장음표시 사용
61쪽
x ga notationes m C . Vccclipticus locus de concisus significat vero quod nos interpretati sumus, parum enim refert dicere peccatum, aut peccatorem, in idem enim Vtrumque redit. Si autem legamus peccatorem, sensus est ita or durandus. Non sicut per unum peccatorem supple, fuit praeuaricatio, ita fuit donum, supple, Chri iti ad Muandum.
23. Illa partieula μι- quae in Graeco est γαρ dc communiter causaliscit, hic non reddit causalem sensum 'liod enim sequitur, non videtur, cuius causam reddere possit is particula illa aliquando in Graeco non reddit sensum causalem. Si tamen esset illativa particula planior esset contextus Possumus etiam dicere esse repetitionem eius, quod dixerat n. t 9.est enim eadem sententia exure illa particula enim erit causalis. Reddit autem causam non eius, quod proxime praecesserat, sed illius, quod dixerat num . t 3 cuius eandem reddit causam numero illo i9.hunc autem locum explicui 3. pari. quaest. t ar et ubi ostendi obscuriorem esse sensum Pauli, quia no videtur ipse prosequi eam com parationem, quam proposuerat, tamen eo modo, quo nos sumus inisterpretati, planior est.
a4. Illa est conclusio ex praecedentibus vertim non eolligit discrimen inter Christum, Adamum, quod probauit, sed potius similitudinem aliquam, quam supra dixerat illis verbis 'optereasculper ἡνωm Bommem, cita colligendo repetit,quod ibi dixerat. 2ς Totum hoc suppleturusque adnumer et .vt illa particula a Mum quae hic aduersaliua est, congruat contextui desest ultima conclusio, quam supra Paulus proposuerat num .Pr.
a 6. Particula non significat causam finalem, sed euentum rei Vt saepe inscriptura quando ver,dicitur per legem plura fuisse peccata, desideo abundasse gratiam, plura, inquam, quam si lex lata non esset, non debet intelligi ita de facto accidisse, vi plura in illo populo fuerint Peccata propter scriptam legem. quam in Gentili,qui non habuit scriptam legem hoc enim sine fundamento crederemus,tum quia Deus non tribuisset dilecto populo egem, ex qua plura essent futura peccata,riectanti facienda esset lex si ita futtirum erat tum etiam quia simul cum lege dedit gratiam populo ad illius obseruation em, cita plures sancti viri fuerunt in Didaico populo , qua in aliis sed solum significat abundasse peccatum perlegem, hoc est, legem ex se occasionem esse plurium peccatorum, nisi gratiam cum illo coniungas recte tamen infert sicut delictum hoc moeso, id est occasio delicti abundauit, sic etiam abundantiorem debuisse esse gratiam ad victoriamo quo enim Plura praecepta,eo maior difficultas. 6c eo abundantior debet esse gratia. Quare non est sententia Pauli sic accipienda, quasi prius Deus si-
62쪽
ret gratia eontra peccatum, quia si semel damnati essent homines per
peccatumdam gratia Christino regnaret contra peccatum,quod prae
cei sit sed ita ut peccatum, quod ex se propter Adamum vim habebat mortis,&contractum erat in unoquoque nascentium ex lege nullum habuerit remedium; imo vero ex lege maior fuerit occasio peccandi e Christo tamen orta fuerit gratia contra peccatum, Meo maior ad obtieruandam legem,quo maior occasio peccandi ex ipsa lege fuit hee autem gratia communicata fuerit ab initio mundi quo Christi gratia.
Euangelium per fidem regnat, ct remedium affert contra peceat tum qua de causa ipse Christus dicitur agnus occisus ab origine mun- Q. Cum dieitur in hoe capite regnassie eeatum in morte, ut ita Miustitia regnaret invita per Christum, non est ita accipiendum euasi toto tempore ante Christi aduentum regnauerit peccatum absq; r medio Deinde aduentu Christi incoeperit gratia regnare contra e catum,' omnino illud vincere sum quia ante aduentum Christi remedium fuit contra peceatum. ex eadem Christi gratia quae ab initi communicata est tum etiam quia post Christum etiam multa peeeata manent, regnant, quae gratia Christi non vineuntur, sed dieitur regnaue peccatum,quatenus ex se. o Adae praeuaricatione vim hab hat, contra quod ab origine mundi pugnauit regnum gratiae Christim vita, vim habebat superandi illud quod si alicui victi fuerane peccato non vitio, defectui gratiae, sed eorum maliriae deputandum est. Cum hoc tamen Verum est,aliquibus paruulis non uiae eonees.sum remedium, quod eis applicari posmet ut ostendit.partMdit p. ed. Nee satis est fidieat aliquis, ideo regnasse peccatum ante Christi acta
uentum, quia in paruulis contra originale peccatum nullum erat remedium; post Christi autem aduentum fuit tum quia verius est semper fuisse remedium ante Christi aduentum etiam paruulis per ora
tiam Christi, tum etiam . quia regnum peccati non tantum eli in peecato originis sed etiam in peccato actionis contra peccatum autem actionis semper fuit regnum gratiae ab origine mundi eodem modo aecipiendum est illud ad Galat. ---ιε--- ω ὰρ ων-- fide ex mucissis νε-e---, hoc est,te seripta ex se nihil aliud fuit, quam occasio peccati, si literam tantum S scriptiiram attendas:ideoque necessis ruit, ut fides daretur ad legis obseruatio ne mi de ad con sequendas promissiones, quae solum obseruantibus legem concedis mur.
63쪽
Via dixerat in fine capitispraecedentis, ingratiam abundasse, ubi abundaueris peccatum,tollit in hoc cap. alpam, simpiam opinionem, quam inde, quis concipereposset,
permanendi inpeccatoripeccata multiplicam di, ut uberioremgratiam consequeretur. Et
docet, iam per iustificationem, siaptimum
consepultos, s mortuospeccato potius debere nos in nouitate miraDeoseruire structificare, quam iterum adpeccata redirci .
unni Absit. Qui enim mortui fomitu obeamur iam desideris, sumus peccato, quomodo adhuc, multιplicantes Deccata viginis vivemus in illoὶAn ignoratis fra -- i. Ut.c modo rem tres, quiaquicunq; baptiriti su auriabemurmuriavim re uom musin Christo eis, in mortet emi ue eiψs estioni obtempsius baptizati sumuseConsepul rabimm 4 Duιdem aureuneriba.' i enim sumus eum illo per Ba ptiratiμmm Baptimo, instar chriaptismum in mortem ut quomo sti, inadsimilitudinem mortuisti-doChristus surrexit a mortuis per aptitati*min, ut cui Christia i- gloriam Patris, ita nos in no is mortali mortu- ea, ita . nos itate vitae ambulemus. Si enim pereutomorramur: senimceremo in omplantati facti sumus similia uiaBapti id/nsati am Christisitudini mortis eius:simul Dresur pulturam, e nos instar istιissipet a rectionis erimus et hoc scientes, i , suemadmodum ste mortuiarquia vetus homo noster simul ita mortalisepultMest, ita Ernos
64쪽
erucifixus est, ut destruatur cor mortui irae peccatistepeliamur. Quo-pus peccati, ut ultra non seruia circa nonsiolum mortuisum preca-
mus peccato. Qui enim mortuus to in Baptisimo sed etiamsepulti Hae8 est,iustificatus est a peccato. Si au autem configuratio cum Chrso intem mortui sumus cum Christo nobis sit ad hoc t quomodo Christus
credimus quia simul etiam viue mortuus resurrexit a mortu perimus cum illo Scietes quod Chri Mirtutem Patris, suam, quae eastus resurgens ex mortuis .iam gloria ipsius Litim nos mortui iam non moritur, mors illi ultra non peceato,ei ampliud nonperAιamus,sedio dominabitur. Quod enim mor therius pergamus in operibus ita tuus est, peccato mortuus est se nouae; quam consequuti,mur, 3 Si mel quod aute vivit, vivit Deo enim insiti . CT incorporati sumus ii Ita& vos existimate,vos mortuos morti Christi, similitudinem illius in quidem esse peccato,uiuentes au nobis exprimentesci similiter etiam tem Deo,in Christo Iesu, Domi ανεμνjectionis similis 6 esse δε- 11 no nostro. Non ergo regnet Pec bemus, ,rirtutem ad hoe recipientes, Citum in vestro mortali corpore, i in bonis operibus fudi cantes aut obediatis concupiscentiis eius statu peecati repurgamus scimu --δ3 Sed neq; exhibeatis membra e uim veterem illam Uitam, qui rixi-stra arma iniquitatis peceato sed rem secundum desideria peccati,cru- exhibete vos Deo, tanquam eifixam εο eum nristo in baptismo, mortuis viventes: &membra ve sieti, um ea, i aDolito I corpo fi rara arma iustitiae Deo. Peccatum eo eeati, deinceps non exhibeamus enim vobis non dominabitur m/mbja nostra ad struiendum ini non enim sub lege essis, scd se fati. 8 sed ita nos habeamus. is gratia. Quid ergo λ Peccabimu i uasi, oui mortuisunt: hi enim am- uoniam non sumus sub ζgζi liis non peeeant stra peccato tiberitis sed sub gratiarabsit Annςssui cunt,eἀm comm mortuum operatiο- quoniam cui exhiberis Q st m non habeat. Nos autem ita mor uos ad obediendum, seruiesti e ui sumis precato M tamen non si
mortem, siue obeditioni. Mixi' operatione , si simul etiam
I stitiam ξGratias autem Deo quod , , - c isti fuistis serui peccati, obedistis au m
rati autem a peccato, tertii Iaci rin L
65쪽
propter in Ham uatem carni, ve eati t tad destrueret, semel moria strat; sicut enim exhibuillis meat tuuieti,uam vero a morte excitatu bra vestra seruire immunditiae, d Muit ammortalem vitamDeo confor-
iniquitati ad iniquitate; ita nunc mem. Ita ergo vos atres reputate exhibete membra vestra seruire vos mortuos esse vitapeccati, sed di iustitiae in sanctificationem. Cum deptos vitam iustitiae merito Christi. enim serui essetis peccati, liberi sua vivere dεbetis secundum Deum xi uillis iustitiae. Que ergo fructum in bonis operibus. Non itaq; iam am- habuistis tunc in illis, in quibus plius dominetur in vos peccatis nune erubescitis' a finis it mes, ri consensium praebeatu coneu dii lorurn mors est. Nunc vero libe piscenti Κιis, neque aecommo litis rati a peccato, serui autem facti Erebra corporis Estri IDeo, habetis fructum vestrum in insitumenta,quibvi armetur ad ope
sanctificationem, sinem vero 'i' andam iniqaitate, io sed mentem, tam aeternam stipendia nim vestram π vos Deo consecrateitan peccati mors Gratia autem ocis qua ex mortuu resurgentes inritam,
menta, quibus Deus os ad iustitiam promoueat. De enιm peccatum deinceps, quod e i mors anime, in vobis non dominabitur amplius. H. Quod iure optimo a vobis peto quia non esti sub lege, Ur dominio precati, C fomitis, sed stis iam sub potestate, Hominio gratiae in At dicet aliqvu;si onμ-mus sub nudatitera legis sed Iub ratia et habemus adiutorium ab illa ad Diem implendam ,π r iustisiemur a peccato, proutibuerit, partim nore, bit iterum at' iterumpeccare Z Verum hoc abiurdum ess Is quoniam qui Iemelsiatico constituit struum ad obediendum, obstrictus id mane rode. Miuctus, m qui constituat se seruum peceat obediendo desideri earn scipe
enim manet morti destinatus, cro careat gratia Dei, e , aeterna poena mortis puniatur, ne amplius hut uris manet, aut liber Sιue quis constituat
se seruum ad obediendum Deo, quae obedientia dueit ad iustitiam: iam minratione huirustruitutu deuincius manet, visemper obsequatur Deo, emam plius iustificetur Gratias autem aio Deo, quod cum antea essetis seruipecea t6ium ab eo per ciris gratiam uberati, iustificati ac proinde quas manu misi traditi esti excorde inseruitutem iustitissecundum formam do. Irinae Euangelicae. bsurdum igitur erit non persistere iussae steria dite, sed ad priorem, qu estpeceati, os iterum retibi. 33 Rem autemfacti ma, bu exigo,cum maiora iure pusimpostulare, ut Baruch e. η postulauit, vide-
66쪽
scet. Icut suit sensus vester, ut erraretis a Deo, decies tantum iterum conuertentes requirit eum. fro vero id peto, ut quantostudi exhibentes membra vestra instrumenta pectati, is hactenus peruiuisis omnipeceatorum generi,ex uno in aliud magis sordescentes, ita nune tanta solicitudinae latis membra fra instrumenta Dei, ad obtemperandum iustitiae, G omni generi irturum ut in sanctua te crescatis: quia cum seruiessetu antea peccati am a peccat tiberi, factι estis serui iustitiae, σsanctitatu i Qua re eo labore,quo antea obseruitutem peccato seruiebam, debetis nune iustitiae inseruire 18 Imo potiori ratione sic iustitiae obtemperare debetu, eum exstet Mitute peccatrncilium fructumatium habeatis, s nea, habiturisitu, quam erubescentiam ipsius peceali: sinu enim . . rurivi fiιtursu peccati est mors: struituti aute, quia iam tiberatia peccato addicti estis iustitiae, habetis nune fuctum copiosum iustitiae, cIsanctitatis auomentum, o futurum autem fructum hab/bitis copiosum itam stilliet aeternam, stipendium enim, mi
tributio, quae peccatum in alia vita manet, en aterna mors,c damnatio 2IGratia autem Dei eAsns, ex.quo prouenit visa αterna.
. Est praeoccupatio ut in argumento capitis exposuimus.
a. Sub peccato idem est, quod subfomite ad noua peccata perpetranda: sic enim,si maneret homo sub fomite,videbatur fore, ut abundaret delictum ad hoc ut abundaret gratia, non autem, si tantum homo in reatu praeterit peccati maneret.
3. Illo verbo ρο, reiicit Paulus absurdam obiectione, sicut de alibi. Quasi dicat,nullo modo ratio meonsentaneum est. Deinde cum
dicit,an gnorati reddit rationem,quare non sit consentaneum ex professione, quam in Baptismo fecimus,4 hanc rationem etiam interro- sando proponit. . tiae sequutur,aut continent eandem rationem repetitam, quamltradidit num 4 si illud jo Mirati ho signifieat aliam insitionem in Christo in Baptismo, quam per figuram ct repraesentatiemem aut quod verius puto si denotat instionem in Christo,tanquam in vite,ex qua habemus virtutem per baptismum,ut dicam in annotatione in fine capitis, tunc erit asstera ratio, qua probat propositum quare scilicet non debeamus iam peccare. Et illud enim reddit causam non eius, quod proxime praecesserati sed quod supra proposuerat quasi dicat. Altera ratio est,&e quomodo autem Baptismus signum,sorma sit mortis sepulturae, de resurrectionis Christi,in materia de Baptismo diximus.
67쪽
ε. Illud erimm,quod in textu habetur . non significat ita esse certo suturum. si quidem concingere potest, ut fimus cuin Christo mortui in Baptismo δε iustificati, de deinde non perseueremus in noua vita, sed denotat quales esse debeamus. 7. Corpus peccati appellat congeriem, uniuersitatem peccatorum .vel certe ipsum noli rum corpus ad peccatum inuitans, no quod destruatur,ut prorsus non sit,sed ut non exerceat vires suas ad deiid ria earnis perficienda. S. Illud, siώιmονt- ery, iusi μι- eri a peccato, solet ita exponi. Qui mortuus peccato in Baptismo, de iustificatione, iam iustificatus, cemundatus est, peccato. Sed reuera hic sensus non quadrat contextu Pauli, qui exhortatur homines semel iustificatos, ne amplius peccent. Neque enim contendit ostendere semel iustificatos iam esse ube- rosa peccato praeterito,sed admonet eos, ut sicut mortui morte cooporata iam non peccant, ipsi etiam spiritualiter mortui peccato non peccent amplius. Illud mortum espereare, non est accipiendum eodem modo, sicut cum Paulus dicit, nos mortuos peccato; nos enim, inquit, mortuos esse peccato hoc est,in nobis destructam esse vitam peccati Christum veris mortuum fuisse peecato, hoc est, ad destruendum peccatum, quod nos interpretati sumus causa nostr peccara de in toto conteXtue hortatur,ut ita nos geramus in morte peccati, vita grati sicutChristus, qui semel mortuus est vitae corporali, at vero iam excitatus se
pervivit,ut patet ex contextu. o. Aliqui interpretantur, sicut ex mort---ntes, hoe modo, sicut dignum est,quia ex morte peccati ad Vitam gratiae suscitati estis. Sed exsestimo Paulum seruare similitudinem illam Christi, qui resurgens ex
mortuis iam non moritur,ctc. Irae hortis tu Romanos, ut ipsi exhi. beant se Deo,ut suscitatos, qui iam non mora untur,ex qua concludi ,
D. Reddit rationem,quare ab illis petat,Vt amplius non peccent,nee: moriantur morte peccati. Aliqui ita exponuntinon et aloe est. in statu legis Moysis,ubi peccatum dominabatur. Sed mihi hic expositio non placet, quia etiam in statu legis Moysis auferebatur pecca- tui per gratiam Christi. Alii dicunt,esse sub legα idem esse quod non habere solum legis notitiam . sed adiutorium gratiae. Sed neque mihi haec interpretatio placet, quia hic Paulus non loquitur de lege praecepti sed de lege dominbiis principatus, Ut constat ex sequenti capite. in quo hoc ipsum prosequitur,4 ita reliquum huius capitis ad hoc tendit ut iustificati amplius non peccent, quia non sunt sub domini ta
68쪽
tta Per figuram praeoccupationis respondet obiectioni, ut in paraphrasi Sed notandum, eam obiectionem secundum opinionem aIiquorum inde oriri, quia dixerat prius, eos iam non eue sub lege, sed sub gratia, quasi inde inferret aliquis si ergo legem non habemur. peccare poterimus iam liber.,quia nihil impedit. Ego tamen existimoinde oriri non potuisse obiectionem. Primo quia ti in eo sensu dixisset Paulus,iam non eme eos sub Iege, quia cessauit leX,non bene inferre tueinde ergo Iiberum erit iam peccare; sed potius, ergo iam liberum erit facere sine peccato, quidquid volumus, quia ubi non est lex, nec peccatum, aut praeuaricatio esse potest, iuxta eundem Ap 0stolum supra cap. 4. tum etiam , quia Paulus non dixit eos non escte sub lege Moysis. quia iam cessauerit,quasi intelligeret sol uni desceremoniali, sed intellexit de lege tota etiam morali, quae non cessauerat cum igitur adhuc ipsi legem haberent, contra quam peccare possent dixit eos non esse sub lege hoc est,non habere solam literam legis, quae non praestat vir tutem ad sui obseruationem,ut supra saepius dictum est sed habere simul gratiae adiutorium. Obiectio ergo illa inde oriri non potuit, quia
dixerat Paulus, eos non esse subsola litera legis, quae iustificareno poterat, nec adiuuare ad sui obseruationem, sed ex eo, quod dixerat eos esse sub gratia, quasi diceret: si gratiae adiutorium nobis offertur, ad iusti hcationem, ad obseruandam legem, interim liberum erit nobis peccare, ut libuerit.,3 Haec est repetitio frequens in scriptura,dum dicitur. Nerim. 3ώα-
i , Totum illud suppletur quod est in eo numero id enim ex sententia Pauli facile eolligitur.
q. Extenuatrem, quam petit, ut eos ad studium virtutis exhortetur. Vet,ut alii volunt humanum dicit, cum eos appellauit seruos iu stitiae, crassius loquens more hium ano, nempe eos appellans seruos misstitiae,quos antea seruos peccati dixit. 6. nod dicit, μεν qui ai , idem est, quod nos diximux, omni generi peccatorum.
3 . Con clusio illa subintellecta est, quae e praecedentibus facile colligitur.
33. Addit nouam rationem ex fructu peccati, est iustitiari ερ. Illud h. bi 1υPu de futuro additum est. Postquam enim Paulus ostendit fructum quem ex peccato hactenus habuerunt, esse solam erubescentiam, subiungit, finem futurum esse mortem, Ut ostendiri eis
non solum hactenus non habuisse bonum aliquem fructum, sed neq; H cos
69쪽
eo unquam habituros eodem modo ociustitiaeassignat fructum, finem: fructum autem intelligit iam presentem,scilicet iustificationis augmentum finemveno appellatfructum futurum trumscilicet mao. Finem appellat hie fructum, ut infularum expectatur. M. . Cum posset dicere iustitiae stipendium est vita aeterna, noluit appellare stipendium, sed utindicaret sontem meritorum quorum stipendium est vita aeterna.dixivgratia autem Dei vita sterna in August. epistolos. xlib. de gratia. libero arbitrio cap. 3. x s.
Rsequitur id, quod1exto capite dia
xerat quomodoscilicet iustificati, -ua vita Deosteruire debeant, eo quod non maneant sub dominis, s struitutepeccati, gratia, quod istis verbis dixerat, Quia non estis sub lege, sed sub gratia id ergoprosequitur. militudine legis matrimoni declarat, quomodo iustificati liberisint a se peccare, O sint iam Cori seruire u uod vero de lege matrimoni, dixit dem dicere potuit delege cui uis alterius dominij, seruitutis. Veautem melius intestigamus contextum capitis,
qui maxime obscurus est, quod frequenter
Paulus utatur nomine legis, nec in eadem om
nino significatione, notandum est, ubiciter
70쪽
evi legem Paulo in hoc capite. Primumpro iure potestatis in aliquem, deindepro erepraecepti. Contendit itas iustificatos perstiritum Mei, non esse ampli-sub iureseruitutispeccari insitaseruire desiere Deo quando autem l gem usurpet pro iure seruitutis, s domini,
quando vero pro pracepto, in progressu Par phrasis videbimus Caterum insine capitis Utri que memimit, legis stilicet membrorum,
qua dicitur lex in priori senseu legis mentis, qua dicitur lexposteriori modo.
lex in homine dominatur, quan bu emin, quidnam μ lex, Lis to tempore vivite nam quae sub ηοr tu seruituris au potestatis viro est mulier, vivente viro, alii alicuisu hominis dominari, gata est lesi si autem mortuus e ea sibi Abiectumfacere, γιώ- fuerit vir eius, soluta esta leve vi. O nonpositi, ouandiu ipsum 3 i. Igitur vivente viro, voeabitur imperium I perseueras 'inpare adulter si tuerit eum alio viro, si state trimonij constat: Muente autem mortuus suerit vir eius, ii . uram mitis domini inita premberata est a lege viri: ut non sit , ermulier sub illius Orsare adultera si fuerit eum alio viro. asteri non possit corpussuum H tam tres mei, vos mortifi tradere,madalterast, sialteri e cati estis legi per corpus Christi piam suifereris a Mortua autens ut sitis alterius, oui ex mortuis viro ipse liberaecla tripotestate, resurrexit, ut fructificetis Deo. Ita mane sui laris, ut nonsitas Cum enim essemus in carne, pas dultera, si alteri viro se in mare sone peccatorum, quae perae momum tradat 3 Perinosi os