C. Julii Cæsaris Quæ exstant opera; cum A. Hirtii sive Oppii commentariis de bellis Gall. Alexand. Afric. et Hispaniensi. Accesserunt ejusdem Cæsaris fragmenta, nec non et nomina populorum, oppidorum et fluviorum, quæ apud Cæserem reperiuntur. ... To

발행: 1755년

분량: 474페이지

출처: archive.org

분류: 전쟁

101쪽

so C. J. CAE 3 A RI s Co M Μ Ε N T. XX ΙΙ. Massilienses omnibus defessi malis, rei frumentariae ad summam in piam adducti, bis proelio navali superati, crebris eruptionibus fusi, gravi etiam pestilentia conflictati , eX diutina conclusione et mutatione Victus, pan co enim vetere , atque hordeo Corrupto omnes alebantur; quod ad hujusmodi casus antiquitus paratum , in publicum contulerant

dejecta turri, labefacta magna parte muri, auxiliis provinciarum et exercituum desperatis , quos in Caesaris potestatem v nisse cognoverant, sese dedere sine fraude constituunt. Sed paucis ante diebus L. D mitius, cognita Massiliensium voluntate, navibus III comparatis, ex quibus ri familiaribus suis attribuerat , unam ipse

conscenderat, )nactus turbidam tempestatem , est profectu S. Hunc conspicatae n

Ves , quae, jussu Bruti, consuetudine quot diana ad portum excubabant, sublatis anchoris, sequi coeperunt. Ex iis unum ipsius navigium contendit, et fugere perseVeravit , auxilioque tempestatis eX conspectu abiit; duo , perterrita concursu nostrarum . na Vium, seSe in portum receperunt. Massilienses arma tormentaque eX oppido , ut est imperatum, proserunt: naVes eX POrtu navalibusque educunt e pecuniam e X

publico transdunt. Quibus rebus conse

102쪽

DE BELLO CIVILI LIB. II. sitis , Caesar magis eos pro nomine et Vetustate , quam pro meritis in se civitatis, Conservans , II ibi legiones praesidio re linquit ; ceteras in Italiam mittit r ipse ad urbem proficiscitur.

XXIII. Iisdem temporibus C. Curio , in Africam prosectus ex sicilia , et jam ab initio copias P. Attii Vari despiciens ,

II legiones, ex I v quas a Caesare acce- Perat, et D equites transportabat e biduo que et noctibus II I navigatione consumptis , appellit ad eum locum , qui appellatur Aquilaria. Hic locus abest a Clu-

Pea passuum XXII millia; habetque non incommodam aestate stationem ; et duobus eminentibus promontoriis continetur. Η jus adventum L. Caesar filius cum X longis navibus ad Clupeam praestolans; quasnaves, Uticae ex praedonum bello subdu tas , P. Attius reficiendas huius belli causa Curaverat;) veritus navium multitudinem ,eX alto refugerat; appulsaque ad proximum littus trireme constrata , et in liti re relicta, pedibus Adrumetum profugerat. Id oppidum C. Considius Longus unius legionis praesidio tuebatur. Reliquae Caesaris naves, ejus fuga Adrumetum se receperunt. Hunc sequutus M. Rusiis Quaestor navibus X II, quas praesidio onerariis navibus Curio ex Sicilia eduXerat, postquam

103쪽

si C. I. CasARIS COMMENT. relictam in littore navem conspexit , hanc remulco abstraxit r ipse ad Curionem cum classe redit. XXIV. Curio Marcum Uticam navibus praemittit et ipse eodem cum eXer citu proficiscitur: biduique iter progressus , ad flumen Bagradam pervenit: ibi C. Caninium Rebilum togatum, cum legionibus relinquit: ipse cum equitatu antecedit , ad castra eXploranda Corneliana ; quod is locus peridoneus castris habebatur. Id autem est jugum directum , eminens in mare ,

utraque eX parte. praeruptum atque aspe-Tum , sed paulo tamen leniore fastigio ab ea parte, quae ad Uticam vergit. Abest directo itinere ab Utica paulo amplius passuum mille: sed hoc itinere est fons , quo mare succedit; longe lateque is locus restagnate quem si quis vitare voluerit , v I millium circuitu in oppidum perveniet.

XXV. Hoc explorato loco , Curio

castra Vari conspicit , muro oppidoque Conjuncta ad portam , quae appelIatur Belliea, admodum munita natura loci: tina ex parte, ipso oppido Utica; altera theatro, quod est ante oppidum , substructionibus ejus operis maximis , aditu ad castra dis cili et angusto. Simul animadvertit multa

undique portari atque agi plenissimis viis ,

104쪽

DE BELLO CIUILI LIB. II. quae repentini tumultus timore ex ag is in urbem conserebantur. Huc equitatum mittit , ut diriperet atque haberet loco prae dae. Eodemque tempore his rebus subsidio D C equites Numidae ex oppido, pedites que CD mittuntur a Varo; quos, auxilii CBusa, reX Juba paucis ante diebus Uticam miserat. Huic et paternum hospitium cum Pompeio, et simultas cum Curione intercedebat ; quod tribunus pl. legem pro mulgaverat , qua lege regnum Jubae publicaverat. Concurrunt equites inter se δneque vero primum impetum nostrorum Numidae ferre potuerunt: sed , intersectis circiter c X X , reliqui se in castra ad oppi dum receperunt. Interim, adventu longarum navium, Curio pronunciari onerariis navibus jubet, quae stabant ad Uticam numero circiter c , se in hostium habitu rum loco, qui non e νestigio ad castra Corneliana νela direxisset. Qua pronunci tione facta , temporis puncto , sublatis

anchoris, omnes Uticam relinquunt, et, quo imperatum est , transeunt. Quae res omnium rerum copia complevit exerci

XXVI. His febus gestis, Curio se in

castra ad Bagradam recepit ἔ atque unimversi eXercitus conclamatione Imperator

appellatur. Postero die Uticam exercitum

105쪽

sab C. I. CasARIs COMMENT. ducit, et prope oppidum castra ponit. Non'

dum opere castrorum persecto, equites en Statione nunciant, magna auxilia equitum

peditumque ab rege missa Uticam Venire ; eodemque tempore vis magna pulveris cernebatur; et e vestigio temporis primum agmen erat in conspectu. Novitate rei Curio permotus praemittit equites, qui primum impetum sustineant AC m rentur et ipse celeriter ab opere deductis legionibus, aciem instruit. Equites Committunt proelium: et prius, quam plane legiones explicari et consistere posSent , tota auxilia regis impedita ac perturbata , quod nullo ordine et sine timore iter socerant, in fugam se conjiciunt: equit

tuque omni sere intolumi , quod se per

littora celeriter in oppidum recepit, magnum peditum numerum interficiunt. XXVII. Proxima nocte centuriones Marsi II ex castris Curionis, cum mani pularibus suis xxo,. ad Attium Varum perfugiunt. Ii , seu vere , quam habu rant , opinionem perserunt ἔ sive etiam auribus Vari serviunt; nam quae Volum

mus , et credimus libenter; et, quae sen

timus ipsi ψ reliquos sentire speramus et

confirmant quidem certe totius eXercitus animos alienos esse a Curione: maxime opus esse in conspectum exercitum V

106쪽

DE BELLO CIvILI LIB. II. 9snire, et colloquendi dare facultatem. Qua

opinione adductus Varus, postero die mane Iegiones ex castris educit. Facit idem Curio I atque una valle non magna interjec ta , suas uterque copias instruit.

X X V III. Erat in exercitu Vari SeXt. Quinctilius Varus , quem fuisse Corfinii

supra demonstratum est. Hic dimissus a Caesare, in Africam venerat: legionesque eas transduXerat Curio, quas superioribus temporibus Corfinio receperat Caesar ἔadeo ut, paucis mutatis centurionibus , iidem ordines manipulique constarentis Hanc nactus appellationis causam Quin lilius , circumire aciem Curionis , atque obsecrare milites coepit, ne primi sacra

menti , quod apud Domitium atque apud se Quaestorem dixissent, memoriam deponerent ἰ neu contra eos arma ferrent ,

qui eadem essent usi fortuna, eademque in obsidione perpessi; neu pro iiS pugnarent, a quibus in contumelia perfuga appellarentur. His pauca ad spem largitionis addit, quae ab sua liberalitate, si se atque Attium S

cuti essent, exspectare deberent. Hac habita oratione , nullam in partem ab eXere citu Curionis fit significatio: atque ita syas uterque copias reducit. XXIX. At in castris Curionis magnus omnium incessit timor : nam is variis

107쪽

hominum sermonibus celeriter augetur. Unusquisque enim opiniones fingebat; et ad id , quod ab alio audierat , sui aliquid timoris addebat: hoc ubi uno auctore ad plures permanaverat, atque alius alii transdiderat, plures auctores ejus rei ubdebantur. CPile bellum; genus hominum, quod liceret libere facere, et sequi, quod

νellet: legiones eae, quae paulo ante apud adνersarios fuerant ; nam etiam Caesaris beneficium mutaverat consuetudo , qua Offerrentur municipia etiam adνersis parti-huy conjuncta ; neque enim ex Marsis Pelignisque veniebant, ut qui superiore. nocte in contuberniis ; commilitonesque nonnulli graviores sermones militum Vulgo durius accipiebant; nonnulla etiam ab

iis, qui diligentiores videri volebant, fingebantur. J XXX. Quibus de causis, consilio con-VOCato , de summa rerum deliberare inc pit. Erant sententiar, quae conandum omnibus modis , castraque Vari oppugnandaeenserent; quod hujusmodi militum consiliis otium maxime contrarium esse arbitrarentur. Postremo, praestare dicebant, per

virtutem in pugna belli fortunam experiri ;quam desertos , et circumνentoy a sui3, gra-νissimum supplicium pati. Porro erant ,

qui censerent, de tertia pigilia in castra Corneliana

108쪽

DE BELLO CIVILI LIB. II. 9 Corneliana recedendum ἰ ut, majore spatio temporis interjecto , militum mentes Sana rentur e simul, si quid eravius accidisset, magna multitudine navium et tutius et facilius in Siciliam receptus daretur.

X X I. Curio utrumque improbans

consilium, quantum alteri sententia deesset animi , tantum alteri superesse dicebat ; hos turrissimae fugae ratίonem habere , Fos etiam iniquo loco dimicandum putare. enim inquit , fiducia, et opere et natura loci munitissima castra expugnari posse confidimus Z aut νero quid prosic

muI, Si, accepto magno detrimento , ab op- Pugnatione castrorum discedimus ' quasi non et felicitas rerum geStarum, exercitus - heneνolentiam imperatoribus , et res adνe sne , odia concilient Castrorum autem mutatio quid habet, nisi turpem fug n et desperationem omnium , et alienationem exemcitus' nam neque pudentes Suspicari oportet, sibi parum credi ; neque improbos scire, sese timeri: quod illis licentiam timor augeat noster , his studia deminuat. Quod si jam , inquit, haec explorata habemus , quae de exercitus alienatione dicuntur quae quidem ego aut omnino falsa, aut certe minora opinione esse confidor quanto dissimulari et occultari haec , quam per no econ irmari, praestat ' An non , uti corporis

109쪽

vulnera , ita exercitus incommoda sunt tegenda . ne spem adνersariis augeamus 'At etiam, ut media nocte proficiscamur, addunt ;quo majorem , credo, licentiam habeant , qui peccare conentur: namque hujusmodi res aut pudore, aut metu tenentur, quilus rebus nox maxime adνersaria est. Quare neque tanti sum animi, ut sine spe caStra oppugnanda censeam ς neque

tanti timoris , ut ipse deficiam: atque omnia prius experienda arbitror ; magnaiue ex parte jam me una νobiscum de re j dicium facturum con do. XXXII. Dimisso consilio, Concionem advocat militum 2 commemorat ,

quo Sit eorum usus studio ad Corfinium Caesar; ut magnam partem Italiae, ben scio atque auctoritate eorum, Suam fecerit. Vos enim , νestrumque factum, inquit, omnia deinceps municipia Sunt Secuta ; neque sine causa et Caesar amicissime de νobis,

et illi grai issime judicaνerunt. Pompeius enim, nullo proelio pulsus, νestri facti proe-judicio demotus, Italia excessit. Caesar me, quem sibi carissimum habuit , pro-νinciamque Siciliam atque Africam , sine quibus Urbem atque Italiam tueri non potest , vestrae fidei commisit. Adsunt qui νos hortentur , ut a nobis desciscatis quid enim est illis optatiuS, quam uno tempore

110쪽

DE BELLO CIvILI LIB. II. 'set nos circumνenire , et νos nefario Scelere obstringere ' aut quid irati graνius de νObis Sentire possunt, quam ut eos prod iis, qui se vobis omnia debere judicant; et in eorum potestatem xeniatis , qui reper vos periisse existimant ' An νero in Hispania res gestas Caesaris non audistis 'duos pulsos exercitus ' duos superatos duces ' duas receptas provincias st haec acta diebus X L , quibus in conspectu adversariorum venerit Caesar. An qui incolumes reSiStere non potuerunt, perditi resistant 'νos autem incerta νictoria Caesarem Secuti , dijudicata jam belli fortuna. νictum g quamini , cum vestri oscii praemia percipere debeatis ' Desertos enim se ac pr ditos a νobis' icunt, et prioris sacramenti. mentionem faciunt. Vosne νero L. Domitium , an νos L. Domitius deseruit ' nonne extremam Pati fortunam paratos projecit ille ' non sibi, clam νobis, salutem fuga petivit' non , proditi per ilium, Caesaris beneficio estis conserνati ' Sacramento quidem vos tenere qui potuit; cum, pr ectis fascibus, et deposito imperio, priν tus et captus ipse in alienam Penisset potestatem Relinquitur nora religio, ut, eo

neglect9 sacramento quo nunc tenemini,

respiciatis illud , quod deditione ducis

et capitis. demdnutione sublatum est. At

SEARCH

MENU NAVIGATION