Joannis Saresberiensis Postea Epizcopi Carnotensis Opera Omnia ...

71쪽

non debet suifragari, quod illius praescriptum landum

advocato, sicut nobis consessi sunt, tradiderunt, quum illo qui dolo desiit possidere pro possessore damnetur: undo locum incontinenti restituant, et pecuniam infra instantem ostivitatem Omnium sanctoruIN PerSolvant. Quod si dominus landi vobis quacumque CCRSione Se PDSuerit, eum Severitate occlesiastica, adhibita diligentia, coercere non disseratis.

EPISTOLA L

Cuidam. INTERDUM sibi laesit nasum, vel eruit oculum, qui salutifero signo faciem munire disponit. Quorsum haec inquis. Ad illa quae mihi scripsisti respondeo, non tamen infortunio tuo insulto, miror magis, et tanto acerbiore, dolore compatior, quanto utrumque incerius diligo quorun alteri, si querela justa St, Pera periit et impensa alterum perniciosius vitium ingratitudinis dehonestat. Porro alterius actura longe graVior est. Hinc enina rerum, inde honestatis dispendium. Caeterum, si sapis, hae versatilis ortunae injuria tuis usibus militat compensat enim cognitione rerum, quod ingratorum vitio visa est subtraxisse. Auxit ergo Prudentiam, quin te hoc stimulo OIuit excitari. Jubent ab aula duces mercenario milites, si hostem ortuna subduxerit eodem imminentuavidius revocantur. Quisquis ergo vult stipendiis gaudere Perennibus, a militia non recedat. At istud non ducis tantum hostis quoque henescium,St. Pr feci nisi mavis dissimulare, in portu navigaS, et Pro arbitrio tuo, vestra licet lubrica sit, fortuna mutabit, flabit spiritus tuus, uent aquae, grando concidet, coruscationes et tonitrua imminebunt Movebuntur

72쪽

54 IOANNI SARESBERIENSIS A. D. ad haec mentes hominum, et ad conditionis suae notitiam reducentur.

EPISTOLA LII. ADAELERICOS EXONIENSIS

ECCLESIAE.

ad Populum Pastore destitietum.

LicE orbitati vestrae paterno compatiamur affectu, magnum tamen ex eo concepti doloris habemus sol tium, quod beatum Patrem Vestrum ad superna migrasso confidimus, et apud patrem misericordiarum solitis precibus, sed emcacia majori patrocinari poterit et nobis et vobis. Caetorum quia sine Periculo animarum rerumque dispendio, viduitas ecclesiae desolatae protelari non potest, caritatem Vestram rogamus, et exhortamur in Domino, ut idipsum sapiatis, et omnem scandalorum et schismatis occasionem omni cum diligentia declinetis, incedentes unanimes in domo Domini, et quae Iesu Christi sunt, privatis commodis praes

rentes. Quo vero, sicut oportet, possitis in providendo Vobis pastore procedere, Praecipimus quatenus ad conservandam ecclesiae Pacem, dominum regem, honesta

de collegio vestro legatione transmissa, adeatis, Preces ei devotione debita porrigentes, ut canonice eligendi vobis pastorem libertatem concedat, et destitutioni acclesiae, ea, quae Christianum principem decet, is ratione provideat. EPISTOLA LIII.-AD ALEXANDRUM PAPAM. Domino Papae Maeandro. VENERABILI frater noster Mauricius angorensis episcopus, lacultate et possessione tenuis, sed opinione nostra vir religiosus, et timens Dominum, ecclesiam,

73쪽

EPISTOLAE.

cui auctore Domino priesidet, turbatam et deturpatam invenit a naalitia inhabitantium in ea, utpote legis divitis ignaram, et canonicas institutiones Penit US ignorantem Gens enim rudis et indona ita bestiali more vivens, aspernatur verbum vitae, et Christum nomine tenus profitentes, vitaret moribus dissilenturi Ab his enim Christiani usitato commetri in artes tranSmarinas venundati, ab infidelibus captivantur. Legem ver matrimonii contemnentes concubinas, quascum uxoribus habent, commutant pretio, et crimen incestus ignorantes, consanguinearum turpitudinem reVelare non erubescunt. Quod autem miserabilius, ut populias, Sic et sacerdos, eisdem imbuti erroribus, pestem ibuent, et pernicios corrumpunt X empla, quos ad viam virtutis et veritatis reducere oportebat. Ad hunc vero pestilentiae cumulum, istorum barbarorum Princeps o et rex avunculi sui abutens filia, tam a nobis quam ab EpiScopo suo, frequenter admonitus, ut licentius Et liberius possit in sua malitia Permanere, partem cleri non modicam in patrocinium flagitiorum suorum traXit, et ipsum episcopum bonis suis spoli tum ab episcopatu expulit, quia tam ejus quam Populi, zelo caritatis succen Rus, adeo audacter redarguebat errores Episcopus vero quosdam de clero, quosdam de Populo contumaces, anathematis vinculo innodavit, ipsi vero palantes et vagi ad vicinos episcopos Walliae, Angliae, Hiberniae, Scotiae, confugiunt, et ab ipsis ordines, lirisma, et alia sacramenta ecclesiae fraudulenter percipiunt. Unde rigor ecclesiasticae disciplinae

in partibus illis adeo jam detepuit, ut ibi jam paene

haeresis et schismatis seminarium pullulet. Idcirco sanctitati vestrae, Pater reverende, SUPPlicamus, ut nobis et prae sat opiscopo suffraganeo noStro in auX- ilium exurgatis, et patentibus litteris Vestris communiter ad episcopos Angliae, Walliae, Hiberniae, Scottae

74쪽

56 ΟΑNNIA ARESBERIEΝSIS A. D. destinatis, praecipiatis, quatenus quod nos urgente necessitate episcopi apud nos exulantis canonice stat emus in Wallenses, ipsi ratum habeant, et sententiam nostram firmiter observent.

EPISTOLA IIV D REGEM. Regi Anglorum, Cantuariensi archiepiscopua.

QuΑΜ pia devotione vobis Servierim, verbis ena rare superfluum duco, quum mihi multorum temporum manifesta opera attestentur, et fidei meae testis in coelo sit, et conscientis conscius in excelso. Attrita est caro mea, et tam aetate quam laboribus praefatigati sunt artus, et aegritudo gravis et diuturna dierum meorum finem in brevi adesse denuntiat. Desideratam diu faciem vestram videre sperabam, antequam moriar,

et eos quos meae custodiae in regno vestro commendaverat Deus, ipso inspectore et teste vobis Praesentialiter decreveram commendare. Sed quia ad ejus eXamen citius vocor, ante cujus tribunal in brevi

Stabimus omnes, serenitatem vestram, regios corde

provolutus ad pedes, litteris coram Domino judico omnium praesentibus alloquor, attentius supplicans, ut fidelem vestrum, cujus in vos numquam devotio tepuit, agentem in extremis dignemini exaudire Exaudite quaeso, ut os in extremis Vestris exaudiat Deus. Exaudite me pro domo Domini, et pro a vulis ejus, quos humano destitutos solatio derelinquo, ut domum vestram tueatur Altissimus, et parvulos

vestros, et filiorum vestrorum in aevum consoletur.

Transmitto vobis et semini vestro, benedictionem a Domino Jesu Christo et vos si placet destitutis meis majestatis vestrae solatium mittite Commendo vobis sanctam Cantuariensem ecclesiam, de cujus manu per

75쪽

t159-61. EPISTOLAE. 57 ministerium meum regni gubernaculum accepistis, ut eam, si placet, ab incursu pravorum hominum tueamini et mihi, qui eam, licet indignus, disponente

Domino, hactenus ut potui et scivi, rexi, talem studeatis subrogare Pastorem, qui tanta sede non vide

tur indignus, cui religio placeat, qui virtutum meritis

placere credatur Altissimo. Fidelis vester suum vobis consilium debet: ecce coram Domino et omnibus sanctis ejus, consilium do. o quaeratis in hac re quae vestra sunt, sed quae Domini, quia ego Pro eo respondeo vobis, quod si causam ejus fideliter procuraveritis, et ipse vestras utiliter prom vebit. Post multas vexationes, auctore Domino, in ecclesia Cantuariens reformavimus pacem, religionis promovimus cultum idoneos ex conscientia nostra custodes praesecimus ordini, et ne quis eorum cujusquam temeritate mutetur, antequam archiepiscopus subrogetur, prohibeat dignatio vestra eo8que cohibeat qui scissuras et nova molimina molientur. Quoniam et nos hoc sub anathemate inhibuimus, et eos excommunicavimus, qui dispositionem ordinis quam iacimus

cos et laicos, quos nostri et saepe vesti obsequii ministros nostros habuimus, Vestrae committimus Pr tectioni, rogantes, ut quas eis contulimus misericorditer conservetis, ne eos Patiamini alicujus importunitate vexari. Audiat adhuc Dominus meus clementissimus Verbum unum, et egredientem animam meam laetificet, residuum bonorum meorum mobilium, et quae usque ad exitum pro incerto vitae, diuturnitate aegritudinis, in usus visa merant conservanda, sicut Deus inspiravit, Post exitum meum praecepi pauperibus erogari. Illos qui fraudem committent, aut qui, quominus pro Salute

mea, et vestra, ct liberorum vestrorum erogentur, impedient, ranathemate jam Promulgato condemnans.

76쪽

Ratam habete, si placet, dispositionem meam, et eam transmissis ad ossiciales vestros patentibus litteris confirmate. eque enim quicquam auri superest vel argenti, sed victualia tantum et quae magno damno poterunt esse amissa pauperibus, et vobis nullo erunt emolumento, vel minimo. EPISTOLA LV.-AD ALTERUM OFF. EPISC.

Waltem 'stensi Episcopo. G-vITER Ossendit in Christum, cui in fratrum

unitate amoenissimus iactus est locus, qui ea quae in domo ejus ad pacem tacta sunt, nititur perturbare. Nos autem Cantuariensis occlesiae semper dileximus Pacem, et Domino propitio, nobis in fratres nostros caritatis in dies profecit assectus, et ab eis post tempora

nostra omnem auferri cupimus materiam scandalorum.

Ex nostra itaque conscientia idoneos pro lacultate custodes praefecimus ordini, et quorum ministerio per

gratiam Domini jam annis pluribus religio prosecit:

et extrinsecae administratio possessionis solito lauda-dabilius procurata est. Quod ergo statuimus, auctoritate qua fungimur manere Praecipimus inconvulsum, et priores amori utilitati subditorum insistere, et sui ditos in omni humilitate et reverentia, suis obedire praelatis Walterum quoque, quem ob Suam non ecclesiae culpam, a prioratu amovimus, ossicio prioratus, et subprioratus, et omni praelatione ordinis, in ecclesia Cantuariensi in perpetuum submovemus, indulgentestamen ei, si pacificus fuerit, consortium fratrum, et cohabitationem Cantuariensis ecclesiae et si laudabiliter se privatus habuerit, eum ad alias obedientias ecclesiae nostrae, vel ad alterius ecclesiae regimen ascendere non vetamus, dum ad prioratum et subprioratum, et caeteras claves ordinis interdictas nequaquam aspiret.

77쪽

EPISTOLAE.

Si vero unquam ad hoc aspiraverit, omnes quos huius moliminis habuerat adjutores unathemati subjuganiuS. Tibi quoquo, Waltere, ne hoc facias e Parte Omnipotentis Dei, sub anathemate interdicimus et quaeimique die hoc attentaveris, omnabus fratribus noStris episcopis, et omnibus parochianis et subditis vostris in virtute Obedientis praecipimus, ne tibi donec cesses, et condigne satisfacias, ullomodo Omna unicare Praesumant. Sed et siquid machinatus sueris in raudem hujus nostrae constitutionis, te cum omnibus complicibus tuis jam dictae sententiae noveris subjacere. Noli et g frater, errare, noli, Deus enim non irridetur, sed abo Pacem cum fratribus tuis et quod in nos immeritos deliquisti, tibi indulgeat Deus. Deus pacis et solatii sit vobiscum, dilectissime frater, et nos, quos ad Praesens separat humanae conditionis infirmitas, in aeterna be titudine secum perpetuo faciat exuliare. EPIST. LVI. D NIGELLUM ELIENSEM EPISCOPUM.

Nigello Elimri epis.

Nos super re non ambigua consuluistis, et quam praesertim a sapientibus EXPediri potius oportuerat, quam differri. Siquidem rerum turpium nulla deliberatio est, turpitudinis dilata repulsa quandam C sensus inhonesti praetendit imaginem. Quid autem turpius est, quam totius divinae legis auctoritate contempta in Sancta sanctorum impudenter irruere, et impellente avaritia, contra jus et sas, jus haereditarium in rebus ecclesiasticis imo et in ipso altari vendicare. Quis nisi profanus, patienter audiat, nedum Petat, quod tam manisoste sacri canones inhibeiu, quod utriusque testamenti tam expresse condemnat auctoritas. Revolvite canones, quoniam cin hac arte

78쪽

60 IoΑΝΝΙ sARESBERIEΝSIS A. mlatissime patent, et plane videbitis petentium talia improbatam esse petitionem, et eorum qui tales audiunt, durissime plectendum esse assensum. Non est relictus nobis dissimulandi locus, quia in consilio rateranensi, cui nos et vos, frater Episcope, intersuimus, domino Innocentio praesidente audivimus, vota talia, promulgato canone condemnari. Sed sorte regia nos urget auctoritas, recte quidem nisi sciretis Dominum homini praeserendum, nisi religio Principis possit circumveniri, nisi per subreptionem ab eo nonnulla esse extorta, jam fuissetis experti. Summa ergo consilii nostri haec est, ut legi Domini et sacris canonibus, juxta prosessionem vestram obtemperetis : et quoties vos tales augustiae presserint, incidere in manus hominum, quam Dei viventis, tutius judicetis. Sed est forsan unde merueritis super successionibus hujusmodi vexari, eo quod in fraudem canonum ad cessiones et substitutiones illicitas nimium proni estis.

Theobaldi Cantuariensis archiepiscopi Testamentum. SUPREΜis deficientium voluntatibus suum accommodant jura savorem, et in se velut inhumanus Provocat iram Domini, qui piis eorum desideriis obvius contradicit. Nostra quidem voluntas est, et quae Domino auctore numquam mutabitur, ut residuum bonorum nostrorum mobilium, quae propter necessitates domesticas, et diuturnitatem languoris usque ad exitum vitae duximus conservanda, in USUS au Perum omnino cedant, secundum quod nobis Dominus

inspiravit, et sicut dedimus in mandatis venerabili fratri nostro Waltero Rossensi Episcopo, et fidelibus nostris, Philippo cancellario nostro, magistro Radulsa

79쪽

EPISTOLAE.

Lexoviensu et Joanni de Suresberia quos eleemosynae nostrae dispensandae praesecanaus Praecipimus orgo quod ab initio dispositionis nostra Praecepimus, et omnibus ministris et fidelibus nostris, Per fidem quam nobis debent, injunximus, ut istis obtemperent, et eis

Omnia nostra XPonant, et amicos Dei omnes suppliciter exoramus, ut Pro misericordia Domini omnipotentis, is auxilium et Consilium Praebeant. Omnes

autem qui in praelatis pauperum rebus fraudem committent, aut qui, quo minus dispositio nostra procedat, impedient, anathematis Sententia condemnavimus, ita sique officiales regis, si se dispositioni nostrae Portu handae immiscuerint, se fidelium communione noverint esse Privatos, et tanquam Sacrilegi, et excommunicati ab introitu omnium ecclesiarum abstineant. Omnibus autem dispositionis nostrae adjutoribus, benedicti num Domini et nostram damus, et ipsos beneficiorum sanctae Cantuarie usis ecclesiae particibus constituimus,

cisque de injuncta sibi poenitentia 40 dierim indulgentiam saeimus. Praeterea ex arte omnipotentis Domini et sub anathemate interdicimus, ne quis ossi- ei alium domini regis ad res, quae proprii monachorum Cantuariensis ecclesiae usibus dicatae Sunt temerantia manum praesumat eXtendere, Sed habeant omnes res suas in ea integritate, et libertate, qua easdsm

ipsis domini papae et nostro privilegi secimus con-srmari. Ad haec sub Odem anathemate, terrarum, quae ad archiepiscopum pertinent, omnem alienationem seri prohibemus, et excidia, et damna D morum, donec nobis succeSSor subrogetur, ni Si quantum necessarius ecclesiae exegerit USUS, Vel dominu rex proprio ore Praeceperit, Vel misericordia dis rota cum moderatione, Pauperum hominum necessitati indulserit. Sub eadem quoque interminatione clericas Episcopatus nostri prohibemus indebitis exactionibus

80쪽

62 JOANNI SARESBERIENSIS A. D.

et injustis vexationibus opprimi et eis omnes libem integra consuetudines justas, quas habuerunt temporo Willelmi bonae memoria decessoris nostri, praeeipiumus observari.

Quae rectum ordinem deserunt, aut numquam, aut raro laetos exitus Sortiuntur. Est autem iii causis ordo rectissimus, ut Praecedat sententiam examinatio, et tune domum quis poena seriatur legitima, quum inti centiam suam tueri aut non Potest, aut contemnit.

Vos autom, si Adelitiae de Valoniis justa est querimonia, ipsam contra legitimum ordinem disponitis condemnare, et audientia sibi denegata, omnem defensionis ei praeci ditis viam. Meminimus quidem nos vobis super hoc alia vice scripsisse, quatinus ipsam loco et

tempore congruo evocatam ordine canonico tractaretis, et quicquid in eam Statuendum foret maturo, non

praeeipit judicio consuluimus et Praecepimus, Oborari. At illa in exitido durius tractari conqueritur. Nos vero religionis propositum nolumus impedire, sed praeeunte justitia, quae sapientis laciem antecedit, illud sine scandalo ossicii nostri cupimus adimpleri. Inde

est quod dilectioni vestri iterato mandamus, ut Inmemorata causa ordine legitimo procedatis, ita justitiam prudentia temperantes, ut qui Zelum, quem in Domino abolis, audierint, scientiam quoque vobis gaudeant astitisse. Praecipimus itaqus ut ei audientiam debitam praebeatis, et tune secundum Dominum causa debitum finem sortiaturi Convenientionil nobiscum, auctor Domino, in brevi fratres nostri, ut do eoriam