장음표시 사용
251쪽
etiamnum saperstitum vastitate conspicuum lair, arcubus ex oppolita parte eodem ordine positior I congruunt, ita ut pia Valeria medium inter
utrius oti parti arcuum, locum tenuerit, quam de portam obscuram hodie a tenebroso transitu vocant. Verum
ut haec melius concipiantur, ejus schema hic apponendum censui. Supia hujusmodi insanae molis subiastructiones milia Mecaenatis undata suit eo, qui sequitur, modo. Habebat illa, quantum ex superstite adhuc Fabrica colligere licet, duos columnarum ordines, quarum una alteri, Dorico &Ionico labore quam scitisimae ex coctis lateribus concinnatae supra firmis limos praegrandes abaco imposita cernuntur : ex quarum possitione columnarum nascuntur duae porticus in circuitum positae, quarum exterior im ii M, cumquaque borealem camporum placenatis gam unam cum amoenitate spectare
licebat hinc totius Lam veteris disti ictum versus Meridiem illinc Subinae Regionis territorium ab occasu, ibi circumfusorum montium concatenatam
seriem una cum sormidabili nisi valle illinc ad ortum Agros Praenestinos Labicanos , Gabiorum , Tusculanorum, longe lateque profusam planitiem. Altera interior ambitu suo atrium conficiebat, de quo postea. Intra duas hasce porticu varia camerarum aularumque habitacula cernuntur quae tamen
non aliunde, quam perdictarum porticuum aperturam, lumen recipiunt; etsi enim omni diligentia inquisiverim, nullam tamen in dictis cameris senestra, uae lumen admittat, reperire licui ut proinde vix concipi possi quomod in iis commode habitare potuerint apertis enim portis aeris interfusi
inclementiam eos sustinere necesse erat clausis verb, ob cimmerias tenebras, lumen, nisi candelarum lucernarumque Ope , non habebant , neque caminorum in eo vestigia notantur.
Verum de hisce pluribus in sequentibus ut proinde non nisi conversatio-
n eorum, qui ad Mecuruatem magno numero confluebant, ubi veluti in Stoa quadamRhilotiis, Peripato Aristotelico de variis artibus u scientiis, coeterisque ingenii lulibus , quisque genio
suo indulgebat, destinatas suisse existimem. Rursum in Atrio interiori, aliud assurgebat, ut ex murorum vesti is apparet, aedificium, cujus inferior contignatio, uti Lixoraus coniicit, continebat, ut herrimam sontis fabricam, quae undique S undique in vicina concharum receptacula aquas, tum ad usum domesticum, tum ad amoenitatem S magnificentiam loco conciliandam distundebat. Supra hanc contignationem primam per scalas singulari artificio dispositas ad alteram contignationem ascendebatur ubi ego habitationem Lecenatu ad omnem humanae vitae usum commodis limana
fuisse , puto ; quanam ver palatium istiusmodi partium singularum distributione constitutum fuerit, deficientibus vestigiis, non nisi conjectura consequi polsumus i unde de tibi hanc fabricam, non qualis revera fuit, sed qualis esse potuit sedebuit, in schemate exprimendam censui. Reperiuntur praeterea inter alia ad ascensum villae
Octanguli fani vestigia, superbistri is
columnis fulti, quarum una adhuc ad Ecclesiam S ' Mart. des passo superes' quamstitissime elaborata. Versus occasum quoque Liγriiu detexisse se ait scalarum pulchro ordine in circuitu dispositarum situm, per quas ad Vissi nascensus dabatur hodie dictarum fabricarum locus in amoenissimam vineam prim a Theobaldiui , mod a
Cocconariis,qui loci possessores sunt,excultus cita ut praeter dicta porticus, nil aliud reliquum videatur. Irillam prout olim a Maecenate exstructa fuit, sequenti schematismo exhibemus. In hac milia .eceu.is summa cum quiete victitans, amoenit imis studiis animum fovebat, ab olani ambitionis labe quam remotis imum; unde nemo illo charior familiarior fuciso, ita
252쪽
ut mundi, tia premebatur,mole,mentem negotiorum multitudine S varietate sessam nonnihil relaxaturus, ad hanc Vigi, veluti ad sacram anchoram, dulci .ecenatis consuetudine fruiturus confugeret. Et uti .ecenos semper liberali di munifico animo Laesertim effaliteratos fuit, ita quoque viri doctissmi ejus fama allecti undique S tindique ad eum confluebant, quOS propriis alebat sumptibus, omnia iis non necessaria duntaxat ad literarii muneris dignitatem cum laude sustinendam supeditabat, sed etiam abundanteris superas fluenter inde ejus singulari liberalitates munificentia in literatos,accidit,ut in hunc usque diem, ii, qui studia literatorum fovent, e-
cenates audire mereantur. Inter alios tamen incredibili amore Sc benevolentia prosequebatur' tr ibim dc Horatiuin quorum conversatione vix satiari posse videbatur, unde utrique Milani ad musarum cultum peropportunam exstrui
curavit, de quibus postea. De M.ecenate tria commemoratione digna reseres Pli Plitati nius,l. 7. c. I. primo quod videlicet sebre perpetua laboraret,ab eaq; liber nunquaeli et deinde quod integro triennio nunquam somni beneficium habuerit; tertio quod primus asini laetentis ad Maecena huc, carnem comedendam praescripse οῦν i. rit. Atque ut ad Villam revertamur
M.ecenas moriturus, cum tot jam annis Au/ ullum hospitem in ea recepisset. Is μυquemque tanto Heau temper prole gustus.
secutus suisset, eundem Hllae haeredem constituisse sertur , ut proinde vel ex hoc capite non Maecenatis duntaxat, sed
S Augusti Caesaris Vita in hunc diem
appelletur,4 putant nonnulli id ex inscriptione, quae in foramine fornicis, quod inferiori concamerationi obscuriori lumen praestabat, in marmorea tabula inscripta, colligi quam a me eX-cerptam hic apponendam duxi sic enim habet:
C. RUSTICIUS C. F. ITER. L. OCTAVIUS L. F. VITULUS. IIII VIR. D. S. S. VIAM INTEGENDAMCuRAUERE.
OCTAVIUM, hoc loco cadere supra diu iui Augustum , sed supra unum hujus nominis IIII viarum
curatorem. .ecenatem itaque hujus
Vilia suae haeredem Augustum constituisse, in praecedentibus demonstrasse sussciat. Aliam inscriptionem hic inventam suisse refert Aldus Manutilus, quam Ligorius e loco suo dilapsam in Ecclesam S - Θl estri transatam suisse scribit, quam tamen omni diligentia adhibita ibidem reperire non licuit. Tenor verborum hic est.
C. LUCTIUS L. F. AULIAN PLAUSURIUS C. F. VARUS L. VENT1DIUS. C. F. BASSUS. I OCTAUIUS C. F. GRAECHIN. II H. VIR. PORTICu P. CCLX. ET EX SEDRAM ET PRONA ONET PORTICUM PONE SCAENAM LONG. P. CXL
S. C. F. C. Sed haec de Villa Maeceuutis sussciant. S. III.
257쪽
Villa Quintilii Varii Constulis.
MintiliaηM Varis consulari dignitate illustris, nec non Caesari propinquus, ab Augusto in Germaniam mictus anno urbis conditae contra Herminium filium Sermigeri, gentis istius principem: a quo tribus ejus legionibus ad internecionem deletis, clade, post eam quam Partia Romanis sub Crassio intulerunt, omnium maxima, tanto idcirco horrore S indignatione Augusti animum concussum fuisse reserunt authores, ut capite parieti illis , illud identidem repeteret: Vare redde mihi meas legiones. Hic clade peracta , ab hostibus circumdatus, cum nullum sibi fiugiendi modum inveniret, gladio in seipsum converso, occidit cadaver ejus igni datum, dessemiustum furore hostium in mille partes distractum praeter caput, quod mam delatum, in sepulatiro majorum suorum repositum suit;de quo fusius agentes vide Heli uni Paterculum, Appianum Alexandrinum.
Varus itaque milia , quam describendam suscepimus, fundator fuit: haec e regione ilia Maecenatis , sive Augusti, ultra Anienem in loco edito situm suum habuit, uti ex mappa patet suitque a magnificentia exstructa , ut cum Villa Maecenatis quodammodo, qua sumtibus qua magnificentia certare sit visa. Restant in hunc usque diem ejusdem non contemnenda vestigia, quae hic, prout propriis oculis vidi, examina
In editissimo clivo situm habuit, supra quem primo quaedam totius fabricae veluti substructio Sc fundamentum sub figura sere quadrata cernitur; intra cujus penetralia cisterna visendana se praebet, scalarum ordinibus, per quas ad aquas descensus dabatur, quam commodissimus supra hoc undamentum aliud sane eximium palatium exstructum suisse colligitur ex columnarum abacis, silemniscis, Ceterisq; ornamentis, uti, ex conchis, intra quas aqua saluberrima, tum ad usum domesticum, tum ad ludicrorum delectationem derivabatur ex copiosa vicini sontis scaturigine, qui in hunc usque diem juxta Coenobium S. Michaelis Archangeli, apiod in P oti dicitur superest, deducebatur, ianales veteris hydragogi,qui per illam viam ambulantibus passim obvii sunt, aperte demonstrant, sed de hisce infra pluribus Circa hoc palatium, ingens spatium relinquebabatur, ocis ludisque exercendis destinatum supra hoc vero aliud in speculam terminatum, ex qua uti ex totius
palatii ambitu, longe lateque dissus a
planities tum Latii, tum Sabinae amoenissimum spectaculum exhibebat: ut verbo absolvam, fabrica triZOniam si viis faciem exhibuisse ex ejus vesticiis patet. Uerum cum haec non nisi ocula ri demonstratione describi queant, hoc locci veteris ilia schema apponere visum fuit. Narrat Antonius de in antiquitati Fabibin suis Toburtinis, omnium habitacu-
lorum hujus Illae pavimenta pretiosis Q V 0ki-ia
lapidibus fuisse tessellati operis, aut si mavis musiva arte strata; qui lapides,
uti disterentibus coloribus gemmarum ad instar nitebant, ita quoque mirum in modum intuentium oculo rapiebant; quae tum primiam detecta suerunt, cum Cardinalis Molatinis nonnihil rusticaturus Dina Iobur appulisset. Hic considerato lapidum pretio pulchritudine quicquid in ruderibus similium lapidum reperiri potuit, congessit,i viginti umentorum labore, partim Loi in,partim aliis principibus,
ceu res pretiosas in donum transmisit, ita ut in hunc diem vix amplius reperi
258쪽
De Ponte Lucano, Platatiorum epuIbr, villa.
Postquam Pontii veniens transiveriSpontem duobus millibus passuum Tybiste dissitum, occurret tibi turris rotunda, non absimilis ei, quae Romae ad Hippo.bonium Caracalia spectatur, vulgo dicta , Cap d Sope , hoc erat Plauti e familiae sepulchrum, juxta duodecim Tabulis,quae sepulchra illustrium
domuum non nisi extra urbem exstrui
jubebant. Erat olim splendidum sane
monumentum , at Vetustate tempo
rum collapsum hodie non nisi binas inscriptiones, easque sat longas tenet, cum quinque olim hic fuisse, Historis i Tyburtini asserant, in quibus Plautiorum domus gloriae, honores, dignitates, cum ossiciorum, queis in Dpublica Romana uncti fuerunt, amplitudine describuntur. Fuerunt Plautii plab aefactionis cognomine Uarii nuncupati; nam & Procul N in ei S Veroces . Silpani, S Numidae Sc Laterani. Et inter coeteros hujus familiae illustres C. Plautius Proculus, consul anno Vrb. conditae 39s, Hernicos devicit, deque iis triumphulia duxit, ut est in Tabulis Capitolinis idem a C. Martio,qui primus ex plebe dictaturam obtinuit S ipse primus ex plebe magister equitum dictus fuit; ita Lipius . . iterum P. Plautius Proculus Consulatum obivit anno Urb. Cond. 21, dum domi, pariter oris pax erat. Li . 8.Uerum de hisce consule Lexicon Romanum landorpii. Inscriptiones hoc loco positirespiciunt M. Plautium Marci filium Glyanimi, qui collega Caesaris Augusti decimo tertio ipsius consulatus fuit, DCaesaris Tiberii Legatus, anno Urb. Cond. 787, authoribus Dione Sc Velleis. Sed
jam inscriptiones apponamus. Prima Inscriptio majoribus literis. L. PLAUTIUS M. F. A. N.
SILUANu SCOS. VII. UIR EPULON. HuIC SENATUS. TRIuMPHALIA ORNAMENTA DECREUIT. OB RES IN ILLYRICO BENE GESTAS.LARTI A GN. F. UXOR . M. PLAUTIUS M. F.
VIXIT ANN. LX. Alterius Inscriptionis Tabula ad sinistram posita . uti uberioribus verbis indigebat, ita quoque minusculi literis exarata fuit, o tenore qui sequitur.
259쪽
PR. VRB. LEGAT E P. COMITI CLAUDIIC .ESARIS IN BRITANNIA CONSULI PROCOs. SIAE LEGAT PROPR. T. MOESIAE. IN QUA PLURA QUAM CENTUM M Ii L. EX NUMERO TRANS DAN UNI ANORUM AD PRAESTANDA TRIBUTA CUM CONIUGIBUS AC LIBERIS ET PRINCIPIB. UT REGI B SUIS TRANSDUXIT MOTUM ORIENTEM SARMATAR. COMPRESSIT. QVAMVlS PARTEM MAGNAM EXERCITU sAD EXHEIIITIONEM LN ARMENIAM MISISSET. I UNO LOS. ANTE AUT INFENSOS P. R. REGES SIGNA ROMANA AD DRATUROS. m. t ΡΛ M. α, A M. TUEBATUR PERDUXIT REGI US BASTARN ARVM. Q. ROX OLANORUM FILIOS DA CORVM FRATRUM. A PT O S. T. HOSTIBUS EREPTOS REMISIT A BALI VIS EORVM. OPSIDES ACCEPIT PER QUEM PACEM PROVINCIAE ET CONFIRMAVIT ET PROTULIT SCYTHAR QUOQUE REGEM ACHERONENSI QUAE EST ULTRA BORVSTENEN OPSIDIONE SUMMOTO PRIMUS EX EA PROVINCIA MAGNO TRITICI MODO ANNONAM P. R. ADLEVAVIT HUNC LEGATUM IN HISPANIAM AD PRAEFECTUR URB REMISSUM. SENATUS IN PRAEFECTUR. TR IU Mi H A LI B uri. ORNAMENTIS HONORAVIT AVT HORE IMP. CAESARE. VGUSTO VESPASIANO URBIS. EX.ΟRAIIONE EIVS in L . . MOESIAE ITA PRAEFUIT UT NON DEBUERIT IN ME DIFFERRI HONOR TRI V M P in I ELUS ORNAMENTOR VM NISI QUOD LATIOR EI CONTIGIT MORA TITULUS PAE E F EG I O URBIs HUNC IN EADEM PRAEFECTURA URBIS IMP. CAESAR.ΑVG. VESPASIANVS ITERUM COS FECIT.
rum rerum Scriptores reperiuntur primus C. D situ
coaetaneus Ciceronis, de haeressi Thurii, cum nonnullis aliis commendatur si tornificio Alter C. ιbe lius Geminus Consul sub T erio, anno Urb. Cond. 781. Tertius C. bellius f taicus, natus avo Tiburte Equite Romano,in cujus domum sub Tiberio delato cita Tacitus i , c Suetonius iudicerone; atque de hoc loquitur Juvenalis Sat. 8: His ego quem monui, tecum es mihi j rmo Rubesti Plance, tumes alto Drusorum sanguiane, tanquam
Feceris ipse aliquid propter quod nobi
nupsit Iulia filia,quondam Nero Remp. merita Cornelius Tacitus sic ni uxor. Ipse consularis nominatu describit . quali jam depulso Nerone Tacit i. 3, hujus filius ιbellius quis deligeretur, inquirebant et rimulum Plancita per matrem Liliam pari ac si oce Rubellius Plancus aliqui pror gradu Augustum contingens,primum Plancus, Plautus legunto celebratur, cui in exilium cum Antintia conjuge et nobilitas per matrem ex Iulia familia.
litur a Nerohe, postea missis militi Ipse placita majorum colebat, habitu e-bus occiditur , capite in urbem re t ero, casta e secreta domo , quantoque X metu
260쪽
m tu occultior, tanto lis famae adepti f. quo sterilitatis praetextu, quas magno- q. xit riιmorem pari Panitate orta uter pere interesset orbi ho u i monstruosi
pretati futuris. Num quia scumbentis Imperatoris haeredem post se relinque- Neronis apud Simbrii ina in nita, ijus i re, cui satius sitisset, eum nunquam na- Sublaqueum nomen est istis dapes, Leu tum sitisse ex hoc capite una ιbe
saque dejeci. eeruiit, idque inibus Tibur lium cum Iulia matre, revera tamen extum acciderat uiide pater i. oris: Plauto perdendi Imperii Zelotypia e vivis su- uit hiemadmodum aitur facinoro Hulit. sorum tominum fautor Nero semper fuit, ita summus bonorum persecutor, ut proinde mirum non sit, hunc Liι- bH i m, ceu omnium adclamatione dignillimus naperio virum metu
suspicione erdendi Imperii occisum suisse. 7 Cero siquidem deperiens Pol -
eam, cum claritum D, iqi filiam S tertiam uxorem Messilinam,sororem Iubie dc mattacui Rubelli repudiasset, nescio Horum itaque ιbellioriιm illa itum habuisse traditur in dorso montis,
quod Anienis valem respicit , eo in loco, ubi hodie Colle rit Tyburtini nostrae
Societatis vinea est,S Huare' radicitur, ubi etiamnum per totum montis dorsum ingentia rudera a villicis deteguntur, uti ex mappa patet: Quo tamensundamento forici Tiburtim asse
Villa Ventidii Bassii C. Turpilii, 'Munati Planci.
Post montem, in tuo se illam uniu- filii Viri sitam suisse diximus, iuxta
prae diuinio exi Tybiιrtini Societatis nostrae quod vulgo Vidi a)io dicitur, complura videntur ex parte Occidua, antiquarum fabricarum vestigia, quam Historici I burtiui dicunt Villum suisse Ventidiu Balbi, qui patria Asculanus, SccognommeBassus vere basse conditionis vir praestantia tamen S sortitudine animi , insolito fortunae actu , e se provexit , ut sub tutes a Iurci Antonii Triumviri, ex equisone Consul factus, in Viam missus, post obtentam victoriam de Parthis Patrum decreto triumphum egerit, quem praeco praecedens alta voce clamabat Gli Roma rem monstruosam,ritu olimsiri pilabat mulos 1am factum consulem mirare. Praeter adeptam dignitatem ingentes divitias ac- quilivit, ex quibus inter alia, hanc ullam construxit, quam: ipsum Marcum Antonitim relaxandi animi causa visitasse Alpiauiu resert Uide Ciceronem
iussi istoli ad Atticum. Uide hujus mi
lae locum in mappa. Villa L. Munati Planci. Lucius Munatiis Plancus Tyburtinus, patrem,aVum,S proavum eodem praenomine habuit, orator, discipulus Ciceronis Militavit sub Caesare mGalliis,cui 5c in bello civili cum adhaesisset, post praeturam designatia ab illo Consul cit
BrutoGallitam Comatam administravit. Bello Mutinens summa de se Reip.&CLceroni pollicitiis, ad extremum iis deseriatis cum Antonio Sc Lepido se conjunxit,
quoque magis eisdem, Caesari gratificaretur,fratre proscribi passus es ,Lepidi, qui Sc ipse fratem prodiderat, studiosus imitator unde mox illis triumphantibus, milites hunc versum jactarunt. De Gerri dinis silicetfratribus, non de Gulus ambo triumphantConfules. Post bellum Peri suum profectus ad Antonium, cum diu illi S Reginae Cleo- pati . servilibus obsequiis c assentationibus se comprobasset,inter apparatum Ahiaci belli transfugit ad Cesarein, quo
post aliquot annos ad censuram eve citus est, pluribus etiam honorum titulis exornatuS, quos omnes inscriptio, quae teste 'dicodem C et. detecta recitat, hoc verborum tenore: L. Mu-