장음표시 사용
91쪽
neque expresse in scriptura haberi neq; de jure divino esse
ergo Scripturae autoritas fundetur in Ecιlesiae aut boritate huJu vero insuccehione Papae in Petri primarum, inde sequitur Scriptura in sacram non esse iura divinioeilfundari in humana aut hortia te 2 ad humana confectur,ctophiiones redigi, qua quidem via est ad thesin compendi sit via sunt verba Petri Molinaei hyperaspist adversus Sylvestr. de Petri sancta Jesui tam ibi cap. 11. Nili usus a pC stata citante D. digre e Calixto eadem habet, misticiari infallibilita capit Ecclesia uisibii Gς ψy ct primo credita simul regina credendorum ceterarum est neque a P e pit Ecclesia credo ob aliquod aliud prius creditum. Quis non inde satis deprehendit atheismsi robur sinam nancisci, credunt hi non Deo, sed 'apae Romano , si Deo confidunt ob pontificis de temminationem , ut religionis Christianae fundamentum fiduciam concipiunt, Haud quidem arbitror cunctos Pontifici ad diei Theologos omnia haec Nilius placita approbaturos. ps enim Scripturae sacrae a meris hominibus partim aperte, partam etiam
occulte forsitan malis conditae sunt , verum unus nonnunquam revelat, quae aliis quidem pudor est proferre, corde tamen allensim praebent: Quid autem superest, nisi ut scripturarum conditores , qui Evangelium de Jesu Christo Dei viventis filio Mundi redemptore nobis praedicarunt, gradu, quem tot ieculis tenuerunt. det tirbentur, ac totum vacantem occupent nuperi Di Ca
vi, Decretalium auctores Rat mundus de penna. fortii similes,
qui nouum Evangelium de Deo suo Papa a. p. ao.2i es orbis terrarum domino, Reges'; Imperatores instituere S destituere potente an nunciant Quis tandem ignorat Pontificis Romani conservandae aut horitatis ergosius deqtie lesultis comprimis natam religione Christianam haberi parum ipsorum intere it quicquid credant, quos seducunt, majestas Papa serve tu modo incolumis hi sanae sunt clancularii , is, quod ex
perversissimis consiliis quibus principes ac Magnates corrum puni. ac bella intestina excitant, patet, quibus religio famulatur, ejus quippei bitae textu quidvis moliuntur,acs neque Deu ne que vita abiera detur, hi versantur in a talis principum , quae ibi agant multorum piorum querelae testantur effectus comprobant
quo nempe patriae dulcissimae ac religionis orthodoxae, si fieri posset,
92쪽
pollet, quod Deus clementer avertat, ruinam atque exitium accelerent Inhiant illi testamentis, venantur lucrum, quo et lam' ad cultum&religionem quid agere videantur, notant articulos erroneos, siti spectos,lcanclato sos, irreverentiales, haereticos schi L
maticos Malunt enim ipsi regnare populi Christiani malo, quam suo periculo Christi regnum promovere, per hanc α praeticam sollicitant multis magnisque promissis ad nefandam apostasiam tam specie religionis, Quam honoribus, divitiis. Ac sane quam obedientiam Christo servatori exhibendam e sui tae' elint, declarat Sectae conditor Ignatius epist sublecta libro qui
inscribitur regulae Societ. Jesu, Superioribus non secu3 ac C sto ipsi obtemperandum esse jubens, imo Iesultas caeco quoda voluntatu impetu parendi cupidae sine usi di ustione debere srri, alioquin periret celebr ida Obedientia ac simplicitas. Haec aliaq: nonne Atheismum promovent, qui da ii,in quos terminatur fides Laicorum, religione usq; de habita quaevis perpetrent, quaevis absq; pudore statuant, tu in rebus fidei, tum in actionibus humanis, exempla sunt Guignardus, Castellus Olod cornus, Garia et tus cilii de quibus consulas Molinari lib. defenc veritat. Geu hyperaspisten adversus sylvestrum
Petra. Sanctam libis cap . s Et ejusdem de Monarchia Ponti L.
Rom. temporali cap. 3. A. 3. r. Infinita etia quae a cujuscunq; religionis, ut ita loqui liceatiectatoribus agitantur, disputationum dissidia, quamvis ex accidenti Atheismum promovent. Etenim alii, controversa rum rerum haud adeo gnari, ut ex plebe alii qui, quidem politio. ris ingenii, in divinis tame haud adeo eruditi, quum, inquam, hi videant nihil ferme ejusmodi certitudinis in universa Christiana doctrina, quod non dubium novelli haletici reddant, imo si
familiaritatis usus cum iis accedit, suis interpretationi bos ac perversis glossis diversum a vera Christiana Ecclesia sensum aiungant, perplexi admodum fiunt eorum animi, a cui adstipulentur vix norunt, hinc facilis ad abjectionem omnis divini cultus delapsus, Deus quippe certo atq; ab ipso ne scripto cultu coli vult. Remedium autem harum cogitationum facile ex ipsis Bibliis atque veteris Ecclesiae consideratione suppeditatur quum perversia ejusmodi ingenia se m in Ecclesia ves Apostolorum aevo intro.
93쪽
. ducere haud verita suerint, neque destitit Satanas ea tum Christi . Corinth. sanguine purificatum zizanis suis inficere, ni Dei singularis V is . providentia obstitisset, totum corrumperent, proinde mirum
haud videri queat, si ejusmodi monstrra bellum indicent iterum Christiano gregi. g. s. Tandem Libertinismum viam px area gnato Α- theismo dicimus, qu cd satis confirmant exempla Italicorum Philosophorum Neutralistarum, qui ea libertate sibi arrogata in Atheismum plures prolapsi sunt, cons Voet. disput. Paralip. hinc providen tuam divinam sollicitam,tri philosophi juxta Aristotelis principia, vellicant animae immortalitatem, ut repugnan-.tem naturali natura cognitioni, quare vere scripsit Lessius sectam a the isticam etiam inter ipsos Catholicos vigere. Quanta autem in Italia & qui ex ea ob peregrinationem secum in alias provincias asserunt sit multitudo, quae ulrra naturalis scientiae sphaeram ascendere recusat, docent canones conciliorum, qui adversus hosilibertinosa Pontificibus ipsi sunt compositi verum quo propius fulmini papali, eo minus metuunt. Testatur etiam collegium Cardinalium ac Episcoporum, qui jussu Papae Pauli 3 peculiari
libello morbos Ecclesiae descripserunt, quem librum perpetuo quidem latere volunt Pontifex, verum opera Nicolai Archiepiscopi Capuani in Germaniam emanavit, referente Vergerio in annoti super Catas haeret tom. I. fol. 11 I. cons Uo et dic loc de in disp. de creatio pari. io Horiae Philochist. li, cap. . plures adjuvantes haud adducimus causas , quia, ut dictum, oetius hoc praestiterit, instrumentales, homines nempe disseminantes Atheismum ibi etiam referuntur. Nos ad causam materialem
f. Circa principium autem observandum est , pro
diuisa vocabuli athei usurpatione materiam quoque variam esse, quum non tantum Gentilibus tribuatur, sed ciis, qui Christiani audiri volunt. Interethnicos autem fuere alii qui omne Numen sustulisse dicuntur , ut de ejus existentia dubitarunt, quos alii excusant dicentes opinione hanc de illis invaluisse nul lam aliam ob causam, quam quod obloquerentur abominandaevid. Morni
reliquorum gentilium opinioni de Deorum multitudine ac in de veritat.
94쪽
Iacoo Mart certam arbitrantur, an omnes isti Numen negarint. Epicurum defendere satagit Galfendus de vitin morib. c. lib. . cap. i. Vete- eoiis 'hi riori basillis nψnnulli addunt gentes nonnulla a nobis remotissmi Philos sinas. De Sotaidanis extremas Afri ae oras inhabitanti biis resertes' hi se Thomas Herbertus Anglus in peregrinatioris sua, quod ipse ut
lo signo aut percontandi axione quicquam inve ni re potuerit, oin argui possit Sotaidanos eos, cum quibus versatus sit, vel unam
fuisse eligionis scintillulam, Deum vel psum , caelum, infernum aut aeternitatem illis suboluisse Verum si plures sint, qui eadem tradant cum Herberto de Asiae de Ameticae nonnullis incolis,
quod Socinus praelech. Theol. cap. 2 etiam evincere conatur asserens non Hagulos tantum aliquos homines sed integros in novo occidentali Orbe in Brasilia provincia popillos inveniri , qui nuPuin penitis seu- sum uisustulonem divinitati alicuiu habent, nullatenus tamen vero
consentaneum est omni Divini Numinis notitia insita cavere, quippesulco scientia cuilibet satis hoc dictitar. Non quidem di L
flemur gradiis ultas notitiae esse, quin tamen omnem cognitio nem supremi alicujus directoris ac Legislatoris legis innatae adultimum usque vitae halitum P i/ως roia delictionem continuenis
tur ut nunquam actitati quadam cogitatione in hanc propositis nem serantur esse aliquod supremum Numen, haud immeriti, disquiritur, nobis satius videtur a stirmantem sententiam amplecti, quam cum nonnullis negare aut in dubium vocare, qua de re cons. Voe tam disp. dea theis Fabrici Hei det berg. Acad. ProfecTheolog deo Me litationes, quae ab hoc crassissimo, sit venia verbo, Atheismo illos per Africam. Asiamin America populos liberant pa 8 seq. optandum oret, in iis, qui Christiano
nomine in seniri volunt atque appellantur. ejusinodi monstra haud inveniri, ast proh dolor contrariu experientia clamat perhibent quoque historici hi quos excutere haud propositi nostri est. Complures, inquit Lesiius, Iunt hodie, qui divinitatem animo negant, non tamen ita passim fiunt noti remant enim silentio hoc mUerium m lauetum, nec auster stare, nil apud familiares. Aliorum atheitatis circa divinam providentiam animaeque immortalitatem versatur, qui ha e concesso Numine vellicant aut in dubium revocantiqui tamen pauci admodum erunt, quum concesso Nis-mine
95쪽
mine ejus directrix providentia negari nequeat, qua concest miI- non ero consentaneum, quod sine vita huic imposito post funera anima superstites praemia vel poena maneant. g. s. Quum autem inde de existentia Numinis divini. ejus providentia atque anima immortalitate argumenta varia extent, prout videre licet apud Lellium lib. de providentia Numinis stipremi, atque animae immortalitate contra atheos&ῬOliticos&alios magno numero a Voetio allegatos, paucis hic res peragenda videtur. Ante omnia autem ejusimodi derisoribus supremi Entis, quae ex natura depromi postulat maximeque ad ἀ- π ει eos adigunt, argirmenta cunt adhibenda. Receptam autem communiter methodum quare de relinquere debeamus, haud videmus, cumprimis Θαα- ν Paulum hic praeeuntem habentes, qui tum ex innata notitia, tum ex acquisita per contem plationem mundi pariter atque hominis nobilissimae in terris, creatura divinitatem quandam deducit Accedit Paulum, ut convenit ac par est secutos est Veteres Ecclesiae Doctores. Haud
ignoramus nonnulli os ab hac methodo probandi divinitatem discellii in secisse, alii quippe dicunt ideam divinam arcte nobis insitam Numinis existentiam probare cons Schockium hanc
sententiam examinantem de cepi libri cap. IS. Campanellano
va etiam asteri, de quibus consulas oetiti di et o RemonsΤran tibus placet sequi plana, facilia brevia ex signis, miraculis, pro Coiisest distiis, ex quibus palmarium argumentum formant Lessius ti λPa siccdem pro argumento divinitatem probandi miracula ex sacroco in I . 'idice affert. Nos quamvis cuneta examini haud subliciamus, tamen ejusmodi argumenta ex miraculis desumpta prae primis quae in sacro eo dice continentur,pra: fracto Atheos, ut omnem Scripturam aeram respuentes, hauci con Vincere arbitramur, tum etiam quum ex divinis voluminibus cognitioDei hauritur,ea nos de humana, sed divina creditur, quod si autem Atheus quidem miracula vel ipse vidit vel saltem vera esse concedit, hand negannis, quin Divi me naturae exilientiam probent, utpote qua altius quid, quam finitae competat potentiae, involvant, effectetis autem ad suam remittit causiam effectricem Methodi receptar, ut dictum, insistentes Numinis divini existentiam probamus ex
96쪽
eognitione seu principiis communibus innatis, ex quibus 'G- noetica illa Dei notitia originem ducit, ita tamen, ut quae ab extrinsecis objectis desumuntur argumenta κοινων νοιων auxilio carere haud possint quidem atq; in cordibus nostris
manifestaturNumen d num, verum non tam explicite, qua virtualiter, ratione communium notionum nobis congenitarum,.quibus mediantibus citra disquisitionem nimis prolixam mens nostra nobilissimum aliquod Ens non tantum extra nihilum, verum etiam a reliquis Entibus distinctum,apprehen dit, egregie hoc explicante Apostolo ex lege mentibus nostris inscripta. Eleis ni mea lex ad legislatorem deducit, eaque perspecta, autor ignorari nequit suggerit natura legislatorem, quia legem habet impresiam , ex quo etiam provenit adeo abjecti atque obtusi vix quemquam inveniri ingenii, quin, ubi intellectus suum exerito filicium, superioris cujusdam entis esse non concipiat, cum mens anima de autore itincipe suo admonetur,nullus qui e qui non cum principuis otione idem prima nativitatu intretaui non si ingenitum, non Upxum,imo ipsi pene ingenitatibus matru non impressum, non insitum, esse Regem ac Dominum, cunctorum quicunque sunt modera. isib i. advers. ωem, ut elegante Arnobius loquitur. Ex quo. etiam proveniti Gent quod natura a nullo Numine agnos cndo atque colendo penitus abhorreat. Etenim si sibi homo adeo facile hoc persuadere posset tanto labore studiis virtutis atque honestatis non incumberet, qui ii potius in delitiis hisce mundanis corporis acceptis tempus tereret. Summu sane bonum ex porro instinctu aberit vita omni . bus sceleribus ac vitiis tradum, promiscua libidines ac quicquid modo 'uae appetitu corrupto sed mala quaeque arridet bonum erit summum, quippe nullo existente qui vindicaret Numine, quo pacto infra bestias hi Athei se dejiciunt quae promiscuas fugitant libidines injuriasque a suis depellunt aucem hanc con- genitam, quod pestilensa execrabilis Atheorum colluvies non
tam rationum pondere argumentorumque machina, quam a Dsectato quodam errore nequitiae suae favens extinguet conatur, Rom. si filis mentis tenebras indicat, vel ut Apostolus loquitur profert
redi αυτων πιδ ut, neq; lumen hoc nebula Socinianorum obfuscabit quam
97쪽
quam splendenti huic luci obducunt, argumento ex patefactione in prae 'divina desumpto, quot enim loca, quot gentes populo Judaico ς' Thς i remotissimae quibus defuit patefactio ea , Numinis alicujus co .gnitione vero minus destitutae fuerunt. Sane haec naturae princi pia Atheorum exectat dam vetaniam& furorem cyclopi cum retundunt non permittendo ullam gentem esse usquam adeo extra legem moresque relectam, ut non aliquem Deum credat quae deniq; hosce virulentissimos serpentes Dei que ac religionis omnis os res ac contemptores causa permovet, ut naturae populorum in universo orbe consensu probatae bellum indicant, quae ratio ipsis persuadere potest, utCreatore ic servatorem benignissimum ejiciant stultitiam verbut Scriptura appellat, accersitis argum et Psal. 4b rum simulachris defendere satagunt, atq; sic Sophismatum fumo atq; fuco υνδε ις α o natura inditas obscurare, cum primis Dei existentiam propterea negant, quod optimi quiq; pessima pata coguntur, pessimis vero optima quaeque ex voto eveniant, hoc argumentum maxime praemi Sextus Philosophus, e videre licet apud Valle sum, per quem si intelligit pyrrhonarum hypo philo inplat hypo Geon scriptorem, haud videmus, quomodo G iliari queant, sὴς γῆ p quae citato libro habentur, quo de Scepticis, qui quidem in reli 'i' ' quis ουδεν Ἀταλιαμ βανοντες, οῦδεν ἰὼ νῖς, ραὸchirbnuntiat, eos vitam communem sequentes, nulli autem opimovi adhaereUte dicere, esse Deos, ct colere Deos, ct providentiam ipta attribuere. Neque propo situm argumentum execrabilis h. 'noni o robus, verum S plOS nonnunquam maximὸ perturbat, cujus rei testis idoneus sancti Osimus David Ast pios consolatur atque erigit suave illus qui psal. 37 Deum diligunt, omnes eorum vel optimum finem sortiunturi neque infensissimi illi natu cie Dei que hostes quicquam prie sidii in hoc argumento habent. Parum enim in cieatorem aequi, parum religios ejusmodi sibi fingentes Numen, quod ci vitis Magistratus instar perpetrato scelere justum supplicium desticie tacta-jus Majestas legibus Romanis se adstringeret, ac si sanctissimo Numini alius modus haud superesset, quo pio tum perpestas laobores Mangustias praemiis condecorare posset, circa malorum vero impioru facia justitiam suam vindicativam pro scelerum gra. vitatem non exercere o miseri ac caeci homines, humanae ac po
98쪽
liticae providentiae Dei Ter Opt. Max providentiam comparantes, Creatorem creaturis ad ulciscendam piis illatam injuriam, improbos vero sine cunctatione puniendos subjicientesci Non. De Deus liberrimum agens anne ullis mortalium ex justitia, idque secundum eorum merita praescriptionem , mala prohibendo ab ipso seu benefaciendo obstrictius estZ anne mala . quae bonis accidunt in optimum potest convertere finem 7 Quis inde non videt , qualem sibi pestilens haec pervicax a theorum
turba Deum vocitata atq; ob quam cansam remotum contendant. minus vident Sanctissit mi illi Numinis contemptores justitiam eam divinam urgendo idque ex momento commisit acinoris benignitatem inexhaustam ollere , hanc vero circa impiorum malos comatus nonnihil admittendo, quo resipiscant, Dei justitiam vellicant proinde tibi Deus ne discors appareat, sic lusti . tiam exercet, quo abundantia bonitatis nihil detrahatur sic mi sericors, quo Gustitia locum relinquat, grati te suae rejectae vindex acerrimus: Ejusdem ne dica an deterioris conditionis reliqua eorum iunt argumenta,quibus semina religionis atq; cultus divini in nati penitus sibi eripere conatur, quoetum tamen ex theorum secta multi stupore atq; socordia pinius, quam rationibus
nata principia exolescere patiantur, interim tamen miseratione potius, qua operosiori refutatione digna sunt utpote qui venera. dum illud Numen captu suo accommodant, no prout existit ac quod amodo naturali cognitione percipi possit, iuxta eoru eheu ldepravatam atq, finita mente, qua infinitam illam essentiam, cui- Eccles eta que oculi de te millies sole lucidio rescinspicietes omnes vias hominu, considerantes in absconditis partibus hujus inquam naturam non modo qua dante nus apprehendere qua conceptu ad arquato exhaurire conantur, proinde etiam hominum more de ea
loquuntii r Plinio ob multiplex, ac triste ministeri u si rebus humanis prospiceret&gereret cura, Numen haud videtur admittendum esse, ob impotentiam simul, qua mortem sibi consciscere
nequeat, natura: q; potentia esse, id quod Deum appellamus ut I. lib. 2. dicit, quςS ali a an non humana resipiunt miseriar non inprovidendo, sed defatigando ponere deberent, neque illud, quod
cum sanctissimo Numine pugnat ipsi et tribuere. Ut nihil dicamus de Ethnicorum athei sinis, qui quidem Numen aliquod videntur
99쪽
dentur agnovisse, verum qui omni intelligentia careret animsit bus, soli Lunae, ac cui rei non id venerabile nomen attribuendo, hi adeo excaecati fuere ingenix ut quum innatum illud lumen de Dei notitia delere nequiverint, iis tamen rebus, quae insensum incurrerent, acquibus nihil minus, qua Numinis nomen conveniret, vel ex residuae lucis congenitae collectione titulo eo honorare&adoratione prosequi Voluerint confvio I 2 23. f. ri 6. Aquas ea haec de congenita Dei cognitione, quae ideo hoc nomine venit, quod ex impressis ac congenitis principiis pro manat,&ex quibus ut universalibus ac directivis cognitionis nostra bene Lio ratiocinii abstractive colligendum est, Numen divinum, quod nos brevitatis studio pluribus hic praesta.
re haud possumus pauca tamen adducemus. Et quidem nobis, salvis interim diisentientium, qui nos non latent, judicio, haud videtur hujss propositionis Est Deus, seu Ens aliquod infinitum ac inde pendens ejusmodi evidentiae ac certitudinis, ut citra ullum discursum admittatur ab eo, qui non tantu negaret vel in du-briam traheret, sentetiam, cujus intellectus antea vel institutione parentum aut praeceptorum cognitione hujus propositionis non
fuerit imbutus. Quam nostram opinionem comprobat tum quod Deus no cadat sub sensum, ex qui b. tamen origo scienti in ostrae, tare cepta communiter, Theologis&Philosophis divinitate evincendi methodus. Etenim si aequa lance perpendimus, quas innata suggerant principia rationes, quas item conscientiae &ctamen subministrat, liquidum erit, discursum abesse non posse. Ut de priori autem constet causarum effectiatim series perpendenda
semperi supponimus jam principium illud generalissimu: omne aut est aut non est quae hoc modo procedit, quicquid existit aut a seipso aut ab alio mundus ac quςjneo sunt existunc quum nihil sui ipsius causa sit, neq; progressum in infinitum humana ratio
admittat, unde tandem ad primum aliquod reliquorum omnium causam effectricem pervenimus, quod eodem naodo circa materiam formam atque finem procedit. Conscientiae testimonium
itidem ex discursu desumitur Metus enim, qui ob nata facti ob oritur vindicantem superiorem, gaudium ex bene gestis eri, uneratorem exhibent. Pr Ozime autem e hisce principiis deduci-
100쪽
tur. Est Deus, quippe particularium principiorum ratione illius universalissimi supra dicti primo primum, quam vis in omni conceptu qua dante nus implicetur. Scholastici Doctores aliique ex re entioribus circa hanc propositionem maxime digladiantur, quihicrepetere aut examinare nostri haud est iustituti Acqui fit a aute cognitio Divinae naturae per opera hujus aspectabilis mundii per ratiocinia etiam, quod neminem negaturum duco, habetarr, quaqua visum oculi flectatur,suprema infimari quae circa hominem sunt intuendo quemcunq; conceptum obiectivum, ut philosophi loquuntur proponendo Dei sapientia, atq; potentia elu cet Haec namq; cum finita sint, majus quid causis estici emi inesse arbitra dum est Scite non minus quam vertTertullianus loquitur Deus, inquiens, habet simonia id totum in quo sum vi id totum quodpum Q. Prospiciendum autem ne objectis inhaereamus penitus, ut ulterius, quo nos ducunt, mentem non elevemus, hoe quippe omnis idololatriae origo, quod etiam via ad atheismum Proxima naturae coelo&terrae cuncta adscribentes haud te cuyac si per semetipsi hanc vim atque facultatem haberent, quo fit u plurimi praefertim Italiae Philosophi ultra hanc naturam ascendere nolint inde& nomen Neutralistarum sortiti stantiqui crea- tirris alii xi creatorem inficias eunt seu de eo cognoscendo parum allaborant. Un des mysteria fidei Christiana risu excipiunt, quibus vere competit illud Pet. a. cap. r. v. a. quod sint ι tam m Mosa αίων α φ ξ ν rem velut bruta animantia quae
naturali impetu feruntur, facta ad eum finem ut capta intereant, ea vituperantes, quae ignorant sua ipsorum corruptela interibundi. Eadem fere de eiusmodi Neutralistarum non cognitione exce dentes,ac qui cum morte cuncta interire putant, quod non potest non ab ejusmodi qui se a supernaturalibus m ψυχικοὶ, ονευμα εχοντες Jud V 9 separant habetJuda, epist. v. io. τω ὁ -υὸν ἡ δε ει βλαστ :μου N - δε νυσταῖς τα κλογα ζ et Ἀσαν-- is, ὀ τουτοι φθείρα Θου. Vae illiS confra oetii disput pari. . Ι72M librum Sapient cap 3 9 Aliorum athei sinum circa Divini Numinis provi, dentiam animaeque immortalitatem, quem antiquis philosophis