장음표시 사용
91쪽
CAPUT I DR REBUS, DE DOMINIO ET DE POSSESSIONE T
existimationem, et res quae in dominio nostro sunt, pertinet tota; ideo primum nosse oportet quid sint res quid existimatio, dictum est alibi; mL,4 121); tum de acquirendo rerum dominio Deinde ea, quae utriusque restitutionis communia sunt, dispicere oportet. Ροst haec, singulas restitutionum species Versabimus. Et hucusqued his iuribus, quae omnibus competunt, seu natura, seu lege. Ad haec sunt plerumque et alia singulis quaesita ex ultimis decedentium voluntatibus, ex pactis conventis ex ossiciis ab aliis utcumque susceptis ex quibus, quasi e contrario, obligationes nascuntur; quas iustitia servare iubet 313 De his omnibus igitur, favente Deo, agendum erit, paucis quidem, quia patent latissime, sed non obiter prorsus sunt enim quotidiana, et scitu quam maxime, et prae omnibus necessaria; et prae omnibus ardua. Quae cum primis ex iure civili expedienda erunt, cui, dummodo sit manifestum, certum e8 adhaerere, missis cerebrosis nonnullorum T. sententiis, qui ab eo recedentes omnia usque deque verterunt. Eo, inquam, iure quod nunc viget Ρrol. 201 n. 123, et qua huic iuri conveniunt ex his T. praeter S. Alphonsum, qui iuris civilis peritia censentur; utput Molina, Solo, Vasquegio, Lugone, essio, Agorio, ancheZ, LRymanno, Reginaldo, aliisque paucis 32).
DE REBUS, DE DOMINIO, ET DE POSSESSIONE ART. I. De Rebu8.103. Res ei dicitur es Quidquid eius est naturae, ut in bonis esse possit l). Ex his, quae sensibus percipiuntur, ut domus, agri, corporales quae intellectu, ut nomina creditorum creditaὶ servi-
31 Dixi ex ossiciis audis sui recesserint N. L. ne auctoritate ιο, etc., nam e his, quae gratis ob illorum decipiamur sedulo animadimus, iustitiae obligationem non Ori Vertendum Ri quando, et quorSum, ri aut verius Ηt, aut aequius certe hae a Romanis lΘgibus discrepent-
32 Qua, etc. Nam etfres Τ. nam quae uni BONA, dicuntur, quR- omnes et anonistae haec versant ex rum univeresita dicitur patrimo- iure communi quo cum in pluribus ninni, pecunia LL. 5, 178, 222 De
92쪽
88 LIBER III. - TRA . II. - N. I. DE REB ET DE ACQUIR RER DOMINIO
tute praediorum, hypotecae, incorporales, seu potius iura proprio nomine, dici solent. Rerum divisio petenda est vel ab ipsarum n tura, Vel ex his, ad quos pertinent, Vel ex usibus, quibus sunt destinatae. x primo capite, Vel immobiles sunt, vel mobiles. Immobiles res oli), quae, salva earum substantia, de loco in locum moveri non possunt ut praedia omnia nempe agri, quae praedia rustica; et edincia, quae praedia urbana dici solent 2ὶ Mobiles, quae de loco in locum, vi sua Vel aliena, moventur. Hae si usu haud consumuntur, ut libri, Vestes, non iungibile si 'onsumuntur,
ut triticum, pecunia, fungibiles dici solent 3 . Inter res immobiles et mobiles sunt illae, quae suapte quidem natura mobiles sunt, sed immobilibus accensentur, Vel quia integrant res immmobiles, Vel ex destinatione patrisfamilias 4 .
V. S). Res iure ominum distinguuntur per Specie et genera L. 54, De C. O.): species uni singola corpora, qua dialectici individuo u cant, velut hic equuS, hic ager g nera sunt, quas dialectici species a pellant, Velut equus ager. Illae Θ-rire poSsunt, haec non item V L. 21, C. Si cere petat.); et planum est. Est
Iurisconsulti et rerum miυergita quo Vocabulo, Verius, non collectio rerum Singularium, ut grex, bibli theca, sed universum ius alicuius significatur, ceu patrimonium, here
quid supra solum implantatum St, vel aodificatum, supersicies appellatur L. 3 De Servit. L. 13, De N. R.);
quidquid subter olum, preti aestimabile, ut creta, lapides, ferrum, aurum te. Dclinae dicuntur, V. C., crotifodinae, aurifodinae et .
Ιt. 1819. Idest, mutua Vice funguntur L. 6, De Reb. Creri.). Proindocum sic datae fuerint, ut restituam tur, non fungibile eadem specie, fumgibiles eodem gener reddendae sunt, nisi istae commodate fuerint dicis causa, Vel depositae LL. 3, 4, Com-Niod. L. 1, g 3, 4 De O. et A.); et ideo fungibiles dicuntur constarΘpondere, numero et mensura. Res quae Su consumuntur quarum usus
in Busu est dici iolendi res, quae
I. INTEGRANT, etc. illae, Videlicet, qua immobilium partem constituunt LL. 18, 19, De A. E. et . ut portae, tegulae domus, pali Vinearum quamvis ad momentum, idest ut iterum collocentur, detracta scit. L. 19; ouli., 111 19). II. DESTINAΤΙΟΝΕ PATRISFAMILIAR, idest domini non item conductoris, inquilini Zachar. 170 n. 20), fructuarit,eto ): scilicet quae dominus posuit in fundo, Velo' quasi instrumenta utputa in caupona, doliaria,
ligones, etc. in agro, iumenta, Vehicula naVBS, fructus ab eo exportandi causa domo, Suppellex, non item
ecce animantia quae fundi caua. parata Sunt, alVearia, Stramina, stercora, frumentum ad ementem
sa L. 222 D. V. S. C. S. 524 It., 413; Au. 924), prout granaria in torris
dosessa L. 19 De A. E. et T), Statuae sui aediculis, aut busibus positae tabulae, specula parietibus inclusa scit. ΑΑ.); et, ut generaliter dixerim, omnia inclusa, vel inaedificata
L. 26, E . L. 12 gi De A. E. et V si 26; cit. ΑΑ.). Ad haec fructus
93쪽
CAPUT I. DE REBUS, DE DOMINIO ET DE POSSESSIONE
89 104. Omnes vel alicuius sunt, Vel nullius Alimius, vel humani, vel divini iuris. Humani quae prosanis divini quae religiosis usibus sunt addicta. Ex his publica sunt quasi populicain, quae totius gentis Stato vel omnium christianorum communibuMugibus, sunt destinata ut litora maris, portus, arces 5ὶ templa coementaria, etc. Ostera aut singulorum sunt, aut Singulorum iure cingentur singulorum appellatione personis quoque moralibus usurpatis 6ὶ Res comporales, quae alicuius non sunt, dicuntur nullius siVe nunquam cuiusquam fuerint, ut fera animantia sive esse desierint, ceu res mobiles derelictae 7 .mis accedunt bona, quae Nostri vocant imcerta id est, quorum dominus, saeta solerti inquisitione, inveniri non potuit, nec spes superest aliquando inveniendum ore 8 . Ab his distant bona acantia, idest eorum qui, nullo relicto herede, decedunt, quippe abeunt ad scum 9 . ublica mira commercium sunt, priVata in commerem. Scilicet extra commercium ea hodie accipimu8, quae in patrimoni singulorum esse non possunt 10ὶ
naturales praediorum, quamdiu arbOribus vel solo tenentur item arbores, quamdiu caesae, aut RVutSa non fuerint, immobilibu accensentur. IURA neque immobilia, neque mobilia, natura sunt; nihilominus ex obiecto)modo immobilibus, modo mobilibus accensentur V. C. Ιt. 415; G. 526 Au. 206). Sed do hi vidorin I. C. b C. s. 538 It. 426, etc. 6 V. C. It. 433, 35.municipiis, provinciis, immo et Stati , quem incant Ex C. G. 2227 Qt. 21 14). Cetera, utputa quae a municipiis ingulis elocari solent; qua Sunt in patrimonio cuiuslibet ecclesiaΘ, OnR-storii, loci pii beneficia ecclesiastica. Porro non omnia bona, quae pertinent ad personas morale auctoritate ecclesiastica erectas ecclesiastica sunt. Eiusmodi quidem Sunt quae peritinent ad capellania vel mere lui- cales, quippe sunt bona divinis obeundis addicta Berar. L E V., c. II, Diss. VI, Append. V V. Deinde . Non iis bona confraternitatum ai-calium Berar. l. c. Lucidi, De V, sit. Το. III n. 44 φ 16 eoque minus bona legatis piis satisfaciendis
destinata, si ex fundatorum Voluntate romanserint pene heredes.
It.. 11. Re corporales; nam timnullius ne intelligi quidem possunt.
tertii. Eiusmodi vero minime dicuntur, quae constat esse Vel Seli, et Cati, si Sempronii sed cuius revera
2. Hodie sinam, iure communi, extra commercium ea quoque dicebantur, quorum alienatio faVore personarum vetita erat ut re dotales, pupillinrum, te. Orr ecclesiae, et OnUmenta in ecclesiis extructa L. 4, C. De Relistio8.j, et sacra supellectiles L. 21 C. De S. Eccles.), materialiter considerata, in privato cuiusque patrimonio esse poSsunt qualiterqua-
litor Barb. I. E. U. II, 10 De Luca, De Iur patr. Disc. 63 Lotter. De re beneflc. II, IV, 14 Rot Rom., In Roman. Fideicomm. 22 februar. 171 T). Ideo permittitur patrono oratorii pubblici a se excitati, clavem rotinere Fargna,iar. I, Can. 4, i S.', 28 maii 1864, Actoo 598). Et emi vendique possunt Suar. DPS,mon. XIV, 18, 23; Barbo. T l. c.)
94쪽
M LIBER III. - TRA . II. - TIT. I. DE REB. ET DE ACQUIR RER DOMINIO
nihilominus, lata signincatione, quodammodo extra commercium res Vulgo dicuntur ea quoque, quae emi, Vendi, donari prohibentur, uti arma, Venena mala, libri improbatae editionis 11), vel non ex iure editi 123, etc. 105 Rei appellatione venit nedum res ipsa, sed etiam quidquid rei accedit, seu corationes nempe supersitara, fructus Fructus rinditus), ampliata signincatione, accipimus quidquid res fert, vel percipitur intuitu rei inde sunt vel naturales, vel esuiles 133. Verum hodie has distinctio magis ex legibus, quam e natum rerum, petenda est. Etenim, ex Ν. L. mercede agri locati fructuum rivilium loco sunt 143, exceptis his, qui constant quota parte v. , dimidia, tertia fructuum ipsius praedii sib). Naturales modo pendentes dicuntur, modo percepti percepti intelliguntur statim ac separati fuerint ab eis re solo, arbore qua tenentur 163; inde patet quinam pendentes Cimiles in dies cedunt 17); ideo dividuntur prorata, etsi nondum eorum dies cesserit 183. At vero fructus non intellistuntur, nisi deductis emensis 19). Fructibus civilibus accedit
dum ne veneant in usu profanoS; quia quod Deo semel dicatum est, in sus1λ fans ampliu conserti non intest C. 51 De R. L in ') eoque magis commutari; et si altera pluris valet, hoc pecunia compensari poteΗt Ε C. 6, De re permut. Ρirhin.,
At vero quia Ecclosiae in illius Episcopi potestat consistunt, in cuiuΗdioscesi nisi fuerint exemptae posita sunt C. 10 Cau. 16, 7 20, 6, 7, De religios Domist.), iniussu eiu Bouivi concedi prohibentur C. 20, De iure patr. . 11 L. 4, Famil. ercis. L. 35, 2 De Q E. D. h. 2, 2, 169, 2. Sollicet commorcium est alienandi, et acquirondi invicem ius Ex L. 1, I, tis res pignor.). Ido si qui haec alteri promiserit, aut legaverit, nihil
agit Ex L. 34, De V. O. L. gra, De Leg. II): secus si dederit quovis
titulo nam cum Vere eius Sint Vero
ut puta, poma, Virgulta, fetu pecorum, lana, lata, etc. mere natura
tes) fruge et sata omnia incluserim tes).inis, ex Ν. L. accedunt findinas C. It. 444 Ex C. G. 598; contra cit. L. ); dummodo institutae aperie sint C. It. 494 ox G. 598; Durant. IV, 550). Civiles, pensiones
aedium, havium Vecturarum, usurae,
roditus L. I De G. Leg.). 14 C. G. 584 It. 444. Contra
ut ruito, II, 905 Zachar. 195 n. 7. 16 L. 48, De A. R. D. C. S., 685 It. 480; Au. 330. Tametsi nondum avecti, aut coacti fuerint L. IT, De R. V.); et quamvis sciderint
eorum Uaerendorem, Ostendorum, n8e candorumq- gratia factis
95쪽
CAPUT I. DE REBUS, DE DOMINI ET DE POSSESSIONE 1
usura pecuniae Verum quia non e ip8 corpore constat, Surae non debentur, nisi aut conventione, aut testamento, aut lege sta
106. Porro omnes res pretio aestimantur omnium autem rerum aestimationem praebet pecunia numerata, seu nummi 213. Videamus igitur de rerum pretio, et de pecuniae numeratae, Seu nummorum alore. Itaque pretium dicitur quanti res omnibus valet 223. Omnibus, quia rerum pretia non eae affectu, nec utilitate ingulorum, sed communiter funguntur 233. Metitur autem, regulariter, V .ex mercium copia, Vel inopia et '' ex dantium, vel requirentium numero 24). Nec cuiusvis arbitrio metitur, sed vel publica auctoritate, vel aestimatione vulgi inde est legitimum, et vulgare 25). Lessitimum consistit in puncto hoc praesumitur iustum, quamdiu ex circumstantiis postea forte mutatis non sit actum iniustum 263. Utiloare quadam latitudine continetur, et in summum, infimum, et medium diducitur summum est ultra quod non potestres vendi insimum citra quod non potest emi, sine iniustitia quod tenet inter utrumque dicitur medium 27 . retia rerum variant pro tempore et locis, et pro rerum adiunctis et quae periculo sunt exposita, velut in direptione urbis, imminente naufragio, minoris aut minimi et plerumque nihil omnino aestimantur 283.107. Peeuniam hoc loco accipimus ae Signatum seu nummos. In nummis duo dispicienda sunt: substantia corpus et quantitem in singulo annos, duodecim par 25 Lugo, XXVI, 38 V. D. h., tibus factis LL. T 8 Sol mir. 2, 2, 2, 2.
Sed annus Varie ex rebuΗ, Vel ex mo- 26 Less. II, 51, P Lugo n. 58;ribus regionum, computatur in du S. Alph. III, 803. hiis, aequum est, a ianuario initium 27 Laym.. lib. III, aracf. IV, capΘre. . ΙΙI, Cap. XVI, 4. Verum quanta 20 L. 62, De R. V. L. 121 De haec latitudo esse debeat, nulla cer-V. . t regula Mefiniri potest: sed pro- 21 L. 1 De C. E. fecto in rebus pretiosis maior St,
22 L. 33, A L. Aquil. Quanti in vilioribus minor S. Alph. III,
autem saleat, ex usu eius magis 804 .
quam ex utilitate aestimatur D. h. 28 Lugo XVIII, 144. orro no-2, 2, 77, 2 ad 3; Regin. 25, 279; dum res, Sed et Operae, pretio aeesti- Lugo, XXVI, 2). mantur, Seu legitimo, Seu vulgari; 23)L. 63, pr. Ad L. Fesciri verum de his alibi. tuaericuli quo- 24 Ex cit. L. 63. ult. Ideo, que pretium est L. 6 C. De Natit.
V. g. in transitu exercitus re pluri foenores C. 6. 19, De r.): si Veneunt contra, sub exitum nundi nedum damni rei familiaris, modnarum, dilapsis emptoribus, vilius et capitis, existimationis, liberta-
96쪽
tas 293 nam eorum potestas est vel intrinseca, seu naturalis vel extrinseca, seu impositicia illa ex materia, haec ex lege aestimatur. Intrinseca augetur, minuitur prout mercium ex metallorum copia, vel inopia ideoque ut mercium Variat pro tempore, ac locis 30); extrinseca minuitur, augetur sola rincipis voluntate cum nempe Veterum nummorum alor aliquid detrahitur, aut superadditur, solo nutu eius, qui rem p. administrat; et nummi eodem pondere, sed ex deteriori materia percussis, idem ac ceteris valor impositur 31): qui idcirco, quando debentur quasi nummi, ex hoc imposito umlore aestimantur 32). Et si schedulis, seu te88eri mdnsarii8, nummorum alor per legem fuerit impositus, pro nummis quibuslibet sive argenteis, sive aureis aestimantur sed nemo cogitur ea accipere, nisi lex id quoque iusserit nominatim 33).108. Ad ultimum, quia et res, et nummi communiter funguntur g 106 n. 23), tum res, tum nummi ex praesenti, idest res ex Vulgari seu currenti, nummi ex imposito eis valore, aestimantur; ideoque licet re vendere, nummos persolvere, e praesenti alore tametsi is qui Vendit, persolvit, sciat, solus forte illas Vesperi depretiatum
pore scilicet, post repertas Ameri RS, quantum apud nos crevit nummorum copia, tantundem eorum Ualor decrevit Lud Molina refert, ea quae M ann antea eniebiuntur, Vel conducebantur uno aureo, tunc temporis exeunte circiter Saec. XVI)emi, aut conduci quinque, vel sex De Iimst. Τr. II, D. 395). Et Lugo testatur, quinque ducata, aetato Soti idost
ante ann sere centum), aestimata pluris fuisse quam aetate sua decem
Lugo X, 178). Et sic paullatim eo
deventum St, ut Superiori saeculo, auri argentique copia iam octuplum pones no circiter creverit, et valor nummorum tandundem decreverit V.
Ant. Genov. Discemna, Lib. I, Cap. 14 φ 20). Pro locis quem enim latet, in merica, pecuniam numeratam minori esse quam in Europa 3Εt in Europa, minoris Londini, quam Parisiis Parisiis, quam Romae 3 Et in eadem provincia, quaedam pluris valent in oppidis, quam in civitate. Age nunc, pretium iustum accipere debemus non eius loci vel temporis quo contrahitur, sed in quo re traditur, praestatur Vel regulariter, in quo tradendo praestanda eat S.Al
C. S. 1895; t. 1821 Au., X 992). Quae etiam Nostris Verior et recepta sententia fuit V.Lugo, XXV,
124, et ). Quasi nummi; nam si quaesi corpor defensur, haec danda erunt ut ecce in nummis certa do- monstratione legati s Ex L. 34, G, De Legest et Meico m. I), Vel mutuo dati ea lege, ut eadem materia
quasi nummi inspiciendi sunt, quintios dantur solutionis causa V. Go-novesi, Gioni a Gm ., ar. II,
97쪽
CAΡUT. . DE REBUS, DE DOMINI ET DE POSSESSIONE
ART. ΙΙ. De dominio. 109. Dominium est Ius in re plenum l). Apertius Naturale itis de re corporali pro lubitu, sine cui quam iniuria, et salvis stibus, utendi ae disponendi 2). Constat igitur iure utendi ac disponendi, et hoc plenum dominium est. Utroque hoc iure inter duos separato, dominium ultro citroque semiplenum ηι 3). Utrumque vel perpetuum
est, Vel revocabile perpetuum, quod, sine Voluntate nostra, per se a nobis abire non potest revocabile, quod abire Speratur, si conditi aliqua extiterit 4). Dominium suapte natura est, ideoque in dubi prae8umitur, plenum et perpetuum.110. Principio igitur, quisque re sua pro lubitu utitur. Remaecipere debemus etiam rei accessiones; nam quod rei meae accedit, regulariter meum est b): et in re soli, meum praeterea est qu- 34 V. ess , II, 21, 44 Lugo, XVIII, 143 XXV, 127, etc. Scilicet
adhuc tanti omnibus Valent Lugo, n. 129).Secus si haec non latebant, et inscium accipientem, vel dantem decepit. At vero si Vulor nummorum Variat, dum creditor accipiendi, aut dobitor solvendi moram facit, hoc sol moroso nocere non dubium est
hoc iuro vivere nemo OSset. Re com
rati, quia incori orulium non minium, sed ius intolligitur g 103 i. Sine cuium tan iniuria, deSt, SalVO, iure alterius, sive hoc profluat ex lege naturali, ut ecce Si alia is reuua uti nequiret; sivo ex lege pinsitiva, velut in ervitutibus praediorum sive Θmum ex hominis o luntate, puta si domum tibi ondidε-rim cum pacto revenditionis, vel agri usumfructum legaverim Seio. Et salvis legibus quae nempe aliquibus de re sua pro lubitu disponere vetant utputa, interdictis, minoribuS,nupties. 3 VOet, . . Cuius duo Bneris rei otialis, et vectigalis. Et quod uxori competit, nMurales quod Viro, civisse hanc distinctionem N. LL. Verbo tenus praetereunt); quod ei qui dat in Omphyleusim, directum; quod i qui accipit, uile dici solet, ex tur aevo medio introducto. 4 L. 6, De R. V. Ideoque X
pacto, Seu teStamento, e iure insit; ut puta re empta Cum Paeto reVenditionis, legata sub conditione r inlutiva, donata, si postea i qui donavit susceperit liberos. Heio Valet regula: Nor videtqιν perfecte cum que id esse, quod ei in cuυβ αυ-
ut fructus sed de accesesionibu Seodi
98쪽
tum inferius superiusque tondit 6ὶ Ρroinde mihi ius est 1' quantumlibet et supra plantare, aedincare, et subtus Effodere 7ὶ et si in tu fundo aqua erumpat, quae in meo vena habet, has incidere et fontem avertere 8ὶ aquam, quae in meo oritur, continere, Vel ali divertere 9ὶ 2 ' Ρraedia da colore, quam cultura maluerim 10 . Nec obstat si utendo re mea sorte alteri noce sit , quoties alias re mea uti nequirem 123, quia per accidens noceo 13ὶ dummodo
loci naturam non mutem ' 14ὶ Demum, ra' pomum re mea alios 6 Ex L. 21 De A. P. A. LL. 8,
iuri, Verius, hodie non parum deringatum ea per art. 578, C. It. neque haec licent, nisi maioris publicae utilitatis causa, et resus alteri damno, si iudex id aequum putaverit.
9 Ex L. 10, C. De Sem et agi a C. It. 540. Vel alio eam ducere V. 182, te ). Dum ne en egeat wpidum, vel suburbium aliquod ΕxLL. 2, 10 C. R H. C. s. 643 It., 642). Et dum ne sam divertum Θrdendi causa, vicinis praediis utilΘm
11 In suo adleui hactenus a cere licet quatenus nihil in ali num immittas L. Si servit. vinclic.). V. e. si aedes meas altius tollam, et luminibus vicini ossiciam L. 26, De damn in ); Si ex agro
pratum socerim, et coeperim asaidua irrigatione nocere Vicino Vel ex Prato grum, et Per Sulco aqvurios, Vel porcaS, aqua ad inferiorem defluat; dummodo rite colam L. 1, Quod si liter L. 3, g Si vicinu8, De A. P. A.
A. P. A. Quoties, ete. Itaque i, V. , Rqua pluvi noceat, non naturaliter, sed ex opere manustacto, V. , XSulci aquariis, si quidem sine his arare et serer potuissem, teneor damni licet colendi agri causa vi
dea fecisse scit. L. 1 Sed et si quis arare L. 24, Eoa. ardessus, Nervitis, O M). Immo ex N. L. V. 121 aliquid amplius mihi permi sum est; nam licet mihi praedium
meum meliorem facere, etiam cum
damno alterius praedii; dummodo praodii si magna utilitas sit, et alieni modicum damnum V. roudli.,
Du Domatne tibi. IV, 1308, 1309; Laurent, VII, 37 f. 13 Lugo XI, 81 S. Alph. III, 632. Scilicet loci natura noces L. 1, Boi sciendum De A. P. A.). 14 L. Apud Nam am, De
A. P. A. Teneo igitur damni, si ex gro pratum fecerim, o locum complanaVerim, quo facto, aqua citior ad vicinum decurrat L. 3, g Si vicinus De A. P. A. Et salicta plantem, et ob id aqua restagnet, et ea aqua Vicino noceat L. 1 g 6. De A. P. A.). Sed an possim Θm, Vel locum in pristinum restituere, Si hoc noceat vicino V. , Si inde stqva n furaliter ad inferiorem agrum decurrat Utique, i in pristinum restitutio fit operi manufacti L. 1 Sed is vicinus De A. P. A.); non item si natura loci ipsa per se mutata fuerit,uelut chasmate, terraΘmotu,et .
terum, nemo nocet ei, quem lucro, quo utebatur, prohibet L. 26, De damn in .): puta, Si divertat aquam, quam Suo in alienum naturaliter do-
fluit L. 1 g Sicut autem De A.
99쪽
CAPUT 1. DE REBUS, DE DOMINIO ET D POSSESSIONE
eat 18 . Si arbor vicini in meo fundo radices porroerit 9088um ipsemet eas succidere 193 si ei impendit, cogere possum ut ram08 caedat 20ὶ et si ventus in meum illam inclinavit, pomum cogere ut adimat 21ὶ Deinde unicuiquo licet, de re sua pro lubitu disponere 22 ideo possum eam locare, distrahere, servituti obligare, ete. Ρossum et perdere, vel perituram derelinquere 23ὶ ideoque cogi non pos8um quidvis facere, servandae eius causa 24ὶ tametsi illam
derelinquendo, Vel ea non utendo, alteri noceam niου forte damnume opere meo, antea manufactu, initium capiat 25 . Ρossum, inquam, salvo iure alterius ideo non possum, . c., demolire aedes meas pignori obligatas transformare empta vel legata sub conditione resolutiva, quamdiu haec in pendenti est nec sive illas, sive has perituras derelinquere. Et purisscata conditione, resoluto iure dantis, resolvitur ius accipientis 26ὶ Denique cogi non possum, 15 L. 11 C. De Servit. C. AH., 362 It 438. 16 Ex g 12 De R. D. C. S.,
647 It. 442. Nisi servituti pecoris pascendi nominatim Ε L. 4, De S. R. Pardess. Salviat. D131), Vel compascuis V. C. t. 682 sint
17 L. 44 De Iniur. Velut aquam, lapides, fragmenta, et ne fumum quidem L. 8, g Aristo, Si ser vj. Sed in
primi nemo cogitur in praedio Suo, SiVΘ rustico, Sive urbano stillicidium
vicini recipere Ex es, De Servit. C. G. 681 It 591). Nec vicinus domi,
tere potest stillicidium in suo, si exinde aqua in meum ofluat nisi forto, uti x tecto, ita ex agro, qua in meo naturaliter deflueret Toult..
Et, Verius, quando tιmque, quippe iure domini quisque fodit in suo
iure nostro, Vide C. Ιt. 582. Et hoc etiam, VeriuS, qua inocumquε, quin vix definiri potest, quando usucapio procedere incit lat Durant. V, 398; Pardess. g 196 Prouo. Zachar., 342 n. ). 21 L. 2 De arbor ciabed. Item Siradice arborum fundamentis aedium periculum afferant L. 1 Mil.). 22 L. 21, C. Mandas Ibi Un-gitisque est rei sim moderasor et arbiter. Eaquo uti et abuti potest
L. 28, g Consuluit, De Petit he
23 Cit a Consuluit. 24 Ex L. 29, C. De Paclis, et
cit. DConsuetuit. V. G. Si aggerem, in fundo meo, vi aquae deiecerit vicinus cogere me non poteSt, ut illum restituam L. 2 g 6, De A. P. A.). Sed, si ipse restituerit, impensas pro rata lucri si refundere debeo ex
100쪽
rem meam alteri alienare, ius meum alteri cedere, nisi publicae utilitatis causa 27).111. Sed enim iura domini interdum legibus coercentur publicae utilitatis, immo vel sola aequitatis, causa. Nam interdum lex cogit dominum pati, vel non lacere, aliquid in suo 1' cum alius id opus habet sui rebus, non quidem prosequendis hoc enim iustitiae, non aequitati est), Verum artis tectis servandis, tuendis 28), refuso damno 29); ' propter utilitatem praediorum Vicinorum. Quaeri potest, utrum leges huiusmodi extensivam interpretationem recipiant ideoque utrum ego possim, alVa iustitia, V. , uti iure meo, cum id sola aequitas naturalis, non lex, vetat et in primis, an id possim eo facto quod mihi nihil omnino oblaturum, tibi autem profuturum vel mihi nihil profuturum, tibi vero nociturum sit Etenim malitiis induissendum non est 303. Minime; quia sola utilitatis vel damni causa, nullum alteri ius tribuit, et ideo iniuriae mecum agi non potest 3 l); immo strictam interpretationem recipiunt 32)
Muta super re vectigali, vel a marito super praedio dotali finita emphhyleusi, soluto matrimonio, Vane
C. It. 592. Itaque i, . . VicinuSaggerem vi flumini deiectum restituere velit, SiVe in Suo, Sive in meo; aut reficor labontia aedificia scit. Qitamquam L. 39, De Damno infecto); quominus hoc nomine per meum eat, in meo conΗiStat, prohibere non poSSum dummodo dumni, si quod forte dederit, repromittat
e L. 15, Ad eaehimena. Utputa, Si vis flumini rem tuam in meum fundum detulerit L. 9. 1, Damni in s)
si examen apum ex alVe tuo Vinlaverint, et in arbore meo consede
dummodo eos insequaris intra biduum C. It. 713 Au. 384). Nihilominus, si eius prosequendae tempus in lege definitum sit, eo elapso, dominium amittitur. Sed si ex arbore me fructus in agrum tuum ceciderint, quaestionis est, utrum mihi, uti ex iuro communi, ita X N. L. eo legere, auferre liceat PardeSS. n. 196, ex L. n. De Gland. est.), R SB-cus Durant. V. 400)3mihi, ex dictis, prior sententia est Verior, RutRequior certe, nisi mo regionis aliud
ferat V. Voet, ad Lib. 43, it 26). 30 L. 39, De Re Vindic. 31 I Denique Marcellain. De A. P. A. V. Sol. Ι , VI, 3, Ad Seaetum Sanch. IL, II, 18, 29: S. Alph. III, 584 V. Secunda. Ut
ecce, si prohibeam te per meum ire, vel haurire ex fonte, qui in meo oritur; si in domo mea puteum perio, quo aperto, Venae putei tui praωcisa sunt L. 21, Eodem L. 26, De Damn inis). Et via publica ruina vel impetu amiSSa, cum eo, qui in suo ir vetat, ubi lex id non permittit, reor damni agi non OSSe.
mea sententia est. Sane iure com
muni, ubi adhuc viget, damni agi potest cum eo qui flumen avertit, non ut ne sibi noceat, sed ut noeoat vicino L. Idem Labeo clu, De A. P. A.) nocere Vicino lex accipit, si hoc damno eum assiciat, non si lucro prohibeat L. 1 g Sicti autem, Eod.).