장음표시 사용
271쪽
1 IV. 21 et Cedat inscitiae nubilus error,
Ita est, inquam. Sed curri tui muneris sit latentium rerum causas evolvere, velatasque caligine explicare rationes quaeso ut hinc decernas, quoniam hoc me miraculum maxime perturbat, edisseras. Tum illa paullis per arridens, Ad rem me, inquit, omnium quaesitu maximam vocas, cui vix exhausti quidquam satis sit. Talis namque materia est, ut una dubitatione succisa , innumerabiles aliae , velut hydra capita, succrescant nec ullus fuerit modus, nisi quis eas vivacissimo mentis igne coerceat. In hac enim de providentiae simplicitate, de fati serie, de repentinis casibus, de cognitione, ac praedestinatione divina, de arbitrii libertate quoeri solet quae quanti oneris sint, ipse perpendis. Sed quoniam haec quoque te nosse, quaedam medicinae tuae portio est, quamquam angusto limite temporis septi, tamen ' aliquid delibare conabimur. Quod si te musici carminis oblectamenta delectant, hanc oportet paullis per disseras voluptatem s
Insicitio uultius e puer. J Arnob li ibro septimo Io nubibus tori inimis incedere. Diog. Laert. lib. r. De Socrate:
αι ι . Ab hoc vero Carmine non sunt aliena illa Quintiliani verba, quae desumpta ex Declamatione . Pauli.rtim hoc quod stupen- , animus aufus diligenter attendere , ina cana natura fac/um mi itingenium, ex adsiduis De etationibus notisque redeuntibus latentium ratione collecti, pervenit ad causas Miraris fatu
hominis pus praedicii Defectiones side
rum labor que narrantur, nunciaἰ- origo tempestatum , a liud etentorum , quod
sidui immodico blis ardotes , , db -- ras minetur hiemes , quid significent parsi
longius crines , quid ardentius fulit iubar, quid excussa flamma sideribus. Idem . Velut hyd. recapita. J Vide quae not. infra ad Met. . H.h. l. Salvianus quoque ad vim hydrae alludens lib.6. De Guber Dei Sicut enim inquit anguinum Ita monstrum , ut fabulae ferunt, quod multiplicabat occiso, ita etia Uin Gallorum excelienti ima urbe iis, sit quibus cohercebantur celera plagis crescebant , ut puta es ornam ipsorum criminum quasi matrem esse itiorum. Idem. Aliquid delibare conabimur. acri piam lectionem in contextum admisi. vulgati insulse aliquid deliberare Lein. r
272쪽
tem, ' dum ne Xas sibi ordine contexo rationes. Ut libet, inquam. Tum velut ab alio orsa principio, ita di seruit. Omnium generatio rerum , cunetiisque mutabilium naturarum progresius, cquidquid aliquo O Vetur modo, Causas, ordinem, formas CX divinae mentis stabilitate sortitur. Haec in suae simplicitatis arce composita, multiplicem rebus gerendis modum statuit qui modus cum in ipsa divinae intelligentiae puritate conspicitur, providentia nominatur: cum Vero ad ea quae OV et atque disponit, refertur, 'fatum a veteribus appellatum est. Quae diversa esse facile liquebit, si quis utriusque vim mente conspCXerit. Nam providentia est illa ipsa divina ratio in summo omnium principe constituta, quae cuncta disponit: fatum vero inha: rens rebus mobilibus dispositio, per quam providentia suis quίcque nectit ordinibus. Providentia namque cuncta pariter, quamvis diversa, quamvis infinita, compicetitur 'Tuum vero singula digerit inmotum, locis, formis, ac temporibus distributa ut haec temporalis ordinis X plicatio, indivinae mentis adunata prospectu providentia sit eadem vero adunatio digesta, atque X plicata temporibus, fatum vocetur. Quae licet diversa sint, alterum tamen pendet ex altero ordo namque fatalis ex providentiae
Fatum , quam iiod de uno quoque m um Deus es tu es ' qui cum positi pra Fire materiam , pro meritis qualitatibus singulorum etiam fata determinat. Vide etiam Apuleium in in lib. de Mundo.
os itum sngula digerit in motum. J B. Augustinus lib. s. de Civ. Dei cap. 8.
ui et ex non a irorum constitutionem sicui es cum quicquam concipitur vel nasci tu , sed omnium connexionem kiemque
mine appeliant non multum cum iis de
dum in quandoquidem iis in cauor mordinem, quandam connexionem Dei summa intribuunt voltintati potestati, qui Optime episci imo Ge itur cuncta sci e antequam se nior in d
states , quamciis a isto non sent mmu n
273쪽
Lin En IV. ais dentiae simplicitate procedit. Sicut enim artifex faciendae rei formam mente percipiens, moVet operis est Ectum, de quod simpliciter, praesentarieque pro spexerat, per temporale is ordines, ducit ita Deus providentia uideria singulariter, stabiliterque facien det disponit 'fato vero haec ipsa, quae disposuit, multipliciter, ac temporaliter administrat. Sive igitur, famulantibus quibusdam providentis 'divinis spiri
tibus satum eXercetur, seu anima, ' seu tota insertaviente
Fato vero haec ipsi quae di it. J
πῆ , in mentali Coeli specula degentes Deum proxime accedunt: quariam agendi praestantiam Mens Mundi, quantum fieri potest, imitatur. I ali. Seu anima. Mundi, nempe quae opinio est Platonis de Legibus, Φυ - δε λοικῆσαν- αικ Gomis τια - παν χ' κινου ρο in λέ- άνοι κη φάνοι , Cum Animam dicas Omnia gubernare , omnibusique insitam esse,
φι ubicunque noetentur utique fatea/is oportet, Coelum quoque ipsum Anima su hernari. Hinc aput Ioan Stobaeum
ram iός ς πως , rationem te am Te fati naturam perpetuam ni vers a turae legem. At apud Nemesium ac uratius observatur Platonem Fati nomen
bifariam usurpare. Aliud , inquit, , ψιτ esse , aliud i τ' os εργ nis.
uod in substantia ponitur , Animamzult esse Unicie, si 'uod in muneris functione, di inam Legem i mutabilem ob causam ineUitabilem quam legem etiam dicit , eamque a primo fummoque eo , Uniete; si Anima , ad in nium administrationem datam esse , terquam omnia quae sunt , gubernensur. Hoc strum in munerisfunctione positum , etiampi videntiam appe ae Cam appoetidentia fatum comprehendi viri quicquid enim fit fiat , etiam proetidenti feri , non ta men Micquid it proetiden i , etiam fati esse. Quod uritur res fiant, ab Anima Universi a ab it quod vero hoc vel illo modo ac ordine a Lege divina quam sic et lantisti, te Cicero describit l. i. de ejibus. Hanc igitur ideo sapientis,imorum fuisse sintentiam , legem neque ho mi n. genis excogitatam , neque citumo quod e sepopulorum , elate; num qui H Gomo uud uni ex um mundum regerest impe andi , hibendi que sapientia. Ita principem legon id im C , timam , men tem ess dii bant omnia atione aut cogen iis , aut ei istis Dei ex qua Pa lex q:ιam Dii feneri dederent, recte e ILNudata . H enim ratio missique i pie tis ad juben ad Ge. enum ido
Seu tota inordiente natura imum Stoicorum opinio est. Desinierat He- raclitus.
274쪽
viente natura , seu Hestibus siderum motibus,
raclitus naturam Fati λοβον ὁ ἀόσπαιτα N. - , rationem e naturam
Mn ersi pertinentem cui consentiens Zeno definivit quoque, a. ionem quan
dam per omnem pektinentem naturam.
apud Cic. I denat. deor. Quo ii ibid. vult Strato ille, qui omnem dira o in Natura st mn esse censet, ' causis gignendi , augendi mihi ei lii habe t, sed careat omni sensui figura. Unde eam ανθρωπιν ορβινο ρουνον αεἰσκεο
naturam fati tim spiritalem definivit, ordine Uni fumgufe n nts Fati quo lque vim totam in Natura consistere o pinatur amblichus apud Stoberum. Naturae autem , hoc sciasu acceptae, fulcherrimam description in vide apud Cic. lib. II. denat. deor. Is mi Seu celsitas de Min motibus. Pras maxima mortalium, inquit Plinius lib. I can. v I. s. o u scndi legibus. Sedere coepit enten ii mi exque eruditum vulgus rude in eam cur vadit. At non sapientes quae enim inde sequantur incommoda, omnem huic opinioni fidem adimunt. Ea vide apud Alexandrum Aphrod. lib. de Fato Simplicium in Enchirid Epicteti cap. I. Apud D. Augustinum lib. v. de Civit. Dei , ista nauit iis argumentis inspugnantem CXpugnantem. Sed interim, dum eos con-1ultum is, Nemc sitim audi, Cluistianum philosoplium , paucis multa decernen
δείκνυ i r 'i εστ ρ πων. Ac taetra τα ι τε οἰκουειν αναχεὶ o ,- ο 1λον P, τία ατο - κ β λα- σφη tio . ui . Prorum circum clioni cauam omnim quae sunt signant , non Oh m communibus noti ibi ad e; vitur, sed etiam omnem re . iamin rationem, inutilem eddunt. osurda enim leges, supeν v. canea udicii, qua ae iis poenam exigant , in quibus ni Paculpa t. Viruperare quoque , O laudore nusia ratio H. Nultas etiit, inus es precumbis omnia sat minis antur ac praterquam Modio bi me irim coelestis circumete Bionis homo reperitur , etiam exterminatur cum religione proetidentia , squidem si cor lori γn motibus non tum partes corporis, sed etiam animi cogitationes , ad agendum 'peduntur. Denique qui is disserimi inacum libera voluntate contingenti naturam
tolyunt se niti aliud agunt, quod MnHersa labefactant. Iniqua etiam ipsa siri, quod alios moechos , alios homicidas e iunt. D prae his , iniquus architectas opum Deus, si ejusmodi fecit,
quae mala nobis necessari in o. aren , ut 6 rum insuffa mn modo in rep. versetur,
275쪽
1V. 27 si seu angelica virtute, seu daemonum varia solertia, seu
προσρέσεως Tολαμοάνωνκκ άμυ prior steros, qui boni o cantur, legar Iam ultro citroque commean es inter Deum: homines, acro finc Posis opter hoc inculpasile pulcherrim do se , quod defendunt , ratio com incit. I erum ij a ne aures quidem praeferre debent , quae per jucue absurda jun , et i .i e re detrahunt. Vall. Seu angelisa et tute. Angelorum enim ministerio ad usi a peragenda Deum in his inferioribus uti, docet ve mini sterium alteros e di erflus omnis Theologia, iisque omnia ple iis, abres ac farios , quos ipse domi'na esse Clemens Alexandrin strom. do haud salse dixeris ait Philo lib.
lib. vis E, F pMνο- ου Tιγων ν Quid vero Philosophia, m οἰ - ελορες α' Gentilis , hoc est Iamblichi, Porphyrii Ai a i caterorum, de eis senserit, exin selli seu ἐξ M pD a. - ri l de Daemonibus libro nondum edito sic
los Deus creari it , ut rebus a te dige sis pro viderent quam:is enim late uni. fili sua communi pro identia u=m exsis γο- iciat particularem tamen exum in uia um , quae cuiqΗefuerint commisse, do- gelis impinuit. Idem. Daemonum: riaflertia. J Daemo
nes quemadmodum Angelos his in inferioribus multae e se poteriatis omnium temportam opinio fuit uri evulgus bonos malosque Genio seu Daemones dicit; sic etiam Angelos licet
276쪽
seu aliquibus horum , ' scit omnibus fatalis series texitu illud certe manifestum est , immobilem,
simplicemque gerendarum formam rerum esse providentiam 'fatum vero eorum, qua divina simplicitas gerenda disposuit, mobilem nexum, atque ordinem temporalem. Quo fit , ut omnia usu fato sub
sunt, providentiae quoque subjecta sint; cui ipsum
pos ordines Angelorum , Daemon m si ries constituit , ali que eorum intcPecluales tantum , alios et ero intesie Iuo ratione praeditos , a ios Ola ratione cons. es; aliis ero cum GPone eti m rationale eri it , extremos denique Damonum Drame am irrationalitatem detrudi , inque idcirco materiale poena es indigetat.
omnes autem res creatas iis gube andas
a tribuit , eo ne , ut ab eis et i centur quasi inspirentur. Idcirco aliis ιιι ema λιem , alias aerem , aliis quisna , aliisdemque terram cora iittit e u Pam et i mregionum principes , alios corpo um fectis mate ire culi de Obnlim . , spis ter animis eos liab ait , non propic odium vel male olen iam , sed quas t D tores CD cauigatores eorum qua animi deliquerint. Praeterea mentes nostras eos admate iam incurυ, , non quidemiadendi
ea animo , sed ut ii xum dedecus harum d issis habitudine repraesentetur. Iram vero ' impudentiam iis , Hur a=Ais
tenuibus . aeriis parumque res lentitas, mn rotundis . Od se oblongis amic os stium , quae parum lucis multum terrena O iginis contine n . 'nitionem Icmrermn , futurorum scientiam iis , tum ex multis aliis , tum maxime X
m Medioximos orira tin . Pilato nem alitem Platonicorum, praesertim Apuleii de Daemonibus ae iis Pultis ex arvinat, vanamque esse demonstrat B. Augustin. lib. X. . ci C. De Civ. Dei.
Se omni sis. Sic prosecto est D serviunt conditori suo supercoclestesus spiritus, qui coram eo propius asia sistunt. Obsequitur Anima mensque Universi seu tota Natura, vitam administi an io, ordinem inditum tam enixe obeundo Famulantur astrorum ignesto ad commoda miraculaque e caelo fulgentes Parent denique utrique aura prava illi quidem virtutis , hi cris
nequitiae consultores Ita quidem omnia Dei providentiam observant, Xe-
quendisque ejus decretis praesto sunt, sed , ut inquit Aug: istin. de Civit. Dei
lib. I v. ordinen tempo e occula nobis,not imo hi Ne mortalis scire desidera. quis enun es , ut noveris consilium Do mini it quis opus tam stupendum scientia consequi possit, Deus nisi at
terna tua illa 'Quia, quae miro
277쪽
L P m IV. 2I7 etiam subjacet fatum quaedam vero, quae sub providentia locata sunt, fati seriem superent. Ea vero sunt, quae primae propinqua divinitati stabiliter fixa, fatalis
ordinem mobilitatis e X cedunt. Nam ut orbium circumcundem cardinem sese vertentium, qui est intimus, ad simplicitatem medietatis accedit, ceterorumque CXtra locatorum veluti cardo quidam circa quem Versentur, existit: Ytimus Vero majore ambitu rotatus,
quanto a puncti media individuitate discedit, tanto amplioribus spatiis explicatur: si quid vero illi sic medio connectat de societ, in simplicitatem cogitur, di ias undique, ac dissi uere cessat. Simili ratione quod longius ' a prima mente discedit, majoribus fati nexibus
prima mente J Post summum ac simplicissimum Deum , sequuntur beati illi si ritus qui majestatem Crca toris proxime intuentur, iidem illi simplices quoque In Coclo etiam, quod εῖον vocat Aristoteles , quod st superius, ἰσά Nnt όο α qu ieroci ferius, Iκη dicitur Hierocli. Ipso
rum Daemonum atque adeo Hominum
habet a ioncmfornari comparatione aliurume ement Oxum Aer denique subtilior
Aqua est Pac Terra , quae penitus immobilis est cuius nempe benefic o tam varios eae virtutum superiorum excipiunt e sectus, ut iis Decundiores factae in tot tantosque, quos videmus animalium , plantarum, aliorumque operum foetus erumpant. Cuius ordinis totius se oriet a tonem sic explicat Dionys. de divin. nos n. cap. IV. ο μώλλον,α η ον τι άγας in η άδεν ἰναλο--ν φοιτα aere ταν ε . αγαθοτης s νον γ ρει o x , -- ατων ταῖς M. ολικως παροῦσι, ταιρ
Linfias optimas accedit , ed ad extremas seque procedit aliis qui ei fummopere praesens , aliis autem in seriore quadam conditione , a iis tandem in m quodampa I quatenus singula percipere possunt. Iam et ero alia bonum rorsus participarit, alia etero magis minu e inde degenera sed alia tenuiorem boni praesentiam fortiunturis aliis denique estis in boni contingit extremu n. . iam spiritualium icorporearumque substantiarum insitam a Creatore si bordinationem αδ m
sic exprimit Augustinius Plib. Dra
de Trin. cap. II. Ut corpora cra si raperjubtiliora olentiora quodam ordira ita omnia corpora per spiritu, nevita irit in vita irrationalis per sipi i lima vitae ultiona 'em. rationalis do.
278쪽
implicatur, ac tanto aliquid fato liberum est, quanto illum rerum cardinem vicinius petit. Qu2d si supernae mentis haeserit firmitati, motu carens, fati quoque supergreditur necessitatem. Igitur uti est ad intellectum ratiocinatio; ad id quod est, id quod gignitur; ad aeternitatem tempus, ad puncti rei edium circulus ita
est fati series mobilis ad providentiae stabilem simpli
citatem. Ea series caelum ac sidera movet, elementa in se invicem temperato alterna commutatione transformat. Eadem nascentia , occidentiaque omnia per similei fetuum, seminumque renovat progres sus Haec actus etiam, fortunasque hominum indissolubili causarum connexione conitringit quae cum
ab immobilis providentia profisciscantur exordiis, ipsas quoque immutabit eis est necesse est. Ita enim
res optime reguntur, si manens in clivina mente simplicitas, indeclinabilem causarum ordinem promat; hic vero ordo res mutabile is, d alioqui temere fluituras propria incommutabilitate coerceat. Quo fit, ut tametsi vobis hunc ordinem minime considerare valentibus, Confusa omnia perturbataque Videantur,
nihilo minus tamen suus modus ad bonum dirigens cuncta disponat. Nihil est cnim quod mali causa ne ab ipsis quidem improbis sat quos, ut uberrime de
monstratum est, bonum quaerentes praVUS error aVCr
tit, ne dum ordo de summi boni cardine proficiscens, a suo
tor atque peccator per spiritum justum atque iμ- hic per Deum , ac sic uni ete, a creatura per νeatorem suum, ex qμο , per quem , in qu condita etia- instituta H. Quod autem hic Deum m ntem primam nuncupat , in ore Pici O nis latonicorumque facit , qui eum νῆν passim vocant. Videndus post Platonem Aristot cap. XI. lib. de undo. y P. I Ad aeternitatem tempus , ad punctinmediam circuivo. M s s. cum dit. NO-rimb. alor ad punctum medium circulus. SitZm. Seminumque renoeta sto esse in lMs Rittersti revocat progressus. Si Z-
Haec ai Ius etiam. Imitatur haec Salvianus t b. I. de Gub Dei: Gessertimc mistram in his , quae hum.m ac D dmini antur , nihil penitus siri ratione con sistat , omniaque ita a rates mali incolumitatem , quasi corpus ab anima ita ntrahant. Idem.
279쪽
nis tum adversa, tum prospera, malis etiam tum optata, tum odiosa contingant Num igitur ea mentis integritate homines degunt, ut quos probos improbosve censuerint, eos quoque, uti eXistimant, esse ne
ces e sit Atqui in hoc hominum judicia depugnant, quos alii praemio, alii supplicio dignos arbitrantur.
Sed concedamus,ut aliquis possit bonos,malosve discernere. Num igitur poterit intueri illam intimam temperiem, veluti in corporibus dici solet, animorum pNon enim dissimile est miraculum nescienti, cur sanis corporibus, his quidem dulcia, illis vero amara conveniant cur aegri etiam quidam lenibus, quidam vero acribus adjuvantur. At hoc medicus, qui sanitatis ipsius atque aegritudinis modum temperamentumque dignoscit, minime miratur. Quid vero aliud animorum salus videtur esse, quam probita, quid aegritudo, quam viti, Quis autem alius vel servator bonorum, vel malorum depulsor, quam rector ac medicator mentium Deus 'Qui cum ex alta providentiae specula respicit, quid unicuique conveniat, agnoscit,&, quod convenire novit, accommodat. Hinc amsi illud fatalis ordinis insigne miraculum , cum ab sciente geritur, quod stupeant ignorantes. Nam ut pauca, quae ratio valet humana, de divina profunditate perstringam, de hoc, quem tu ustissimum: aequi servantissimum putas, omnia scienti providentis diversum videtur. Et victricem quidem causam diis, victam vero Catoni placuisse familiaris noster Lucanus admonuit. Hic igitur quidquid citra spem videas
T A filo quemquam deflectat exordio. vetus, it : 3 ιit t. quod propritis rimanti non improbabitur Bern. et Qui cum ex alta specu
rimb. respexit sitZm. Iuc. nus ac bnuit. J rimos illo versu lib. i. de B.
280쪽
videas geri, rebus quidem rectus ordo est opinioni vero tuae perversa confusio. Sed sit aliquis ita bene moratus, ut de eo divinum judicium pariter, hum numque consentiat sed est animi viribus infirmus: cui si quid eveniat adversi, desinet colere forsitan innocentiam, per quam non potuit retinere fortunam. Parcit itaque sapiens dispensatio ei, quem deteriorem facere possit adversitas, ne cui non convenit laborare, patiatur. Est alius cunctis virtutibus absolutus, sanctusque ac Deo proΣimus hunc contingi quibuslibet adversis nefas providentia judicat, adeo, ut ne corporeis quidem morbis agitari sinat ' Nam ut quidam me
ιλολμουm. Fit autem saepe, uti bonis summa rerum gerenda deseratur, ut CX uberans retundatur improbitas. Aliis ista quaedam, pro animorum qualitate, distribuit 'quosdam remordet, ne longa selicitate luxurient: ' alios duris agitari finis, ut virtutes animi, patientiae usu atque exercitatione, confirment. Alii plus equo metuunt, quod ferre positant alii plus aequo despiciunt quod ferre non possunt hos, in CX- perimentum sui, tristibus ducit. Nonnulli venerandum saeculi nomen, gloriosic pretio mortis, emerunt. Quidam suppliciis inexpugnabiles, exemplum ceteris praetulerunt , invictam malis si virtutem quae quam recte atque disposite, &c eorum bono, quibus accidere videntur, fiant, nulla dubitatio est. Nam
Pompei ve parem quis justu induit
Scire est , -- se judice quisque
tuetur IV ct i causi Dei placuit , sed Uiela
Catoni. vallin. Nam ut quidam me quoque excelPen
ῖ Alios duris agitari nit, ut 'virtutes JΜanuis duris agitat , ut Beria Alios duris agitari sint . J- durias igitari termittit , ut vi t. Si Zm. Gloriose Meri mortis emerunt. JPraefero quod in scripto , lo iosa να-