Des. Erasmi Roterodami Dialogus Ciceronianus: sive De optimo genere dicendi

51쪽

videretur, ridiculum appellavit. Hacte' nu si viros graves, amicos Ciceronis recensui. Hic si adiiciam Gallum, Lar 'lium , Licinium, Cestium , Calvum, A sinium si Coelium ac Senecam, si com plures alios qui quum de Ciceronis ingenio non satis magnifice senserunt, tum orationis genus damnarunt aliis illum appellantibus, aridum, ieiunum, exsuccum exanguem , elumbem ac iij solutum , mollem ac parum virum rur sum aliis umidum , Asiaticum a s perfui redundantem re si ondebis haec esse vel inimico tum, vel invidorum iu 'dicia, qui iam Triumvirali proscriptio ne deiecti , famam etiam moliti sunt,

si minus extinguere, certe obscurarer Nos. Recte divinas. Nam triau plane responsurus eram,in optimo iure respondendum arbitror Bu Tribuantur sane haec iudicia, vel odio vel livori, certe fateberis , opinor, cum eruditis

omnibus facetiam seu risum esse partem aridis rhetorica Nos Alioqui quorsum opus erat ab oratoribus tam multis de hoc praecipi: n. Nemo negat Ciceronem in iocando fuisse multum, alii s nimi'

52쪽

; ERAs. ROTERO D. nimium praedicant, tum intempestivum scurrilitati proximum. Certe modum illi defuisse, quemadmodum Demostheni ficultatem , doctorum fere consensus fuit nec admodum repugnat Vimillianus, culpam in Tironem conserens, qui nimium indulserit numero dictorum, ac plus in congciendis studii, quam in eligendis iudicii adhibuerit. Verum haec Tironis accusario in patronum recidit. Sed hec utcunque abcnt, quis unquam in hoc genere laudis primas libuit M. Tullio Lacedaemoniorum peculiaris haec erat laus, secundum hos Atticorum. Adeo ut cum poema bucolicum comoedia lepore facetiaque potissimum commendetur, ad hanc Venerem Latini ne aspiraverint quidem. Est tu aliqua virtus oratoris, qua rectius petatur ab aliis, quam a Ciceronem O S. Nos de Latinis agimus. u. Age, audebimus ne Ciceronis iocos cum C. Caesaris aut Octavi Caesaris dictis conferre Nos Vix ausim quod adhuc nemo doctorum ausus est. u. Itaque si res festivitatem desideret, non mihi fas

53쪽

as erit

aliquid ex Octavii dicti essin-

OS. Non , u velis haberi Cicero nus Bu. Rursus abs te quaero, num gententias ponas inter ornamenta dictioris. Nos Gemmae sunt: lumina, tantum abest, ut submoveam ab arte Bu. Hic appello tuum iudicium , an in hoc genere laudis Cicero caeteris omnibus antecellat. Nos Non me clam est, quod Seneca ubi Mimographum hac laude praefert omnibus Ver uno a protinus oraculum est , quod Senecae visum est, qui ipse in sententiis immodicus est,in quibusdam frivolis indutar et HYP. Et istud Bintiliani, ius Gellii iudicium reiici poterat, quod uterque videatur invisum habuisse Senecam alter ob aemulationem , altero ingenii dictionisq; imilitud mem. Bu. At idem Gellim, quamvis parum quus, fatetur, inter Senecae sententias esse , quibus nihil melius dici poterat. Nec fieri potest, ut omnes aeque selices sint, ubi sermo totis sententiis contextus est. Verum ex his facilius invenias , quod imiteris , quam ex aliis, in quibus nec crebrae sunt, nec insignes. Azz-

54쪽

; ERAs. ROTERO D. Agedum moniae res interdum exigit

brevitatem Nos Fortassis Bu L. Hum exemplum utrum rectius petes a Salusio, rutove, an a Cicerone 'NOS. Cicero brevitatem non assectavit ut .

In Demosthene laudatur vis orationis, hoc est, nervosum quiddam ac naturale ab utro hoc rectius petemus i Nos.

De Latinis agebamus Bu. Verum haec sunt omnium linguarum communia. Rursum; res interdum postulat severa- huius exemplum rectius petemus a Cicerone , an a Bruto tollio ne MYP. Ut pro hoc respondeam, ab his qui hac nota fuerunt insignes Bu L. Ubi negocium involutum , partitionibus explicandum est, utrum a Cicerone

petemus , an ab Hortensio , aut si quis Hortens similis Nos. Quid petemus ab illo, cuius praeter memoriam nihil

extat Bu L. Verum disputandi ratia fingamus extare Nos. Nihil opus fingereo veris ac notis agamus. Bu L. Ne monon fatetur, dem in oratore praecipuam esse Eam conciliat probitatis Scgravitatis opinio . elevat artis aut intemperantia suspicio. Habeatur fine

Cicero

55쪽

Cicero vir bonus, quod vix illi' abius, licet impendio favens, audet tribuere: sed , quod disjimulati non potest , artem magis ostentat de se litra gloriose commemorat: licentius in alios invehitur, quam Cato , Brutus , aut Coelius, cui sanctitatem tribuit Quintilianus. Harum itaque rerum exemplum nonne rectius petemus ab Arsides, Phocione, Catone, Bruto , quam a icerone Nos Videris Mic venisse meditatus Ciceronis vituperationem. Buc. Minime gent nam ramoso pone. Si sermonis exitum patienter expectaris , intelliges S Ciceronis in ostiam

agi causim. Ciceronis, ne forte perperam illum exprimentes, gloriam eius obscuremus , quemadmodum solent imperit pictores eos traducere, quorum erigiem secus quam oportet expresserunt: Nostiam, ne male collo Femus amores nostros ac ridiculum

uiddam nec minus in selix usu 'eniat nobis, quam quod obtigisse dicitur Iaioni, qui pro adamata lunone, nubis inane simulacrum complexus st: aut Pari ii, qui pro rapta Helena decem

annis

56쪽

3 ERA s. o TE ROD. annis bellum gessit, quum interim mcdax Helenae simulacrum amplecteretur, nimirum ipsa procul in AEgyptum Deorum artificio sublata Quid enim nobis infelicius, aut magis ridiculum, si tot laboribus nihil aliud, quam inanem ac fallacem Ciceronis umbram assequi continseret Nos Isthuc

men avertant superi diu L. Avertant,

inquam hoc agimus, ne quid simile eveniat. Nos Nonnihilo illud conducit ad imitationem Ciceronis, ut quam optimesentiamus de Cicerone Bu L. No vus candor , si melius sentiamus de Ciceron quam ipse sensit de se ipso. Verum tribuatur hoc illius modestiae, si parcius de se praedicavit quis unquam veterum sic admiratus est Ciceronem, ut ab uno petenda putarit omnia dictioni ornamenta' os . At hodie sunt quam plurimi, quos haec habet opinio. Buz.Nihil moror quam plurimoS: cordatum ac vere doctum reor esse neminem. Cui mortalium hactenus sic indulsit natura, vel in una quapiam disciplina, ut unus in singulis eius partibus excelleret omnes, ut non aliquid reli-

57쪽

CICERO IANus. 39 reliquerit in eo desiderandum aut Ita

dederit , ut non ab aliis superareturὶ Quanto id incredibilius in dicendi facultate, quae disciplinis propemodum

omnibus constat, quae tot alias res desiderat, quas nemo praeceptis tradere possit Z Fingamus , hodie Ciceronem vivere esse quendam Trachalo i- millimum utrum malles a Ciceronex acis moderationem petere, an a Trachalo opinor ab eo, qui hac parte prς fertur omnibus Pudoris ac modeitiae specimen utrum malles a Crasso vi-Veret, petere, an a Cicerone Et ne de singulis commemorem, nonne sumeres a singulis, in quo caeteris anteliarenta HYP. Quis non eligeret poti Ora nisi qui vel non diiudicaret, vel libim videret ut Itaque mihi probatur Zexudis exemplum quod sequutus etiam uintilianus, imitatori praecipit, nec unum esse lagendum, nec omnes,

nec quoslibet; sed ex racipuis deligendos

aliquot eximios inter quos Ciceroniprimam tribuit, non solitudinem. Summum enim esse vult inter proceres, non solitatium, exclusis caeteris.NO. Si

58쪽

Quintiliani consiliis auscultabimus, idem nobis usu veniet, quod evenit ipsi Buz. Quidnam 'mis. Ut parum evadamus Ciceroniani. Nobis alius propositus ei copus B u L. An parum erit Ciceronianum , cui quicquam accesserit, quod a Cicerone petitum non fuerit Nos. Sic autumant is uri. Et iam si melius fuerit, quod ab alio petitur aut ne sit quidem illud apud Ciceronem Nos. Quid ni ii L. Sed interim illud mihi cogites velim, optime Nos pone, quanta pars Ciceronianorum voluminum interciderit,is in his divinum illud opus De republiea, cuius fragmentum , nescio quo fato, serva tum, nihil aliud quam csiderio reli-q rorum voluminu discruciat animos nostros , quae cuiusmodi fuerint, hinc

licerastimare, leonem, ut aiunt, ex unguibus. Ne quid interim commemorem, de tot visolarum libris, de tot orationibus iniuria temporum interce piis, de tribus voluminibus, quibus =ro libertus iocos ct scire dicta Ciceronis complexus si legitur, deque caeterorum huius viri scriptorum naufra

gio.

59쪽

gio. Qui potes igitur absolutus esse

Ciceronianus , qui tam multa illius non legeris Adde quod Cicero non tra- ctavit omnes materias Ergo si forte di-lcendum fuerit de his , quas ille non at-

lliola, unde tamen petemus orationis

suppellectilem an proficiscemur in ' ampos Elysios, ab ipso percunctaturi, quibus verbis ille talia fuerit dicturus'

' Nos Ea duntaxat tractabo, qua poseisint verbis Tullianis explicata B u L. t Quid ZAn non iudicas Ciceronem iratorum praestanti mimum Z Nos Plia D quam praestantissimum. u. Quid Apellem nonne iistorem Optimuma o s. Aiunt; credo. Bi. An eum Apellaeum appellares , qui non posset quarumlibet rerum imagines effia e- re sed tantum eas, quas ante pinxisset Apelles' Atque adeo qui non omnes tabulas Apellis manu depictas conspexisset ' HYp. Quis istud diceret, nisi si cui placet ille pictor , in quem iocatur Horatius, qui dato preci conductus ad pingendum naufragium , pinxit cu-

pressum, indignatum conductorem

gavit, ecquid vellet appingi promi-

60쪽

nens e cupressis Bu. Quid aliud est esse Citeronianum, quam illi. simillimum esse m o s. Nihil aliud. Tu. An ille similis videtur Ciceroni qui non potest nisi de certis materiis dicere 'NOS. Perge Bu. Mihine oratoris quidem titulo dignus haberetur. Si Cicero quavis de re potuit optime dicere is mihi Cicerout m erit, qui quacunque de re valeat praeclare disserere quemadmodum

Apelli simillimus eri qui ideorum

hominum, Lanimanti uis omnium denique rerum formas penicillo suo poterit adumbrare Nos. Equidem pulchrius esse duco tres epistolas scribere phrasi Ciceroniana, quam centum volumina stylo quamlibet expolito modo Ciceroniano discrepante Bu. Verum, Nos pone, si isthaec sententia sederit animo nostro, vereor futurum, ut non solum non evadamus Ciceroniani sed ipsi etiam Ciceroni nolit deamur. Quaeso illud mihi bona fide

respondeas: Totum Ciceronem exprimendum censes, an mutilum ' o s. Et

totum quantus est,is solum Bu. Qui totum, qui se totum non expressit 'Rursus