장음표시 사용
291쪽
LIBER SECUN DV s. t eom ipunc Sed dices, pauca eiuscemodi loca deprehe-di posse,q illi tam manifeste deprauent. EM Vero con firmo,tam multa esse,ut si ea velim numerado recens l r suturii sit,ut me tempus & vires deficiat. Quid multis opus est Si quis attente eo ii scripta excutiat,& tales scripturarii adulterationes eximere inde velit,polliceri audeo fore, Vt pter paginas Vacuas,nihil sere relinquat. Quae ola quisquis secti non oscitanter cogitet ac ponde- 're is plane cognose et,vem esse,quod Epiphanius tr dit ab haereticis scripturam non aliter Veneno infici,q . . inficere aquam solet serpens,qui Dipsas appellatur. Ac quo res apertior sit,libet sancti illi' viri verba ob oculos ponere: Qui rerit inquit historias scripserunt,Dipsade τα,. M. tradiit,quendam serpentem, talem veneni pernicie in- 63 - . ducere. Etenim in locis quibusdam,ubi soles sunt in pe- ω-οιο bis. tris, aut venae, siue rivuli parui aquarum, qui a petrissenduntur in receptaculum aliquod, ipsa Dipsas zzzaquam reperiens,ac bibens,postquam bibit, Venenum diis immittit in praedictas aquarum stationes: ut omne ani- -t MM
mal, quod accessit, & potu se satiauit, videatur qui- , , dem sibi utilitatem percepisse ex participatione aquae: γα
statim vero circa aquarum receptaculum, ex Venenos
Dipsadis suscepto,cadat,ac moriatur. Quin etsi alia, , quem percusserit ipsa eadem Dipsas, affectio doloris, , ex veneno ipsius vehementiori vi ustoria praedito,ad ,, stilli& appetentiam potus urget, semper ad bibendii, , sac ingerendum potum irritans. At percussus, putat xsse aliquid utilitatis accipere, ad perniciem quoties ins stoethali hoc dolore potum sumit: Uerum in ipso potu, , , expleto ventre, &non amplius suscipiente, postea, , Vna cum potu animam emittit. Haec Epiphanius. Ac , ,
292쪽
DE ECCLESIA CHRISTI, sane ad eundem modum haeretici puros scripturarum sontes, venenatis & pestiferis explanationibus infici unt. Et simplici ac rudi ingenio praediti qui sunt, eas
cum legunt, sanam se doctrinam haurire putant. V rum ubi ex eis continenter biberint, haereses, dc dogmata a veritate aliena, pro coelesti doctrina amplectuntur, atque ad extremum ea morte, quae animum interficit, moriuntur. Cum ergo haeretici scripta sancta, Serpentum imitatione, suis expositionibus, tanquam veneno , corrumpant & vitient, quis ille tam erit veritatis aduersarius, ut eos purum ciet verbum,& sanam doctrinam habere dicat neritis βω- Sed age, quo eos ita de possessione scripturarum deturbemus, ut ne minimum quidem iuris illos in coe-
- γ' testes literas obtinere appareat, paulisper consideremus : quam integre oc fideliter eas citare soleant, cum aliquid earum testimonio confirmare volunt.
Quid vero hic aliud illi facerent,q quod facere eoru pater Diaboluscosueuit Congressurus ille cum Christo, Mos. 4. q pure scriptura allegat In manibus sinquit) portabuntvs te,ne sorte ossedas ad lapide pede tuli. Quid hic Sathanas sacit Que ad ipsius institutu facere videretur ea adduxit. Quae vero aduersari putauit,ea consulto praei rij t. Haud aliter sane haeretici, quorum pater Diabolus est,quiq; non minus ab eis religiose colitur, quam olim ab Ethnicis colebatur. Haud aliter inquam) sacras literas proserunt,eodem in eis citandis utuntur consilio. Lo. MD Nimini, ut Cyprianus ait, Corruptores Euangelii at- interpretes falli extrema ponunt, ct superiora praetereunt: partim memores, partim subdole corrum l Po s pentes.
293쪽
LIBER SECUNDUs. - 43pentes. Vt ipsi ab Ecclesiascissi sunt,ita capituli unius lententiam scindunt. Nec alienum ab instituto est, quod literis mandauit ea de re Clemens Alexandri--renus. inod si Propheticis,inquit, scripturis uti ausi sue- .rint,qui persequuntur haereses,primum quide non om-jnibus, deinde non persectis, neque Vt dictat corpus. D contextura Prophetiae: sed eligentes ea, quae dicta sunt ambigue, traducunt ad proprias opiniones: paucas voces sparsim carpentes, non id considerantes, in quod ex ipsis significatur, sed ipsa nuda dictione utentates. Nam in omnibus sere dictis, quae adducunt, ,, inueneris ipsos sola nomina attendentes, Ut qui mu- istent significata, neque quemadmodum dicantur, co- ,, gnoscant, neque iis, quas afferunt, allegationibus, ita δε
ut earum natura postulat, utantur. Haec Clemens. ,,
Ac meo quidem iudicio consultissimum suerit ea legere, quae is usque ad finem propemodum illius
libri seribit. Mirifice enim haereticorum ingenia Din. 4.um&fraudes exprimunt. Sic Arrius proferebat illud, Pater maior ille est. Sed vel silentio praetermitte- 'bat, vel malisne interpretabatur, quod in eodem Euangelio legitur: Ego & pater Vnum sumus. Nec oω. aliud secisse Arrij sectatores, queritur Athanasius, qui eos veritatis suppilatores, & omni scelere distentos ac suffarcinatos vocat. Atq; etiam Eusebius,qui Pamphili dicitur, in eo libro, quem scripsit adueritis Ma
cellum Ancyranum, qui scripturas corrupte & vitiose citauit: Toto salt) corpore sententiae verborum,smutilo, & quasi decurato, k tota consequentia dissLMmulata, quibusdam voculis adhaerebat, quas malitiose, calumniabatur. Sed non est necesse, ut ea in re multis,
294쪽
immorer. Nemo enim est in numero Maiorii nostro- . rum, qui aduersus aliquem rerum nouarum authorem
AE quicquani memoriae & posteritati consecrarunt,quin conquestus sit, scripturas ab eis infideliter citatas fuisse. Id de Valentino, & eius commilitonibus scriptum est ab Irenaeo. Id de Marcione literis prodidit Te tullianus. Id de Nouato annotauit Cyprianus. Id in Eunomio Basilius. In omnibus superiorum aeta nichaeir, Pelagianis, Donatistis Augustinus: In Haballardo Bernardus: In Petrobussianis Cluniacen sis obseruarunt, atq; in literas retulerunt. Idem quoq;
nostro tempore nos magno cum nostro malo expe- ωα - lu rimur in Luthero,Philippo,Caluino,Brencio,Hacco,teltimonia perninole proaucerent, num tamen naeretici unquam fuerunt, qui maiore astu& dexteritate id fecerint, quam ij faciunt,qui nostra aetate bellum conorat. ipia tra C H RIS TI sponsam gerunt, quae, ut Athan sius ait, inuicta res est, etiamsi infernus ipse commoueatur, & si, qui in inferno sunt, mundi & tenebrarum Principes tumultum faciant. Dici non potest, quam maligne, quam insidiose, quam fraudulenter isti scri- pturas ad tua firmanda proserant, Vt Vere in eos quadret , quod de omnibus haereticis generatim literarum monumentis consignauit Irenaeus, cuius haec suntiatis.zΦ Verba: Ouomodo si quis regis imagine bonam,sibi itatum haereticis Ep
295쪽
LIBER SECUNDUS. 344 catam diligenter ex gemmis pretio sis,a sapiente artifice, soluens subiacentis hominis figuram, transferat H π tiri ex gemmas illas,& reformans faciat ex his formam canis, si rivet vulpeculae :& hanc male dispositam,dehinc consor- met,& dicat, hanc esse regis illam imaginem bonam, Gquam sapiens artifex fabricauit: ostendens gemmas, , , quae bene quidem a primo artifice in regis imagine co- , , positae erant, male vero a posteriore in canis figuram, , transsatae sunt: S per gemmarum phantasiam decipiat, , Idiotas, qui comprehensionem regalis formae noni, , , beant,& suadeat,quod haec turpis vulpeculae figura, il- , , la est bona regis imago. Eodem mouo & hi anicularu , , fabulas assumentes,post deinde sermones,& dictiones, , , ct parabolas hinc inde asserentes, ut aptare volunt f , , bulis suis eloquia Dei. Quamobre cum ij,quin hac Eua- , , gelici vocari gaudent,neq; omnes sui diximus) recipi- - QD. ant scripturas, neq; quas recipiunt, integras recipiant, sed adiectionibus,& detractionibus ad dispositionem .m. instituti sui interuertant:& diuersis atq; adulterinis expositionibus corrupant ac deprauent: quis dubitet verissime supra dictu fuisse, eos scripturas & verbum Dei non habere atq; ex eo effici,Vt no habeant pura doctrinam, qua se habere & tueri tam impudenter praedicat Recte ergo D. Hieronymus: Marcion inquit) & Ba- ω c. tisilides, & caeterae haereticorum pestes non habent Dei 'II. - . Euangelium,quia non habent spiritum sanctum, quia sunt extra Ecclesiam,vbi spiritus sanctus nec datur,nec T . Ghabetur.Et eius aequalis Augustinus. Non qu rant sin--ξWor
quit) spiritu sanctum, nisi in corpore CHRISTI . Extra 'hoc corpus nemine vivificat spiritus sanctus, quia sicut
iple dicit Apoitolus: Charitas Uei distula est ancordi-- .
296쪽
v Hrpisti. Non est aute particeps diuinae charitatis, qui hostis estata . . ' Vnitatis. Non habent itaq; spiritum sanctum, qui sunt bina est-- extra Ecclesiam. De illis quippe scriptum est: Qui seipsos segregant, animales, spiritum non habentes. Aequia carent,& destituti planc sunt eo lumine, quo spiritus sanctus mortales solet illustrare,ut diuinarum lit rarum sensum percipiant, idcirco fit, ut scripturas non intelligant,atq; ideo ne habeant quidem, licet quotidie eas legant. Nemo enim scripturas habere dicitur, nisi is qui eas intelligit. Intelligit vero ille qui cum Ecclesia eas interpretatur,& non sequitur nudam literam, ut haeretici, qui in eo quantum errent, quod in scripturis praeter litera nihil aliud spectent,intelligere poterunt si volent,ex verbis Diui Athanas',qui scribens aduersus
eos, qui agrinabant,non oportere verborum scripturqτQ--. lib. sanctae significata altius considerare. Ergo, inquit, se .. d. - re inuenti sunt, qui reS omnes hum*nas euertere con- , tendant, audeantq; , ne homines iam ratione Utantur,
, , neue quae natura sua optima & pulcherrima sunt, dili, genter & limate percalleant: quin potius omnia colan- , , dunt & perturbant, Verbis sanctarum scripturaru nem, considerate, neq; recte,neq; pic, Ut dicta sunt,acceptis. si μνη- Etenim si quis,ut isti praecipiunt,quq verbis significan- '' tur, non consideret,sed potius negligenter,& sine ex
exm-t, ef minatione verborum audiat, quae dictitur: relinquitur,
- ,.. O ut Prophetae, & Apostoli inanes sonos standant, & se . h: ... mo Omnis inutilis existat & vanus:& qui audiunt, nihild ι.σιονῶ utile in animos mittant, sic enim praecipiunt, auribus
quidem audire,corde vero non intelligere,neq; cons , , quentiam Verborum perpendere: quod Dominus mi i natus
297쪽
i LIB ER SEC UNO V S. t stratus est,cum ait,auditu audietis,& no intellige;is. Id-., circo quod scriptum est, verbum caro factum est,sO- , , sunt audire tantum, pie veri intelligere non permit- , , iunt,quas penes eos sit, trahere cuiusq; mentςm, quM, , velint,vi quisq; intelligat i eis videtur, no Vt decemvi, ,
conueniat. Audiam ergo verbum, non qua rami ei , , tentiae convehientiani ubi igitur consistet aut ratiouis, cohaereta tia,aut audientis utilitas: Fortasse iubς at, tin , , pecudes mutentur honaines,siquidem inanis sonus Ver - , , , boru aure sentiendus est,nulla vexo utilitas animo percipienda : non sic Paulus, qui de his docuit, nobis pnae Ho. s.cepit, Vt temere, ac sine ratione,& sine discrimine aliis iquid acciperemus, sed quomodo persectbrum sinquit αν est solidus cibus, eorum; qui proconsuetudine e erci- . latos habent sensus ad discretionem boni S mali. De sis, via persectione consuluit, Μ exercitationem laudauit,atq ut bonum a malo discerneremus, monuit. Sed quem-l, ,. admodum prauum a recto discernere potest,qui,quid , ,ea valeant, quae dicuntur, non intelligit ovi enim qui eaegrotat,ciborum suauitatem non sentit neq; gustu cu
hisq; sibi saporem integre dijudicatic cuius sensus,aut , ,
propiar ignauiam aut stoliditatem non sunt eXercitati, , , . ,ια gustat quidem sermohes, sed eoru potestatem non sen. ,, tit,neq vi insubiectae sententiae percipit : Omnia Vero., ,
sine ullo discrimine, tanquam bestia, quicquid fortui. , ,
to oblatum est, siue noceat,sive utilest,ainlinit. Qui , , ne inter animalia quidem munda numerari potest, Vt ita ista qui non ruminet,neq; mansum cibit rationalem in hominem intest enicuniittat, imo potius neq; ditata viuia 'neq; modificatum.cuius vitae mala concoctio nocere zm
magis, quam prodesse potest. Ecquis ignorat quem
298쪽
DE ECCLESIA CHRisTI admodum qui ad coenam a potente inuitatus est, hute, , lex diuina iubeat, ut quae apposita sunt alione spitia rusLa. tuali consideret: Sic etiam non oportet inanes verbo- , , rum sonos rapere, sed illud potius accurate, dc studiose sit se contemplari, quod est decorum Deo, quod utile n
' - quod verae fidei,quod ficinae spei, quod charitatis into grae ac castae, quod ab infamia alienum, quod ab inui δia liberum , dc quod gratia dignum. Quae omnia, cum pijs cogitationibus conueniunt,& sociata sunt, ut , , in eo probatum ostensums est, quod scriptura est: Et tui . Verbum caro factum est. Ueniq; ut summatim dicam, , , qui verba auditu percipit, sed quid valeant,non intelli- ,, git: quomodo intelliget,quae inter se primo aspectu pu- , , gnare Videntur quomodo quaestiones apte explicabit , , quomodo ad eas respondebit quomodo seruabit, quod
, , Icriptum est,ut sciamus,quomodo unicuiq; respondere ς' ἔ oporteat haetenus Athanasius. Recte ergo disputa- in tionem cum Augustino claudimus,dicentes,scriptur M- . - . . rum literas apud lud os, 'c haereticos reperiri posse: e rum vero sensum,& intelligentiam in sola CHRIs Trari s . . ' Ecclesia locum habere, 'c mirum non esse,quod haeretici scripturas, ut iam docuimus, deprauent & corrui
fiant,quando, Vt diligenter animaduersum est a Tertuliam)iano, ubi diuersitas doctrinae est, illic adulteratio scri-- -'--- pturarum perp etuo deprehenditur.
notara . - Ac quamuis intelligi aperte ex ijs,quae diximus, potest, apud eos qui se CHRIs ΤI Euangelium docere gloriantur, veram & puram doctrinam non ti, a Muci esse: quo tamen facilius ac planius id perspiciatur, non
299쪽
LIBER SECUNDUS. 146 grauabimur ea cla re paulo susius disserere. Atq; illud inprimis constainer asseueramus, licet haereticis cocedatur,quod scripta sancta habeant, id quod falsum est palam demonstrauimus, tamen ex eo non efficitur, ut sateri conueniat, apud haereticos puram,&abom ni falsitatis labe integram doctrinam reperiri posse. Nain, ut res diligentius expendatur, non est Verum, ruod isti tanto studio, S contentione tuentur, eam Nρηση ru, untaxat doctrinam puram esse, quae coelestibus literis contineatur. Siquidem sanctae literae declaran Σ neq; C HRI ST V N, Oeq; Apostolos omnia, quae ad pietate pertinerent,scriptis coprehendisse. alii vero e , contra sentiunt, ij respondeant mihi, velim, ubi nam in
sanctis literis scriptum constet, omnia,quae ad salutem ut tubiis r a
adipi scendam nec est ria sunt, scripsis Aut quo in πα
loco sanctorum librorum legerunt, CHRISTV Μ, D
Apostolosue ipsius dixisse , nihil a Christianis recti
pi debere, nisi id, quod literarum coele ilium monimentis consignatum esset Apostolus enim se solo vi-uae vocis oraculo no pauca Dei Ecclesiae mysteria tradidisse testatur, cum ait: Laudo vos statres, quod perii eomnia mei memorea estis,&,sicut tradidi vobis,pr ce- , , pta mea tenetis. Et tu eadem Epistola: Ego enim sin ,, quit)accepi a Domino,quod & tradidi vobis,quoniam, , Dominus Iesus: dc quae sequuntur. . Quae Verba non ,, obscure indicant, ea, quae ad Eucharistiae Sacramen ,, tum pertinent, sine ullo scripto Corinthijs tradita ab QMApostolo suisse: & paulo post eadstre loquens, ait coetera cum venero dispona. Quae iverba explanans Au- gustitius: Hine,inquit, satis intelligitur, quia multum a M.
erat, ut in Epillo totus ' illum agendi Grdinem ii 'b ij sinuaret,
300쪽
DE ECCLESIA CHRISTIsnuaret,quem uniuersa per orbem s ruat Ecclesia ab ipso ordinatum esse, quod nulla morim diuersitate va- - - - , iat. Quinetiam Thessalonicenses ijs verbis allo , , qui tur: itaque fratres state, di tenete traditiones, quas, , Gidicistis, siue per sermonem, sue per Epistolam no-τ-μ. in . stram. Et Theophilaetus, qui ea Verba enarrat, hine F ' san perspicuum eis, ait, pleraq; Paulum sine scriptis. 'sermone duntaxat, hoc est, viva voce, non Episto-ixtis solum his tradidisse : non enim secus illa, atque si ι at haec fide sunt digna. Itaque dc Ecclesiae traditionem existimemus, cui praestanda sit fides, ut si quidre. νεε min. ab ea sit traditum, nihil ultra perquiras. Iam ex his Pauli testimoni js facile perspici potest eum non om nia,quae docuit,literis mandalse. Quid Petru s Apostolorum princeps,qui posteaquam CHRISTUS in coelum ad patrem se recepit, in Ecclesia annos tri ginta septem sere integros commoratus est Quid rogo abscriptum constat praeter duas Epistolas,easq;
admodum breues At quis tam fuerit mentis expers, ut ιλεμ non putet eum, qui tam coniuncte cum CHRIs Tovixit, quiq, ad ea omnia, quae ille vel gessit, vel docuit, tam familiariiar admissus est, multo plura dogmata Christianis tradidisse, quam ea .sint, quae eius Episto lumis. lis continentur: Quid Iacobus,& Iudas: An hi quicqpraeter unicam uterque Epistolam posteris reliquerunt Quid de caeteris dixeris: Si eos excipiam, qui Euangelia scripserunt, ne verbu quidem ab eis mandantu suisse literis reperias. Cui tamen,pius modo is sit, scde nostra religione bene sentiat,dubiu esse potest, quin singuli in ea prouincia,q eis sorte decreta fuit, pulchem rimas, ct maxime salutares praeceptiones Dei populo proposue-