Epistola D. Pauli ad Ephesios ... versa paulo liberius ... In eandem commentarius

201쪽

, M. Buc ERI cOMMENTARIVS ' ootes adhuc insigniri, ersibi quodammodo cosecrari, id ergo cum ultro nos'cimus π baptismo , qui circuncisioni succoit haudquaqκum ipsi diθlicebimus, praesertim cardsolam 'ectemus,ut a cunabulis liberi nostri, ad ipsius idtum educentur, nequaquam aliquidselutis per aquam infunderermis conantcs Cur non ignorauerint nunc horam esse, ut inθiritu

. . ueritate,non externis cerimoni)s, C cum patrem cola

mus, ET dilectioni, externa omnia liberepermissi,nobis com baptismi inAntium caussi, haud quaquam iniquior erit, Assara certe eos qui tantopere istum execrantur, videmu par christi intciligere, sed meditari nouam quendam mornachismum, qui ira pronione , legibus iobertione coiuficiun quo tamen, ut multu*lendide mulentur,sola dilectio nullum locumhabeat, supercilium autem phari sulcum cir superbum duorum' tidium regnet Id Deus cottidie mammum ficit,dum hoc hominu genus, in multiplices, eosque grauisimos errores incideresinit, in omnibus aute aduersu3 dilectionis iura agere, σβciet ad hue manifestius , Oportet enim chrinam, non homines

regnure.

xscd reneriamur ad Paulin nostrum Is christi erga Ecclesiam dilectιonem uolens attollere, memorat illum se metipsum pro ea tradidisse,utsanctificaret, purgatum ulvacro aquae per uerbum,hoc esst, lauacro aquae Cyp ἁπαbtam sibi collectam, ut=uoθiritu eam indies purgaret, do

202쪽

M, Vc ERI OMMENTARIVS os est,puram omni peccato, Cromm*enere uirtutum exortiatum d Paulun uocat, lineiracula e ruga Etenim purSatio nostri,per omnem hunc utim durat, quia tam diu pugnastirum contra carnem, π carius cum viiijs Grconcupiscenti, cruc Mindurat Hanc itaq; christi erga Ecclesii fui, dilectione ituri maritidcbet dsutagetes, ut uxores meliores reddant, no carnali ardore depereat, et uanit ut ornet Adri et hoc argumenti,uxores cse,ma ritor corpora, cu igitur naturasua carne nemo odio habeat, sed nutriat magis exfutat, par est,ut . uiri ita habeant uxores uas,quas cum dilixerint, Cr benignitabuerint,se ipsos diligent, . benigne habebunt

Quoniam membra sumus cor

ergo nos dilectionis argumentum, nunquam satis admirandum,an ammo issifemperobuersabathri, quod aeter num uerbwm patris, nos R dum illos, modis omnibus per duos,prae anSelis assurepsit,utsibi similes,id est, os plane redderet, hunc ergo Dei erga nos stupendam dignatior e contu nem , nunquas iis potuit praedicore , qualibet occasone, gro intc etiam aliud agensun huius praeconium dilabebatur anId Christum enim malim nobis Deius erepotuisset, qua quodplisime Eccle suum unigenitum pro nobis, non tantuni hominem nasci, hi fedo mori uoluu Per inde onmes nos sibi credentes in dimitatis consortim tuebere Haec istari,quod hic de

203쪽

M BUCERI COMMENTARIVS officio coniugum discrens in praedicationem huius m steri inciderit, nemoras nos carnem saecum Christi,c mos de inibus eius, e in nobis uere demu impleri, quod de coniugum interseulfectu,rictam H,propter hoc re linquet homo patrem maircin Cyc Hoc arcanum

magnum esse inquit, scd quo ad Christumer Ecclesiam.

Vere non magnum tantuscd multo maximu est, nos Chrino ita, ut ιxor uiro,et ivnctos ese et amari Minoeni liturum est, ut'licitatis et gloriae cius participes reddamur

Hinc autem discendum,quomodo de Chriso G Eccis hascripturas intelligamus, cuius obiter Ersupra capite Omm bri Sca 3 memini CRycni Demnon taurebis,quarct fcruat ditactia nos doceret,cmnlustre in Christoni steriorium,t mcrpretopos aliquos praemisit, in quibu3 Christi gratiam haud obtam aliu care deliniauit,vis id intelligeretur,oraculissuis augura 'uustr. de opis illis , quam id apparuerint, locum est,

ut tu pia mens, ad remotiora C diviniora cogitanda pro ccaretur. pur aut asacris arcercntur Ut enim Christi arcanis nouisse,ultum aeternum adfri, imό est ulla aeterna,itasolistimentibus D cum reuelatur ij movitilbiritu,illud erin γpis, e verbis, qui binari, supra quam in f apparuit,celcbrantur,scile agnoscunt cu interim, impi ,qui ad haec Icteria ncquaqua admittendisjuntsemper habent, quod ob ciant, me ueritali subscribere coguntur Unde mirum non est, quod chrtisti regnum, ceruicosis Iudaeis nemo queat, ex Prophetis ν Moschel approbare A Deo haec discere oportet,humana disi ut αμ tioniα

204쪽

IN EPIsTOLAM AD EPHEsi ostio nihil disciet, quia animalis homo nihil hora potest percipere,hominis aut non est, ex ammaussurituale reddere. Vt uero , licet modo no uacet de re hac titiis d perere, uel unam exemplam, quo e praesens lacus clarior rediatur,adducam in confesso est, promictionem Dei ctavi ad David, que legiturfecudo Schmues, et i Chronico. a iram omnino eudem,promisio est)item Udm radi et

in dec illo uisse,iamsi uerba perpendas, nequaquam infitiari poteris Schlomob eam quadrare, quid igitur . sicies,concedes tam ιnsignem prophetiam Iudae usAbsit. I ' RI Proinde excute uerba diligenter, inuidebis omnino erd OVin deseblaminprovisionem eamβctam,quod uel illa uer* pH a probum ostβinique aliquid gesserit G c Rursus uιribis,quae quamlibet magnam Schlomobfelicitatemfuperent i hoc,Stabilium tirronum regni cias ut insempio ternu, Goero et in putrem, et ipse erit mihi in lilium Hecne quis ad schlomob torqueret, a uidentia dei actu est, ut illefoede antefinem vitae uelaberetur, G tandem throranus erus, inlotu de ceretur,urnihilsimile huic pronnsioni,populuis eius haberet, uti hodie Sctum uidemus Alius igitur Schlamo, Aestιs, in hoc filio Dauidis discedus est, cum hic opus uit,is christus est in hunc, quae uere ins αgnifica sunt,quadrant, per eum,quae vererelicis,per ficiuntur Ad eundem modum, sede alijs uaticin schi nisi actis, er certiora disces, Er neminem offendes unquam uim instrensscripturis.

205쪽

so Hoc tandem os de subus meis, Cretam de carne mea οὐ praetcrea relinquet qui matrem filium C matrem suum, emconglutinabitur uxorisuqcrunt duo in unum

carnem hoc est, ut uiliant unum hominem Mulsium nemget haec, de affectu turi erga uxore esse dicta,qui scilicet parcntum affectu ardentior is tali cium parentes propter uxore negligendissent,sta conruges tamanter soconae glutinandi, qui hcorsim ante adhaerobat parentibus Quis igitur ut ea de christo et Ecclesia Pasib interpreteturso uti coniugium opus est, coniunctionis inter Christumier Ecclesiam,m affectus uir erga uxorem, dilectionem

Christi erga Ecclosnurat, Deinde et uerba de augustiore conluctione Cr amore loqu situr,qua inter viru et uxorem appareat, inter quos em coniuges tanta animoru coniunctio,utsint in carne una, et unu prorsus homine uiuat

Perfectius igitur hic coniugium, quam inter mortalcingitur. ιγpo uerbo designatum est, id Paulus in te exi eoq; dixit Hoc arcanum magnum effCyc Non negat locum hunc de coniugio loqui,alioqui uim scriptu rae ceret, unde ilico ubilingit , eruntamcnet uos αgillatim qui suxorem diligat , perinde atquest ipsum, Cruxor utrum revereatur, memor scilicet se conditam in adiutorium uiro, pote tuti eius ubiectam se scd vere demum impletum eum inter Ecessum e Chrssiudfirmat in lector, bac ratione Cratia scripturae locatentet enarrar uidcbit omnia planiora, πcerm

206쪽

Equidem non dubitarim, haud alia ratione christum discipulis euntibus sunt , defescripta, exors a Moschin, eromnibus Prophetis mile interpretuit , nec alia ratione eripsis dedisse,scripturus intelligere, cuQFm' pola poctaperiret eis mentem, uiscripturas intestige

i s oporrebit christum Dei unigenitum hominem nasci, Erscript m mori,tum tertis die resurgere umortuis: pria rimi prςm nomine eius poenitentiam, ac remisionem peccatorum in sit omnesgentes.At ibidem apud Lucam dixit christus, sic scriptum esse Ergo non sine uelamine Opori , ut dixi. Indubie er ictum Ionah, unus ex his locusfueru At ubi inloto Ionabscribitur, Christusfilius Dei mortetur, σinteritan diem claudetur sepulabro, postea resuroget Nihilominus id ex eo christus ipse colligit N,hilo punius uaticinium desilate per crucem Christi parandam, o serpentis in desertos ' ensio,extitit

Sed longius quam institueram evehor, alio enim loco haec' er confirmatiis tractabuntur Ad nostri insititutum Paulus quavis occasione praedicat, nosterium incarnationis christi, quid in eo totustes noriri ta est. Factssenim marisus noster christus, nos carnem sum haudquaquam poterit deserere fediademsanctificatos beabit Id probe expendanam,s fidem, omnemque in sua bis pietatem augebit Nihil etiam efficacius maritis,adaccendendum eorsim ergauxores dilectione 'propompo tuitidiα

207쪽

Filii morigeri estote paret sessilibus uestris.

Ninoribu state,ut minussapiunt, ita nihilsalubri M praecipi potes, quam ut prudentioribuiricto P 'audiant Ηιnc in patria potestate e liberos, non crora diuinutunt sed naturae lex dictat Impie igitur docuerunt, quiliberi maniplcci monachimum, eminire connubium, sine con=cssu parentum Iscere affirmamruntuentatus hec,ratu habenda definierunt, Paulus igitur audiendus liberis christidius,qui iubet obedire eos parentib in Domino,quod intelligo, quemadmodu et veri, sicut dignu Domino in hoc est, ut ex animo et in omnib noluntatiparentumsese attemperent radinquit iustium

α' diuinitus enim sic institutu in ut quin quos genuit, adstum uitam quos instituat, Vergo ut morigeri ni

oportet, C magma os habeant,id est,honorent. Adducit ei praeceptum, monens primis spe, quod adiunctam promissoncm habea nempe hanc,ut bene tibi hoc Rudiores animi quales in aetate minori Bonis se ribus cfebolent, si noluit Diuo assicere, quanquam e ne cimi id ita proaidentia comparuisem it, ut qui aequitari Hic Irunt. dent πώ

208쪽

dent ordinis quem ille in rebus infiituit,s ealtein peorant, comodum fere hic uitam eius bcneuolentia agitus, Quod emfursum e deorsum iactat, cxcharissiun quosdam, C fere omnium praestant imosfcit, ut mundi ua nitatem melius nobis persuadeat, e radiisserenda haec caduca animet, caeterum vulgus suum ita ducit ut licet mundi bonis ad delitias non abundent, commodi sine tum

christiani menstre uitam suam transigant hic agunt Nos tumen chrifitasii, in quos fines secularam csse

instilicius, nerunt,quid amplior nobis contigit, q:ciam uacrubas, bo ut Gndo nitatis Dei in donis*iritualibus perstultio, ut omni tuta

de Digra nostra,fliritualia corporalibus praeliantiora eslse, πfelicitat futura praesentibia testetur, temporalia rarim Fccunda

testentAr habemus,quantum ad ritiam autem agentes tantostlimcius Sic Paulo usu uenit, neministre plura mala incide ' nant corporalia ed nemo etia, in iritualibus bonis beatiorfuit Utcuns aut de externo uitae fuccsu it, electis sempsuccedit, quia i ominb bonitate Dei erga fefentlut Vitae autem longaevitus praecipuis sinctis ere omni bus contιngit,etiam Paula, quo nemo uitae pericula plura Successus ad t, ad bonam senectutem peruenire datum fulto mirerit ma enim jugifunt,decet ut duri t Christus tamen incregis pietate ex praecipuissanctis aliqui, qualis e Iacobus fuit, Crq impie Stephanus, in ipso aetati fore hinc rapti sunt, ut disicereetate argu mus, nos uitam expectare meliorem rat nihilominus tu

it, scd neu men ut uita ipsa,ita eius diuturnitas, donum cis, tra certo mucmadmoda 'Gacrum exicrnarumsuccessis, eas enim

209쪽

M. VcERI COMMENTARIVs. is enim istasiuis promisit Igitur moranda fiunt, modo adqcius,ut non mea, edtua voluntassat, cumque ea decepe*ris, bona Dei dona debes agnoscere . itfanum igitur est, quod a rerumfuccessin nabaptictae, euinccre uolunt intra pietatem, ut i Christi non sint, qui aliqua uitae coenmodia tufe fruuntur Persccutio quidcm nunquam defutura est, uere christum colentibus,sdsolet etiam suos isse a persecutoribus,aliquandiu lucri, ne libidini incrum permitα tantur, decet sane ut oves T ci,pascuis Dei, eti corporalibus, aliquandoctim pace utuntur Certe si promisi Deid 3ectas, Moschebet σήπs cap as ac alibi, exterrarim rerumfucccsyιε, magis pictatem , quum impletalcm

arguet,licci neutram certo.

Patres ne prouocetis ad iram sitos. Mi

christianus populus Jontuncu3 cst,ecs cmnis doctri

num admonitio ita attemperandas, ut ducat, non ira

hat eniter moneat,non ut quadam impcllat Idonetigiae tur Apostolus parentes , ne ad raram liberos suos prouo Cent,hoc est,animos eoru exacerbent Nam ut intempestitia eucritate,ud officia utcuns cocgerint, bonos tumen, o qui ultro officii sciunt,nequaqua reddent Educados officium ergo iubet,innitutaene cCrreptione Domini,quae est, parcni μ' xt timore Domini unte omnia imbuuntur, atq; inde mori

210쪽

nisi depositione eius,ad quam nati umM QIn huncsententiam prouerbis Schromob multa docentis caput ergo oe

ninum est,ut Deum doceatur iuuentus exanimo retiereα

τι. ubis proentem credere, deindeagnopere, suos omnes affectus ad iniquitatemfrri, neq; boni aliquid a tionem nostrum pose praescribere, ut legi Dei diligenter intendunt, cir moneri,castigarisse cum ab omnibus, tu maxime undiu grandioribus, e doctrina dis pietate praestantioribus,libenterstrant

Serui auscultate dominis carnalibus, cum timore&c.

Seruorum conditio durior est, quid naturae nonrae, Dura uo semper non ad libertatem tantum, sed et principatum ratio βτ Jectanti ex diametro aduersi, quare in ea difficillim clivltus officiumstruare Et uidebatur etiam uulgo, quanta Christianismussummam inter C Itianos dilectionem, re rums communionem exigitvndignum, ut pa circi Pugnare feruiret,praesertim christiano,cuis uter clo videturcu liberta etiam quod et Pauli tempesSate non defuerint,qxules Cytefexuor olim apud Iudaeos zelota erant, et nuper inter agrico Dei, homi asseditiosios, apud nos sermanos, neu euanges tae, seruit qui docuerint, dedecere ut qui Deisierute1fient, hominiutem n no bus cogerentur obnoxi esse Nuperiistino iratos addidexum do runt,caulium redemptionis chrifiι, quasit a cui iussi gma, sed virtutem peperificio Plurib sagitur Paulus feruo ad