장음표시 사용
481쪽
cendum sitit. ne amare illam videretur. HA c ror pHorrER MEGA Di . Inclusit narrationem subulae more suo : ne lixe in tuturo actu expectaremus. Ersi Hoc MxRET Ric s AMAE N vNT. Color necessarius a verisnuli. Seeni,
alibi dixisse, Bonm matron facere, reiices mata, meminit. Eoo, DuM ILLO Lici TvM EsT. An metuerit Pamphilus. dx Qv x x NiM EsT IN REM NosTRA M. Inrem, in utilitatem, id est pro commodo. INCOMMO OE Mirii Nupriis xv Ni T. Sie dixit, quemdmodum dicimus. Et hi tieuenit, aut bene eiectu Ut. INCOMMODE Mini Nupriis eva NIT. - ri et .Et est ordo. Incommode mihi euenit ex nuptiis. dc Incommode. pro incommodo. Numis. Deest M. ut sit, Ex nuptin. FAcTvM, FATroR. NE ID Miici To Mirii avsidii Rir. Ergo haee do-lcmus qux merito contingunt. MuLTA Ex Quo rv EUNT COMMODA Eri s. Ratio cur noua omnia fiant & contraessicium meretricis. M vLTA Ex vo FvERINT COMMODA, Ervs INCOMMODA A QvM EsT 31RREHoc eo tractia vocis,&ea aequanimitate dicendum, quale ita Adelphis.--quaudo eum questi ac iris, C. ccpiunda mi liliui initaria ago staturum. s.
IDE mi Parmeno etiam sodes, o mihi haec certe '
Ne me in breue hoc conicias tempus gaudio hoc f.
P DR. V um est. P A M. certene F PAR. certe.PAM. deus sum,si hoc ita est. PAR. verum reperies. PAM. Mane dum sodes: timeo ne aliud credam , atque aliud
PAR. Maneo. PAM . sic te dixisse opinor, inuenisse Morer .m Bacchidem anulum situm habere. P - R. factum. PAM. eum, iuem olim ei dedi, Eaque hoc te misi nuntiare iussit i hane e si sectum P. R. ita
P A M. stim me es fortunatior venustat que adeo plenior 3 Egon te pro hoc nuntio quid donem y quid E quid Enescio. P. . At ego scio. PAM. QMdE PAR . nihil enim; Nam neque tu nuntio , neque in me bo tibi boni, quid sit scio P, M. Eatae, qui ab Orco mortuum me reducem in lucem feceris Sinam sine munere a me abirey ah nimium me ingratum puta . Set Bacchidem eccam video si auri ante ob hum: Me expectat credo et a o. B.A. Aque Pamphile. P A M. O Bacchi , o mea Bacchis ematrix mea.
482쪽
BA. Benefactum, em volves . PAM. facita ut credam uis:
Antiqu que abb tuam venustatem obtines, Ut toluptati obitrus, eremo, assentus tuus, quocunque aduenem, Semper siet. B.A. actu ecastor morem antiquom atque immum obtines, Ut unus hominum homo te vivat numquam quissuam blandior.
Nam numquam ante hunc diem meis oculis eam , quod nossem , mi-
Perlibera si v se l. PAM. Ac verum. B. c. ita me A ament Pam
PAM. Dic mihi, harum rerum numquid dixti iam patri us A. m-h l. P A M. neque vim est, Adeo mutuo eplacet nou feri hoc itidem, ut in comoediu, Omnia omnes ibi resciscunt: hic, quos par fuerat resciscere , Sciunt: quos non autem aequum sescire, neque resciscent, neque scient. BA. Immb etiam, qui hoc occultari facilius credas, dabo.Myrrhina ita Phidippo dixit, iuriiurando meo Se fidem habuisse, ' propterea te sibi purgatum. PA u. optum h eroque hanc rem euenturam nohis ex sententia. PAR. ere, licetne scire ex te, hodie quid sit quo feci boni I ut quid illuc est, quod vos agitu PAM. non licet. PAR. t meo seu Ficor: Egone hunc ab orco mortuum quo DEI, 3 P - M'. nescis Pin
stinum hodie profueris mihi, em re quanta aerumna extraxeris. PAR. Immo vero scio, neque hoc in udens ieci. PAM. ego i iuc
PAR. An temere quidquam Parmenonem praetereat, quod facio,
PAM. Sequere me intro Parmeno. PAR. sequor: ei Mem plus h- die boni Feci inprudens, quam sciens ante sum dum umquam. in Plaudite:
483쪽
, Arix ou M. Dum. abundat. Stet T Diarsia oririo . Mirocem inducitur vi, adduci ad credendum quod gaudet Pamphilus.1TA idiqvAM. Quasi . iam ante fassus. dico.Quis ME GT romvri Arion, v NOTA ri mus Amo P tNio3 ob benescia veneris. cui contrarium invenustus cui contra reciderit quod amat.
Uiui seisiue med mos .cai biga ad res NAM Nictus iN NvNrio. Magi L scire vult, qu1m munui accipere. NAM N ME IN Nurario , iN ME reso vo Ni Quin si T , scio. Facete agit Terentius, quatuo magis Parmeno curiosus est, tanto magis nescit illa quae cupitio 3 Accuis, o MEA BAcci is, sanu ATRlxGMEA. Bene additum est , se matria: mra. Et Mea quod supra dixit, amatoris est. FAcris vet cat DAM XAcis. Dissicile enim erat credere his rebus gaudere meretrice. VT voLv TATi o Airus. Obum occursus. Ob erum, significat contra. Ergo obitur, ad tu . Legitur&, Volantat ecbitus. O virus, saRMO , DuENTVs etvvs. Intes obrum, ct c, dumtum hoc interest: quod obrui est, quem casus affert: quem volu tas. & destinatus locus. TvNE Mirii nrvc. Oula blandimentum magis meretricium est.
est, numquam sic videram, ut eam nossem. D Nossr M. id est quod memini issem, quod scirem: ac per hoc numquam videram. ut alibi, Non e Pudoipae, P. sciam: Dic ut Ru M. Bene instanter ex meretrice quaerit, quid de sorma uxoris sentiati scit enim hanc iudicem esse pulchritudinis posse et vel quod tormina, vel quod aemula. NuMQDD. Num aliquid. acuendum ergo hi.
NEMR opus EsT, ADEO MvTiro . vel tenui dicto. NON M5RI Hoc irrDEM. vT IN COMOEDris. Mire: quasi haec comoedia non sit sed veritas. Aut deest v et iN COMOEDiis. Deest Fit. OMNi A OMNEs vlli Rr ciscvNT. In sine enim comoediae nihil cuiquam celari solet.Hic, quos PAR r ERAT. Hic, in hac comoedia, aut in hac re. .
NL IX RE sciscENT, NE E scixNT. Resii cum a. quos pertinet ec resci tu, qui nesciunt: Sciunt, qui negligunt. Et resci cini ex alio: Mimu etiam per nostram opinarionem. Reseire, est recognoscere, de vix inuenire quod quis nescierit. HERE, LICETNa sci Re xx et g. Ridicule instat scite, ignotaturus Parmeno. EGONE HvNc A3 o Rco MORTvvM.verba sunt cogitatis ideo & ae eloquitur. Nascis PARMENO. Addidit stimulos curio stati eius. IMMO DRo scio, NEM' Hoc iNPRvDENs Taci. Recte. paruum enim beneficii metitum, si ab imprudente, praestitum videatur, , , . a di TENER .Quic QvAM PARMENON tu rRA runt T. Quod interdum non temeteri aeterriat, quod habet faciendi necessitatem. TaMx Ru Qvic QvAM PAR ML NON EA rRAx TtRt T. Sibi ipsi hoc dicit, & se nominat: vi, Degentiam vementento Et, Adie nunc: Phormunem, i l. t. t. m. TEM RE MicqvAM. virum hoc
icit, Non temer u neque pet imprudentiam geritur quicquid utile est. an hoe dicit, Nihil potest transire temero, quod utile secta est, quin gratiam sui habeati An hoe dicit, miremuneret bonum saccum Parmenonis,quod sibi ville siderit 3 Et conuenit hoc dictum meretrici abeunti. .
nit seruo scienti recte ficere, sene addidit impra demi sibi eo enisse, ut bene siceret: quod
prudent nunquam fecerit. IMrnuntNs cxv M sciares. ret lieter secundum. nam ima prudentem scienti reddit, non prudentem.
484쪽
PERIO CHA IN TERENT.PHORMIONEM.
H R EM E TI s frateraberalpere e D mipho, Re icto Athenis Antiphone Filio. Chremes clis habebat Lemni uxorem Oisiam,
Athenis aliam coniugem , in amantem
Gnatum Fidicinam. mater e Lemno aduenis Athenas: moritur. mirgo seu aberat CFunus procurat. ibi eum visam suum amaret , opera parabiti uxorem Pater Chremes reuersi fremere: dein minas
Triginta dant parasito , ut illam coniugem Haberet ipse. argento hoc emitur icina. xorem retinet Antipho a patruo agnitam. AELII DONATI, VC. ORATORIS URBIs
Romae,Praefatio in Phormionem Terentis.
AN e Comoediam , manifestum est prim ab Apollodoro sub alio non neshoe Graece istam ei Ce qu,ni Latin ' Tetentio Phormionem. Quamobrem nulla dubitatio est hanc solam esse cui nomen poeta mulaueris: Mia errare eos qui in hac Phormione parasitu putant a formulalliis quam intenderit, nommarunt quiliis Graeca linguasilicus spatieus M
485쪽
st tamen nauticum sic dicatur: 1 cuius rei vel capacitate, vel utilitate etiam ab Apollodoto paralitus Phormionis nomine nuncupatur. Haec igitur proprie tota motoria et , de in affectibus constituta penh maioribus, qui in comicus stilus posceret: nisi qu5l arte poetae omnia moderata sunt. Prim is in ea partes, ut ipse poeta professus est, tenet Phormio: secundas Geta: tertias Demipho: subinde caeteri, prout cuiusque actus ostendit. Prologus Phormionis nimis concitatus est, ade, ut ipse semet veluti repre-Le i lat ob hanc ipsam petulcaciam, de simul argumentum suae purgationis inducat. Atque in ea litum de Protast v, dc Epitas , ec Catast coplis magni moliminis de negoti j iiint . ita varijs leporibus asperguntur, ut etiam rerum tristium grauitatem poeta lepidus comica serenitate tranquillet.H ee acti est ludis Megalen sibus, Lucio Cornelio Merula AEdili Cutuli.& L. Posthumio Albino: agentibus L. Cassio Attilio, & L. Ambivio: modos iaciente Flieco Claud: ifilio tib js serranis, totaque diuerbiis facetis amis, & gella in desiderantibus scenicum, dc suauissimis ornata canticis si sit Editaque est quarto loco, M. Valerio, de C. Fannio et o s s. persona etiam
in huius prolati non una est, sed duae: quatum altera extra argumentum posita est, cui narratur fabula: altera in argumento quae mirat fabulam. Argumentum quoque non simplicis negotii habet mec unius adolescentis, ut in Hecyra: sed duorum , ut in caeteris tabulis. Scire autem conuenit uno die transigi Photinionem:non vi Heautontimorumenon duobus. Prologus correpte dicitur, non Productδ ais et aviare odiis . nam ossicium prologi ante actionem quidem rei semper est: verumtamen de post
principium fabulae inducitur, ut apud Plautum in Milite glorioso: & aput
caeteros magnae authoritatis veteres poetas.
tuo Stilphonem se dici fecerat, duas eodem tempore habuissetvx res, Athenis diuitem, pauperem Lemni: ex diuite sustulit filium, qui diactas est Phaedria: ex paupere furtim suscepit atque educauit filiam, Phanium nomine , ea inque consilio cum fratre habito destitiauit filio eius Antiphoni uxorem dare. Quibus complacitis, uno tempore profecti Athenis senes, Demipho in Ciliciam, Chremes Lemnum ad accersendam filiam,quae iam illinc cum matre nauigauerat, occasionem dederunt mon-di adolescentibus. Nam statim Phaedria Citharistriam sub lenone coepit ardete: Antipho illam filiam patrui Phanium desponsatam sibi, nesciens ne
eientem, mox ut Athenas venit, nec patrem reperit salia duplici eius no . mine, matrem mortuam dum lamentatur, adamavit, consilioque dei e
ra parasiti, secundum leges Atheniensium, quaesi sibi cognata esset
tanquam in iure victus de velut coactus, eam accepit uxorem per absentiam patris. Qui quumaduenisset,&vellet eam qxpellere: primu consum per impudentiani parasiti Plist cum sita fiatta sic decipitur, viduum
486쪽
eam credit ab Antiphone polle disiungi , eam parasitus ipse ducat uxorem:& det ducturo x x x. minas pra sentcsi dotis,puellae nomine, qua, Phormio acceptas Phaedriae dedit ille lenoni ad citharistria in redi in cndam. Quibus gestis tandem Chremes agnoscit filiam suam coniunctam tale si aliis filio. Quare dum mutato consilio xxx. minas a Phormione per rixam conatur exigere: per eundem proditus uxori suae Nausistratae est: & factus lis
bidinis reus, non ante veniam meruit a matre familias, quae in Sc xxx. minarum, de amoris Citharistriae veniam dedit Icti lio. Primus actus cst in coli loquio Davi& Getae: per quos discit populus argumentum. Secundi actus tenor continet aduentum senis turbulentum, de eiusdcm iurgium aduersus Getam&Phaedriam. Tertio actui attribuitur litigium senis re Phormionis: tum consultatio cum aduocatis. tum Antiphonis in scenam reditus: colloquiumque cum Geta. tum lenonis & Phaedriae colluctatio. tum adhortatio Getae de iniicniendo argento ad redimendam Phaedriae Citharia striam. Quartum actum ista concelebrant: aduentus Chremetis, eiusdem-Jue cum fratre deliberatio per errorcm de elicienda Phanio. Getae vcibae fallendis senibus. Antiphonis oratio apud semetipsum de amore tractantis. Getae rursus cum senibus callida,& mox cum Antiphone de eadc
causa simplex disputatio: senum se inter colloquium de expulsione mulieris. de ad extremum verba chrcinctis agnoscentis nutricem, ac peream
siliam suam cum Antiphone coniunctam. In quinto actu per Demiph nis errorem Phormio accipit argentum dotis nomine et & conuenitur Nausistrata ut exire domo compellat Phanium. nuntiatur Antiphoni ec Phormionipei Getam, Phanium patre agnitam, pei misissimque ut uxor habeatur. quae quum ita nupta sit, exposcitur argentum a Phormione per rixam senum: a quibus ille opprcssus, rem omnem re ei it Nausistratae. ad quod primum irata,vt in tali re uxor, mox lenitur in e sabulae: & tutissimum a patris iracundia praestat Phaedriani.
487쪽
2ABULAE INTERLOCYTORES. Antipho adolescens. Chremes senex.
Cratinus aduocatus. Cristo aduocatus.
Dorio lem. Geta fera M. Hegio aduocatus Naufistrata mitram Phaedaia adiuescens. Phormio parasitus. Sophronantur
488쪽
OSTQUAM poeta Creus poetam tum patest Retrahere a se dis , es' transiere hominem
Maledictu deterrere , ne scribat Uarat.
Qui ita dictitat, quas antehae fecit fabulae Tenui esse oratione, O stapturi uis manu tuam insanumscripsit adu rem sit ,
Ceruam videres 'ere, sectari cines.
Et eam plorare missiueniat sibi. Fili intelligerem, quum stetit olim noua, Actora opera mam fletille , quam sua:
Minus iuulto auo ire, quam nunc laedit,laederete
Et magis placerent, quas fecisset fabularum. N me si quinest , qui hoc dicat, aut sic cogitet: et vetus si poeta non lacessisset pristim amni rere prosellum potuisset nouus
489쪽
em mi, nisi haberet cui malidiceret: Is sibi responsem hoc : in medio omnibus
Palmam esse positam, qui artem tractant musicam. Ille ad famem hune ab stadio studuit reicere: Hic re Fondere moluit, non lacessere. Bene diecti, si certasset , audi et benee. -
QMd ab ipso assatum , id sci cie rellatum putet. i
ne illo iam finem faciam dicunt mihi,
Peccandi quum ipse de se finem non fecit.
Nunc quid melim, animum adtendite. - horto nouam, . Epidicaxomenon quam vocant comoediam Graeci, Latini Phormionem nominant:
sima primas partu qui etet tu erit Phormio
Parasitus, per quem res agetur maxume.
Voluntas vostra si ad poetam accesserit, Date operam: adeste aequo animo per silentium: Ne simili utamur fortuna, atque usi sumus,
Qui m per tumultum noster grex molim locos. Um actoris virtus nobis restituit locum, Bonit; que vestra adiutans, ave aequanimitas.
PosTQNAM POETA varvs PprT AM NON eort T. Hoc uisitium adestrectioneret sonae uersarii sumitur, coniunctuin cum insinuarione persoriae Terentianae. Posr-PohTA v Tvsire, crAM NPor Esr. Nota veterea non praeterito modo , sed etiam praesenti tempori adiungi. vi. Po et sim nos Hilei, Galare reliqui . inquam tantovi Post mfinnyliciter,pro x v acopi velim. Posrie MeoETA varus. Qui iam diu est,non qui iam diu tait. Ergo ut vinum, vemis non verus, ut Enruns. posTUAM posTA vETvs POETAM. Dcunm reperitior ut, I ntata a , ---ε , Notos pueri Der in e PqsTQvAM POETA vrrux POETAM NON POTE 'Am e v primum pex evavi r prunam , ita ut extrinsecus novim audiri poetam por eat. RETR HRRE L fruor . sic loquitiit, quasi rem scenicam nimis hedere vobierit Luscius quam Terentium. TRANsDERE. Transiere veteres hirantius, quod nos lenitus dicimus Tradere: ut datarum, nos Tianitatum e contrario. ET TRANsi, Ra ima triti . Comice venuste ins . ruit Hominem: ut, Lem iis tale ham, rem ens, massique trilictim Iaricam: quis. Desino Aminesis ipse Victor, via ramam Sim inta sub Ilio alis '
Domu habere mira, dum, O tutanten in armis.
MALt dicris D Ttnnxxx. Missus hic est, Ipse se, inquit,aduersarius sitetur u ctum, quia rebus exclusus, ad verba delapsus est. MALEDICTis Daras Ru . Dein Em'. vi. -.- eorum, qua frema 'liberrima , D pra v. omissio iungam pinu. tiout ret, brevi, Ax. Impudentiam ostendit per sequentativumvecbum.
490쪽
Qus Amri xc rsici T r Anua. s. Et hic lentum accusatorem sitati, qui praeter
numue inqu quia non in comoedia prodigia secta sunt' callide hic non taluin et rorem reprehendentis, sed etiam imperite scripssse ip ut
dit Luseium tavinium. Sc Rirsi T. Legitur&fra personam ostenderet artificiose imminuitatales emulum, quo magis personat bublidus est. Crevi M vi DERE, F vcERE, Let suCTAM CANEL Ambiguitas per atiuum casum, perseueram usque ad ultimum de industria, ut etiam ipsa perplexita 'Eae dicon, h. ox,sti, ur sv uvini et si vet. Hm omnis viri it tragica r& ideo in eomoedia vitiose induciture . . re QvvM sTuriet otiM Nou A. Bene hoc positum est. potuit enim r ponderi Curio tur stetit, tinon exacta est 1 populo a mure setaetra oLm Nou . dicat, Quum adhuc Tetentius non scriberet, penum meliorum et quod attrao . Loc signifieat, omnia earmina nouitare ipsa commendari, etiamsi nullius
ACTORIs opERA MAcis set Tissa. una opera&λGaDum scenicorum comparat, se dictum, irimunishom actino cum dicamus nos,
Mic sensus est, Nunc siquis est, qui hoc dicat, aut censeat, Improbus est Tereni v qui omnes prologos de maledictis facit: habeat is hoc responsum sibi. aduersation coegi ueqni prouocauerit. Nam quid faceret Terentius, quumdepalma artis nissim certa unxvideat esse sibi r Lxexssissxet pni . Aut Lamini ira ab t, Me NvLLvM 1NvENIRE raoLoovM. Proletum modo, non hominem, sed vobali ''Novus. Hic quod supra praetermisit, veteri supposuit nouunt.
Nisi HAR RET cui MALXotcERE . Mire haberet: quasi dubium non sit maleb. eendum esse Luscio. I is star Rrro murum, unia viam r. Huicres per qualitatera respondet, acueriarium
IN Mudio OMNidus' EMAM Essa rosi TAM. Senius hic est, Inveniret, inquat: rea maluit, quum de palma certandum sit, aduersario respondere laedenti. verum oratorie -manifesta soluere non curauit, hocest, nullum inuenite prologum potu: sse Terentium. hoe enim obiiciendum fuit omnibus det is, de veteritari poetis. Palmam pro causa: certaminis posuit. Et ideo non inmirandum, si pugnant quibus causa certaminis pr- Qvi ARTEM TRACTANT MusrcAM. virgilius, ,-- nec quicquid est ceni Dardamae metti Palla arere sim . Et metsi sin . qui comedias scribum. ILLE AD FAMEM HvNc AB sTvDio. Hic maxime incipit soluete quod sibi superius, ipse pro uit. ILLE AD N MEM HvMc A 5rmio.. Nunc quid est, inquin poetam