장음표시 사용
221쪽
DVo sunt affectus, qui etiamsi videantur simile ,
inter se tamen magnopere differsit, raucedo scilicet & clangor. Clangor accidit in febribus ardetissi
in is, sicca da aspera arteria, & praesertim me brana e-uS interiore. In hoc aute prςter siccitate, vox est tauis sonora, At in raucedine,vox est aspera & obsesara, causamque habet humiditatem. Praeterea clag a vox mortem densiciat: raucitas vero graue malum est, nec semper morte adfert Est itaque rauce do Grae m quum humor defluit in asperam arteriam. Latinis etiam dicitur Rauis Coryga verbi quae vox est Attica,
destillat humor: Latinis dicitur grauedo.Solet tamen aliquado Hippocrates nomine coryzae intelligere fi xionem ςmnem,in quacunque parte fiat: vocant recentiores medici. Κατυρροue autem vidcidobiter dicamus est,quando ad fauces vel palatum humor decumbit.Raucitates igitur de grauedines in valde senibus non eoncoquuntiar inquit Hip. quia clim,id est, Concoctio sit robore caloris natiui, iii senib*s c or est paucus & languidus, viresque imbecillae. Raucedanis autem & coryzς exeplo demonstrat Verum esse, qu0d staperiore Aphor. dixit, morbos diuturn Oct comitari senes ad mortem.Neque enim hi soli duo morbi cut scribit Gai .in comm. non concoquu tur in lenibus, sed etiam & nephritis, & arthritis, &riolor colicus, & splenicus, .& asthmata . & tusses, &Iρτωσ c, siue est gibbi,&λυρδωσέ seu repa-ditates aut gibbi ad anteriora,&α ολι ς,sive obliqui x xςβ tortuositates, aliique morbi frigidi. Q nun amen dixit Hippo. non concoquuntur, intelligen-33 ' η'si rarissim . Possumus enim natura iuuare illli
222쪽
seterio Sε cvN DA. IO Ottibus viis, aut maturatione, aut dis lutione, aue rarefactione. Veriam cum ut diximus proximo Apli. dissicillimum sit resoluere materiam in scnibtis de ra-l re facere,relinquitur nobis concoctio. haec autem peri scietur ea ratione,quam antea docuimus s C H o L I A.
Exemplum est diuturni morbi in senibus vix curabilis.
Raucitates enim, ct raucitatis seboIes, si a sthma ct phthisis,omneque genus catarrhi, assymptomatastigidi catarrhi non concoquuntur in senio iam confecitis: stigidum enim est eorνm corpus. Ceterum Hipp. admem usque huius libri persequitur morbos qui specie in diuiduo, loco , causis, temperamento aegrorum 9 conformatione corporis, sunt sanabiles, aut insanabiles. Ac primum tres insanabires hoc
no linquuntur,' derepente moriuntur.
FNolatio praeceps est virium lapsus , seu Uncope
quaedam leuio quanquam aliquando pro synco- pe grauiore teste Ga l. lib. de loc. aff.9 accipiatur. Eam istis accidit ob virtutis vitalis inasecillitatem, dise suso videlicet spirisu qsi in cordis ventriculis est cotilectus. Aliae tamen sunt eius cauta multae, ut scribit Gai lib. quinto de loc. assi cap. primo.Nam 'el est cordi intemperies, siue aequalis, siue inaequalis ea fuerit
223쪽
HaPPOCR. APHOR. vel abscessus: vel tumor praeter naturam in cordis tuanica: vel etiam est,uesicae & pustulae aqua plenae ut & tape oriuntur in membrana hepatis) vel
praeterea aqua collecta piaeter naturam in pericat-dio,aut etiam in eodem tumor, 'tu cordi communicetur: fit praeterea frequens exolutio in febre pestilenti & peste, propter auram patrem & venenosam, quae
seu itum vitalem assicit. Ab his itaque si fiat leuis di fusio spiritus leuis erit exolu tio : sin magna, syncopo grauis . Iam si sit inteperies, videndu quali intemperiecor laboret calidane an stigida,&c. repetendaq; iunt NAna intemperiei cordis ex arte medica Galeni. si s anscemissanari no potest: vi in illo cui inebrana cra se & putris inuenta est in ventriculoru cordis intersi tio:In eiusmodi autem abscessibus & intemperantiis maxime dc pulsus &respiratio fiant spectanda. Porro ut quis derepente moriatur exolutione, tres ponit di sinctiones, ut crebro id patiatur, ut sortiter, ut sine causa manifesta Frequenter dicit, quia sinat quotidie, sunt qui alternis diebus exolutuatur. Vehcinenter, quia aliquando breuior, aliquando longior est eaolu
tio. Vehemens denique est qxolutio, via de non facile remediis adhibitis reuocantur. Sine causa inanis sta, quia si sit a causa manifesta , non moriuntur repente. Vt mulier illa cuius meminit in commen. Gales . exoluebatur a balneo, manitissa causa : quia videlicctoalneum commouebat materiam quandam , qβα
vapore elato spiritum vitalem assiciebat Hii ς colligas significare non solum causam simpliciter, sed etiam causam externam. Nonia inquasqnulla moueatur materia , fit c olu-xto ab imbecillitate facultatis vitalis, Vt, quidam adb ira e pluuntur, moto uchomentius spiri
224쪽
diffuso ob imbecillitatem. Sic & gaudio, dona oestitia. Celeriter porro mortui tur: inquit , quia ugrauis incidat syncope, non pcssunt facile recialigavitates spicitus,& moriuntur.
ΡRognosticum est repentinae mortis .um Virium prui'tilapse desciunt, sepe ex perennitate causerum, qua vesmixtione Ceneni, vel opprsione vel res lutione, vel stiritvi interceptione, vel alimenti inopia vitalem facultatem labefactant: ct Ῥehementer cum praecipiti ct Oiolento omnium Cirium lapsu,tnde et, natura infertis inartihm solidarum o stirituum corruptione: sne causa manifesta, em abs re ct nussa exhausti ratione, ut haemorrhagia aut alvi profusioris ratione suxi impotentes moriuntur, laboacta vitali facultate, qua facile in suae asseritionissmpathiam animalem trahit: ex Aphorim. s.fei 1. lib. i. Prorrh. Qis vero exesuvntur a causa manifesta ,st cui profvstio alum fuerit, aut hamorrhagia longior acciderit, non magis vim periculi evadunt , quam qui sine causa manifesta exoluμ a P Η ο R. x L I I. ΛΥ--ψν-ασθενεα iv
APoplexiam vehementem nullo prorsus modo: debilem
H Fc est sententia Hippocratis magni: quam veintelligamus, sciendum est a poplexi m multas hab re caulas. Nam aliquando excitatur a solis flati-
hορ, Cuiusmodi apoplexia correpti aliquando ς.
225쪽
dunt sine paralysi aut stupore, concussi vchementita,& fictionibus, aliisque remediis calidis adhibitis. Fit praeterea venis interceptis copia vel crassitie sangui nis in plexu prisertim reti tarmi. De qua Hipp. qua μto de viist. ac. md quis repente obmutescat, id vena rum interceptiones occlusionesque faciunt &c. Haec autem maxime iuuattar missione sanguinis. Tertii causa esst,quum v cnixes, cerebri praesertim anteriores,
opplentur de intercipiuntur crasse quodam fligi cio humore, qualis est pituita,& aliquando teste His , lib. de morbis atra bilis. Q arta causa est, quum cerebrum.obsidet tub circulum aliquod, aut tumor pra ter naturam, quo viae intercipiuntur, ut non positi defluere spiritus animalis ad partes inferiores. Est & genus quoddam apop. in fulminatis, ubi fit dissolutio quaeda in spiritus animalis. Porib apoplexiae sortes dicuntur quatuor de causis. Prima est, quia in iis dere- Rcnte fit gratuis dolor capitis. Secunda, quia grauis est respiratio,inaequalis inordinata,&intermitten S. Tetalia,quia sterior est. Quarta, quoniam profundis limus est mnus. Hi nunquam redeunt ad vitam propter ablationem respirationis. Contrὲ censet dum de de bili a poplexia. Breia iter,ut signa grauia sunt aut leuia, ct respirationis noxa vehementior aut mitior: ita a-pop VehemEns est aut leuis. In leui a pop. non secit Ee uadunt, nisi magna diligentia adhibitis remediis.
Aut etiamsi releuentur,moriuntur tamen post, ut tertio vel quarto die, paulatim a Wcta dissicultate spirandi, deinde remissa, & sic deinceps per interualla, d0-
nec moriantur. Vix etiam unquam ab apop. a flatu aut sanguinis crassitie releuantur omnino sani:
sed fere incidunt in paralysin aut stuporem ut & alita pituita; vel etiam dementiam quandam, de tandeis
226쪽
oriuntun Vidi tamen quosdam etiasisse absque hismptomatis. Denique intereunt fere omnes a popi ici aut derepente, aut aliquot post diebus: quamuis Ierat Hipp. in prorrh. dc multis aliis locis, a popi ain solui interidum superii eniente se bre.. . SCHOLIA.
TIRognosticum apoplexis fortis aut debilis. Apoplexiam, i 1 qua nil aliud est quam motus oe sensusvnmers corpo-
priuatio: validam ac fortem: quae si, repente oborto do- re graui capitis, mox incident effert ore cum an adis ultate lirandi coniuncto , corporis uniuersi prolapsu, sensus , motus sacvitate qua omnia sunt, quando sti-
φ ηηimalis exitu prohibetur: oppressone vel ρυfru-
sine meatuum cerebri,discutere es imp ibile ob magni- mem cause 9 fmptomatum incidentium mim repente 'sam: res iratio enim tollitur, qua ad punctum tempo- l ris vita carere nequit. spoplexiam Uero debilem, nec iami hementibus comitatum symptomatibus, quaeque in mea AEd cerebrum pium assectantiu Citio consisti, quando iritus vitalis ad tu prohibetur ad cerebrum,non est facile luere: quod magnitudo cause cum pari semptomatum C si eηtia coniuncia non facile cedat remediis, nec ullasferetiit φηducim an alis enim stiritus et itali, ex quo fit, in ca-
ti ribus intercepto destitutus, ad motum is sensum satis se 'on potest :ρroinde eius penuria si corpus alimenti: sit Fit quoque apoplexia debilii, cum no ades insit ηυ
structio aut coarctatio, mel ventriculoru cerebri, vel a= ratis mirabi is vel carotidu per quas stiritusex
4e in cerebri sinus institit, ita it sensius quide aut motus, sed admodum fluidus se incertus. Fit 9 apoplexis ilii a flatu aut sapore crasso intercipiente vasa: ut actu fi it c.riis. Eas apoplexivi debiles,sebre superueniente
227쪽
flai scribit Hippocrates in Coacis.7. sec Aon quidem inmfbre,sed quanta O quali est opus: qua nec maior si, qam
ψ vsres exoluat, nec minor quam ιt nihil prosit : si tigua tum θiritum illumstatuosium, tum humores pituit . excalfaciat, attenuet ct re uat. Id autem ' tribus ηα. nunqtiam diebus,aut quatuor, aliqxando pluribus, non tomeu ultraseptimum diem,ob morbi magnitudinem e par tua esta nobilitatem, spoplexias qstoque Hippocrat maci haemorrhoidibussupernatu curari ait. A Ρ Ηo R. X L I I LTQ -μιηδεπαὶ ο πιιν-
STrangulati aut locati , nondum tamen mortui si non redeunt, quibus circa os spuma collecta apparuerit. HIppocrates hic vocat strangulatos,
quibus collum laqueo interceptum est, aut et iam manu, vice laquei. Potest tamen hic Aph.intelli etiam de sti angulatis, via respirationis intercepta, aut
luxatione, aut tumore aliquo praeternaturam,aut taberculo. Per autem, id est, dissolutos,im relliguntur qui per vim strangulationis iam neque mouentur, neque sentiunt, ct tui interpretatur philo. theu iam morituti sunt,aut mori debent. In his enim nerui a sexta coniugatione vocales,venae iugulares,st carotides arteriae intercipiuntur.Ergo distbluti, quia periit aut propemodum periit sensus & motus, intehcepto spiritu animali per neruos , vitali per arteriai, naturali per venas. Qiu itaque dissoluti sunt ex stram sulatu reuocantur ad vitam , si nondum spuma circi
228쪽
apparuerit. Quibus vero circa os spuma appareti on reuocantur . nisi rarissa e nquit Gal. siquidemtic Aphor. est de iis quae fiunt magna ex parte,& alia' ando eiusmodi stra Figulati evadunt, sed perquam tarp:fit autem spuma a spumosa substantia vehemen-
er hermixta humiditate,accedente vehementi motu ut aritatione via vento in mai0 vel etiam calore,ut ii iis quae elixa latur. Sic irati aliquando spumant, agis ata vehementius spumosa substanti humiditate ve- .iementer admixta. Quo modo fit etiam spuma instrangulatis. Vbi enim larynx per quem debet esse li er aeris externi introitus ad caloris restigerium,eHus vero fuliginosi excremer, ii quod a satagione th racis & cordis redhindat intercipitur, natura veli Raenter commota & agitata commouet fuliginosum zxcrementum cum quaedam humiditate, et due mente
etiam cordis calore. Signum itaque est exitiala, mniam pulmonis violentiam significat, quam patitur dum animal suffocatur. Fec natura illum veheme tem motum &agitationem 'nquam excitat, nisi in maxima necessitate: ut in istis qui strangulantur & orituri sunt in apoplecticis, peripneumonicis, &C. Quod si laqueus iiiiiciatur ad mentum lupra laIynsem iis non solat spuma enasci circa os, ncque Commouetur ita natura;quippe cum pateat & aerI extemno liber ingressus,& excremento fuliginolo exitus: autem iacilius possunt ad vitam reuocati. a C Η Ο L I. s.
229쪽
' A1ppo Cn. APHOR. taxatione, aut Iaryngis instammatione, breuiter qui meris hianche laborant: ac iidem refluuntur, intercens meati bis υnde spiritat animali exitus ι vitali aditivi denegatur;
necdum tamen animam e arunt: nou redeunt ad vitain,
quibus iis ore stuma apparet: quod si ilicet copia intercepta fuliginis si anguleim calor natium, ex cuius fuliginis iti terceptione gignitur issassuma. De generationestuma vii
apparet in epilepticis, si is instrangulatis, sed iri convel
Iuntur tautam, Inon autem resoluuntu ut rangulati iteri
QVi natura sunt faue crasit, breuiore sitast nisi
quamgraciles. Odesos natura & graciles inter se coparate docόtque praestare gracilem esse quam obesum quod admodum obesi gracilibus celerius moriantur. Obesi enim sunt natura frigidiore, patucior u sanguine, iuspiritu , nec non arteriis & venis angustis, & textur Cutis densiore.Contra graciles. Cum itaque obesi sint eiusmodi, & graciles, necesse esst in illis calore nati ii si& vitalem facultatem imbecillam esse: ob idque eo celerius mori, qua ghacit Es. Sunt praeterea magis op portuni sebribus putridis, ob densitatem cutis retemtis excremetis fuliginosis: q uar corrumpent humorerin venis cunt et os. Ad quod plurimum etiam facit, ve
230쪽
rarum angustia quae cu facile obstruantur, ab obstru-stione fit humo tu putredo, unde febris putrida. Corn. etiam Celsus qui σφοδρα vertit valde crassos licite os ob ea&de causam,hoc clt,venarii angustiam, an orbis acutis, difficultati spirandi,& suffocationi esse 5bnoxios. At vero graciles ab huiusimodi affectib. nopericlitatur: sed quia partes principes ita sunt affectae Ut nullum habeant: unimentum, ii cauti, externis prompte offenduntur. No temere autem adiectum est φωιν, natura, id est . prima cosormatione. Nam ut ait Gal. in comment. ii qui piam natura me di 8c ib, victu iubinde pleniore atque ignauia &ociolas usest crassior,is non citius gracili moritur quod scilicet venas& arterias latas habeat, atque adeo calorem natiuum minime imbecillum,& extinctioni oonoximn
Ρyognosti est breuioris aut Iongioris vita gracilium, loe obesorum. Qui paruo ct crasso capite praediti, vienisa ustis, corpore denso ct alabro , voce exili, a prima
''se m tipite, per intemperiem stigidam , ut nulla ratio
diata adferri post . quales vocat Hippocrates libro de aera, locis ct aquis is άρθου ζ, celeri moriuntur fato ct ca-- : fato , paucitate sanguinis &1'irituum, ac infirmitate caloris nativio casu, magnitudine morborum, ρmptomatum, vehementia is discultate curandi: quam qui gracilei, qui capite sunt magno, ct qui cum inclinantur, ceruicem maginam ostendunt , grauem edunt vocem , amplas habeut venas ct arterias , ampla quoque usa: quud Hi virtute caloris natiui partium solidarum atque stirituum facile vincant morbos , corpusque habeant perstirabile. ad excretionem materia morbi ca : denique quod ma-istrei habeant reportunitates ad salubriter vi acndum,