장음표시 사용
281쪽
LIBER SECUNDUS. 33 exempli gratia sit satis. Omitto etiam illa, quae Bruno 3-ο AmaAmerbachius,qui linguaru loge doctisiimus suit, seri pserit in ea praefatione quam Psalterio D. Hieronymi praefixit: qui illud se obseruasse commemorat, quod is Psalte ij liber, qui Venetijs impressiis est, a veteribus manu scriptis exemplaribus, plerisq; in locis, omnibus dissideat. Ex quo sequitur, ut dubium esse unquam no K - debeat,quin hoc tempore,qui se veritatem Hebraicam: amplecti gloriantur, ij non veritate, sed falsitate potius'
sequantur, S a vera mysteriorum nostrae religionis intelligentia absint quam longissime. Atq; haec quide dicta nobis sint de eo, quod ad vetus attinet testamentia. . Ex quibus facile patet, cui eam transationem non audiant,quam Ecclesia audit,eos sacras literas no habere. Iam de nouo etiam testamento pauca, eaq; animad- μκ- testa uersione digna dicamus quq etiam non obscure demo-stret,q; fideliter isti sacras literas de eo sermone, quo il-π tr 'quiae proditae sunt, vertant. Quod Martinus Lutherus primum Ecclesiae CHRIsTI bellum indixit,eosueritato, ut nulla t/m sacrosancta, augustaq; esset scriptura, quam ille non esset deprauaturus, modo Pontificis dignitate, Catholicae Ecclesiae authoritate labefacta- missi vita. ret,veraeq; religioni damnu aliquod afferret,argumen. - to est illud quod scribit Carolo stadium sibi rem maxime gratam facturum fuisse, si verba, quae Christu, detT:
corpore & sanguine suo instituit,alio sensu accipi posse docuisset,q; is esset quo ea Ecclesia interpretaretur. Se pre quidem quo id escere posset, nullum no lapidem mouisse, nihil tamen eiscere potuisse: quod tantae orum
verboru vis esset,nulla ut arte,aut ratione,in aliam sententiam
282쪽
DE ECCLESIA CHRISTI tentiam flecti possent. Ae sicuti illi hoc unum in votis
erat ut dignitate summi Pastoris,in cuius potestate Ee in o. i. clesae salus consistit, oppugnaret: ita nihil habuit anti- quius, q- ut scripturas ad hoc seu propositu detorque, ret,& contra Apostoloru consuetudinem Ecclesiae institutum,multorumq; deinceps populorum cosensum explanaret. Quod ergo in veteri testamento secit, idem in nouo sibi faciendu putauit. Itaq; illud exposuit, ac Germanica lingua donauit, ut complura eius loca ad sua deliria; & impia commenta accomodaret. Nos pauca ex eis perstringemus,deinde orationem conuertemus ad eos, qui Lutheri exemplo sibi quoque e dem licere voluerunt. Illa ergo verba, quae C H R IST VS ait: Hoc est corpus meum, Hic est sanguis meus,Lutherus in hunc modii vertit. Hic est panis meus,
hoe est vinum meum. Nemo unq; , ex Graecis aut L tinis explanatoribus,ausus est illa verba C H RISTI mutare: sed omnes pro eo,ac par erat,summa religione co-suerunt, dc admiranda magis, quam ore temere VP panda esse putarunt. Solus ex omnium mortalium,qui
Christi sanctissim si numen venerantur, Lutherus,quia simul cu corpore S sanguine Christi, manere panis &vini substantias credit, ea non solii non admiratur,quod facere debuisset, sed peruertit etia, atq; aperte corrum
pit. Illud quod Apostolus ait: Per Christum habemus
accessum, per fidem, in gratiam istam in qua stamus: Lutherus ita vertit cum nititur demonstrare, omni LM. ιμ'bli bus Christianis licere sacerdotio fungi) ut dicat: Per CHnisTVM habemus accessum ad Deum, Et reliqua, quae i ta medio posta sunt,omittit. Atq; etiam verba illa Pauli: Qui idoneos fecit nos ministros noui Testam eii,
283쪽
non literae,sed spiritus: ille ita Vertit,aut peruertit poti- a. c. ius, ut non de solis Ecclesiae ministris . c Sacerdotibus sed de omnibus Sacerdotibus dicta videantur. Haec mi
hi recitasse sit satis, quod ex ijs facile intelligi possit,
quanta fide scripturas verterit Lutherus. Plura qui velit,eaq; plenius cognoscere, legat Roffensem Episcopum & martyrem, , c hic elium, Hieronymumq; Empsem,atq; alios doctrina&pietate singulari homines,qui de Lutheri eiusgeneris erroribus egregia volimina coscripserunt. Veniam ad eos,qui ex illius ossicina prodierunt,inter quos primus occurrit Melanthon. Is complura sanctorii libroru loca incredibili impudentia deprauauit. Huius rei exemplo est illud quod Pau- . lus ait: Nam corporalis exercitatio ad modicum utilis est. Philippus, quia sentit bona oper inter quα M.ti,itiis ieiunium locari debet,ad vitam sempiternam adipisceta ' 'dam parum utilia esse, aut nihil omnino momenti habere,ad hunc modii verba illa transfert: Nam abstinen p tia ad modicu utilis est. Cui attente legerit Philippi l cos communes,quos singui is pene annis mutat, dc re- lcudit,infinita,quae talia sint,offendet. Zuin ius dum somniat, infantes sine Vllo originis peccato nasci, quo in errore olim Pelagiani fuere, &nostro tempore eos se,. imitatus est Erasmus, quod est apud Paulum, ἔ-, qua-
tenus Omnes peccauerunt, vertere mauult, quam in ' θ' quo omnes peccauerunt,quod Vetus expresserat intem
pres. Caluinus verba illa Pauli: Salvos nos fecit per ra. lauacriim regenerationis, & renouationis spiritus sanan 'taeti,quem effudit in nos abunde per Iesum CHRIsTVM saluatore nostru : Sic explanat, ut non spiritus sanctus,
sed baptismus in nos effusus a Deo suisse intelligatur
284쪽
DE ECCLESIA CHRISTIItaq; Caluini iudicio Deus in baptismo non donat nos spiritusancto: Qui erroriam olim danatus est in Massalianis. Idem,quod est in earum priore Epistolarum, quas Paulus ad corinthios scripsit: Abundantius illis
'm ponit, ut dicat nihil Paulum, sed Dei gratiam omnia eL fecisse. Quam sententiam execrandam esse,docent c&
cilia Aphricana, Augustini & Innocentij aetate habita,
quae aduersus Pelagianorum insaniam,in sanctis operibus gratiam Dei nobis esse cooperatricem, pronunciant. Quinetiam cum omnes sint in ea opinione,ut dicant, sola fide peccatorum veniam & iustitiam obtine .ri: verba illa s Iustificati ex fide pacem habeamus in Ipsi pr sentis verbo exprimul,& dicunt spacem habemus). Tum enim demum pacatas esse conscientias dicunt, si credant sibi remissa esse peccata propter CHRISTUM.1 iis Gn . EX qua interpretatione statuere conantur seu illud do-- si gma speciali qua qui'; certo statuit sibi condo nata omnia delicta: seq; in Dei filium cooptatum esse, quod id CHRIs TVS morte sua obtinuerit. Quam de ea fide quam illi specialem costituunt, sententiam, haereticam esse,declarauit sacrosancta synodus, quae Tri denti coacta est. Ex ijs,quae diximus, Ic compluribus, quae ad eam rem adduci possent,apparet, veram esse il-Lib.de ρυ. lam Tertulliani vocem,qui ait: Vbi diuersitas doctrin ρ ρ adulteratiotiem scripturarum reperiri. Nec minus verum illud est,quod a quodam viro sancto,& no Rof. min. stri temporis Martyre dictum est: Verba Christi,s ore' ' '' haereticorum usurpentur, verba esse Diaboli: Shaereses atq; errores, qui verae doctrinae,& Christianae rei gioni aduersentur. Vnde enim haereses,nisi ex scriptu-
285쪽
LIBER SECUNDVS. 139ris aut corruptis,& deprauatis,aut male intellectis ortae sunt sicuti olim dixit Hilarius. Iam quis tam est mentis oesν od ad expers, rerum diuinarum ignarus, quin videat fore, 'r' 'ut breui omnes haereses redeant,atq; ab inseris reuocetur,quae superioribus saeculis Ecclesiam CHRISTI Oppugnarunt, si istorum hominum interpretationes audiantur An no breui fiet, ut excitetur ad vitam Quin- s. -- tiliani,qui omnibus ex aequo mortalibus,tam Deminis, quam hominibus sacra peragendi potestatem secerui, noui interpre si Pauli verba, ut Lutherus vult,intelligantur: Nonne Eunomius reuiuiscet, ct eius Pater Aerius, si audiatur
Philippus, qui ita Pauli verba intelligit, ut ieiunio, &alijs bonis operibus nihil tribuedum esse doceat Quid
Zuinglius an non Pelagij haereses veluti redi uiuos ci- neres accendit, dum Paulum, prout libitum est, intem pretatur Qtud Caluinus an non is quoq; S Massiali
norum errores & Pelagianorum deliria renouat,ac restaurat Longum fuerit,ac laboris pene infiniti,singula tim persequi errores, & blasphemias, & haereses, quae
reuocabuntur a tenebris in lucem, si sanetae literae ita explanentur, ut istorum hominum versiones, dccommentarij eas nobis explanant.
Neq; vero in eo solum peceant, quod sanctos libros perperam, Sc nulla fide in quamcunq; visum fuerit lin guam conuertunt: sed ob id etia indigni iudicandi sunt, αὐ ..isisti qui sacra Biblia possidere dicantur, quod quae in eis lo
ca corrumpere conuertendo nequeunt,ea explanando
deprauant, S ad suam singuli opinionem detorquent. 'Eius rei unum & alterum proferam exemplii. Scribit Rom. i. Apostolus fore, ut in extremo iudicio Deus unicuiq; a secundum
286쪽
secundum opera eius retribuat. Haec verba li retici nostrae aetatis, quia vident ei sententiae aduersari, qua ipsi pertinacia quadam incredibili opera bona ad vitam immortalem obtinendam conducere negant, ita exponunt, Vt suae ea menti ac voluntati,qui mos haereticorura. ib. in proprius est, seruire cogant. Ac Melantho ea tractans,
ita '' secundu opera inquit ia est,secundia fidem,quam indicant opera. Hanc explanationem quis no videt vim aD serre verbis Apostoli Paulus dicit,lecundu opera,Philippus ait secundu fidem. Hoccine est scripturas explanare, ac non potius detorquere, &Vt Tertullianus ait, alienis expositionibus conuertere Ac si Deo placet isi, εhist q. est ille Philippus, quem Martinus Lutherus tam foeticem lacris scripturq explanandae artificem suisse credit, ut Origene, dc Hieronymo, & Thoma Aquinate loge superiorem, & Paulo proximum ac pene parem eum faciat. Quin etiam Caluinus, cum in eum locum incidisset,in hanc sententiam eum interpretatus est: secundum, sinquit)hic cosequentiam & ordinem factorum, non causam significat: ut sensus sit, post opera dabit vi--η. in . tam . Sed haec quoq; expositio,quam lmete Pauli alie- se φρ' ' nasit facile perspiciet,qui expenderit,primo vocem iulam secundum) nusq in sanetis literis in eu sensum accipi, ut consequentia & ordinem significet,& loco spost)praepositionis,ponatur. Deinde,quam sententia exprimat vox illa secudum Scuius vocabuli locum expleat, non posse aliunde sanius intelligi, quam ex ipsiusnpostoli verbis, qui eudem sensum alia oratione effert ad Corinthios scribens. Omnes inquit nos manifestari oportet ante tribunal Christi, ut reserat unusquisque D propria corporis, prout gessit, siue bonum, siue malia.
287쪽
LIBER SECUNDUS. 1 Ο Atqui nec minus ab omni pietatis Christianae regula alienu illud est quod Philippus,& Brentius verba illa Prophetae Dauidis: Tibi soli peccaui, ita explanant,ut dicant: Tibi solum pecco, id est, quicquid ago peccatum est. Quo nimirum sensu confirmare se putant dogma illud vulgatissimu Lutheri, qui omnia operabo-φε -- na, quae ab hominibus fiant, coram Deo peccata esse cotendit. Sed nec alias aude aut dolo,Dauidis versiculum,cuius testimonio, Ecclesia bonis operibus merc dem repositam esse confirmat, corrumpit Caluinus. Nam Dauid ait: Inclinaui cor meum ad faciendas iu- ab M tis.stificationes in aeternum propter retributionem: Caluinus extremit illud propter retributionem) exponit, usq; ad fine,ut omnia operti praemia tollat. Ac Luth
rus etiam, in cuius schola reliqui oes in peius prosec runt, locum qui est apud Ecclesiasten: Nemo est, qui faciat bonum, L no peccet:in eum accipit sensum,qua 'f' si spiritus sanctus, qui per eum scriptorem loquitur,
affirmet, neminem esse mortalium, qui non in eo de linquat,quod benefacit. Qua sententia quid potest es- ακομμα, se a Dei puritate magis alienti Pr terea cum volunt eas 'traditiones, quas mille & quingentis annis Ecclesia to- incto terrarum orbe disi ila seruauit, re cere, statim illud proserunt Uno omnes ore. frustra me colunt mandatis et 2 ' hominum. Si dixeris: Quadragesimae tempore esse a carnibus abstinendum,et quadraginta illos dies ieiunio corporis esse dicatos, ut eo,sicut Ecclesia canit, vitia 'comprimantur, mens eleuetur, Virtute'; & praemia acquirantur: mox illud audies: Frustra me colunt mandatis hominii. Si dixeris, sanctorii sesagia esse imploranda:preces pro mortuis ad Deu adhibedas: corpus & Σώπ
288쪽
siari ista sanguinem Christi in altari offerendum: reliquias dia αἰ- uorum honorandas, imaginesque eorum erigendas,ut queadmodu D. Gregorius Nyssenus olim dixit) sm-ibiai. uis. plicibus& idiotis instar libroria sint:haec sinqua) &c plura alia sit protuleris, quae Vetustatis authoritate,&Christianorum consessione consecratasent,illico illud
dis θω- occinetur: Frustra me colunt mandatis hominu . Denique ii s queratur, Quod ijs constitutionibus . st referunt tutis, quas Episcopi & Ecclesiae praesides condiderunt, Lutherani, dc alia haereticorum turba non obtempe ret, protinus illa Voce pulsatur: Frustra me colunt mandatis hominum. Haud aliter Iohannes Brenti us modo VVirtenbergensium propheta ad suum to M qnet commentum, quod est apud Petrum: R edempti estis de vana conuertatione paternae traditionis. Et curris i. quod Paulus ad Colossenses scribens ait: Videte, nequis vos decipiat per Philosophiam,& inanem fallacia, α λι- -. secundum traditione hominum. Quasi Petrias paterna traditionem vocet ea,quae posteaq Christus ad patremini. ascendit, Apostoli, quorum ipse principatum tenuit, tradiderunt. Gaasi paternam traditione appellet ver
ποῦ τ ba Prophetarum, & praecepta Christi, & Apostoloria,
apud rimm quae,Vt illi memoriae commendent,hortatur. Ac non
potius per traditionem paternam, intelligat legis se uitutem, cui, qui se ad literam dedicarunt, Messiam, quem Deus eoru Maioribus promisit, non agnoueriit. Quid Paulus An no eos laudat, qui obediunt traditionibus,quas ab eo didicerut An non cum Syla una Eeclesias corroborat &praecipit, Vt custodiant praecepta aet,.er & traditiones Apostolorum & Seniorum Quas ei go traditiones alias reprehendit Paulus,quan eas,quas '. perfidi
289쪽
LIBER SECUNDUS. 14 perfidi Iucta i pertinaciter tuebantur aod ergo,& quantum sit scelus, haec de omni genere traditionu dicta accipere,quis non videt Sed nec Christus eii de tu d is coqueritur,qu od ab eis mandatis hominu coleret)alias vituperat ec abrogat traditiones, qeas,quas Pharisaeoru schola de cibo dc potu de oblatione alijsq; stiuolis rebus statuerat, atq; in eis summam religionis locarat,dc eas Dei mactatis praeposuerat: licet qdam aper cM M alecu illis pusnarent,ut intelliget,qui's ita Claristi ver ba,quae in Evangelio Mathaei leguntur,expenderit,ut σροηυ M. consequentia cum antecedentibus conectat, & integra eoru sententiam exquirat. Sed & illud insignis cuiusdaimpudentiae est, quod cum Lutherani oes, quoru nunc Antistes dicitur Melanthon,sentiant, quouis peccato mortali fidem excuti, ut hoc suum delirium verisimile efficiant,illa scripturae verba eo torquet: Habentes da-ι. τι-tb. 3. natione,quia primam fidem irritam secerunt. Ac dicut primam fide tum irrita fieri,cum quis capitali se pecca- φM. remto obligat quod tunc fiducia in Christo locare desinat, cotra ac Paulus intelligi voluit,& oes usq; in hanc diem explanatores tum Graeci, tum Latini intellexerunt: qui reprehendi eas viduas a Paulo scribunt,quae poste quam voverunt Christo,se in perpetua castitate victuras,ad nuptias sui canis ad vomituin)redeunt. Itaq; ut alios omittam primam fide Chrysostomus,& Oecuriae ismenius paetu: Ambrosius,&Theodoretus professio-2ην ne: Epiphanius,&Hieronymus promissione Augusti--,, nus cu reliquis, qui Latine in eam Epistola scripserunt,
apud Paulum,uotum, significare volunt. Neque ve- - . M uro obscure, quanta istorum hominu perfidia in sanctis literis pro libidine torquedis sit, ex eo cognosci potest,
290쪽
quod Sacramentariorum colluvies,cuius Dux dc an tesignanus est Caluinus,apertissima CHRISTI Ve ba, quae Vel egregius corrumpendae scripturae artifexi. gho. .. Lutherus nulla Vi deprauari posse fatetur, figurate in AEumlin. telligenda esse contendant, & peruertere non Vere'. antur, ac quod C H R I S T V s ait, Hoc est corpus sim fis meum,hic caliX est sanguis meus,illi, est accipi pro s-
ώι. Id . stat, quo minus cum Viro sancto Hilario,de Caluino, stant. Aua.. dc eius Gregalibus dicam: Egregij scilicet arbitri, coe- . . lestium Sacramentorum conquisitores,inuisibiliu my-- steriorum professionibus de ride D EI calumniantes. . OEid hoc sibi vult Siccine Christi oracula explananda sunt, ut Christus id dicatur sentire, quod non sentit, αλ, A & mendax eme demonstretur qui, cum dicat,seco pus, & sanguinem suum discipulis praebere: nec com. . pus,nec sanguinei sed utriusq; tantum rei Symbolu, dc signum praebeat Quis non dicat in iisce hominubus verum esse deprehendi illud, quod Origenes ait: haereticorum ora a Diabolo aperiri An non Diabolus 1 u. , i. is os eius aperit, qui audet assimare, Christum aliud dox -- disse, quam ipse dare se dixerit Aperit nimirum non eorum tantum ora, qui talia asseuerant, sed illorum etiam, qui scripta Prophetarum & Apostolorum ita
rerimm explicant,ut medaces Prophetas&Apostolos emc
re velint,quando ea illos dixisse fingui,' ipsis cogitarei
ApustψM. vnq in mentem venisse qui credat,is male de religione nostra iudicet Quis ergo tam caecus est,tamq; in meri
die caligat, ut non intelligat, scripturas ab eis haberi no posse, qui eas tam impudenter ad sua somnia stabiliedai