장음표시 사용
81쪽
LII sumanarum repone, litterarum humanarum vel humaniorum litterarum, vel brevius & lati nius, omnis humanitatis . Nunc, ut mus eum rariorum speciosiorumque plantarum , animalium , fossiliumque locupletissimum explicet, rerum naturalium amplissimam supellectilem vocat. Alfeniana igitur lingua res humanae, quae omnia ad humanum genus pertinentia , bc rrs naturales , quae quicquid caelo , terra, aere, aquis continetur, complectuntur, ad artissimos politioris litteraturae , & ad mus eum physicum rediguntur. Regia imperatoriaque magnificentia instructa atque aucta sunt omnia , ubiquererrarum tanta totque mirabilia non alio visuntur
loco quam hic . Ut , Aristotelis sententia, motus est in fine velocior, sic elegantia Alfeniana in fine luculentior est . Ubique terrarum tanta totque
mirabilia non alio visuntur loco quam hie. Intelligis Lande, quid sibi velit Alfenus tuus dicens , ubiqae terrarum, & subjiciens non alio visuntur Ioto quam hic: An puer grammaticalibus rudimentis vix imbutus tantopere desperet 8 Pro ubique poni debuisset nullibi, si latina vox foret. Cum vero nullibi latina vox non siit ; quisquis latine scienς, facile dixisset : nusquam, vel nusquam gentium, vel Non
alibi, vel non alio in loco tot tantaque natura miracula spectantur . Inter haec autem miracula longe maximum est Alfenus ipse , qui cum latini. sermonis ignarissimus sit, latinam epistolam Ampl. doctissimoque Cardinali scribere ausus fuit . Mu. es tamen apud nos plebeja ita sex fellulariorum, , viligimi vi ices, qui fortuna miseri, voluntate per . diri ipsum fellae opus quaesius quotidiani loco haboni,
82쪽
neque ipsa praeferυ da in aestate sibi partunt quο-
tidie docenr , discunt nunquam , ita exbtimant DLmum habere quotidianum quaesium , ut quem doctum Giνum honestum in civitate suspiciunt , calumnia
turpi iuurunt, eique oblatrantes occurrunt, conυiciis
σου . e triυio arreptis assciunt , oe quum pessundarσυerbis Golunt , iis non obtinent, nihil aliud faciunt , ut naυim in qua ipsis navigant perforare coventur ,
proximique funx, quos fluctus absorbeat . Hic Lande, nisi tu, qui Alfeni sensus, mentem, animum, animamque ipsam pulchre calles, interpretis mihi vicena praestes , frustra ego Cl. Viri sententiam inquisiero . Etenim in tota epistola neque prolixior, neque sublimior, neque implicatior, neque insulsitor , neque injuriis confertior periodus invenitur . Ita prorsus , Quiritalle, respondi, faciundum fuit. Nam sicut nocturni festivique ignes artificiales tonitruali fragore magnificentius finiuntur ; ita epistola meris elegantiis, leporibusque, dc argutiolis tota diffluens , prolixiore 3c aures animumque terribili inconditoque boatu percellente periodo claudenda fuit . Et si, argutissime Lande, non hac periodo clauditur epistola, ut inquis; lim: tamen sic fini propinqua periodus est, ut pro e trema haberi possit . Deinde a te scire pervelim, qui sint fellularii, adversus quos immane quantum Alfenus invehitur: plebejam faecem; vili mos opisces ; fortuna miseros; voluntate perditos; fellae opus quaesius quotidiani loco habentes; praeferυida in aestate sibi minime parcenus ; quotidie ὸocentes, disien- res nunquam ; doctis honesisque Viris turpes calumniat inurentes , oblatrantes , eonviciisque e trivist
83쪽
arreptis animo quidem ossicere optantes, re tamen non ossicientes; quin navim, rn qua ipsi navigaor, perforare sonantes, proximosque , quos fluctus absorbeat, vocans λ Aut, Lande , fellutarii, de quibus Alfenus loquitur , vere, ut ipse assirmat, tam &viles , & scelerati sunt homines , quam ipse notat, ac merito totius eloquentiae, eruditionis, Contumeliarumque viribus eos insectatur ; aut, quod minime credendum est, gravem aliquam ab selim lariis hisce injuriam acceperit ; quamobrem ei Siratus, decoris honestique oblitus, a turpibus, Ripsa proletaria plebe indignis verbis J. C. Cl. &Pandectarum Iurisque Feudalis Antecessor Ticinensis abstinere potis non fuerit. Recte putas , Majο, respondi : nam Alfenus , quem ipse intus & incute novi, ita sobrius, modestus, prudens, atque ossiciosus est , ut nec verbum paullo anceps, nisi justa magnaque ira commotus, proferre ausit:.Alfeno , mi Quiritalle , pudore ac doctrina haud parem invenies. Si ei superstes fuero quod cum illo ita pactus sum, ut si vicissim ille mihi superfuerit , tantundem mihi faciat historicum elogium tanti Viri cum litteraria reξublica communicabo, quo cum acre ingenium eius, tum egregios
mores, & multiplicem reconditamque dostrinam singillatim enarrabo , atque in primis auream illam praelectionem in Pragmaticas Neapolitanas quae J.C. incomparabili apud imperitos malignosque invidiam tantam peperit ) commentabor . Nec me quicquam movet , quod Vir Cl. ab nostris curialibus non intelligatur. Nam, ut ex eis, quae
84쪽
LVt quae huc usque notavimus, apparet, Taciti aemulator Alfenus, morosis tuiS grammaticis tantum non obtemperat , ut contra perpetuum eis bellum imtulerit. Minus etiam offendor, quod Vir Cl. locatorem oed tum pro conductore , 3c conductorem pro I
eatore sumpserit ; & quod hujus generis sexcenta
incogitanter inscienterve peccarit : haec enim nobilissimius I. C. velut grammaticalia , aspernatur. Alfenus meus, Alfeni Vari antiquissimi I. C. heres & sectator , Verborum etyma & significationes, non grammaticorum , sed suopte ingenio arbitratuque statuit . Proinde soloecos , quibus vulgares nostri sellularii grammatici ejus orationem scatere aiunt , ceu Plautinos sales leporesque maxime admiror. Hoc pacto, ornatiss. Lande, nihil tam erit absurdum , quod te judice , praeclarum etiam, atque imitandum non siti Ecquid tibi videretur, si modo dixerim: vide, ne tuo ista infatuabere doctrinal Et ego: id vero, egregie Majo, absurdorum longe absurdissimum est : nam quis adeo grammaticae rudis esse potest , quin sciat, particulam ne ad subjunctivum tempus verbum ablegare Proinde, dicere debueras: vide, ne ruaissa infatuere doctrina ι Ita ne putas Lande Z Ita prorsus . Atqui quod modo dixi , id meum. non est , sed Alfenianum p puerique, cum aliquem, urlitterarum inscientissimum traducere volunt , Atre finianum hoc maximo risu proserunt. Tua Vero haec est, Quiritalle, ex tempore excogitata cal mnia , ut me imprudentem imparatumque oppri
meres, atque ab amicissimo doctissimoque Alfeno Riationares. Verus sum Lande ; ac si mihi non
85쪽
LVI credis vel hos adolescentulos, vel alios interroga, e quibus δc hoc & alia pluscula agre itis elegantiae. plenissima Alfeniana dicta cognosces. Sed ne fru-1tra tempus altercando teramus, mellitissime Lande considera , quot in proposita periodo absurda ,& menda occurrant: Non es ramen apud nos ple-
lda illa sex sellulariorum , vilissimi opifices, qui
fortuna miseri voluntate perditi ipsum: fellae opus quaesus quotidiani loco habent. Quodnam hoc constructionis genus est Θ Tum si , ut ait, fellularii, mitissimi opifices sunt, necessario miseri, & proinde minus liberali aut pudico vel ut Alfeniano
verbo utar minus decoro ingenio , atque adeo , & toto anno, seu rigens hiems, seu ver pluvium, seii fervens aestas , seu in salubris Sc varius autumnus fuerit , quotidiano quaestui addicti esse debent . An isti nobiles , opulenti, ossiciosique so-rent , si desidem vitam agerent , & noctu vias obsiderent , & obvios spoliarent & interficerent Θ' Num injuria in opere, seu opificio, e quo victu risibi comparant, seduli assiduique sunt Θ An sellulariis hisce, tam felicibus esse sperandum fuit, ut, quemadmodum Alfeno magno contigit , e patriae vocarentur , in Insubria sedem collocarent , ac splendide opipareque viverent Τ Alfeno , utpote viro omni occultiore doctrina ornatissimo , tam esse beato , jure quodam suo sperandum id fuit; ceteris vero pinguiore ingenio , levioreque scientia praeditis, non item. Propterea ineptit, vel potius delirat, Alfenus, velut probra objiciens sellulariis; quae , si recta uteretur ratione , eis magna: . laudi Verteret . Selia autem opus , ut candide fatear, quod
86쪽
quod sit, nescio. Sella enim multiplex est , ut burulis 4 quae perhonesta fuit; tum alia, quae fami liarica , aliterque Patrocliana dicta; alia quae maatronalis ; alia quae obseraricia; alia quae arcera, seu lectica ; alia denique altior , planior, latior, &magnificentius strata , qua jam aetate confectus, honoribusque maximis perfunctus , pompa quarta maxima, succollantibus e nobilissimo Pollinctorum
collegio quatuor si suffecerint valentissimis juvenibus, efferetur incomparabilis I. C. Dominicus Alfenus Varius Antecessor Ticinensis . Quam ex
his sellam Alienus intelligat , difficile dictu est . Potissimam vero fellam, Augete , omisisti. Quam ΤDoctorum, sive professorum, quae Vulgo cathedra, 3c eκedra dici consuevit. Sellam hanc tecte innuit Alfenus , quam tu cum tua tanta sellulari eruditione , ne opinando quidem indicasti . Nonne in mentem ' tibi venit illud Ciceronis ad Atticum: Maloque in illa tua sedicula, quam habes sub imagine Arsotelis federe, quam in istorum fella curu-ιi P Sella igitur, cujus fidicula & fellula diminu.
tivum est , pro philosophorum , rethorum, aliarumque cliberalium disciplinarum professorum cathedra accipiebatur ; tantumdemque de Medra intelligendum est, velut ex alio ejusdem auctoris loco palam fit: Ostiendi inquit , eum sedentem in exedra , oe cum C. Velleio Senatore disputantem . Ceterum cathedra, ut tibi notum esse debet, hoc distabat a fella, quod illa sublimior erat, & suppedaneum habebat atque umbellam. Quare cathedra, vel exedra primitus doctorum professorumque, deinde vero Pontificum etiam, .& Episcoporum Ec-
87쪽
LVIIIclesiae propria fuit, atque est sella. Sicut igitur e
cathedra .fit cathedrarius. non autem cathedraticus,
ut vulgo creditur in; ita ex fella , quae cathedrae aequi pollet , sederivari potest sellularius minime vero fellarius , qui aliud significat sive Alfeniano sensu cathedrarius . Proinde, suavissime Quiritalle , hoc fellutariorum nomine ludens Alfenus, non viles artifices , qui sedendo opus suum conficiunt, sed liberalium studiorum professores, & proprie cathedrarios appellavit. Quam ob causam 1 ubdidit, eos quotidie docere , nunquam vero discere. Quamquam enim docere & discere tam litteris, quam artibus commune sit; tamen ob excellentiams ut aiunt docere & discere de litteris, liberalibusque ceteris disciplinis speciatim usurpatur. Erudite accurateque, mi Lande : Alfenum Vero, cu
jus eruditio, quam & modica, & retusa, & rustica sit , ex hactenus dictis luculenter perspicitur, huc spectasse , incredibile mihi prorsus videtur. Ad haec , etsi recte ex vocabuli etymo, & duplici Ciceronis loco , atque ex totius sententiae complexu , fellularios pro cathedrariis, si ve lycei pro-jessoribus interpretatus es; tamen nullius scriptoris auctoritate probabis, doctores professoresque litterarum, fellularios unquam appellatos fuisse. Contra artes fellulariae, & artistes, aut opifices sellularii , apud. Veteres, & maxime apud fur confultos, sequenter leguntur . Postremo haud probabile videtur , CL Virum Alfenum , qui & ipse cathedrariμs est, atque ab Alfeno Varo cujus, ut heres, no men. assumpsit recta originem ducit , tantopere munus pensumque suum contemnere voluisse. Scb
88쪽
te tu quidem disseris, Quiritalle; sed, ut tῖbs di.
xi res habet . Postquam enim nec semel, nee iterum , sed pluries ab nostro lyceo Alfenus eje. Eius fuit, tanto in nostros professores exarsit odio, ut eos non alio, quam vili fellutariorum artificum nomine appellare dignatus sit . Nec, si aliter di xeris, .ullum sensum ex universa periodo colligere poteris Quin , ut omnis tibi scrupulus evellatur, verba illa perpende: neque ipse praeferυida in uesic te sibi: parcunt , quotidie docent, di cuui nunquam, ita .existimant Divum baber' quotidianum quaestum. Quibus sane verbis apertissime nova Lycei constitutio notatur, qua factum est, u dies scholastici
qui olim XV. Kal. Quinti . finiebantur, ad usque ΙΙΙ. Κau Octobr. prolati sint; atque inde, ut ipso
aestatis fervore , quo corpora exsolvuntur , atque acribus studiis minime paria ingenia sunt, prosesse fores docere cogantur. Potest ne verbis 'his sensus
alius inesse Ζ, Vicisti Lande, sic est. Nunc quidem,
ut cetera intelligo , quae me tran versum egerant
de quibus mox dicam ); sic ex quaestu quotidi
.no , fella, oe fortuna miscris , voluntate perditis, aliisque vocibus, queis, ceu praeclaris titulis, Al- fenus 'tuus , sapientissimus pudentissimusque, litterarum doctores nostros decoravit , loci cujusdam Ciceronis mihi recursat species ; qui quidem locus , si bene memini, in quarta Catilinaria finem 'Versus exstat . Mihi quoque , dixi, Maio, hujus
loci aliquid animo obversatur. Ac ne memoriam torqueamus, ecce tibi Ciceronis orationum tomus,
quo Catilinariae continentur. Et ille statim para
tum venisse, Alsiene, credidi locum reperit, mi- H et bi
89쪽
Lxhi legendum dedit , R cum tuis verbis contulli. Ego illa. tantum verba proferam , quae ad rem tuam faciunt : Quare , inquit Cicero, nulli sunt inυenti ram aut forruua miseri, aut voluntare perdiri , qui non ipsum illum fellae, atque operis, πquaestus quotidiani locum . . . . . falυum esse υ ιint . Quibus verbis cum ipse nonnihil conturbatus essem , protinus acer hostis animosior factus, dixit: vides, Lande, quam diligens imitator, descriptorque auctorum sit Alfenus Τ Quid inde ξ mi uiritalle , respondi . Quotusquisque hodie non ita scribit Z Quin satius effet, sic eos omnes facere, qui per sese boni nihil praestare valent. Hoc autem , Lande, non est scribere, sed describere, sive potius suffurari, & aliorum scripta corrumpere. Verba, phrases, sententias ipsas ex auctoribus sumere, non modo licet, Verum etiam est necesse; integros autem locos non licet, nisi auctoribusi piis allegatis. Quid, Majo , dicis 8 Non licet nobis igitur celebres auctores imitari Z Imitari tum
licet, tum etiam oportet optimos auctores, Lande. Alfenus vero non imitatur, sed aut exscribit, aut permiscet, aut depravat auctorum locos. Nam fortuna miseri, voluntate perditi, integrum delumpsit, suumque impudenter secit. Sellae autem opus,
quod Alfenus dixit , omnino corruptum est ex Ciceronis verbis illis qui non ipsem illum fetiae, μ'
que opstris . . . . locum falvum esse velint. Cicero
dixit , neminem ex egentissimis flagitiosissimisque inventum esse , qui suae , & operis , 3c quoius quotidiani locum falsum esse non vellet. Et recte quisquis enim certum, liberum , tutumque locum,
90쪽
in quo sedeat , 3c opus suum sectat unde opisi. eium dictum est atque ex illo quaestum quotidianum sibi comparet , percupit Sellae Vero opus quod quisque, ipsa cogente natura, quotidie uitae valetudinisque causa , explere consuevit nova plane locutio est; qua, si Cicero usus esset, universo Senatui, ob Catilinae conjurationem. nondum penitus exstinctam, moerenti trepidantique, tamen risum expressisset . .Cum his igitur urbis Romae
miserrimis scelestissimisque civibus quos Cicero , insignibus illis verbis , fortuna miseros , voluntaxo perditos , descripsit ) Alfenus tuus, vir modestissimus, nostri lycei professores comparati Jure quidem, Majo, ob haec Alfeno diem dicis. Attamen homini natura irritabili , & veteris in patrium
lyceum odii non immemori, & recentis insperatae fortunae flatu. elato, haec, quamquam intoleranda, scribendi ratio remittenda An putas, Alfenum, statim atque in se redierit, peccatumque agnoVerit , non magnopere poeniturum Quin jam, sapien-pientissime. Lande , ac serio, nisi prorsus amenS est, eum peccati poenituisse puto. Siquidem amici ejus
omnes ita verborum ejus significationem leniter interpretantur, ut peccatum non diffiteri, sed e cusare velle videantur. Sic vero, Quiritalle, amici faciunt ; & nisi faciant , graviter, ut ipse arbitror, peccant . Atque ego ipse, vide candorem meum, nolens in Ali enum: peccavi. Nam nisi tibi sententiam periodi , in se qua extricanda tamdiu immorati sumus, explicuissem; nihil omnino ejus intellexisses. Quare in me tota haec recidit culpa. Noli vero , . Lande , hac te religiope excruciare. Satis