장음표시 사용
41쪽
Legis Sensus indu i doti ivt. id seri nil sor t ac si cuipiam infirmo loco medicinae eae adhiberentur qua mortem ejus accelerarent. 12. Ad haec cum Articulorum Soproniensium reliquae clauSulae per Se Satis clarae sint, et in usu suo maxima in Regni parte urstiterint ac etiamnum perstent, sola quo illa intra Parenthosin: Salvo Iure Dominorum errestrium orticulo XXV inserta per Von Clerum et nonnullos Dominos errostres in variurii sonsum trahi ceperit, sequitur illas praeter hanc nulla Explanatione indiguisse, ac exinde factum SSe, ut clauSula praealtacta, ne vigor ejus Domini errostros in conscientiaSSubditoria in abuterentur, auctoritate Regia in genuinum Sen Sum Per genuinam explanationem reducta habeatur, quae cum alteri interpretationi in praetoris Resolutione an. MDCXC insertae porte contrarietur, unam eandemque Legis clausulam, duas contrarias seu contradictorias Explanationes recipere impossibile est. 13. Demum, quaenam sint habendae pro iis Explanationibus, quarum
Articulus XXX Diaota MDCCXV seminit, vel exinde patet, quod et
Diaetalia particularia Decreta Instantibus modo provisorio extra dari Solita, ad has occasione laetarum publieatas Explanationes SeSe reserant, uti
videre est ex benigno ad Instantiam Civitatis pol os se dat 14 Aug. MDCCXIII manato Mandato in haec verba Quatenu genti in Osensu et tenore Articulor XXV o XXVI ibidem quo con 1irmation. MDCXLVII, itemque Caesar 00-Regiarum Patentium et Resolutionum Dia se talium officaciter observandi S, nec in xercitio Religionis se in perception stolari vi Articuli ΙΙ an. MDCXLVI Ministros impodiri posse, nec Ceha listas a cerimoniasin seligioni sua contrarias adigi debere. Quod ipsum et alia quaecunque pari tenore expedita si neceSSe fuerit pr0duci poterunt. Sed missis his dicastorialibus 44. tiam Patentos DCCXIV quantumvis ad nstantiam onerab. Cleri non auditis Evangolicis expedituo, nihilominus ad Resolutiones Diaetales in negotio Religionis se provocant adeoque hanc et non illam praetenSam, qua nullibi antea allegata morticuli XXX tenori convenientissimam esse dubitari non potest. Accedit 15. Conventionem gallimarion soni ob sopitos proximos motu interventam diaetaliter esse confirmatam quae dum se ad publicata propter motus declarationes in formula ui amoliti ibidem expreSSa proVocet, nullas autem alias declarationes quam qua per divum lim Leop0ldum ann MDCXCIV 0r 0gnum publicata sest, propter m0tu facta eSSe constet, infallibilis erit consequentia, non alias quam praedeclaratam benignam seopoldinam, universis ot singulis Regilleolis notam, Vigore conventioni ejusdem uvisso atthabitam, atque adeo etiam in Articulo XXX intsellectam. E contra
42쪽
16. oties sepsetitam Anni DCXC Resoluti0nem postquam anno MDCCXIV40r Von inerum solenni Legatione Majpsiati Vestr. aer pro manulentione praesentata fuisset benigne rejectam et non admissam SSe, praeter publicam ejus temporis notitiam inde quoque experti sunt vangelici qu0 praescriptam uncto tertio Annexorum ejusdem Resolutionis an MDCCI uti praetenditur. Resolutionum paenam, quae in Catholicos Evangelieam Religionem sponte ac benevole acceptantes adursa fuit, Majestas. Vestr. aer intuitu publiearum Regni Legum approbare renuerat. Eas itaque quae uti praemissum est nec manu Regia SubscriptaS, nec per Regnum publicatas nec laeta liter productas, im trium gloriose Regnantium Majestatum declarationibus mediantibus Sublatas ac erga item tam Ven Cleri praesentationem non admiSsas nunc denuo pro Explanationibus Articuli XXX an. MDCCXV ibidemque confirmatorum reputari posse aut debere nulla ratio admitteret. 17. Neque obstaret quod occasione institutae hujus Cominissi0nis cum benigno Majestatis Vest. Sacrat de dato: insensis Aug. an. MDCCXX emanato Decreto inter alias Patentes haec quoque praetens Resolutio per annexum transmissa exstiterit. Namque eo fine saltem esse transmissam ut Commissioni pro information deserviat expressa ejusdem Decreti verba sati innuunt ac nos quoque modiantibus humili mi votis nostris Majestati Vestin aerat Pestin transmissis profunda cum Submissione repraesentavimus. videns autem est id quod pro informatione transmittitur non pro lege neque pro basi et norma agendorum censeri OSSe. Nam 18. ut examinis Commissionalis basis et norma est lex publica adeoque Articuli Sopronienses in senuino sensu suo confirmati, aut praeci lata transmissa Resolutio Si prius, Resolutio praetens vim normae amitte ei qua pura puta informatio n0n contra legem sui fragari, sed eidem cedere debet. Si posterius jam in eo casu pro informatione transmissa praevaleret publicae legi cum tamen ne e Sit norma contra-
ventionum et abusuum proprietati et naturae omnium legum in communi repugnaret. Neque enim Articulus XXX 0vissimae Diaetae id statuit. ut Resolutiones anni DCXC ad genuinum sensum et statum reducantur, sed de Articulis expresse id ordinat. Idque veris tur amplius ex eo quod 19. Benigna quoque declaratoria seu interpretat a Mandata Rogia circa jura Privatorum interdum emanari milia, Legibus atriis normam absolute non praescribunt verum ae lege ad eges discussa Foro contradictorio submitti taliterque accommodari soleant, cum vigore Til. I. Part. I. Privi logia quoque Regia si duri communi derogeni vi rem ei et sicaciam amittere censentur mucinio minus ergo praesens in dese
lilius ab an nesolutio quodpiam e intro seges bur firmitatis mi tiris i L llinc est
43쪽
20. Quod et a justas. Vostr. Sacrat virtut bonigni sui do datoris uariian. MDCCXX ad Dominos Regio Commissarios dii secti secreti benigno
ordinaverit, ac clementissime commiserit, statum Explanationum, quaenam pro talibus habenda sint, audita quoad ratione et motiva utraque Parte examinandum Sse. Ex qua benigna MajeStatis Vestr. Sacr. intentione evidenter sequitur, praetensam toties dictam ReSolutionem, quae examini subjicienda praecipitur, nullatenus pro norma lege et basi Actorum Commissionalium, o transmissam esse vel pro tali habendam opularicum torticulus XX anni DCLXXXVII, qui de nulla adhuc Explanatione meminit, et Articulus XXX novissima Diapta ut ut Explanationum meminerit, expreSSe tamen Articulo Sopi Onien Se confirmat. Neque autem
Resolutiones an MDCXC sed eosdem Articulos essectuandos jubset. Quibus accedit 21. Quod adem ipsa Resolutio sibimet in Paragraphis aperte contradicat, dum in prioribus expreSSe cavet Ne vangelici ad amplectondam id om Catholicam ubicunque per tot uin Regnum
cogantur, - XpOS ver paulo inferius Clausulae salvo Iur Dominorum errestrium, - Omnino tandum SSe, eamque non de Subjection solum ob agyionali jure que Servitutis c0rporalis intelligi sed ad conscientia quoque trahi obsere, dictet. Jam Vero, per Otum Regnum non cogi, e contra jus in conscientias exercere posse, ad invicem sibi repugnantia esse evidens est, id quod magis magisque vel inde patet, qu0 cum Plebi empla in articularibus l0cis assignata Secure frequentare, Ministro Suo accedere, Publicoque Exercitio Catholici ibidem uti permittant si e contra Domini Terrestres Romano-Catholici vigore dictae clausulae Subditos suos ab his prohibeant aeque duo contraria in una eademque Resolutione contineri innegabile erit; contra Universale illud axioma Quod duo contradictoria
22. Nam quantuinvis in Replicis suis respoctu Producti sub lit. G. datis en Clerus asseruisset, quod inter Articulorum Sopi Oniensium genuinum sensum et Resoluti0nes DCXC nulla detur dissormitas, aut contrarietas, attamen scripta et diversae ejuSdem Replicae reipsa contrarietatem comprobant. am in generali ejusdem contra-replica ad generalem Evangelicorum supor en Cleri Gravaminibus ta Decembris datam Boplicam anno DCCXXI P0sonii exhibitam, Signanter membro Secundo ad vangelicorum Rationem hoc est sol malo en Cleri ReSponsum Pacificatio Viennensis, ut saepius dictum est, si absque praejudicio Catholicae Religionis vixisssent catholici, vel in quantum per xplanationes Regias et posteri0res Articulos mutata non est, intelligenda. Priora siquidem tolluntur et modificantur per posteriora. Ergo si quidem ejusmodi praetensas Explanati0nes habere vult, per quas Articuli tolli possent,
44쪽
ultro easdem Articulis adversari testatur. Ridem in membro secundo ad Rationem Evangelicorum secundam haec habet: deoquo Articulorum XXV o XXV an. MDCLXXX sensu non Secundum Se Verum Xplanationes Regias intelligi deb0t. Sed his adhuc apertius inter genuinum Articulorum S proniensium sonsum se Resolutiones anni DCXC dissormitatem et contrarietatem Ven. Clerus confitetur dum in contra-replica Dioecesis griensis Artieulis Soproniensibus duplicem genuinum sensum dissormem attribuit asserendo Articulos XXV et XXVI anni MDCLXXXI quoad genuinum eorundem sensum dupliciter posse considerari: α In SenSi genuino verbali Seu matoriali ad literam prout ipsi Articuli concinnati existunt, si ii sensu genuino hactenus declarato, ut Articulus XXX an. MDCCXV loquitur seu in sensu genuino secundum Explanatione Regias, quarum nomine Semper Resoluti tinos DCXC intellectas vult. Sed quia Sana prudentia, multo magis legali ration admitti nequit ut una eademque lex duplicem eumque diversum genuinum Sensum patiatur contineatque et quidem talem, cujus unius non modo diversus, sed contrarius ad invicem comperiatur essectus, ideo quemadmodum duo contraria idem esse et simul consistero non possunt, ita genuino Verbali Articulorum Soproniensium sensui repugnat. MDCXCP Resolutio genuino orticulorum sensu sumi nequit. Cur etenim natura verborum Significationem et usum hominibus indidit si alium a verbali genuinum sensum Legibus appingere liceret
prosecto et genus humanum proprietatem Verborum et Vera rerum vocabula amittere et omnia acta publica lusoria fore oporteret, si diversum et contrarium duplicem genuinum praetensive sensum legibus tribuere
Asserit porro in eadem Dioecesi grienSi en Clerus, quod sensus alius per Explanatione Regia praecitatus declaratus priori litorali genuino non undiquaque consorinis pro genuino per Suain Majestatem Sacrat. constitutus sit. Quae et Similia vel cogitare expavescit pius et dolis animus quasi vero Majestas eSt. Sacrat et Articulos in genuino sensu confirmasse et simul loco genuini Sensus dissorine contrarias tuo Explanation os intelligere voluisse Supponi OS sis. Ulterius in eadem Dioecesis mensis contra-r0plica adducitur quod praetensis Evangelicorum Xce Ssibus et dem rilis sexigontibus prior inluit rostrictus et genuinus verbalis Articulorum sensus in meritissimam praeterisOmmi Excessuum poenam de novo similatus, coarctatus ei in v -- nullis sublatus quoque penitus fuerit ae extiterit. Sed quia ni e praetensi excessus comprobati, quin potita Miticuli in suo ut liuiiiii sensu consi mali comporiuntur, ideo Articulis contrarius Sed i ii uilius sensus
Corrobora adhuc clarius en clerus praemissum dissormitatem dum
45쪽
asserit: quod quicquid per X planationus quarum nomino prasedictas Rosolutiones DCXC urgot declaratum est, etiamsi non undiquaque
correspondeat imo contrarietur et adverSetur nonnunquam genuino
litorali et orbati non declarat Articulorum eorumdum sensui illud non alitor in ipsis Articulis intolligendum sit, quam per Explanationes Regias explanatum esSet. Unde eo ipSo quod per Resolutionses MDCXC priorOm
genuinum verbalem Articulorum Sensum Sublatum et abrogatum praetendat, easdem Articuli contrariari, adeoque genuino eorumdem sensui minimes correspondere ultro teStatur. Quoniam nonnisi contraria, nequaquam vero sibi substrata et Subalterna tolli consueverunt. Et hinc siquidoni Articuli Soproni enSeS. in genuino Suo sensu prorticulum XXX an. MDCCXV sunt c0nfirmati, Resolutiones autem MDCXCI 0n dissi fonto ipso en Clero, verbali orticulorum Oproniensium genuino sensui contrariari dignoscuntur. Ideo easdem per praecitatum quoque Articulum XXX an. MDCCXV sublatas haberi p0sse eviden est. Porro 23. Vener. Clorus, in generali Sua contra-replica ad generalem Evangelicorum super en Cleri Gravaminibus datam replicam supra momoratam membro d ad rationem vangelicorum in ordine . . . o 5 toto nisu in id contendit ut praetextu praetensi sensus declarati ipsum genuinum Articulorum Opron. Sensum evertat. Imo Articulum XXVI MDCLXXX inutilet, dum clauSulam: Salvi semper ea tenus Legibus Diplomate Regio firmatis ' cum ibidem in salvo
relictis et confirmatis Legibus, praetens declarat eorundem Articulorum Sopron. Sensu repugnare. Et non ita, quemadmodum eo quo Articuli S pron conditi sunt tempore, late patente eSSe, asseverat, imo hoc praetensive declarati sensu praetextu per Resolutionsem MDCXC eosdem Articulos Sopronienses tollere et evertere conatur, cum tamen XXX Articulos Sopronion se non mutatos, Sed in genuin Sensu OnSerVandos
renovet Articuli autem Sopronienses Leges Dipl0mat Regi firmatas
Semper pro Salvi nequaquam Vero pro Sublatis pronunciarent.
Insupor per benignum Leopoldinum Diploma Regium non solum Pacificatio tonnensis, et n. MDCVIlI, verum MDCXLVI quoquo et
aliorum annorum omnes Articuli confirmati sunt, atque adeo haec adinvicem connexa et quaSi concatenata SSe patet ut eadem et easdom ab Articulis Sopron secludere et vellere nihil aliud sit, quam genuino Articulos Sopronienses sensu in Clausula: Salvi Semper eatenus L segibus Diplomate Regio firmatis' privare. Nec obstat in Articulo XXX duorum untaxat annorum Articul0s ac in his saltem aliquos eXpreSSe Specificari, nec Sequitur exitide quasi vero omnes alii in specie non expressi Sublati essent, cum expressa sit clausula in Articulo XXVI, MDCLXXXI Salvis semper V et aliunde Sacrum quoque Leopol- dinum Diploma in quo priorum annorum Articuli renovatitur per Majes-
46쪽
tatem Vestram aeratissimam artic et XX. MDCCXV elomontissime
Etenim absonum et inconvenien eSi id statuere ut quoti0s in Decretis Regni aliquae Leges in Specie renovantur et reliquae in genere confirmantur toties in genere omne consim nata praetextu 0 e tolli oporteret. Nam ratione hae ipsum quoque Majestatis est. Sacrat. Dipi a MDCCXV Artic. do conditione prima, si quidem solius Articuli XXXI
Andreae Regis Decreti mentionem saceret reliquas ver Regni Leges, ibidem seriatim neutiquam citata in genere duntaxat confirmaret, per hoc universas Leges Libertates imi nunitates. Sustulisse dici p0sset. Quod tamen nec Ven Clerus acile admiserit Si Legibus virtute quarum tot opima celesiastica Beneficia et amplo vastissimosque Ecclesiasib corum bonorum reditu atque proventus possidet, id quod in ultimario Sacro Diplomate in genere duntaxat confirmatae Sint nec ulla earundem specifica narratio habersetur privari posse vel deberet.
Quoniam si praecise pro eo tempore ut en Clerus praetendit quo Articuli opponienses conditi sunt eadem clausula late patente intellecta fuit, et jam nunc taliter intelligi debet, sequitur plane inutiliter leges condi et sanari neque ulla publicis legibus vis constabit si robur et firmitatem sensumque et intellectum pro sola ratione temporis moliri et in intrarium pro arbitrio variare integrum erit Etenina si per Resolutiones dicasteriales legibus publicis derogare jus et fas esset fune leges quae monumenta publicae fidei ei aut hortia iis atque firmitatis sunt. eo ipso nec leges Ssent, sed tale eSSe cessare deberent dum antiqua jura libertatosque Inclytorum Statuum et Ordilium Regni approbatas lunica Excelsae ungarico-Αulicae Cancellariae Resolutione labefactare vel subvertere liberum esset. Unde apparet testes satam Resoluti eraan. MDCXC qua dicasterialem subsistere non posse. Accederet porro M. Quod eadem anni DCX I Resolutio, cum illa qua typis impressa per nonnullos ex Veri Clero et Secularibus Dominis Romano-Catholicis circumserebatur adeo ad invicem reperitur dufformis, quod in Typis excusa per totum Sequente praetermissi habentur Paragraphi ἡUbi quo loca pro Templi commoda et decentia assignentur, Ministri pro exigentia polluti plures quam unus inter tenendi permittant ur. Hiemque Paragraphus: - Jua ni iam porro liberam lectionem Magistratuum civilium attineret, in iisdem eosdemque Querulantes abs ait tamen exclusi 0 ne catholicorum turbari non debere. parte autem Dioecesis Nitriensis quamvis in clerus in superinscriptione Gravaminum su0rumaed diaetatem Resoluti inem provocaverit, istamen demum DCXC utique praemissae dissormoni produxit taliterque jam triplex ac invicem dissili mi. haberetur Proinde 'aliquam aliunde saepius mutata eL variata
47쪽
0adem Resolutio pro immutabili et fixa Articulorum explanatione censeri minime p0test. Sed reliquis praetermissis 25. Sufficit loco uinium rati0num manis sta inter toties dictam Resolutionem an MDCXC ejusque singulas clausulas ab una, parte vero ab altera ritie. XXV et XXV Sopimniens eorundemque singulas itidem Paragraphos demonstrata contrarietas. Quae adhuc Pestini ex parte Evaim gelic0rum in Memoriali eorundem die 30 Aprilis anni praeteriti, eidemque anno producto in columnari opere sub lit. G. exhibito concinnata, ac Majestati quoque est. Sacr. humilime transmissa et praesentata est. Ex qua amplissime patet Resoluti0nem eandem praetensam stabiliri juxtaque tenorem ejusdem statum negotii Religionis in Articularem ordinem redigi,
et contra praerepetitos Articulos Sopron confirmari, inque genuinum sensum et statum reponi, adeoque per Omne clausula et periodos subsistere tanquam sibimet ad invicem aperte repugnantia, meram inducerea in se involvere contradictionem ut in una eademque Sede morari, subsistere penitus nequeant, adeoque eandem Besolutionem pro diaetati
Regia in Articulo XXX an. MDCCXV 0mprehensa abseri se dignosci
Singulae praemissae reclamationes nosque ex iis pro tali eandem reputari non OsSe otiamnum humili me censemus. Quem in sinem etiam ut idem productum sub G una cum suis Replicis et Duplicis non extractualiter sed in origine Majestati est r. aerat demisse repraesententur commiSSiOnaliter adiri VenimUS. Quantum denique praecitatas benignas Patentes post sopitos ultimarios intestinos motus subsecutos attinet ut ut se ad diaetates Resolutiones, prout Supra Saepius attactum Si reserant, sed quoniam easdem interimates duntaxat et nonnisi usque ad modernam Commissionem duraturas expeditas fuisso atque id potissimum ut videlicet negotium Religionis usque
modernam Commissionem in eum in quo ante retroactos motus fuerat Statum reponeretur, OrdinaSSe tenor et contextu earundem satis clare exprimeret, ae proinde nullatenus easdem pro norma legali examinandorum Gravaminum praetendi posse demisse censemus, tanto fortius quanto
evidentius tenore earundem Evangelicos si quid vigor Articulorum et Dia0talium Resoluti0num in negotio Religionis ad praetendendum haberent, eatenus ad modernam Commissionem relegato sutSSe nemo negare poteSt.
Quibus circa Resoluti nos anni DCXC in genere et semel pro Semper praemissis inde servato Commissionalium Act0rum ordine, ad generalia Evangelicorum Gravamina progrediendum erat, quae e Puncti numero XX constant; quorum priora numero deconi fundantur in Articulo XXV
an. MDCLXXXI. Cujus Rubrica haec est
48쪽
Articulus XXV Des Libero moligionis Exercitio: Et quia propter bonum a cis tranquillitato in quo Regni publicam in negoti Religionis quoque Sua Majestas sese
benigne resolvere dignata es Set ideo eandem etiam Resolutionem Articulis Regni Status et Ordines inserunt ac imprimis quidem cum liberum Religionis Exerciti uin, amantea in anno DCV vigore Pacificationis Vionensis concessum, hi motibu a parte nonnullorum interturbatum fuisset, ideo confirmato hoc loci Articulura dictas Pacificationis, idem exercitium omnibus et ubique per Regnum salvo tamen jure Dominorum errestrium juxta Articu l. I anni DCVIII ante Coronationem editum, liberum permittitur.
GENERALIS EVANGELICORUN GRAVAMINIS
DE JUR MINISTROS PRO LIBERO RELIGIONIS SUAE EXERCITU USU INDUCENDI, INTERTENENDI, EORUMQUE PER UTENDI Sequens:
Non solum coetibus Evangelicis, villanis, oppidanis, sed etiam integris civitatibus liberis, ex quibus quartus Status Regni constat, imo etiam Nobilibus tortium Regni Statum ossicientibus Praedicantesimi ulluDivino ot aeris juxta ritum suum peragendis intertenere eorundemque ero in verbo Dei audiendo, casibus Eucharistiae, Baptismaium . opimiarum et Sepulturarum uti non permittitur. Respectu cujus principaliter sex liniri Pii. Clori oponitur Idem
liberum Exercitium ex Ariticulo XXVI. MDCLXXX et nes0lutionibus,MDCXC restrictum ore, hoc ipsumque rusius mitiocinando in Replicis
deducit. Nihili, inlinis tamen praecipue x iis lolii DCXC il soli ilionibus,
virtute quarum distingui inter Publici et Privatum exercitium, rii sitis XXV de Privat0, XXV vero de Publico exerculaeonditus suisset idem autem frivatum Exercitium in Aetis suis divel simode interpretatur, intelligendum fore jam de ieci stillarum,
49쪽
cuivis credere interne Dogmata Religionis, Oxtorne tamen exercere non nisi in locis in Articulo XXV non in genero sed in specie, et per expressum denominatis, et ibi quidem nonnisi salvo Iure Dominorum Terrestrium, soli donec Dominus errestris permiserit. Praeterea vangelicos contra tenorem ejusdem Articuli XXV et Explanationes in serio enumeratorum Locorum plus quam deberent praetendere, idque petere ex combinatione articuli cum praetens Explanationse, Seu Resolutionibus anni DCXCI, atque adeo rite ab inc0mpetentia arceri potuisse, quod turbatio dici nequiret Turbatio enim praesu poneret apparentiam IuriS. Jure autem suo utoris abuti dici nequiret, nemoque in proprio esset
Quo in paSSi tam praemiSsa, quam et reliqua a parte en Cleri ad hocce Generalium Gravaminum unctum primum, qualitercunque per indirectum ad statum praesentis Gravaminis adducta cum Evangelieorum
Replicis et Contra-Replicis ibidemque citatis segni Logibus ad invicem
collatis, combinatis, revi Si et perpensiS, examinando adinvenimUS.
Quod quia1. Sicuti seges humanae externis et non externis Rebus posita ita liberum quoque Religi0nis Exercitium Lege permittente, non de invisibili intra penetralia cordis posito, sed de visibili exerciti Eseligionis intelligitur, ut ut idem absque aedilicio se solemnium emplorum commoditate, in loco seu domo privata, horreo, imo etiam sub Dio non tamen abSque Prasedicantibus et eorumdem ministorialium functionum opera peragi pOSSit. 2. Quia ante Diaetam Soproniensem a tempore per Pacificationem concessi ac deinde aeris Divorum Regum Diplomatibus serpotu stabiliti liberi eligionum exercitii, Similis usus cium inductione et intertentione Ministrorum neque Rusticis denegatus fuit. Quin imo 3. Ipse etiam Status Catholicus tompor Dia sita MDCXLVII in Roplica sua ad ravamina vangelicorum, eo tum data incipiente: Vastam querelarum Silvam,' idem liborum Religionis exorcitium his verbis declaravit Vis ipsa vocabuli id significat, ut exercitium sit liberum, neque in se quispiam turbetur, lic se illud exercitium sit in Domo tantum, aut in alio loco privato, Sic etiam liberum exercitium et quidem publicum exercitium
4. Adeoque id quoque recognovit quod liberum exercitium etiam quoad rusticos, secum trahat Praedicantium intertentionem ejusque Ministerialem usum, quod ipsum tribuit quoque Articulus V an. MDCXLVII in haseo verba in pars grapho Secundo de non impediendis seu turbandis rusticis in sua Consessione declara tum et conclusum est, ut illi quoque propter bonum Pacis et Tranquillitatis Regni, sive sitit confiniarii, Sive Oppi -
50쪽
dani sive villani in quorumcunque Dominorum erres trium et is ci bonis juxta vigorem praescripti Articulio conditionis in liber suae Religionis exercitio ac usu, modoque ut supra simili a Sua Majestate Rogia vel ejusdem Ministris aut Dominis suis errestribu S, quo vi modo, aut sub quovis praetextu non turbentur aut impediantur, hactenus autem impediti, coacti aut turbati, liberum eligionis ipsorum Xercitii usum rea S Sumere. Xercere et continuare permittantur. Praeterea
5. Odom anno DCXLVII Art. VI his formalibus sancitum est: Quod si Mater Ecclesia sit apud Catholicos et Filia apud
Evangelico S, et e converso Mater apud Evangelicos et Filia apud Catholicos una par ab altera non mole Stetur, ita tamen ut licitum sit vangelicis si voluerint Religionis ipsorum Ministros eo inducere et inter tenere, aut ad conciones audiendas alio ire. 6. Libertas haec intortonendi et aliunde inducendi Ministros ante Diaetam Sopronien Sem Vigens per neminem qui temporum illorum cognition in habet negari p0test. Hinc eo ipso si quidem liberum eligionis exercitium, quod videt in Art. in ante Coronationem hoc verborum tenore expressum habetur: Ut Religionis Exercitium tam
Baronibus Magnatibus et Nobilibus, quam etiam liberis Civitatibus ac universis Statibus et ordinibus Regni in suis et is ci bonis, itidem in confiniis quoque Regni Hungariae Militibus ungaris sua cujusque Religio et Confessio nec non Oppidi et villis eam sponte et libere acceptare volentibus, ubique liberum relinquatur, nec quispiam omnium in libero ejusdem usu ac exercitio, a quopiam impediatur. V Idem, inquam, exercitium rursus positive et in specie vigore citati Articuli XXV donii restitutum est, ideo quale ante intea turbationem liberum exercitium, ultra revolutionem unius seculi usu receptum, et continuatis Legibus concessum erat, tale idemque nempe
cum libera interienti0ne Ministr0rum concessum restitutumque s claro ad literam Gravamini praeinsertus ten0r Articuli exprimit.
T. 0rimi, at id ipsum Praedicantibus redeundi et liberam noligionis
sua prosessionem ac ministerialis si ei senis suae munia Oxoreo tuli in
Articulo XXV restituta Liberias, virtute cujus ad notitiam publicam eandem Diaeiam Scipi niensem, quam plurimi eorumdem in agos extras ea in Articulo XXV si in pro aedificandis Templis denominata, si prae manibus Evangelicorum Possessi una relicta immiscue redierunt ei
reditum munia sua exercuerunt.
8. iii a fecim enumeratis comitatibus, duo aut tria L a Pro tab