장음표시 사용
51쪽
ficandis emplis excisa sunt, nihilominus numerosissimi Boligionis Evnn- gelicae habentur in pagis set oppidis, qui a Templis Evangelicis partim duobuS, partim tribus, quatuor, quinque et pluribus milliaribus dissitis, ad peragendum cultum et servitium Divinum iro ob distantiam locorum
non OSSUnt, adeoque se ratione necessitatis interi titione et inductione Ministrorum opus habent.
9. Quia Articulus XXV non est serorticulum XXV limitatus, aut resti ictus, sed ab invicem distincti, uno eodemque tempore et utrobique in favorem Religionis Evangelica conditi, quod luculentissime pateret tam ex intitulation seu Rubrica Articul. XXV De Liber Religionis Exercitio, et Artic. XXVI de emplis, praeinserta, quam totali eorundem contextu, quorum continentiis mediantibus idem seligionis negotium pro videntiori dilucidatione dupliciter considerandus occurrit: Respectu eius, et Respectu ei taliter quod prior Articulus XXV d universali illo liberi Religionum exorcitii libertatem omnibus et ubique Baronibus, Magnatibus, obilibus, Civitatibus, oppidis et villis per
Regnum idem Sponte acceptare volentibus concesso beneficio, Seu ipso actu, aut Si exercitii, posteriori autem nempe XXVI de Re id est beneficio commoditatis seinplorum vel per excisionem locorum pro edificatione vel articulariter relictam tempore Diaeta S proniensis habitam poSSeSsionis actualitatem conditus sit, ut sic ad invicem distinctorum distincta sit ratio, quae justam ansam praebuit ne liberum Religionis exercitium cum actuali Legalis emplorum possessionis commoditate confundantur. 10. Quod occasione laetarum tempore concinnationis Articulorum
in negotio Religi0nis, distincti inter liberum Exercitium et Beneficium commoditatis Templorum observata fuerit quam distinctionem Articulus I anni DCXLVII ex omplificativo in specie quoad aurinum his formalibus: In confinio auritiensi sermittitur structura empli in nova Civitate V liberum exercitium vero tam intra quam extra moenia ipsius c0nsim ii, set ut Minister Confessionis vangelicorum, intradicti confinii Gunia habitare at tuo etiam in Domo concionari possit sat clare declarat. Quin imo dum
41. In anno DCXLVI 0 MDCXLVII Domini Regii et Regni CommisSarii inter quos ex parte quoque en Cleri exmissi et deputati Episcopi, in essectuatione Articulorum ad restitutionem emplorum et eXcisionem locorum procedebant in expeditionibus suis per Evangelic0s pro lumine sub Literis E et F producti haec formalia exprimebant: Non Solum ubique liberum sex sercitium seligionis in Regno II Ung. admitti, verum etiam ea empla, quae sub iis disturbiis, motibusque Regni intestinis, uti et post Pacificationem Vienensem violenter utrinque Occupata fuere,
tam vangelicis, quam Catholicis restitui debent. V
52쪽
12. Non dissono per inclytam C0mmissionem saltianam in Comitatu Scepusiensi vi Articulorum Soproniensium admissum fuisse libori eligionis exercitii usum per totum Comitatum producta in particularibus specio factorum Gravaminibus ad Comitatum Scopusiensem Stenderent. 13. Prasedeclaratus liberi eligi0nis exercitii usus in odiornum diem in majori Regni parte Viget. 14. Ex parte vero en Cleri adducta distinctio inter publicum et privatum Patriis Regni Legibus ignota foret, neque ulla tam in praecedentibus, quam in recentioribus Articulis publici aut privati sentio exstaret. Sestus si Articulus XXV intuitu rostringendi ad certa incaliberi eligionis x0rcitii in XXV omnibus et ubique concessi trahi
deberet evidentissime Sequeretur uno eodemque tempore, ac de una
eademque materia duos ad invicem contrari0s sancitos fuisse Articulos, quod si quidem naturae Legum repugnaret ideo restrictio quoque liberi exercitii loco, omnibus et ubique non omnibus neque ubique subsistere valeret. Quin imo
15. Si per Articul. XXV talo privatim liberum Exercitium intelligi deberet quale en Clerus diversimode interpretari contendit non fuisset opus eodem Articulo mediant restituere interturbatum liberi Religi is exercitii usum, quia Lectio Librorum, et res privatae, quae Missimum in operatione Spiritus invisibili consistunt et nihil aliud quum Privata Devotio Domestica otia in absque Publico Logis indultu per se Christiana Libertatis sunt Liberae erant etiam antequalia hic Articulus condbtus fuisset, per consequen id, quod neque sublatum, neque intertui batum unquam fuit, restitutione se Articulum XXV haud egebat
16. Quod si liberum exercitium do ejusmodi Privato intelligi deberet sequeretur id, quod Evangelici vi re Paciscationis Viennensis, et Art. I an MDCVIII ante Coronation m nunquam habuisseni Publicum, atque taliter revora liberum Exercitium nam juxta assertum en Cleritant uini nodo per arti erat. XXV primum ei ante omnia illud liberum Publicum Exercitium concessum fuisset quod ipsum contra evidentiam legalis a seculo usus statuere impossibile. 1 e pr0inde intelligitur liberum Exerciti uin imprie et principaliter de illo actu public externo, quamvis in loc privat practicam, quo mediante per Ministros suae Religioni addictos, sive in communi erga plures, sive in specio erga quemlibet Pimsessio Retulanis, non autem absque Ministro a se ipso et i l ' : Semei
ipsum Ilibere exercetur, ei quidem eo laue ributi apud Domini Catholim liberinet lanis exercitii usus, quoad aeriseia, Missae, usum Sacramentorum ei miles Ministerialium uncti0num actus Dbsque inidi ventu ei assistentia Sacerdotis pro ritu eligionis Catholicae ullus esse potest, ita nec apud Evangelie sic occe
53쪽
17. Liberum exorcitium privatum prautendi nulla Legis ratione p0SSit niSi sor ex eo, quod ubi e inpla per Evangelicos non possidentur neque iisdem vi Art. XXVI usque ad tempus imploranda Diplomaticae Sati actionis, usus et possessio Templorum e0mpeii ac ideo in locis et domibus Privatorum modiant opora Ministri oragi solent, a Sola denominatione loci privati in quo peragitur, vulgo privatum dici OSsit. Cum tamen re ipsa veluti inclytus Status Catholicus voculam liberi exsercitii in an MDCXLVI declaravit etiam in domo privata revera
publicum censeatur ac ideo excepto loco publico usuque publicorum Templorum reliqua omnia necessaria uti essent Ministrorum Intertentio, libera omnia Ministerialium functionum pro ritu Confessioni Suae prO- sessio Campanarum et sepulturae communis usus et id genus accessoria
ad mentsem etiam Articuli XI et XII MDCXLVI o XXVI MDCLXXXIut nimirum Catholicus Catholico Evangelicus Evangelico Solvat, plane adjuncta et naturaliter connexa haberet. 18. Licet equidem apud sexteros distinctionsem Privati et Publici vigere Evangelicos non lateret, sed id ipsum in Pacificationibus et Publicis Constitutionibus expressum desinitumque haberi aeque constat, in Patriis vero Regni ungaria Logibus adducta Distinctionis altum silentium fore nemo negare OSSet. 19. Et quia in exteris ris privati etiam liberi exorciti ea natura, praxi et conSuetudo esset ut quamvis Lege publica privatum nominetur, attamon Ninistri sintsertenti, operaque ejusdem conceditur. 20. Imo ibi quoque ubi videlicet negotium Religionis, nullis legibus minus Pacificationibus aut Sacris Diplomatibus admiSSum, receptum, stabilitumque habetur nihilominus cui sexercitium quod alibi privatum volant, Conceditur, intertentio Ministri et usus exerciti erga suae Poligioni Addictos aera accedoro volentes liber et publicus Xtra Sum Templorum publicorum non denegatur; quanto eminentiu ergo in Regno ubi liberum Religionis sexercitium sine distinctione publici et privati ac ne reStrietum nee limitatum, sed absolutum, et universaliter Pacificati0nibus, Diplomatibus et publicis segni Legibus perpetuo valituris concessum, Stabilitum ae ita receptum firmatumque est, ut nullus nuSquam et nunquam quovis modo aut quovis sub praetextu turbetur, liber exercitii usus eum intertention ac omnigena Ministrorum functione etiam extra publicum empli seu eclosiae locum omnibus et ubique per Regnum sponte ac libere acceptare volentibu competere dignoSeeΓetu P. Quibus multo plures in serie Actorum in quibus res haec prolixe agitata haberetur eodem haud immerito sorse provocatio, quamui adductae super exstarent rationes. Nihilominus compendii causa a prolixi0ri deductione consulto praescindendum duximus, tum quia hos duos Arti-
54쪽
culos unum idemque non esse, multo minus unum se aliud limitatum aut restrictum fore, verum toties citatum Articulum XXV De Liboro Religionis exercitio, taliter quod vi Patriarum segni Legum de natura proprietati Siaae, quamvis absque OSSessione et usu publicorum Templorum attamen in quocunque loco privato sine Ministr0rum intertentione atque eorundem Ministerii usu neque sexerceri potest, Articulum vero XXVI de Possessione et commoditate Ecclesiarum et Templorum cum Parochiis, Scholis, et suis appertinentiis loqui, neque haec du0 in Simul contra Ordinem, naturam normam, usumque publicae Legi Sconfundi posse tenor et contextus utriusque documento SSent tum quia neuter vetaret libori exercitii usum, verum potius ejusdem turbationem absolute sub poena prohib0ret, et tum denique quia Religionis negotium per eosdem Articulos o pronienses et liberum et vetitum pronunciare sibimo naturaliter ad invicem repugnarent ante lata autem privati et publici distinctio praecis et per expressum ex resolutionibus anni DCXC nullatenus vero patriis Regni Legibus, Sive nomine, sive re ipsa deprompta evidentissime constat quarum Resolutionia in undamenta Subsistere non posse, quoniam in praeliminio separatum habetur, eo ipso neque praemissam distinctione publicae Legis authoritatem viceS-que obtinere posse per Se equitur.
Quibus accederet nihil contra ten0rem Articul. XXV nec ex eodem sod vi Articuli XXV liberum Religionis exercitii usum, qua omnibu et ubique ergo et quoad loca in serie ad unctum primum specie saetorum enumerata, aliaque per se de Iure isdem competente in praxi duntaxat per Evangelico exercendum praetendi; quapropter minus neceSSaria ibro Articuli XXVI demit hie loci nihil agitur cum Resoluti0nibus hunc in linem combinatio, sola perlocii orticuli XXV set in eo citatorum tantum apparentiam, sed evidontiam uris Evangelicorum respectu liberi Roligionis exercitii, quoad omnia loca manifestum redderet. Quoties itaque Evanguli ei ab hoc legali exerciti usu arcerentur ac per hoc articulari Jure suo per Articul. XXV iterum restituto uti fruique non permittuntur, id alieni uris turbatio ut viva Logis contraventio osse dignoscitur.
At quoniam via publici Tractatus Viennonsis, o tot publicis Remi Consiliuilanibus ac denique Sami Diplomatibus Regiis modiantibus mutuo Divorum gloriosae Recordationis lungarino Rugum si iiii latibus imitabilibus Regni e sensu, d et verbo Regio sancitis Religio Evangeliea recepta concessaque haberetur per hanc autem C incessi, non Evangelici in negoti Religionis ejusdern qui sessione ac liberi exercuit usu, jure publico eoque proprio gauderent, eo ips citru labefaciationem publicaec ne flanis, ei cura incursum regulis poena desuper sancitae, ven. clerum proprietatem suam in limprietate aliena, seu legalii ai Juris
55쪽
Evangelicorum pra tendere et Regulam In pr0prio nemo violentia S, extendere non posse diceretur. Quandoquidem cum convulsione Iuris tertii ipso invito Ius ejusdem per alium nisi violento modo adimi deteriorari et usurpari haud posset, quod ipsum jure suo uti dici nequiret,
Verum pro abusu reputandum veniret. Quantum vero ad clausulam Salvo Iure Dominorum Terres trium, de ejusdem sensu in uncto tertio expresse tractabitur. Hinc cuni vigore citatorum Paragraphorum: Unusquisque Locus, Sive
sit civitas, oppidum et villa per Rognum in uncto liberiR0ligionis xercitii, idem sp0nt et libere acceptare Volen S, sine omni restrictione et limitatione ad loca Templorum de quibus in Articulo XXV agoretur articularis sit. mo nullus ab eodem XCJUSUS, sed libera omnibus et ubique Religionis sua professio, et liberiR0ligi0nis exercitii usus. Ideo ubique Ministrorum intertentio, a tempore
conditorum Articulorum Sopron. Sive non admissa, sive interturbata, sive prorsus sublata habetur, respectu non admissionis in essectuationsem, respectu interturbationis aut sublationis contravontionem Articuli XXV
Quapropt0r ut virtute Articuli hujus XXV ac ibidem citatorum, nempe primi Pacificationis Viennensis, an MDCVIII ant Coronati0nem editi, ad mentem quoque Articuli septimi anni DCXLVII tiam ibi
ubi alioquin publica Locorum empla, seu Ecclesiae cum ParochiiS, Scholiis et Provontibus per Dominos Cathesicos tempore Diaetae Sopro-niensis possidobantur, et eodem titulo in possessione quieta perSistunt, iisdem rase manibus Dominorum Catholicorurn per omnia intacte permanentibus. Idem nihilominus diapta liter restitutum liberum exercitium, aeque ibidem a tempore Diaetae Soproniensis pro Evangelicis vel non admissum, vel jam post eandem laetam interturbatum fuisset, quoniam ejusdem articulare Beneficium omnibus ubique ser Regnum Inclytis Statibus et ordinibus Regni Civitatibus item oppidis et villis sponte et
benevole acceptare volentibus competit. iam in sinoni Praedicantes si voluerint intertenere, eorumque Ministerio voluti superius deelaratum, in domo videlicet, horreo, vel alio loco privato in omnibus pro ritu Consessionis suae et absque impedimento uti integrum Sit, perquam
56쪽
DE IURE LIBERE DEUNDI PER EVANGELICOS LOCA. VARUMVIS RELIGIONIS SUAE ACCESSITATEM AUSA IN QUIBUS MINISTRI
Cujus ravamen Grai amen Evang. - Non solum autem Praedicantes intertenor Evangelici non pennittuntur, sed in Comitatibus pariter a Civitatibus nonnullis ad Loca Templorum, sive per usum Possessorum aut Nobilium Castellorum et Residentiarum ubi denique commoditas exercitii habetur pro cultu Religionis suae exercendo verbo Dei audiendo copulis et baptismatibus, et aliis casibus necessitatis ire a Ministri sui opera uti vetantur: in quibusdam in locis Plebei ne libros quido Evangelic0s legere permittuntur. Ad cujus Gravaminis continentias ex parte en Cleri Replicae loco rei terantur in praecedenti uncto dicta: Replica V. Cleri. - Quod Praedicantium intertentio extra loca Articularia seu specifice denominata ac Resolutionibus minus consorini bene arceantur. In locis vero excisis seu articularibus non nisi Salu dures minorum errestrium quo nec extraneos admittendo venire, ni Si persoluta prius Romano-Catholicis stola. sum vero Templorum non pro USU, Sed abusu reputandum venire. In castellis et Residentiis Nobilium, quod non liceret intertenere Ministros, nec pro privato, minu pro publico exercitio et taliter orsum accedentes rite arceri extraneos. Lecimnem autem Librorum Plobois interdici publicam , si alii conlluant non privatam. nir Deplico Gangelicorum. - Quibus aeque sicut ad praecedens Punctum primuin cum Replicis et Contra-R0plicis artis utriusque ad invicem combinatis et sexaminatis adinvenimus: Quod quis
1. Status uaestionis respectu praeinserti Evangelicorum Gravaminis quoad liboram Praedicantium interientisnem non respectu Articuli XX Vlde Templis ei loc una excisi, e sonantis, sed respectu Articuli XXV tanquam de libero exerciti conditi subversatur per quem omnia loca in Regno, quae acceptare vestierint, articularia fore, in praecedenti uncio jam remon Straturii, ac per hoc si quidem liber esset ex lege exercitu usus, liberaque Praedicantium iniertentio absque quorum Ministerio subsistere minime posset esse deberet. Ubi enim conceditur principale, ibi accessotia denegari equirent Admissoque per articulum libero teligionis exercitio necessaria ejusdem ad usum media impediri 0n posse. 2. Cui vita c0uceditur, media quin id cliue admittantur necessum
57쪽
lest. Alias media dono arido per hoc vitam adimi plus quam certum St. Ac per conSequenS 3. Si liberum seligionis xorcitium ess debot libertas quoque Religionem exercendi, cur impediretur, non Sset J4. Si eligionem, quam quis prositor tur ideo non exerceret quia aditus ad Loca, ubi Xerceri debet praepediretur, nomen potiu et non legalem exercitii libertatum contra portam Legis dispositionem teneret. 5. Quod hoc modo exsercitium oligionis non omnibus et ubique, Sed pauci duntaxat esset concessum. Quod expresse universalitati Legis ad
6. Quia extraneis pro cultu seligionis sua loca adire in articulo uioAn. MDCXLVII per expressum sancitum St. 7. Imo et natura Legis libor Religionum Evangelicam profitendi indulgens hoc secum ferret. Alias 8. Quod ex Lege liberum est tale esse cessare deberet. 9. Et si quid se in libera est ex ego Ministrorum mnibus in L0cis intertentio, atque opera, quanto magis liberum esse debo Loca pro cultu Religioni suae exercendae adire et si equontur juxta illud: Cui licet quod majus est, ei etiam licet, quod minus e St. Quantum autem ad Loca emptorum sivo Titulo aedificationis, sive excisionis, Sive ex capite ossessionis tempore Diaula Soproniensis habitae articularia dicta, de eorundem distinction atque logali usu et posseSSione
ex articulo XXV d Paragrapho in Paragraphum in unctis undecimo, 12, 13, 10, de stola in 17, do oratoriis in Arcibus, Castollis et Residentiis Magnatum, obilium in 48 tractabitur.
Cum praemiSSorum omnium cognitio, discussio et examen ad eundem Articulum XXV pertineret, status vero praesentis Gravaminis X articulo
XXVI depromptus fuisset, prasecis ad id se prohibeatitur vangelici domi libero seligionis sex re itii usu ostituti ad talia Loca ubi cultus Religionis viget, ire, respectu cujus nihil directe a parte en Cleri repositum esse testantur Replicae. Haud absimiliter Loetionem Librorum Plobois si alii confluant, omnino interdici simpliciter assii matur, sed an licite vel logaliter, non probatur. Libros pro sive cultus Divini, sive ardentioris devotioni caUSa, Sive pro Se et per Se legere, sive alios logendo exaudiro hoc vel alio modo cultum Religionis Suae exercero, cum essent accessoria, et actus liberi Religionis Oxercitii ideo legaliter interdici non posset. angelicorum exationes variae. - Hinc dum Sacrorum seligionis Suae causa aliorsum ire prout ex spoci factorum ad hoc Punctum
circumstantialiter patet alibi sub oona baculorum contum alibi Sub mulcta storenorum sex, alibi octo alibi duodecim, alibi viginti quatuor alibi quadraginta, alibi centum, alibi sub amissione bonorum inhibeantur;
58쪽
alibi e via repelisebantur alibi per Satrapas vias obsidendo invadebantur, capiebantur libris et rebus penes se habitis ac interdum vestibus sine discrimine aetatis, sexus et Oii ditionis privabantur: alibi ad Sedem Dominalem citabantur alibi stabulo in eludebantur alibi areeribus, alibi vinculis alibi verboribus alibi mulctis pecuniariis afflig0bantur alibi ut Ecclesias Catholi eas frequentent et ne loca Sacrorum Religionis suae contumeliose Synagogam appellando accedere praesumant poena lore-norum duodecim irremissibiliter desumenda dictabatur. His et id senus similibus apertae Legis dispositioni satis graviter contra ventum fuiSSeelucescit. Ideo ubi locorum ob inopiam et tenuitatem Ortis coetus Vangelicus non est in statu, vigore Puncti primi Ministrum in gremio sui intertensendi se ii aliorsum pro cultu eligionis in verbo Dei audiendo,uSu Sacramentorum copulis baptismatibus introductionibus et aliis casibus ire non prohibeantur neque impediantur multo minus sicut hactenus ideo quia aera Religionis suae frequentabant, et Ministrorum suorum Opera utebantur mutetis aut aliis verberibus si ligantur aut cum ablatione librorum vestium se id genus in abitu, vel reditu damnificentur,
Gravamen Gangelio uni. - Quod et ad mutandam Religi0nem variis modis et praetextibus Evangelici Guntur, eum in inis et terr ibus uecnon mulctis et ii sagiorum sexactionibus imo verberibita carceribus,
bonorum direptionibus, sciis cellarum ei civitatum metallis ossi una consortio remotionibus, vel ejusmodi ei aliorum communium benesciorum non concessionibus et aliis variis directis ei indirectis modis oppressionibus ad amplectendam eligi ,uem Catholicum compelluntur passim Iino alicubi et ni des, sive copulandorum uterque Religionis Evangelicae, sive diversa si non pulantur, nisi mutata vel promissa mutatisne I ligi inis Puerperae etiam uis milieni seligi ,nem s0ngo temp0re ui introducuntur. Prolium alterutro existente catholico Parente, pro arbitrio
59쪽
Parentum ducatio inserturbatur, neque ita terminatur miseria sed ne mortuis quidem quos Deus ipse sicut humanae vitae, ita injuriis humanis exemptos esse v0luit parcitur. Dum Incolis suae Patriae Evangelicis alibi in loco consueto sepultura ipsis adimitur, alibi pulsus Campan
rum non admittitur, vel pro aegre concesso in Solitae solutiones exiguntur nisi Evangelicam suam dereliquerint eligi0nem. Et sane quidem introductam insolitam diversarum vexationunt ei afflictionum viam modumque maXima e parte praecitatae clausulae Salvo jure Dominorum Terrestrium, per Ven Clerum sinistre interpretatae tribuunt, X indeque promanare, non modo credunt, Sed et passim experiuntur subditi Catholicorum Evangelici vigore cujus Domini Terrestres in eosdem eorumque conscientia libere exerceant, exercereque permittant, sed et legale omnibu et ubique adeoque etiam rusticis concessum liberum Religionis Suae exercitium turbent ac impediant, imo et empla serorticulum XXV in Possessione vangeli eorum relicto praetextu ejusdem clausulae non curata poena legali licentios occupent, et vel saltem a tempore noviSSimae Diaetae plus quam centum quadraginta occupata etiamnum retineant. Haec Evangelici tum in praefato
Puncto tertio tum et alibi passim fusius. Ast Von Clerus e parte Dominorum Catholicorum quoad substantialia iiij iis Gravaminis respondet: Licit fieri p0sso et debere adhiberi compulsiva media ad ample tendam unicam Salvilicam idem, adeoque nullam etiam coacti propterea fieri injuriam qui et pro lubitu Pleban0rum Catholicorum tractari possint, Sive denegato pulsu Campanarum, Sive Ut quocunque sepelliantur tanquam qui Salvificam idem amplexi non Sunt. Ius autem Dominorum errestrium patere se Articulo XXXV in salvo osse relictum et id quidem untaxat pro Catholicis secundum explanationes et Resolutiones Regias, quarum Articulus XXX n. MDCCXV menti0nem saceret. Quae ut hic de verbo ad verbum et extractualiter notata sint, copiosius tamen in Replica et alibi ad hoc Punctum allegantur. Quibus ab utrinque in scriptis et rescriptis per reciprocas rationes
et argumentationes sparsim hinc inde sat Superque disputatis, ac per nos tum commissionaliter, tum privatim, revisis, examinatis, ac calculatis quae majoris momenti ne alicujus ponderi esse videbantur, eaSdem Sincere excerpere ac utraSque invicem conferre et conspotitare, ossicii nostri esse duximus, inter quas has praecipua esse cenSuimus. Et quidem E parte en Cleri ante omnia r solutio anni DCXC emanata jam Superius fuse memorata pro fundamonio et basi substrata St, vigore cujus clausulam praecitatam Salvo Iure Dominorum Terrestrium, ita esse declaratam ac explanatam, ut in conscientias Subditorum
60쪽
extendi possit et debeat idque eXpressis verbis ibidem continori allegatum extitit.
Eandem es0lutionem reputari non posse inter Explanationes eas, quarum Articul. XXX ovissimae Diaetae mentionem faceret e rationibus motivis et argumentiS, Superius clare et fuse deductis eandem perimentibus, curn et aliunde eadem Resolutio in uncto sibimet contradicat. Quin Xpressi verbis vetaret Ne ullus per totum
Regnum ad amplectendam eligionem Romano- Catholicam cogatur in alio autem para grapho per clausulam Salvo jure o in ii ii in Terrestrium, iis Dominis in conscientias Subditorum competere admittit. Ideo tanquam in duplicibus his clausulis sibi ipsi contradicens, eo ipso taliter se ipsam irritam reddit. Regerit en Clerus Clausulam illam: e ullus per totum Regnum ad amplectendam idem Catholicam cogatur non alio sensu Sumi debere quam quod Evangelici in articularibus locis per totum Regnum non
Replicatur autem ex parte Evangeli eorum Clausulam eandem hunc sensum allegatum non admittere, nam
licet genuino sensu Legis universe civitates, ppida, in Articuli priuii An. MDCVIII sunt articulares, quia tamen articularia loea extra liberas Civitates nonnisi in undecim comitatibus exciso esse, a parte en clari praetenduntur sequeretur phrasin illam per totum Regnum saltem ad undecim Comitatus ei civitates Regni restringi, quod sine contradicti eaperia admitti non potest Praeterea vero cum praestata resolutio, liberum loca articularia adeundi facultatem Subditis permittat, eosdem qua pra tensive extra loca articularia habitantes ac semel pro libi 'ris hae parte pronunciatos ad Religionem sibi adversantem amplectendam adigi P0SSe, aeque contradictoriuata ac sere absonum esset. Ad haec argumentatur en Clerus ab exemplo:
Quod et Evangeli et oinini Terrestres olim authoritate et pote nihipraepollentes idem jus in su0 Subditos Catholicos exercuerint dum ni modo eosdem ad Religionem suam amplectendam aeque vi0lenter aede gerint, sed ea Templa, at chias, Scholas i l eo pertinentes Provenius ac Beneficia a Catholicis ccuparint, ac nunc quoque ex iis nilla retineant