Publij Terentij Carthaginiensis Afri Comoediae n. 6. et in eas Aelij Donati vc. oratoris vrbis Romae. Et Eugraphij veteris grammatici Commentaria. Fr. Lindenbruchius collatis mss. veteribusque exemplaribus recensuit, auxit, & obseruationibus inlustra

발행: 1602년

분량: 716페이지

출처: archive.org

분류: 문학

241쪽

Quae e 3 dicta ni iter esse ei antehac, non fuit: Ea obiit mortem et hoc es in itinere alterae Dum narrat, forte audiui. CLIT . . Tu e nam si altera IST. AI ane: hoc quod coepi, primum maerem Clitipho: Post , istuc veniam. C LIT. propera. S. iam primum omnium Vbi ventum ad aedis est, Dromo pultat fores: Anus quaedam prodit et haec ubi aperuit ostium, Continuo hic se coniecit intro et e*o co equor. Amis foribus obdit pestilum et ad lan im redit. Hinc sciri potuit, aut nussuam alibi, Clinia, mo ludio vitam suam te .ivente exe erit,

Vis de inprouiso est interuentum mulieri Nam ea res dedit tum exelum.indi copiam, Cor sanae vitae coquetudiUem, .s uae cui ive inetentum Ct sit, declarat maxume:

Texentem telam itudiose ipsam o fendimus, Mediocriter vectitam veste ludii bri,

Eius anuis causa, opinor, quae erat mortua:

Sine auro tum oruatam, ita uti quae ornantur sibi: Nulla mala re es se expositam muliebri: capitas passu, prolixus, circum caput Reiectas necterenter: CLIN. Ore mi obsecro Ne me in laetitiamfrustra coniicies. ST. anus

Subtemen nebat. praeterea una ancillula Erat, ea texebat una: pannis ob sita,

Nec ecta, inmunda illuvie. C LIT. si haec suis Clinia Vera, ita iti credo, quis te es fortunatior FScio hanc, qetam dicit fordiditam fordidam' Magnum hoc quoque simnum se dominam esse excra noxiam,

uram eius tam nec diuntur internuntii:

N,'i disciplina est eisdem, munerarier Ancillas primum, ad dominas qui asseectant et tm.

C LIN. Perge obsecro te, caue nefa sim gratiam Studeas inire. quid ait, ubi me nomina, s T. Vbi dicimus redi se te, m rorare uti Veniret ad te et mulier relam deserat Continuo ,-lacrumis opplet os totum sibi:

Vr Diale scires desiderio id feri tuo.

242쪽

CLIN. Prae gaudio, ita me Di ament, ubi sim nescio. Ita timui. Cor at esto nihil esse sciebam Clinia. oedum et sim Sore , dic quae ita se altera. St. Adducimis tuam Bacchidem. C L IT. hem , quid Baccsidem iEho sceleste, quo illam ducis y ST. quo ero illam ad nos silicet. CLIT. Ad patremne F ST. ad eum ipsum. cm T. . hcminis inpudentem audaciam I ST. heus. N o re sine periclo facinus magnum memorabile. CL I T. Hoc vide, in mea vita tu tibi laudem is quaesitum foeta :Vbi si paululum modo quid tete fugerit , ego perierim.Luid illo facia3y ST. at enim. c L IT. quid enim ST. siis , dicam. CLIN. sine. CL L T. Sino. S r. ita res est saec nunc, quasi cum . C ra T. quas, malum, ambages mihi Narrare occipit CLIN. Ore , merum hic dicit, mitte: ad rem redi. S T. Enimuero, reticere nequeo et multimodis Iniurius clitipho: neque ferri potis est. C LIN. audiendum hercle est: tace.ST. Vtis amare : vis potiri: et is, quod des isti, essim Tuum esse in ostiundo periculum non vis: haut pultesipis:

Siquidem id sape est , velle te id , quod mn potest, contingere.

ut haec cum illusunt habenda, aut illa cum sis amittenda sunt. Harum duarum conditionum nunc utram malis, vide: Etsi consilium, quod coepi, reectum esse c' tutum scio. Nam aput patrem tua amica tecum hirae metu ut fit, copias . :Tum, quod illi argentum es pollicitus , eadem hac inueniam etia. yd ut es cerem, orando surda iam auru reddideras mihi.

Quid aliud tibi Cis 3 CLI T. siquidem hac A. S r. siquidem, eum

riundo scies.

CLIT. Age age, cedo is c tuum consilium Mid id es 3 SV ad Smulabimus

Tuam amicam, huiu3 e se. CLIT. pulchre: cedo quid hic fatales sed An ea quoque dicetur huius, si una haec dedecori es par in

ST. Imo ad tuam matrem abducetur. cLIT. quid is ST. lon

gums cutipho,

Si tibi narrem, quamobrem id faciam: vera cuti C est. CLIV f

bulae.

Nihil stu firmi video, quamobrem g hunc mihi expediat metum.

243쪽

ST. Mane, habeo aliud, sic bd metuis: quod ambo confitea Sine periclo esse. C LIT. huiusmodi obsecro aliquid repperi. ST. e S

Ibo obuiam hinc: dicam mi reuertantur domum. C DT. hem, si vid dixti 3 SV ademptum tibi iam faxo omnem metum,

In aurem utramuis otiose et i dormias.

CLIT. Qid ago nunc e CLIN. tune i quid boni est. CLIT,U-

re dic modo Verum. ST. age modo: hodie sero, ac ne quidquam voles. CLIN. Datur: fruare dum licet. nam ne mad Eius sit potestas pos hac, an numquam tibi. CLIT. Sire inquam. S. perge porro, tamen i luc ago.CLIT. Verum hercle istuc est, Syre, Syre inquam, heus hem S e S. Concaluit. quid et h3 CLIT. redi, redi. S. adsum, dic quid re Iam hoc quoque negabis tibi placere. CLIT. imo Ore, Et me meum amorem, di famam permitto tibi. Tu es iudex: ne quid accusandus sis, vide. S. Ridiculum est, te istuc me admonere clitipso, si istic minor mea res agatur, quam tua. Hic si quid nobis forte aduersi euenerat, Tibi erunt parata verba: suic homini verbera. t. apropter haec res neutiquam neci Iussi mihi: Set istunc exora , ut suam esse adsimulet. CLIN. scilices Facturum me esse, in eum iam res rediit locum, Ut sit necesse. cLIT. merito te amo chnia. C cIN. Verum illa ne quid titubet. S. Perdoctast probe.CLI AI. At hoc demiror, qui tam facile potueris Persuadere illi, quae solet quoi Iemere.

S. In tempore ad eam veni, quod rerum omniumst Primum: nam quemdam nusere ossendi militem Eius noctem orantem: haec arte tractabat virum. Vt illius animum cupidum inopia incenderet:

Eademque ut esset aput te soc quam gratissima. Set heus tu, et ide si, ne quid inprudens ruas: Patrem noui si ad has res quam si peri Ficax: Ego te autem n rumi quam esse soleas inpotens,

Inuersa me ab eue ad ceruices tua3,

Gemitus, screatum btus , risus, ab line. .

244쪽

CD T. Laudabis. ST. videsiis. CLIT. tutemet miralere. S. Set quam cito sunt consecutae mulierest Co T. Vbi sunt 8 cur retines E S. iam nunc haec non est tua. CLIT. Scio, aput patrem: at nunc interim. S. nistio magis. CLIT. Sine. S. non sinam inquam. CLIT. quae o paulissem I

CLIT. Saltem salutare. S. abeas, si sapis. CLIT. eo. Qidictior S. manebit. C LIT. . sominem felicem l S. ambula.

BACCHIS. ANTIPHILA. CLINIA. SYRus.

E D E P o Lite mea Antiphila laudo , O fortunatam iudico:

Id quum studuisti, si formae ut mores consimilesforent: Minimeque, ita me Di ament, miror si te sibi quisque

expetit.

Nam mihi quale ingenium haberes, fuit indicio oratio.

Et quum egomet nunc mecum in animo vitam tuam considero,

omniumque adeo vostrarum, volgus quae abs sese'regant: Et vos esse isti misi, O nos non esse haut mira ille est. Nam expedit bonas esse vobis: nos quibus cum est res, non sinmit: seiune forma inpulsi nostra, nos amatores colunt. Haec et, inminuta est, illi suum animum asib conferunt. Nisi si presseectum interea aliquid est, desertae vivimus: Vobis cum vno semel ubi aetatem agere decretumst viro, Cutim mos maxumesi consimilis et Deum, hi se ad mos adplicant: Noe beneficio utrique ab irrisique mero deuincimini: Vt numquam ulla amori mesbo incidere psssit calamitas.

A N. Nescio alias: me quidem semper scio fecisse peta p,

Vt ex illius commodo meum compararem commodum. C. ah. Ergo mea Antiphila tu nunc sola reducem me in patriam facis. Nam dum abs te absum, omnes mihi labores fuere quos coepi, seuer, Praeterquam , tui carendum quod erat. S. credo. c. Syre, tis

fulsero.

noccine me miserum non licere meo modo ingenium frui S. Immὴ, mi patrem tuum vidi esse habitum, diu etiam duras dabit B A. st nam hic adolescens est, qui intuitur nos E A. retine

245쪽

ro PROLOG. IN HEAUTONT

Nam quod rumores di tulerunt malevoli, Multas contamim e Graecas, dum fecit Paucas Latinas: faectum hic esse id non ne rat, Neque se pi)ere: O dein e facturum autumat. Habet bonorum exemplum: quo exemplo hibiIicere id facere, quod illi fecerunt putat. Tum quod malevolus vetus Poeta dictitat,

Repente ad sudium sunc se applicasse musicum,

Amicum ingenio fretum, haut natura sua: Arbitrium vi, rum, et ira exis,matio

Valebit. quamobrem omnes vos oratos volo,

Ne plus ini reum positi, quam aequum oratio. Facite aequi situ: date cresiendi copiam Nouarum, quisse Iandi faciunt copiam Sine Citiis: ne ille pro se dictum existumet, stivi nuper fecit servo currenti in via

Decesse populum: cur insano seruiat pDe illitu peccatis plura dicet, tuum dabit Alias nouas s nisi finem malediectis iacit.

Adesse aequo animo: date potestatem mihi Statariam agere eti liceat per silentium: Ne semper seruos currens, iratus senex, Edax parasitus, scophanta autem inpudens, Avarus leno, assidue agendi sint mivi,

clamore summo, cum labore maxumo.

Mea causa causim hanc iustam esse animum inducite: Vt aliqua pars laboris minuatur mihi. Nam nunc nouas qui scribunt, nihil parcunt seni: Si quae laboriose esse, ad me curritur Sin lenis e se, ad alium defertur gregem. In hac est pura oratio: experimini,, In utramque partem ingenium quid posit meum. Si numquam auare pretium latui arti meae: Et eum esse quaesum in animum induxi maxumum, si dimmaxume seruire mestris commodis: Exemplum satuite in me, mi adolescentuli

bis pluere studeant portui, quam sibi.

246쪽

HEAUTONTIM. tos

V A M M haec inter nos nuper notitia admo- Inde adeo quod adium in proximo h c mercam es, Nec rei fere sane amplius quidquam fuit.

Tamen vel virtus tua me, vel vicinitas,

Quod ego in propinqua parte amicitiae puto, Facit, ut te audacter moneam O familiariter:-d mihi midere praeter aetatem tuam

Facere, O praeter quam res te adfortatur tua.

Nam pro deum atque hominum fidem, quid vis tibis

Quid qu er 8 annos sexaginta natus es, ut plus eo, ut coniicio. agrum in his regionibus Meliorem, neque preti maioris nemo habet. Seruos complurm: proinde quasi nemo siet, Ita tute adtente illorum illicia fungere. Numquam tam mane egredior, neque tam vecer Domum revortor, quin re in fundo conspicer Fodere, aut arare, aut aliquid ferre: denique Nultam remittis tempus: neque te reficis. Haec non moluptati tibi esse,satis cert scio. Ut enim dices , quantum hic operis Di, poenitet selyd in opere faciundo operae consumis tuae, Si sumis in illis exercen is, plus agas.M. Chreme tantumne e t ab re tua otii tibi, o sena ut cures, e que, iussit quae ad te attinent'C. Homo sum: humani nihil a me alienum puto. Vel me monere hoc, vel percontari puta. Rectumst ego ut faciam, non esse, te mi deterream.

M. Mihi Fic es usu: tibi mi opus sectost,face.

C. An cuiquam ei et is homini , sit crucier 3 M. misi

C. Si quid laboris est, nollem: si quid istuc mali est:

se res quid de te tantum meruisti M. eheu. c. Ne lachrumas atque istuc, quidquid est, fac me ut sciam: Ne retice: ne verere : crede inquam misi,

247쪽

ut constando, aut consilio, aut re iuuero. M. Scire hoc et ur C. fac quidem causa qua dixi tibi. m. Dicetur. C. istos rasros interea tamen ., hone: ne labora. M. minime. c. quam rem a 'M. Sine vacivom tempus ne quod dem mihi Laboris. C. non simam inquam. M. A, non aequum scin C. Hui, tam goauu hos quaeso M. sic meritumst meum. c. Nunc loquere. M. filium unicum a Nescentulum Maleo. ah, quid dixi habere me imo habui Chreme: Nunc habeam, necne, incertum P. C. quid ita i luce M. scies: Est e Corintho hic aduena anus paupercula: Eius liliam ille amare coepit perdite, Prope iam it pro uxore haberet: haec clam me omni Vbi rem rescivi, coepi non humanuus, Neque ut animum decuit aegrotum adolescentsli, Tractare: sit mi, O via pervolgata patrum. tidie accusabam; hem, tillae saec diutiue I ceresseris facere me vivo patre, Amicam ut habeas propeiam in m xoris loco Erra, si id credis, me ignoras Clinia. Ego te meum esse dici tanti per volo,

Dum quod re dignumst facies: sit si id non scis

Ego, quod me in test sacere dignum, inuenero. , Nulla adeo ex re istuc sit, nisi ex nimio otio. Ego sue aetatis, nou amori operam dabam, Set in Asiam hinc abii propter pauperiem: atque ibi Simul rem, O gloriam armis belli repperi.

Postremo adeo res red te adolescenti lus Saepe eadem, Drauuter audiendo, mi ita est. Putauit mere aetate,o beneuolentia

Plus scire eid prouidere, quam se ipsum sibi:

In Asiam ad regem militatum abiit Chreme. C. Quid ais 3 Id. clam me est profectus , mensis tris ab LV .Ambo accusandi: O si illud incoeptum, tamen

nimi es pudentis signum, O non inprenui. d. Vbi comperi ex ijs, qui ei fuere conmi,

Domum reuertor moesus , atque animo PQ Perturbato, atque huerto prae aegritudine:

248쪽

HEAUTONTIM.

A ido, adcur it si, et focos detrahunt : rideo alios fe linure, lectos temere, coenam adparare: pro fe ouisique se Adb

Faciebat, quo illam mihi lenirent miseriam. Vbi video haec, coepi cogitare, Hem, tot mea Solius solliciti sunt causa, ut me unum expleant EAncillae tot me vestiant sumptus domi Tantos ego sitas faciam e set gnatum unicum, Quem pariter uti his decuit, aut etiam amplius, si illa aetas mstu ad haec rutenda idones, Eum ego hine eieci miserum iniussi a me Malo quidem me dignum quouis deputem, Si id faciam. nam usique dum ille vitam illam colet Inopem, carens patria ob meas iniurias, Interea virique illi de me plicium dabo, Laborans , quaerens, parcens, illi seruiens. Ita facio prosim: nihil relinquo in aedibus,

Nec uius , nec me timentum et conrasi omnia.

Ancillas , feruos , nisi eos , qui vere , ico Faciundo facile simplum exercerent sum, omnis produxi ac mendidi r insic ipsi ilico Aedis mercede: quasi talenta ad quindecim

coegi: agrum hunc mercatus sum et hic me exerceo. Decreui tant Fer me minus iniuriae

chreme, meo rato facere, dum iam misera Nec ras esse et a me voluptate hic frui, Nisi rubi illi huc saluos redierit meus part r. c. Ingenio te esse in bberos leni puto, Et illum obsequentem, si quis rei te aut commos

Tracta est: merum nec tu illum fatu nouera ,

Nec te isse. hocque sit , rubi non vere vivitur Tu istum numquam ostendi , quanti penderes, Nec tibi illest credere ossa quae est aequom patri. st d si esset scian , haec numquam euenissent tibi . M. Ita res es , fateor : peccatum a me maximum cc. Menedeme , at porrὴ recte si ero , illum riui Saluo, muturum esse hic, confido, propediem..

t. Utinam ita faxint. C. faciunt:

249쪽

Dion ' sic fiunt: hodie aput me sita volo.ri M. Non possium. C. cur nou 3 ouaeso, tandem aliquantu reri Tibi parce: idem absens facere te hoc mulis . . Nou conuenit, qui ierum ad laborem inpulerim, Nunc me ipsum gere. C. sine essententia EM. Sic. c. bene vale. M. tu.: C. lacrumas excussi mihi, Miseretque me eius. st mi diei tempus est,

monere oportet me hune vicinum Phaniam,

Ad coenam mi eteniat: ibo, tisam si domi es Nihil opus fuit monitore: iam dudum domi

Praesto apud me esse aiunt. Comet conuiuas moror.

Ibo adeo hinc intro. sit quid crepuerunt fores Hinc a me, qui ham egreditur Z huc concessero.

AC Tvs PRIMI SCENA II.

CLITIPHO. CHREMES.

IHI L adhuc est, quod mereare Clinia: haudquas in etiam cessant: Et illam simul cum nuntio tibi hic ello adfuturam hod esu: Prata tu filicitudinem istam falsam , quae te excruciat,

mittas.

CH. Qui cum loquitur filius

CL. Pater adest, quem votui: addo. pater, oportune aduenis.cN. stuid id est CL. hunc Menedemum no in no bum miciniim' m. probe.CI. Huic filiumsiis esse F m. audiui esse in se sibi. CL. non est

pater:

., ut nos est. m. quid ais 3 CZ. a uenie item , e naui et id e rem , ilico Adduxi ad coenam : nam mihi metua cum eo iam inde usque a pu ritia Fuit semperfamiliaritas. CN. Coluptatem magnam nuntias: sdsm vellem Menedemum inuitatum, mi nobisium esset hodie, amys Vt hanc laetitiam nec opinanti primim ei obiicerem domis Atque etiam nunc tem tu es. CL. caue faxis; non est opus patre.

CN. Q pro terr c L. quia enim incertumst etiam, quid sic u

modo etenit.

Timet

250쪽

HEAUTONTI M. eto

Timet omnia, patris iram, O animum amicae se ei 'a mi sit suae. Eam misere amat: propter eam haec turba , atque abitio euense.CH. scio. C L. Nun emolum adeaminissem misit, egono Irum una Syrum. m. Quid narrat 3 C L. quid iste se miserum esse. CH. miserum

quem minus credere e P.

Quid reliqui est y quin habeat quae quidem in somine dicuntur bona,

Parentis, patriam incolis em, amicos, 'enus, cornatos, diuitia, Atque haec perinde sunt, ut istius animus, qui ea possidet: sim uti cit, ei bona et illi, qui non utitur recte, mala.c L. Immb illesit senex inportunus semper: nunc nihil magis Vereor, quam ne quid in illum iratus plus sariusaxit pater. CH. Illene fet reprimam me: nam in metu esse hunc, illi est vitile. C L. QMd tute tecum' CH. dicam: utut erat, mansum tamen oportuit. Fortasse aliquantum iniquior erat praeter eius lubidinem: Pateretur. nam quem Arret, si parentem non ferret suum'

Huncine ereti aequum ex illiud more , an illum ex huius misere

Et quod illum in imulat durum, id non e t: nam parentum iniuriae Uniusmodi sunt ferme: paulo qui est homo tolerabilis,

Scortari crebro nolunt, nolunt crebro conuiuarier.

Praebent exigue sumptum, atque haec sunt tamen ad virtutem omni Verum ibi animus semel se cupiditate devinxit mala, Necesse est clitipso consilia consequi consimilia: scitum 3, P i Ri C v L v M ex aliis facere, tibi quod ex msu siet. CL. Ita credo. CN.ego ibo hincisti b,mi videam nobis quid coena et Tu mi tempus est diei, vide sis ne quo hinc abeas longius.

ACTUS SECUNDIS CENA I.

CLITIPHO.

A M iniqui sunt patres in omnis adolescen

iis iudices, Qui aequum esse censent, nos iam apueris ilicon hi senes'. Neque illarum ad nes esse rerum, quas iret adolescentia. Ex sua libidine moderantur , nunc quae est, non tuae olim fuit.

SEARCH

MENU NAVIGATION