Consolationis philosophiae libri V Anicius Manlius Severinus Boethius ejusdem Opuscula sacra cum integris notis Joh. Bernartii, Theod. Sitzmani et Renati Vallini acced. Petri Bertii praef

발행: 1671년

분량: 399페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

281쪽

optata proVeniunt, e eisdem ducitur causis Ac de tristibus quidem nemo miratur, quod eos male merios omnes existimant quorum quidem supplicia, tum eteros ab sceleribus deterrent, tum ipsos, quibus in-

ehuntur, emendant laeta Vero magnum bonis argumentum loquuntur, quid de hujusmodi felicitate debeant judicare, quam famulari saepe improbis cernant. In qua re illud etiam dispensari credo, quod est

sorsitan alicujus tam praeceps atque importuna natura , ut eum in scelera potius exacerbare posit rei familiaris inopia hujus morbo proVidentia collatae pecuniae remedio medetur. Hic foedatam probris conscientiam spectans, di se cum fortuna sua comparans, forsitan pertimescit, ' ne cujus et jucundus usus est, sit tristis amissio mutabit igitur mores, ac dum fortunam metuit amittere, nequitiam derelinquit. Alios

in cladem meritam pietzcipitavit indigne acta selicitas.

saepe improbis cernant. 4 et . et Et fecum optimam uam comparavi. J

Alia in scriptis lecti, quam ego valde

approbo esse cum o tuna sua compitians.

Forsitan pertimescit. Pub Surus

Ne rei , cujus tuom lus usus e l. Jxis s. Edit. Nor Flor ne cujus ei jucundus usius est. Idem. Alios in clauem meritam rarcis'. JIllos nimirum, quos teste Iuvera Sat. 3.--- ex humili magna adfastigia rerum Extosiit, quoties Oluit Fortuna jocari. In quorum numero habendus Seianus, Tiberio Imperatori nimium nimiumque familiaris de quo idem Sat. Io.. nimios optasat honores Et nimia poscebat opes numerosa parabat Excelse turris tabulata , unde altioris t

Item Cleander Phry genere,ex ea nota hominum , qui publice per praeconem

ve aeunt. Hic eo honoris atque aut horiatatis rcgnante Commodo provectus

est, ut di corporis ejus custodiam , cubiculi curam , praeterea militum Praefecturam solus obtineret. Cum vero divitiae ac luxus etiam ad imperii spem illum instigarent, Romanisque propter inexplebilem avaritiam stet exosisti mus accedent m ad se imperator quod civile excitarat bellum jussit comprehendi , ela caput ejus amputatum con o que praefixum circumferii, voluptuosum scilicet atque optatum populo spectaculum praebiturus. Hunc exitum Cleander habuit quasi in uno illo velut ambitiosus ostentaret Natura humana, possie eae infimo loco ad supremum fasti gium evehi hominem, atque evecturudein rursus deturbari, quamlibet exi guo atque insperato fortunae momentio.

Ad Herodianum Historic. librosiimo.

idem

282쪽

Quibusdam permisium puniendi jus, ut exercitii bo

nis, de malis esset causa supplicii. Nam ut probis: atque improbis nullum foedus est, ita ipsi inter se ima probi nequeunt conVenire, Quid ni cum a semetipsis discerpentibus conscientiarn vitiis quique disientiant, faciantque saepe , quae clim gesserint, non fuit se gerenda decernant Z X quo saepe summa illa providentia protulit insigne miraculum, ut malos mali bonos facerent. Nam dum iniqua sibi pessimis quidam perpeti videntur, noXiorum odio flagrantes ad virtutis frugem rediere, dum se eis dissimileis student

esse, quos oderant. Sola est enim divina vis, cui mala quoque bona sint, cum eis competenter utendo, alicujus boni elicit effectum ' ordo enim quidam cuncta complectitur, ut quod ab assignata ordinis ratione discesserit, hoc licet in alium , tamen in ordinem relabatur, ne quid in regno providentia liceat temeritati. Αργαλεον ἐι T E, ως π - αγρό ειν. neque enim fas est homini cunctas divini operis machinas vel ingenio comprehendere, Vel X plicare sermone. Hoc tantum perspexisse sussiciat, quod naturarum omnium proditor Deus, idem ad bonum dirigens cuncta disponit dumque ea quae protulit, in sui similitudinem retinere festinat, malum omne de rei

publicae

decernant. SitZm

Dum se eis disimiles studem esse

quos derant. Dum ex iri alterius emendant uum. Pub Syrus Idem. Ordo enim quidam cunncta υmpte 73-tur. Q Curtius lib. s. De Reb gestis Alexandri Magni: ludant licet , quibus frie ac temere humana negotia o P agique p rsuasum elici equidem aeterna con stitutione crediderim eoque ausurum a tentium . multo ante de linatarum suum quemque, dinem immutatili lege percuirere. Idem. ut quod a designata ordini, ratione decesse pit. Idem.

haec mihi ut Omnia disina explicate. BeInari.

6 Neque enim fas e 7. J anilius lib. 4.

283쪽

publicae suae terminis per fatalis seriem necessitatis eliminat. Quo sit, ut quae in terris abundare creduntur, si disponentem providentiam spectes,nihil usquam esse perpendas. Sed ideo jam dudum te&pondere quaestionis oneratum, de rationis proliXitate fatigatum' aliquam carminis CX spectare dulcedmem Accipe igitur haustum, quo resectus, firmior in ulteriora

contendaS.

Si is es jura tonantis

Pura sollar cernere meiate,

insic summi culmina caeli. Egla uno faedere rerum Veterem servant Mera pacem.

Eliminat. J s. Rittersit. Edit. Noriinberg. liminet. Idem. Si is . c. J Carmen istud magisci magis illustraveris ex Arnob lib. I. Apul. De Mundo, Lactant lib. 2. Inst. cap. S. Siιηm. Si celsi ura tonantis. J Hoc totum carmen sane sanctum, coeleste, divinum siquis cum his Manilii lib. i. versibus conferat, industriae diligentia que grande pretium habiturus est

Ma que canam tacita itura mente potentem,

Infusumque Deum caelo, terrisique s

loque, Ingentem aquali moderantem foedere molem: Totumque a terno consensu Aere Mundum

Et rationis agi motu, tim spiritiu nu, Per cunctas habitet partes atque irriget orbem Omnia percolitans , corpusque animale figuret. MMU nisi sinatis membris contexta

maneret

Machina, imposiopareret tota a

fetaret. Non imbres alarent terras, non aethera venti, Non Γυnim gra vidas nubes, non .imina Pontum,

Parsemper partes aequo digesa par nte, Ut neque scerent unda, nec sidera nobis, Nec Curium jus majusve minosv volse

ret.

Motus alit non mutat opus. sc omnia totai pensata manent Mundo , Dominum que sequuntur. Vall. Semvant siderapacem. J Prudent iapsychom. Sidera pace vigent, consistunt terrea pace, Nil 'lacitumhne pace Deo

284쪽

Non Sol rutilo concitus igne Gelidum hibes impedit axem. Nec quae summo vertice mundi Flectit rapido meaim, Numquam occiduo lata profundo, Cetera cernens sidera mergi, Cupit Oceano tingere ammas. Semper icibus temporis aquis V per sertas nuntiat umbras, Reuehitque diem Lucifer almum. Sic citernos reficit cur mi Aternus amor e sic frigeris Asium discors exsulat oris. ΤHaec concordia temperat aeqVis Llementa modis, ut regnantia I cibus cedant humida siccis,

fungantque idem ri ora lammis, Pendulus igni surgat in alium,

minantur incendium , urnam moliuntnr,

quasi aut natura dici nis tigistis ο=r iitutus internus ordo turbetur, an rupi elementorum omnium foede eo citis compage di visa moles ista, qua continemur, o cingimur, subruatur. SitZm.

'quam occiduo. Sen. in Herc. Cet Ni a. .ante descendet glacialis Urse

Sidus, ponto vetito sinetur, uana tua Liud.sp puli quiescant. Pulcre Claudianus in Gigantomachia fingit emergentibus Gigantibus adera expalluisse , timoremque ea invasime adeo quidem , ut stationem suam relinquere voluerint. Verba elus hiat:

Oceanum petit A c os , inocciduique Iniones Occasim Coluere pati

Idem alibi:

Claraque se cetito proluat Urs m. i. Idem 2 empereti ibas temporis aqvis. J Prii dent Cathem Hymno quinto I utili Dux bune luminis uice, is icibus ti mpora dioidis Id. Aternos, cit u sus. Arnob. l. 2. Necesue o cuncta suos repex cursus , nec ab ordinis nati continuatione liscedere. Idem. iuri besti m discors exulat oris 4 Lactant .de Ira Dei,cap. IJ Astra etiam cetera vel ortu et occasu suo certis stationibus Opportunata es temporum plane subministrant. Idem. Hac concordia c. J Antileius de Mundi Principiorum cons se sibi con-

coidntin sperit hc fiet erantiam et ero ami cilia inter e clementis dedit sy cieiuna Ustrum erua partitio, dum in tisi albalia incitur modo vel potest. te e quali q-ippe mutum dZ e stas, gravi sim um, te vis intorum, froentium silido um, ο cente ratione Natura, diu , si licet rebus, . iuilitatem deferre concora iam, Diniam-rontis A. undi amoenit. I in aete nitalcmque repe/ise. Idem.

285쪽

L B in IV. Terraeque graves pondere sidant. Hi seni causti vere tepenti Spirat florifer annus odores, fas Cererem servi siccat, Remeat pomis gravis autumnus, Hiemem desium irrigat imber. Haec temperies alit, ac profert

raui uiae vitam stirat in orbe Ladem rapiens con est, ct aufert,

obitu mergens orta supremo. Sedet interea conditor altus,

Nerumque regens ctit habenari Rex dominus, fons Ur origo,

Declamat. q. C. une tibi, Pater, hac d versiitas videtur in corpus unum di niten'tibus solidata primordiis , ut summo vertic locatus igneus ρον cuncta ευia cuidi piritus ardore fi penderet profundus humo ad ima dimersus , unde quotidies perposit caloris alimenta trab rentur, tirrenum pondus in medi quant superne spiritu , tanto penitus inanitate subnixum librata οἱ consideret, ut feculo um in nitaseries se a iduir temporum vices sua egessine iidem I Foudcresidant. J Senec in Agam.

Pondere magna idem.

Iisdem causis. Huc pertinent illa verba in Peli . Quid' cum ordo i mporum hac fugum stabili ahietate disiis

guttur , mne ultorem suum parent m misaturi or in ue cum sui m ibus , Pautum M .uuritas grata Db pna itietitas necessaria e qui o do ficile turbaretur maxima r. tione consisteret. Iam proΣidem iis quant. , ne hiemsita glacie ureret, esit ardui e torreret, autumni inserere idium tempera-memum , ut per si rasuacium eve tentis occulti innoxia transitus laberentu, Idem.

Spirat sorifc annus odores. Manilius lib. q. Odorata 'irant medicamina Ohat. Idem as ida. J Benefervida. Tunc enim Flammiferis si us radiis xusta dehiscit

Candentique globo hnidius coquit aethera fervori ut loquitur Silius lib. I. Idem. Remeat pomis gravis Autumnus JHorat. Epod. Od. . Vel cum decorum mitibus pomis caput

Autumnus artat extulit.

Columella lib. I C. Cum 1atur Autumnus quassans sua tempora pom a

Angelus Politianus in Sylva, cui titulus

Manto: Et Pater gutumnus medio consurgat ab

Tomiferum siridi caput alte umbratus amu Iu . Idem.

Roa. Plato in epist ad Dionysium Deum pronuntiavit ' βααλια πάν- , omnium Regem, huicque quod maxime notandum est, lubjicit ἡτυ Θεὸν primum Eum Deum , hoc est, ut opinantur Platonici, ita Iolem;

286쪽

Lex se sapiens arbiter inqui,

Et quae motu concitat ire, Sisit retrahens, ac vaga Armat. Nam si reosos revocans itus Flexos iterum cogat in orbeis, rauae nunc ' flabilis continet ordo,

Disepta suo fonte fatiscant.

Hic es cunctis communis amor, Repetuntque boni sine teneri. uia non aliter durare qzeunt, si converso rursus amore

Ee an causs et, quis dedit esse.

quod tamen obseurum de industria re- Iiquit Plato. ubd vero hoc nomine significaverit seu potius , cicutam metuens , velaverit summi Dei nomen, Nec elim cum cogis isset,sicut Deum glον is aeterit, testis ei Apuleius his in A- Pologiae verbis , mentem Platonis ipsi quoque aperire gestiens nec audens Dum ait uilinis studio LIa illa Platonicorum Coeloi inmori quis in rem visu gazit, in extim Mundi i .g dεgit Idem Maximus Optime i it Pigi , ut de no mure etiam rudibis γε 'oud am , qui Dam sitisi non a me γim , t d a Platone nunc

ac post Virgilius, -- Sic fata Deum rex

ex omnipo cntis Olympi vallin. Rex Cr Dominu fu rigo. JEcquis negarit Boetium nostinim X primere voluisse illum versum Orphei: Rex Iouis Omn genium est , princeps

Martianus Capella lib. , Nupt Philo

Fιxa manent Idem

et Riseant cause. J Amore nimirum ad id impellente, ut inquit quem Dionysius e Hierothei hymno dicit esse εναὶ κία πνοι C. τυ κρούικί δανα-

287쪽

consequatur Quid nam Z inquam. Omnem, inquit, bonam prorsus est,fortunam. Et qui, inquam, fieri potest Attende,inquit,cum omnis fortuna vel jucunda, et aspera, tum remunerandi exercendive bonos, tum puniendi corrigendive improbos caussa deseraturi omnis bona est, quam vel justam constat esse, vel utilem Nimis quidem,inquam,vera ratio; , si quam paullo ante docuisti providentiam fatumve considerem, firmis viribus niXa sententia. Sed eam, si placet, interea quas inopinabileis paullo ante posuisti, numeremus . tu inquit. Quia id hominum sermo communis usurpat, 'uidem crebro, quorundam malamesie fortunam. Visne igitur, inquit, paulli spe vulgi

sermonibus accedamus, ne nimium velut ab humanitatis

torum providentiam ἱ quae autem jusdem sunt Ordin s. ad communionem mutuam adhortantem ac in friora tandem retaucantem, ut ad meliora γ' superibra convertantur Amor igitur conversionisi ascensus Animae ad Deum causa est, 'uidem impultrix quod mamrmat amblichus lib. de iryst. AEgypt prim'

dehensum us anima ea conditione dimi sit, ut ad eum iterum reoertantur. Et ani

P in ga agans. Σ oraculum de Iuliani Imp. morte

nsi. Empedocles apud Simplicium illis ver sibus, de quibus supra, quos haud dubie

noster cum haec scriberet in mente ha-Tρώτη ομεν α is οἰκί, G κύκλον. Vall.

Remant caussae, quae dedit esse. Caecilius apud Minut. Felicem : Ita fomemr uunt in femi omnia revo unim , nust artifice mc judice, nec auctore Lucret. lib. q. Omnia quandς quidem cogit Nathra re fer i c stire ab rebus ad aequo d ita

288쪽

tatis usu recessisse videamuri Ut placet, inquam. Non, ne igitur bonum censes e se, quod prodes data est, in

quam. UMVer auteXercet, aut corrigit, prodest.

Fateor inquam Bona igitur Quid ni Sed haec eorum est, qui vel in virtute positi, contra aspera bellum erunt,uel a vitiis declinantes, virtutis iter arripiunt. Negare, inquam, nequeo. Quid Vero jucunda, quae in praemium tribuitur bonis, num vulgus malam esse decernit Nequaquam verum uti est, ita quoque esse optimam censet. Quid reliqua, quae, cum sit aspera, justo supplicio malos coercet, num bonam populus putat Immo omnium , inquam, quae X cogitari possisunt, judicat este miserrimam. Vide igitur ne opinionem populi sequentes quiddam valde inopina Dite confeccrimus uid Z inquam. Ex his enim, ait, quae Concessa sunt, evenit eorum quidem , qui vel sunt in posscssione, vel miro vectu, vel in adeptaone Virtutis, Omnem, quaecumque sit, bonam m improbitate vero manentibus, omnem pinimam sic fortunam. Hoc, inquam, verum est, tam et ii nemo audeat confiteri. Quare, inquit, ita vir sapiens moleste ferre non debet, quoties in fortunae certamen adducitur ut virum forte ni

non decet indignari, quoties increpuit bellicus tumultus. Utrique enim, huic quidem gloriae propagandae,

illi vero confirmandae sapientiae dissicultas ipsa, materia est. Ex quo etiam virtus vocatur, ' quod suis viribus nitens non superetur adversis. Neque enim vos in

I ινum foris , non decet inclienari quotis increpuit bi Picis tumulus. Haec facilius dicuntur, quam fiunt. Qtrs enim

adeo constans, adeo infractus,ut instantia subeat impavidiis pericula mcitur

him i m nlis aut Ioritas prae: One li-scriminis labascit fortium conscient , quoties formidantia oculis ingeruntur qui Ennodius in Panegyrico TheodOrico Regi dicto. ιl m. Duod uis viribus nitens non supere tur auo sit. Silius Italicus lib. o.

Neque enim virtutis amo m

289쪽

scere voluptate venistis, proelium cum omni fortunanimis acre conseritis, ne vos aut tristis opprimat, aut jucunda corrumpat firmis medium viribus occupate. Quidquid autem in se subsistit, aut ultra progreditur, habet contemtum felicitatis, non habes praemium laboris. In vestra enim situm manu, qualem vobis fortunam formare malitis. Omnis enim, quae videtur aspera, nisi aut exercet, aut corrigit, punit. METRuM VII.

Belia bis uiri operati annis' Itor Atrei es, Phr)getae ruinis

Emarcescere voluptate. Ovid. I. De Ponto , Elegia sexta

c juvat in lucem nimi marcescere vino. Idem.

CNe os aut ripis opprima , ut 'u'cunda corrumpat J Sententia Periandri Corinthii numeris ab Ausonio explicata: Sifortuna luetat, aciet rem Sifortuna tomu cazet m P, Horatius lib. r. Carm. Od. l .

Rebus augustis ammosus atqse Fortis appare sipunte id m

Contrahis ' em nimium scundo Turgida vela.

Apud Giirtium L io Alexander Magnus milites suos ita increpat S cundis νebus, qua circium tot os, in mi e capisii, Miri' qu m benefici exuisti meo. Digni h rc hi in ebdem conji-κ satisci usiniam facii tui se ad e, tam , quam scundam egere retinam cujus generis sententias plures e Xenophontem aliis annotavit Muretus in Var lettionibus Ennodius in Panegyr. Regem suum tergemino ornat elogio , quod nunquam animi istius flatus aut

fecunda um rerum tumore elatu fuerit, aut dubiis acquieterit. Contra Zolimus'. 2.

hist scribit de Magnentio quod exstiterit audaxfortuna prosi era , t i M ad . D. Idena. II Ea bis quinis . a. Senec in A

Ossi. tit annis T. Ota bis quinis Umus noctis periturafato.

Idem in Troad ys. G36. tum e um, tam tris bis quinis

scelus Mars idit annis Idem in Agam. vocat istud bellum a/tem tticinnim, f. 0ri vid. Plaut in Lachi d. acti. . cen. . in pr aliosque Idem. Ultor Atrei es. Statius i. r. Achil le id. nomina quaeras Huc perlata ducum , si ii quibus ultor,t des. Idem. Atreides. Sosipater Charisius, In stit Grammat. l. r. Masculim modo ius , m do I terminantur , ut Anchisees,.Anchis, Chryses, Ch I Attes, Atta: .at, eides Atreida ut Propert. lib. 2. Eleg. IJ,

6 bo a uim . Andromacha da Astyanacte, apud Sen in Troad. v. 7ῆ8An has ruimi orbi, in cinerem data Hic excitabit Silius Italicus l. I. de Murro Herculam invocante:

290쪽

Fratris amisos thalamos piavit. Age dum Grajae dare vela cla i ptat, ct tentos redimit cruore, Laeuit patrem, miserumque tristis uer erat natae jugulum acerdos

ferus, vos recubans in antre Mest immani Polyphem alvo. Sed tamen, caeco iuribund ore, Gaudium maestis lacrymis rependit. Herculem in duri celebrant labores;

fer numen amicum Et Troiae quondam prιmis ἔm a fruinis

stra apud Senecam in Agam. . I 68.

De Iphigenia autem lupplicio post Luripidem vide Lucret. lib. I. Propei t. l. q. Eleg. I. Senec. in Agamem. v. ILI.

si in Idem. Exfuit patrem. Contra Ovid. ineris mero id.

induit L pa rem. Nosti una autem Boetium c hic imitatum fuisse Senecam apparet ex illo Troad , 46i ubi Andromacha - nonino Zibu, inquit)ς si mo pectu , aut vinclis manus

Secantibin praes icta, non acri latus Utcunque sanam cincta , maternam fidem In Mam xuis m adema Ithac-J Cassiodorus I. Variar. 30. Interdum expedit patriam neglige G ut sipientiam quispini acquire e. 3sses Ithacus nisi hocfecisset,in larib,p Opriis fors Litui et C M s. p. en iam hinc maxime Homeri nubile a m n fruit,quod multa civitates C populos circuisit. Tum Piprμdini ιον erue i habili, qui mul orum cono sationibi proba itur νA

GL Similiter Apulejus de Deo Socra cisci et aliud te in eo lim disse Homerum docit, qui femps ei comit m voluit esse

Prud nitam e quam poetico ritu Minervam nuncupadit. Igitur , hac eadem comitante, omnia horrenda fuίιit, omnia adcie a su

ed si ei dit eadem .ipientia comite, Sc*llam pr.eterna gauit nec abreptus es Char bdi conspectu es nec retentus 1 . Circes poculum bibi , nec mutatus es e ad Diophagos accε nec rem. γ Sirenesatidiet it nec accesiit. De codem Polyaenus lib. I. Strategematum. Id m.

Valuin antro. Virg. R. nneid. iiis me dum trepidi crudelia limina lim

f σ3ῖ tibi Megara de Hercule ad Ly

Imperia dura tolieci i id cirrus erit 3Min. Felix Vires denique mentis corporis sine laboris exircitat one torpe scunt omnes adeo vestri fortes iquos exemplum praedicatis a. umnis uis inc tisoruerunt. Cassiodorus I. Variar. q. Obstrem non refugit , quieti tutis storiam concupiscit. Idem 1. Variar ῆ0. atura humana duris laboribus in buitur , ita castia torpentias tua ti Seneca Epist. 3I.

SEARCH

MENU NAVIGATION