Jacobi Hollerii In Aphorismos Hippocratis commentarii septem. Recens per Joan. Liebautium in lucem editi : ejusdem scholiis doctissimis illustrati.

201쪽

H1PPOCR. ΑΡ HOR. ori aduersa saletudine abunde initio comedunt: ne: proficiunt, ij fere tandem omnes in cibi fastidium in clauuto contra, qui initio inedia usi, cibum postea appeter incipiunt,inualetudine facilius liberantur. Hic Aph.non solum pertinet ad conualescentes morbo, sed potest etiam de toto morbi decursu intelligi. Agitur itaque hoc Aphoris. de mutatione eius aegri qui initio bene appetebat in eam qui postea

non appetit:& rursus de mutatione eius qui non appetebat,in eum qui iam appetit. Causa aute cur aegri per initia appetant, & nihil interim proficiant, est, quia cum oris ventriculi incolumitate & firmitate praui sunt in venis humores,qui alimentum corrumpunt. Verum eiusmodi aegri in fine rursus neque apis petunt noque cibum capiunt, eo quod humorum viarium quod prius erat in venis tantum, iam communicatur ipsi1 appetendi instrumento.Istud tape videas accidere in febre quartana, ut quae materiam habeat crassiorem dc lentiorem: at in fiebre continua & ter tiana,rarius, quia in his materia calida est, & citius. resoluitur.Caeterum in his qui ita bene appetunt, siquidem pro consuetudine edunt & bibunt, morbus, erit longior &periculosior, magisque recidivae sbnoxiust quia natura cibo concoquendo occupata non coquit materiam morbi, quae interirn ob cibi dati multitudinem augetur. Contra,morbus erit breuior dc tutior in iis qui inter initia plurimum a cibo abhorrent,deinde autem bene appetunt & comediit. . Initio enim imbecillum est os ventriculi quod nos terrere non debet, reliquis signi alutaribus & cs: pus repletu vitiosis humoribus: verum per id tempus. quo parum cibi assumunt,natura morbi materia qu

202쪽

elborum fastiditim adferebat , concoquit dissipat quo fit, ut sub finem probe appetant de comedant.

nec non celerius; qu1m priores, a morbo libeten tuti mobrem ubi vides aegros circa inorbi initium cis bos auersari, terreri non debes. Vbi Vero inter initia bene appetunt,paruiti sunt nutriendiiquippe eum siexitium & putredo in venis,unde alimentum eorrum- peretur, per Aphor.Impura corpora,&c. Dandum ita-

litate. Denique pro ratione febris minuendus est vias us at quo cibus erit parcior, eb minus reuocabitur, natura Soctione morbiis C Η ο L 1 IiLIcet per totum morbi decursum, ita cibos fui uir , Mie linitimum quidem accipere possit, fit perniciosum: belle tamen appetere plurimo que cibos ingerere, poti mumper initia,maIum: rborum enim initia dc a me ta amem actim desideraist sinquit Cesus 2 fictumque, te νuem , teste Hippocrate, requirunt: ne nimirum natural a morbo cocoquenA accestione cibi auocetur: mi quae ine-

dia tempore materiam morbi cam melius concoquere Dai Icat. Malum quoque si aegrotantes, qui iam morbo defun-' gi ac conualescere inci iunt, quique morbi diuturnitate, O vehementia dctili isti aefracti, cum iure ct loco cibi, vesicuntur: exempli gratia in pleuritide, quum os humesce-

- , febris , aliaque symptomata s sp ta ex faciἰi prodierint, cibos avide appetani ct sumant,

203쪽

aliquem succumdui uduementes corrumpit humores: unde

Dot processu temporis audii isso prauo succo, vis appetens fatisiat,9 sentriculm cibos auersetur: Contra,qui ineunt cibi sys cibum fastidiunt impuritate aluisupersite, aut riuo ob diuturnam osci, maduitatem ignauiore reddita, postea cibum ex a limi sententia capiunt O appetunt, illi' metitore sunt loco quam priores: quod si restituta aluus, cacoc mi a confrempta quae in appetentiam ciborumquese stidium Ipepererat. At omnino scalamitosior noxa in secunda , tertia coctione quam in prima : ct quanto vitium secundae cohtionis deterivi est, ramo deterim ha et is qui ι' uide principio cibum capit, eo qui pri1nu auArsabatur cita 'bos,postea autem complexvi esti) Caeterm per ἐυσσέειν, adipetere ctgemo indulgere intere per φαλλα ambi

ΡRoponit hoc loco Hippocrates sententiam prognosticam. Praedimonetia enim sumit a cerebro S ventre,i inquiens, bonum esse mente constare,& appetentiam non aboleri. Per illud enim significatur cerebrum bene affectum , &nersos im genus totum ac

membranosiam, &spinae medulla, &diaphragma.

204쪽

SECTIO SECvNDA. . . , Per hoc vero indicatur partes nutritorias, quq ad cor, ventriculum, hepar attinent, esse sanas & robustas. Qubd filiis omnibus accedat etiam spirandi facilitas labia parua spes potest haberi de aegroti salute. C terum quod dicat bonum esse aut malum esse, id non simpliciter est accipiendum , tanquam ob id sit conualiturus aeger,aut moriturus: verum si alia bona adsunt signa, bonum est,'& sperandum omnino de salute aegri sin alia sigila mala, malum, & de salute ei' desperadum. Quμd autem attinet ad dictionem intelligendum est Hippocratem aliter a istinguere

partes animae atque Platonicos. quippe cum apud e-

multo latins quam apud illos

sumantur.Perea enit intelligitus siue λογατ , ,hoc est totaim vim rationalem: ut mente constare

dicantur, qui neque. phatasta, neque logista is susit l*s. Intelligimus autem rationem non valere quatuor modis. Primb, quod aeger delira loquatur & absurda. secun d b, quia motus habet incompositos . Tertio, quum omnino mutatis est moribus & ingenio. Quariat qubd cum magna sit doloris causa, dolorem tamen hon sentit,per Αphorisim. Quicunque parte aliqu3 dolent,&e. Iam ver b cum Gale. tertio Epid. asscra , --φ τα signifieare cibum, potum,

etiam de medicamentis poteris intelligere. Fgri ergQ ad ea quae offeruntur non recte sese habent multis modis. Aliquando enim cibos non appetunt, men oblatos sumunt, hi satis benς habent. Plurimi ut auersantur multos cibos, hos tamen vel illos appe tuni& capiunt:qui satis etiam belle habent. Sunt a-

205쪽

Hi P vos R, A PHOR, oblatum respuunt statim. Hi habent deterius, AliqM

sunt qui reuera cibos omnes omnino auersantur, ne

que unquam quicquam desiderant, hi pessime omnium habent. Siquidem in his omnino extincta est facultas appetitrix. CBOLIA, PRO Ulic in est ad euentum morborum pertinent; In

quo uu mqrbo 'oradico,endemio, ct videmio maximς merρ acuto: omnium cerebri actionism tiaturalium, motri-c rim, sensi carum ac principum integritate frui, sine i - ecora corporis compositione, in di militudine morum absurditatς verborum, , Hνε - idoloris: ac gaudere rebu oonuenienter datis, petendose prosciendo, num uuan sis enim non omnium morborum acutorum certae sint pra- sentiones interitus aut salutis,ρb materiae seritatem, vari γηtem,ct motus inordivatos . tamen, quicunque mo1 bi acuticum astionum naturalium, vitalium o animalium inte, ritate coniunct sunt, natura tandem bonit te miracuntur:

ac fla Miuturnitate molesti sunt: qνod Cleonastida cqnt aio te mus historia 6 parti c. Iib i. id, quod si in morbis

'ec mensi conste nec vigeat appetendi facultas, malum est: quia quotie cunque ad calamitosam vim morbi, acce rit nastrura infirmitas,tum in angusto stes est.u d si alterutrum, et pote mens, out appetendi facultas, in υhtio sit, non τ' runque ' nin malum. 1Delirium tamen maius malum

protendit, pqt imum si istud continuum sucrit , qV m nappetentia , saltem in acutis:nam feri potest ut hπ- or pμtrii circa os veη riculi oberrans , aut calor febri sis fastidium cybqrum asserati citra pilum sita ili lani Π. At gelirium . nunquam niis malis aegri rς-μ

206쪽

fmst contingere, quantumuis constet appetentia. Sue nim tertio Epid. Ddisfllius, ct uxor Hermoptolemi, luet

i cibos vehementer appeterent, det rarent autem grauiter,

inrt i s irvigcsimo. In pueris tamen agrotanti bin, tibi fastidium multὸ deteriis esse consueuit , quam delirium , mi delirium in senibus O iuvenibin, quam cibis i-

bus est , quam quibui horum nullo asinis cognat quo exsit. A Ristor. in problem. in quibus mulia transcri- ex Hippocrate causam reddit huius Aph

rismi : quod videlicet minus periclitantur quorum naturae, &c. quia causa miniis est violenta. QDd autem minus est violentum, minus est contra naturam, a minosque periculosum:& contres Huius ergo Apho risimi veritas sic se habet,ut quo violentior di vehemetior est causa et, si periculosior morbus:& cotra. Po- namus duas febres ardentes unam quae sit genita hye- me, alte tam quae aestate. orta est hyeme cum causa sit violenta magis) periculosior erit ea quae ae- state, ut in qua causa sit mimis violenta , & quae magis tempori cognata sit quain illa. Praeterea cum

in eiusmodi morbis cognatis , breuis sit in id quod

in iiij

207쪽

HIPPO o R. A P H O R, aer natura est lapsus,breuis quoque erit in id quod

id am naturam est,reditus.Caeterum natura cum

multis dicatur modis, hoc loco accipi eda est pro sub stantia,seu temperatura, quae constat quatuor es emetis. Miniis itaque periclitantur qui laborant morbo cognato naturae, id est, temperaturae, tempori, &c.

Quod quidem ita venit intellisendum, ut morbum

conferamus cum causa violenta vel non violenta. Ali

quando enim propter aliud sunt periculosiores motabi etiam naturae c'gnati. Siquidem quod quaerit Aphrodisieusa AEthiopes si corripiantur febre ardente, ferὸ moriuntur,etiamsi morbus is sit illorii natur: e fa miliaris.Causa est, quia ab cxterno calore nati ut in calorem h4bent imbecillum: dc praetere 4 paucam humiditatem, quae statim a febre absumitur. Videmus et iam experientia Anglos & Scotos magis a febre ardente periclitari, quam nos et quia his morbus minus est eorum naturς familiaris,qu)m nostrae Minus insuper Periclitantur, qui laborant morbo cognato suo habitieui habitus corporis intelligitur totum carnosum genus demptis venis.Id autem dicit,quia veteres confii- tuebant morbum duplicem: astrictum, & laxum siue solu tum. Si qui evb astricto sunt corpore, minus periclitantur in morbo astriecto quam in xo, & contra De aetate & tempore verba faciet libro tortio Aphu,rismorum S C Π Ο L I A. HIc Aphor. veritatem habet,si conferatur Usus morbin,

siue excessus cum duabus naturis contrariis: non duamorbi e excessus contrari', cum una natura. Item speriolum referat Mn ad sirim instri lutarem , sed ad ma-

208쪽

spc Tio SECvNDA. 93gnitudinem causti aut θmptomatum vehementiam, aut opportlinitatem curandi .Ergo,in morbis, magistudine causae, symptomatum vehementia , opportunitate curandi, pari bus,minus periculo μ aegrotant, aut magnitudine cause, aut symptomatum vel ementia, aut discultate curandi quorum temperamento corporis,ct aetati. quae temperamenti habitus mutationem ad eri 9 conformationi corporis: ct humorum inclinationi: temporum vici'tudini: tempestatum mutationa tum etiam caelo ct D vernaculo. cυ enerct asuis est morbus ut infantiae,aphthae, lumbrici, lithiasis, epile tar pubertati ct adolescentia ,sanguis , hamorrham gia: iuuentuti bilis se febrei acutae: con stanti aetati melan cholicui humor est haemorrhoides: quibus iuuenibus uaci alnus in senectute contrahitur:cardialia picrocholis parte suta periore febres tertianae aestati quartanae,autumno qua qui bas earum rerum exceptione aliqua,eiusmodi morbus non est si mers modo paria sint omnia in magnitudine cause δελ- plomatam vehementia,se curandi oportunitate. APHOR. XXXV.

θ το Γιουτον , σός ται κώ- I x quouis morbo partes que ad umbilicum se imum ventrem attinent, crassiores esse praestat. Harμm si quidem ς tenuatio O tabes mala. Sed ad inferiorei quoque puta tionei parum tuta. Q Ententia haec magnam vim habet: & certe constato experientia. Quiam enim accedimus ad qgrum,im spirimus quomodo se habeant partes medi a mucro-ςartilasine ad pubem usquc. Primum ei ob inm

209쪽

HiPPOCR. APHOR Hacimus manum supra umbilicum , ut cognoscamusn Ouis sit calor praeter naturam in ventriculo. De in manum transferimus ad hypochondita', vivi. deamus numquis sit illic calor praeter naturam maior quam in aliis partibus , aut etiam durities, aut tu mor. Si sit diuities aut tensio aut hypochondrios ni stro, non admodum curamus,sive sit a liene, sue etiam

a flatibus. Postrem b manum ducimus sub umbilicum ad pubem quia hic solent saepe oriri tumores praeter

naturam.Si itaque manu admota neque sit calor ptiz- ter naturam,neque tensio, neque tumor, bene est. Si praeterea corpulentus est & mollis totus venter, bene est. Indicio enim est musculos abdominis esse cirno sos,& praeterea multum pingue inessic: unde calor nativus stabiectarum partium est robustus, rectiusque sit

concoctio & sanguificatio. Contra,aliquando reperiamus calorem praeter naturam, de tensa magis hypochondria: aliquando venter qui antea intumescebat, ct incauatus & extenuatus, quod pessimum est & vi signum & ut causa. Signum enim est, pingue esse absumptum,&musculos contabuisse. Causa vero quod ciborum concoctio proba non fiat in ventre, neque sanguificatio in hepate. Quin etiam cum ad purgationes inferiores hoc est,excretiones vel lacum vel v-rinae,oporteat robur adeste musculorum epigastri j,&praeterea intestinorum, si hae partes sint extenuatae diimbecilia, purgationes per infernas minus recte procedent. Per purgationes autem inferiores intelligendum est etiam superiores, hoc est quae per vomitum

fiunt in quibus etiam partes illa quae ad abdomin& imum ventrem sunt, debent esse crasta & robustae, necnon ventriculus ipse, alioqui nunquam recte fiet

210쪽

st racilibus, & imbecillum stomachum habetibus, Merum Hipp. inquit Gal. 2 meminit tantum inferio-

is purg tionis,quod omnibus Cistet manifestum,ot ne ae infra thoracpm sunt partes debere esse robu-sas insuperioribus purgatiori ibus.Vocat autem ητρον

Hippocrates Galeno a litiuore partem ventris quae ab umbilico incipit,& ad pubem usque porrigitur. uo nomine dicitur hypogastitum. a C Η Ο L I A. Ic sphor. ad meot icem pertinet. In omnibus morbis A Asini bilici , aqualiculi, totiusq; adeo abdominis par tesselidas esse ac succi plenas,necnon aequales in substantia, quantitate se quήlitate, omni ge doloris expertes, ut ait Hippo. I. progn.melius est ut signum 2 Ut causa ut signum,

quia naturalis oeconomia bene moratae, viscerim que insta- Nationis, onmisque tumoris expertium sunt argumenta: ut causa, quia oeconomiae nataralis actiones in coquendo, distri-bhςndo is excernendo adiuuant. Sin autemsnt 'alae tenues, ac pene consumptae illae partes aut dura, aut inaequales in disten me, contra tione,calore frigore, aut dolore cala

vitiosam ut signumstut causa.Quin is illud ad purgat iones quae iunt deorsum, periculo 1 quia mus uti abdominis

3m recte haberit, excretioni inseruiunt: his extenuat Π m dicamentis acrimoniam natura perferre nequit, ac spe bκ- moratirastus subsisti qui uehemetiyimu torminib. aegrum distrariat. Caterv licet fiat hic metio tutum umbilici, triplex tame vetris regio inaudienda menit. Vna,quae est supra QMbilicum diducta in duo latera, pochon ria nominata. A terat qua umbilico subiicitui sumen aut in iis venter, cui sunt a latere ilia. Tertia,quae medium ventre occispat circa Umbilicum. In qua triplici regione, cum naturalis faciliam stas in coηcoquendo , distribuendo , excernendo uo