장음표시 사용
281쪽
indorum autem corporum parti as moveri motu Veriiginis aut Vibra V1tionis, quae est secunda pars hujus propositionis, probatur primo ex modo,quis calidorum quaedam corpora fiunt Calida. Etenilii cum in corporibus mutua illoruin auri Particulaectione Calor excitatur eorum particulas saltem vibrari aut ex parie revolvi
iteratis reditibus, facilὸ intelliget quisquis considerabis corporum superficies p. tiui vi
quantacunque sint arte lue, atae, semper exasperari quibusdam ciVix tibus 4r. tioni, . protuberantiis, quae licet propter sumniam parvitatem omnem vim sensuum VII. effigiant, eas tamen clare, perspicu intellectus ex particulatum variarum in Qu'diro. crassoribus corporibus missione deducit. Ea propter unum corpus nequit super xv mu- alio cum valida pressione propelli, quin eminentes in unius superficie proti
beramiae in latera incidant earum,quae extant insuperficie alterius,5 quin particulae protuberaates mutua illa percusiion concutiantur,vibrenturque, ut facile concipimus , si corpusculi A C,Fig. . pars C inflectatur versiis ineam redintram esse vi sua elastica versus progressuram usque ad E, V g. noli niti post multos excursus recursiasque redituram esse ad Quietem in pristino situ. Non possunt autEm protuberantes illae panicula ita concuti, quin Motus illarum tremulus contiguis paniculis communicetur, praesertim si iteratis cum valida pressione ejusmodi percusivilibus, earum commotio augeatur ' is et stica potentius sollicitetur. Idem sequetur effectus si extuberantesigrticulae in cavitates insensiles oppo- Bae superficiei incidentes ad earum latera impingant, aut in ipsa superficie sit- per qua moventur piniculas quas tangunt intro valid propellanr utroque enim modo Motum Vertiginis aut Vibrationis in illis particulis excitari mox patebit ex iis, quae de percussione dicemus.
Percussione Motum quemdam Vibrationis excit ri in particulis corporis tum Virbpercussi tum percutientis dignoscim ipso tactu,' o particularum tremor de prehendinar sonus etiam qui interdum post percussionem liquandiu perseve ' ' 'ra particularum corporis percussi aut percutientis concussionem manilesto de hnat. Ad haec cum plerumque percustione salitat valida aut iterata corporiunprectabriam fiat sensibili compressiora extenuatio, manifestum est exteri nim particillarum aliquas tritio adigi quod fieri nequit, quinia culta vicinae moru quodam vertiginis agitentur,4 quin earum vis elastica tendatur,rit nequit eas in statum pristinum reducere,quin in illis quemdam Vibrationis m nam excitet. amvis autem vi percussionis nulla pars inter alias intr&rrudanu
inseraturque fit tamὸ quaedam corporis percussi compressio, condensatio, permittunt enim particularum interstitia inarum rigiditas non insuperabilis ait ad minus spatium redigantur corpora, Pae percutiuntur sed ea ad spatium relictum aut ad partem pius ut plurimum redeunt, sinsulis particulis, vi Φιelastica ad pristinam expensionem revertentibus, quantum palix ambieptium resistentia, Guae omnia, ex dicendis de elatere clarius intelligentur. Quomodo corporum percussione, o quarumdam particularum ad interior isotrusione in vicinis 3e continguis particulis excitetur Motus Vertiginis aue tinnis ognoscet quisquis in acino tritici, trans granum aut plura
282쪽
intin propellet, videbit enim grana illis, quae propelluntur,contigua circa pro prium centrum revolvi quaeli acervus esset vi Elastica praeditus redeuntibus ad pristinum situm granis propulsi , ipfit in partes prioribus oppositas revolverenturin Vibrationis quemdam motum emiberent. Ex dictis facit deducitur quare corpora rigidiora mutuo astini aut percus fione impensius, citius incalescant quam mollia aut minus xigida. Etenim um corpora rigida constent paniculis, quae insgnem haben rigilaitatem, ut Modlibet corpus rigidum rectum,ut si vi quacunque inflectatur aut inflexum innectum extendatur , remota causa, quae vim infert, cum impetu ad pristinuia statum redit, nec nisi post multas vibrationes extincto impetu conciuiescit, ta raniculae singulae si simili modo fuerint mutata . vi extrema remota,multis v, rationibus agitantur, quas cum semel caeptae sunt, fovet materiae Eahaeae rapidus fluam per panicularum interstitia sunt autem vehementiores ut eurniores e sinodi vibrationes, juxta majus aut minus virrutis elasticae robur. an corporibus mollibus nihil tale accidit, quia cum sint destituta virtute elast, e sive inflectantur sive comprimantur aut quocunque modo contorquerum, in eo, in quo relinquuntur statuo manen d toracorpori singulae illorum
4 X. Probarur 1lus secunda hujus Propolitionis, quia Motus ille non potest ὀγMotus il negari particulis corporum Calidorum , qui optimὰ congruit cuminecipuis 3 ς remit eorum proprietatibus,, accidentibus , quae ex illo motu perspicia deis 'gum cuntur . quae sine 1llo nequeunt explicari, sed -- ὰ, τ .m riginis optime congruit cum praecipui proprietatibus aut accidentibus φω inuisi via rum Calidorum, quae ex illo moruperspicue deducumr, .sine illo necumar explicari, ergδ ille motus non debet denegari particulis corporum calido n. Major est evidens,minor probatur per partes, explicatione praecipuarum pro prietarum aut accidentium corporum Calidorem, quae sunt eorum rarefactis, dissipatio , incenso caloris communicatio corporibus virinis aut sontigui fieri solita.
3 Corpus eum incalescunt rarefieri in majorem molem expandi experientia
Cain tale totidiana comprobatur in iis corporibus, quae vehementius calefiunt, quin sistione. tum nonnulla triuigni dilatatione inrumescunt,ex qua corporam Mlefactorum expansone infertire necessarioomnia calida rarefier licet insensibi' lis sit eorum rarefactio, quorum calor est admodi m remissus,cui caeteris pardibus ratefactio debet esse proportionata. His addi potest in quibusdam cor' ribus quorum partes crassioresanter se ita cohari entu nequeat nisi a causis pinsentioribus separari tenuiores paniculasper alefactionem agitatas factu avo lare dissiparique, itaui non appareat quodper earum agitationem in ambitam a poris fierideberet molis incrementum.
Posto autem motu vertiginis Vibration bus in corpor bus Calidis, e . praecipue intelligitur quomodo fiat illorum rarefactio, quam necessario jjusmo si more sequatur. Etenim impossibile est exiles paniculas modo sit
ι,- posito revolvi aut vibras quin si, mutuopellant a viis abscedas
283쪽
ablautiana plimniniis juxta revolutionum vehementiam, aut vibrationi- Dirudinem;ut per se patetSic videmus multitudinem hominum qui quandia iniescunt alii juxta alios in parvo spatio continetur,in magnum spatium e in di si circa corporis siti axem homines illi revolvantur aut vibrentur, se se enim
murub pellunt,& spatio longe m ore qu- amea in ligent. Ex Motu itaq; Gliginis a Vibrationix cessario deducitur rarefactio corporum incalescentium. E in autem non posse deduci ex alio motu fuse ostenditur, non enim deduc tur ex morirparticularum prorsum qui solus inter reliquos videtur ad eum emctum produce nido uia ossumus enim cocipere motum panicularum pror tum in omnes loci differetias in liquidis sine majore eorum expansione,quae nec est necessaria ut talis fiat motus nec ex eo sequitur.Nec enim necesse est ut partos vive fibi mutuo s.ccedunt separentur abinvicM,nec ut repellant eas quas tran--do sitis lateribus tangunt acut non est necesse ut hominesin recta mg. linea ordinari, omnes simae in eamdem pariem per mediam multitudinem inc a se invia, recedant aut eos inae quos progrediuntur longius 'ellant. Ex eodem Motu vertiginis aut Vibrationis clarededucitur particularum in- .
sensilium dissipatio praesertim, si morus fuerit sapidus, qua enim is muruo utitata dio pellunt, eadem si fiterit satis potens, se mutuo procul ejiciunt in attra aut quod si=.tio,. et
cunque aliud liquidum, niti obstet ambientis resistentia, aut partium qualisicunque inise secohaesio aut quippiam aliud. si Motus Vertiginis sit ita rapidus , ut quaelibet particula repulsis crassioriabus eorpuscolis& ipsis stabulis, in consensum trahae Materiam Etheream,
corpus incendirur, sic silicimi percussioneis duriorum quorimidam aliorum corporum collisione scintilis eliciuntur Eodem Moru Vertiginis aut Vibrationis particularum corporum Calidorum Iustalis motus secillime excitaru in paniculis corporum ipsis contiguoru Par- um
res enim in stiperficie corporum Calidorum vibratae, cum sua extremitate per-. eriai aeutiunt extremitares particularum, quae simi in superficie corporum contiguo, nam, similes vibrationes in illis excitant; earum motus quomodo alia causae eueincnem, inquam ostenderit quo diximus modo fieri'articularum agit, tionem perspisuum fit in ustione,quam incit ferrum andus etsi in qua ficta tum particularum corporis in transpositio quaedan ac simae uaedam vid-tiovi revolutio, adedui omnia .e in calefactione corporum obstarantur,vintimescongruant cum iis, quae in hac propositione asseruimus,4 rejicienda sit eorum sententia, qui statuunt calorem in motu vario aut perrurbato particae rum insensilium corporum, lictorum. Nec enim a quovis particularum motu deducuntur memoratae proprietates aut accidentia illorum corporium, sed amo Vertiginis & Vibrationis tantium, ex quo solo ut satis patet, dictis et, cessario semisu corporum Calidorum expanso aut raresectis Quaeret aliquis in quo oonstat Calor aut qualitas illa qua corpus calidum imsedditiae idoneum ad calefacienda alia corpora,& ad excitandam Calaus sens
in Galatinis in organi vi Nςc enim inquiet, pes ea quae dicta - - ,
284쪽
sunt explicatum videtur in quo posita sit qualitaris illius nariu a. Respondeo me ii corporibu Calidis nihil alii d clarEac distinctὸ percipere pririer ea quae di Eta sunt, nonnulla alia de quibus variae quaestioncs institui possunt, quarum solutiones ex dictis facile deducenrur. Etenim assignavimus causas monis rim tiginis particulariam corporum Calidorum, eiseetias, qui ab iisdem corpor, ,us,quatenus Calida simi, possunt produci,ira ut corpora Calida quatenus talia nihil esticere possint quod non dependeat ab altero illorum momum. Siqua, fas qua vi ille Morus Vertiginis aut Vibrationis aliquandiu inter agentia conetraria confervetur,4 quare ubi nulla fimi contraria aut sestem sint admodum infirmet motus ille penitus interim videatur. Quod ad primum attinet, Motin Vertiginis in flamma diu durare videtur, quia corpora incensa novam continus materiam largiuior, cujus partes in Morum Vertiginis aguntur; hinc escimul licet continuus fit flammae fluxus,eadem tamen flamma permanere videatur. Quod attinet ad corpora dum quae incalescunt non incenduntur tamen, vitiae tionum duratio necessario sequitur vim elasticam particularum concussa n. Adde quod Materia ,sithere iisdem vibrationibus aut quibuscumque particu larum agitationibus ad Mehiationem quamdam determinanti , ora sola sitficit ad Danium vibrationes, quascumque agitationes in corporinus seven us aut etiam excitandas. Quod attinet ad secundum cum omne corpus quod minuem de se motu aliquid communicet contiguis corporibus, quae Uuescuar aut aliter moventur, necesse est omnem motum suffaminari nisi adsit aliqua irausa, quae illum conserveta Si quis praeter motum velit admittere qualitatem
distinctam per me licet, licet quid illa sit ignor . Sed, quia idoneam illius
valitatis nullam habeo, nec puto illius ullam haberi posse notitiam, ridiculus haberi postem si ad illam qualitatem ad Menomena corporum Calidorem explicanda recurram, haec enim nota simi, illa vein qualitas prorsus incognita ama consequenter lux nulla accedere; sed multa caligo rebus utcumque crin iis potest circumfundi. Non repugno tamen cum qualitatem distinctam admittentibus,mihi ranrum licere postulo, omnes calidonum proprietates ex M in Vibrationis dcvmiginis deducere.' Quaeret aliquis, quomodo sunt Caloris intensio, remissio,' Reιpondeo eas clare explieari per majorem aut minorem velocitatem parti Q Tilarum, quae revia,untur aut inrantur,ex qua varii intensi vi remissi Caloris in in .hta esseduri Hare dedecuntur. Quandδ autem dicimus caloris intensionem resta viam missionem consstere in celeriore aut tardiore Vertigine aut Vibratione pari,
eularum insensiliin corporis calidi, id voltimus inteIligi de lore mali non de Calore activo,seu quatenus per illum corpus Calidiu potest magis va
minus calata me alia corpora. Etenim cum calor consistat in Motu vertiginis aut Vibrarionis particulasum, quo celerior erit ille torus, major aut intensior
Hir calor reliquis paribus,riit eodem subjocto apposito, es erit etiam mag. activus ars seriecta diversi supponantia potest contingerexit in
3r calor ciun minore activitate, in alio remissior cum majore ad calefinien
285쪽
ma veri quina partes ferri ita calefacti, proxime cani lcat,cum tamen serium ivali ius urat quain flamma ex stupa incensa Quandoquviam illiu talis particulisaum Motus reperitur, ibi ne stari talis est malitas Calor dicta, eamaugeriproratione vel emtas earum partium est necesse Quom o autem augearau sciri --n potest, cum ignoretur res quae dicitur augeri. Quari et aliquis .Quomodo corpora, quae bent particulas crassiores,lidiores, possunt fieri calidiora, cum juxta posita principia in motus commii , sitiet:
nicatione, agentibus calefacientibus orentius renitantur Respondetin majo j fiunt Catara corpora magis quidem resistere impulsu 4 longiore mota opus esse, nive lidiora ablocitatem aliquam acquirant, eam tamcn. quam diutumiore mora acquisivo eadem canciunt,diutius consem are Corpora quae 'ropter magnam molem aut propter gra-:vitatem aut propter utrumque plurimum resistim posse continuato impulsu a quirere magnam velocitatem, eam diu conservare, manifestum faciunt ea
rua obiervantur in corporibus,quae fune suspensa vibrantur. Ea enim si magnant A valde gravia nequeunt unico manus impulsi a recta linea, quae a piis in quo supentantur ad centrum terrae ducimr, multum removeri aut multi
areoli fi vero postquam fuere a perpendiculoremota, vi primae impulsi
sus extincta, incipiunt descendere, retrocedere ad primum in quo tantum cum , iterum impellanrur, longius a perpendiculo recediuit, magicas e
dunt. Si in fine cujusque Vibrationis iteretur impulsiis, post ictus pluries ut vice iteratos, corpus quodcunque suspensum magno quem smum siscepit, impini delatum ad insignem altirudinem ascendit, ε tibi relictum diuti ἐκ-servat siris vibrationes seu linis reditusque in partes oppositas. Hotiun effectitum catae facilὰ inveniuntur. Postquam scilicet corpus pend han vi acce fi impulsis ad quamcunque altitudineme elevatum,entabo illo impulsu, statim sua gravitate descendit,& retrogreditur, descendendo autem acquirit impetu quo ultra priorem in perpendiculo situm excurrit astenditque est dinem seia aequalem illi, e qua primis descendit iram sela vi suae gravitatis possit ad eam ahirudinem per impressum ab ea impetum assurgerecii imi pulsoni gravitatis addatur manus impulsio,major producitur impetus, Je pus necessario ad majorem altitudinem ascendit, unde pater quomodo iteratis stianos idtibus ad majorem majorem altirudinem sensim astenda oorpus pen limia longius excurrat in sequentibus Vibrationibus. Qua veris corpus illud si monitur magnuma admodum grave, necesse est ut citatissime tum amotum conservet, visnetaer, juxta Leges, o . Neo obstat Vibraeismum di auriatari corporis gravitas quia corpus, quod e magna initudine descendit. -κntim in descensi fascipis impetum, pio ad paremfine initudinem eleva - - ωsic consequenter in Viscationibus, itant non possit corpus illud ad Ruietum redire nisi post ieervas Mahoties vibrationes, juxta eam ad quam Meendit alti inem. Necesse autem est ut randem conquiescat, quia altitudo
M quam corpus qualibet Vibratione astendita praecedente M.quantulum de saeis propter aeris res Riana, adeosae post is tas detractinae nihil tan
286쪽
Ex iis quae de corporum fiane suspens ni Vibrationibus didis suin faeie intelligitu , quomodo Materis Vibrationes iteratis convenientes impulsibus possint inre lac fieri longioribm, velocioribus excursibus.Cum au- με viram duorum particidae rigidae sint M virtute elastica praeditae dem ratio.
nibus demonstratur iteratis mallei ictibus majores ac majores Vmrationes em citari, δc calorem proportionatum induci.
Hinc patet binio Problematis quomodo corpora densiora, quae habent
partes erassiores ab eadem causa validius imalescunt, potentriis urunt.&diu titi Calorem contem ant, quia scilice t crassiorum particulari resistentia longiore moti iteratis imbus vincitur. 4ensim earum motus intenditur, vis
autem potentius agendi conservanti diutivi sirim molim Vibrationisis consequentis Calconi, deducitur ex magninadine particularum juxta Lege Motus Ad idem confert densitas, quia vis imita potentius agit re validius resistit quatenus in pauca contraria agit 4 paucis potest impeti. . ' Quaeret aliquis, quare corpora Calida ferrum candens v g. citius coincta Gihi immersione in illam refrigererur, quam si corporalic ac rigida tan si jefii sar iis indivσinvolvatur. R. Aouae parricidas applicari particulis serentur si rerri εc ab iis consequentes magis amcid moveri quam particulas corporum in liquid liceorum, rigidorum, adde quod cum aquae particulae nullam habeant inter Mnmς g a se cohisonem faciliti moventur, nullum impe dimenrum ad resistendum comferente parium nexu, quod aut lacuuis motivn excipit, citius rimi in corpore movente mimita perimit, ideoque corporim rigidarum paniculatum inter se valid cohaereant non is facilὸ concutiuntur nec consequentes tam civ minutini motum parricidarum corporum Calidorim Adde quδd hqrid οὐ piniculae aliae, aliae continuis uni succedentes corpori Cando. timerio applica ur, non ita particulae corporiun siccorum.Fit autem illa motus dun, mat serius ocrus juxta raritatem aut omisatem liquidoriun,, juxta tenuita tem dc crassislam parti arum quibus coestivi Liquid enim densa, quae . bini parrermissiores citius restimant quam reliqua caeteris paribu&Quoc in que modo consideretur Cato eu ut entitas distincta,seu statuatur in motu Ver timis aut Vibrationis appellari debet qualita utroque enim modo corpus carudum constitintur qua est aptum, ad agendiin certo modo praecipue in or
ganum ea sis, Vic Definitis Caloris ab Aristoteli tradita 3c in Scholis communiter recepta, γιeliori, de Calor dicitur qualitas homogene congregans , dc heterogenea separans, non finitio ut videtur satis ar caloris naturam expireare, nec enim continet differentiam Eam evς- es tialem dc specificam, nec proprietatem ab essentia promanantem, nec es R erum quemdam perpetuum, sed accidentarium tantiis, sine quo non silum potest esse calor, sed etiam ut phirimum contrarium essectiun producit. Corpora enim quamplurimi diversa species hcet dura, si liquentur vi caloris ira exam commiaentur ut particulariun disseremiae nequeant sensu percipiamcα erientia comprobarur, qua constat Aurumis cuprium, si simul liquentur
in te permisim,sico ea corpora milia dissimor eoadcie, stantis mois
287쪽
lassitate e cumim&Sannum simili modo miscemus per iniculas mis
Lilticu etiam corpora quamplurima licet diveris sint naturae Ec ad separationem sint admodum prona, caloris,pe exactissime permiscentur. V.g. urin sum sedimentum , quod seu separatim sit seu incipiat separari, exactius cum sero urinae calefactione permiscetur Innumera alia liquida modo non absimilia calore conliandinitur inter se, quorum paries homogeneas alias aliis frigus applicat &conjungit. Sic tam variae sanguinis partes vi caloris mi exactὸ permista, quae accedente frigore ita secedunt, ut quae sunt ejusdem generis, aliis relictis sibi assectentur. Per accidens itaque est si caloris accessit homogeneamngregentur heterogenea separent la
baproptὰ omnibus bene pensatis melius videm desiviri calor, qualisa Mim
articularum insensuum corporum,aut splaeet definire per effectimi magis re nitio morum , definiri posset ιν lita evan a aut qua comitem isse amabilem habes ' expanseonem corporum, quibae inest, ab his tricis dissicultatibus liberi sim iuli qui calorem constituunt in motu Verriginis aut Vibrationis Particularum ire sensilium corporum calidorimi. objiciet aliquis varia Phaenomena non bene congruere cini et expansiones , ITu rarefaictione quam dicimus esse porpetuamin inseparabilem caloris comi Rςspo
sem. Etenim nix quando calore liquatur subsidet,& ad spatium longὰ minus re Ir digitur.Idem obiervatin in glaeie quae post eliquationem densor est, gra A et,lat. R.In nivis liquidatione singulos illius globulos fieri rariores quam antea densatione licet tota nivis moles. cujus flocculi erant longe lateque dispersiri fibrillum per Quos rigiditate si1spensi nant viciniores, qui partium accessus non potest dici condensatio, sicut non diuitur aqua condensari, si plures hydriae qua plenae, pr cul a se invicem distantes in unum vas essenderentur, Pari modo placies liquatione densatur, quia quaedam aeris particulae quae vi frigoris rigidiores faciae, paries inte quas erant concluse ab invicem mapis separabant, a calore quo glacies liquatur molleseunt partes illius minus separant, aut etiam foras abeunt Quocunq;modo id accidat, per accidens tantum aqua a frigore rarescit,3 a calore densetur, cum motus particularum corporum calidorum sit per se expansivus, vi illius partes se mutub pellant&pellantur. Quaeret aliquis quare idem corpus eodem tempore alteri apparet calissimi arx alteri fiigidum Reiondeo post ea,quae de calore de motu particularum cor PQuare idemporum calidorum Aximus, facilem esse hujus quaestionis lutionem. Etenim etyp
eum ideo censis Caloris inducatur, quia in particulis orsan tactus meitain: zer
aut augetur Morus Vertiginis aut Vibrationis. contra, quia fiigoris senses m. iii reiezi duetrur, quando motus ille Darticularum extinguitur aut minuitur,manifessiun dum est idem corpus apparere calidum quando tangitur manu fiigida aut minus ea signini lida quam illud, quia in particulis marum excitatur aut augetur Motus vertigiam aut Vibrationis contra ..., si corpus illud tangi siminua tuis calida.
288쪽
quia in pamculis manus minuitur Motus Vertiginis aut vibrationis necessa Min manu inducitur senuas frigoris.
ropositio 1 Corporum Frigidorum paniculae insensiles quiescunt aliae tu si iliis ii ἴ- li/- Sietet, quae est Opposita Motui Vertiginis aut Vibrationis; hoc est;
pallieulis qrporum stipidorum particula vel quiescunt aliae juxta alias, vel moventur quiescunt prorsum tantum, non motu Vertiginis aut Vibrationis Corporim vero summὲ aliae iuxta rigidorum particulae quiescunt inae juxta alias Quiete perfecta. Haec propose li': Avψ tio videtur manifesta, quia cum Calor, Frigus sint qualitates contrariae dc pet ' ' affectus contrarios producant, necesse est ut in corporibus, quibus insunt. reperiantur dispositiones contrariae, quibus utuntur ad effectus illos contrarisi producendos Calorem de Frigus esse qualitates contrariasin fictus contrarios producere est manifestum, si illae qualitates considerentur in illis corpor,bus in quibus maxime eminent, in igne scilicet, glacie, in quibus se nullatenus compatiuntu ac esseetiis producunt maxime contrarios eos scilicet, quos diximus Motum vertiginis aut Vibrationis, vel Quietem in particulis corporum in quae agunt. Ignis enim corpora dii luit, rarefacies tandem particula: eorum dispergit,qui effectus consistere ncqueunt sine Motu Vertiginis aut bbrationis particularum corporum igni objectorum, ut patet ex dictis in Propositione praecedenti. Contra vero glacies, alia corpora intense frigida quis di particularum motus extingunt earumque excurlus dissipationem prohibent. A refrigerantibus omnia rigent, aqua in duram molem concrescit flum,na sistunmr animalia torpent, aut omninis fiunt ad morum inepta,&veluti mortua jacent, sanguine in venis concreto vel languidius fluente, parum aut nihil spirimum proterente.Quae omnia per actionem selis aut ignis aut alteriuscujuscunque causae calefacientis cessant in status omnino contrarius induc turn aquae si redditu fluiditas, flumina more solito per suos alveos devolvuntur, de animalibus vigor restituimr. Verum non opus est contrarias illas Calidorum, Frigido morporum diς positiones ab eorum affectibus deducere, cum illa contrarietas in ipsis coportuus manifest deprehendatur. Quid enim manifestius perspicimus in igne, ruam agitationem vehementissimami dissipationem particularum ipsus, quaeri nequEunt sine Motu Vertiginis aut Vibrationis, quo partes se mutuis pellunx, ut patet ex dictis ad probationem Prop. praecedentis. In glacie ver. Quid certius reteritur quam particularum intensilium firma inter se cohaeno,in quies respectiva, sine quibus nequit illius rigiditas consistere. Ex qui bus manifesto deducim illa pars propositionis, in qua dicimus in corporibus silmm frigidis persectam esse quietem particularem insensilium juxta
In corporibus in quibus Frigus est remissius non implicat partes instastra
moveri prorsum in varias loci differentias, ut moventur in liquidis, in aqua V g
quae nihilominus potest esse satis intense frigida, manente ipsius fluiditate.Μχω eniim ille in partieulis insensibilibus eum mora Vertiginis comparatus respροων ad Osisma, ea veluti uita qηκdiun, ita particulae ast aes, quares .
289쪽
- m eransferiantur, vix plus, iam, quam essicerent, si insissement nec .cium praecu ri assura mot- corpus, cujus sunt panes, expanctant, nec facita
Non carent tamen aliquo Caloris gradueorpora iovida nee possint esse lamme nigida, quia impossibile est liquidorum paniculas ita in varias loci
cinerentias moria Horsum deserri ut aliquod non inueniam visendiculum, a quocum reflectuntur, me ab ea cui insistebant via detorvirentur, necesse in eas moin prodam vertiginis aut Vibrationis agitari, in vicinis paniculis inocus non absimiles reccitare, quamvis admodia parvos de ex quibus nullus sensibilis sequitur effect . Quam facit in corpori quae prorsum mr aliorum corporum objecti morias Vertiginis excitetur . ervatur in pn festis: qtae, si in alia corpora maiora aut sinem anualia incidant, non lam emantur aut a recta via detorquentur, sed etiam aguntur in motum quemdam Verusinis, veluti volutantur, ut ea quae postquam in terram impeg
si avis contra haec objiciat illa liquid non posse diei cinia arat Caloris XX iu liquid parricipare, quorum Frigus ab omnibus sentitur, Cato a nullo per Q , cimnu. R. Calorem Frigus dispositiones a corporibus calidis, fi His inseparabiles debere considerari usiciner; absoluia sellicet Urespecti Γ,
sensum, cuius causa Calor, Frigus dicuntur qualitates sensibiles, quatenus ivh ad se ua inicere possunν organum minis, ut indὸ sequatur sensatio Caloris aut Fria sum. goris Caloris quidem, quand corpus calidum organo admotum excitatin iupaniculis motum Verisinicaut Vibrationis, aut illum augeri Frigoris, in murioinducitur quando corpus frigidum organo admotum , in illius parriculis extinguit aut saltem minuit motum Vertiginis aut Vibrationis. Hinc eLMm ut corpus quod uni apparet Calidum , quia tactus o num stigm aDuri appareat rigidum, quia organum tactus illius est magis calidum, viri qm quod tangitis itaque idem corpus quod uni apparet Calidum, ab teri appareat rigidum, manifestum est corpus aliquod posse es absoluescat, Rum, quod tamen nulli appareat calidum quia licet habeat fore lites' calidistarem Hispositiones, quae illam necessariis comitanm , eae tamen sunt adeo Umisis, ut non modo corpus illud non augeat caliditatem in organo dissipositiones illius comitis, sed etiam illas minuat tamen corpus illud quod videtur omnibus esse rigidum habet caliditatem, dispositiones alis ditatis comites licet admodum remissas, est Aselut calidum quamvis alia dum remisse. xx III. ri distis intelligitur quantum halinei nos illi, qui mistimant Frigi in Ris η colorum paniculas moveri,&ut morum illum distinguant ab eo, quo pari, T.hreme corpori ni calidorum agitantur, dicunt in calidis moriam aerea centro ad fila lomin
290쪽
manifestis dignoscitur illius propositionis falsitas. Si enim frigidorum cor metum particus moven- , ubi majiis erit Frigus, maior erit particularum tus, de cum uimmo Pruore summa erit particulatum es iras, quod ' rient in rationi manifesto adversatur Rationi, quia cum paniculae in imgidis moveantur versus centrum, in si mo Frigore summa esse debeat libiarum velocitas citissime ad centrum perveniem aut quamproxime fieri potest ad illud accedent, ut debeant ibi quiescere si quiescunt , in sententia eorum quos impugnamus cessat Frigus, quod nequit, inquiunt, consistere nisicum motu ad centrum. Si retrocedunt ad circumferis iam inducitur motas, qui necesso riam habet cum calore connexionem, adeoque Frigus expellitur, quacum sint maximὸ ab da, etiam censenda est hypothesis, ex qua evidemi necessitate deducuntur.
Q intum illa sententia adversetur experientiae statun patebit confiatanti Phaenomena quae passim occurrunt dolavitis etiam in sensus insiliunt. Etenim: in corpoxibus Fligidis omnia quieti particularum attestantur. Undemimor, tur statio aquae fluminum quan/o valida refrigeratione congelarur uia illa immobilitas, indEparticularum inter se cohae , si a particinarum quiet non proveniunt illi omnes effectus. Quid aliud est&: totum& partes stare, quam quiescere Quid Au i est animalia intensiore Frigore obrigescere, enecari, quam humorum spirituum statione aut quiete reddi immobilia 3 ita enim de motus Animalium ab humorum fluiruum motu dependet, quδ peritot sumaminato, intereunti. Sic hyeme, cohibitio per frigus succi nutriti myt plantae nullum capiunt incremenrum, aut capiunt aa modum paucum.
1 4. Propositio, dicendum tamen est Frigus remissum consistere posse cum mininis ieri tu Vertiginis aut Vibrationis mediocri Haec Propositio est, festa, quia sim cono motus tardus respectu velocioris, seu tard is cum velocitate comparata, potest fisti cum rac debet accipi pro quiete; Etenim corpus quod tardEmovetur potesttam.
πιο orem velocitatem concitari ab eo, quod velocius movetur , quod in illud agi vita . ' excessum velocitatis supra velocitatem illius. Etenim v corpus atrii moveatur duobus gradibus velocitatis. ε corpus aliud se gradibus delatum in illud istergo impingat, in illud aget quarum santum grad bus sine vel ita eis, sicque prius corpus in illa incidentia debet considerati tanquam quiestas respectu si1bsequentis. hoc tanquam habens quaruor gratius velocitatis se spectu illius. Haec Propositio confirmatur ex eo, quoci, ut diximus, idem corpus aliis apparet calidum, aliis frigidum, de quod illa qualitates sivitis
tensionis&remissionis capaces.
Eam ob causam corpora, quae ita sim frigida non dictinis absolus stisi ri, sed secundita quid, respective ad hoc aut illiud corpus, in secundo Meterii gradu, M.
Objiciet aliquis, s Frigus consistit cum quodam moru Vertiginis, cum μ' ,.. - minor morus gradu differant seu secundum in 16--siremissionem, o diffse quae ex-- proveniunt dispositiones ad calorem, frigus necessariae dissimi