aut remouentur. Iniuriae autem exter

nae, capiti vel oculis illatae , aliique morbi, qui amaurosi inducendae fauent, propriam medelam requirunt alibi expositam. B in fluxus virium neruosarum in nerUOS OCUM li adfectos restituitur spiritu aromatico Volatili, ex palma ad oculum evaporante, sternutatoriis excitantibus; electricitate rite

et caute ad regulas ( . LXXXVI.) dictas

admota; tartari emetici usu sedulo, ad nauseam usque repetito; interno usu succi expressi millepedum, salium volatilium, radicis valerianae oluestris, aliisque nerui- CALLIS: Cis I R. T. II. X his

350쪽

nis roborantibus. Mirum quoque essectum edidit frequens adspersio frigidae et stillicidium fronti, temporibus vel processui ma- stoideo admotum. Ad auertendam alterius oculi adfectionem, exstirpationem adsecti oculi vel saltem huius humorum euacuationem commendatam legimus. Quae ex morbosa organi optici fabrica nascuntur visus vitia, alio loco considerabimus.

Copho Iis. CCCCXCIX. Cophosis seu disscultas vel im- Iotentia sonos percipiendi quoad morbi sedem atque genium est diuersissima. Sedem autem habeta vel in meatu aliditorio externo, compresso, Iaeso , obstructo (CCCXXXVII.), imperforato i

b) vel in tuba Ei achiana impervia(CCCXXXVIII. , vel aliter adfecta; ei vel in membrana tympani rupta vel aliter dissoluta, ad interiora nimia depressa, rigida , laxa, crassa; H vel in catenula ossum auditus interrupta dissolutave, aut musculis horum ossiculorum resolutis ;