Des. Erasmi Roterodami Dialogus Ciceronianus: sive De optimo genere dicendi

71쪽

lagidni hornines erant. B l. Inter homines igitur numeras Ciceronem ξNos Interdum . u. Utrum igitur pil- te esse consultius , imitati dormitantem Tullium, an vigilantem Salu stium, aut Brutum, aut Caesarem Θ HYP. Quis non mallet vigilantem exprimere itu Annon sic Homerum imitatus est Virgili: ι , ut multa corre eri non- nuda reliquerito Nonne sic Hesiodum, ut nusquam non viceri ρ Nonne sic Horatius est Lyricos Graecos aemulatus, ut ex unoquoque decerpens

quod esset belli simum , omnes pollia reliquerit -- Ego, inquit apis, Matina

More modoque Grata carpentis thyma per laborem Plurimum, circa nemum, uvidique

Tyburis ripatis, operosa parvus Carmina fingo An non sit imitatus est Lucilium , ut quaedam in illo sciens praetermiserit, ab aliis imp turus quod imitatione dignius esset Quid alios commemorem et Num ipse M. Tullius tam admirabilem eloquetiam ex uno quopiam

72쪽

1 ERAs. ROTERO D. coia traxit 'An potius excussis Gracorum pariter ac Latinorum Philosophis, hi oris, , rhetoribus , comicis, tragicis lyricis demum ex omni scriptorsi omnium genere fuam issam divinam phrasim cH- legit, contexuit, absolυi, Si modis omnibus libet imitari Ciceronem,&. hoc illius exein plum imitemur. HYP. N5 absiar de mili , Nos pone, loqui videtur Bul ephorus Bu. Quid An non apse docuit Cicero caput artis esse iij simulare artem ' riget enim se de earet, ac velat invidiosa timetur oratio, quae significationem artis dedit. Quis c-nim ab eo non metuat, qui sucum, uim parat animis nostris ' Itaque si feliciter Ciceronem imitari volun IS, disiimulanda cum primis est ipsa Ciceronis imitatio. At qui nusquam discedit ab illius neamentis , qui verba, figuras, numeros, ex illo concinnat, quaedam imitans etiam non imitanda: veluti quidam Platon udiscipuli, adductis humeris praeceptorem referebant; Arso elu auidit feci subbalbum quiddam in loquendo , quod in eo fuisse legitur, reddebant quoniam manifesto

73쪽

C CER NI ANus. Iso prae se fert imitandi studium, cui vi ebitur ex animo loqui, aut clii id lauis assequetur dent lue. Nimirum id uod assequunt ut ii qui scribunt en Ones. Delectant fortassis , sed paulii et, sed ociosos dunt uxat caeterum

e docent, nec movent, nec persualent. Summa laus est pro Misen et Virgi-ium, misitosudore concin υit embl. imata. Os Quo magis elucebit imitatio , hoc magis hab bor Ciceronianus. Haec est voto tam summa. i. Recte dicis, si facundiam ostentationi: paramus , non usui Vcrum plurimum interest inter histrionem motatorem.

li delectasse satis est, hic etiam pro- id esse studet, si modo vir bonus est:

l quod si non est, nec oratoris nomen tueri poterit. Iam demonstravimus, Opinor, in Cicerone quaedam esse vitanlda, quaedam in eo desiderari, quaedam sic adesse, ut in his ab aliis hac parte

felicioribus superetur. Sed donemus, nullum es e virtutum aut ornamentorum genus, in quo non sit caeteris vel par vel superior certe in aliis alia magis eminent, ob raritatem quae in M.

74쪽

ERAs. ROTERO D. Tullio ornametriorum densitate velut obscurantur perinde quasi si certas stellas notare velis , facilius id facies, sit rarae luceant, quam si tota coeli pars pariter insignibus obsita sit. Itidem si vestem conspicias totam gemmis obtecta in , minus te capien singulae. Nos Qui totum imbibit Cisteronem , non potest aliud quam Cice

Ionem exprimere. u. Eodem revolvimur. Fatebor eloquentem, qui Ciceronem feliciter expresserit: sed qui totum, exceptis vitiis: ne sim iniquior, una cum ipsis vitiis, modo totum. Feremus illud sub inanes, feremus mentum laeva demulceri, fere musis collum oblongum , atque exilius, feremus perpetuam vocis contentione miseremus indecoram parumq; virilem in initio dicendi trepidationem feremus iocorum intemperantiam j si

qua sunt alia , in quibus M. Tullius vel sibi , vel aliis diis licuit modo simul I illa exprimant, quibus ista vel texit ille, vel pensavit. Nos. Utinam id mihi contingat ante supremum vitet diem . Buz. Ist huc ut contineat nunc

agimus

75쪽

C N et Aram S. Da agimus, Nos pone. At vide qua multa . I quam paucis complectitur,' iii totum dicit Ciceronem. Sed o Musae, qua in tutam Ciceionis portionem nobis refer uni isti Ciceronis simi , qui voculis, formulis , tropis .clausulis ali. quot, hinc atque hinc corrogatis, summam modo cutem, seu bracteam potius Ciceronis nobis exhibent. Sic olim Atticum dicendi genus quidam aemulabantur , quum interim essent aridi ieiuni frigidique semper, ut aitisse, manum inter pallium habentes, nec subtilitatem , nec sanitatem , nec gratiam Atticorum ulla ex parte possent assequi. Oatimo iure Quintilianus irridet quosdam , qui se ermanos Ciceronis haberi volebant , quod aliquoties his vocibus absolverunt clausulam esse videatur , propterea quod ea semei atque iterum Ciceroni forsitan excidit, si periodum longiore ambitu circumduxisset, quod initiis p rq sertim nonnunquam fecit ille. Nec hodie parum multi sunt istorum similes, qui sese valde mirantur,& alteros, ut aiunt, Cicerones esse credunt, i

76쪽

quod ossiciorum libros sic ordia tur M. Tullius: Quamquam te marce fili; periodum vix non versu absolvens. Et pro lege Manilia; man quam mihi semper Laudati illimam illam pro Milone orationem sic auspicatus est Tisivereor, iudices Rursus Philippicarum duodecimam : Et si minime decere et i detur. Item pro C. Rabirio: Et si, Quirites. Et epitiolis aliquot simile est initium. Et haud scio an illi libros ad Herennium ob id tribuant Ciceroni, quod ab eo accipiat exordium. Porro de finibus bonorum librum quintum sic

incipit fluum audivissem Antiochum,

Brute. Tusculanas quaestiones sic auspicatur Suum defensionum Iaboribus. Et eiusdem operis quartum librum Luum multis in locis nostrorum hominum ingenia Pro L. Flacco : Suum in maximis periculta. Item pro domo sua ad Pontifice. Suum multa divinitu s. Iterum pro Plancio aeuum propter e

gregiam. Ad hqc librum de natura Deorum primum mum multa res in Phi-

77쪽

osophia. Et Scipio itis somnium: Quum

altare in Africa Pro Rabirio di- ens sic orditur Animadverti, iudices.lRursus ad Brutum de paradoxis Stoi- coru Anima Verti, Brute. Pro L. Corelio Balbo sic orditur: Si autoritu atronorum. Pro P. Sesti, Si quis au - tea, iudices. Pro Cecinna Si quantum in agro Pro Archia poeta Si quid ea in me ingenii. In Vatini uin testem : Si tua, tantummodo , Vatini. Ad equites, iturus in exilium: Si quando inimicorum. Ad Senatum post reditum. Si P. C., vesis. Pro M. Coelio Ori ιis, iudices. De provinciis consuhuibus Siquis frum , P. G. Quid autem magis ridiculum, ac Ciceroni dissimilius esse possit quam nihil habere Ciceronis, praeter tales voculas in orationis exordio: De quibus sit quis percontetur Ciceronem , cur ab iis vocibus sit orsus, respondebit, opinor, quod in Insulis fortunatis Luciano. resibon die o-meris , roganti, cur prisnam Iliadis dictionem voluerit est . . nam haec

quae itioni filiis seculis torserat Grammaticos ictud, inquit, tum forte venit. 6 inmen.

78쪽

ERAs. ROTERO Din mentem. Non similis impudentiae sunt, qui sibi plus quam Ciceroniani videntur, quod aliquoties infulciant, etiam atque etiam pro vehementer, maiorem in modum pro uvie, identidem pro subinde, quum tum quoties inaequalis momenti sunt quς connectimus, tum ut m quoties aequalis, tuo. rum in me meritorum Seuid quaer&'pro in summi, aut breviter. Non tam peto; verum etiam oro contendoque. Antehac dilexisse aisitim, nunc etiam amare mihi videor. Valetudinem tuam cura, ct me , trifacis, ama. Non ille quidem mirmalui , se parum diligens qua loquutio nis formula sic M. Tullius videtur delectatus , ut in eadem pagina crebro repetitam invenias. Simile est cum per illud, pronomen indicat, non quod praecedit, sed quod mox sequitur. Et in Epistolis fortassiis semel atque iterum dixit cogitabam in Tusculanum. Itaque Ciceronianus sibi videtur, Romam cogitabam , pro eo quod erat, in animo

habebam, sive statueram proiciscimo

M. Tullius anni numerum non xdscribit Epistolis; sed tantum naensis diem:

79쪽

diem in Ciceronianus non erit, si quis a Cluisti natali annu asscripserit, quod tape necessarium est , semper utile Ii

dem non ferunt, si quis honoris gratia , nomen eius ad quem scribat, uo praeferat quod genus sit, Carola Coari CodrusUrcem salutem. Post flagitium existimant; si quid dignitatis, aut

laudis addas proprio nomini, velut, in-cbto Pannonia Booemiaque Regi Ferdinando, Velius salutem dicit Nec Plinio iuniori possunt o noscere, quod buum appellat, siquando scribit amico, quum eius facti nullum apud Ciceronem X te exemplum. Ut parum Tullianus reiicietur, qui, quod exemplum a principum ossiciis mutuati, docti quidam nuper surpare caeperunt , summam

eius epistolae, cui respondere parat, minitio proponat, quod id nusquam fa

ctum sit a M. Tullio. Novi quosdam notatos ut soloecos. quod in silutatione pro S. D. posuerint S. P. D. id est, lutem plurimam dicit, quod negarent hoc apud Ciceronem inveniri. Nonnulli vero putant, illiud Tullianum esse, salutationem non infronte, jed laeto

80쪽

R A s. o T EAE O D. tergo iterarum ponere, quod his verbis admoneretur Lator, quas quibus deberet reddere, non sine salutationis Dficio Quantula res facit, ut ab hac palma decidamus multo vero minus erit Ciceronianus, qui salutarit hac formula Hilarius Bertu hus, Levit o Pa nagatho totius hominis salutem, aut δε- Iutem perpetuam. Verum hic quoque

longius aberit Ciceroniano, qui sic orsus fuerit epistolam Gratia, pax,

misericordia a Deo Patre, o Domino Iesu Chrso. Item qui pro cura ut recte alens, ita claudat epistolam Sospitet te Diminus Iesus: aut, incolumem reservet dominus totius salutis autor. Osrisus, quos cachinnos hic tollent Ciceroniani Quid autem admissum est piaculi An non verba Latina sunt, munda, sonantia , atque etiam splendida: Iam si sensum introspicias, quanto plus est hic, quam in Salutem dicit,&, Bene vale'Quid vulgarius quam di

cere salutem Praestat hoc ossi cium herus servo, inimicus inimico. Quis autem crederet esse Latinum, dicit illisalutem, , iubet illum salvere, nisi nobis