장음표시 사용
71쪽
principio uniuersali morbi : deinde sciendum iliu sputum coctum, & quid crudum. Sputum coctam est,quod neque tenuius eii,neque crassius sed leue aequale. Sputum erudum, quod vel tenuius est, vel clarius & viscosius. Si itaque in pleuriti de sputu coetu apparet quatuor primis diebus, morbus septimo ad summum die finietur: si crudum,liberabitur arserundecimo,vel decimoqiuarto, vel 1 . aut Σo. Si nil om-hino expuatur ab aegro, morbus erit longior. Caetorum urin in morbis venosi generis sunt proprium si, gnum, in pleuriti de ver b commune ob febrem. Alui verti excrementa in morbis inferioris ventris sunx proprium signum. At sudores ad signa critica referu-tur: ut sputu, urinae, alui excrementa ad signa coctionis & cruditatis, Ex signis autem criticis alia sunt qus
tantum signa sanitavi lac)m. e , rubor Oculorum, tumor hypoch5dcij. Alia sunt ut signa cauis. Exem. pili caula,post perturbationem accessionis, signa sunt alutis: causae verb, propterea qubd ob id liberabit ut
ager. Alterum exemplum. Die septimo rigeat aeger, superueniat delirium, quod sequatur sudor. Ab hodliberabitur aeger,ut a causa & signo,si praecesserint signa coctionis :sin minus, contici. Sudor enim signiam erit dysseriton, ubi ab eo vel aeger non seruabitur, vel aegrὸ seruabitur.Siquidem excretiones omnes criticae discites sunt, ubi non praecesserunt signa coctionis M in diem criticum non incidunt: contra faciles, si antὰ apparuerint signa coctionis , S in diem criticum inciderint.
72쪽
pe licientia virium agri ct morbi: loco verὸ, expastoAαν ista est molestu periodorum temporibus,ct in contιnuis intermittentibus. Parox t mos autem tot que morborsi historiam quatuor doniam temporibus. Vnde quantitatis prouiso ducit ur in qualitate, copia is numero: ipsi persὸ quique morbi, pro sua cui que natura in essentia,parte a se secta,humoris dominatuo'mptomatis se causis morbi cis in . dicant.S;cenam peracuti, intra quaternarium ligorem se, 'ostendunt. Tertiana exquisitaseprem periodis termina ivr.silio si morbi imparibus diebuι mouentur. Tertiana,temtio quoque die . quartana quarto quoque dio, ct qua sunt eiusmodi. Temporum quoque vicissitudines, se tempestati ni mutationes praeteritae ct praesentes paroxysmos se constitutiones indicant morborum: nam temporum praeteritorum
cinditionemni morbi longi aut breuessalutares aut calamitosi Bono etiam caeli statu, ac a state fiunt tertiana A 'umno quartanae Et actius quartanae breues,autumnales lo-ia. Item sicciseusuccessus reciprocationes periodorum a ra,cum jmptomatum incremento, anticipatione, diutΗrni-
ate 2 sebementia ostendunt flatum futurum, ct templuquo ucsiones deinceps sint reuersura, non utique quo die nam id morbi natura sue Jecies induat sed qua hora diei. quod quam maxime ad vistus institutionem conducit. Sive enim sebris quotidie seperat, Me tertio quoque die, sue quarto, si vices ira ceu repetitiones fuerint celeriores, lon-gtores 9 Vehementiores , ιito futurum flatum indicabunt O sequenti die, s febris quotidiana fuerit, accessonem citius praecedenti futuram. Hac enim tri ex sententia Hippocratis a. Vid. pari. i. debent concurrere, ut signi sicetur cito futurus sis morbi anticipatio,longitudo oe vehemeiarita. Etenim fla anticipatio id non pollicetur sunt enim stabres nonnulla, quarum accessiones natura sua anticipanto
sunt, O in quibus anticipatio Iola non mago numen
73쪽
eum suam declimationem signi cat : sic se de postposition
iudicandi ,qua declinatione significabit si accesserint brestitas, remisio accessionum: zict de statu, que inuasio - 1iuili horafaba indicabit,si adsit longitudinis ac vehemetia aequalitas. Signa quoque id estsigna coctionis O cruditatis igna cr itica,causa item cr itica, quae apparente seri dicuntur ad salutem vel ad mortem, ad melius selad deteritu, ad tempus se spatium cro plurimum conserui adfuturum satum praegnsedum:vris ineunte pleuriti e pectoratumsatim appareat,primisique morbi diebus prodeat ex facili,ad breuitate morbi apparet. Nam concottiones celeritatem se securitatem iudit pranunciant.Sin autem serius, id es, non antefeptimum aut decimum quartum diem,diuturni t in Anaxione lib. Mepid.Quinetiam urina in qualitate, substantia,copia ct contentis, in morbis venosi generis: ct deiectiones excrementi aut humoris morbi ci, is morbis alui ct sudores in febribus biliosis tum inter η ittentibus,tum continuis, in qualitate, tempore , ct excernendi modo, Ῥbi apparuerint, secundi aut sinistri itidui, morbos indisant secundi quidem iudic' sustula,vr ina, deiectiones, . sudores fuerint iudicatoria iudicant ia sinistri sero,si iudi catori on iudicantia. A P H o R. X I I I. Γ ροντες ἰυφορωταὶ ιενης bis φήρουσι. δευτερον οἱ
Istunium senes nun decrepiti ferunt fucidi me, fecundum
hos qui constantem aetatem agunt: minus adolescentes, minuue omnium pueri, atque inter eos maxim qui acribra
sunt 2 vtA;di Hre ingenio praediti.
74쪽
VBi ad victus rationem probe constituendam
praecessit cognitio virium aegri , accessionum particularium & constitutionum, addenda est aetas luod hoc Aph. facit Hippocr. vr quae conferat etiam ad vii tum praescrib cndum. Sed quum a ibi- guum sit hoc vocabulum γεροντες) videndum quos senes hic significet Hippocrates. Clim senectutis duce' partes sint, Una cruda & viridis,altera extrema erunc quoque ut volunt Hippocratis interpretes duplices senes. Nam qui crudam illam & viridem senectu tem unde etiam Γωγέροντες dicti agunt, dicuntur proprie πρεσβυτM: qui vero extremam senectutem. γέρννος proprie appellantur εἰς γ&ὐοραν, quod
morti propinqui , iam de sepultura sint sollici-
ti,decrepitos appellamus, ut post annum 7o. vel Ro. Quanquam interdum ut Aph. vltimo lib. 3. πρεσβύIdicuntur-ς de contra. Ergo hic intelligit Hippocrates eos qui in prima parte senectutis sunt constituti. Hi enim factu ieiunium s runt. At qui in ltera extrema senectutis parte sunt constituti, hi longas inedias tolerare nequeunt: sed, Crebrb paucis tamen cibis sunt reficiendi: Quo fit ut ieiunium in senibus sit vel cibi abstinentia , 'et silm- ma parsimonia in sumendo cibo. Est autem ita eo facilitas, qu bd diutissime cibo abstineant, nec appetant, inde non hedantur. Porrb facilitas ieiuni j vel difficultas ex tribus prouenit causis ex natura vid licet caloris natiui: ex conditione matellae, ex habi-ru corporis , quia scilicet ratiot est vel densior, mollior vel durior , unde nostrae substantiae fluor Perpetuus , magis minusve prohibeatur. C dimicaque calor nativus semper agat in humiditatem,
75쪽
in eaque pab ulu habeat: qub ille maior & robustior
fuerit, haec vero laxior dc fluxior, ed maiorem humi ditatis copiam absumet: iam accedat corpus rarum
ει molle, plus substantiae effluet. Hi ergb non facile ieiuniu serent: quippe cdmilla humiditas seu substatia, quae multa fluit & absumpta est debeat alimentis instaurari.Contra facile ieiunium feret,in quibus calor imbe cillus & paucus parum humiditatis abstinat, fluitque parum substatiae ob corpus densual & duru:
Quae in senibus insunt.Horu enim calor nativus paticissimus de languidissimus humiditas cocreta,no fila xilis, quae ob id non facile absumitui: corpus de hsum ct squallidum ob idque cum ministi iam substatiar per cutim exhalet facillime cibo abstinebsit.Poli hos, qui
aetatem constantem agunt.Sic vocat G. N κ Γis Graece
aetatem; quae media est inter vigorem seu tempus c5sistendi,seu iuuentutem,& senectutem: ut inter trigesimum quintum annum, vel usque ad 33. aut sexagesimum. Nemo enim potest aetates recte de indubie circus cribere ob diuersitatem regionum & tempera-imentorum , quia alij citius ad incrementum perueniunt, alij tardius. In hac autom qtate calor natiuus languescere incipit, humiditas c5 crescere,corpus refccari&constringi ac coi densari.Non ergd ita fluet substantia: quare secundam senes facilitas ieiunium serent:minus verb facile quam senes &viri,serui a J lescentes : quia in his calor ost nativus multus & em-cax, humid itas fluxilior, corpus rarius & mollius. Est& causa comanis cu pueris; quia praeter alimetu egetetia incremeto. Ad haec mustis exercitiis auget calorEnatiuu plurimuq substati e per cutim digerui. Intelli qutur aute αειραπια vel a decimo quarto anno vel decimoquinto,vel 13. Q ad 23. aut M. Oribasius di alii
76쪽
non ulli vertui μισιράκια puctos sed male. Sic ide -δ ε male vertit infates: sed melius vertetur pueri,quam& infates &pueruli. παs enim vocatGrqci pueros om- nes usq; ad I .annu. Hi ergo minime omniu feruileia iii iniu: quia cu habeat plurimu calore natiuu Mssica- cissimumc humiditate duictilem, liquida,& quae facill cedit 'mollitie dc raritatem corporis : corpus in motu perpetuo,per que multum substantiae essivit, plurimas dissipatur subsilitia quae alimeto debet reparar L. adde causam quartam squam prius diximus lubd nondu . iustam incrementi per istione sunt cosecuti. Verum inimis inter eos inedia tolarat,qui sunt alacriores,hoc est,prom pti& alacres ad actiones secudum motus a- nimi & corporis. Haec autem promptitudo & alacritas adactiones calidi alis copiosiioxii vel effcacio- ' risIignum est, teste Galgno cap. 29.&33.artis redicae.
. virium habenda est ratio 'ai irum an vires valean camvsecuritate, aut cum infirmitatis metu. Proinde se es honquidem omnes ,sed ' tantu quibus adhuc cruda est viridis
nium flacillime ferunt: quo neque suctionis sensu, nequesuritione, neque exhausto laborent: quo fit, ut neque famis causa in toto corpore per exhaustum, neque famis sensio fa- cile in stomacho excitetur sc primum, exhausti rat o desi- deratur in caloris insirmitate, materia contumaci ν, habitus densitate ac measuum angustia : Suctionis sensu noui laborant, quia fere sunt pituitos parte etentris superiore. Leto si senum vitrei maleant: de infirmitatis meta
77쪽
Hi P P o C R. A p Η orem tam vereri debemus, nec usque adeo esse friciti de re Ieri prasiribendo victu. Postsenes crudos, qui constantem a fratem agunt a trice simoquinto ad annum quinquagesima, facillime ieiunium ferunt,ob easdem causas quas in senectute
cruda commemora unus,sed paulo minores. Nequaquam
vero adolescentes, quὸd , exhausto se furitionis sensu labbarent, proinde inedia mpatienti ini: Imprimis vero pueri, quibus 9 ad incrementum se ad resarciendum in xum multo nutricatu es opus: atque omnino qui ex iis fuerint alacriores,animosioresct ad motum expeditibres: Tales enim sunt stigetis is energia, cuius est mouere omnia per omnia, mi aqua nutrire omnia per omnia: ut scribit Hippocr. lib. i. de diata. A P Η Ο R. X I I I I.
VποσβεννυI G-υ πυρετοὶ mo γέρου νουχ cresunt corpora plurimum caloris innati obtinet, itaque copiosio quum alimento indigeant, ipsis abun- deIuppeditare oportet a ioquin corpus consimitur. Senibus vero parum caloris inest, propterea paucis succediculis indi-xent.Exiguus namque ignis fomitis extinguitur multitudi ne. Ob eandem causam necfenibus febrei perin e acuta sunt itidum enim eorum corpus. HAEc sententia est veluti interpretatio praecedentis.Causam . n. exponit cur senes facile ieit in tu, contra vero pueri & adolescentes nullatenus toleret. JHoc autem fieri docet, qudd plurimum caloris innati habeant sed quid sit calidum innatum, apud veteres
78쪽
mnia generat. alii, esse unam ex elementis qualitatem censebant. Verum ut quid reuera sit intelligamus, ex sententia Hippocratis,Platonis,Zenonis discedum quomodo omnia fiunt in uniuersa rerum natura. Cum quatuor sint elementa, ex quibus constituuntur cor. pora Omnia Lliorum quidem materiam Hippocrate Plato,&Zeno existimant esse aerem & aquam magna
ςx parte,minimum vero terrae. quam trium elementorum mixturam subeat iam ignis. Hic reuera calidum
est αρχέsονον, silue primigenium & innatum: hic inqua, ignis nihil aliud est quam natura. Vnde Zeno natura definite ibi et ignem artificiosum : hoc est, qui perpe' tub mouetur, perpetuo format & gignit ex maila illa
trium elementorum. Hinc non inepte Poetae, qui finxerunt Prometheum, ubi hominis simulachrum ex libito finxisset, e caelo ignem clepsisti, quo postea suum iulud simulachrum animauerit. Iam ut hominem conitituamus, oportet quoque misceri aquam, o ei em, terrae paruam copia,oportet ignem illum adeste.Spe ma itaque & sanguis menstruus, generationis nostrae
'primordia, tribus illis elementi respondent. Qubd si his affundatur ignis, iam substantia est calidi innati, iam est natura illa formatrix. Porrb.hic ignis, qui ut
diximus perpetuo mouetur & gignit,ex ea sano uinis dispermatis massa constituit primum partes similares, ex quibus quaedam etiam sticuntur spermaticae,
quaedam sanguineae, propterea qudd hae pissa sangui- nis, aliae plus seminis in se habent. Deinde idςm ignis
format & componit ex similaribus partes instrumentales. unetiam ignis beneficio remanet vis quaedam in pallibus similaribus,qus sanguinem humores' gi-si ix. Ut quidς sanguis aliishumoreseget alimeto: de
79쪽
HIPPoe R. APHost. eonir, idem sanguis & humores sunt pabulum caloris nati uti qui est in partibus similaribus, ac praeterea archigoni adeo ut quemadmodum se habent alimen ta ad sanguinem & humores, 'ita se habent sanguis &humores ad calorem natiuu partiu similariu. Caetetucalidu innatum intelligitur quatuor modismepe secudum qualitatem,secundum substantia,qualitatem, efficaciam se uenergia. Substatia ea loris natiui rursus
intelligitur multifaria. Siquid eali quado dicitur esse intillis duob. nostrς generationis principiis, semine & 6- suine mestiuo: aliquando in sanguine &pituita quod an his suum pabulum habeat,ut diximus: aliquado iii
sanguine & visceribus, ut in corde. Sed in corde sedem habere dicitur per antonomasiana. Nam ctim in corpore duplex sit sanguis, unus ad nutritione in hea pate,&reliquis partibus, alter in sinistro cordis ventriculo admodum spirituosus: quia in hoc consistit caloris natiui fons , in corde collocatur interdumstbstantia caloris natiui. Et vi Est color in corde, ita se habet calor reliqui corporis. titas vero caloris natiui cos delatur duobus modis: qui scilicet calor est multus,&calor extensus. Qualitas item bifaria: quia bladus est & suauis,ut in pueris vel quia acris δc motadax ut in iuuenibus aut languidus, vi in senibus. At sicundum energiam spe statur calidum innatum, vel quia magis est intensum, vel quia magis symmetro. Hic itaque per calidum innatsi non qualitas ut nonnulli voluerut venit intelligenda, sed substantia calo ris innati. Qtiam cum habeant plurima pueri & ado. lascetes, quaeque magna sua efficacia facilὰ aeream ilialam & tenuem humiditate qua abudant, absumat, ae per cutim digerat ob corporis mollitiem, necesse est
80쪽
Platonis duplicem ignem Galenus: vntum aethereum, qui urit,ut est elementaris alterum in nobis, qui vaporosus est, blandius, sua hiis, ac temperatus. Est tamen dein nobis alius ignis aduentilius qui illi elemetari re . spondeo mordax insuauis, acris & fatigmosus: qualis apparat in viris & senibus, quum magis terrostro em-citur corpus, idque maxime in febricitantibus, praesertim sebres hecticas vel putridas. Caeteru senes pau-- cum habent calidum, sitie substantiam spectes, quae minima est absumpta videlicet aerea & aquosa illa
sibilati, si1ue qualitatem,quq debilis est & languida:
ob idPatico egent alimento. Id enim lignificat vox Galeno in comm . test. qu i ποφα denotare
dicit quod veteres medici &nobilissimi philosophi ut Hipp. 2 eorum quae animalia constituunt elem ei torum , calidii maxime esse vitae causam existimarint. Est autem proprie somes ceu alimentum Lonis. Porrb cum fibris nihil aliud quam incendium quoddam sit excitatu in nostris corporibus, senes umrb paucum habeant calidum in natu, ratius 'uam iuniores: sebribus acutis corripiuntur. d si quando eontingat ut tam acutis labribus quam iuuenes, laborent, omnino eae ad aegrotantis interitum finientur S C Η Ο L I A PVeritia prae caterv atatibus liberaliori alimento in diget: Nam quae incrementis auge fiunt, mutatione scis Iure in o iuttainis, qua per extensionem, serasatasin per priuri continuitate, plurimum habent humidi primi-geuj stiritu ct calore perfusi fui enim consentanemn ut id quod augetur calidissmumst, quo non solum quae disii-patur materia instauretur , sed Farr-ως ii πης inm