장음표시 사용
201쪽
Quattuor proposita adduci do ipso lino ad maioromnatura tomporis manis Stationem. Quorum primum St, quod nunc quodammodo idem et quodammodo aliud atquo aliud in toto semporo ita nim huius siput et motus semper alias aliasque contingit a coipere partes. Porro idem ostitutio quod in toto tempore Xistit idem inquam Subieeto, sed ratione alterum et altorum, prius se posterius. Ut enim
10 Secundum geometra plinetus motus linoam faeit, et Soeundum sophistas Coriseus alior si in foro alter in thoatro, quia aliud os sesso hic aliud ibi ita se instans quantum-
libot linum Subieeto ratione, quatenus OVeri imaginatur, alterum os pra0teritum quam futurum. Ita quippe uno 1 5 sequitur pune tum quod fertur, siqui se tempus motum. Et si ut motus se id quod movetur Cognoscitur, ita et per nunc, quod Si in tempore maXimo notum templi pereipitur. Secundum, quod Simul Sint tempuSintque nune adeo ut unum sine alio ASO O DOSSit jure etenim atque tem-20 pus ut moltus atque mobile sese habent, o sicut tempus Bri est numerus motus, ita et nune est ut quod fertur, ut unitas est numeri. Tertium, quod tempus est Continuum Seeundum it Summiane, et Seeundum ipsum dividitur ita uim nunc ad tempus sieu punetus ad lineam SeSe habet. Quarto, quod 25 nunc non est tempus, sed tempori ut terminus torminato accidit. Eo autem modo terminus est, ut idem diversorum esse possit, stetit idem numerus deoem hominum est et do
202쪽
De temporis quibusdam proprietatibus.
Ac tempori vero respiciens proprietates, primo dicit ipsum Continuum quiddam, utpoto quod motum qui st
otiam continuus mensurat quaionia Vero di Sorete ΘΠSH-rat, os diseretum Seoundo quod si ut in continuo non contingit minimum assignaro, ita no in somporo Tertio quod quatenu continuum longum aut breve dicitur, Velox atque tardum multum Ver utquΘ RHeum, quateUUS NU- 10 morus. Quarto quod ita os unum omnium tempus, Sicut et primu motu unu est. Quint quod sicut unum oumdemque Specie motum, ita unum idoinquo specio tompus citu B ta rari contingat. SoXto quod ita sempus moin, Si ou of O- tum tempore men SuramuS quemadmodum et numeratorum 1 ad numori se numorum ad numerata Conduoi Cognitio, et voluti motu magnitudinom magnitudineque motum meΠ- Suramus, ubi mutuo se ommonstrant multum iter pro-CeSSusque multus itinoris.
Tempus, inquit, motus est mensura Siout enim orianam magnitudinis monsurata partoria Otum ΘΠSUTRINUS magnitu dinem, ita otior unum motu partem tempore ΘΠ-Surniorum motum monsuramus. 2. Nihil aliud os sesso iri 25 tempore praeterquam tempor monsurari aut enim id OO quid licitur osso in sempore, quia uno est quando est ita, numerum iuumorum. Propriamente si spetierebbe num seri, o quindi num oratorum in uogo di numerata
203쪽
FIGURATIO PHYSICI AUDITUS. 191
tempUS aut ut quae iam dicimus sesso in numero Atqui non est in tempore SSe quando tempus est, Si out neque in motu e loco quando motus est atque losius, o forte hoe noto et captum in milio osse clieamus, quia uno Si quan do mi lium, similito se quodlibo sexistat in quolibus. 3. Quoniam in tempore Sso est Siout in numero SSΘ, Semper emi HS maius eo quod si acoeptum erit accipere ideoque ita quae sunt in tempore a tempore Continentur, sicut qua sunt Bri Vin loco a loco. 4. Ab hac semporis comprohonsion sit ut 10 quaedam ab eo patiantur, qua tonus tomporo tabes ori se so-110Seoro clieuntur of Obliterari, non automi ovari os pulchresieri, utpote quod ausa magis Videtur SS eorruptionis. 5. Hinc fit ut ea quae Semper Sunt, Uate1JUS SemPΘΓ Sunt in tempore OD SSe dicantur, quandoquidem a tem-15 Ore quicquam non patiantur. 6. Quoniam motu mΘΠSuram tempus dicimus, nihil propterea minus quietis affirmabi-mUS QSS menSuram, ieet Secundum ae dotis omnis etenim quies est in tempore praeter enim illud quod aptum ostmoVori, nihil qui sescere dicitur. 7. Quod movetur non ut 20 quantum quoddam os intelligitur Seso tempore menSura bile, sed ut motus ipsius quaDtus est; unde non in ten)pore Sunt nequo etenim tempore mensurantur illa uno 11ON OVentur equo quiescunt. S. Quod est falsum quom- admodum dia motrum osso QOStae commensurabile non est 2 in tempore qualis nim monsura orit s. conorabilia igitur se corruptibilia quibus tempta malu est, et quorum esse Xcedit proprie in tempore esse dio antur. 10. Ipsum nune tempori Continuatio est, utpoto raptoriti finis futurique principium hoc etiam riuatenus copulat, sompo id in GV 30 est, quatenus Vero dividit, Semper alterum S atque alte-
204쪽
192 IORDANI BRI NIrum. 11. hinc iam, Olim, quondam, nuper, O et aliae id gonus temporis partes Vel di Versae ipSiu nun rationeS, quid Domino indicunt procidiomatum divorsitato orto di tionariorum os deola raro. 12. Omnis mutatio est D tempore; si senim voloeius o tardius in omni mutatione dicatur. 13. Prius posteriusquo in tempore Seeundum eam quae ad ipsum uno os distantiam accipitur in raptorito nimprius dicitur quod magis ab ipso uno distat, OSteri u autem quod est propius in futuro autem e Contra.
Quare, quomodo, qualiter et cuius tempus sit numerus.
Indo inquit primo tompus est quia numerus est, ideo Dumorvs Si quin et quod numerat, id autem os anima; undo si anima non osset, non Videtur SSe OSS temΡΠS. 15 Porro tempus non solum dioimus numerum, sed et alioui USU Umerum ipsius oro motu j os in quo prius os iniquo Gypostorius. Ita inqui ooundo uniuscuiusque motu iu- meru qui clam os tempus, rus ad motuum mobiliumquo multiplicationum sempora propterea non multipli Centur,2 sicut 110quo por donarii subioota homine S, OVeS, QUOS, Ummeria denarius non multiplicatur. Primi motus inquit tertio tempus Dumorum osso intolligimus primum quippe in Unoquoque genere aliorum generis iusdem debet esse men- SUI B, quod item monsura non solum coguntum, Sed et 2 regularius osso obos o omnibus autem motu Speei ebla Statio regularior est, ut o lationibus troulatio regula fi S- Sima unde sempus troulus quidam osse Videtur), X CiΓCH- lationibus auton prima omnium regulatior utpote quae diurni motus si sesso Videtur.
205쪽
FIGURATIO PHYSICI AUDIT VA. 193
DE PHYSICO AUDITU ARIST. LIBER QUINTUS
Distineti transmutationis primo De qua transmutatione sit Onsideratio . Quae reperiantur tu transmutatione 3. Quotque modis fiat .
Quod transmutatur, inquit primo, et quod tran Smu- 10 tat, aut secundum nociden aut Seeundum artem ut 0-cundum totum transmutatur atque tran Smutat Soeundo ait transmutationem per Se non autem eam quae Sub oorta TV comprehenditur solentia, considerari. Tortio se in omni transmutatione repperiri, moVen S, mobile, tempuS, ter-15 minum a quo, terminum ad quem, et dispositi Onom Secundum quam est motu n qua motu ipS denominatur. Quarto, cum transmutatio sit a quodam in quoddam aufosso inquit, ubi octo in subiectum, aut de non subiecto in subiectum, aut do Subiecto in non Subiectum quarum 20 qui dom illa qua in subiectum S de non Subie to, quaΘ- quo in non subiectum do Subiecto, minime motu osso dicuntur Subieetum quippe motus SS 11011 potest quod in tot non manet permutatione, o in quo mobilo ut in loco non inspicitur.
206쪽
In quibus praedicamentis St Otus, quotque modi unus dicatur SSe.
Primo igitur, inquit, cum omnis motus do oontrario vol modio sit in Contrarium, in substantia motu non erit. Socundo, cum in iis qua ad aliquid altero mutationem subeunt contingat alterum non mutari, in ipsis non nisi pora coidon oris motus Tertio in notionis paSSioni Sque genero non est motus, Si quidem non St generationis generatio no mutationis mutatio. In qualitato igitur altoratio, in Br10 quantitato augmonium os diminutio, in ubi vero latio motu erunt, et Secundum ipsa genera motu nominabitur. II. Triplicitor autum motus unus dicitur, 1 genere 2 pe-oio 3 numero. Quorum motus numero unu propterea dioitur, quia 1 mobile unum, quia 2 terminu in quem unus,1 qui ara tempus unum, quia 4 dispositio una III. Motuum Voro qui unus numero Sunt ii maXimo dicuntur, qui completum perfectumque terminum attigere, quique ita regulare eXistunt, ut omporis partibus aequalibus pacti portione pereurrerint nequaleS.
Quod ad motus at tuo quipii Contrarietatem attinet, primo inquit motum qui is Q uno montrario motui qui os ad aliud contrarium non ad VerSari 2 eo motUS 25 oc torminis Contrariis ad unum idemquo contrarium Vel modium, Q. contrarietatem torminorum in quo ad mo-
207쪽
otiam qui tos motibus contrariari, licet in privati Vam, indo simplicitor oppositionsem inspicias, cum ipsi quod si
trariantur, ira motus naturalis atque violontus, quantumVis S 'ad undum contendant terminum, nihilominus tamen Ontrariari, sicut o violenta qui oti naturalis, . Contrariatur qui oti violonta in tormino a quo quies in tormino in quem naturalis, T. motus naturalis unius ad unum formi 1 num oppositum, et motus naturalis altorius ad altorum torminum oppositum, contrarii sunt potio terminos his quibus f in UOS.
208쪽
Hi principium sexti Pnysicorum Aristotelis. Ad dotorminandum do division motus in parto Sup- ponit primum nullum continuum se indivisibilibus componi, primo quia indivisibilo cum indivisibili non facit di mension om Seeundo inter duo unota numquam lino non intermediat, fortio quia paritor portoros o indivisibilibus osso motum atque tempus quod ineon Veniens eoUSquo 10 senonom adduxit, ut nullam magnitudinem tertransiri Ρ0SSe diceret), quarto quia sequorsetur indivisibilo divisum Orilli, ut passet cum se Volo duplo selocius ad quinque puncta bounda moVebuntur. Secundo in omni tempore esse nunc id nim tormina praptori tum ut ipsius post ipsum 1 nil accipiatur, o futurum ut nihil sit ipsius anto ipsum desumsero Tortio ipsum uno sesso indivisibile, tum 1 quia si in o praptorita dotur pars usquo futura, liorum Umquam ipsius prautoriti atques futuri torminus issos, tum 2 quin uno uno praoteriti posito at ius futuri, in futuro 20 quid rastori tum issos it in ira oterito quid futurum,3 ΠΟΠ QSSet Q Se terminus, odisse partem 4 in eo SSet prius et OStorius, o ConSequenter SSof pSum tempuS, et unum idem quo uno non osso finis pra toris se initium futuri. Quarto, Cum omnis motus Volo Sit aut tardus, Θ-25 cundum quom quippiam volocius contingat Vol tardiusmoVeri, in ipso uno nihil movebitur. Quinto, cum nihil in ipso uno moveatur, et nihil unum o idom simul mo-
209쪽
Veatur atque quiescat, o illud quioscor dicatur quod similitor so habo postorius at tuo prius, in ipso mino nihil quieScel. SeXto, eum Omno quod mutatur partim sit intermino a quo et partim in tormino ad quom divisibilo nimirum osse oportet Soptimo motum dividi secundum di-Vilsionem mobilis atquo semporis totus nim motus strio BD tius mobilis, par motus partis mobilis, itom totus motus in aliquo tomporo toto, et pars motus in seiusdem tempori Sparto considoratur. Similito igitur tempus, mobile, O- 10 tus, moVori, pactum e dispositio, Secundum quam StmotUS, dividuntur. Octavo, quomadmodum inquit mutarieS deficor of separari, ita mutatum osso os dos ei Sso et
est in tormino a quo, alioquin idom mutatum osse et non1 mutatum Docinio illud in quo aliquid primo mutatum est esse oporto indivisibile, o semper recurramus ad primum primi. Undocimois acolporo aliquid tempori in quo primo mutatum est mutationis Dim aliquam partem, quam alia sar non rneoedat, haud est adsumoro, si in accipion dis 20 continui partibus non os torminus. Hino os in eo quod mutatur non os acolporo aliquid quod primo mutetur;
Sicut enim non os accipere primam mobilis partomis ante- quum non Sit minor, ita no partem mobilis quae primo moVentur, neque partem tempori in qua primo OVeatur.
25 In motu sero altorationis non ita tempus enim o mobile sunt sompor divisibilia, album oro et Similia non per se, sed por accidon dividuntur. Quatenus igitur por accidon clo dividuntur, puta oeundum magnitudinis di Visionem, non
est acci poro primum in ipsis ut Ver Seeundum S B tu Se-30 parata existunt considerantur, in eorum mutation nil im-
29 30 forse separata X istunt ot considerantur
210쪽
198 IORDANI BRVNI pedit quominius primum nocipiatur Duodooim ante omne mutari os mutatum Sso, et ante omne mutatum SSΘ Stmutari omne enim mutari est divisibilo, o sicut punctus nominat torminum linoae, ita mutatum osso terminum motus, o ante quemlibet motum et qua meumque motuSparton est aliquid mutatum osse accipero, o nullum Simulatum ess quod non anteeesserit mutari.
Do uitato sit infinitate motus in ordine ad magnitudinem et tempus.
1 Impossibilo est, inquit, aliquid movori tompor infinitopor spacium finitum minimo foratum dum nim mobilo in qualibet temporis parte moVebitur, pars pacti multotiosa copia totum in in reddo spacium), . aliquid tempore finito, si vo rogulariter ivo irrogulariter, Si V Versu ultorum 1 sive orsus utramque partem, per paetum infinitum moveri par enim temporis et pari magnitudinis multotios sumpta clo' rodiisent totam magnitudinem se tompus finitum, non autem infinitum), 3 mobilo infinitum portranstro pactum infinitum tompor finito, ut X aliis os manifestum 4 mobilo 2 infinitum transtro pactum finitum sempor infinito, Ut viceversa patet ubi enim iuXta alteram magnitudinem al
25 Sistor os ad qui tom tondoro, set id os osso in motu, o quod sistit in sempor sistit, sicut quod movetur in tem-13 in sino in infinituri QT. 1 auto in unu itum autem itin.