장음표시 사용
101쪽
Democrito, Heraclito, atque Lucretio tribuunt, qui I entri δε- cuntur statuisse, τε λυά πώ γ τα χροον - tμοντα, qui bus annumeram sunt Deiotae, ut vocant Mersennus ordinis minimorum de S. Paula Theologus citante Voetio, describit quod quidem aliquam cognitionem Numinis prae se ferant, providen- etiam tamen eius iustitiam negent horum in qua athei imum evertunt quae superius commemoravimus de exilientia Numinis, quod tantum abest, ut hic concedant, ut potius per previdentiam ac justitiam ejus negatam aut animae etiam immortalitatem destruant, nomen Numinis alic diu retinet forsan, ast rem ipsam
convulsam eunt. Quale enim Numen abs providentia justi etia Deum esse, inquit Chrysostomus creaturae clamitant igitur term . de jussis est, quod si uinu, tribuit unicuique quod iustum s unicuique quod serv.jusam e I tribuit, necesse est, post hanc vitam esse temptu,inqho singuli iuxta merita accipient quum multi hic bene habenti in bonore degunt licet mali: ali ver affliguntur, licet iuste vivant. Si ergo obibac nihil est emigrabunt iusti assecti iniuriaminiusti immerita felicitate politici tibi ergo manebit iustitia ' Si enim nemo, qua meritu es accipiat,neque Deus secundum se iustu est, si autem Deus non es omneque Deio es Admiramur sane hominiam insaniam, quς ipsos decepit, quod Numine concella ejus providentiam tamen vellicant,namq indis olubili vinculo cohaerent haec Nume divinum ejus providentia atq animae mortalitas, adeo ut qui unum ex hisce negat aut dubio com inittit, reliqua idem fatum subeant, neces se est. Quomodo hisce Atheis Soci non accedant infra vindicabimus. Primarium providentiam divinam destruens argumentum Apostolus Petrus z.Pet. s. n. ind ea Vi ac solvit, qui tot seculis pestilente sectam praevidit, quae dicit postquam patres obdormirerunt Omnia ita permanent ab initi crea tionu, hanc cohortem nequissimam recte Apostolus praedicto loco ἐφιαῶ irrisores mysteriorum ac fidei vocat, utpote haud aliter circa divina versantes, quam more puerorum ludentium1n rebus lud ricis Quae enim ratio quod quaedam res in perpetuo quodam motu ac statu ejusdem sint propterea providentia Dei excludantur, quum putius hanc constantem continuationem ab ea haneant 'uia rerum conservatio definitionem providentiae
quasi ingrediatur Uenique mille anni sint apud umbri
102쪽
instarunm diei Uberius eorum argumenta lubrica discussalliditi pagi sunt, apud Lest dictaib. de provid. Num Animae nostra: ἀφθαρ- i R J nunc probanda est, qua de cum tot libelli extent ut de copia i potius quam inopia quaerendum sit, paucis inquirendum erit. . Cum primis Atheorum seistae ob ocul bs ponimus singulares has actiones intellectus, anne in crastam ejusmodi animam materia constantem, qualem sibi pessimi isti homines fingunt, cade re possint an non potius sublimioris conditionis Dei Angelorum maxime adsimulentur intellectu collectio sane evidens est, .
qua natiirarum investitudo nec operationes communes utrique demonstratur operari enim idem eandem quoque piae supponit naturam. Urgenda quidem sunt contra praefractam hanc Atheo. rum turbam argumenta, quae ex rebus hisce obviis atque axiomatibus natura notis desumuntur, incommodis etiam in magna inde pro manatura sint quae ipsa naturalis instinctus rejiciti, sceleratis nempe ac flagitiosis optimum esse, qui autem ob virtutis exercitium Dei que cultum extrema quaeq; passi fuerint, in angustiis atque laboribus vitam traduxerint eos post funera demicum impiis fatum subire, omnis pietas atque religio cessabitani, mimortalitate posita, Numen divinum ejusq; providentiam dedi ponte praecipitat, conscientia tollit, ea quippe pertinaci testimonio ejus extra corpus subsistentia, comprobat, praesertim cu mors, ultima linea rerum aderit. Naturae, infensissimi hostes, ea nam-
aut: in .lu 'O mimiernitate itaq; perpetua in tranquillo sta-ia, de Deo tu animi frui , ad hoc quia hos natura ducit, secundum corpus per ratione autem quod cum reliquis animatibus mortale habemus hoc mi-C .. V ς0ntingit sequitur unde animae immortalitatem hanc attripe lon35'Vςnd m, ni statuere velimus innatum hunc summi boni deside.
tempus. ' rium inane atque vanum esse appetit natura vitam, mortem ab admistione horret, amorem natura abjicere nequit, sic neque immortalita--- Ο --00f δxione quas peculiari libello es uita iis h fio Lessius collegit& Christophori de capite Fontium Archiepisco
venit ut igi-pi Caesariensis illustrationes novas fidei Christianae. Sin tamen
isti, sit, ' δxionibu hisce ingenium accommodare, quis haud valet easq; quis in Deo*ppyςbςngerriosissit quod ad sacra oracula ablegaretur non enim
103쪽
repugnat fide quid credere quod ex natura probari potest venient f i8. Aliorum Atheisin us occupatus est haud quidem'. in Numinis divini existentia neganda, aut etiam ejus providen necessariis' tia animaeqtae incorruptibilitate, quam in religionis Christianae fuit, quod vel in totum vel ex parte rejectione Prius Gentiles&pagani se im
cere, quibus quamvis stricta illa significatione vocabulii in non
competat, ab Apostolo tamen, ut superius indicavimus vocantur instrueren- αδεο i, quoniam mediatore Christo caruerint, tum etiam ob nins tiir, Cons.
s. ejusdem ferme conditionis cum e Miri. Etenim Deum natu ' i '' rati lumine. ut perfectissinium quid concepere, concipes, utiq; potuerunt, plures autem colendo Deo eorum nullus perfectissimus dicendus quod inter ipsos perfectio esset disperdita , unde 'ex sanioribus inui ingenium eruditione subactum habebant,
gentiles mentem ad uiatim Deum ut causam effectricem atq providentem elevarunt, chalus rei testis Cicero multis in locis existit Arbitrati autem hi pagani sunt Deum quidem colendum, verum eam , quam Apostoli introductam voluerint colendi rationem im pugnaruntia Optandum, ne etiam vel ex iis, qui Christiano. rum titulum gerunt nonnulli ad hanc insaniam relaberentur, qui partim obelle putant cui religioni quis sit addictus, cum ipsis sal tem sit cultus ille sacer introductus ad conservandum Rei p. statum P tagnarunt patres, maximeque desudarunt, gentibiis veritatem hujus cultiis a Christo instituti ut demonstrarent , quos Ludovicus3 imitati nonnulli ex recentioribus Philippus Mbrnaeus&Grotius Vi ςβ quo se voluere bene v. Lector poterit, quibus adjungendus Vene tandus D Bebelius histor Eccles secul arti c. S. de Gentilismo, ubi non Gentilitam tantum argumentis ex patrum responsionib
satis ac quas ipse subjecit, satisfactum est verum Christianismum rationibus stabilivit. Repullulante hoc Gentilium atheis mode
Christiani cultus veritate ea de hic usurpare poli uinus fiundamen ta quibus contra gentiles patres usi suerunt, ac quum omnes religiones ut Vocant rationis trutina consideratur earlim nullus seu gentilium Judaeorum&qui hisce accedunt Mahum edano uri aeque quoad principia cognoscendi neque constituendi ejusdem certitudinis ac quae vere divina resipiat, quaeque solamen miseris, do terrorem praefracti offerant, quae item hominem adeo certum
104쪽
-ddat te vero cultu divino ut nulla tenuis dubitet alia meliorem Gatit certiorem eis quod cumprimis verae religionis attributum, ri Quam religio Christiana. Non commemorabo ea qu: bus passim Theologo in scripta referta sunt, divinitatem horum librorum comprobaindi; quum hodierno praesertim tempore Athe non ra- 'Itionum monumentis, quam vesania , qua decepit Satan eorum mentes pugnent. Quem namq; no permanerent res sublimes at Fque divinar sacro codice contentae quid magis certum afferri si potest, ad religionem probandam, quam quod Scriptores omni litterarum cognitione destituti antea, nullo labore ad ejusmodi operuenerint sapientiam, quam omnes sapientes haud immerito cladmirantur Gobstupescunt, quod item n diversissimis regioni nbus atque provinciis constituti eadem tamen litteris mandarunt qhaud aliter, ac si unum conclave ipsis fuisset, vaticini etiam et did est lenti implet si N. Test satis veritatem persuadent, praete dire quae pluribus hic disserenda essent, de singulari acesticaci scri iaptura indita facultate, qua reliquorum ab hac ratione colendi nDeum dissidentium libri penitus carent, ea quippe vel inopina ditos ita comovet ut rationibus ceteris post habitis ob hanc uni Ocam, ei ut omnium maxime tum divinae Majestat , tum hominith εs. o. convenienti veraci assensum praebet con D. Calix t. disput. de
P. O9 aut hor. m. Dor schaeus in Anti kirch. Ad eos potius nos convertimus, quibus cum prae primis nobis res est nempe eos, qui
hanc Christianam fidem si non ex omni parte rejiciant, ejus tam Ginen fundamentum ac praecipua sulcra credendi articulos sum es me necessarios, quorum ignorantia is ulto magis impugna sitio nefaria damnum aetem salutis secum attrahi negant ac in qdubium vocant, hi Sociniani dicuntur: Quamvis enim plures hae diretici unum alterumve fidei articulum negarint, eam tamen fer tam totam, prCut hi faciunt, non sustulerunt. Δ, 9. Consistunt autem Atheismi Socinianorum vel in in absurda negatione vel etiam dubitatione. Certum enim est Pac nemini ignotum, qui eorum scripta perlustraverit, quod adeo V
in gravissimis fidei articulis haestent ac fluctuent ut quo pedem qfigant, vix deprehendi possit quia enim clarissima testimonia a liriis glossis in dubium vocant contra sua dogmata evidenter al
105쪽
confirmare nequeunt, inde animus fluctuare incipit 'uid sta tuendum sit ignorat ut eorum methodus disputandi non Theo logicus, sed sophisticus sit. Ex quo etiam provenit, quod ἀν Πτά quaest. a. σει seu contradictione adeo manifestas inter se foveant, imo sibi theta si si saepissimi contradicere, ut pluribus deSmalcio, ostero do caliis demonstrari posset , cons interim Him mel Colleg antlphot disput. I. g. io i. iei Incertitudinis atque ventorum ii
star circa λυν Johannaeum agitationi exemptum sit Eni edinus, pag. lavi celebris ille . MN. T. dictorum corruptori qui haud veretur eam
obscuritatem Johannae tribuere , ut dictorum ejus nulla et Eclausula fit qua multiplices inter se dissidentes interpretationes non habeat quod ii vero consentaneum , qua ratione suamquam affert explicationem probavit Quid autem tam clare
dia poterit ad quod aliter ali ac genuina interpretatione disce dentes quo causam malam uera possint, effugia non invenian non ipsis scriptura loquitur. prout in ea per suos amamreses suam nobis aperuit voluntate Deus illis scriptura no est norma, secundum quam incedere debeant, verum illi pravis opinionibus occupati scriptura ensum indicii normam faciunt, atque ut ut clare satis quid dicatur, in causae obstaculo it glossa quadam corrumpendum est, vel sole clarius oracialiam dinum . f. o. Nunc auspicaturi dogmata re. enlere, quibus negatis aut in dithium vocatis, athei imus huju seculi floret centis, undiquaque .les extendentis promovetur bservandum est eorum nonnulla plane athei imum in directum sapere, ex quo facilis ad directum prolapsus, alia autem viam ad eum sternere& quidem quaedam pro Aimiore, quaedam remotiore consequentia, de quo posteriori tamen vix vel pauca dicemus quod longe petae consequentia haud parum Ob uritat I secum in iolvant i bie hoc notandum atque praemonendum velimus , nobis hau 3 animi et se articulos fidei Christianae . quas allegavi mus inui Photinianis negantur, seu etiam in dubium trahian cur ex sacris voluminibus tueri ab exceptionibus eorum vindicare , nisi quantum di tertationis hujus ratio requirat, sed podius peri u' lumat quem sortiantur, negati a Photimanis erritimi, nempe
astellarum in directum&duectum indicare. Et quiden ut de
106쪽
dogmatibus athel suliocinianorum dicamus magi me conspicitus in religion Christiana fundamento, quod sibi , cumprimis: hominum animis extirpandum in animum inducunt. autem hoc si dei, nostra constitutivum Paulus dees arat a Cor. .HΘέμήMον inquiens, is δυναl isti νου παρο τὸ ι ανον, is ob νIησε ο χρπος, qui angularis lapis v, Am ων - πη- των Ephes r. 1Ο. Rom. s. l. l)et. 2. 6. Psalm H 8. 22. quem locum Christus sibi convenire ad Matth, 2I. 42. Petrus Act. q. II. Lapides firmum suppeditant aedificio fundamentum Matth. Ita . sic Christus est immotum fundamentum Ecclesiae contra inferorum portas eam sustentans Matth. 6. i Est autem Christu fundamentum, quia unus est mediator Dei hominum . Timoth. . s. quia ipse unica via ad saliatis possessio item, etiam ipsa salus seu vita Joh. i. qui enim filium tDbet vita a diabet qui non habe tu lum, vitam. non habet. I. Joh. s. o. i 2 qtri autem filium ni Ragnoscit sed negat, patrem non habet , Anties, istus est qui patrem filium negat i Joh. i. χχ. 2. Fundamen rum ergo salutis nostrae Christus est, utpote gratiae salutiferae fons atque ori. go δὶα ς λ m. Rom. v. 26. patri etiam placuit sancire omnes, qui hoc λα m c διὰ τῆ π μως ν γρος Miaeet recipe lenti Tract. r. in Fundamentum hoc unicum agnoscit Ecclesia Christiana coit. Evang iob stanter Oportet enim μάλα salvum es se hinc Augustinus fundamentum Christus irimum maximum quo ulterius nihil est. Hinc certa fidei forma ipsis erat, ut Hilarius dicit, gentes baptizandas esse in nomine Patris, Filii&Spiritus S. oportet enim nos baptizari sicut accepimus, credere vero sicut baptizamur, colere vero glorificare, ut credidimus Patrem Filium rip. S. teste Basilio magno. Neque hoc solum fidei norma erat tres
personas esse' morabi invicem, verum&ex his Filium hominem factum atque pro peccatis nostris λυτs persoluisse, ita ut justificatio ac salus ex hujus obedientia Patri ad mortem usque praestita unice dependeret. Hoc quippe totius Christiam lini fundamentum quo sublato totum collabascit aedificium. Christo enim a quo dulcissimum hoc nomen sortiti ac per quem. in filios Dei Patris adoptati sumus honore dignitate& merito se Uliato, ruinam patitur fidei nostrae Ad picis, imo universus Christiani c
107쪽
unus in riirpissimam idololatriam conjicitur, si Christias Dens non est uti pater. Sane quum extra Christum non sit salus, elus ignorantia damnationem inducit, quanto magis, ut restauratorem ac redern ptorem blasphema impugnatio g. i. Dispaciendum autem nunc, quomodo Neo photini Catechmao in hoc Cluistianismi sundamentum per sua dogmata sublatum ov. p. 30, 64eant. Dubium namque animo suborii posset, quod Christum ostς Od in hunc summis laudibus evehant, confiteantur De im di Vino euhu p β' 0 pcosequendum Madorandum,angelis multo superiorem, Ne muic cap.
rum Deum atque dominum, non nomine sed re ipsa, imo natu . Smalc. in
relem Des filium Ast quid lingua confessio absque cordis con ζηλM INR
fessionem, quam anno issi. ediderunt, protestantium confessioni maxime accedere dicit, si Trinitatis dogma exceperis, imo S in hoc capite sicut de mortis Cruristi esticacia, multo propius adeps, quam aliae, antea a Socinianis editae, accedit, imo nihil prorsus ad salute necessarium in ea omissum censet dister i. ad vers. Marei. I. pag. r a quo satis animiam ocinianis addictum ostenditi proba re etiam haud poterit. Et quamvis speciem veri prae se ferant eorum verba, arva detecta tamen apparebunt monstra potius, quae ita locum mysteriorum substituunt. Haud enim, utut eadem Scrip ur Verba usurpant cum orthodoxi secundu eundem sensium
accipiunt, quod ex aliis scriptorum eorum locis liquet quibus Christum ideo Deum velum appellant , quod magnam habeat
ab uno illo Deo potentiam vel alio quodam modo Deitatis uni
ei illius Dei particeps sit. Dicunt, quamvis Christum ab aeterno oaetoss.'ε ex substantia patris generatum Sp. S personam esse non con Voidov. Α- cedant nihilominus tarnen propterea divinitatem Filii&spiria ψ' lgδ4
tus . non negari, quippe qui divinitatem hanc ratione qualita ν oldin. tum seu potentiae. gloriar a Deo acceptae definiunt Filii Divi Belg.
x itali Utem adjungimus Spiritus Sancti personalitatem, ac consequenter mysterium Trinitatis, quod blasphemo ore impugnant Socinia iν Anterq; eosTheodosius Sch mbergdogma ex imo Orco in praest per filium perdit bonis virtute Satanae Ecclesiis sentium obtru resu. Carosum vocat Plura ejusmodi afferrem, nisi satis eorum sententia tu premita
108쪽
cionibus haud . quidem per explicitos syllogiis, aut ut vocant in forma hausea quippe Lectora movereris ubiq; nil nisi explicit sylogismi legeretur; quod medio termino percepto facili negotio informales 1llogismos deduci possit sententia primam a rationu desumimus ex negato vero Deo si de nostrae objecto prim
Ii cuius cognitio absolutelae cessaria est, tum ratione mandati, tum medii ad salutem perveniendi. Verum Deum Socinianos inegare ita probamus, quod essentia' unitatem concipiant citra ullam communicationem ejus inter Patrem pilium de p. S. quam tamen filius Dei revelavit, qua revelatione. haud opus rutilet, in ulla facta fuisset comunio essentia , quum intellectus humata HS per ascensione a rebus creatis hanc essentia unu a te aliquo modo Hii sem. apprehendere posiat, quae tamen est pars fidei salvificae. Revelavit
b Vppi autem filius. qui in sinu Patris existit. hanc communicationem se e si saetendo Johan. s. 18 terminando etiam in se eandem fidem, quam in ejus patrem concipimus: Joh. q. I. in quo igitur natura se discrevita Patre, qui non discre it in honori uniens se fidei Dei&naturae eius se univit, cum memorato Deo imquem credi oporteret&in se docuerit esse credendum meum sepe id docens, cum in eum credendum sit ab his, qui in Deum credant. . Spiritus S. non minus divinitas quam subsistentia
persόnalis etiam est evidens ex Matth. 28. I9. r. Corinth. 13. lns ἱlocis. Verum ut superius indicavimus, praesupponimus nonnihili
hujus dogmatis veritatem ex sacris voluminibus d . antiquitata Sconsensu demonstratam hera nostra ratio petitur ex inaequali
latex ultus, quo Christum ac Deum Patrem prosequuntur. Etenim ut Claristus ipse Joh. s. v rL. dicit quod omnes honor 3 re debeant
filium patrem: ubi notanda Cyrilli lib. i. in Johan cap. l.
egregia ex possitio, qua dicit per vocabulum de rebus ejus. dem natu ultimam similitudinem im identitatem aequalitatem denotari: sic ergo Deum non adorant ut 'atrem Filium &Spiritum S eodemque Ultu, verum ut Samaritani, cum igno.
rantia filii Sp. S Job. est.23 illi non adorant in Spiritu veritate. Cultus ergo ille filii, qui non idem, qui patris ejusdemma.jestatis ac dignitatis ratione, fictiis atque excogitatus est, qui autem no vere credunt desilio, nec verum cultum exhibent, hi sunt
109쪽
qui filium negant, sunt ergo ρι cie ς at q. hoc ipso at laeti nimab que patre, atque si vero Deo carent a Joh . M J h . 11 quia igitur Anti sinuarii non colunt filium It S tanquam verum Deum essentia cum patre unum, utque ab ἀπ' u irreligios ater athei imo excusari non possint dicimus cum Voetio disput. de utilit.&necessit dog de S. Ttan: g 47L Neque quicquam hic Socinianorum oblectio valet quae filii cultum non
reliciunt, imo Christum merito vocata pollia acria vocatum fuisse. quamvis id facere no teneamur, dicente Socino respons ad de confisi iissent. Francis c. Davidis Quum in eo potius turpissimam commit ttant idololatriam. divulum cultum exhibentes et,quem tamen supremum universi conditore&naturaDeum negant. uim enim adoratio nulli, nisi summo Deo competat De ut 6.is Math . O. Esa. 2. 8 quomodo hic gentilem athei imum reducant de Cliti sto Seni Deo sub ordinato dependenti, inferiori, facti non quidem loco Dei, sed una riam Deo colendo facile puer. Tertia ratio est quod huius mysterii inde dependentis incarnationis fita Dei confessionein fide a ludatis Mahum edanis dia criminentur Christiani , qui Judaei malium edani cum gent libus 1
incita ectri appellantur, quod χωeb χεις atque alieni vera Eccle-sa existant Socinianis autem eadem negantibus quin idem titulus attribuendus sit, extra dubium est. Agnos in ipsi met Neo. Photiniani articu in hunc esse discretivum atque fidei nostrae fundamentum, prout etiam ex eo Christi redemptio cognosci . tu rostero coni Syndicum August. Trade l. p. o 8. in Instit. cap 4. Suspectum autem ipsis videtur, quod non expressis verbis ac termini terminatibus ut loquun tiar, quibus ab Eccles Christiana proterrit r. consignatum sit , quibus consideranda propo. Dimia exempla dogmatum plurimorum quopsis ad credendum creditu necessaria sunt. 1eq; tamen expressis ac consum ais verbis in s riptura habentur. Notam hanc discretiva rejicientes Socioniani hoc pacto praeli ctis Ecclesa hostibus se associant eorumque Atheismi sese participes reddunt. Quarta ratio est ex ea nempe cognitione, quam de Deo necessar a Sociniani arbitran.
tur qui phg ntilibus Musula annis quoq; est ea Testatu hoe ea techesis eorum qua de cognitione Dei cap. i. quaerens, quae ad
110쪽
essientiam Dei pertineant ad salutem prorsus creditu necessaria hanc subjicit respolisionern quod Deus sit, quod sit tantum v nus, quod arternus, quod perfecte justus, perfecte sapiens perfecte potens inuae Judaeti Mahumet istae, atque gentiles sapienti Ore quoque duce naturalis luminis credunt Cieero certae quum plura numerassiet , ex quibus Dei cognitio haurni pollet
cocludit,livi&alia innumera, cum cernimus, polsumusne dubitare, quin his praesiit aliquis effector atq; gubernator Ex quibus politis colligendum est extra Christianorum numerum seponere Socinianos, plura non admittenda de Deo ad salutem citui
nec ellaria, quam natura praelucente credimu S, qui autem extralcaesum Christiani populi indirecti atheis mi insimulandi sitiat. Ultimam rationem sibi vendicat consensus Ecclesiae orthodoxae omnium seculorum inde a Christo nato ad nostra usque tempora qui hoc mysterium , ut Elmen horstius ad Gennad Massiitiens . notat, communis regu &fundamenti instar haeresibiis pnosuerunt, ac negantibus hoc sublime dogma Christianorum no mei denegarunt. Hoc deduxere oetius disput de necesses uti L dog de S. Trinit. Elmen horsi cit loco : Et Parher. de de scr. ad in s. lib. . f. r. Sanctissimum quoq; illud redemptionis nostr mysterium,ut unicum salutis ac gratiar medicinalis fontem conside rabimus,quod itidem ad Trinitatis articulum refertur, negat au tem illud Photiniani ob negatam divinitatem Christi. In con-- fello alitem est apud omnes, qui Christiano ii omine gaudent, meo ira aximum Christianorum solatium positum, totum Christianismum fundatum esseda oe quum inficias eunt Sociniani, Otius Christianismi jugulum p etunt, summam fidei Christianae'
convellunt, eosque Doctores Christianorum nomine&coetu Indignos, Hiiliem. pronuntiat ex Galat.1. q. Quem sibi Servatotem
fingunt Photini an non verus, sed exemplaris tantum est, ut qui Ualutis viam mintraverit, confirmaverit in s ipsius personatum vitae exemplo, tu me morte resurgendo manifeste salutem ostenderit, vitamque aeternam ipsi fidem habentibus daturus sit, divinar autem justitiae, per quam peccatores damnari meremur,
pro peccatis nostri neque illum satisfecisse, neque ut satisfie