Institutio astronomica iuxta hypotheseis tam veterum, quam Copernici, et Tychonis. Dictata à Petro Gassendo ... Eiusdem Oratio inaguralis iteratò edita

발행: 1647년

분량: 276페이지

출처: archive.org

분류: 천문학

91쪽

Zodiaci pars, unde alius mensis Lunaris, alius solaetis appellatur. Lunaris autem mensis aut Periodicus, aut Synodicus est ac sunt , qui distinguant praeterea mensem, quem appellant fluminatioris. Periodicus est temporissipatium, quo Luna digres si ab uno Zodiaci puncto, ad idem-met redit, estque dierum 27. cum diei proxime triente. Synodicus, quo Luna a conjunctione cum Sole digressa, ad conjunctionem aliam redit , estque di rum 29. cum diei Proxime dimidio. Plempe debet Luna, postquam ad punctum redi rit, in quo fuerit Soli conjunci a , duos, amplius dies adhuc progredi, ut Solem, qui interea motum

non intermiserit, assequatur. Illuminationis mensem vocantillud tempus,quod fuit, ex quo primum Luna apparet recens vesperi, quousque iam vetus mane occulterur estque praete propter 26 dierum.. solaris Mensis, si assumatur medius inter excessum, defectumque aliquantulum, est dierum 3 o. hora-d umodo cum Proxime semisse.

- Ciam Mei dis porro alius Astronomicus, alius Ciubiis distinguatur Astronomicus est proprie Lunaris, tam periodicus , quam synodicus synodicus vero praesertim. Civiles autem Menses sunt,quibus Ciuitates, natioinesqtie variae pro institutis quaeque suis utunturA nam

quibusdam quidem Lunares, quibusdam vero Solv

ies placent.

1 iij

92쪽

jo IusTIT, TION Is Lunaribus usi sunt olim Iudaei, Graeci, Romani

alii utunturi iam Mohammedani,sed illis nempe synodicis. Quanquam quia semisses illi, talia id

genus fragmenta dierum ex usu ciuili non sunt ita

circo familiare ruit, Vt mentes alternis o. 49. di sunt saberentur, ac dicerentur Plenii, Caui.

Solaribus usi sunt Egypti, sed qui tamen essent

omnes dierum C. Nam confectos quidem dies quin

que ex fragmentis illis denarum horarum rejiciebant in finem anni; confeci a sex prope horas ex illis semissibus, nullo quasi habebant loco. Dici mos possumus ut, tametsi duodenas circuitus Solarisparteis inaequaliter in eos distribuamus;& sex illas horas quarto quoque anno solum colligamus, habeamusque pro no die, qui inter 23 dcα .niensis Februari inseratur. Praetereo Iulium Caesarem fuisse,'iii annum Lunarem a Romulo usque Numaque acceptum, in S larem commutans, hanc mensum inaequalitatem partim retinuerit, partim fecerit,uti Macrobio,aliis

que narratur.

Praetereo S varia apud varios Mensium 1aomina ctim sit vulgare , nostrum quidem lisartium , s quenteisque fuisse a Romillo institutos, ac nomina tos iis quod post Caesaris mortem Iulius dictus est pro Quintili, Augustus pro Sextili Ianuarium autem Februariumque fuisse addiros, sicque nuncupatos a Numa ac notum sit Graecorum mens eis dici Hecatombaeonem, Anthesterionem, Elapheboli nem,&c. Iudaeorum isti, Marchestuan Casleu, α

93쪽

Egyptiorum Thoth Pa bi, Athyti c. nequid de

caeteris attingam.

Praetereo demum varias dierum partiumque mensis nuncupationes quod genus fidere apud Romanos Kalendae,Nonae, Eidus , apud Graecos momenta De-

CAPUT XXVI.

De Anm. TA MAE Annus accipiatur interdum pro tempore reuolutionis cuiusque Planetae per Zodiacum imois interdum pro integra reuolutione Firmamenti secundum eundem Zodiacum quippe eam nonnulli MaFnum Annum vocant nihilominus Annus proprie est id tempus, quo Sol integre Zodiacum perlustrat. Distingui autem solet annus in Astronomicum, ac Civilem & Astronomicus alius Vertens, alius5idereus appellitari. Vertens est, quo digressus Sol ab uno Zodiaci puncto it Equinoctij, aut Solstitij ad id amet reuertitur Sidereus, quo digressus a Sidere aliquo, ad idem-met redit. Et cum Sidereus sit Vertente insensibili e proli xior, ob motum Fixarum in ortum, quem mox insinuauimus,&de quo inferius dicetur, continet Ver-rciis dies 361 cum horis .is manulis proxime η'.

Ciuilis est, quo Ciuitates, nationesve pro arbitrio

94쪽

umntur vel spectando quidem solum motum

Solis vel adsciscendo etiam motum Lunae , ex quo annus alius Solaris, alius Lunaris dicitur. Solaris, aut constat perpetuo diebus os, qualem iam insinuauimus fuisse usui apud Egyptios, constantem nimirum ex duodecim tricemam dierum, mensibus, ac diebus quinque, qui dicti sunt - 46. , quasi stuperadjecti. Quo loco notandum cum illi nihil morarentur abundanteis illas quotannis horas prope sex rideo

solitum fuisse euenire, ut intra annos Ic O. quinoctia, Solstitia per omneis anni mensitis, mensiumque dies decurrerent quatenu S, si hoc anno, V. g. Equinoctium contingat in meridie diei Martitij, continget post annum hora vespertina eiusdem diei rursus post annum, in media nocte insequente , iterum post annum, hora matutina diei a. r. post annum denique quartum, in meridie eiusdem diei ri ac pari modo Tocedendo, post quatuor alios annos, in meridie die ΣΣ atque ita de caeteris. Aut annus quisque ordine quartus constat diebus 366 intercalato scilicet die,quem innuimus iam confici ex illis sex prope horis aueruatis. Notum autem est intercalationem fieri, ut AEquinoctia,4 Solstitia intra eosdem menscis, mensiumque dies contineantatur, neqlio excurrant, ut dictum est apud Agyptios Notum etiam in annum illum quartum idcirco

Bis-sextilum dici, qubd cum intercalatio fiat, die Llo inter s. dca , Februarisinterposito, dicatur illo

95쪽

AsTRONOMICAE lib. I. 73 anno bis, Sexto Kalendas Mariij. Horas autem prope sex dico quandoquidem desunt ii proxime minuta. Ex quo proinde intelligitur nimium esse, quod additur quolibet anno Bin1extili ac posse idcirco AEquinoctia in Solstitia ex currere sensim non procedendo , sed egrediendo

arque exinde euenisse, ut cum tempore Concili Nicaeni AEquinoctium vernum cotingeret circiter dieni Marti ri, deprehensum fuerit contingere , Patrum nostrorum memoria, circiter drem 11 eiusdem Adeo proinde, ut anno Christi 1382 suppressi fuerint o. dies, ut rediret ad a1. Praetereo vero,'itia haec vocata alendari re Gmatio, facta est a Gregorio XIII. Pontisce ax ideo anni formam, qua iam utimur, dici Gregorianam,

ac nouam cum eius illa, quam Prouinciae reformationem non amplexae, adhuc retinent senumeran

te proinde Equinoctra, Solstitia, aliaque anni tempora totis decem diebus posterius, quam nos Iulia na vocetur, quas exsistens eadem mei, seu sine ulla interruptione, quae fuerit a Iulio Caesare instituta. Lunaris Annus est, qui constat exi z. mensibus Lunaribus synodicis , seu diebus 1 ci cum proxime triente, siue octo horrs: sicque Solati minor est diebus fere ii quos quia quotannis adjicimus, ut Lia narem cursum ad Solarem accommodemus, ideo Epactaleis, pactas ve VocamUS. Veteres, Cirmat marem annum die ruini praecise 314 haberent , ideo reputantes deesse ad Solarem dies ii cum quadrante, qui intra octo anno euade-

96쪽

runt dies o ideo assumebant hos dies,ac conficie bant ex ipsis mens eis okoi is appellitatos' suo

treis, dierum tricenum, quos post tertium, quintum, Octauum annos intercalarent, quemadmodum Grae ct i siue quatuor, qui essent alternis 21.4 23. dierum, quos alternis intercalarent annis secundo, qua tos

sexto, octauo , Ut Romam.

Intercalabant porro eos Romani post diem Febria xij 3, seu post Terminalia ut minus sit mirum,fuisse idem tempus delectum ad intercalandum Bis-sextulem diem in cum Graeci potius intercalarent inter s. 6. menseis inde quia sextus mensis erat illis Posi-deon, mensis intercalatus vocabatur Posideon prior. Quo modo quoque apud Iudaeos intercalatus ante

6 qui Adar, prior Adar appellabatur. Nihil heic addendum de principio Anni, quod

constat exstitisse semper apud varias nationes varium. Nam cum AEgyptii haberent vagum per totam anni seriem; coepere Iudae Ecclesiasticum annum a mense Nisan, seu a novilunio, quod fuit proximum verno AEquinoctio in Civilem a mense Tisset, seu a nou, iunio, quod fuit proximum quinoctio autumnali. Sic coepere Graeci ab eo, quod proximum Solstitio aestiuo Romani a Bruma, seu ab ipso hyberno Solstitio nisi quod propter exspectatui a Caesare, annuim instituente, sequens proxime novilunium, ut in eo die Kalendas Ianuarij, principiumve anni defigeret, euasit hocce anni principium quo nos etiamnum utimur aliquot diebus Brutua posterius Sisali aliis temporibus.

97쪽

As TR ovo Mi CL Li Q. , Nihil quoque addendum de diuisione Anni in

tempestates quatuor, aut treis, quas Egyptij pridem habuisse leguntur simo etiam niens eis interdum pro totidem annis: vi milius sit mirum, qu6d hominum vitam adeo longaevam, seu annorum, tam numerosorum perhibuerint. Nitai rursus de temporibus, quae per repetitos annos mensurantur, ut OlympIade, annorum 4 LU-stro, ianorum nunc . nunc 3 Indictione, is Periodo Metonis, seu Cyclo Lunari, NumerOVe aureo, I9.

Cyclo Solari, literaruve Dominicalium, 18. Iubi o s. aut so . Periodo Calippi, 76. Saeculo, io o Periodo Hipparchi, o . Periodo Dionysii,332. Periodo Iuliana nuper excogitata a Scaligero 798o. Anno Magno, qui non modδ, pro Reuolutione iam memorata Firmamenti, sed etiam pro Restitutione omnium rerum in eundem si alum, quem initio habuerint, usurpatus est, habitusque non modo ab Astrologis Σ3 36. q. millium annorum sed ab aliis etiam' pauciorum, ita quam-longissime plurium.

De E AE Temporum. NE cari s E est Astronomis, dum caelesteis stipia

putant motus, non modo certa coeli puncta, , a quibus motus Siderum deducantur, supponere i verum etiam illa quas alligare certis momentis temporis , a quibus usque, tanquam principiis, capitibus, supputatio incipiat. Huiusmodi porro principia, seu

98쪽

τύ INsΥITUTIONI scapita utit, qua Epochas vocant, quasi sint quae idam veluti fixa determinataque, cohibita, non Vaga momenta. Dicuntur vero etiam vulFo frae, non tam forte ex usu Hispanorum vetere, quam ab uix

quo singularis, foemineaque vox facta est ex plurali,

neutraque Era sic enim vocabantur pridem aerei illi clauiculi, quibus Abaci suppuratori erant instructi Dicuntiu in Radices quod ut plantae radicibus, sic temporum series Epostis increscant. Illustrissima porro omnium, similiarissimaque nobis, Epociae est Natiuitatis Christi, seu Kalendae eius Ianuarij, quem supponimus proxime insequutum Natiuitatem Christi Domini, in quibus ad usque Kalendas Ianuarias anni huius labentis dicimus fluxisse annos complNOS 64J, Etenim, tametsi nonnulli contendant natum esse Christum non statim a Bruma, sed sub Autumnaleae iii noctium , int Chron oloo eruditi , qui defendant natum non modo uno, sed etiam duobus, sed tribus, sed quatuor sed quinque annis prius, quam haec incipiat Epoche: Ea nihilominus troiabari, siretincri non desinit, tum propter usum, tum quia nihil refert ad veritatem supputationis, circumstantia actionis, aut rei, quae Epocha nomen, aut Oc-c asionem dat; si constet modo de quoto ab heinc anno, o d. iii illius momento sit sermo, cum in ipso supponimus Astrum occupasse id pulici iam, a quocius uuatum, seu antecedenter, seu consequenter de

Constat intcrim cur hanc Eram vocen vulga-

99쪽

ad discrimen eius, quam reputant veram, iuxta quam nobis numerandus foret hic annus, non supra millesimum sexcentesimum, quadragesimus sextus, sed aut 7 aut 8 aut 9. aut 3o aut 3I. Dionysianam vero ob Dionysium Abbatem , cognomento Exiguum, qui Author illius exstitisse creditur, annis

post Christitii paullo plus quingentis a quo usque

tempore coeperant anni ab ipsa Christi Natiuitate numerari , cum prius solum per Consules, per Olyris piadas, ab Urbe condita putarentur. Caeterum, ut liqua alias, qua ibus partim in Chro- nologia, partim in Astronomia usus est, attingamus, Prima inter Sacras merito celebiatur Epoche Orbis conditi de qua utcumque sit insignis controuersia videntur tamen illi propius ad veritatem accedere qui cotiditum Mundum deductitit annis ante Christum seu vulgarem Christi Epochen 393o. Prima autem inter prophanas merito habetur Epoche Olympiadum; quarum initium ob instauratos ab Iphito Olympicos Ludos, pertinet ad aestatem anni ante Christum 777. Proxima illi est Epoche Vrbis conditae, quam communior opinio est spectare ad annum ante Christum

Apud Astronomos potissima fuit semper poche Nabonas ari, Babyloniorum, ut putant, Regis spectans ad annum ante Christum Gad diem quidem Februari tunc suppositi 26 a quo usque, cο- incidente cum prima die mensis Thol, suppiitatio sit

100쪽

78 Issaer v TIONI spe annos fgyptios, quibus Ptolomaeus, Wali fae rique Astrono inorum, etiamCopernicus, si sunt. Sequitur poche obitus Alexandri Magni, ad quam est consimiliter annorum AEgyptio mimisus;

pertinet autem ad annum ante Christum 2 . diem Nouembris 2.

Celebris est etiam ante Christum Epoche Iuli Gaesaris , praecedens Christi Epochen annis praecise F. Post Christum autem celebris filii Era Diocle tiani, siue Martyrum riui nimii um sub eo sunt passi in Regione Coptitarum, prope Nilum dicitur vero etiam Hra byssinoium, & AEthiopum pertinens ad annum Christi Σ83. Itemque Epoche Arabili ia, alias Hegirae, seu Fugae Moliam medis, pertinens ad annum Chiisti ΣΣ. de

diem Iuli i3 Ac rursus Epoche Pers inim, siue efflagi resultimi

Persarum Regis, quem deuicit, interfecitque Oth- man, pertinens ad annum Christi 631. diem Iuni 16. Addi bis potes Epoche Reformationis Kalendarij, de qua iam ante diximus, pertinens ad annum Christi 18α. diem . mensis oci obris, quo usque habito pro decimo quilito, desunt deinceps ad annOrtim Iulianorum formam, dies o. Praetere id moris iam csse, ut tam ipsa Christi, quam caetera: Epochae imori reliqua tempora' referantur ad senem nitorum Peliodi, idcirco vocatae Iulian quod anni, ex quibus componitur, lilianI

SEARCH

MENU NAVIGATION