De re medica. Accessurus index vocabulorum omnium, et cujuscunque ad rem pertinentis more dictionarii (Pars Altera)

발행: 1766년

분량: 237페이지

출처: archive.org

분류: 약학

211쪽

Cap. IV. DI MEDICINA. 37s

ictu calvariae pericula sunt; ne vel in latur Vel medium desidat. Si fissum est, possunt orae est compressa, vel quia altera supre alteram excessit vel etiam, quia vehementer rursus e commiserunt. Ex quo evenit, ut humor ad membranam quidem de s scendat, exitum vero non habeat ac sic eam irritet,

et graves inflammationes moVeat.

Ubi medium os desedit, eandem cerebri membranam urget interdum etiam ex fractura quibusdam velut aculeis pungentibus. His ita succurrendum io est, ut tamen quam minimum ex osse dematur. Ergo, si ora alteri insedit, satis est id, quod eminet, plano scalpro excidere. suo sublato, jam rima hiatqUantum, curationi satis est At si orae inter se Comprimuntur, a latere ejus, interposito digiti pa istio, terebra foramen faciendum est ob coque scalper duabus lineis ad rimam agendus, ad similitudinem C literae sic ut vertex ejus a foramine, basis ad rimam sit. Quod si rima longius patet, ab altero foramine rursus similis sinus fieri debebit et ita nihil aolatens in eo osse concavum est, abundeque exitus datur intus laedentibus. me si fractum quidem os desedit, totum excidi necesse est sed sive totum perfractram est, et ab alio ex toto recesiit, sive circumpositae calvariae inhaeret exigua parte, ab eo, quodet, naturaliter se habet, scalpro dividendum est. Deinde in eo, quod desedit, juxta rimam, quam fecimUS, foramina addenda sunt, si in angusto noXa est, duo, si latius patet, tria septaque eorum Xcidenda et tum scalper utrinque ad rimam agendus sic, ut tu sonatum sinum faciat, imaque pars ejus intus ad fracturam, cornua ad os integrum spectent. Deinde, si qua labent, e facili removeri possunt, forfice ad id facta colligenda sunt, maXimeque ea, Uae acuta membranam infestant. Si id ex facili fieri non poes; stest, subjicienda lamina est, quam custodem ejus membranae esse, proposui et super eam, quicquid spinosum est, et intus eminet, excidendum est, eadem lamina, quicquid deorsum insedit, attollendum. Hoc

212쪽

3 6 A. CORN CELSUM Lib. VIII.

Hoc genus curationi essicit, ut, qua parte fracta osses tamen inhaerent, solidentur: qua parte abrupta sunt, sine ullo tormento sub medicamenti tempore excidant, pactumque inter haec fatis illi magnum ad eXtrahendam saniem relinquatur, plusque in osse propugnaculi cerebrum habeat, quam habiturum fuit, eo exciso. His factis, ea membrana acri aceto respergenda est; ut, sive aliquid sanguinis X ea profluit, cohibeatur,

o sive intus concretu cruor remanet, discutiatur tum

idem medicamentum eodem modo, qui supra positus cst, mollitum, ipsi membranae imponendum est caeteraque eodem modo facienda sunt, quae ad linteolum illitum, et lanam succidam pertinent collocans usque is loco in tepido et curandum quotidie vulnus bis etiam, aestate. Quod si membrana per inflammationem intumuerit, infundenda erit rosa tepida. Si usque eo tumebit, ut super ossa quoque emineat, coercebit eam bene trita lenticula, vel folia vitis contrita, et cum recenti Vel butyro, Vel adipe anserino mistaci cervixque molliri debebit liquido cerato, ex irino facto. At si parum pura membrana

videbitur, par modus ejus emplastri et mellis missicendus erit idque superinfundendum ejusque

continendi causa unum aut alterum linamentum

injiciendum, et super linteolo, cui emplastrum ilitum sit, contegendum. Ubi plus pura membrana est, eadem ratione adjiciendum emplastro ceratum, ut carnem producat. Quod ad abstinentiam vero, et primos ulterioresque cibos potionesque pertinet, eadem, quae in Vulneribus praecepi, servanda sunt: eo magis, quo periculosius haec pars assicitur. Quinetiam, cum jam non solum sustineri, sed ali his quoque

apparebunt, tamen erunt Vitanda, quaecunqUe mandenda sunt item fumus, et quicquid excitat sternutamentum Spem Vero certam faciunt, membrana mobilis ac sui coloris, caro increscens rubicunda facilis motus maxillae atque cervicis Mala signa sunt, membrana immobilis, nigra, vel livida, vel aliter coloris

213쪽

Cap. V. DE MEDICINA. 377

loris corrupti, dementia, acris vomitu S, erVorum vel resolutio vel distentio, caro livida, maxillarum rigor, atque cervicis. Caeteraque, quae ad somnum, cibi desiderium, febrem, puris colorem attinent, ea dem, quae in caeteris vulneribus, vel salutaria, Vel smortifera sunt. Ubi bene res cedit, incipit ab ipsa membrana Vel si os eo loco duplex est, inde quoque caro increscere, eaque id, quod inter ossa vacuum est, replet: nonnunquam etiam super calvariam X- crescit. Qiuod si incidit, inspergenda squama aeris io est, ut id reprimat, cohibeatque ea carni superdando, quae ad cicatricem perducant. Omnibusque ea locis commode inducitur, excepta fronti ea arte, quae paulum super id est, quod inter supercilia est. Ibi enim vix fieri potest, ut non per omnem aetatem Issit exulcerati, quae linteolo medicamentum habente, contegenda sit. Illa utique capite fracto, ser- Vanda sunt, ut, donec jam valida cicatrix erit, solvenda vitentur, frequens balneum, major Vini modus.

C A P. De narim fractarum curatisne. IN naxibus vero, et os, et cartilago frangi solet, et quidem modo adversa, modo a latere. Si adversa fracta sunt, alterumve e his, nares desidunt, sdissiculter spiritus trahitur. Si a latere os fractum est, is locus cavus est si cartilago, in alteram partem nares declinantur. Quicquid in cartilaginem incidit, excitandum leniter est aut subjecto specillo, aut duobus digitis utrinque compresiasci deinde in olongitudinem implicata linamenta, et molli pellicula cincta circumsutaque, intus adjicienda sunt aut

eodem modo compostum aliquid ex arido penicillo; aut grandis pinna, gummi, vel fabrili glutine illita,

et molli pellicula circumdata, quae desidere cartila-; sginem non sinat. Sed, si adversa ea fracta est, aequaliter utraque naris implenda est. Si a latere id, quod inseritur, crassius esse debet ab ea parte, in Na nasus jacet, ab altera tenuius EXtrinsecus autem cir- ba cum-

214쪽

cum danda habena est mollis, media illita misiis inter se simila et thuris fuligines eaque ultra aures ducenda, ct fronti duobus capitibus agglutinanda est, id enim corpori quasi gluten inhaerescit, et, cum indu- ruit, nare commode continet. Sin, quod intus inditum est, laedit; sicut maxime fit, ubi interior cartilago perfracta est, Xcitatae nares eadem tantummodo habena continendae sunt deinde, post quatuordecem dies idipsum demendum est. tesolvitur alitem aqua calida eaque tum is locus quotidie fovendus est. Sin os fractum est, id quoque digitis ita suam sedem reponendum est atque ubi adversum dictum est, utraque naris implenda est ubi a latere,ca, in quam os impulsum est imponendumque ce- ratum, et paulo vehementius deligandum est; quia callus eo loco non ad sanitatem tantummodo, sed etiam ad tumorem increscit, a tertio die fovendum id aqua calida est, tantoque magis, quanto propius esse sanitati debet. Quod si plura erunt fragmenta, ni- ,hilominus extrinsecus singula in suas sedes digitis erunt compellenda imponendaque Xtrinsecus eadem habena, et super eam ceratum neque ultra fascia adhibenda est. At si quod fragmentum undique resolutum cum caeteri non glutinabitur, intelligetur quidem e humore, qui multus e vulnere feretur; volsella vero extrahetur finitisque inflammationi-bias, imponetur aliquod medicamentum ex iis, quae 1eniter reprimunt. Prius est, ubi aut ossi aut cartilagini fractae cutis quoque vulnus accessit, id admo-o dum raro sit. Si incidit, illa quidem nihilominus cauci ratione in suas sedes Xcitanda sunt cuti vero superimponendum emplastrum aliquod ex his, quae recentibus vulneribus accommodata sunt sed insuper nullo vinculo deligandum cst. VI De Aurn m fra larum curatione. N aure quoque interdum rumpitur cartilago. Quod si incidit, antequam pus oriatur, imponendUm glutinans medicamentum est, saepe enim suppuratio

215쪽

nem prohibet, et aurem confirmat. Illud et in hac et in naribus ignorari non oportet; non quidem cartilaginem ipsam glutinari, circa tamen carnem increscere, solidarique eum locum. Itaque, si cum cute cartilago rupta est, uti utrinque suitur. Nunc . autem de ea dico, quae cute integra, frangitur. In ea vero si jam pus natum est, aperienda altera parte cutis, et ipsa cartilago contra lunata plaga excidenda est deinde utendum est medicamento leniter supprimente, quala lycium est aqua dilutum, donec ios anguis fluere desinat tum imponen iunia linteolum cum emplastro, sic, ut pingue omne Vitetur et a parte posteriore lana mollis auri subjicienda est, quae, quod est inter hanc et caput compleat tum leniterea deliganda est, et a tertio die vapore, Ut in naribus ς posui, fovenda. Atque in his quoque generibus abstinentia prim temporis necessaria est, donec inflammatio siniatur.

C A P. VII.

De Maxilia fac Iae curatione, isque quibusdam ad omnia os

pertinentibus.

B his ad maxillam venturus indicanda quaedam, IL Uto communiter ad omnia ossa pertinentia, ne saepius eadem dicenda sint. Omne igitur OS, Odoa; rectum, ut lignum in longitudinem finditur modo frangitur transversum interdum obliquum: atque id ipsum nonnunquam retusa habet capita, nonnunquam acuta quod genus pessimum est quia neque facile committuntur, quae nulli retuso innitunturi aciet carnem vulnerant, interdum quoque ne TVum aUt

musculum. Quinetiam aliquando plura fragmenta a fragmento siunt. Sed in aliis quidem ossibus ex toto saepe fragmentum a fragmento recedit maxillae vero semper aliqua parte etiam veXata ossa inter se οὐ shaerent. Igitur inprimis digitis duobus utrinque prementibus, et ab ore, et a cute omnino octa in suam sedem compellenda sunt deinde, si maxilla transver

216쪽

38 A. CORN CELSUM Lib. VIII.

dentem excidit ubi ea in suam sedem collocata est, duo proximi dentes, aut si hi labant, Ulteriores inter se seta deligandi sunt id in alio genere fracturae supervacuum est caetera eadem facienda sunt, nam

linteolum duplex, madens vino et oleo, superinjiciendum cum eadem simila et eadem thuris fuligine eae deinde, aut fascia, aut mollis habena, media in longitudinem incisa, ut utrinque mentum complectatur et inde capita ejus supra caput adducta ibito deligantur. Illud quoque ad omnia si pertinens dictum erit famem primum esse necessariam : deinde a die tertio, humidum cibum sublata inflammatione, paulo pleniorem, eumqUe, qui carnem alat: vinum per omne tempus esse alienum. Deinde tertior die resolvi debere foverique per spongiam Vapore aquae calidae, eademque, quae primo fuerunt, superdari idem quinto die fieri, et donec inflammatio finiatur; quae vel octavo die, vel septimo fere resolvitur: ea sublata, rursus ossa esse tractanda, ut, si quod et fragmentum loco suo non est, reponatur; neque id esse solvendum, nisi duae partes ejus temporis, intra quod quaeque ossa conseruntur, transierunt. Fere e ro inter quartumdecimum et unum et vigesimum diem sanescunt, maxilla, malae, jugulum, pectias, latusas os scapularum, costae, spina OXarum, o tali, calX, manus, planta inter vigesimum et trigesimum diem, crura, brachiaque inter septimum et vigesimum et quadragesimum humeri et femina. Sed in maxilla

illud quoque adjiciendum est, quod humidus cibus; diu assumendus est. Atque etiam, cum temPUS PTO- cessit, in lagano similibusque aliis perseverandum, donec ex toto maxillam callus firmarit. Item, primis utique diebus, habendum silentium.

A P. VIII. De S guli fata curatione. JUGULUΜ vero, si transversum fractim est, nonnunquam per se rursus recto coit, et, nisi movetur, sanari sine unctura potest nonnunquam Vero,

maximeque ubi motum est, elabitur fereque id, quod

217쪽

Cap. m. DE MEDICINA. 381

quod a pectore sub id, quod ab humero est, in possiteriorem partem inclinatur. Cujus ea ratio est, quod per se non movetur; sed cum humeri motu consentit. Itaque, o subsistente, sub id humerus agitatiar. Raro vero admodum in priorem partem jugulum in sclinatur adeo ut magni professores nunquam se Vidisse memoriae mandarint. Sed locuples tamen ejus rei auctor Hippocrates est Verum, ut dissimilis 1- terque casus est, sic quaedam dissimilia requirit. Ubi ad scapulas jugulum tendit, simul dextra manu pla-ione propellendus in posteriorem partem humerus est, et illuc in priorem attrahendum. Ubi adiectius Conversum est, ipsum quidem retro dandum, humerUS autem in priorem partem adduccndus est at, si is

inferior est, non id, quod a pectore est, deprimen- is dum est, quia immobile est; sed humerus ipse attollendui si casu superior est, id, quod a pectore est, implendum lana, et humerus ad pectus deligandus

est. Si acuta fragmenta sunt, incidi contra cutis debet et ex ossibus ea, quae carnem vulnerant, praeci zodenda sunt; tunc retusa ossa committenda sunt; si

quid ab aliqua parte eminet, opponendum ei est triplex linteolum in vino et oleo tinctum. Si plura fragmenta sunt, excipienda sunt ex ferula facto canaliculo, eodemque tutus incerato, ne fascia diducatur: et squae jugulo composito circumdanda est saepius potius, quam Valentius quod ipsum quoque in omni bus ossibus fractis perpetuum est. A dextro vero jugulo, si id fractum est, ad alam sinistram a sinistro, ad dextram, rursusque sub ala sana fascia dari debet: opost haec, si jugulum ad scapulas inclinatum est, brachium ad latui si in partem priorem, ad cervicem

deligandum csae supinusque homo collocandus caeteraque eadem facienda, quae supra comprehensa sunt. Sunt vero plura ossa fere immobilia, vel dura, svel cartilaginosa, quae vel franguntur, Vel OrantUr, vel colliduntur, Vel finduntur, Ut malae, pectus, latUS os scapularum, costae, spina costarum, os tali, calX, manus, planta. morum omnium eadem curatio 1L

218쪽

38 A. CORN CELSUM Lib. VIII

Si supra vulnus est, id suis medicamentis nutriendum est, quo fanescente, rimas quoque ossis, aut, si quod ferrumen est, callus implet. Si cutis integra est, et, os laesum esse, ex dolore colligimus, nihil aliud, quam; quiescendum Omponendumque ceratum est, et leniter deligandum, donec sanitate ossis dolor finiatur. A P. IX De Cosyarum fractarum curatione.

PR O PRIE tamen quaedam de costa dicenda sunt;

quia juxta viscera est, gravioribusque periculis is locus expositus est. Haec quoque igitur interdum sic finditur, ut ne summum quidem os, sed interior

pars ejus, quae rara est, laedatur interdum sic, ut eam totam is casus perruperit. Si tota fracti non est, a nec sanguis eXpuitur, nec febricula sequitur, nec qui qUam suppurat, nili: admodum raro, nec dolor magnUS est tacti tamen is locus leviter indolescit abunde est, eadem quae supra scripta sunt, facere et a media fascia incipere deligare, ne in alterutram partem haec Iocialem inclinet. Ab uno vero et vigessimo die, quo

utique os est debet glutinatum, id agendum. Cibis uberioribus est utendum, ut corpus quam plenissimum fiat, quo melius os vestia i quod illo loco tenerum adhuc injuriae sub tenui cute expositum est. Peras omne autem temptas curationis, Vitandus clamor, sermo quoque, tumultus, ira, motu vehementior

Corporis, Umias, pulvis, et quicquid vel tussim vel sternutamentum movet ne spiritum quidem magnopere continere Xpedit. At si tota costa perfracta 3 est, casus asperior est. Nam et graves inflammationes, et febris, et suppuratio, et sepe vitae periculum sequitur, et sanguis spuitur. Ergo, si ire patiuntur, ab eo brachio, quod super eam costam est, sanguis mittendus est: si non patiuntur, alvus, tamen sine 3 ullo acri ducenda est diutiusque inedia pugnandum. Panis vero ante optimum diem non assumendus; sed una sorbitione vivendum imponendumque ei loco ceratum ex lino factum, cui cocta quoque resina adjecta sit, aut Polyarchi malagma aut panace CX

219쪽

Cap. IX. DE MEDICINA. 383

vino et rosa et oleo superque imponenda lana succida mollis, et duae fasciae a mediis ors se minimeque adstrictae. Multo vero magis omnia vitanda, quae

supra posui adeo ut ne spiritus quidem saepius movendus sit. Quod si tusiis infestabit, ad id potio su smenda erit, vel e triXagine, vel ecruta, vere herba stoechade, vel ex cumino et piperc. Gravioribus vero doloribus urgentibus, cataplasma imponi quoque conveniet, Vel ex loIio, vel x hordeo, cui pih-guis sic tertia pars sit adjecta. Et id quidem inter-io diu superjacebit noctii vero idem aut ceratum, aut malagma, aut panni quia potest cataplasma decidere. Ergo quotidie quoque resolve tua , donec jam erat aut malagmate pollimus esse contenti. Et decem quidem diebus extenuabitur fame corpus ab Unde is cimo vero ali incipiet, ideoque etiam laxior, Uam primo, fascia circum ligabitur. Fereque ea curatio ad quadragesimum diem perveniet. Qiiod si modus erit suppurationis, plus malagma, quam ceratum ad digerendum proficiet. Si suppuryti Vicerit, neqUe ope quae supra scripta sunt, discuti potuerit omnis mora vitanda erit, ne os infra vitietur sed, qua parte maxime tumebit, demittendum crit candens ferramentum, donec ad pus perveniat idque cffundendum. Si nusquam caput se ostendit, ubi maxime: Spus subit, sic intelligimus, creta cimolia totum locum illinimus, et siccari patiemur quo loci, maXime humor intus in ca perseverabit, ibi pus proXimum erit eaque uri debebit. Si latius aliquid abscedet, duobus aut tribus locis erit perforandum demit sotendum erit linamentum, aut aliquid ex penicillo, quod summum lino sit devinctum, ut facile educatur. Reliqua eadem, quae in caeteris adustis faciund sunt. Ubi purum erit ulcus, ali corpus debebit, ne tabes pepniciosa futura, id malum subsequatur. et Nonnunquam etiam levius ipso osse allecto, ct inter initia neglecti, non pus, sed humor quidam muccissimilis, intus coit mollescitque contra cutis influa simili ustione utendum cst. De

220쪽

De spinae curatione. In spina quoque est, quod proprie notemus. Nam si id quod ex vertebra excedit, aliquo modo fractum est, locus quidem concavus fit punctiones autem in eo sentiuntur: quia necesse est ea fragmenta spinosa esse, quo sit, ut homo in interiorem partem subinde

nitatur. Haec noscendae rei causa sunt Medicamentis vero iisdem opus est, quae plurima parte hujus capitis exposita sunt.

De Humerorum, brachiorum femoram, critrum, digitorum fractorum, vel evulsoriam, communibus curationibus.

SIMILES rursus e magna parte casu curationesque sunt humeris et femoribus. Communia etiam quaedam humeris, brachiis, femoribus, cruribus, digitisci siquidem ea minime periculose media franguntur quo propior fractiara capiti vel superiori vel inferiori est, eo pejor est, nam et majore dolores sto assert, et difficilius curatur. Ea maxime tolerabilis est amplex, transversa pejor ubi Obliqua, atque ubi fragmentari pessimum, Ubi eadem acuta. Nonnunquam autem fracta in his ossa in suis sedibus remanent, multo saepius excidunt, aliudque super aliaue ud effertur, idque ante omnia considerari debet: et sunt notae certae. Si suis sedibus mota, resima, punctionesque sensum repraesentant, tactu inaequalia sunt. Si vero non adversa, sed obliqua junguntur quod fit, ubi loco suo non sunt membrum id alte-go ro latere brevius est, et musculi ejus tument. Ergo, si hoc depressium est, protinus id membrum oportet extendere. Nam nervi musculique intenti per ossa, contrahuntur neque in suum locum veniunt, nisi illos per vim aliquis intendit. Rursus, si primis diebus id 3 omissum est, inflammatio oritur. Sub qua et dissicile, et periculose vis nervis adhibetur, nam distentionei vorum Vel cancer sequituri vel certum, ut diutissime alatur, pus itaque, si ante repossit ossa non sunt, post ea reponenda sunt Intendere autem digitum,

SEARCH

MENU NAVIGATION