장음표시 사용
171쪽
reriam iudicemur, uti alui iuuenibin per hamorrhagiam quod Dioni contigisse legimus historia: uniuersali lib.1. Eapi sententia 66. Sunt autem quiuque occasiones, qua ven-τrem mutant.Bilis a fossi culo suo in intesina defluens, vir rutis retentricis, expultricis, concoctricis, appetentis varieras.QIe omnes ad ventriculum, heyar, intestina referenda sunt,υι de aluo humida auisicca positferri iudicium. Νο- tandum vero iuvenibis bene constitutis aluum semper h
F mςm vini meracioris potio tollit.
Breuis haec sententia docet curationem morbi,qui dicitur caninus appetitus.Sunt autem antiquae voces λιμος &-quarum ambiguitatem explicat Gai. Nam sames est & naturalis, & praeter naturam. Interdum Hippocrati est popularis quaedam calamitas ob deperditas fruges: fames naturalis, nihil est aliud
quam suctionis sensus, quae sequitur euacuationem. De qua non agit hoc loco Hippocrates,sed de ea quae praeter naturam est, quae nullam sequitur euacuationem, famis autem praeter naturam duplicis meminit in comment. Gal. unitas quae canina diciturr alterius, quae seu dicitur. Confunduntur tamen aliquando haec duo, adeo ut nonnulli sui Gaga βουλιμιὰν sepe vertant caninam famem : quanquam generalior est fame canina. Vt itaque adictione μύλιιως incipiamus , componitur
172쪽
quod auget & fames: ita ut secundum Gram
maticos βουλιμ- vocemus omnzm exce
dentem, & prope insatiabilem famem. Aliquando
Aristoteli affectus est, qui a vehementi frigore externo accidit, praesertim inceden ibus per nives. Nam tunc cutis constringitur,calor nativus intrb compellitur,& praeterea refrigeratur os ventriculi ac siccatur. Gal. alicubi in simpl. libris , & in comment. dicit eos qui hac bulimia laborant, initio quidem vehementissime appetere, pbst nihil appetere. Ratio est rquia initio mediocris est refrigeratio , postea ubi ingens est refrigeratio de siccatio oris ventriculi, concidit a ppetentia. Vbi ergo calor ille nativus intro est coactus,si nihil reperiat pabuli,subsstantiam corporis consumendo,languescit. Aliquando conuertitur ad ventriculum, ubi pituita, si q ua esst,absumpta & minor & imbecilliot redditur, fit interdum ut confugiat ad thoracem,qub quum peruenit, effeti spirari di dissicultatem , &mutos reddit, ita ut mortui videantur Lingua Gallica sic affectos vocamus transes. Bulimos denique fit quum stomachus penuria, ob cibi desectum,& imbecillitate ob vehementem refiigerationem infestatur de Sympl. causis lib. . Gal.lib. de com p. med. Q το ους bulimia laborantes curari vult calfacientibus & humectantibus. Sed ut recte procedat curatio, diligenter considerandum est quatus supersit calor. Nam si si minimum caloris, Mitatim luculento igni aegrum admoueas, derepente oriztur. Imo nonnulli moriuntur saepe nondum
igni admoti, luti nivibus, & aEre statim tepidioreticto.Ratio potest esse: quia calor exiguus & languidior factus, ubi sese explicat, ditatuitur & evanescit.
173쪽
Vbi igitur paucus erit calor, paulatim calfacere putrire oportet, & paulatim adhibere balnea atque frictiones. Nam si statim saties, derepente suffocabi
tur calor. Si protinus laues, balneo cute rarefacta,is
suo sabitur foras & dis luetur. Piod ii satis supersit
satoris, audacius balneum frictiones institues, celebrida calefacies & satiabis. Iam ver b in ca appetenti qu* canina dicitur, intelligimus aliquando inanitio nem totius corporis, quae vel immo diei caloris vimi. vel retentricis imbecillitatem sequitur. Aliquando intelligimus & vehementem famem ob re hi-
gerationem otis ventriculi. Nonnunquam δc per caninam appetentiam & per butimum significamus pi iam, hoc est , prauarum ς ibi & potus appetentiarn qualitatum, Hoc loco canina appetentia proprie est accipiend , quae videlicet si pro plex refrigeratum os ventriculi. Sed refrigeratio ista, vel est simplici qualitate frigida, vel cum humore stigido & acido qualis est pituita vel mς lancholicus succus) imbibito ori
ventriculi, qui humor rosionem inducit, suetioni ei, aqua appetentia secundum naturam fit, proportio hς respondentem.Iam sipeoanda curatio. Si caninus appetitus iit ab inanitione corporis, tantum abest ut vinum ieiunis prosit, ut etiam neruos ta dat, & coim uulsiones atque deliria inducat. Praesumptis ergo cibis, dabimus his vinum. At iis, qui canino appetitu
laborant simplici vontriculi restigeratione, & ieiu- vis N pransis vinum offerre poterimus. Itidem iis quibus cum figida intemperie hun or est combib,
his tunicis ventriculi: sed instituto pritis medicam eam τ' aridam pituitam aut melancholiam puIgante dentur alimenta pinguia &. plepsa. Nam
sum in hqs affectu duo sint,eonstrictio oris ventricu-
174쪽
gant. Eos aulcm statim satiari vultGal. quia ingerunt plura quim oportet,& ingurgitant multa qui' statim
I euomunt aut deiiciunt. Huic verb appetentiae refrenandae maxime conueniunt pinguia. Deinde vinum
dari debet copiose & largiter, non solu his pinguibus
praesumptis, sed etiam nondu pransis , ut vult Aetius. Vinum sit no austerum,aut acerbum, sed absque astrictione tenue & calidum i κίρρον est, colore fulvum. Hoc enim ob tenuitatem statim penetrabit,& praeterea corriget humorem illum frigidum sua caliditate. Adhaec vinum satiat,ut videre est in ebrious, qui cum multum bibant, minimum comedunt .Porro ut MWo,ita & nome est ambiguum.Nam Gra- maiici ita scriptum volunt armaturam significare: ub1Vero scribitur persei, meri potionem.Sed ea dictione utuntur medici pro vini potu, vel ebrietate, ut ii uerpretatur Gai .in exegesi vocu Hippocratis. Philotheus ni ρας rem id est , vini meracioris p o ioncm exponit. sed etiam si non addas, meracioris parum rescrt: quippe cum fatis intelligatur in huius affectus curatione. Dicitur autem Θ - ξιπι όινοποMα, vini potio, quQd th racem armare & calefacere videatur .Fannem igitur - ηi potio soluit, praecedente tamen purgatione ac1d1
humoris si ita accidit prysumptis verbpinguibuS, ut
ςtiam post vinum sumptis, S c H o L 1 A
Dmina cautio res frandorum consulesceretium. Si qui morbo do titi iure suo cibis visantur, nullάque nec itate addunti nescio quomodo aut negligentia, ut immemor i , ahi occupati negotiis suum genium destasi es
175쪽
HIPPOCR. APHOR is que e premantur, mero die sequenti fiunt reficiendi alioquin in au ima incurrent symptomata. Na vini v nerosi,aut etiam meri potio caninam appetentiam,ceu inexplebile cibi capim desiderium,excitato selum suctionus msu insomacho ab intemperie figida sicca, aut humore aci sanguinem venarum per tunicar alui Jamarum cogente, eximit. Nam cum fames canina causam habeat intemperie frigidam mi amrvel concretionem sanguis venarum ab arido humore quicquid eiusmodi est miselida laxet corpora, Iaxandάque dissoluat, cum aut m fundendo humores exten dat domu caninae remedium es,ut oleum plex,vel hy Maleum, omisique adeo res opima sepinmis.Sed vini gene
OVi AE punitud inefiunt morbi,vacuatione curantur. Et qui ab inanitione proficisiuntur ,sanantur plevi
kum caeteror inque contraria sunt remedia. Haec sententia eadem est cum axiomate medico, cotrarioru remedia.πληομονη proprie est satietas : cui opponitur fames, Hic tamen intelligitur de repletione hon solum cibi, sed & humoris ; cui opponitur vaetratio, Gal com. de natura humana siue hic liber sitThessali, siue Hippocratis)authore reprehedit quod cum positisset-, non tamen addiderit compartium, sed potiu3 euapuationem, Hic tamen
176쪽
Spe TIO SECvNDA. 77 ut diximus etiam intelligitur de repletione humoris. Q Pre male vertit Fuchsius,satietas. Morbi
ergo eX re pictione curantur euacia a tione : ut per ine
diam, cly sterem, balnea,&c. Vide Apho. Athletarum firmae constitutiones.&c. Hic autem agit Hippoc. de morbis,non quidem factis, sed qui adhuc fiunt: quorum est vacuatio. S C Η o L I A. Ratio sphorismi praecedentis. Vt enim qui a saturitate incidunt morbi,exhausto curantur, dusii licet illi ut, non autem cu sublata iam causa supersites manent. Ita qui ab exhausto, refectione sanantur: at que pari ratione aliorumodice adhibita contrarietate,nam quicquid rectum est,id symmetrum est,mediamque oe omni uitiosi excelsus expers: Cui enim nec demere quicquam,nec adjcere nρn partem aliquam,n qualitatem p s, id prorsus rediese habet: Cotra,
quod demi sibi aliquid, aut adiicere sibi aliquid postulat, id
μὴ optimo naturae statu recessit: ad quem redire aliter, nstum isi id quod superuacuum est tollatur 9 quod deficit ad imgatur:id autem fit aequali contrariorum VI A P H O R. XXIII.
Acuti morbi intra quatuordecim dies iudicantur. IAm anti lib. primo diximus,quid esset morbus acutuS.Diximus & differentias. Ad huius sententiae imxelligentiam ponamus tantiim duplex genus acuto xum morborum simpliciter videlicet acutum,& acu-ymn-τηρ- , ex decidentia vocant. Acutus
177쪽
HiPPOCR APHOR. morbus simpliciter iudicatur i . diebus Verb, dic b. o. Verumtamen cum hiaec sententia in te i ligatur magna eae parte, acutus simpliciter morbus minari poterit non sol im die 1 . sed etiam infla I . Vt I1. vel aliquando sed raritis 17.aut et O. Post rO.ad ψ .exit morb. acutus ex decidentia,qui etiam poterit iudicari non solii ira die o. sed et iam intra C. ut 3 . Sed quomodo cognoscemus terminationem seu iudicationem morbi sore his δiebus et Aduertere oportet ad morbi magnitudine & celeritatem motus. ini eniim morbus statim vehemens est,& celeriter mouetur,primo quaternario, aut septimo die iudicabitur. ve- id non ita vehemens est, neque adeo celeriter molle
tur scd mouetur die quarto aut quinto iudicabi,
morba acutis certa progno spatui non po it salutis out mortis: hoc tamen de illis certo licet praediseret quod ist. tra decimum quartum diem quilibet morbus acutus suam
crisim habeat siue perfectam siue imperseritam:potis um
vero,qui a bile excitatur, regiona calida,aestate, oe anni imp 'recati du O qui pleno cursu, intermisso aut impedito a vi ritu vel medicamento , Cel alia ratione ad iudicium proterat. Cuius motus tam celeris ad crisim causa non tam ad τειhementiam 1 mptomatum quam ad robur natura, aut humoris fert' rem ac orgonium partisue obse s dignitatem, videtur referendae. Acutim enim morbus aut ab humore fit calido ac tenui, qui celeriter molietur: aut principem pdrtem obsidet, qua diu pati non potest. Ut autem omnes mor' bi sui intra i. diem teMinantur , siunt acati. CV hemer niss
178쪽
vi febris suo die, tertiana pura diebus quatuor erminatur. Sic neque omnes acuti intra I temtur sed si plurimum: aliquando enim ad l7.oe 2O. au Iongius procedunt. dia de re sic cert a test. Acutorum duo sumasumgenera. Ali', ut febrem s Iam habent coniiuncta,eamqu e essentialem Cel symptom ica. siij qui principe partem obsident, qualis apoplexi , o cepi epsia. ore indicantur posteriores non item.Rur1im, cutoru,qui febrem habent comitem, quatuor sunt genera.Acutismplici eer, peracuti,extreme peracuti ex decidentia.
scuti in siciter ad diem i protendunt μη-
sel septimum diem , vi febris ar ens. Extremeperacuit tertio aut ad summum quarto die terminantur, v ι pestilens. scuti ex decidentia o. vel 6 p. aut etiam c-- te imo Uigesimo, nimirum quarto meffluuntur: Sic enim Hippocr. in Epid dierum cr ilicorumsinem supremum se tuit centem sim vigesimum Ot primu ,teritum logitur de acutis pliciter, quoriι terminus dec is quar- ufflatuitum qui tern invi non ad dierum numeru σέβ
iorbi hi Nam est referendus d potius ad acumen μ' :
hoc est ad tractum illu teporis, in quo morbus celerrime in Sehementer mouetur cum acumine 2 Uehemsutta mp
mn potest: Νa clim cristis repentina sit mutatio adsalutem vel ad mortem , celeritate oe Cehementia motivi persc 'tu , qui ex certamine natura o morbi subsessi itur . σquanto ulterius morbi pro cesserint . diuturninesqu Iafuerint, tantum sis a perturbatio quae pracspitem mu- tantone praeceritolanguescit oeremittitur; atiscentena mro. Hinc strat nqn semper primo die incinsat, sed merus π cto primo quaternario, interdum secundo , hoc certamen morbi is natura eluceat: nam qm morbi prino qs. rernario blandem entκr, ad diem reruenium: in v x'
179쪽
per sim quaternario id est usque adseptinrem fiunt mitis
aetnne aseptimo vehementer ct acute moueri incipiunt, ἰgesimo flent iudicari Hos tenus quasi cohibitos steno vibrbos,nec laxis habenis ad suum terminu properantes appellat. Verum qui alim ab initio citatiores sunt oe vehementio res F.dtem non praetergrediuntur. Ita omnes vehementia celeritatemqste niunt ante duas septimanas. Ponamus exLpli gratia,agrum febre acuta laborantem, quinto die phi L nitide cor pt,ad II. pervenire poterit, nec ultra me cri progredietur,id est, ne magna mutatione ad vita aut mortem ad deterr aut melius. Totide enim mutationes positi Hipp. I. id.Galenus veros. de cris ex mutationum disse, Atrad numera durusi bito adstatem aut mortem: δὶ viseru'm ad utrunt, morbo decrescente,vel virtute dissolutari dem mixtim , subitosa ta mutatione in deterius aut Ne- .Horum omnium causa est, quia flati ratique sunt natrura mo , tum in morbis superandis , tum in omi alia adlix ne. Visuetu excludensso, excrementis excerneris,ct hi MLtus nunquam euariant, is interturbentur ab aliqua causi xterna 'el interna. Neque enim uterus unguibis irritati.
Detum ei cit ,sed paret legibus sui conditoris , ut inflata
risit cuius motionis causa non ad elemeta, ed ad formas quasdam occultas referenda est. Proinde in his sensebus acquiescendum ac experientia: nuquam enim aliter feri sis est, 'r natμra vehementiam certaminis in morbis acutis vli a d tempus I 4ierumsustineret. A p Η Ο R. XXIIII.
180쪽
OVartus dies septimi est index, Octauus sequetis septish principium existit. Est vero ct undecimus istentandus. Ipse enim quartus est secunda septimana: stentan-ἐus rursum decimus septimus is enim a quartodec o qua tus est primui vero ab undecimo. Dies criticos diuidamus in tria genera. Primum genas eoru est qui dicuntur hoc est n-
dices aut contemplabiles, vel co siderandi.Secundum otu, qui proprie appellantur κω γκοὶ,seu κρισιμοι Hippocrati. Tertium genus est eorum qui diamur u iann τομοι,hoc est,intercidentes,siue intermedij. Hoc
loco Hipp. meminit tantilio duorum primorum, lib. huius operis quarto etia intercidentiu Differunx au
tem hi virtute inter se. Na diebus indicib' indicat & ignificat natura,quid sit futuru die clitico sequenti.
jatio subita ad salute vel mortem,ad melius vel dete- η us. Diebus intermediis aliquando absoluitur quod
fuit inceptum die critico.Ceterum indices dies sunt. t quaternari, aeritici ver b septenari j.Horum no pere uerat semper vis. Nam post vigesimunt diem elan-; descit peritque vis quaternariorum: post o. verb, cptenariorum. Sunt tamen diuisa usq;ad vigesimumnaquaq; septimana in duos quaternarios, ita ut id ics quartus sit finis praecedetis quaternari j,&initiu quentis quaternari j tres,quartus,II. 17. At septenarisint sex,septimus,I .2o. 27. 3 . o. Inter hos incidund rtiuS, . 9.&c.aliquado sextus, sed male semper indi- QEartus itaque dies index est septimi, undeci- u Ι . decimvsseptimus 1o. Notandum tamen est,