Jacobi Hollerii In Aphorismos Hippocratis commentarii septem. Recens per Joan. Liebautium in lucem editi : ejusdem scholiis doctissimis illustrati.

41쪽

. commoto missione mi I in os ven riculi constuum , illudque

inordent ac lancinant, sed tunc admoto venae digito animus ad se redit. Si campia morbus aliquis, ad animi usque deliquium sanguinem mittendum suade G, ni consilio libro de sanguinis missione ad si que libras mensurales Languis poto dc ra-hi: hae autem sex librae viginti nostratia vascula continent. ι

s 1 hor, lib. A. Hippocratis. Cum quis re

utemuius riditur, venarum hora&σχ. mid. aphoniam febris expertem venaseritio Luit Nam illa suo flatu manere non potest, propter assim xus cluxum vincentis perenniitatem bd influit ei quod esuxit proportione restondeat in be- ano corpore 9 cum enim larga manu cibum captat, Sen-

onsequamur , periculum est ne praeter modum habitus implitur , τι natura locum non habeat in quo appo -

42쪽

s a C et 1 o P R 1 m A tis cortineat : neque etiam 'test quisere, quia natura n quam lmosa: cum proprium munus e sconcoctio Osucci alibilis mimilatio , qua escit generationem ct ortu eius, non quod alitur ined tale quale est id ipsum quod nuisi tritur. Cum vero non quiescat, quia est ea natura .uri

ludquepudium Ῥt id conseruet quod ipsam continet , ea, ratione qua continet. υnde est dictum G. Dic homini anima semper producitur, id es vegetatur usique ad morarem. Nec cum ulla accesimis ad melius positi adiungi, pere tot recidat ad deteritin nam cuius rei vitio unum a quodque in malis ducitur , eius acces edetem, muli ii mderisIet. proinde talis habitus in quo summa sunt omnia, non expectato suoris augmento disribu rionis imminutione , fruendus est metu se tomatum commemoratorum largam ione anguinis, vel alia inigm ac liberali vacuatione, ut corpus de integro locum beat reficiendi sui,comparata filicet animae, corporis alimenti proportione: item ut anima finem Mi propositum consequatur , generando tale quale est id quod ipZianimam habet f nec tamen quamuis habitas athleticus

pne mora sisendus sit, extenuatio βω-a es molienda et Iam inque adfyncopem , vel quoad sanguis ex habitu

corporu detrahatur. Periculum enim esset ne inde muria cor, decoloratio, hydrops ct cachenia sequantur: sidoa- cuationis quantitas metienda cum ex assectionis magni . . tudine, maxime verὸ ex agri natura communi o pro pria, insta in aduentitia, in temperamento, habitu huia morum dominata, consuetudine atque diaeta. Vt autem vacuationes adsummum percludia periculosa siunt sic o fimmae refectiones periculos , immutatione repentina temperamenti, habitus, ct actionum naturae. Sane omnu moderata repletio atque vacuatio periculosa est pra-Iertim cum viret ιρrsantur in summo infirmitatis metu

43쪽

per ' in acutis vero Ubi non com tit, parum tutis. Rursiumque quita extrema peruenerat tenuitatem,molestus.Siquidem qua ad mam plenitudinem perducita sunt repletiones,molesta. HIc Aphor. & qui sequuntur multi, de victus ratione aegrotantium tractant. Eum autem ut Intelligamus, repetenda sunt quae prius diximus desectis: nempe Coa,Gnidia & Rhodia.Quas duas postr mas reprehendit Hippocrates initio de victus ratione in morb. acutis, lubd sine discrim1ne aegros nutrirent. At ex Hippocratis doctrina si quis medicum roget,quo pacto sit nutriendus aeger,respondeb1t, aegrunn Ae instituendam eandem victas rationem: 1 dinspiciendam pridis aegrorum naturam, eat m,regionem,&c.Sed qub nobis clarior fiat h1c Aphorismus, sciendum quid diaeta,quid morbus acutus, & quotu- Est igitur Diaeta Gai .in C5m.de rictu acut.morb.

ductus ille curationis,qui fit per alimenta cosueta ut CarneS,pisces,oua, dcc. Morbus vero acut dicitur esse Hippocrati, qui quatuordecim diebus aud1catur, ut docet Gal. secando de Dieb.decretoriis.Idem secundo, de Cris Hippocrates inquit morbos acutos vocare solet, quibus magna ex parte conriincta est febri:

44쪽

SECTIO PRIM L. Hidem etiam in comm. in secundum Ep. definit morbum acutum qui celeriter percurrit sua tempora uniuersalia,hoc est principium, incrementum, Vigorem, declinationem. Illud autem, celeriter,intelligatur in 1 . dieb. aut circiter. Diuidunt porrb morbum acutum Hippocrates & Galenus in extreme peracutum, inpe acutum, in acutum simpliciter, & in acutum

quem vocant ex decidentia, ta suταπτύσεως, re stitis ex

mutatione seu degeneratione diceretur: qubd nimiruper impersectas iudicationes ex una specio in aliam mutatur: ut si pleuritis transit in suppurationem. E treme itaque peracutus morbus iudicatur ad salute vel ad mortem tertio, aut ad summum quarto die, ut febris pestilens. Peracutus iudicatur quinto, sexto, &octauo die: sed septimo pius ut febris ardens. Simpliciter vel exacte acutus ad decimumquartum diem protenditur,aut decimum septimum,aut vigesimum

ad summum.

Acuti με-πτωσεως qui & tropici dicuntur o. diebus iudicantur.Post quadragesimu die qui finiuntur & iudicantur morbi, dicuntur longi, ut est sebris

quartana. Iam vero diaeta triplex est, tenuis, plena, media. Tenuis conseruat comminutas vires inaegris, in fanis minuit. Media conseruat vires simpliciter , Plena auget. Rursus diuides tenuem diaetam in extreme tenuissimam,in tenuissimam,&in tenuem simpliciter. Extrema tenuissima conuenit morbis extremὸ peracutis, ut inedia: Tenuissima, morbis peracutis,ut quae fit per melicratum: Tenuis, acutis simpliciter morbis competit, ut cremor ptissanae, &ptis sanae non colatae. Rursus potest esse victus exacte tenuis inter tenuissimum & tenuem simpliciterr

ut russanae succus in pauca quantitate. Qui vici

45쪽

H 1 P Ρ o C R. A P H o R. conuenit exacte vel simpliciter acutis: at tenuis sim pliciter ut hordeatum non colatum conueniet acu-xis ex decidentia. Vertim plenus victus conueniet sa- nisi ut medius est, quum sanis aliquid alimenti detrali imus. Caeteriim medici olim diuersis rationibus victum ςgris instituebat Nam erant dia tritarij,qui temtio die n utriebat. Erant & qui nutriebat alternis diebus, ut Thessalici, Alij aegros fame conficiebant &ene abant,unde dicti. Alii alimetitorum copia suffocabant , ut Petronus. Caeterum quod hic ei vocat Hippocrates exactum illi ad vitae genus , Hippocrastes Gnos dici filius lib. de chirurgia πιτειν appellat. Est & aliud quum indifferen-xer aegros ut sanos nutrimus. Est & φαυλον, quod veluti est: medium. Semper. 3 Quia nimium natu-xae vires deiicit. Est autem natura robusta, ea quae mediςatur. Tenuis autem ille victus in acutis morbis non competit,languidioribus aegri viribus,&quum intestigit medicus fore, ut longius protrahatur morbus,ut post vigesimum fit aulcm morbus longior aut breuior ob materiam multam aut paucam. Adde etiam vires aegri robustas aut imbecillas. materia quanta sit deprehendere poteris , si praecedentem

anni statum consideraueris, &praeterea praeceden' rem aegri victus rationem, &c. Exempli gratia. Laboret quispiam tertiana duplici cuiusmodi febres di unxur etiam nothae & catholicae, qu d lingulis

pnnis redeunt P si praecesserit annus humidus, vix ea febris textio septengrio terminabitur , aut quarto: quia videlicet copiosi'r est m teria,&c. Contra, si praecessit annus siccus,ob materiae paucitatem, br

ploret multς exunt, I rursui in Inpellisitur ubi non

sun uenir

46쪽

SgCTro P RiΜA.' u conluenit. Non enim damnat Hippocrates extremetenuis limum victum, cum aliquando continuerit ae

grum septem diebus in inedia, hoc est in sola potione dc orbitione absque cibo. Graues sunt Si quidem ut tur quis ubi non conuenit. S C H O L I A. Explicantur cautiones diata, quae omnes in quantitate, qualitate tempore o utendi modo versantur prinium vero his agitur de copia ac quantitate alimentorum, ea potissimum quae invictu tenui praescribitur , simulque quibus in morbis fictru tenuis, ct accuratus conueniat, ct in quibus non conueniat, docetur. Ergo victus ratio qua

cibo ct potu suscipitur,s tenuis fuerit, qualitate, copia ct

numero, squalitate, ut ves cremore ptisanae copia, otetesii parca manu: numero, Otυescisemel in die) quibus nimirum agri genius defraudatur: vis cremor ptisana exhibeatur parca manu, quantum scilicet tenendo cibi capiendi instituto, mitando q e largiori exhausto , satis est: qualis victus fere praescribitur sicco adhuc morsio , cum ilicet corpus ad infirmitatem etiam a sectat. Comment ad Aphor.36. lib.1. acui. qualis etiam procribitur hum scente morbo, a vena sectione, ct diuturniore inedia tridui aut quatridui. Si quoque victus is tenuis accuratus ceu exquisitus fuerit , dicatim nimirum morbo ct morbifco: ut melicratum pleuriticis , qui pμlmones emollit, tuom sedat , expectoratum promouet : o mel aph-maticis, quia escit υt stiritus ducatur ex facili, contumacem materiam reddendo meabilem , 9 bronchiorum ii H eNplican o : si Iut is temiis ac exquisitus in dirissse

47쪽

HiPPoe R. APHOR Fidem morbis, qui ultra diem decimumquartum pro ducuntur,in totum est periculosus: quia aeger integris viri. bus ad diem crisis peruenire non potest, ac tum largiore manu cibum capere cogitvr, cum minime est opus, minimeque decet: progressus autem seri debet ab initio morbi adstora a pleniore victu ad p arciorem, h. 3 . lib. 2 .acui. Periculosi etiam is fictus tenuis ct accuratus in acutis, qui celeriter, continenter ω vehementer mouentur lib. r.epid.9

emi febres essentiales, siue morbi cum febre coniuncti

maxime Oero si loco non adhibeatur, qualitate, copia, huis Mero, ex persticientia η-bi longioris aut iam per se humescentis, corporeque ad robur miam assectanter deinde ex per sticientia virium agri, peculiaris natura, ct consuetudinis. -τennis quidem periculosus in morbis acutis cum virium in srmitate aut infirmitatis metu coniunctis, ct cum iam humescere coeperint, qui antea sicci fuerant. Ascuratui verὸ, ceu exquisitus in jsdem morbis periculosus, non conuenien reν natura culinque, aut neglecta a sectionis maioris ratiose ne adhibeatur, quamuis morbo ct morbi soco dicatus'. Rursus victus summe tenuis, in quo nimirum tenuitatis fomma sunt omnia, qualis est inedia, grauis ac periculi plenus , s iure ct loco nos praescribatur , sed post iridi i aut

quatridui inediam ager cogatur cibum capere , cum ad cri sim ventum est. Nam se saturitates qua ad summum per venere,graues sunt, or periculo plena, ob oppressionem, cruditatem, ct mutationem repentinam ab orio ad negotium

miscriptum legimus de illi muliere, quae cum defuncta esset morbo, septimo die bene carnata,interiit se de adolesente qui inem e morbo libera iter se insitauerat. his. 8. pari. H

48쪽

IN tenui victu peccant agroth quo fit ut magis Ddantur.

Siquidem quodvis peccatum grauius in tenui quam in paulo pleniore victu esse solet. Eadem de causa, sanis etiani malde tenuis flat que oe exquisi a victus ratio parum tu . . ta, quod errata grauius ferunt. mapropter tenuis O accu- iratus victus maxima ex parte periculosior est eo, qui paulὸ plenior. In victus ratione aegris instituenda Hipp. vult mo dum perpetuo seruari, mutationesque paulatim fieri. Subita enim mutatio aegros laedit. Proponatur exempli gratia ex victu pleniore acuta febre correptus aeger: accersi ir medicus, videt morbum peracutum. institu edus victus. Victa quidem tenuissimo aeger indigsti: non tamen ob id eiusmodi victi ina statim in is perabimus,sed mutatio paulatim fiet.Nam primo die S secundo victus medius praescribetur, tertio paul tenuior,& deinceps eb tenuior qsib propius ad vigorem accedetur.Primo ergb die & secundo aegrum nutric mus, non melicrato, aut succo vel citri, vel persicorum, vel cerasinorum,aut etiam granatorum succo,

ut facit Avicennas tenuior enim est ea diaeta, qua vi initio morbi conueniat sed potius diluto hordeato: quod tertio die minuemus , , reliquis adhuc magis,

Vsque ad septimum, At medici quos Hippocrates Ic-

49쪽

HI P P o C R. A P H O R. prehendit. , derepente vitae rationem commutabant: idque sine distinctione. Primis enim dieb. aegros fame enecabant, ac deinde nutriebant plenius. Hoc autem in loco Hippoc. non praesert tenuem victum victui tenuiori. Neque etiam victus tenuis praeferri debet

medio, aut hic pleno: sed prilis habenda est ratio naturae aegii, morbi,&c. . Ponamus duos aegios acuta febre laborantes alter,

quia morbus futurus est breuior, eget victu tenui 're: alter, quia morbus logius protrahetur pleniore. Ille si delinquat grauius multo te detur qua hic qui pleniore utitur victu. Peccant autem id est sibi deiiciunt vires, qui tenui victu utuntur, duobus modis: quia vel aeger tenui iis vivit quam sit institutum a medico, vel ministri offerunt aegro largiorem victum quam vel id medicus. Confirmat autem Hippoc. sanorum exemplo, errores, qui in victu tenui committuntur, esse peiores ac grauiores. Hi enim si tenui, stato, costitutove & accurato victu uti consueuerunt, erroremque committunt, grauius hunc serunt quam si pleniore victu usi Dissient. Ob id, qui exquisite & accurate vivunt, si in morbum incidunt, fere moriuntur: ut quibus in morbo nec tenuis victus possit a medico praescribi cum sint imbecillioribus viribus) nec plenus, qui, d si ibitam mutationem ferre non possint .Praetere . cum difficilius morbos incurrant, grauius etiam aegrotant.

Ideoque o. Epid. Hippoc. citius mori asserit eos qui exquisitius vivunt. domo igitur fantis qui suae spontis est nullis sie leg bus victus debet astringere,&c. ut inquit Corn. Celsus. Caeterum multiplex est tenuis victus e vi extreme tenuissimus, tenuissimus, tenuis vcliimpliciter, vel exquisue. Tenuissimus extreme vi-

50쪽

mus .aegrum. Melicratum sequitur proxime inediam; cum qua si comparet tir,tenui si cst victus.ti veto cum reliquis alimentis, victus est extrem tenuissimus. feautem milicratum ex una parte mellis, & octo partiabus aquar. Nunc melicrati loco, nutrire poterimus hydrosacchare ex 8. partibus aquae,&vna sacchari. Avicennae tenuissimus est victus vige culpa aqua ad sub decuplum hordeum. Dicitur autem aqua hordei, haec compositio Iam ptisanna , tenuis est victus ad medium declinans. Sic nostrsi hordeat iam cuius conficiendi tres sunt modi. Nam aliquando hordeum

mundatum & integrum coquunt tres aut quatuor horas ad crepaturam usque. Aliquando, ut celerius absoluatur coistio,contundunt, &ita coquunt. Tertius modus est,qubd farinam hordei coquunt. Sed oportet aquam,in qua fit doctio, et Ie optimam. Verum hordeatum illud potest este & liquidius, & craia sum, di medium. Si liquidius est, tenuissimus erit victus. Si crassius,& pauid plenior. Si medium, medius. Quod si velis magis nutrire, detur hordeum ipsum

coetum, de non colatum. Hoc rursus si coletur, colatura ipsa erit aut liquidior aut crassior, aut mediar sicque magis minusve nutriet , addito aliquanto copiosiore vel minus copioso sacchare.Interdu etiam ut

magis adhuc nutriat, inlicitur parum iuris pullas si,&similium. Amygdalogata praeterea optimum est

aegrorum alimentum , sed minus nutrit quam ho deatum. Oportet autem illud esse ex amygdalis non rancidis, sed recentibus, ex optima aqua, caque