장음표시 사용
31쪽
tulerimi, hi torium ipsorum per se res et fortunae vobis curae esse debent. Etenim Si Vectigalia nervos esse rei publicae semper duximus, eum certe ordinem, qui exercet illa, firmamentum ceterorum orditirem recte esse dicornus. Q 8. Deinde ex ceteris ordinibus tomines
navi atque industrii pactim ipsi in Asia negotiantiu ,
liabus vos absentibus consulere debetis, partim eorum in ea provincia pecunias magma collocata habent. Est igitiu humanitatis vestrae magnum numerum eorum civium calamitate prohibere, sapientiae videro multorum civium calamitatem a re publica Sejunctam esse non OSSO. Etenim rimum illud parvi refert, nos, publicanis amissis, vectigalia postea Victorid recUperare neque enim iisdem redimendi facultas erit propter calamitatem neque aliis voluntas propter timorem
I9. Deinde quod nos indem asia atques dum isto Mithridatos initio olli Asiatici d0cuit, id quidem certe
culamitato docti memoria retinere debemus. Nam tum, quum in Asia res magnas permulti amiserant, SelmHSuoma soli itioite impodita fidem concidisse. Non enim Iomnio possunt una in civitato multi rem ac forti mas amittere, ut non plures Secum in amdem trahant calamitatem.
A quo periculo prohibeto rem publicam et mihi credite, id quod ipsi videtis hae fidos atque hae ratio pecuni-' nrUm, lane Romae, qua in foro versatur, implicata est cum illis pecimiis Asiaticis se cohaseret ruero illa ' non ΡοSsunt, ut hae non eodem labefacta motu Oncidant. Qua re videt num dubitandum vobis sit omni studio ad id bellum incumbero, in quo gloria DominiSVeStri, salus sociorum, vectigalia maXima, fortunae plurimorum civium conjunctae sum re publiea de- fondantur.
VIII. 20. Quoniam de sensero belli dixi, nunc de magnitudine pauca dicam. lotos onim lio diei, olli
genu esse ita necessarium, ut sit gerendum, non SSe ita magnum, ut sit pertimescosium. In quo maxime '
laborari jum Ut ne forte a vobis qua diligentissimo providenda sunt conternnonda esse videantur Atque ut omnes intelligant m L. Lueullo tantum impertire
32쪽
laudis, quantum forti viro et sapienti liomini et magno
imperatori debeatvi , dico ejus adventu maximas Ilithridati copias Omnibus rebus ornatas atque instructas fuisse, urbemque Asiae clarissimam nobisque amicis- Simam. Cygieenorum, obse8Sam AESS ab pS rege maxima multitudine et oppugnatam VehementiSSime, quam L. Lucullus virtute, assiduitate, consilio Summis obsidionis poriculis liberarit rati ab eodem imperatore claSSem magnam et ornatam, quae ducibus Sertoriani ., o ad Italiam studio atque odi, inflammata ratam ,ΔI. ι 'superatam MSSe atque depreSSam magma. hOSt1um praeterea Mopias mi illi proeliis esse deletas patefaces M ltumque nostris legionibus isses Pontum, qui antea populo Romano ex omni aditu clausus fuisset Sinopen atque Amisum, quibus in oppidis erant domicilia regis,
DOnti et Cappadociae permultas uno aditu adventuque osso captas, regem spoliatum egno patri atque Viso ad alios se reges atque ad alias gente Supplicem contulisse, atque haec Omnia salvis opisti Romani sociis atque interat Vectigalibus sesso gesta Satis opinor haec osse laudis atque ita, Quirites, ut hoc vos intelligatis, a nullo istorum, qui huic obtrectant legi atque
bellum Cognoscite. Quirites: non enim loc sine causa quaeri videtur irimum e suo segno sic Mithridates profugit, ut se eodem Ponto Medea illa quondam profugisse dicitur, quam praedicant in fuga fratris sui membra in iis locis, qua Se paren PerSequeretur, dissipavisse, ut eorum collecti, dispersa maerorque patrius celeritatem persequendi retardaret Sic Mithridates fugiens maximam vim auri atque argenti pulcherrimarumque rerum omnium, quas et a majoribus aeceperat et ipse bello suppriore ex tota Asia direptas in Suum regnum congesSerat, in Ponto Omnem reliquit.
IIaec dum nostri colliguait omnia diligentius, re ipse manibus resfuit Ita illum a persequendi studio
33쪽
maeror hos laetitia tardavit. 23. Himo in illo timore
et fuga Tigranes, re Armenius, Xoepit dissidentemque rebus suis confirmavit et amictum oreXit 0rditum tuo recreavit. Cujus in regnum poStea quam L. Lucullus
cum exercitu Venit, plures etiam gentes contra imperatorem noStrum concitatae Sunt Erat enim metus
injectus iis nationibus, quas numquam populus ἘO- manus meque iacessendas bello nequo temptandas putavit erat etiam alia gravi atque Velaemen opinio, quae innimos gentium inrbararum pervaserat, dani
locupletissimi et religiosissimi diripisendi causa in asi
Ora nostrum esse Xercitum adductum Ita nationes midiae atque magnae novo quodam terrore ae metu, concitabantur Noster autem Xercitus, tametSi urbem Tigrani regno ceperat et proeliis usus erat secundis, s si, amo uimia longinquitate locorum ae Tesiderio Suorum commoVebatur. 24. Hi jam lare non dicam fuit senim illud extremum, ut ociis locis a militibus nostris
orotur Mithridatos autem et suam manum jam OΠ-
firmarat et eorum, qui e X pSius regno collegerunt, et Mao nix adventitiis iuxiliis multorum ae um et nationum juvabatur. Iam hoc foro si fieri solere ac- QPimVS, Ut regum afflictae fortuna facit multorum opses alliciant ad misericordiam, nXimeque eorum, qui aut reges sunt aut vivunt in regno, ut iis nomen regalemn im et Sanctum esse videntur. 25. Itaque fautum victus ossicere potuit, quantum ineo imi numquam est USUS Optare. Nam quum SQ in regnum suum reeepisset, non vi eo contentus, quod ei praeter spem acciderat, ut illam, oStea quam ulSUS erat, terram umquani attingeret, sed in Xercitum nostrum clarum atque vietorem impetum fecit. Sinite hoe loco, Quirites, Sicut poetae Solent, qui res Romanas scribunt, praeterire me nostram calamitatem, quae tanta fuit, ut Oum ad avi es L. Luculli imperatoris non o proelion intius, Sed e Sermone rumor afferret.)26. Hic in
illo ipso malo gravissimaque belli os solision L. Lucul- clus, qui tamen aliqua e parte iis incomimodis mederi
34쪽
fortasse potuiSSet, Vestro juSSu coaetius, quod imperii diuturnitati,qdum statuendum Vetere Xemplo putavistis, partem militum, qui jam stipendiis confecti erant, dimisit, partem Glabrioni tradidit. Multa
praetereo OBSUlto, Sed ea vos conjectura perspicite,
quantum illud bellum laetum putetis, quod conjungant
reges potentiSSimi, reno Verit agitatae nationes, Si cipiant integrae gentes novus imperator noster accipiat vetere Xercitu pulso. LX. 27. Satis mihi multa verba fecisse videor, qua re esset hoc bellum genero ipso DeeeSSarthim, magnitudine periculosum restat ut doimperatore ad id bellum deligendo ac tantis rebus
Utinam, Quirites, virorum fortium atque innoeentium copiam tantam haberetis, ut haec vobis deliberatio difficilis esset, quo iam potissimum lauti rebus aes tanto sello praeficiendum putareti. Nunc Ver quum sit unius Cn. Pompeius, qui non modo eorum hominum, qui nunc Sunt gloriam, sed etiam antiquitatis memoriam Ertute Superarit, quae res Si quae cujUSquam animum in hac causa dubium facere possit 3 28. Ego enim Sic existimo, in summo imperatore quattuor has res inesse oportere, Seientiam rei militaris, virtutem, auctoritatem, felicitatem. Quis igitur hoc homino seientior umquam aut fuit aut ess debui, qui ludo atque e pueritiae di Seiplinis bello maXimo atque neerrimis hostibus ad patris exercitum atque in militiae disciplinam profectus est, qui extrema lueritia miles in exercitu fuit summi imperatoris, ineunte adolescentia maximi ipse Xercitus imperator, qui Saepius cum hoste conflixit quam quisquam cum inimico concertaVit, plura bella gessit quam ceteri legerunt, lure Provincias confecit quam alii conetipiverunt, cujus adole- sesentia ad scientiam rei militaris non alienis praeceptis, Sed suis imperiis, non offensionibus belli, sed victoriis,
'son stipendiis, sed triumphis est erudita. Quod denique genus esso belli potest, in quo illum non sexercuerit fortuna rei publieae 3 Civilo, Africanum, Transalpinum, Hispaniense mixtim e civibus atque
35쪽
ox bellicosissimis nationibus, servile, navale bellum, varia et diversa genera et bellor in et hostium, non solum gesta ab hoc uno, sed etiam confoeta, nullum rem esse declarant in usu p0Sitam militari, quae hujus viri eietitiam fugere poSSit.
I XI 29. Jam vero virtuti Cn. Pompeii quae poteSto oratio par inveniri Quid est quod quisquam aut illo, dignum aut vobis novum aut cuiquam inauditam possit afforres Neque enim illa sunt solae virtutes imperatoriae, quae Vulgo Xistimantur, labor in negotiis, fortitudo in periculis, industria in agendo, celeritas in conficiendo, consilium in providendo qua tanta Sunt in hoc uno quanta in omnibus reliqui imperatoribus, quos aut vidimus aut audivimus, non fuerunt. 30..c aestis est Italia, quam illo ipso victor L. Si illa hujus virtuto se subsidio confessus est liberatam testis est Sicilia, quam multis indique minetum Periculi non L .. . terrores belli, sed consilii celeritato explicavit testis est Africa, quae magnis oppressa hostium copii eorum ipsorum sanguine aedundavit, testis est Gallia, per quam legionibus nostris iter in Hispaniam Gallorum
nternecione patefactum Si testis St Hispania, quae
sappissime plurimos hostes ab hoc Superatos rOStratosque conspexit testis est iterum et saepius Italia,
quae quum servili bello taetro perieulOSoque TomΘ- 'li retur, ab hoc auxilium absente Xpetivit quod bellum roxspositation ejus attenuatum atque immii Utum est, oci , adventu sublatum a Sepultum 3L eSte nune ero jam omnes orae atque Omnes Xterae gentes in in-tiones, denique maria Iunia quum universa thun in Singulis ori Omne Sinus atque portus Quis enim
toto mari locus per hos annos aut tam firmum habuit praeSidium, ut tutus isset, ait tam fuit abditus, ut id lateret Quis navigavit qui non so ut mortis Ut Servitutis perieulo committeret, quum aut Vehae aut refert praedonum mari invigaret Hoes tantum bellum, tam 'lupo, tam vetus, tam late divisum atquel dispersum qui umquam arbitraretur aut ab omnibus imperatoribus uno anno . aut omnibus annis ab uno
36쪽
imperator confici posses 32 Quam provinciam tenuistis a praedonibus liberam per hosce annos 3 quod . dectigal Vobis tutum fui, quem socium dolandistis 3 cui praesidio classibus vestris fuistis 3 quam multas
existimatis insulas esse desertas 3 quam multas aut metu relictas aut a praedonibus captas in bes esse sociorum 8
. XII. Sed quid ego longinqua commomor, Fuit hodquondam fuit royrium populi Romani, longe a domo
bellaro et propugnaculis imperii sociorum fortunas, non sua tecta defendero. Sociis ego nostris mare per hos annos clausum fuiSse dicam, quum Xercitus veStri numquam a Brundisio nisi hisem Summa transmiserint 3 Qui ad vos ab exteris nationibus Venirent, capto querar, quum
togati populi tomani redempti sint 3 Mercatoribus
tutum mare non fuisse dieam, quum duodeeim Secures in praedonum poteStatem pervenerint 3 33 Cnidum aut Colophonem aut Samum, nobilissima urbes, innu- morabilesque alius apta OSSe commemorem, quum Vestros Ortus atque eo portus, quibus Vitam ac spiritum duellis, in praedonum fuisse potestatem sciatis 3 An vero ignoratis portum Caietae celeberrimum ac plenissimum navium inspectante praetore a praedonibus osse direptum Ex Miseno autem ejus ipsius liberos, qui cum praedonibus antea ibi bellum ges- Serat, PraedonibUS AESse Sublatos Nam quid sto Ostiens incommodum atque illam labem atque m miniam rei publicae querar, quum prope iΠSpeetantibus vobis chissis ea, cui consul populi Romani prae- .. POSitUS QSSet, a Praedonibu capta atque oppressa sit Pro di immortales nantamne unius hominis incredihili ac divina virilis tam brevi tempore bicem adferreroi iublicae potuit, ut vos, qui modo inte ostium Tiberinum classem . hostium videbatis, ii nunc nulliini intra Oceani ostium praedonum navem esse audiatis 3 34. Atque haec qua celeritate gesta sint quamquam, VidetiS, tamen a me in dicendo praetereunda non sunt.
Quis enim umquam aut obeundi 40gotii laus cons vi quendi quaestus studi, tam brevi 40mporo tot cloea
adire, tanto evi'SUS Ouficere potuit, quam celeriter Cn.
37쪽
Pompoto duo tanti selli impetus navigavit 3 qui nondum tempestivo ad navi 3 nudum mari Siciliam adiit, Africam exploravit, inde Sardiniam cum classe vovitat quo lino tria frumentaria subSidia rei publicae mi firmissimis praesidiis classibusque munivit. 35. Indo ouum se in Italiam scepisset, duabus Hispaniis ot Gallia Transalpina praesdiis a navibus confirmata, missis item in oram Illyrici maris se in Achaiam omnemque Graeciam navibus Italiae duo maria maXimis classibus firmissimisque praesidiis adornavit, ipse autem iis Brundisio profectus est, undequinquagesimo die totam ad imperium populi Romani Ciliciam adjunxit: omneS, qui ubique praedones fuerunt, partim capti interlaetique Sunt, partim unius hujus se imperio no potestati dediderunt Idom Cretensibus, riuum ad eum rusque in Pamphyliam degat0i deprecatoresque ' misissent, spem deditionis non ademit ObSules Vetaim
poravis Ita tantum asellum, nam diuturnum, tum
longe lato tuo dispersum, quo bello omnes gentes ne nationes premebantur, Cn. Pompeius extrema hiem0 apparavit, ineunte Vere SuSeepit, media aeState confecit. . ct XIII. 36. Est haec divina atquo incredibilis virtus
imperatoris. Quid ceterae, qua paullo ante eommemorare coeperam, quantae atque quam miniae sunt 3 Non senim sellandi virtus solum in summo ne perfecto imperatore quaerenda est, Sed multae Sunt artes Xi
miae hujus administra comitesque virtutis. Ac priamum quanta cinnocentita debent isses imperatores Θ, quanta deindo in omnibus rebus temperantia, quanta fide, quanta facilitate, quanto ingenio, quanta ira imanitates Qua broviter qualia sint in Cn. Pompeio On-
Sideremus: Summa enim omnia Sunt, Quirites, sed ea magis ex aliorum contentione quam PS Per SeSe ognosci atquo intelligi possunt. 37. Quem uim imperatorem OSSumus ullo in numero putare, cujus in eXercitu centuriatus veneant atque veni rint 3 Quid hune hominem magnum aut amplum de re publicac0gitare, qui pecuuiam ex aerari, depromptaim ad C
38쪽
bollum administrandim aut propter cupiditatem pro- inciae magiStratibus lauseris ait propter avaritiam Roma cin quasestui reliquerit 3 Vestra adinvi muratioue facit, Quirites, ut agnoscor videamini qui hae fece 'i int: ego autem nomino neminem : quar ia aget mihi 'lia . , nemo poterit, niSi qui ante de se voluerit confiteri.
Itaqu0 propior hanc avaritiam imperatorum quant
ι calamitates, quocumque Ventum eSt, OStri Xercitus ferant quis ignorat 38 Itinera qua per hosce annos in Italia per agros atque Oppida eiVium ψmanorum' ostri imperatores fecerint recordamini tum facilius - statu0tis quid apud exteras nationes fieri existimetis. Utrum plures arbitramini per hosce annos militum Vestrorum armis hostium iubes an hibernis sociorum civitates esso deletas Neque enim poteSt exercitum is continere imperator, qui e pSe non continet, neque Severus 8Se in judicando, qui alios in se severos ess judices n0 vult. I9. Hic miramui hunc hominem tantum excellere ceteris, cujus legiones sic in Asiam perVenerint, ut non modo manus tanti exercitus, sed i ne VeStigium quidem cuiquam pacato nocuisse dicatur 3 Jam vero quem ad modum milites hibernent quotidio Sermones a litterae perferuntur: non modo ut sump- rarum 'um faciat in militem nemini vis adfertur, Sed ne cupienti quidem cuiquam permittitur Hiemis enim, non Alia 1 7 RVnritiae Perfugium majores nosti in sociorum atquρ amicorum tectis esse Voluerunt. XIV. 40. Age Vero ceteris cim rebus quali iij temperant in OnSiderate. Undes illam tantam celeritatem et tam incredibilem cursum inventum putatis Non enim illii eximia vis remigum aut ars inaudita quaedam gubernandi autuont aliqui novi tam celeriter in ultimas terras pertulerunt, Sed eae res, quae ceteros remorari solent, Onretardarunt: non avaritia ab instituto cursu ad picio-dam aliquam devocavit, moi libido ad ioluptatem, non amoenitas ad delectationem, non nobilitas urbis adcogmitionem, non denique labor ipse ad quietem : P tremo signa et tabulas ceteraque Ornamenta Graecorum oppidorum, quae ceteri tollenda esse arbitrantur, ea
39쪽
sibi illo no visenda itidem Xistimavit. l. Itaque
omnes nunc in iis locis Cn. Pompeium sicut aliquem non se hae urbe missum, sed de coelo delapsum inti bontur nunc denique incipiunt credere misso homines Romanos hae quondam continenti, quod jam nationubus exteris neredibile a falso memoriae proditum videbatur : uti imperii Vestri splendor illis gentibus
lucem adferre coepit nunc intelligunt non in causa majore Suo tum, quum ea temperantia magistratus habebamus, servire populo Romano quam imperare
aliis maluisso. Jam Oro ita facitos aditus ad eum privatorum, ita liberae querimoniae de aliorum injuriis esse dicimitu , ut is, qui dignitate principibus excellis,la ilitato infimis par osso videatur. 42. Jam quantum consilio, quantum diesendi gravitato et copia valeat, in quo ipso inest quaedam dignitas imperatoria, VOS, Quirites, hoc ipso e loco Saepe cognostis. Fidem vero ejus quantam inter socios Xistimari putatis, quam
hoStes omnes Omnium generum sanetissimam judicarint Humanitate jam tanta est, ut dissicile dietusit utrum hostes magis Virtutem ejus prugnante timuerint an mansuetudinem victi dilexerint. Et quisquam dubitabit quin mi hoc autum bellum transmittendum sit, qui ad Omnia nostrae memoriae bella conficienda divino quodam consilio natus esse videatur 3 a XV. 43. Et quoniam auctoritas quoquo in bellis administrandis multum atque in imporio militari valet, ceri nemini dubium est quin ea re idom illo imperatorphirimum possit. Vehementer autem pertinere ad
bolla administranda quid hostes, quid socii do imperatoribus nostris Xistiment quis ignorat, quum Seiamus homin0s in tantis rebus ut aut contemnant aut metuant aut odorint aut ument, opinione non minus et fama quam aliqua ratione certa commoverit Quod igitur Omo umquam in orbe terrarum clarius fuit 3 cujus res gesta pares de quo homine vos, id quod maxime facit auctoritatem, tanta et tam praeclara judicia fecistis 3 44. An vero ullam usquam SS Ornm tam
desertam putatis quo non illius diei fama pervaserit,
40쪽
quum niversu populus Romanus referti, for completisque omnibus templis, e quibus hie loeus conspici potest, unum sibi ad commune omnium gentium bellum Cn. Pompeium imperatorem depoposcit 3 Itaque ut plura non dicam neque aliorum exemplis confirmem quantum hujus auctoritas valeat in bello, ab eodem Cn.
Pompeio omnium rerum egregiarum Xempla Sumantur:
qui quo die a vobis maritimo bello praepositus est imperator, tanta repente Vilitas annonae e Summa inopia de caritate rei frumentariae consecuta est unius hominis Spe ne nomine, quantam ViX X summa Ubertate agrorum diuturna pax emeere potuisset. 45. Jam accepta in Ponto calamitate ex eo proelio, de quo Os paulo ante invitus admonui, quum Socii pertimuissent, hostium opes animique crevissent, satis firmum pra0Sidium provincia non haberet, amisissetis Asiam, Quirites, nisi ad ipsum discrimen ejus temporis divinitus Cn. Pompeium ad eas regiones fortuna populi Romani attulisset. Hujus adventus o Mithridatem insolita inflammatum victoria continuit et Tigranem magnis copiis minitantem Asia retarilavit. Et quisquam dubitabit quid virtute perfecturus it qui tantum auctoritate persee rit 3
aut quam facile imperio atque Xercitu socios et vectigal a conservaturus sit qui ipso nomine ac rumore de
fenderit 3 XVI. 46. Age vero illa res quantam declarat ejusdem hominis apud hostes populi Romani auctoritatem, quod ex locis tam longinquis tamque diversis tam brevi tempore omnos huic se uni dediderunt 3 quod Cretensium legati, quum in eorum insula noster imperator exercitusque esset, ad Cn. Pompeii uncin ultimas prope terra Venerunt eique se Omnes Cretensium civitates dedere volt di xurunt 3 Quid idem isto Mithridates nonne ad eumdem Cn. Pompeium legatum usque in Hispaniam misit 3 eum, quem Ompeius legatum semper judicavit 'ii, quibus orat permoleStiun ad hunpotissimum esse missum, speculiatorem quam legatum judicari maluerunt. Potestis igitur jam constituere, Quirites lianc auctoritatem multis postea rebus gestis