장음표시 사용
81쪽
-ecognitionis humanae sphaeram excedit, alium edi sinus ac Gen- tilismus introducuntur, atq; sic cum Apostolo veteribus Ecclesia Docto lib. merito hoc nomine eos insignimus. Antiquos Christiani carius Antistites ut recentiores idem fecisse plurimi te. stantur, paucos adducemus qui Socinianorum parentiburi quos . ex nomine notare haud sunt verit , atque extra Christia, num caelum de trudendos judicarunt Magnus ille orthodoxias propugnator Athanasius oratione secunda contra Arrianos per pag. m. Iaa. hibet eos plus nimio errare, qui arrianos Christianorum titulo insignia rent, ut qui declarent, si equescriptura legilse, neque cognitum usi modo habere quid fit Christianismus aut qua ejus des , cetera ibi legat
bene v. Lector Epiphanio Ebion est λυωρa οντ ροί m , qui suis ve haeresinenosis dogmati bus ἐυαγγ Moyses A Johanniticae occasionem praebuit: Synodus Arelatensis prima di secunda Paulini stas& Araitianos rebaptizandos esse voluit, prout legitur apud Centur a pag. 39s id ebur .cent quait. Eodem modo S OZOmenus lib. is, cap. si perhibet Aetium, quod multa leviter ac temere de Deo disputaverit, αξαον appellatum Quod si elui modi haereticis antiquis circa personam Christi, aliosque acticulos fidei constitutionem ingredientes, Christianum denegatum est nomen ac in Atheorum catalogo numerum impleverint, quid vi major jure nunc eheu leum maximo Christianismi detrimento quidem ejusdem farinae haereticis emergentibus illud nomen ut ut abominandum impinisgamus , quum Arrianis multo deteriores non divinam tantum generationem impugnent, verum ejus etiam satis faetionem, animae immortalitatem, plures' alios fundamentales fi iei articulos, imb totam Christianam religionem funditus evertendam in animum inducunt, ejusque loco Sociniana heu quantum ab ea-
distantem introducere conantur. f. 4. Verum neq; a Recentiorum Theologorum suffragiis nostra sentetia est aliena; graviter enim juxta ac vere ut non. nullorum saltem mentionem faciamus, quum omnes adducerediisertationis brevitas non permittat B. Meis erus νθρωταλον.
disput. 17. f. . Rare iresin istam vere pestilentem ultimum Sata. n conatum esse conι ludo hoc enim mihi persuassiimum es aut holinia
82쪽
pur. Et ipse Philippus Melanchton pili adirentium: si θ' sunt,
qa rinitate aut aliis articuluia nobu dissentiunt, cum tu nullum mi
bi uelit erito exsecrandos udiso. Huic D Thummius adstipula. tur, eos communi Christianorum nomine non appellandos elle cense a hu populato enim pessicin mam in v. bi di in peritati queo religion negligentiam , quin potius ipsis re diό- Ethni.
cam Gentiliumque nomen tribuit, imitatus Athanasium ex oratione & . coni. Arrian. Eodem modo Him melius quum non recte credant ac sincere confiteantur quod tamen Christiani incumbit ROm. . IO. 9.eXChristianorum cae tu excludit C s ile g. An i
disp. i. i. r. ph in Neque quicquam hic regeri potest a Socinianis quum ipsis dulcisiimum Christianorum nomen denegamus, quippe So cino illud adversario suo Francisco Davidi colli Jesu ita ui ecla haud attribuente, quod Christo invocationis cultum detrahat, cap. 1. haereticum pronuntiat, imo plus quam haereticum quod si alias
cum Socino colludens, adversarius ob hoc unicum dogma Christiano nomine indignus censetur, quidni fundamentum adorationis nempe divinam naturam aliosque arcte inde dependentes
fidei articulos ad salutem creditu necessarios neganti ac blasphe. miis onerantem Christianorum coetu exsudamus, quum tamen Sociniani salvis suis hypothesibus idololatriam potius committant, in invocando Christo, quam honorem deferant. Adjun mus hisce D. Doct. Horneium, tui pluribus hoc ostendit disput. deSS. Trinit sed . . Re formatis Theologis, ut appellantur Christiano nomine Socinianos non venire vel ex judicio Theologorum Acad. Lugdun Batav. D Junii Trelcatii Senioris & Gomat: ad postulatu praepotent Ord Generat, lato de Fausto Socino conspicitur, quo in Semi Turcam appellant voecius disput de Atheismo agio . 18o Bega in epist. i 6 alii in Atheorum nia. merum referunt Socinia nos Pontificii. itidem , Greo orius de Valentia praefatione librorum de Trinitat. dicit ministros Atheis. mi in Transiylvania, Polonia&Nungaria existeres, Socinianos in digitans. Vorsti βδελυγματα Sociniana Atheismos pronun-
Ψι όiό. xj-xῖς Ri u hisce recensendis diutius haud immorabimur, s. s. tisil δ;ionibus quippὸ infra demonstrabimus. to m. i. I. Profani Scriptores ocabulum hoc etiam usurpa
83쪽
runt nonnunquam bene, quum eos quibus hoc nomen ob rejectionem omnis cultus divini aut dubitatione etiam alicujus Nu. minis amo vocarunt nonnunquam vero satis male Christianos
eos traducendo, ac si essent ιθ οι, de quo passim conqueruntur patres. Etenim insanus .furiosus populus clamavit Christianos esse a theos , sicut Justinus citante Camerario per horar. subcis centura queritur, nec non hostes communes&seditiosos, turbatores pacis 'eipublicae,eosque tanquam homines noxios .flagitiose apud praesides deferebant. Eodem modo Gentiles alloquitur Arnobius quantumlibet nos impios irreligiosos vocetu aut atheos cons etiam quae eleganti suada habet ejus disti pulus Lactantius in princ. lib. s. Institui divin. Julianum
in Setra ν, ut eum Maris Chalcedonis Episcopus vocat, Christianismum ἁλο nis appellasse commemorat S OZOm. lib. cap. I s. ut itaque mirum haud videri debeat, si vere credentibus hoc nostro arvo ejusmodi nomina imponuntur, quibus, ut ex historiis ac patrum relictis monumentis sistat, non caruerunt etiam illi, quos
citra omne dubium veros ac genuinos Christi discipulos fuisse notum est , quicquid autem illis responderint patres, hi mente maligna praediti homines responsi loco sibi habeant. 9. 6. Usum vocis nonnihil indicatum excipit abusus qui comprimis reperitur apud Pontificios, inter eos savitas. ostendit hoc Voetius cit lo c. pag. I9o. Quae exscribere hic minus placet Lessi saltem celebris alias ac ut praedicatur a Gai truvio Je i ita secundum judicium Sixti s. Pauli 1. Urbani S. profunda eruditionis Ianctitatis verba referam , eos ait 'qui ab Ecti situ Romana recesserunt, arundinis in arsuctuare ac tandem in me tha a dium thesinum de nere ac libhomnes bufui avi hareses, fere ad sthei tibi de immum ducere. Qua in re merito des deramus praedicatam tum mort ani- eruditionem Lesii eximiam , tum charitatem ac conscientiam P ς
quippe dubio procul vel ab ipso Cassandro melius edoctus cu i in Edi
riam Romanam, clerumque irreformabilem reformationi exor cat. consuliatae occasionem praebuisse, ac consequentia necessaria, secundum /tionis de
Lessium, inde dependenti Atheismo uter ergo Atheismum pro 'lk movit aut introduxit Neque solum facilem prolapsum ads hei 'hoc abominandum peccatum nobis attribuunt qui navi Christi non
84쪽
non fiamus allega ti,ut ibidem Lestius loquitur , quin nonnulli eorum omni amore veri seposito, nihil aliud quam Atheismum, aut ut loqui amant in scholis, formalem nobis impingere minus ambigunt. Verum i illis hoc nomine digni videntur, Qui relictis humanarum traditionum figmentis , revelato Dei verbo ac d
ctrinae caelesti tot seculis ab Ecclesiae Doctoribus contra quosvis irruentes hostes defense ac explicatae inhaerent, haud inviti γnomine insigniri patimur, certo persuasi hoc modo non sic, sed vero veri Dei cultores existere. Meliori jure ipsis hoc nomen nonnullis quidem directe acceptum, plurimis ver b in directe Romano Pontifici cum primis Cardinalibus de Jesultis competere
9 Episcopi Romani per aliquot secula satis seperq; prodiderunt, ipsos esse Amει Christo servatori ac vene pie tati. Fabula enim Christi Leoni X fuit, constituunt se vero Deo
oppositos Deos in Ecclesia, arroga do sibi ea, quae Dei sunt in constituendis novis Sacramentis, ac novo doctrina genere in Ecclesiam introducendo, ita ut ipsorum a vero cultu divino defectus, .
quum teste Paulo siu Qρωπο τῆλα- - Hu merito Atheismi nomine definire possit, quod comprobant non inullorum elogia, quibus Pontificem Romanum -ταλε νον ὴ σέβασμα efferunt&exititerunt, quod nempe contra Epistolas D Pauli possit statuere secundum Carolum Ruinum, qui
enim ipse docet fide nos justificari in oppositione ad opera lega lia hic opera simul justificationis actum ingredi decerneret Felinus, citante D. Pappo papam Deum appellavit, plures ejusmodi
abomina das locutiones suppeditabunt D. Pappus citat lo c. de olfius de Paparum potestate in caelo, inferno Terris Tom. r.
Lectio memoratacent. s. p. 1 9 o. quorum erroneas opiniones,
ne quid gravius dicamus tantum abest ut recentiores Pontificii seriptores ejiciant , ut potius calculo suo approbent atque in majus extollant Iesu itae enim ab ejusmodi elogiis in ipsorum libris haud abstinent Santa relius quippe in lib. de haeres ac Schiis. apostasia, cum approbatione aliorum Jesultariam edito Roma dicit Papa ct Christus unum tribuua Bellarmino, quem Doctore somnunem venditatu,simile qpid excidit lib. 6.de Pontis Rom.
85쪽
Dpapa inquiens erraret praecipiendo vitia vel prohibendo virtutes tenentur crecer Ecclesia vitia esse bona virtures malas, nisi velit contra conscientiam peccare. Eadem ferme Suvare incula at ins Om. I. q. a. arti c. 2. disp. 2. fecit i. Gret serus aliiq; quos in desperata causa Papatus oetii, lib. s. sect i capi.&i benevolus lector inveniet
citatos. His Cassandri in ossicii pii viri verba opponimus, sunt, inquit, qui Pontificem Romanum, quem Papam dici ininuantum non Deumfaciunt, ijsque authoritatem non modo super rotam Ecclesiam , sed supra ipsam fripturam divinam effer l, o sentenriam e divinis oraculis parem, im in ilibilem de regulam constituunt. Os non ideo cur non Pseudo Catholicos papsa appellare sis, imo indirecte Atheos, etenim ejusmodi tribuentes Papae, quae Deo conveniunt strenue αξέω . Cum Callandro Gerson Parisiensis Ecclesiae quondam Cancellarius jungendus serm. designis ruinat Ecclesiae in considerationibus de pace cons ut nihil dicamus de aperte Atheis, quorum catalogum vide apud Ples uin lib. de mysterio iniquitatis, Voetium cic loci egedini speculum Pontis Paulus 3 dicitur vitam aere ruam negasse, cujus historiam infra narrabimus. Capite autem hoc modo constituto, membra eadem erunt ac Cardinalium vitam Epicutaeam atq; Sodomiticam in aperto satis arbitror, exempla fini Politianus de quo Plelsaeus lib. de veris. Relig. Hermolaus Barbrius Patriarcha Aquileiensis ac plurimi Philosophorum in Italia anima impugnantium. confer Uo et dich. lo c. pag. 2I.i93. ac in Biblioth. pari. . de Athei sim. Jesultas ab atheismo , t immunes proclamemus, obstant, quae perverse tradunt de vera fide, dubitando, corrumpendo, adeo ut per i sos noraferme religio Palde recens a Ponti sic Romano creata a orabi Christian obt=ussu dicente Magno nostro Chemnitio inclesii i- tardoctrina consio quin assertiones veri Christianismi adversus fictum Jesu itismum a Bidem bachii consens Jesu ita: Christianorum, obstant etiam, quae in Theologia morali casu istica plane impia ac abominanda docent cons prioris nostrae dissert. pag 16. adeo ut ipsos pontificio offenderit politices artes Theologiae immiscentes, quod conspicitur in lynodo Parisiis sita Praeside Cardinali Perronio habita, qua in libro Bellar mini da Ecclesiae potestate damnatus est, ulteri u autem ne saevaretur ii lia
86쪽
orum tecit purpura Cardinalitia, refutatus etiam publice amo, istore Sorbonico Andrea Duvaho , Gravius quid statuit ea ipsa synodus in libros Schioppii, Sua regii de licentia haereticum Regem interficiendi, flammis enim tradendos curarunt; quod fatum e cani liber de controversia Anglicana expertus fuisset, ni Romanus Pontifex praevenisset condemnando eum Jesultae Marianae scripta plurima eadem censura Romae notata sunt, sicut&nonnullbs alios ejusmodi moralis Theologia libros indici librorum prohibitorum inseruerint ut Baiani i64O. aliorum, quorum decretum Colbniae postea editum aud recusum fuit. Reliquos eorum perversos in gregis Christiani detrimentum conatus videre licet in mysteriis horum patrum eorum catechis mori aliis , qui ex professis ea aperuerunt. Sixtum s. dicunt eorum lasciviam comprimere voluisse, decreverat enim, si ulterius vita concessa fuisset eos ad normam monasticae religionis adigere aut penitus abolere, quod utinam factum lg. Antequam autem ulterius ad causarum disquisitionem progrediamur, benevolum Lectorem admonitum veli. mus nos consulto reliquas vocabuli athei acceptiones praeterii Lse, ne actum agamus, quum Voetius saepe citato loco eas colle.
gerit, haud quidem distitemur obliqui illius Atheismi accusati
posse Libertinos, Enthusia sitas, Neutrales, Politicos. Machia vellistas , qui omnem religionem ad politices artes referunt , ac quatenus societati&Reipublicae utilis videatur religi , eatenus saltem aestimant, pro re conficta ipsit religio est, ad populum metu aliculus Nominis cultus ejus in ossicio continendum, quamvis autem hi Numinis alicujus cognitionem prae se ferre
contendant,fumos tamen vendunt ac in corde Deum negant atque sic directis Atheis annumerandi sunt Accusari etiam me. rito possunt quos in Gallia Dei stas vocant, qui Numine conces.so, ejus providentiam atque justitiam inficiantur, gallico diomata appellant se Degrues, item Esprit fari , eo denotant se nones se grues. hoc est, non facile falli, hoc vero sortem spiritum, id est confirmatos esse ad nihil amplius credendum, ut oetius refert. Cum primis hic tamen observandum arbitramur, ne nimis simus liberales in hisce vocabulis, quae horrorem legenti incutiunt, ac quae
87쪽
ictam id fa-isseis fiuita sicut
qua merito detestatur, usurpandis, neque cuiquam ait tibia et mus per malefactam consequentiam aut etiam leviculam ob causam, quod a quibus da hodierno tempore fieri consuevit. Exemplo sint Tvviisus secundum relationem Macco vii, qui Athei sinum dedi Upςor
est ex eorum sententia, qui necessitatem divinar iustitiae vi nil
tivae adstruunt. Et Remonstrantes orthodoxam nostram dei m Ee i. mensitate Dei eo nomine diffamantes. Censura Exam. cap. 2. p. r. p ir ω 3. enim dicunt periculose essentialem hanc praesentiam divinam , quam atomicam dei topicam nominant, credi, facilem
inde prolapsum ad atheismum esse , quam bene, hoc loco haud disquirendum est. Ejusmodi plura inveniuntur, neque nostrum est recensere pluribus satius terim arbitramur commodioribus uti vocabulis ad falsam sententiam, si revera falsa est quod de supra positis dici non potest, demonstrandam ..' Causa rara considerationem nunc instituentes sicco Sede praeterimus, quae de causis promoventibus a Voetio dictolo c. allata sunt, tum etiam a nobis in priori dissert. Ea quippe hic locum inveniunt, labem hic inserenda sunt, quae scopo nostro inservire possunt, ac a nominato Voetio haud ita explicata. De causis principalibus non est dubium , Diabolum Sc voluntatem nostram in tenebris circa divina immerstr esse. Sicut enim fraude Diaboli exordio mundi praesertim post diluvium genus humanum ex cultu unius Dei inim iam sensim est deductum Pessiti, de ita sub finem in alterum extremum , ejusdem magistri opera, provid. nempe in flectetur Et sane quum satis animaduertat i Num i Vi te humani generis hostis splendente longe lateq veritatis Evan 'fr μ' x gelicat lucri vix posse fieri Deorum gentilium cultum ut restituat, in id maxime incumbit, quo ab omni veneratione Nummis di. vini homines abstrahat atque avertat. Proinde varii mutatur instrumentis ad finem sibi optatum perveniendi, varios modos ad hibet quibus in istum barathrum homines praecipitet,priae si i nonnulli ob res adversas in hoc Atheis in barathrum abripitan tur. Etenim quum innocentes se arbitrentur &tamen infortunio aerumnisque oppressi quasi aceant in ejusmodi cogitationes delabuntur, ac si Deus non esset, aut si existeret eorum Mam mirrus gereret Alii vero in rebus fecundis Dei providentiam etiam
88쪽
velii care incipiunt perpetuum naturae cursum arbitrantes, neque callum judicem pertimescendum, quiescente eorum conscientia. rnter alias autem huius eheu nunc late sedi tandentis athei simicausas promoventes haud postremam dico ex cineribus iterum suscitatum inuidem plura quam prior corripiente fidei capita, Photinianismum, ea quippe tradunt atque docent, quibus f malis Atia ei simus nititur, suumque robur nanciscitur, ut de animae immortalitate, perpetua dormitione impiorum, neque ad judicrum, resurrectionem,aliaque plura infra prolixius exhibenda. Quod olim animadverti vigandus, que citat cum approbati O- , ne Proteolo de haeresibus in voce Athei. Voetius saepe citat dis'. in antid Generat . ad usus Socin p. q37. Et sane exempla hoc comprobarunt Neuterus enim atque Pastadiis ad Anti Trinita .rios transfligar ille in alium edismum, hic vero in Judaismum delansi sunt, ostendentes quantum hae sectae inter se distent, ac qui per ejusmodi diversas vagantur seditis a Christiana religione omnino distantes, an non facillimo negotio de omni cultu divino ambigunt, Dei que cognitionem quantum in se est removent, quod Photinianismo acceptum ferendum, utpote hujus incerti- udinis, ac dubitationis unicae causae lata ut metito illud sandri de Neu sero vel potius Neu serus de se ipso hic usurpamus, qui vult vitare Mahumeti sinum Gentilismum, imo Atheismum seu dire- etiam seu in directum, vitet ac caveat sibi a Calvinismo oocinia. pilmo, qtium impudenti a que audacter ita quidpu negant ut usque desines. ω, a. O negatione aut exceptione rabesse duda ν, Mahum eti-su, Genti Hosam vibreis tripturarum Christiani in adversari latam
porta Hi aperta ηι, imo 2 propriis placiti contra luant, modo adve/ ara ostio in prasenti disceptatione obicem ponant, ut Voetius in aliet id Generat. observavit.
g. io Jesultarum sectam hodiernam omnes, qui ea methodo muntur contra adversari0s, haud parum ad Athe istum conferre dicimus, nempe in directum ex quo deinde sacile ad i. re tum seu cratium Atheismum descenditur. Egit quidem de ea methodo Via et jus cum in disput saepe allegata, tum etiam in disputat de ud. hum. in rebus fidei pag. . in desper causPapatus lib. sect. r. cap. 21. ac peticula inde pro ventura satis ob oculos
89쪽
oculos Pontificiis posuerunt, ut rue delius in rationali TheolC-gico, proinde us omissis hoc saltem addimus nulli eorum misca Ole methodi Veronianae insiliens victoriam reportaturui a Socinianis, imo plures haereticos alios frustraque laborasI Gro .gorium de Valentia, alios ex P6ntis iis, Muieck Smigie lima Sucinianis sese opponentes , quippe qui remoto conseqtienciarum usu discursu ac ratiocinatione posthabita, nullatenus co vin c poterunt,&quidem primam controversiae aerticulo S. Trini t ztis mysterio, quod eo modo, quo per tot secula traditum est in Edclesia Dei consensu omnium Ortho soxorum Theologorum secundum praedictu novum υρη non extat in Scriptura Sacra Etenim metriodus illa nudum ibiti in verbum Dei ira, qturit . ut nustin locus m alium istumetis,obscuriis per magi clarum nolunriga eam propugnandam in se susceperum consequentias, repudiam argu-1πentationes bibosophicasscriptura quoad ipsa verba sementia pronuntier mitrivismusc. non esse mensu, quae sunt verbaDucis audimon tium ex colloquio Duriacens n. 6ia aut ut alii, volunt Oi c um Marchione ejusdem regionis institutum, quo in autore Gon' tertio Jesu ta nova haec methodus carpit. Eadem inculcat atque crebro repetit Jesuit Veron. methodo sua qua in vult ut cuncta quae internos lapatum intercedunt controversites, signate& expressis verbis Scripturae decidantur conspag. λ. is .i alios fra tres Valen burgicos scriptis hinc inde satis notis qui Gonterum' a Veromam ac in parte sequuntur, ut ipsim et testamur Me thodus Augustinianae p.r S. Vertim hac ratione plurima fidei capita subnecessitatem medii ad consequendam Eutem necessa ria, quae non αυλλεν, sed tantum in m δανοι alat verbis aeqtra pol talentibus continentur ab obligatione atque credendi necessitate ea luduntur, quo practo Christianae religioni detrimentum haud leve accideret, ita ut paulatim ad Atheismi barathrum haec methodus abducat, prout etiam Vedelius citat. loco ostendH, qui
tamen ne Omlnus Veri amans extitit, quum eandem nobis Lu-
theranis attribuit sententiam , i md a quibus pontificii Doctores didicerint hanc rationem qua veram totam doctrinam E an. gelii oppugnare, imo quantum in ipsis est evertere possint, quium tamen protestantibita ut vocat Theologos iacui minus illud verbi divinit
90쪽
divini appellatione veniat quod totidem litteris syllabis , sed
etiam quoad rem&per necessariam consequentiam in libris Canonicis continentur , peto ut Vedelio satis ex Brentio colloquio Ratis bonens, item ex Saxonicorum necessaria defensione dejZirgapsti Ger hardo quin ipso Luthero ob oculos ponit D. Doct.. cap. r. p.iso Johanne S. Musfect eruditini me, ut solet trast de usu principi a. Eseq. ition in controvers. Theolog. hujus ede ii rationali potissimum opposito. Tandem attendere jesultae quoq; velint Socinianismum hoc modo ab ipsis, qui eum tamen abominantur , pron O- veri , quum ex hisce nonnulli omnes consequentias relici aut Veronianae atque alen burgorum methodi inhaerentes, quippe ipsorum opinionibus ac causis contra nos in servienti, Sm altius odist 3 enim adversus Grauerum de Spir. S. coni. Scopperum de Trinit. Socinus item de Servat cap 26. lib. 2. 4n Trinitatis mysterio omnes consequentias collectiones missas volunt, quos sequi- Institui ci tur Ostor odus. Quamvis hi sibimet ipsis contrarientur, ubi enim 6 SiςQx xx thel in tueri expressis Scripturae verbis haud possunt, consequen- iri Pyg tias admittunt atque urgent, malcius in resp. ad nova mQnst
pag 70. alibi. D rii. Neque minorem occasionem Atheismo indire.cto&Athelitis p: ebent Pontificii, quum in articulorum fidei numerum ejusimodi etiam referantiquos neque Scriptura sac. nequerar o sana admittit judicia illa de reliquis Sanctorum Mariam
et cato :iginis experiam fuisse, papae primatus 5 spiritualis p testas, sitit, cujus p extu plurima pol tica peragunt at D.
turilbssi, guttiis virtus ac nonnunquam sub anathemati paena propolriint credenda, facile aute fieri poterit ut quu illa ejiciant,
simile judicium ut experiantur reliqui fidei atticuli, quium pro- hibitis Bibliis ab ipsorum nutu ac straminis doctrinii dependeat Letici Quaenam Bellar mino religio sit Christiana satis declarat, ejus captat alat praecipuum fundamentum Papae primatum constituen in epiliola ad Georgjum Blachvellum Archipresbyterum Anglum,qtuae addita est litteris Pauli . Pontificios dehorta ibus, ne juramentum a Jacobo .Rege Britannico proposirium prastarenti quamvis sui forsan oblitus quod in aliis saepissime ei accidit,li a de Rom. post cap ta fateatur Romani Pontificis primatum neque