장음표시 사용
61쪽
Verum reposuere Evangelici Simpliceni lianc esse adsertionem, quae proba indigeret, cum in contrarium tam se Decretis segni quam ex Annalibus clare et distincte demonstrarent, nullos hujusmodi violentos actus a D0minis Terrostribus Evangelicis in conscientias Si dilarum suorum Romano-Catholicorum fuisse unquam exercitos non tantia in quia Religi0nis sua Principiis a coactione conscientiarum alienis directo id opugnaret, sed ei quod Rotigio vangelica per solatii verbi Dei praedicationsem in hoc Regno propagata sit. Postquam enim adhuc ante cladem Mohatsiensem pullulare coepisset, statim eo tum ex Ludovicus Secundus feralom, qua in an MD XXV exstat c0ntra ut herano ac eorum aut 'res tulit sententiam, qua perterritos quempiam vi ad Religionem Suam pertrahere, aut empla Catholicorum adimere auso fuisse, nec cogitari quidem potest. Expost vero concertantibus invicem de Regii Ioanne apolya ac Divo Ferdinando primo Regibus, cum utrosque Zelantissimos Religionis Catholica Patronos fuisse constet, nihil aeque iis temporibus Evangelicos vi quapiam Catholicis extorquere potuisse, inserunt. Cum praesertim docente Articulo quinto anni DXLVIII cultum Divinum et Religi0nsem ad pristinam ornam redigendam sancitum indigitetur. Indubitatum itaque est Religionem Evangelicam in his rerum Circumstantiis, nihil per vim tentare potuisse, ut 01ius de die in diom, magisque per reconium vangelii incrementum sumpsisse pateat, dum non modo villae et oppida sed se integri Comitatus ac Districtus Regni Sponte eandem receperint ne empla ante per se, qua catholico possessa jam qua vangelici retinuerint, ac in iis seorundemquo beneficiis tanquam in suis propriis, rite legitimeque successerint. Neque uti sex parte en Cleri objiceretur eadem vi aut armis occuparint id quod vel exinde patet quod a clade Mohatsiensi usquo ad annum MDCIV plus quam LXX antiorum decursum in se complectente nulla vel in Decretis Regni, vel Annalibus, sive Patriis sive externis tumultus alicujus tanto minus armorum ob statum et negotium Religionis in Regno sex itatorum mentio haberetur. Quin imo a tempor receptae Religionis vangelicae testantibus Regiis Diplomatibus semper ad Instantiam vangelicorum Leges de non turbandis Rusticis in sua Religione conditae leguntur crediitaque non potest, ut si vangelidi vi in Subditorum conscientias uti Voluissent, voluntati suae contraria Lege securitati Subditorum providere tantopere non studuissent. Unde etiam praetensam Veii Cleri objectionem, qua Simplicem assertionem, ipsique veritati acti, et tot egum Publicarum documentis contrariam recipiendam SSe concludunt.
62쪽
Donique infert en aeteriis: Omno id tangere negotium Fidei, quod tangit conscientiam: alse autem est, dum quis adigitur ad deponendum Iuramentum, restitutionem rei alienae, atque cohibetur a furtis homicidiis, et aliis criminibus c0n- Scientiam tangentibus atque de dum Magistratus Christianus et Domini Terrestros ure agunt circa haec in Sibi Subjectos pari jure agere p0ssunt cum subditis etiam quoad negotium Fidei in eorum conscientias ΤVerum enim Vero
Negant Evangelici hanc consequentiam eoque sine distinguunt Ius in Iurisdictionem Interiorem et Exteriorem. Quarum illam ad Asidium Status Ecclesiastici portinentem de negotio Religionis et Fidei in conscientias interne verbo Dei agere. Hanc ad civilem Magistratum
spoctantem circa negotium Religioni et Fidei externa cura versari intelligunt. Aequo distinguunt libertatem conscientiae in Actiones imperatas et licitas et quidem illa subessse in externo, has vero nullum agnoscere communi omnium sapientum Sententia contendunt. Quamquam enim Juramenti depositio, et aliena rei restitutio subsit legitimae Potestati ut actio imperata, non tamen ut elicita, cum cogere interne non poSSit conscientiam, quum pejeret, si velit aut interne consentia in restitutionem si nolit. Demum ex naturae dictat ut suum cuique tribuatur, aut si ablatum si restituatur, eadem aeque docet neminem esse laedendum adeoque nec furandum, nec Occidendum, quae Sunt apertissima etiam barbaris gentibus ideoque merito uri externo subsunt. Aliam tamen Fidei et Conscientiae rationem osse quae Sive vera, Sive salsa sectetur in inieritis
ot voluntatis recessibus latitat, et qua interna solius Dei inlicio subest. Ast o si quandoque per externa signa se prodat, cum tamen S0cietatem Civilem per a non laedat, neque uri externo, quod finem Suum, utpote tranquillitatem publicam prae primis respicit ex aeqim obnoxiabitur, alias Sequeretur hoc inc0nveniens. Quod dum Gentiles qu0que a Subditis Suis vel Juramentum exposcunt vel aliena restitui committunt, vel surtuos homicidia cohibent in puniunt quandoquidem haec flagitia juria
inductam a parte en Cleri consequentiam tangunt eligi0nem ei conscientium illi quoque Jus in i scientias eorum, u0n ex Lege Murae et Gentium, verum ex principiis Christianae Religionis situ vendi ui ac exerceant, ac consequenter cibi ius christian0s quoque subdit is su0s, qu0rum in Imperio Turcico, Sinens ac Indico infinitus numerus est' libere vendicare ac exercet possint, quod vix en clerus il si admiserit. Neque porro recte uere eandem consequentiam censent. Nam respectu praemiss0rum ei signanter mercend0rum in puniendi rum criminum
expressa Dei iunipotentis exi aut iraecepi auctoritassem magistratus
63쪽
eatenus defendentia respectu ver D0mini in consei sentias ne apo quidem laudati superest, cum ea corporaliter, errore vero in Fide Spirituali torpunitioni subjaceant. Do indes inducit Von lorus: Per praenotatam clausulam Articulo XXXV infortam, non int0lligi Jus Dominorum Terrestrium, quoad corporalia et sexterna in Subditorum
servitutem, Salvum esse relictum, id enim per Se Salvum est, Sseque
debet sed Ius internum quoad negotium Fidei et in conscientias Subdi-t0rum in eodem articulo SSe ComprehenSiam.
Ast huic objectioni se reliquis aliis sequentes rationes Opposuere Evangelici. Et quidem I. Quod ipsa vocula L Terrestrium ostendat, non aliud Ius
Dominis errestribus pro SalV esse relictum, quam Terrenum, quod ipsis ante competiit. Jus autem in conscientias Subditorum non esset Terrenum sed Spirituale, quod erreno contra distinguendum esset, do quo Artie XXXVI cavere voluit, ut nimirum ui a status errostris non obstant concessa eligionis libertate, Salva permaneant, nequo iisdem sive per Parochiariam, earundemque apportinentiarum ita et coemeteri0rum liberam dilatationem, sive exstirpatitiorum Agrorum et Fenilium. Vinearumque, uris Dominalis redemptioni obnoxi0rum per Pia Legata sisendam abalienationem Decimarum et onarum denegationem, ac reliqua
hujusmodi praejudiciosa quae ab utrinque saeile contingere poterant, contigisseque non pauca vangelici experti sint damnum quodpiam inferatur. Hinc deducunt II. Nullum aliud Jus superesse Dominis errestribus, quam quod Loges Regni iisdem tribuerent, juxta itulum IX et XXIV Part. 1 por. Deci et Tripari et alibi fuse in iisdem descriptum, quodve donationes
Regia iisdem conferre ac impertiri solent. st jura lino mere Terrena esse tum ex contectu Legum praecitatarum, tum ex tenoribus Donationalium InStrumentorum evidenter patet, adeoque etiam non aliud usquam quod ibidem contineretur per clausulam Articulo insertam pro salvo relictum esse. Namque
III. ut habebant Domini errestros ante vel post stabilitam in Rogno eligionis libertatem Ius in c0nscientias Subditorum suorum, aut n0n Si habebant ante, quod tamen expresse nequaquam ex Legibus Regni elici potest illud per Artic. I. Pacificati0nis Viennensis, quae priores hujusmodi Publicas constitutiones pro non obstantibus declaravit, nec non per Artic. I. Anni 1608 ant Coronationem editum, qui liberum Religionis exercitium etiam Subditis concessit atque in Articulis Sopro-niensibus confirmatas Leges jam sublatum ost. Posterili certum est cum III.
64쪽
omnos posteriore in negotio Religionis conditae seges ac Sacra R0gum Diplomata, nullum quemquam in Religioni Suae usu, nec a Regia Majestate, nec a Domini Terrestribu quoquo modo turbari posse sanxerit, unde otiam consequitur Jus in conscientias Subditorum, qu0dant Domini Terrestres non habebant vel et si per inconcessum habuerint, modo tamen praemisso Sublatum erat non fuisse per clausulam praenotatam Salvum relictum, Verum errenum illud, de quo immediate Supra attactum St. Tantoque magis IV. Quod natura ejusdem clausulae secum fert, ut juxta vim similium clausulariarn, Semper rei de qua agitur contra distinguatur similitudine etiam clausulae Salvo Iuro alieno ' Donationibus Regiis inseri solitae aliarumque Similium plurimarum per corpus Decretorum Regni sparsim Oecurrentium, quae aliorum ura Salva quidem relinquunt, Si quaepiam ante profuere, nihil tamen prorsus novi Iuris illis de quorum salvo jure qua alieno loquuntur unquam attribuunt orgumento it. IX. Part. I. Oper. Decret Tripart de natura hujusmodi clausularum sonantis, nunquam etenim Xtenduntur ad tollenda ea, qua per Legislatorem vel contrali sentem in Lege vel contractum expresso conceduntur, Sed ad ea duntaxat praeca Venda, quae nunquam per Leges concessa habenturalia consequeretur, Unarn andemque Legem et contractum sibi adinvicem sirnu esse adversantes et prorsus contradictoria. Hinc clausulam quoque Salvo ure Dominor urno errestrium V nullum novum
Jus iisdem adhibuisse, neque ad sublationem libertatis Religionis eodem
ipso articulo concessae Xtendi posse Pari ratione consequitur nisi unum eundemque hunc Articulum quod una manu tribuit, altura id ipsum denuo auferre per apertam contradictionem censori possit, cum in c0ntrarium Leges tinctus publici hujusmodi elusionem contra bonam fidem non ad inittant.
V. Et hinc inhaorsendum est Logibus et quidem supra citato Articulo I anni 1608 ante Coronationem dito villis etiam sponte et libere acceptare ob titibus, liberum Religionis exercitium concedenti qui per villas Subditos ibidem degentes, tanquam continens pro contento iniebligit o dem in libero Religionis suae exerciti ac usu nequaquam iurband0s praecipit, adeoque praedicta clausula expresse concessam villanis Religionis Libertatem sustulisse in illo modo dici potest. Tanto magis
Vl. Quod idem Articulus andem Libertatem Religionis in nivei
sorum 1atuum et ordinum Regni ac signanter isci qu0que Bonis albvii in esse voluerit. Adeoque si Regia Majestas sibi jus hoc non reserva
Hil iani minus Dominis Terrestribus cui hesicis talocius in conscientias Si dii brum attribuerit. VII. Quod ei aera ne in Diplomuis a Divo Cerdinando Secundo gloriosa inemoriae quiperatore et Me usque ad Divum Ie0p0ldum
65쪽
iuelusivo hanc Religi0nis libertatem oliam Rusticis concessam condition e0mplexae sint ac expressis verbis a Dominis errestribus non esse turbandam caverint. Quae Dipl0mata per ultimam clausulam Articul. XXV Soproniens pro salvis pronunciata ac per Majestatem quoque Regiam modo elicissime regnantem Articulo I novissimae Diaeta consit
VIII. Clausula Articuli XXV in Paragrapho Posi haec vero, id os p0st annuin 681 isnullae Templo ita in Scholarum, et
Parochiarum occupationes, sed exercitii turbationes ab utrinque sub poena orticul. 8 Uladis Deci et V expressa, fiant' satis claro vincit quod Ius Dominorum Terrostrium, prout ante conditum Articulum nullum suit, tanto mitius vig0re praemissae hujus clausulae set in conscientias Subditorum qu0ad exercitii Holigionis seorum turbationem vel in occupationes empl0rum seu a pertinentiarum, abs- quo incursu poenae Xtendi potuerit alioquin clausula haec ponitus fuisset frustranea. imo IX. Praeditati Articul. 0proniens in favorem Evangelicorum propter tranquillitato in publicam uti verba sonant absentibus ipsis conditi prorsus lusorii forent. Namque ut Loca pro aedificatione Templarum nominetenti Specificata quae per en clerum tantopere in dissicubtat ut non sumuntur, vigore toties dictae clausulae per Dominos errestres Catholicos in quorum territoriis n0nnulla ex iis aboritur pari ratione ecupari possent, quod prout nec ipsi Domini Catholici admittunt ita e contra eo admiSSO apertam subsequi abSonam inconvenientiam. Qualis etiam flaret
X. Quod nimirum cum Saepius usu Veniat, ac ab Xporientia notum sit Dominos Terrestres in poSSessione bonorum. Saepius tum per legitimam SucceSsionem, tum per impignorationem perque alios div rsos casus mutari ac nunc Catholicum nunc Evangelicum alterari, mera in confusionem eri asci dehore, si toties quoties vigore ejus clausulae his in coim
scientias Subditorum competeret, aequalis utriusque Domini Terrestris de Lege Regni Praerogativa haetenus nunquam restricta. Xindeque formanda ulterior consequentia vincerit. Sed etsi toties M. Fata clausula hanc interpretationem admittore ut libertas Religionis per t0 Leges Sacraque Regum Diplomata Rusticis quoque uti supra demonstratum est concessa per eam tolli possit ac debeat praeterquam quod id contra it. 2. Part. II. 0n nisi expressis verbis segis seri possit consequitur etiam clausulam Salvo ure o in inorum Terrestrium V i t. XXV insoriam cum altera Artie XXV ad calcem
adjecta: Salvis semper Legibus Regni Diplomate Rogio firmatis. V qua libertatem Religionis Rustic uni in Dipl0matibus
e0ntentam ae0nsirmat, cita pr0rsus ad invicem sibi esse contrariam, ut
66쪽
una alteram unditus exertat, quod Regem et Regnum intendisse incredibilo est dicere autem piaculum. Praeterea
XII. Quod per LΡgem concessum Si omnibus id prohibitum dignoscitur nemini. Hinc si quidem vi Art. XXV. an. 168 sexercitium Religi0nis omnibus se ubique per Regnum adeoque et Subditis sponte ac libere acceptare volentibus prout Supra comprobatum est per Leges Regni
liborum relictum sit nullatenus aeque ab eadem sponte et libere semel recopta, ure Dominorum Terre Strium. Si V modo quocunque violento.
absque aperia Legis contravent ne idem retrahi ae ad aliam conscientiae eorum repugnantem Ompelli possint ei quidem tanto minus quod et Vera in iis vi re Articul. XXV Sopron omnibus o ubique praetensum Privatum fligionis internum Exercitium eui hic denuo contradicit jam sub uneto Gravaiminum primo admiserit. Accederet XJ II. Exprosse dictare rite eundem ad calcem Ne Evangelici ad cerimonias Religioni suae contraria compellantur quamatione itaque compelli pos uni ei debeani ad deserenda Dogmata eligionis suae, quae pleno intem conscientiae Sensu profitentur ae absque dispendio salutis animarum abnegare Se non posse firmiter credunt. XIV. Certum est Iura aliorum externa absque incursu poenae Violentiao sed et propria absque Subditorum laesione justitiae vigore municipalium P0gni Legum. Jurisque naturalis invitis adimi non posse. neque relative invitum eadem alteri abalienare obligatum esse certum aeque est ad celebrandam fassionem vi metu doloque juxta Iura Regni et signanter Matthiae Regis Deci . III. Art. XXVI. non esse quenquam adigendum. Quanto magis Religionem invito Imperatore ac tranquillitatem conscientiae qua Summum animae bonum turbare nec non ada inploetendam c0ntrariam eligionem vi metu doloque liberas I minum mentes adeoque etiam subditos adigere summa s et injuria Sod et XV Quid aliud officiunt violentis his agendi mediis quam hypocritas, darique prima occasione ad priorem Religionem quam interne fovebant
exierue deserere cogebantur iterum redeunt. st enim V procrisin ex natura sua grande peccatum Sse quae simul mendacium secum trahat, neque autem facienda esse bona ut eveniat mala, receptae sit veritatis.
cuni porro qui sit ait Sa causae, causam quoque S Se au-
sati negari nequeat Hinc ius allibiliter consequi, vim externam in ne ii Fidei et Religionis uro Dominorum Terrestrium non ess adlibbendam, non in o quod nullum violentum sit durabile, sed et quod juxta praemissum tali vpoeriseos peccato ansam, aliisque plu-rtini malis occasionem praebeat Xamque XVI. Si libertas receptarum trium Religionum, omnibus ei ubique per Regnum sponte ei libero acceptare volontibus
propter bonum iacis ei iublicam in segni tranquillitatem
67쪽
per publicas Leges concessa sit et stabilita ac huic undamento praecibpuo unitatur, quale bonum pacis et qua publica tranquillitas erit, Si pace externa alii or Dei gratiam in Regno florente, alteram inierna externa illa longe preti istorem publica Regum it Regni de firmatam
privatis Dominis errostribus per sinistram praerepotitae clausulae interpretationem turbare a serit. Quod pacis bonum cum miseri vangelici Subditi vexantur mulctantur, verberantur, incarcerantur, sicque ad Religionem conscientiae eorum adversantem acceptandam vi trahuntur, et quod miserimum est ex bonis persequentium Dominorum erreStrium prout abire non permittuntur, ita si abeant ac conscientiae quietem alibi quaerant, denuo qua mancipia ad eandem mille vexationum sortem ipsa a te duriorem retrahantur. Proinde multum interest, ut principium
h0 quod libortati oligionis in hoc Rogno funda moratum jecit, ulterius
quoque in eum finem qui pro scopo fuit, artum tectumque OnServetur. Sed pluribus vi opus esse consent Evangelici
XVII. Cum et Divus olim solidis ominiscentiae Imperator et sex Leopoldus prout jam supra declaratum est mediante benigno decreto suo anni 1 04 di 20 Iunii ad Revorendissimum ae Excellentissim olim Archiepiscopum Col0censem Paulum rei seni, ad publicandum per totum Regnum directo publice declaraverit, ac clomontor appromiserit Libertati ac securitati trium in Rogno receptarum Religionum
juxta genuinum Articulorum Sopron et O Son Sen Sum Sepa uam ut ni mi ii Di in ii i rei in sat oes Ita e sm o a Uu- tantur Vel a quocunque cujuscunque conscientiae vi Sinseratur permissurum sed Regia manu impediturum, idque Sanctum et inviolabile esse ac permanere debere. Quis dubitabit hanc esse veram. incoram ac genuino Articulorum Sensui convenientissimam praetensu clausulae interpretationem Quae, pr0ut per complures Dominos Torrestros Catholicos in abusum trahic0epit, ita aeque per explanationum Regiam in suo Sensu contra Sini Stram eorum interpretati0nem declarari obuit. Unde apparot Resoluti0nem anni 1691 uti jam supra ostensum non tam Regiaria, quam Dicasterialem fuisse, cum una altori se diametro contradicat. st per inconcessum etsi pro Regia quoque seputari posset, hanc tamen contra posteriorem priori derogare. Vigore etiam it. 2. Part. I. ripari manifeStum serit et quidem tanto certius quod non tantum olim Divus J0Sephus ex occasione coeptae novissimae Diaetae P0Soniens eandem
Le0poldinam Resolutionem in suis datis ad Status et Ordines segni Propositionibus se Resolutionibus iisdem verbis expresserit, Sed et expost in continuatione ejusdem aerat qu0que MajeSi a Vestrae per Acta Diae talia saepius an dona repetierit, simulque elementissima, aeque ac justissima huc declaratione n0n modo afflictos su0 Subdito Evan-
68쪽
golicos consciata sit sed et orb0m Christianum eadem impleverit. Impossibile itaque sest trinam hanc trium successive regnantium Regiarum Majestatum concatenatam benignam Resolutionem qua OSteriorem qua publicam qua diaetatem ae in conventione etiam Zathmariensi occasione sedatorum motuum ad spei Evangelicorum firmata in per privatam Dominorum Terrestrium sinistram et directe repugnantem interpretationem tolli nisi nec Legi sua vis nec Regiae Explanationi
Sua auctoritas amplius OnStare debeant. Namque stante praseletis hae interpretatione neceSSe
XVIII. Esset infinitas absurditates sequiis omnes utriusque et XXV et XXV Articulor. 0proniens clausulas in vanum esse Sancita ne pio sus esse ieritas ac lusorias fore. Quod prout jam supra in uncto primo bi seviter attactum ita hic per omnes Paragraphos deducere ac demonstrare operae pretium fuit. Namque dum Artie XXV omnibus tu bi mi paea Rivi iam in Limi r u Rid tu i om L ea aer e in ii dicit rospondet sinistra clausulae interpretatio: Nulli bi o nulli in Bonis Dominorum Terre Strium. Pormittit Articulus L im eam in pino saei ii iam in Pim e d iram fit in ii Rivim umroditum liberamque Religionis suae pro ses Sionem et
Respondet aeque clausula sensu Ven Cleri Ni Dor sm m id in ima C an hi l imam m. Votat articulus Evango' eos ad cerimonias Religioni suae contrarias compelli. Reclamat clausulae sensu inversus Libora est compulsio in Bonis Catholicorum.
Dicta Articulus XXV statim sub initium:
Templa per Evangelicos aedificata et nec dum tunc ritu Catholico reconciliata per Commissarios esse iisdem
Regorii itidom clausulae detorta interprotatio Xon esse assignanda si in bonis Catholicorum aedificata sint. De multa
Ejusdem Articuli clausula In aliis ver Comitatibus et c. l lin tu i t Evangelicos in Comitatibus ibidem spe etsi eatis ina et uali omnium Temploruin A n. 684 apud eos habitorum. X abii iterum clausulae siclita interpretui :Quod ea relicta suissent, quae in nonis Dominorum Terrestrium catholicorum habentur.
69쪽
Idem loquitur consequens Paragraphus, de Consinii S.
Νogat tamen adein torta clauSula. Deinde concedit
Liberis Reg. Civitatibus omnibus loca pro Templis et
Scholis o Parochiis adsignanda. Refragabitur hic a denuo respondendo:
Civitates esse oculium Regis, qua Catholici Principisset Domini errestris, adeoque S Signari non OSSe. Praeterei generaliter relinquit subsoquens articuli Taragraphus: Evangelicis omnia Iempla ter eos io tum p OSSeSS Una cum larochiis Scholis it porum Proventibus, i Sia epulturae et Campanarum aequo pro Catholicis liber relicto. Reclamat e contrario clausula contradictorie interpretata Nec Iempla, nec Scholas, nec Parochia S, nec Pro Ventus relicta nec Sepultura nec denique Campanarum Sum esse Evangelicis concessum in bonis Catholicorum. Denique expresse se generaliter cavet idem Articulus Nullas sex post Iomplorum Scholarum et Parochiarum occupationes vel exerciti turbationses sub p0ena in Articulo Uladis lai Rogis fiseri debere. Quid hic iterum clausula ΤPraecepit ibique turbandum osse in eligionis Evangelicae exercitium oecupanda Iompla in ionis Galliolicorum Dominorum Terre Strium.
Νon praecludit ultorior se in viam Evangolicis Instantias suas in futuris ita et is uation praeten Sionum Uar Umpromovendi non obstantibus lori volatiorum ecularium Catholicorumc0ntradictionibus lac Togo. Rogni Diplomat Regi firmatas
Salva semper relinqui declarat. In Surgit e contra hic quoquo puregrina t0ties dictae clausulae tot Sio a Praemi SSa evidentissima per totum segabit nec dubitabit dicere: Et contradictiones obstar et Leges Diplomaticas, quoad Bona Dominoriam errestrium Catholicorum, irritus ess0. Et hae quidem contrariae et peregrinae Artic. XXV se XXV praemissa interpretatione paSSim X Scriptis V. Cleri elueoscunt ae ostendi poterunt. Ast an ex demonstrata hac Clausularum Articularium eum praeten Sainterpretation Iuris Domitialis repugnante confrontatione genuinu Arti-CUlorum Oproniens. Sensus coalescere queat, prout nec cogItari quidem p0test. Ita aequo clausulam Salvo Iure Dominorum Terre Strium, sensu Veii Cleri stare se stabiliri, nihil sest aliud quam utrosque Articulos, quoad uine Periodos t0lli everti, et antithilari certo certius debere.
70쪽
XIX. Plures adhuc restant magni ponderis rationes quas Evangeliei in Scriptis set Reseriptis suis fuse deducunt et concatenant ostendenteStum ex natVra Fidei quae imperii humani et coactionis nescia Si donumque Dei esse creditur tum ex doctrina Salvatoris Mundi tum ex praxi Sanctorum postolorum et primitivae Christianae Ecclesiae tum denique ab auctoritate Sanctorum Patrum Ius errenum in conscientias arrogari non posse quas hic loci non nisi attingere placuit.
Quamquam enim commissionaliter determinatum Sit quaestionem hanc ex clausula Art. XXV enatam ejusdem esse naturae ut tanquam
Politi eo Thoologica de necesse mixtim quoque tractari disputari p0SSit ac debeat nihilominus intellecta benigna ultimo Decreto Suo XpreSSa, altesatae Majestatis Vestrae aerat intentione ex Scripti utriusque Partis Dogmatica expungi praecipiento se debito homagialis obligationis DOStrae Sponte ultroque a rationibus Theologicis opinioni nostrae inserendis abstinemus. Sufficiet pro adhuedum Politicas nonnullas ab authoritate Sapientum nec non Principum tum Gentilium tum Christianorum idem sentientium petitas adjungere. Et quidem XX. Videre est etiam Gentiles Philosophos ex lumine naturae jam
ab antiquo en Sisse, frustraneam osse mentis coactionem quae non ni Sirationi cedit ac bene praeparato pectore vim externam loce pendit. Sicent in Calanus antiquissimus ad Alexandrum Magnum scripsisse fertur testante Filone: Amici tibi suadent ut cogas Indorum Philosophos corpora de loco in locum transferri animis invitis nullam vim inferes.' etc. Ita aequo philosophatus est sapientissimus Seneca Lib. III de Bonesidiis cap XX: Errat si quis existima servitutem in totum hominem descendore pars ejus melior excepta St. Orpora obnoxia sunt et adscripta Dominis mens quid se in sui uris quae adeo libera et vaga est, ut ne ab hoc quidem carcere cui inclusa est teneri queat et in infinitum comes coelostibus exeat. V Certe hos et complures reliquos Gentilium Sapientes jus erronum in sensus hominum internosa spiritu rationali dependentes neutiquam compotore bene intellexisse ac Dominium corporis a spiritu distinxisse, dubitari nequit Ast XXI. 'scendendum est ad Principes terrarum adque seni ne Barbaros quibus eadem de non urbandis diversis Religionibus, seu violentandis consei sentis suerit sententia. Iam olim I manos Imperat es Nervam, nec non Antoninum Pium generali decreto vetuisse: Ne qua in i ligione cujusque si ei l inquisitis V reseri appo in istoria celesiasti Cn.
Id ipsum consideravit sit Alexander Severus, cum ipse Gentilis Romae Christianis Templum concossori t. de absimiliter idem sentiunt initi anni, qui diversa eligionum genera in Imperi suo serunt, nec vim in conscientias h0minum exercetii, singulari exemplo Imperat is