Publij Terentij Carthaginiensis Afri Comoediae n. 6. et in eas Aelij Donati vc. oratoris vrbis Romae. Et Eugraphij veteris grammatici Commentaria. Fr. Lindenbruchius collatis mss. veteribusque exemplaribus recensuit, auxit, & obseruationibus inlustra

발행: 1602년

분량: 716페이지

출처: archive.org

분류: 문학

271쪽

V L T O omnium nimc me fortunatissumum factam puto esse gnate, quum te inteste Resipisse. CH. ut errat. MEN. reipsum quaeri,

Chreme:

Serua quod in te est, filium me, o familiam CH. Cedo, quid faciam 3 MEN. inuenisti hodie filiam. cri. hd tum 3 MEN. hanc sibi uxorem dari volt Clinia.CH. heso quid hominis est MEN. quide m. iamne oblitus Inter nos quid sit Aectum de fallacia,

Vt ea via abs te argentum auferretur MEN. hcio. CN. Ea res nunc agitur ipsa. MEN. quid dixti Cfreme Erraui. res acta. quanta desse decidis CH. Immo haec, quae aput te est, Clitiphonis e t. Umica. MEN. ita a unt. CN. tu credis MEN. omnia. CH. Et illum aiunt melle uxorem, ut quum de Oonderim, Des qui aurum, ac vestem, atque alia, quae opus fiat, comparet.

MEN. Id est profecto: id amicae dabitur. m. scilicet Daturum. MEN. m. ,frustrasum igiturgauisus miseriti uiduis tamen iam malo, quam hunc amittere. sti id nunc renuntiem abs te rejonsum Cheme,

Ne sentiat me sensisse, atque aegre ferat m. Aere Z nimium illi Menedeme indulges. MEN. NIncoeptum se: pe fice hoc mihi perpetuo chreme. m. Dic conuem es et Te te de nuptiis. MEN. Dicam, quid deinde CH. me facturum Use omnia: Generum placere: postrem, etiam si moles, Desson in quoque esse dicito. ME N. em, istuc volueram. CN. Tanto ocius te ut poscat, CP tu id quod cupis, Quam ocissume ut des. MEN. cupio. cre ne tu propediem, Ut clam rem mideo, fias obsiturabere. Set etituti is aec sunt , cautim o paulatim dabis,

Si sapies. MEN. faciam cri. abi intros vise , quid postulent. b domi ero, si quid me voles. MEN. sine volo. Nam te scientem faciam quidquid egero.

272쪽

AC Tvs QVINTI SCENA PRIMA.

GO me non tam a iuum neque haperspicacemese, certo scio.

Set hic adiutor meus,mmonitor, praemonsi ator Chremes,

me mihi praepat: In me quiduis harum rerum

conuenit,

. Quaesum dicta insultum , caudex di pes, asinus, plumbem. Iis illum nisil potest: exsuperat Augstultitia saec omnia. CH. Ohe, iam desime deos uxor stratulando obtundere, Tuam esse inuentam gnatam: nisi illis ex tuo ingenio iudica , im nihil credas intellegere, nisi idem diectum es centies. Set interim quid illic iam dudum gnatus cessat cum Syro' i VEN. Qius ais homines Chremes cessaret CH. ehem Menedeme aduenis Dic mihi cliniae, quae dixi, nuntiastae I MEN. omnia. CN. Qiud ait 3 AMEN. gaudere eo coepit, quasi qui cupiunt nuptiariCH. Ha, ha, he. MEN. quid risi DF CH. frui tenere in memtem Oricalliditates.selus MEN. itane I CN. molius quoque hominum fetu ME N. Gnatus quδ adsimulat laetum , id dicu m. M. MEN thim. veterator. MEN. magis, si magis noris,

M EN. quin tu ausi M. . cre mane.

idem sue mi

Venit in mentem. putes Ita rem esse. CN. ata' tu 3

hoc prius sire expetos uid perdideris: nam ubi Assonsam nuntia isto,

continuo iniecisse verba tibi Dromonem silicet, Sponse vestem, aurum, atque anci ad opus esses argentum mi dares.MEN. Non. Crecti id non QM E N. non inquam. Cre neque ipse flatus p MEN. nihil prorsu Chreme. Magis inum etiam inflare, ut hodie conficerentur nuptiae.

273쪽

See ille tuum quoque Syrus iam mira pnxit tum,

Vt ne paululum quidem suboleat esse amicam sanc Cliniae. CH. stuid ais 3 MEN. mitto iam osculari atque amplexari et id nimi

cu d Ul, quod amplius simuletur E MEN. vah. m. quidem

M E N. audi modo :Est mihi in ultimu conclaue aedibus quoddam retro: Huc e , intro latus lectus, me timentis ciratus est.

cu Quid postquam hoc est factum e MEN. dictumfactum : hue

abiit Clitipho. CH. Solu MEN.mus. CN.timeo. ME N. Bacchis consecuta Illic CH. Sola E MEN. sola. CN. per j. MEN. ubi aliere intra operuere ostium. CN. hem,

CH. Fili est amica Bacchis Menedeme. occidi. MEN. stu obremy CN. decem dierum mix mihi sitfamiliae MEN. Quid e ictuc times, quod ille operam amico dat suo FCN. Imo quod amicae. MEN. si dat. cri an dubium id tibi pectemquam ne animo tam communi esse, ani leni putas,stis se lidente amicam patiatur suam: ..MEN. Quidni' quo merba facilius dentur mihi. CH. Deridest merito mihi nunc ego succenseo.

st res desere, rubi possem persenti cere, Misi essem lapis, quae vidii vae misero mihi.

At ne illud haut inultum, si vivo, ferent: Nam iam. MEN. non tu te cohibes 8 non te respicifrNon tibi ego exempli satu sume CN. prae iracundia Menedeme, non sum aput me. MEN. tene istuc loqvie

Foris sapere, tibi non posse a3xiliarier CH. Quid faciam 3 MEN. id quod mefecisse aieba) pamum,

e re patrem esse entiat : fac ut audeat Tibi credere omnia, abs te petere di poscere, Ne quam aliam quaerat copiam, ac te deserat. CH. Immb abeat mi tὴ malo quovis gentium,

Quam hic 'er fetitiam ad inopiam meat patrerm

274쪽

HEAUTONTIM. - iri perni suppeditare sumptibin

Menedeme, nusi i iec vere ad ras os res redD.

M. stoet incommoditates in hac re accipies, nisi cauesi Dissicilem o endes te esse, GP istosces tamen iPH ; O id inbuum. C. ah, nescis ouam doleam. M. ut hibet, Quid hoc, quod moli, ut illa nubat nostro P nisi quid cl-d maui . c. imm) Ogener, O ad ines placent. t

M. Quid dotis dicam re dixisse Sisy

ctvida ticu ite C. At hi M. ita dico. c. . . M. chreme, Ne quid vereare, si minus: nihil dos mouet. C. Duo talenta pro re nostra ego esse decreui satis, i Set ita dictu opus est, si me musduom esse, rem filum i , Me mea Omma bona doti dixisse illi. M. quam rem a ' , C. Id mirari te simulato, illum soc raritato simul, Quamobrem id faciam. M. quin ego vero quamobrem idfaciab, nescio. C. Egoney mi eius animum, qui nunc luxuria o lasciuia Diffluit, retundam, redigam, in quo se vortat, nesciat. M. sed id agis et c. mittet e me in hac regerere mihi morem. M. sino: Itane misy c. ita. M. Dr. C. age iam mi morem accersat, paret. Hic ita, mi liberos es aequom, d sis c mutabitur. Set S m. M. quid eum et C. egone Isi vivo, adeo exornatum dabo, Adeo depexum, ut dum vivat, meminerit semper meustui sibi me pro ridiculo ac delia mento putat. Non, ita me di ament, auderet haec facere viduae mulieri, C. Quae tu me fecit.

275쪽

CL. IIu patrem ad lare aiebMὴ M. eccum. cre quid me incus

Clit pho st drui ermo huius feci, tibi pros exi, O stultitiae tuae.

Vbi te vidi animo esse omisso, s auia in praesentia hie e sient, prima habere , neque consulere in sensitudinem:

Coepi rationem, ut neque ereres, neque ut haec posses perdere. Vbi, cui decuit primo, tibi non licuit per te mihi dare,

Abii ad proximos, tibi qui erant: eis commisi , credidi. Ibi tuae si illitiae semper erit praesidium Clitiphorneliis, et litus, quo in t tum te receptes. C L. et mihi.cH. Satim est, quam te ipso herede haec posidere Bacchidem. S. Dis erit , scelestus quantas turbas concivi in ciensic L. Emori cupio. CN. prius quaeso disse quid sit vivere:

Ubi sis, si dispicebit vita, tum istic Cthor.

S. Ere licetnee CN. loquere. S. at tuto. cm loquere. S. quae sic prauitas,

se eve amentia es, quod peccaui ego, id obesse huic CN. ilicet, .

Ne te admisce. nemo accusat Sire te, nec tu aram tibi

Nec precatorem parari . S. quid agis C N. nihil succenseo Nec tibi, nec tibi: nec vos est aequom, quod facio, mihi. S. Abiit ; vas rogasse vel m. c L. quidp S. unde mihi peterem c hum Ita nos alienavit: tibi iam esse ad sororem intellego. CL. Adesne rem rediisse, ut periculum etiam fame nubi sit Sore S. Modo liceat vivere, erasses. C L. quae 3 S. nos esurituros sitis CL. Inrides in re tanta, neque me quidquam consilio adiuvase S. Immo ibi nunc sum, usique id egi dudum, dum loquitur pater: Et, qimum ego i Mellegere pollum. CL. quid i S. non aberit lon

c L. Quid iI ergo p s. sic est non esse horum te arbitror. C L. quid istuc ore toti, famis est S. ego Asem quod mihi in meme in I: tu 'si usui si s , sum nulla agia delectatio, opior esset, te indi gebant: tibi dabant. nune Aia

Posi ambinuent; veria, inuenta est causa, qua te expellerent

CZ. E t cerisimile. r. si tu ob peccatum fac, esse illum iratum puta 'c L. Non arbitror. Vnuns astasse Za: matres omnes sib

276쪽

HEAUTONTIM. . his

In fretato ad utrices, auxilio in paterna mimria Solent esse: id non sit. C L. verum dicis. quid rego nuive faciam Ore S. Suspicionem istinc ex iis quaere: rem profer pal me Si non ess merum , ad misericordiam ambos adduces cito, ut stabis cuius sis. cf. recte facts, ficiam. S. st recti hocmhi In mentem venit. namque adulescens quam minima ins e situs erit, Tam facillime patris pacem in leto conficiet suas. Et iam haut scio, an uxorem Hucat s ac tho nisil gratiae. Quid autem e senex exit foro: ego fugio. illuc quod factum Z. Miror , continuo non ius isse abripi me. ad a taedemum hunc pergam. Eum misi precatorem p ro et seni nostro fidei nihil habeo.

SOSTRATA. CHREMES.

ROF E C To nisi caues tu homo, aliquid gnato coi S

cies mali:

Idque adeo miror , quomodo Tam ineptum quidquam tibi in mentem venire , mi vir

potuerit.

nescias

In qua re nunc tam confidenter res ab sulta' so. ego nescio.cri. Imm' su, potius quam qui em et eat ad integrum haec e m

SO. Oh in uos es, qui me tacere de re tanta postules. . CII. Non postulo: iam loquere: nihilo minus ego hoc factam tamen.SO. Fac si cri. verum. SO. non vides quantum mali ex di re excited

Suiditum se seu Ficatur. m. subditum, ais tu' so. cert3 inquam

CH. Confitere tuum non esse. SO. au, obsecro te, i lud inimici en cne confitear meum non esse filium, qui sit meus rc . hd metuis ne non, quum velis, conuincas esse istum tuum'

277쪽

id quod commilis morib- Conuinces facile ex te natum: nam tui similis e F probe: Nam illi nihil vitii est relictum , ouis sit O idem tibi. Tum praeterea talem, nisi tu , nulla, pareret filium. Set ipse eceditur: quam seuerius rem cum videas, censeas.

CLITIPH o. sos TRAT A. CHREMES.

I unquam illum fit temptu mater, quum v volu ptati tibi, Fuerim, d Ius Filius tum tua voluntate, obsecro Stas ut meminers, atque inopis nunc te mi erescat me d peto OP volo, parentes meos ut commors, res misi SO. obsecro mi gnate, ne i hic in auimum induca3 tuum. Alienum esse te. c L. sum. SO. miseram me. hocine quas m os secro Ita mihi atque huic sis superstes, ut ex me, atque hoc natus es. Et caue posthac, si me ama , unquam issuc verbum ex te auiram cH. At ego, si me metuis', mores caue in te esse istis sentiam. CL. hs. CII.isi scire vis, ego dicam. ', iners,sau , he uo Ganeo, damno s. crede, est nostrum te de credito.c L. Non sunt haec parentis dicta. cri. non si ex capite sis meo

Natus, item ut aiunt Mineruam, te ex Ioue, O vi a magis

Patiar Ch pho mutuo tuu me infametu feri

So. Di ue pro deuot. m. Deos nescio: ego quod potero, sedulo heru id quod sabes, parentes : quod abest, non quaeris, patri modo o sequare rivi scrura quod labore inuenerit. Non misi ter sincio a ducere ante oculos e pudet inicere hac praesente me dum turpe: at te id nullo modo Piguit facere. .c L. eheu quam ego num totus dios o mihi pu et i neque quod principium inueniam ad placandum tam

278쪽

HEAUTONTIM.

N F MVERO Chreme, nimis tr uter reiiciat adulescentulum, Nix' que inhumne. exeo ergo , ut pacem conciliem. optume Ipsos video. CN. ehem , Mened me cur nos accersiiules Filiam,' p ad doria dixi, si My SO. mi mir , te obsecro Ne facias. cL. pater obsecro mi mihi ignosco. EN. da veniam Chreme: Sine te exoret. CN. vgne mea bona ut dem Bacchidi dono sciense Non faciam. M. at tu nos non sinemus. Cf. si me viuum vis pater, mosce. SO. age chremes mi. M. ete suaeso, ne tam obfirmate

chreme.

cri. Quid istuc 3 mideo non licere, mi coeperam , soc pertendere. M. Facu ut te decet. m. ea lege hoc ade, faciam, si scit His edi hunc aequam censeo. CL. pater omnia faciam: impera.

CH. Uxorem hi duces. L pater. CH. ms il audio. M Ad me recipio, Faciet. CN.nihil etiam audio ipsum. CL perii. S O an dubito clitiphorc N. Imb,utrum volt. M . faciet omnia. S. haec dum incipias raui unt,

Dumque ignores: ibi coenoris, facilia. cf. faciam pater. SO. Gnate mi, ego pes ric dabo illam puellam lepida, quam tu facile ames, Filiam Phanocratae nos i. CL. ru amne illam mirginem caesiam, garso ore, Hanco naso F non possum pater.cri. Eia, ut elegans si credas animum ibi esse. So. a iam dato. c L. Qiud istice quandoquidem ducenda est, egomet habeo propemodum

Quam volo. m. nunc laudo gnate. C L. Archonidi huius Fliam. m. Perplacet. CL. pater hoc nunc restit. CN. Pid F c L. Oro, ignostas toto,

279쪽

C SVLPITII APOLLIN

PERIO CHA IN TERENT

A DELPHOS.

Vos cum haberet Demea adu semulis, Dat Micioni fratri adoptandi, Aeschinu: At Clelphonem retinet. hunc citharistriae Lepere captum , sub duro ac tristi patre Frater celabat Aschinis famam rei. Amorem in seste transferebat.

Fidicinam lenoni eripuit. vitiauerat Idem Aeschinus ciuem Atticam pauperi

Fid que dederat, hanc i uxorem fore

Demea iurgare, st auster ferre. mox tamen

in meritas patefacta est, ducit Aeschinu Vitiatam, potitur Ctesipho citharistiam AI H DONATI, U. C. ORATORIS URBIS

Romae, Praefatio in Adelphos Terentu.

E C fabula palliata, ut ipsena indicat nomen, e plurali numero, quum sit una : masculino genere, quum sit comc dia: & Graeca lingua, quum sit Latina, censetur. Potuit eam Terentius Fratres dicere: sed& Graeci nominis ire deret, &praeterea Togata videretur ; ad summam, non statim intelligeretur Menandri cssse: quod Terentius in primis lectorem scire cupit: minus existumans laudis proprias scribere, qu ni Graecas transfereti Est igitur Menandri: &,sratrum facto, quibus argumentum nititur, nomen accipit. Huius tota amo quum sit mixta ex utroque genere, ut te Terentianae omnes, praeter Heautontimorumenon; tamen maiori ex parte motoria est. nam statarios iocos perpaucos habet. Prodest autem & dele ctat actu&stylo. In hac primae paries sunt, ut quidam putant, Demeae: ut quidam, Syri. Quod si est ut prima Syrus habeat: secundae Demeae erunt, tertiae Micionis, di sic deinceps. Quanquam etiam sunt qui putant primas Micioni dandas, secundas Syro, tertias Demeae. Nam quod ait Terentius, S - , qui primi derarent; non ad partes quas dicimus, sed ad ordinem pet-tinet exeuntium personarum. Haec mam, ut caetera huiuscemodi poem

280쪽

ELII DON. PRAEF. IN ADELP. TE R. et sm

ia, quinque actus habeat necesse est, choris diuisos 1 Gricis poetis. quos et iretinendi causa iam inconditi spectatoris minime distinguunt Latini comici, metuentes scilicet nequis fit idiosus finito actu, velut admonitus abeundi , reliquae commiliae fiat contemptor de surgat: tamen a doctis veteribus discretiati disiuncti sunt, ut mox aperiemus post argumenti narrationem.

In hac proeogus aliquanto lenior inducitur: qui magis etiam in se pulpaniatdd, quam in aduersariis laedendis est occupatus. Protasis est turbuleta, Epitassis clamosa, Catastrophe lenis. quarum partium rationem diligentius in principio proposuimui,quum de Comoedia quaedam diceremus. Haec sandacta est ludis scenicis funebribus L. Amilii Pauli: agentibus, L. Ambivio, de L. Turpione: qui cum suis gregibus etiam tum personati agebant. Modulata est autem tibiis dextris, id est Lydiis ob seriam grauitatem, qua fergin omnibus comoediis utitur hic poeta. epe tamen, mutatis per scena mo

dis, cantica inutavit: quod significat titulus scenae habens subiectas personis literas, M. M. C. Item Diuerbia ab histrionibus crebro pronuntiata sunt, quae significantur D. & M. litetis secundum personarum nomina praescriptis in eo loco ubi incipit scena. Adnotandam sane quod haec fabulam: --rror ors vr non habet, hoc est personam quae ad argumentum nihil attineat, quaeque sit assumeta extrinsecus, ut est in Andria Sosia. Hanc dicunt ex Terentianis secundo coactam, etiam tum rudi nomine poetae. itaque

sic pio nuntiatam, Adelphoc Terenti, non Terenti Adelphoe: quod adhue magis de fabulae nomine poeta, quam de poetae nomine fabula commendabatur. In hac quidem l pectatur quid intersit intecrusticam, & urbanam vitam: mitem, ecas ranam coelibis,& mariti: veri patris,& per adoptionem facti. Quibus propositis ad exemplum vitanda perinde, fugiendaque Terentius monstrans, artificis poetae per totam fabulam obtinet Iaudem

EX duobus Atticis statribus, alter quidem Demea nomine, rus coluit, xorem duxit, filios suscepit duos, AE chinum & Ctesiphonem. at alter Micio nomine, uxorem non duxit, de filios procreare noluit: sed sta filium fratris Aschinum adoptauit: atque ita indulgenter eduxit a paruulo,ut e

fuse luxuitatus adolescens, ad postremum ciuem Atticam virginem viti ret,captus amore eius. quo facto,& cum matre puellae pepigit nuptias elui

dem quam vitiavit. inquerem gestam ad patris, i quo adoptatus fuerat, conscientiam,iam iamque perlaturus esset, precibus Ctesiphonis fratris sui, qui apud durum patrem atque agrestem Demeam paricus atque arctius haberetur, impulsus est, & ut eidem a lenone raperet meretricem et quo facto, multiplici errore completur tabula. Nam N Dentea cum hoc ipse, id est cum Micione litigabat, tanquam cum eo qui corruperit adolescentem adoptatum, in mores perditos, nesciens suum sibi filium Ctesiphonem esse corruptum. eluditurque Syro dc Micione per totam tabulam. Et mater

puellc iam decimo mense post raptum virginis, Eschinum credit sibi ipsi ratapuisse meretricem. quae perturbatio, cito a tranquillum redacta eae sani

SEARCH

MENU NAVIGATION