장음표시 사용
21쪽
1721. Ad haec, cum requiritur oratio vocali8, nece88 est, ut Oran8 verba proserat ore, et sic proserat, ut V. Ρrol. . 146 n. 63, nisi alibquid obstet, seipsum audire possit 26); deinde, ut ea proferat rite ac recte. Qui ea syncopat, aut mutilat, si corrumpit significationem, non satisfacit nisi excuset parvitas materiae 27ὶ, vel nisi haec obrepant invito idest vitio linguae, et ex inadvertentia, et X h bitu, quem perperam corrigere studuit 28). orro expedit, in omni orationi vocali, uti socio 29). Quod cum t quoad ea quae socius recitat, auditio vicem prolationis implet 303 ideo ille, partim recitando, partim audiendo, totum suum facit. Hac re, nihil interest, quo socio utaris clerico, an laico 3 l); sed nece88 est, ex parte socii, ut is quoque omnia proserat rite ac recte 32ὶ ex parte tui, ut haec tu accipias aure 33ὶ ideo attentione quoque interna opus est 34) demum, ex parte utriusque, ne alter, alterius particula nondum absoluta, sequentem occupet 35).
peccet, et careat orationis fructu . Ut autem ait ascensus mentis in Deum ossicit voluntas orandi D. h. l. c.,
sentiam commvnom appellat V. Binnae. De Hor Gn. D. I, Q. III, P. 2, 1 n. 24 Salmant. 16, 3, ). Nec obstat S. Alph. VI, 414), ubi docet
et eum satisfacere, qui ne seipSum quidem audire potest; nam de eo est intelligendus qui non ob exiguitatem Sonus, Sed qua alia causa puta ob Atrepitus, vel surditatem, non poteS Se- ipsum audire.Quod nemo dubitat S.Αl
tem non putant, si abscindas OStremus tantum Verborum syllabas Cnoix.
Utrum Vero socius recitet mente V
gatus, ex dictis, ad te nihil pertinos Croix n. 1295). 33 Croix IV, 1294. Alioquin,
Rit, non communicat id, quod dicitur
oratio prodesse poSSit, neceSSemAt ut is qui orat, si in gratiari nam si est in letali, proderit tantum peisnti sibi necessaria ad salutem V Iae , V, 16 D. h. 2, 2, 3 16 . orro virtus orationis triplex est meritorici, nam eat opus bonum satisfactorua, quia vix caro aliquo incommodo D. h., Supplem., 16, 3 ad 1); et impetrato- τια, quippe est petitio, et haec est propria et Speciali orationi Virtus. I. Qua est meritoria, nititur iustitia qua imp0tratoria Dei miAerations nititur D. h. 2, 2 83, 16 ad 2); qua satisfactoria nititur iustitia quoad viventes,Dei miseratione quoad mortuos inmaculo Domini Cf. Suar. De Poeniten. Dist. 23. Seut I Lugo, De Poenit. Disp. 26, Soci. I; Cath. m. De Sacram Poenite t. n. 51). Et qua nititur iustitia, prodest infallibilitor qua Dei miseratione nititur, prodeSt, si Deo laeuerit et quatenus illi placuerit. Itaque, II. qua est meritoria prodest oranti soli qua impetratoria et Satisfactoria, potest et aliis prodesse Verum SatiΗfactoria Vi Vis per nodum solutionis, atque ideo, verius infallibilitor Suar o Lugo, M. C.); O tuis per modum sust moi sd6siderii j idest, impotrationis Leo X. B. κνυν-
22쪽
18 LIBER . - TRACTA II. DE VIRTUTE RELIGIONIS E VITIIS OPPOSITIs
22. Orare autem pro e necesse est necessitate, nedum praecepti nempe divini), quod nemo dubitat, sed et medii quod est verius nam et rationi congruit, et Divina providentia ita comparatum est, ut nemini quidquam detur, nisi petenti 36ὶ Obligat autem praeceptum huiusmodi per se, cum des obligat per accidens vero, in quavis tentatione gravi 37ὶ Idcirco praecipimur scire Orationem Dominicam et Salutationem Angelicam. Nihilominus, qui haec verbis non tenet quamvis sua culpa , si sciat quae orare nos O ditet, vacat letali 38 . Qui necesse habet oram ex obligatione aliqua
speciali, V. , ex ordine sacro, ex voto, ex poenitentia sacramentali, non Videtur orasse, nisi oraverit rite ac recte V.4 21 . t si omiserit plusquam est parva hora canonica, ut puta, eria, non vacat letali 393. - - .. . 6 VP De sacrinci dicam in ractatu De ueharissia.
DE IURAMENTO.23. Iuramentum est actus latriae D26 u. 21ὶ delinitur Invoeatio Dei in testem l . NVOCATIO v. c., Deum testor testis sit mihi Deus vel per Deum in Deo; his enim particulis, ER, Η, invocationem contineri Τ. docent 23 nec satis est, Deum aliter nominare, utputa, per modum simpliciter exclamantis, Vel asserentis 3 . DRI V. Q 6, in n.ὶ ex hoc capite, non iurat, qui per salsos De iurat sed aut blasphemat, si sciens et serio id faciat aut nihil agit, si Iacit ignorans ut instdelis , aut ioco 4 . Verum, Deus inde Domine); atque ideo, rursus, si ad 3), Vel Persanguinem Dei Sanch., ivinae misericordiae, et quatenus D. III. 2, 26), ita est. Divinae misericordiae placuerit S.R. 3 V. POMnti μι Corpus , 28 tui. 1840) Ε ΙΙΙ. si pluribus Christi, uaesti Sanch. D. III, 2, 18)applicetur, qua est satisfactoria, mi Vol sic tam est erum, quam e mnus prodest Singulis, et planum est; est Deum inistere quam era est. Dqua est impetratoria, quia aestimatur et S. Alph. III, 137); In eruate, ex Dei miseratione, non item Suar. dum ne addas Dei vel in isti Suar. 26, ). 1, 13, 21), Deus scis, De- idis, etc. 36 Luci, XVIII, 1 D. h. 2, 2, 4 Exi 5 ν 3 De iureiur. Sot., 83, 2. VIII, II, 3, 1. Conclus. V. Erieritos V. 37 V. Salm. 21 9 nn 17, 19. Suar. 1, 3, 10 Nihil agit, etc. NΘm 38 S. Alph. II, 3. e reipsa Aed eo tenetur propter On- 39 Ex S. Alph. IV, 147. scientiam Solo, in c. o. Nihilom, 1 D. h. 2, 2 89, 1. nus). Et hoc nomine licet, ex iustu 2 Laym. h. - Lib. IV, r. III, causa petere iuramentum ab infideli.
23쪽
TIT. I. DE VIRTUTE RELIGIONIS AEAPUT II. DE IURAMENTO
19 vocatur, implicite, cum quis iurat per opera eiu8, seu gloriae, Seu gratiae bin; immo et naturae, si vel per ea iuret, in quibus, mitudo Dei lucet prae ceteris, Veluti per terram, per solem, per animam nostram 6ὶ vel addit in Obliquo Dei nomine, ut puta, per hune ignem Dei 73. IN EATEM: testis autem datur Deus vel explicite, . e , cum dicitur testis si mihi Deus, testitiear oram Deo; et implicite, cum, nempe, invocatur ut index, aut auxili tor 8ὶ immo et cum quis invocato Dei nomine, minatur aliquid ulteri, si vel nisi aliquid soceri 9 . 24. At vero, ut quis tur se dicatur, necesse praeterea est, ut et iurandi animum habuerit, quod nemo dubitat, quippe iuramentum est actus humanus l0ὶ utque iuramentum suum verbis aut signis iuratoriis exterius expresserit, quas mihi Verior sententia est 11ὶ Deus enim testis non sibi, sed alteri datur testes autem
Relis. To. 11 De Iur. lib. 1 Cap. 5,n. 10. Opera gloriae sunt Beati πα- ιι- quaecumque ad nostram ancilibeationem pertinent, . , Sucramentis, Crux Evangelia. Itaque Vere iurat, qui iurat, V. o. per S. Petrum ter Crucem per Evangelium Vel is,
aut per fluem Cristi, vel Dei, vel Evangelii D. h. cit art. ); nisi
foris dicat; iuro per ISTUD Emans lium, per ISTAM Crucem, nullo Evam gelio, vel cruce, aut Crucis igno,
demonstrando S. Alph. III, 143). 6 Sanch. III, 2, 29. Non item,
si iure por Hem, aut conscientiam auram, Vel animae suae S. Alph., 135), quia per dotes sua iurat nec iper fidem cicer tis vel christiani non christi nam), nam per ea iurat,quao decent sacerdotem, chriStianum,
etc. Suar. 1, 13, 19 S. Alph. 184),
7 Suar. 1, 13 18 Sanch. n. 10. 8 1 V1NDYx D. h. L c.): V. , Pincla me Deus, ni ita est. Tale apud Hebraeos orat illud: II e mihi mesiae Deus, e haec a M. Dixi in-τ Mur; nam i Dei invocati dosit,
V. c., occidar, ni ita mi iuramentum,
benigna interpretation non intolligitur S. Alph. III, 143). Hoc iuramentum dicitur eae Morium, Vel -- precatorium. 2 AUXILIATOR nempe quasi a sensu contrario): utputa: Sic
retur.); idest, non me Deu adiu'et, si, etc. nisi quis intendat, his verbis, magis desiderium suum demonstrare
Per Deum, si haec feceris, vel nisi haec feceris, te occidam Hoc iura
tur. At si quis dixoris Abnego Deum, Vel δε οι est potesta in Deo, ni ita est, vel ni ια μι, magis blasphemat, quam peierat Sanch. n. 17). 10 Laym. t. c., cap. 1, 3. Θω- Tum, non requiritur, ut quis explicito velit iurare, vel ut e licite intolligat quid sit iuramentum; sed satis est, signis aut Verbis iuratoriis cienter uti V. Sanch. D. III, 2, 1). 11 Salmant. 17, 2 6. Gratorii8: non enim suffcit dicere iuro itaque si dixoris Iuro tibi, Seium esse inminem fugiendum tum ultionem sumpturum, verbum iuratorium non intelligitur, nisi praecosserit interrogatio, saltem tacita, de iuramento
praestando S. Alph. 13 3). Et nihil minus, Sanch. D. III, 1, 2) Laym.
ἰ α), aliique putant, verum coram De sine ulla signorum inpressione iurammitti existere. Quod, cum
quis alteri iurat, mihi perdissicile ostIllud convenit, nulla certa Verborum
24쪽
solo animo et cogitatione non dantur. orro, quae sint igna iuratoria , ex legibus vel moribus quae verba ex vulgari, idest, receptae loci, ubi iuratur, signisscatione, aestimari debet l23. Itaque, iuramentum cessat, seu iurandi animum non habueris, licet verbis iuratoriis usus sis, quod nemo dubitat l3ὶ seu verbis iuratoriis usus non sis, etsi habueris animum iurandi, quod verius puto 143. Quid, si dubium sit, utrum habueris animum iurandi vel utrum Verba, quibus usus fuisti, sint iuratoria Et illi proculdubio pro iuramento respondendum est Prol. gQ50 n. 39ὶ hic non item, quia cum verba dubia sunt vel ambigua, semper id, quod minimum est, sequimur si 5 . 25. Iuramentum diducitur in assertorium et promissorium. sertorium, quo iurans Deum testem dat eius , quam amrmat, aut negat promissorium, quo iurans promittit sive Deo, sive S., sive homini se daturum, facturum aliquid 16 . Illud respicit tempus praesens, vel praeteritum tantum hoc utrumque. Nam iurans, 1 in praesens, Deum dat testem suae intentionis et se obligandi et implendi suo tempore quod promittit ideo ex hac parte vore est assertorium in et ' quoad futurum, Deum interponit, ut is, cui promittit, certissime sciat, se, uo tempore, promissionem suam impleturum. Verum, utrum ex hac parte Deus iterum quasi testis
n. . SIGNA quod dicitur iurare corporaliter): ut puta, facti Evangeliis, tacto pectore acerdotali. VERBA: utputa, si dixeris: Vivis Deus, aut Veritas est Deus ita est. Ex moribus regionis aestimari debet, iuratoria ne sint, an minus V. S. Al
in veritiae sua, vel iis ae sua, aliquid quis asseruerit, Vel promiSerit, falso existimans haec verba iuratoria esse. Contra putu Sanch. ratus, adiurandum nulla verba desiderari,so solam iurandi intentionem l. c., n. 12). Quaestio haec eo Spectat, utrumis, si quid falso asseruerit, teneatur periurii poenis; si quid promiserit,
iuramento teneretur quorum primum
a regulis iuris Prol. 3 309, alterum a iura L. 3 De Reb. Dub. alienum
16 Prol. g 184 n. 23. Utputa, si
dixerit: Testis est Deus moram Deo loquor, nec Satis apparet, utrum haec verba invocative uSurpaVerit,an enun
IV, 4. Sive etc. Nam potest quis iurare, Se facturum, daturum aliquid, quin idcirco illud promittat sive homini, sive Sanctis, SiVe Deo Suar., De Iuram., Lib. 1,Cap. XIII,n. 5,etc.) voluti cum aliquid iuratu minatur. Quod cum fit, iuramento nudum prinpositum adstruitur, et praeterea nihil aliud Sancti. II. VIII, 13, 4; Lam. l. c. Pirhin. II, 24, 13).
Se Murum, et: nam alium ait rum, et . iurare non potest L. 83,
De C. O.). Si quis igitur iuro ut IoenataS, I Reg. XX, 3), V. g. OroSium tibi non nociturum, is magi Opinionem Suam iureiurando confirmare in- tolligitur Suar. n. 4 Laym. t. sΡirhin. L α); ideoqne magis RSSedi
25쪽
21 intersit, ceu docere Videtur Angelicus 17ὶ, an quasi sponsor, uti putat Suaresius l8ὶ an potius iurans Deo suam fidem obstringat, eique obligetur, quasi ex Volo, uti existimant Salmanticenses, is est sub iudice S. Alphonso hoc est verius; quem sequor l9ὶ nam iuramento promiεsori nos obligari Deo, prorsus indubium est Matth. V, 333 quod proinde, cum ei soli obligemur, pene in votum recidit. 26. verum, ut iuramentum licitum sit, requiritur, quoad rem quae iuratur, in assertorio cum primis verita' in promissorio cum primis i titia quoad iurantem Vero, in utroquo iudicium requiritur 203. ERITAS: ne Deus falsus testis dari videatur ideo, hoc est gravis8imum, et nullam materiae parvitatem admittit 21 . Exinde, necesse est, ut Verba in iuramento mere assertorio, menti in promissorio, intentioni respondeant 22ὶ IUSTITIA: ex hoc capite non licet iurat asserere quod prodere, nec promittere quod raratare nefas est 233. Et primum quidem est leve etiam in re gravi, quia Deus datur testis rei prout verae, non prout malae 24ὶ al-
17 D. h. 2, 2 80, a. 1, 7 ad 3. 18 Suar. 1 9, 2.
III, 173. Alias, i qui postea non implet promissum in re minima, e caret graviter seu quasi testis Deus interfuerit, seu quasi SponSor, nam uti mentiri, ita st dem fallere, in re, Vel minima, omnino non poteSt), quod
aut Verum, aut Saltem certum non
89, 3. 21 Innoc. I, 24. Et ex o CR-pite, iuramentum est actus latriae; quipp6 eo tacite profitemur, Deum corda nostra intueri, et fallere aut falli non OSSO.
st t. XXXIX, 19. Menti; nam alias
mentiretur proinde, non caret periuri qui affrmat quod falsum, aut negat quod Verum putat, quamVi alterum reipS Verum sit, alterum falsum
Salmant. 12, 2 42 quive quaSi cem tum asserit id, de quo dubitat, vel contra Sanch. D. III, 4, 8 Suar. 3, 4, ). Verum, non ea exigitur certitudo, quae nullam prorsus dubitati ο-nem patitur, sed moralis suffcit Sancheg n. 10); ut puta, Si rem audioris
a persona fide digna S. Alph. III, 148); nisi iuramentum de scientia
delatum fuerit, ut regulariter in imdiciis. Ad haec VaSq. Sustr. Sanche exigunt ut verba iurantis, nedum menti eius, sed et rei veritati respondeant; nam alias, aiunt, materiale periurium erit: quod negant Diana,
Hurtado Lugo l. c. n. 21. 22), et rectius V. 293 n. 3). Quaestio haece Spectat, utrum citra Sacrilegiunt,
Titius, falso accusatus furti, testem pro Se dare possit Audisium, qui falso putat, ilium in foro fuisse quo tempore furtum admissum fuit quod illi negant, hi assirmant. Intentio ii quin
circa necesse est, ut iurans habeas in Pra ens intentionem se obligandi et praestandi suo tempore, quod PrOmittit utrumque enim iuramento Continetur, alterum expreSSe, alterum tacite o virtualiter.
23 CC. 16, 22. Cau. 22 4 D. h.,
24 Suar. 3, 12 8. Veluti si quis
iuramento se auctet de aliquo e cato Suar. Sanch. Salmant. Contra Solo, Tolet. Less.), nisi, aiunt, tur
26쪽
22 LIBER I. -TRA . II. DE VIRTUTE RELIGIONIS ET VITIIS OPPOSITIS
terum aiunt grave esse, si quod promittitur est letale; veniale sinos aliquid leve 26). Domum IUDICIUM e spectat, ne temere quid iures, aut leviter temere, ne forte aut non verum sit quod asseris, aut implere nequeas quod promittis 26), et est letale 273 imiter, idest, non sine gravi causa 283, et hoc regulariter est leve 293. Iuramentum, cui aliquid ex his deest, periurium est nihilominus, quoties periurium simplicite dioitur, illud, cui deest veritas, intelligitur 30). Ad haec, illicitum est simulate iurare 3 l); simulate autem iurat qui intus in corde suo aut iurare non Vult aut non vult iurato obligari 323. Utrumque mendacium est, idρoque leve per se verum, sici teneatur iurare e lege Vel ex pacto, peccat graviter contra iustitiam 33); nempe in re gravi, quia neque leges, neque pacta possunt obligare graviter in re levi. D iuramento promissorio, an et quatenus teneat, alibi.
mentum assumat ari firmandam de tractionem is enim SS. si nomino abutituris infamiam alterius certiorem reddendam S. Alphon. III, 146). Sod hoc mihi dissicito est; nam is so iactat ad iniuriam Do illatam
25 Caiot. in , 2 89 7 Suar. 3, 19, 3 Salmant. 47, 2, 5T. Verum, hoc mihi dissicito est, nam si Deus datur
ut oestis, utrumque est leve; sin ut fideiussor utrumque est grave item si iurans fidem suam obstringit Deo, cum Deus acceptare nequeat promiΗ-sionem rei malae, etiam levissimae, quin probare oam Videatur V. S. Alphon. III, 146). 26 D. h. 2, 2 89, 3. Ideo, qui
iurato promittit aliquid, si putet, illud suo tempore implero non OSSe, propter periculum fallendi fidom nisi iuramentum hyperbolicum sit), sacrilegio non caret Sanch. D. 4, 16, 19). Ceterum suffcit, Mi spem irobabilem implondi habeat Salmant. n. 49 S. Alph. III, 172, n. 1). 27 Sanch. D. 33. 2S D. h. l. c. Suar. 3, 12, 4.
29 Sanch. D. III, 6, 22 Dixi re gulariter; quia diffleste est, ut, quis rem iuras, aliquando non peieret Chrysost.). Indis monemur iurationine Muescas os tuum, multi enim
ObrΘm, consuetudo, Seu habitu iurandi, non caret letali quia nunquam amet peierandi peri tuo Ροr
titur, ut iuramentum Valeat, nΘ ΘΗSBost, ut id si non Ait inutile; in Deo, ut sit melius suo opposito, mut in
idest, i praestare quidem velit quod promittit, sod nolit iuram0nti religione obstringi. S. Alphon. lac cit., V. Quaerituri. Sed utrum periurus dicendu sit qui iurat in ianimo oobligandi, vel implendi quod promittit utrum liceat iurare cum aequivocatione, sertu dicendum erit.
33 Sol. VIII. 1, 7 Suareg. 3, 17, 3.
27쪽
TIT. I. DE VITIIS RELIGIONI OPPOSΙΤΙ - SE . I. DE SUPERSTIT. 23
virtute religionis duo scedunt ultro citroque superstitio et
irreligiositas. De utraque eorsum.
De superstitione. 27 Superstitio delinitur Uitium quod eaehibea ultum divinum, vel eo modo quo non stet, vel ei cui non debet. Inde est duplex: superstitio cultus indebiti et superstitio rei uuae i). rior superstitionis tenetur is, qui Deum prosequitur cultu falso, ut puta iudaim aut superfluo eo nempe qui ad pietatem, vel devotionem fovendam nihil valet 2ὶ Utraque est mortalis ex genere suo. rum illa, ex parvitate materiae, vix levis lit, aut ne vix quidem 3ὶ, quia mendacium continet, quod in his, quae ad christianam religionem pertinent, marime perniciosum est 4ὶ haec, in re levi, leve peccatum est nisi quid stat intentione novum in Ecclesia ritum introducendi. 28. Superstitionis rei cultae triplex genus est idololatria, divinati et vana observantia. De idololatria expedita res est. Deflnitur: Cultus divinus massinariae divinitati, vel creaturis eaeibitus Dividitur in perfectam et imperfectam perfecta, si is, qui creaturae huiusmodi cultum praestat, Deum eam putet secus, inperfecta 53. Idololatriae species est daemonolatria Verum dae-mmolatriae Vocabulum latius acceptum est. Scilicet, daemonem colere nedum is intelligitur, qui ei flari sacrificia, vel eum adorat, vel per eum iurat 6ὶ sed et is qui auxilium eius invocat ad aliquid cognoscendum, Vel aciendum irin. Et siquidem solius Dei haec
2 D. h. a. . Falso huc per Cap. 2 n. 16 Sanch. D. II, 37. 3.tinoni, qui falsas 'SS.' reliquia ven- 4 S. Aug. De Mm c., Cap. 14. ditant aut falsas prophetias, reve 5 Suar. VI, 20, 21. Perfecta haelationes quibus nunc pene obruimur), resim continet Sanch. D. ΙΙ, 38, 91). miracula in vulgus spargunt, etc. 6 V. D. h. 2, 2 qq. 94 95, 2. perfluo Velut raro sub solis ortum, T D. h. cit. . . Ad cog
missam eius sacerdotis, qui tali no scendum utili pythones, harioli, mine nuncupatur, pluris facere non sibyllae, etc. Ad faciendum ut olimnere sabbato nudis podibus ab ex sagae, seu lamiae: si tamen veri suo trema unctione non incedere, etc. runt eorum sabatini congressus no
28쪽
24 LIBERO. - TRACT. II. DE VIRTUTE RELIGIONIS ET VITIIS OPPOSITIS
Scire facere est, Vera i propria; sin et daemonis, lata et minus propria daemonolatria erit: la plena ac persecta apostasia a Deo est haec societatis cum daemone, atque ideo apostasiae a Deo, initium est 8ὶ Sed illa res est expedita itaque de hac solum. Ρorro daemonem invocare ad aliquid cognoscendum, divinatio ad aliquid faciendum, vana observantia dici solet. 29 Utraque haec superstitio nititur invocatione daemonum expressa vel acitaris . acita intelligitur, cum quis conatur aliquid scire, vel eiscere, mediis ineptis 10ὶ sciens inepta esse. Nec excusatur, quod non fecerit animo invocandi daemonem l l , immo protestatus, nolle se ope eius uti, exploraturus dumtaxat rei exitum l2ὶ vel ioco laὶ Dixi sciens, et planum est ideo ab hac superstitione facile excusantur rudes 143 immo et docti excusantur, quamdiu non apparet manifeste media huiusmodi inepta esse quamvis dubitent, dummodo fecerint experiendi causa, et protestati fuerint, se ab omni daemoni interventu abhorrere 15). Utraque in daemonolatriam recidit, atque ideo una est species utriusque 16 - sive tacitae, sive expressae, et nullam materiae parvitatem admittunt 17). At vero his uti, quae qui a daemone didicit, licet; dummodo V et illa sint per se bona, ut scientia, sanitas, divitiae, etc. et ' ipse possit eis uti, quin ullatenus ab eo dependeat atque ideo ' nulla alia adhibita Auperstitione uti possit 18). Haec generatim nunc singula pr08eqURmur.
oturni, de quibus tam multa hinc est. Qui nonnunquam his quoque ad-ind scriptis prodita sunt CL ar est, qui signis huiusmodi ignorantestarotti, De Congresso notium delle utuntur.
mo, si Verum St, ea unquam cum D. II, 40 25 Suar. h. t. De Regis.), daemon quodcumque commercium Cap. IX, 13. Idest, quibus nulla inest habuisse, quod iam ab an. 163 im vi huiusmodi, neque natura sua, nω pugnare coepit rider Spee, in p. que ex promissione divina. De Proc sibus contra Sasaa. 11 Sanch. cit. n. 25.
42, 71. Itaque a daemone, prece adhi- 13 Ρal. Less. Croix III, 1, 11. bita, nihil prorsus petere licet, ne Et ecce, si quis ioco proserat verba, ut nocere quidem desinat adhibit quibus prolatis, scitdaemonem adesse , imperio, non licet ab eo aliquod os 14 V. orrone, De Viri. Relig.. . , ' ficium petere Sanch. D. II, 24, 19) 389. M MY nisi fiat ex divina inspiratione, of 15 Sanch. n. 26: maximo si vo 'A ad illum coercendum. lit experiri, utrum in his rebus la- 9 D. h. a, b, 2 110 4 2, 2, eat revera aliquid daemoniacum. 2 9, 92 Sanch. Dec., II, 38, 3. Porro 16 Suar. X, 1, etc. sunt quaedrem signa a daemone con 17 Leas. II, 44, 26 'anchea, Stituta, quae pro invocatione eius ha D. II, 40, 13.
29쪽
30. Divinatio Divina notio hoc loco est Inquisitio occultorum, ope daemonis. Fit huius inuosatione expressa Vel tacita. Illa, in nerali appellatione, dicitur necromantia et aeromantiae, pyromantiae hydromantiae, et rursus necromantiae nomen subit prout daemon responsa dat signi aere, igne, Vel aqua impressis, Vel mortuorum apparitionibus. Haec intelligitur, cum quis scrutatur occulta mediis ineptis seu ex causis ineptis ea deducat, ut astrologia seu ex signis ineptis, chiromantia, metopo8copia, etc. 19) seu demum opere et facto suo aliquo id quaerat, Velut sortilegiis, uirga divinatoria 20). Quibus addenda est ni mantia. De qua, et de sortilegiis et astrolygia dumtaxat nam cetera obvia sunt), paucis erit agendum. 31. Oniromantia est divinatio per omnia. Porro omnia ex causis tum naturalibus tum spiritualibus excitantur. Naturalis causa est amotio corporis, vel animi ex his licitum est coniectare quae ad eorum causas pertinent, idest indolem, valetudinem, studia et cetera huiusmodi 21). Causa spiritualis vel Deus, vel daemones; utra tibi in re praesenti, hoc aestimare dissicile, et periculosum est. Et in primis, putandum non est, omnium fuisse a Deo, ex pecie
tibi visa, utputa si Angelus apparuerit 22); vel ex re, quam tibi suasit, velut aliquid restituere, missa celebrare, etc. 23); vel demum ex eventu puta si quid praedixerit, et ita evenerit 24). Con-
sit. Magis., Ub. II, 9, 4 Suar. 15, illicitum esse huiusmodi virgam ad-24, Salm. 21, 11, 163. Quidam ad hibere 1 rebus moralibus, Vel quadunt: χέ sine cuiusquam Iniuria morales urit, inquirendis, utputa fu-
sed huc non pertinet ribus; I cum eius motu ex im
19 V. D. h. 2, 2, 5, 3. Porro di cumstantia aliqua morali pendet, et
vinatio ex manuum V. Iob, XXXVII, in primi si Virga non semper in 7 chiromantia, ex frontis lineamen vetur, Sed cum vult is qui ea utitur; tis et soposcopia dici solet utraqus, nam in moralibus naturali attractione non astrologia, circulatorum et ne intelligi quidem potest. Erit tunc fatuorum magis quam superstitioso igitur superstitio proxima divinarum hominum, foront, nisi daemon isti per imam, seu lituum αυ
se, nobi decipiendis, his ingereret ratem, quae Osee, IV, 12 graviter 20 V. Bouvier, o V. Edit. Ρur reprehenditur. 1859), h. t. - Virga divinatoria cuius 21 Detrius, Lib. IV Cap. 3 q. d. usus utrum licitus sit, an illicitus in 22 Ex II Corinth. XI, 14. rebus hisicis velut aquis, metallis), 23 Suar. Cap. 13, 21. Item siet sine morali cuiusquam influxu in periculi alicuius dormientem admo-quirendis, questioni est V. Croix, nuit.
III, I, 35): quaestio autem in s ost, 24 Deret. XIII, 2. Haec igiturnum rebus huiusmodi aliqua virtus observare grave est i et vj., XIX, 2 3 . insit, qua ad se attrahere valeant Nihilominues, Sibi cavere, Veritus, ne lignum aliquod, puta corylum. Quo forte somnium a Deo sit, aut levo eat circa omnibus exploratisSimum est, Suar. n. 25), aut ne leVe quidem. Disjtjgsui MIOO le
30쪽
26 LIBERO. - TRA . m. DE VIRTUTE RELIGIONIS ET VITIIS OPPOSITIS
tra, certissime tenendum est, non fuisse a Deo somnium, si te amcipitem, Vel turbatum, vel ad bonum tardiorem, dimiserit. antum, si quietum reliquerit, et ad bonum promptiorem, nec ancipitem animi, sperari potest somnium fuisse a Deo 2b). Sperari, inquam, nam sic quoque caute admodum procedendum est, neque conse sario inconsulis multos enim errare fecerunt somnia nigi laris tibi adeo persuasissimum sit, omnium fuisse a Deo, ut id paullulum dubitare, instar infidelitatis putes 26 .
32. Sortilegium quod apud rei criminalis scriptores generale nomen est, et omne genus superstitionis continet hei definitur Divinatio per sortes. Sunt autem sortes vel divisoriae, vel diVinatoriae, vel consultoriae illi utimur ad quaestiones dirimendas tuis ad occultum aliquod seu praesens, seu praeteritum, seu futurum, detegendum his demum quasi ad Deum consulendum, cum ignoramus quid agere debeamus. Divisoriae licitae sunt 273 divinatoriae superstitiosae, ideo semper illicitae consultoriae Dei tentationem continent, ideo regulariter non licent 28ὶ praeterquam in rebus gravioribus quae aliter eXpediri non possunt, et precibus antea
33. Domum astrologia est: Disinatio per astra. Haec ex siderum ortu situ, cursu, lapsu futura praedicit. Duplex est naturalis et iudiciaria Naturalis dicitur, quae ex his coni8ctat ea, quae naturaliter evenire solent, ut pluviae, tempestates, sterilitates, etc. iudiciaria, quae inera hominum actione ex his praenosore Studet 30). Naturalis per se licita est 31); et si quis haec venditet
maiori certitudine quam sciri possunt, erit, non superStitioni8 Sed mendacii, et evitatis, aut imprudentiae levis culpa 323. Iudiciariam prorsus illicita et haereticalis 33ὶ Nihilominus, si quis aliquid harioletur generaliter, et probabiliter tantum V. c., lare hoc anno bella, seditiones, et: superstitione caret quippe astra in corpus nonnihil eorpus ero plusquam nonnihil in animum influit 34).
26 Sancti. D. II, 38, 58. 31 D. h. art. 5. 26 Suar. Cap. 12, 2. 32 Sanch. D. II, 37, 29 Salm.,
27 Sanch. nn 67 68. Oc est. 28 C. Sortes 26, . . Scilicet, 33 Xystu V, C. Coeli et Terrae. Deus consulitur orationibus, ieiuniis, Qui huic aStrologiae student, planmeleemosynis, etc. Et diserte vetantur tarii et, thematici a vetoribus apin ossiciis, et beneficii ecclesiasticis pellantur C. Ilios, 26 q. 2). Dixi h conferendis C. ult. De Sortileg. . reticalis, quia liberum hominis arbi- 29 D. h. 2, 2. 95, 8 ex μου, trium aut adimit, aut labefactat.