장음표시 사용
31쪽
discerni, sub Glossae titulo praenotavi. Sed et in latinorum doctorum dictistio adhibui studium ut singulorum
auetorum nomina, ne non in quibus libris habeantur assumpta testimonia, describantur: hoc excepto quod libros et expositionem Supra loca quae XPOnebantur, non portebat Specialiter designari, puta, Sicubi nomen inveniatur
merony=ui de libro mentione non facta , datur intelligi quod hoc dieat
Super Matthaeum, et in aliis ratio similis Observetur nisi quod in iis quae de commentario Chrysostomi super Matthaeum Suniuntur, oportuit inseribi in titulo super Matthaum, ut per hoc ab aliis quae de ipsius homiliario Sumuntur, distinguantur. In SSumendis nutem Sanctorum testimoniis plerumque Oportuit aliqua rescindi de viedio ad prolixitalem Vitnudam, neenon ad manifestiorem e Sum Vel Secundum OD-gruentiam expositionis, litterae ordinem commutari. Interdum etiam sensum
posui, Verba dimisi ; praeeipue in homiliis Chrysostomi, propter hoc quod
translatro est vitiosa. Fuit autem mea intentio in hoc opere, non Solum Sensum prosequi litteralem, verum etiam mysticum ponere interdum Eliam errores deStruere, ne non confirmare catholi eam seritatem : quod quidem ne eeSSarium fuisse videtur, quia in Evangelia praecipue sorma fidei atholicae traditur, et rogula totius vitae christianae hab0tur. Opus igitur praesen prolixum non Videatur alicui sieri enim non potuit ut
haec omnia sine diminutione 1 OSequerer, cum tot Sanctorum Sententias eXplicarem, omnimoda brevitate ser-
32쪽
vata. Suscipiat itaque Vestra Sanetitas PraeSens opus, vestro discutiendum corrigendumque judicio ; vestrae sollicitudinis et obedientiae hedes fructum; ut dum a vobis emanavit rcaeceptum, et vobis reservatur finale judicium, sed locum unde exeunt Iumina re Dei tan
33쪽
BASILICAE DUODECIM APOSTOLORUM IENERABILI PRESBYTERO CARDINALI,
Frater Thomas de Aquino ordinis
Rerum pila Deus, Sol Suae bonitatis intuitu cuncta in esse prodii eΠS, naturalem boni amorem Omnibus indidit creaturis ut dum unaquaeque reS bonum sibi conveniens naturaliter amat et appetit, quadam eonversione mirabili
i Suum recurrere demonstretur aucto
rem. Sed in hoc praes sertur eaeteri rationalis natura, quod ipsum uniVerSalem bonitatis sontem per sapientiam intueri poteSt, et per charitatis amorem SuaViter TOM. q. degustare : unde fit ut et sapientiae bonum per quod ad ipsum sontem bonitatis accedimus, Omnibus humanis bonis secundum rectae rationis judicium praeseratur. Haec est enim quae fastidium uescit ita ut qui eam sedit, adhuc Suria L; et qui eam bibit, sitire non estSset. Haec est quae in tantum peccato repugnat ut qui secundum ipSam Operantur, Onpeccent haec est quae indeficientem fructum suis ministris largitur, ut quipam elucidant, Vitam possideant sempiternam. Praecellit itaque voluptates dulcedine, Securitate sedes et regna, utili late divitias universas. Hujusmodi igitur
pientiae a Seculis in mysterio absconditae quam in lucem produxit Sapientia in-
34쪽
carnata, ministerium expositionis adhibui, sacrorum doctorum sententias compilando ad quod me induxit primitus felicis recordationis Urbani papae quarti
mandatum. Verum quia eodem Summo
Pontifice ex hac vila subtracto, tria Evangelia Marei, uere et Joannis eXPO-nenda restabant, ne opus quod be- diutilia in ruperat, negligentia imperso tum relinqueret, uni nil to labor diligens adhibui studium ut quatuor Evangeliorum sex positionum compleretur, ea leui in omnibus forma servata inponendis Sanctorum auctoritatibus ut eorum Dominibus praescribendis. Et ut magis integra et continua praedicta Sane torum expositi redderetur, quaSilam expositiones doctorum graecorum in latinum feci transferri ex quibus plura expositionibus latinorum doetorum interserui, auctorum nominibu praenotatis. Verum, quia congruit ut de laborum fructibus oblationes acordolibus offerantur, Xpositionis evangelicae opus laboris sei ructum apostolorum reS-bytero censui osserendum, in quo Sic vestra suscipiat auctoritas debitum, ut et scientis industria judicii cenSuram exerceat, et antiqua dilectio amoris allectum in os rerentis munere comprehendat.
35쪽
l Sain Augustin, cit ici par saint Thomas, appello te prophsit Isai : Proenuntiator apertior, lib. IX, Ouf. cap. V. .
SIVE CONTINUATAM AEXPOSITIONEM
t vangelii praenuntiator apertior Isaias propheta, evangelieae doctrinae sublimi- talent, nomen et materiain breviter Om- preliendeus, evangelicum doctorem ex persona Domini alloquitur dicens cast. 40 Super montem Xeelsum asstende tu qui Vangeligas Sion exalta in sortitudine Vocem tuam qui evangeligas HieruSalem Xalta, noli tunerea dic ei Vi- tulit, is udae Eece Deus Vester, ce
36쪽
parat dans a sorce, i dominora par a fore de so bras et latent
tout eniter 2 . si Et te orbe a sit fuit chair, et ilis habit parmi
maine, et non 'homine propromunt dit en tantaque personnalis humatiae, comine salii Thomasi 'explique lui-monae, III Part. QuaeSt. IV, art. 3.
Dominus Deus in sortitudine veniet, et i, raclituin Hiis dominabituri; ecce mer
Ut autem it, ipso Exangelii nomine
sumamus exordiuiti. AUGUSTIN. Contra Emistum, lib. , cap. 2. Evangelii io-men latine litterpretatur bonus nuntiuS, Vel bo=m seu nuntio tio : quod quidem cum aliquid bonum annuntiatur, Semper diei potest rinition proprie hoc vocabulum obtinuit liminii alio Salvatoris narratores quippo Origiliis, factorum, et dictoriam, i assionum Domini nostri desu Christi, proprio dicti sunt 'iran- 'elis . . IIRYS. in hom. 1, Super
Mutth. 0 iid enim his bonis nuntiis sat
aequale iseus in serra, homo in coelo, amistitia Dei sucia ad ii Ostra in laturunt, prolixum solutum praelium, diabolus confusus, mors deStructa, Paradisus apertu et haec omnia supra dignitatem nostram cum facilitate nobis data sunt non quia laboravimus, sed quia dilueti sumus a Deo. AUGUSTIN. in lib. deferanelio ione, cap. 16. Cum enim omnibus modis sedeatur animis DeuS pro temporum opportunitatibus quae mira Sapientia ejus ordinantur, nullo modo bene licentius consuluit generi lium an quam iam unicus Filius consul, tantialis Patri et coci ternus totum hominem SuScipere dignatus est Verbum caro actumost, ut habitavit in nobis ' is ita nim temonstravit quam excelsum locima laabeat inter creaturas humana natura inlio os uod hominibus ii vero homine
37쪽
apparuit. AUGUST/N. in Serm de Nativ. Serm. . Demum laetus est Deus homo, ut homo fier0 Deus. Hoc igitur bonum Evangeligandum praenuntiat Propheta distensa uince Deus noster. AEE Papa Epist. 10, cap. 3. Exinanili autem illa qua se invisibilis visibilem praebuit, et Creator ac Dominus Omnium rerum unus voluit esse mortalium, inelinatio fuit miserationis, non desuetio poteStatis. GLOSSA . interlin. in Isai. 40. ΝΟ ergo Sic Deus adesse credatur ut seret aliqua diminutio potestatis subjungit Propheta est Dominus in sortitudine veniet is LGUSTIN. de Doctr. christ. lib. I, c. 12. Νon per Oeorum Spatia veniendo, sed in carne mortali mortalibus apparendo. LEO Papa. Serm. de PaSS. Om. Serm. 19. De ineffabili potentia laetum est ut dum Deus verus est in earn passibili, conferretur homini gloria per contumeliam ineorruptio per Supplietum Vita per mortem. ΛUGUSTI . ue Baptismo parculorum l. c. 30. FUSO enim Sanguine Sine culpa, Omnium hi rographa deleta sunt quibus homin0s a diabolo antea tenebantur GLOSSA. H- tertiis in sol. 40. Quia ergo per Viri U-lom Christi patientis homine in peccato liberali servi laeti sunt Dei, sequitur u Et braehium jus dominabitur. D LEOPapa. in serni se Pass. Serm. 19 ubi supra. Adfuit uulsem nobis in Christo Singulare praesidium, ut in natura RSSibili mortis conditio non manero quam
impassibilis essentia roeepisset per id
38쪽
e privit sigsti' immortalit qui tui est propre, ilistut ressuseiter est qui
quod non poterat mori, posset id quod
mortuum fuerat, suscitari. GLOSSA . sinterlin ubi sup . Et sic or Cliristum nobis immortalis gloria aditus puritur unde sequitur : Ecce merce riti cum
Merces vestra copiosa est iu inlis. AUGUSTI . contra si tum, lib. IV, cap. 2. AE terna enim ita promissio regnumque coelo runt ad novum pertinet Testamentum temporalium vero promissiones Testamonio vetere conti
GLOSSA . in L zech. . Sic ergo quatuor nobis de Clii isto ovanguli a doctrina
tradit Divinitalom assutia D liriai, Ut manitatem assum Plani, Ort in quam oripimur a servitute, resurrecti Onelii per
quam uobis aditu gloriosae Vitae peritur; et propter hoc in Egeehiel sub gura quatuor animalium demonStrantur. GREGORIUS. super Ezechielem homil. 4. ipse enim unigenitus Dei Filius veracitur laetus est homo ipse in sacrificio nostriae redemptionis dignatus est imori ut ritu lux ipse per virtutem suae sortitudinis surrexit ut lem ipse etiam Scendens ad coelos est elevatus ut aquilo. GLOSSA . super I Ezechielis, utjam Sup. in Iua Seensione manifeste ostendit suam Divinitatoria Matiliaeus ergo in homine intelligitur, quia circa humani- lato in liristi principaliter immoratur Marcus in leone, quia agit de resurrectione Iuuens in ritulo, quia agit de Sacer
Lucam. Et bene edidit i quoniam
39쪽
Evangelii libri in secundum Mati lupum distimus esse moralem, opinio hujusmodi praemitteretur mores enim proprie dici tu humani figura aulem leonis nScribitur Mareo, quia a potentiae ccEpit 0XpreSSione divinae, cum diXit Initium
Evangelii Jesu Christi, Filii Dei is Figura
autem vitullaseribitur Lues quia librum a sacerdotibus in hoavit, et vitulus Sacerdotalis est victim. Joanni autem gura tribuitur aquilae, quin divinae miracula resurrectionis XprosSit. GREG. Super Ezechielem, hom 4, it Super. Hoc autem ipsa unius iij usque libri Evangeliea exordia testantur : num qui ab humana generatione coepit, jure per hominem Matthaeus; quia per lamorem in deserto, recte per leonem Marcu ; quia a Sacri scio exorsus est, bene per itulum Luca quia vero a Divinitate Verbi coepit, digue per qui lo- designatur Joannes. AUGUST. de ConSen Sulcia Nyel. lib. I, cap. 6. Vel Matthaeus, qui regiam Christi personam maxime cominendaVit, per leonem significatur; Luens autemper itulum, propter vietimum Sacerdotis Marcu nutem, qui neque Stirpem
regiam, neque Sacerdotalem narrare Oluit, et tamen in humanis versatu OS-
tenditur, se hominis figuram designa luri liaec autem tria animalia, leo, iomo, Vitulus, in terra gradiuntur : unde isti tres Evangelistae in illis maxime occupati sunt quae Christus in earn operuluS St. At ver Joannes volui aquila volat, et tricem iri ommutabilis aeutissimis Ordi S
40쪽
XXVIII PR FACE DE 'EXPLICATION
oculis intuetur ex quo datur intelligi
tres Evangelistas circa vitani activam missu versato : Joannem Vero circa contemplati Vana REMIGlUS. Doctore autem Graecorum per hominem intelligunt Matthaeum, quia gensealogiam Domini
Secundum carneni descripsit per leoneBι Vero Joanneua, quia Sicut leo rugitu Suo cunctis bustiis timorum instulit, sic et Joannes cunctis haereti eis timorem incussit per ritu lun intellexerunt uenui; quia vitulus sacerdotalis est i ostiari et ipse semper circa temptuni et Sacerdotium versatus est pol per squila ni Murcum ii uelli xerunt, quia in Seripli iris divinis aquil :isolset Significare Spiritum tui tum qui locutus sui pur ora propii laruni oti pse a prophetico teStimoni eXOrSu St. ΗΙΕ ad Eusebium, in Prolost. SVPersi Inq. Circa numerum vero Evangelistarum sciendum est plures suiss0 qui Evangelia scripserunt Sicut et Lucus evangelista testatur dicens Quoniam qui dona multi codali sunt ordinare, D etc. Et sicut perseverantia usqu0 ad praesulis fompus monumenta declarant; quae a diversis auctoribus odita, diversarum haeresum uero prinei pia; ut ostiliud jurta Egypti0S, et Thomam, set Bartholomaum, et duodecim quoque apoStolorum, et Basiliuis atqu0 Apellis, et oli- quorum quos en amorare longissimum est elusia autem qu i Supra Petram Domini voce sun data est, quatuor una in paradisi instar eructans quatuor annulos et angulo habe per quos quasi