장음표시 사용
421쪽
pubescentis. Macra. studiosi, de amatoris, insidiatoris.
Parva facies, parvos quoque redarguit mores. Permagna vero stolidiores. Iam vero ipse index obtectorque con- ientiae nostrae, vultus quam incertus , inconstans, varius, quia totus videlicet ex animorum perturbationibus con-'ngitur, Quin etiam interdum earum simulator ac dissimulator. Quare haud temer c ex eo omnibus horis dijudi- sandum, nisii cum ab ejusmodi motionibus animi defer-ibuisse videbuntur. Mille sunt eius varietates , moestu S, ju- undus, facit is, severus, at acer, tr i stis, clarus, tenebrosus, nu ilus, dolorosus, pervigil,somniculosus, securus, audax, imeticulosus , & ejusmodi, quorum ct animi tales. Alacerintem clarusque vultus, certissimus index adulterii Eru- 'escens hinc illud, salva res est, pudoris, verecundiae. Vulis um qui perexprimere potuerit, is se sciat non multum jam tbes se a Lisyppo. Nunc vero deinceps dc reliqua.
Ollum quicunque habuerint oblongius, graciliusque, timidiores sunt, atque egregie malorum morum. Qui inguidius prolixiusque , animosiores, jactabundi, con- umaces . Qm ct coita pactius, robusti, fortes atque adlisciplinas idonei. Nam qui contra inanius habuerint, afri, adulterive. Collum quod nervis obtenditur, sinistri id sint & caetera fatui. inque dementiam delabantis. Colum praepinguius, iracundi, ad disciplinas inhabile suini.
ollum brevius prae multumque audacis. Collum denis ius nullam in partem cadens, sinistri contumacis, inepti. ollum effractum, semiviri. Collum in dextram adesitans, ornati, prudentis, studiosiique. In sinistram aduli eri, ac nullius prudentiae. in utramque vero aut in quamis is aliam, pravissimi animi ac mentis indicium. In nul- am vero, moderationis, plurimaeque & artis & exerciationi ollum quibus longum, iisdem erunt etiam cru- a longa.
Ervix quibuscunque aspera atque obliqua fuerit, ine-- ptissimi. Quibus quae sub ea sunt spondites asperae,
422쪽
collumque prominentius sese humeris super effuderit, iniurij, praedurae mentis, ad disciplinas tanquam ad Musicen asinus apti. Guttur asperum, levitatem arguit, protervitatem linguae atque arrogantiam. Quod sit se sponditibus haeserit, solam ex iis levitatem, item hominem ebriosum , querulum,tristem, iracundum, cinnipetam, alioqui semper
D E CLIDIBUS, PECTORE ET MAMILLIS.
Leides , sic enim a Graecis vocantur, hi qui e summo ' pectore in imam gulam exeunt vertices, a clavium effectu simili. Obstructae, nullam vim aut sensus aut actionis ostendunt, Apertae, molliorem foeminatumque. Mediocres vero, quae ad nasi longitudinem dimensu inter se dista. xint, insignem hominis & prudentiam & virilitatem. Quibuscunque ab umbilico ad cleidas, major commensus qui sir circumlatio colli, hoc est, plus duabus faciebus, gulosi, exuriones. Pectus magnum ac dearticulatum significat ro, bustitatem, gracile atque imbecillum, animi pusillitatem. Carnosum vero, affectus dexteritatis que carentiam. Ma millae quibus in obeso pectore dependent , scortatores, e hriosii ct ganeones indicabuntur. Nunc postremum ad reliqua.
D Ingues humeri, nullo modo probantur. Robusti, ro- bustos dc mores significant. Vacui foeminatorum sunt ac timidorum. Graciles erectique , pessimorum. Inar-xiculati efformesq;, stolidorum. Scapula quibus est r0busta,
robusti est ipsi. Quibus imbecilla & gracilis, timidi ac pusi
lanimes . Carnosa, sensuum indicate gestatem. Angusta et ignivitatem. Latiin , mentis altitudinem. Rotundior, industriam, sagacitatem. Gibbosa curvaque scapula: humeriq; in pectu selirasti, invidentiam, pravitatem. Lumsu osseus, cortem significat, & virilem. Carnosus mollisq, i lem &effoeminatum. Acutus vero inter 'perantem ac timidum. Tergum latum, ac solidum nimositatis generositatisque signum. Angustum contra de solutum, timiditatis,& illibe-Inqqrius alit a homo, nequaquam unquam
423쪽
bonus ,.nisi membra humidiora caeteraq; urbana assuerint . signa. Sic tu eum succinctum ac venatorium iudicabis.
TT I nae si ita fuerint prolixiores, ut demissiae manus ad' medias infra coxendices pervenerint . fortitudinis ac felicitatis signum. Breviores vero , quorum capita cibo occurrunt, malevolentiae, invidentiaeqite. Exiles, hominem effoeminatum. Carnosi oles vero disciplinis sensibusq; carentium. Vinas, brachia cubitosque ipsos bene articulatos esse oportet, quos probari voluerimus.
DE MANIBUS, DIGITIS , UNGUIBUSQUE.
Anus tenerae mollioresque, optimi dicuntur esse In- geni j argumentum. Durae magnaeque , fortem illum quidem significabunt, haud satis tamen disciplinis idoneum, Parvae manus, callidum. Perbreves ac mutilatae , fatuum. Quae si & pingues, nequissimum. Angustae gracilesque manus, rapacitatis. Pleniores quae oblongos habeant digitos, furacitatis . Graciles tortuosaeque , nuga citatis voracitatisque indicium. Digitos quicunque habuerint compactos, nunquam boni. Odai constratos dita junctosque, callidi, avari, ac perdidissimorum morum. Qui parvos gracilesque, paucissimi intellectus. Qui prae- mutilos crassosque, audaces, fel ini. Qui oblongos gracilesque, minimae rudiorisque mentis. Digiti qui commensu constiterint suo, omnium optimi. Vngues lati colore albosumvoque, naturae bonitatem. Angusti prolixiores , curvique item & carnosi , improvidum , male sensatum. Obis liqui, inverecundum aera pacem commonstrabunt. Parvi , pallidi, nigri, asperique ungues, & qui carni haeserint. calliditatis. Rotundiores libidinosistatis indicium. Vngvium illuciditas nequaquam est hominis frugi. Ipsi tamen per se ungues infirmam habe hunt sationem.
424쪽
T Atera graciliora,formidinem, debilitatem. Dura atque carnosa, indocibilitatem. Circumlata atque in speciem tumoris plena, nugacitatem nequitiamque redarguent. Ilia praepinguidiora mulierum , ossea virorum, Gracilia, densa , sordida , & tanquam eliquata, calidissi-inorum hominum. venter vacuus, S sanitatem & magnanimitatem ostendit. Macerrimus ac praeter modum inanis, timiditatem, nequitiam, exuritionem. Carnosus si ct mollis fuerit, prudensque sensuum hebetudinem, intemperantiam , euriositatem. Si durus cervicique compactus calliditatem.'
OVibus articulatae solidaeque fuerint coxendices &crura, egregiam naturae aptitudinem praestabunt &generositatem. inibus contra inarticulatae ac molles, timidam imbecillitatem. Qujbus praegraciles, improbita tem : quae si etiam nervosae, praeter illa immodestissimam
Procacitatem. Crura vero ipsa suris praegnantia, intem- Perantes , inverecundos , & abominabiles indicabunt. Genua quibuscunque tanquam collabantia, mulierosii faeminatique.' DE PEDIBUS AC TALIS.PΕdes nervosi, articulati, & generis de morum nobilitatis A vestigia impriment. Teneri & quales Telemacho dat Homerus humiduli, molliorem significant. Pretem utili ac
pingues, ferinos arguent mores. Oblongi, plurimae cogitationis signum Parvi, calliditatis. Magni, moechanicitatis. Qui adaequatas habuerint plantas,aut contra nimium connexas. Item, qui quasi talis incedunt, improbi, astuti, callidique. Tali autem discreti, nobilem. Molles levesque eL foeminatum. Graciliores, timidum , intemperantemque demonstrant . Calcaneorum crassitudo plurimae servilitatis atque indocibilitatis indicium. Praepingues talos , aspe riora calcanea , carnosos pedes, digitosque horum incur- VOS,& suras praegnantes qui habuerint, omnes, patrio vocabulo utar, Caraces. Sic enim pueri appellare solebamus falliae mentis hominem, furiosum. De
425쪽
λJ Unc demum pauca quaedam & de colore dicamus. Na' nomen ipsum & facta , basis explicabit. Nulli unquam' artifices,vocem dabunt, incessum, vultum, spiritum, aetate , Ornatum. Statuae cum fiunt, ipsae pi aestabunt. Quibus igitur niger est color, adulteri, timidique , Albicans color, pigrum, intemperantem , foeminatum, incontinentem. Fulvus , dolosum ac multisormem Subviridis, quem objiciens Pisoni Cicero, servilem vocavit, nisi ex aliqua aegrotatione is fuerit pravum, timidum. Luteus, a Varum , invidum. Mellinus, iracundum, epulonem, nugigerulum, dicacem , meticulosum. Flammeus in leviter subrubescente cori pre si perdurarit, naturae bonitatem , aptitudinem,
in disciplinis capessendis promptitudinem & egregiam animorum nobilitatem significabit. Albus sufflavusque,&animi & corporis vim promittet. Atque haec generaliter. Pectus vero subrubicundurn , excandescentem iram de- nunciat. Idemque erit, si quae circa ventrem, quaeque in temporibus insunt venulae, paulo apparentiores fuerint. Vultus ipse perrubicundus, verecundiam ostendit. Nam si genae tantum erubuerint, vinositatem. De coloribus
autem oculorum , quia junctim dicendum de iis fuit, fatis quidem , ut arbitror, est supra dictum. Q aec sunt , tum ego inquam , quae Physiognomonica nuper nostro more interpretati sumus. Si quae displicuerint, monebitis. Nam ad Pistoriensem nostrum cogitamus dare , volo que ei haec probatum iri quam maxime. Sed nunquid rogo sentitis, quantum haec Statuario intellecta conducant, quantum que sint ut intelligantur necessaria , an aut Deum aut hominum quenquam
quis ponet, cui prius haec cognita non fuerint 3 Miseret me fateor istoria in Deorum , atqwe inprimis Nazerini nostri Dierecti. Nam quis erit unquam vir bonus, cui quidem honoris quam vitae sit ratio potior, qui non& al-lcrum atque alterum malit Gaballum , quam se isto modo spectari, dissimulatorem, impudicum , furem , per perum.
appetonem, tenebrionem .di ejusmodi ' Verum &idqui-
426쪽
dem nimis , nunc ad Perspectivam rationem pertranseamus , quae etsi ferme tota pictorum esse videatur , ad scul ptorium quoque munus transfertur qcram com modissime. Ea vero duplex. Altera, ad , altera vero pertinebit. Priore quidem illa rationes traduntur, cur inconspicuis ita perspectus assiciantur,ac quemadmodum triplex illa speciendi ratio sat, ex directo, ex re 'exione, ac refractione radiorum. Quae quoniam plurimos nacta est, ct Graecos & Latinos scriptores, estque aliquanto b hac nostra remotior , non est mihi Propositum eam vos edocere, qui alios soletis. sosterior autem haec nostra duplex, panique vel ad totum opus vel
ad singui s pertinebit partes. Quae ad totum Opus pertinet, prior, ac vim primum dijudicatur. Quae vero ad partes, eas sibi res tantummodo conssiderandas proponit, quae perspectioni occurrent. Prioris autem huius quae sese latius effundit ratiocinatio , sumetur sic. Omne corpus quocunque statu constiterit, in aliquo quidem necesseqst esse loco. Hoc cum ita sit, quod prius erat, prius quo quoque & hic nobis considerandum. Atqui locus prior sit necesse est quam corpus locatum. Locus igitur primo designabitur , id quod Planum vocant. Facies autem quam directissimum sit. Ad perpendiculum mediam lineam demittito. Hinc inde semicirculos circumducito , per eorum ipter sectiones lineam ipsam aequoream trahito. Nequis vero fiat in collocandis deinde personis error , fieri oportere demonstrant hoc modo. Esto jam in hac quadrata, nam ςjusmodi potissimum utimur, tabula haec inquiunt linea. At quantum ab hac, plani defini- nitrix distare debebit 3 Aut ubi corpora collocabimus 3 Qui prospicit nisi jam in pedes despexerit, prospiciet a pedibus , unica sui ad minimum di m qnsione. Ducatur itaque quod voluerit pedum linea haec. Mox deinde hic
longius, attollatur alia in humanam statura ira sic. ex hi ius autem ipsius vertice ducatur ad extremum aequoreae linea , sic. itidem ad omnium harum Portionum angulos , Sic. Vbi igitur a media aequorea perpendicularis haec
427쪽
haec, eum ea quae ab ver xice ad eviremum ducta fuerat, se conjunxerit, plani finitricis lineae terminus hic esto quod si ab aequorea ad hanc fini tricem, ab laterali ad late-ralem , absque ipsarum angulis ad angulos, plurimas hoc
modo .perduxeris lineas. descriptum etiam collocandi personis locum habebis . nam & cohaerere & distare uti oportuerit his ipsis debebunt intervallis. Atque ad hunc modum disseruerint. Nos nostro more forsitan distinctius, Sculptoriae Perspectivae pars, quam ad totum opus pertinere diximus, triplex. Nam triplex omnino speciendi legitimur ordo. In rectum, cum Videlicet intra extremas hasce verticis ac pedum lineas visus dirigitur, cujus ratio proprie, uti arbitror ο τι- nominata. In sursum, quod ad usque medium horizonta supra caput attolliturs, quae dicta. Et deorsum cum infla pedes tantundem dς
mittitur, quae καΘωπιτική nuncupata, in quibus. omnibus
quid oporteat diligenter considerandum. Ille etenim per-svectus , qui fit in rectum, non nisi ad priores pervenire po-tςrit personas, aut per intervalla earum ad secundas, atque interdum etiam ad tertias. Quoniam vero hoc ipso perspe- spectu quae primo sese offerunt res, paulo plus qu*m ex dimidio pro spe 'aptibus occurrunt, itidem & istic in tabula extare primo loco debebunt, sic contractius secundae hoc celsiore, propter rationem distantiae in plano, Sic. Contractivi vero ct tertiae, vix summam hinc superficiem mittent, quod ipsum in vetustissimis plerisque monimentis obser a tum animadvertimus, Ea namque oculorum lex est. Priora sese magis ostentςnt, longinquiora compressus videantur, Si igitur distarint tunc personae, ab his
qui in prima hic constiterint acie, prominebit exterius planum, Sic. Sin cohaerebunt hic tergo posterioris nihil id ita oportebit. Cum vero suspiς itur, atque in alto aliquid loco significare voluerimus , verbi gratia hominem
hunc in summa specula, Nautam hic in summa turre mali , aut Daedalum etiam si libuerit cum Icaro Volantem,
fonsiderandum qua distantia, quave id altitudine ab hoc
ipla suspe dionis centro fuerit, ct quantum illinc radi '-
428쪽
rum unumquodque suscipiat. Nam hic propius, istic remotius, hoc majus, illud minus esse conveniet hoc pacto Sed quid hoc est Leonice,aciem nostram, cum attollitur,
superas etiam domos Deorum scandere, cum dirigitur o. milia pase ulterius non progredi, sed in convexum terminari. cum vero demittitur, inferius pedes non transire, 8e tamen quae sub pedibus sunt, non terrena semper spectare Z in quamcumque vero deferatur partem centesimo passu hebetari Z Ascendimus enim Clemonensem & nos turrim, eo cum accessissem nuper ad Grammaticos salutandos , Lugarium, cujus cum gnato mihi familiaritas, &Cajetanum vestrum, ut narrare solebat in Graecis literis condiscipulum , neque vero putetis ulla mere in tota illa provincia delectatum magis quam consuetudine, quorum est feracissima Grammaticorum , quam multos Bri xiae , Bergo mi Z Taberium Britannicum , hospitem in primis meum Clementem, qui claras facit suas videri, minutulas quasdam ubi Grammaticam doceatur Athenas. Quid vero me Grammaticis non desectari Grammatico patrς
natum e sed etiam ad propositum. Sin itaque despicietur quando is est frequentior multoque difficilior prospectus majorem . & curam diligentiam adhibendum nobis erit. Tunc enim despiciendi haec ratio tractabitur , quoties plurimam rem aliquam ostenderimus, veluti magno in populo cum saepe cohorta est seditio, pugnas, prae Iia , urbes,& ejusmodi, quod ipsum fieri aliter non potest quam despectu. Etenim in omni re tumultuosa spectaturi, semper altum conscendimus, Quare quoties multipli-eem voluerimus rem ullam talem prospectantium oculis subjicere, ad hanc ipsam despiciendi rationem decurretur. Acquae primo in quam velis partem se offerunt, proximiore hic loco statuemus. Quae deinde intermedio hie conspectiore, Quae postremo hic celsiore , eum in modum,
ut spaciis quaeque suis interdistincta, suo sic ordine dignoscantur, cujusmodi intelligitur illud, Videt Iliacas exorbem, Atque ille uterque Vulcanius clypeus. Constat enim
429쪽
tota haec in universum Perspectiva, dispositione, ut intelligamus quacunque ratione spectetur, quantum ab alio aliud distat e aut cohaerere debeat, quot necessariae sint ad
illam rem significandam personae, ne aut numero confundantur. aut raritate deficiat intellectio. Dicerem equidem
de hoc ipso genere toto singulatim plura, nisi prudens artifex, quae dici possent, ex supradictis facili me cuncta dea prehenderet. Intelligendum est autem in recto perspectu, tabulam ipsam pro pariete, in sursum pro aethere, in deorsum pro terra accipi oportere, Quanquam inter se una semper egeat alterius, ex qua re Ia Perspectivae rationis hujus lex tota dignosci poterat, Igitur animadvertite, libet unico vobis exemplo rem omnem sit gnificare: Esto hic sagulatus Hannibal, hic purpurati Romanorum duces, Paulus & Varro, hic Romana manus, hic Chartaginensis, hac fluvius, hic & caedes. Dirigatur age nunc aequor in rectam oculorum aciem , Sic: certe non videtur: deprimatur haec pars anterior, iam melius. Age adhuc,
etiam melius. Age adhuc in perpendiculum apertius , ita semper oculus rem sibi subjectam quaerit. Esto rursus hoc pulpitum cubitis age altum tribus , si res quae in eo fient, videri debebunt, certe aut iis qui posterius sunt, ascende- dum erit, aut certe quasi hic liber cum legimus attollendum pulpitum, ita nunquam & hic erit a natura recedendum. Hanc vero triplicem speciendi rationem a pictore quisquis ille fuerit, animadvertimus per belle semel adservatam. Ita enim is Danaem composuerat, ut si prospiceres avaram ipsam puellam, stupescentem videres. Sin suspiceres, Iovem jam iam e nubibus descensurum impluvio putares. Sin vero despiceres, proximas regiones aurea conspersas grandine mirarere. Sed de universali Perspectiva haec fatis. Altera vero Porspectivae pars quae singulas considerat rerum partitiones, est quidem illa vulgaris, Pictorurnque pueris ussitatissima, Sic tamen ut summam assecutus videri possit, quisquis eam recte te. nuerit. Est autem nihil aliud haec perspectiva , nisi quaedam in reddendis rerum omnium utcunque papuerint smiis
430쪽
similitudinibus versatur, quae non ita sunt, ita tamen videri faciat: Id vero ex merita potissimum longitudinis mensione , sive hominum, sive aedificiorum aut cujus vis alterius alicujus corporis , cum ab sua rectitudine prospectari desierit, sive rotundam , sive triangularem . quadrangularemue, aut quamvis aliam lateralem habuerit formam. Nam continuo ad concisionum, quas decur lationes vocant, dissicillimas rationes deveniendum, no stra tamen quantum fieri poterit demonstratione facilli mas. Rotundas igitur omnes rerum omnium formas
concisione praestabimus , Sic. Esto hic circulus, haec rota, hoc age potius speculum. Essiciatur primum ex eo quadrangulus. Sic. Mox undique de lateribus, & de angulis ducantur quae intersecentur in centro lineae, sic. Deinde productis ab hoc uno latere duabus his lineis, eodem spacio circuli fiat hic triangulus, quo ex dimidia parte dissecto , totidem rursus ducantur & hic , quot in priore circulo lineae, simili ratione. Qua igitur hie
intersecantur, centrum erit hujus alterius, hoc pacto. Esto praeterea, si voluerimus idem in latus spectari, sic: Ducantur de iisdem ambobus lateribus , diametri spacio, in directum lineae, nam hie tanquam compressura coge tur, hoc modo. Similique etiam ratione ducantur per latera, perque angulos lineae , quo quidem spacio videbitur angustari totum, sic. centro adhuc in intersectione
servato. Triangulares autem, quadrangulares , lateralesque omnes, nam una ferme omnium ratio, diversiores in hune fient modum. Esto hic liber, Homerus est,
nostrae deliciae, quem nunquam temere a me longius abesse patior. Esto uti apparet in pluteo rectus, recta enim primo esse omnia oportebit. quaecunque in aliam erunt status rationem transitura , Sic. Ducantur de omnibus
quatuor angulis in longum paralleli lineae, paulo & sursus de deorsus, ut libuerit,age sic. Singuli autem de hic anguli sui contineantur lineis, sic. Videtis ut jam resupinant. Spectetur idem st a tergo in hunc modum. Alii tu-