장음표시 사용
321쪽
s: c HORATII AUGENII L I B. X.
riri: nam satis bene videtur aliquando conuenire, sanguinis mi issionem ex 'plite, aut malleolis : aliquando ubi non prouocantur hoc modo aliis remediis succurrinatis: nempe aut pannis aspeiis fricando,aut soliis ficus, si horum sit accommodatum tempus, nullum tamen est melius, tutiusq; auxilium, quam hirudines applicare haemorrhoidalibus venis. His postremo addere oportet lienem sedem es e propriam, in qua solet sanguis melancholicus residere :& ubi contingat imbecillum este, tunc quidem non attrahens tantam quantitatem humoris melancholici, quantam attrahere deberet , natura quaerit exonerare sese, vel relegans humorem venis haemorrhoidalibus, vel ipsos varicosos ais clus generans, ut hac de re diserte admodum scripsit Galcnus tum passim alibi, itu pri sertim lib. 2. ad Glauconem capite de cancro. His in hunc modum decla ratis, reliquum est, ut propos tam d: sputationem dilucidemus. Primum itaque dicimus, quod ubi venae omnes melancholico sanguine abundant, expediremittere sanguinem ex interiori sinistri cubiti vena, ex hac enim veluti ex fonte
totum corpus a multitudine liberabimus. Deinde vero considerandum est, an in eo corpore natura costae uerit exonerare sanguinem crastum ex mariscis, aut minus. atq; in viros casu, multo tamen audacius in priori sanguinem ex venis
illis euacuabimus, quod quidem fieri non potest, nisi aperiantur illarum venae
aut natura aut arte. Solet ars id facere quibusdam instrumentis: phlebotomo, quo tamen in ea sede raro, aut nunquam utimur, aut fricatione cum re aspera,
ut supra diximus. sed hoc remedium non est usq; quasi tutum: quia pollent exesulcerationem facere, quae ab ipsius loci humiditate sola, vel in fistulam vel in liquod aliud vicus dissicilis sanationis terminari posset: & ego semel factam hac de causi in sede fillulam vidi. Adhaec utimur hirudinibus, quae ubi bene fuerint purgatae, pollunt tunicas venarum citra laborem aliquem findere: N quamuis exiguum sit, paruum s foramcn, quod ab illis fit, sanguis tamen a suctione illa attractus adauctaq; in loco eiusdem quantitas ampliorem sibi impetu suo p
rat viam : de qui lente assiliebat, aliquando tanto impetu constuit, forasque propellitur, ut ad illius constrictionem per uen: re debeamus:&cum interdum noti suificiant medicamenta mitem facultatem habentia ad caustica de quibus iam supra diximus, peruenire necessum est. His adde, non solum salubriter in plinnitudine uniuersali melancholici sanguinis, sed etiam in omnibus affectibus, quos creati . telancholicus &ater humor, nos hoc remedio uti polle; primum in epiles sic & omnibus deliramentis mclancholicis, quantum praestet sanguinis ab ea sciti vacuatio, nemo est, qui nesciat: SI iam ex Hippocrate, & Galeno demonstratim s. Cordis praeterea palpitatio, eandem habet medendi rationem; nam, quamuis humor frigidus, re aquosus affectum facere consueuit, si Galeno credimus; ego tamen, qui hoc habeo mihi compercissimum, ab humore melancholico ut plurimum concitari scio, ex hoc genere auxilii maximam scmper meis aegrotantibus utilitatem praeparasse idem proiicit in instam.mationibus lienis, ubi tamen prius ex cubito regionis eiusdem sanguis missus fuit: nam solet semper cum instaminatione ingens atri sanguinis copia conssu re. Saluberrimum est etiam mittere sanguinem ex eisdem venis in obstructi ne lienis, dum tamen ita antiquata non fuerit, ut sciri hi naturam sapiat. Adhaee prodest nephriticis: prodest etian: doloribus sed is, tu tumoribus ab humoic melancholico proficiscentibus. in his omnibus videmus Paturam cum insigni
aegrotantium utilitate mouere canguinem per haemorrhoidas; cumque naturaeuctiones docuerint medendi rationem,ad illius imitationem, exemplarque armiliti itum, ubi in hosce affectus incidamus, naturamque nihil mouere per cati guissuas venas conspexerimus: summopere crimus laudandi, si illam imitantes per haemorrhoidas prouocauerimus sanguinis fluorem. Ex his patet quam ii ridendi sint dicentes liene allecto nullum adesse consensum cuin huiuscemodi venis; nam si consensus est cum cerebro, cum corde, cum rcnibus, cur similiter non aderit consensus cum liene Potiti initi cum sanguifluae venae multo pt ximius respiciant liene, quam aut cor, aut cerebrum i ita v meo iudiciu nullam
322쪽
DE MIs SIONE SANC v I NI S. so
habet dii sicultatem, sanguinem prouocare ex haemorrhoidibus morbis confer- . renatis ab humore melancholico. Lis tota versari videtur in int rumento, quocum hanc emollire vacuatibnem debeamus. Ego licet urgente necessitate alia
non abhorream instrumenta, ab hirudinibus tamen tutissime fieri posse pro
et id leni de cucurbitata, es Levinum usu mirat. AP e R i M x quidem utilem aggredimur tractationem de cucurbitulis, itiqua explicanda docebimus quaedam, praeter opinione Medicorum qu rundam, quorum nomen, atque iudicium ab omnibus maxime aestimari solet. Hunc autem in his explicandis ordinem obseruabimus: primo loco Calenum ipsum fideliter interpretabimur: mox autem digrediemur,& fere circa singula dubitationes arduas in medium afferentes hanc materiam, quo ad eius fieri potest diligenter declarabimus. Primum itaq; inquit Galenus, cucurbitulas iis,qui antea vacuati sunt, utilitatem afferre. Quandoquidem si supra locum affectum admouentur cucurbitulae, de harum proprium sit munus attrahere: ubi totum corpus aut sanguinis plenitudine, aut malorum succorum vitio abundauerit, vereri oportebit, ne humorum ingens illa copia ad assectum locum confluensio morbum faciat maiorem Caeterum, quamuis hoc generale sit praeceptum, non tamen cst ita verum, quin aliquando contrarium in ipsis artis operibus administrari debeat quando vero id ipsum contingat,infra diligenter docebimus. Pl thoricis non esse utendit cucurbitulis docet Galenus in arte medica cap. y s.cuin inquit :Si igitur uniuersum corpus plus aequo plenti fuerit, per patientem locum minime vacuandummam si scarificationibus aut sectionibus sensibiliter vacu bimus , plus ratione excitati doloris attrahemus: si vero calefacientibus dispe here tentabimus, plus erit id, quod vi caloris attrahetur,quam dispersum; quod
si in eo laborabimus, ut quod influxit retrocedat, corpus plenum non admi tat. Ad haec igitur ambo totum corpus vacuare oportet, aut omnino ad contra-3o ria locaretrahere, quod patienti particulae influit.J Haec ille. Verum enimuero hoc loco rursus adnotandum est, cucurbitulis ipsis duobus modis nos uti posse, uno equidem modo siccis, cum scilicet citra aliquam adhibentur scarificationem; alio autem modo cum inciditur cutis sunt, qui dicunt, sese non inuenisse, aut Galenum, aut alium quempiam ex Graecis authoribus manifeste docuisse cucurbitulas debere scarificari: sed cum de hoc loquuntur praesidio, semper siccas illorum iudicio intelligunt cucurbitulas: quoadupliciter confirmati satis euidenter potest, primum quia nunquam Graeci deeucurbitulis agentes scarificationis manifeste meminerint: deinde vero, quia post caput de cucuibi- tulis statim de scarificatione pertractat,&utrobique proprias explanant vires v- o triusque remedii. Scarificare autem cucurbitulas an fuerit Graecorum institi tum certo pronunciare non ausim: hoc unum scio, Arabes scriptores in hoc explanando remedio diligentiores utroque modo vitas fuisse. Hoc volui expli casse,quoniam ad eorum, quae posthac dicturi sumus notitiam maxime condit cet. Eadem ratione, ae in cerebri ineius membranarum phlegmonis principio cucurbitulis non utimur, quemadmodum neq; vlla alia in parte phlegmono obsessa, quod tutus non sit horum praesidiorum vius uniuersiliter in particulis, quaecunque hae sint, cum inflammationem patiuntur non evacuato corpore. Quid mirum agitur, si Galenus dixerit in principio phrenetidis non conuenim cucurbitulas 3 abstinendum itaque in initiis; at quando discutere in animo fu so rit circuibitulis tuto utendum supra locum assectum secundum Galeni placita. Sed habet hoc loco dubitationem. quem usum post totius corporis euacuationem, humoribusque non influentibus in phrenetide ipsa facere possint cucu bitulae. Nam ii phrenetis est, ut iam dixi, inflammatio cerebri inmeningum: sque verum es , quod tamen verissimum ei se omnes admittunt, cucurbitulas a cute vacuare, non a profundioribus partibus, videre nescio, quomodo
323쪽
contentus in cerebro sanguis ad cutem attrahi valeat, & eo minus causam aspi cio quo magis subiectam cutim capiti densissimam esse video; ae os intermedium esse. Haec dentur impedire cucuibitularuiar usu sanguinem in celebro contentum discuti posse. Quod si dixeris adesse suturas, per quas eae uere semper aliqua solet subistantia tenuis, hic ego inquam posse id contingere, cum hi mores tenues sunt, ae maxime fluxibiles, verum, cum sunt iam redditi crassi res, quod potissimum contingit in statu At in declinatione inflammationis, in possibile videtur mihi ex parte tam profunda, per futuras arctissimas, atq; ex cuti omnium densissima crassetactum sanguinem vacuare posse.
CET E R v M de effectibus,qui fiunt a cucurbitulis, Galenus duobus potissiunum in locis locutus est, nempe in libello huic tractationi dicato, & in decimotertio Methodi ait, in libello de cucurbitulis: opusque est, aut amoti re, aut amoliri, quod in laborante phlegmone particula existit, aut foras trahere.J Et in Methodo ait: Verum, utendum ipsa cucurbitula in ipsa parte, quae
phlegmone urgetur,inter initia non est: imo posteaquam totum eorpus vacuaueris: ac necessarium est eorum, quae in inflammata parte continentur, aliquid educas, atque e tuas, aut etiam seras versus attrahas.J Hic tamen unum audit usum ibi praetermissum. Nempe, mouere singulos usus exponamus. Mouere. J Cum scilicet propositum fuerit phlegmonem ex una parte ad aliamna uere, ut ex aliqua nobili particula ad ignobilem: sic sane in propriis emunctoriis
adhibemus cucurbitulas, ut ad ipsa tumorem altiores aliquaspiam nobiliores partes occupantem attrahamus. Non conturbet nos, quod Galenus loqui vi deatur de usu cucurbitularum supra partem phlegmone obsessam, at hic usus non respicit laesum locum. Nam hic uniuersalem doctrinam tradit. Hae igitur prima utilitas est. Secunda est, cum supraphlegmonem ponitur cucurbitulae loquo inquit: Aut amoliri, quod in laborante phlegmone particula existit. nota, soquod hic addit: in laborante phlegmone particula. J Sed in alio usu priori non
addidit. Adverte praeterea, poste cucurbitulas amoliri aliquid ex particulis inflammatis dupliciter: uno modo, cu adhibetur illis scatificatio: alio modo,cuta sine scarificatione ponuntur: priores sanguinis partem inphlegmone contenti, vacuare possunt; posteriores vero statuosiim duntaxat spiritum. Quamobrem cum Galenus hoc capite ne verbum quidem scarificationis faciat, S a leuiori- bus cucurbitulis sic nuncupamus illas, quae adhibemur sine starificatione eu cuati sanguis non possit, phlegmones vero indicant, potissimum debere hune euacuari: idcirco fit, me hunc usum non facile admittere nisi esset phlegmonis nomen satis esse commune,utpote quod in uniuersali omnem tumorem pr ter 'naturam significet, a quacunque cauti originem habuerit. Haec is antiqua est, ut alibi demonstrauimus, nominis huius significatio: in laxis ergo de pituitosis, ac etiam statuosis tumoribus usus hic expositus habere locum potest Terita utilitas his verbis proponitur, aut foras trahere.J Nam non raro accidit, tumores quos dam in partibus internis adeo occultari, ut medicamenta vix possint ad vilectu locum penetrare, propterea quoniam in illis maximum faciiunt negotium, e redit tumorem ipsum foras attrahere cucurbictilis. Verum,adhibentur praetem ea non solum ob iam dictos affectus, sed etiam ratione reuulsionis, de qua sic scribit Galenus Porro fientibus adhuc malis, non laborare incipientibus membris, sed iis, quae eis coniuncta, continuave sunt, reuulsionis gratia assigenda socucut bitula. J Idem decimotertio Methodi, capite decimonono, sed quo . modo reuulsionis gratia. Si haec in contrarium semperadhibetur, atque etiam
ad partes distantissimas, ut alibi diximus: Solvitur dissicultas ea distinctione, qua adhibuimus de reuulsione duplici; altera enim simpliciter dicta,altera vero secundum quid, de localis reuulso est, quam alio nomine derivationem vocato
324쪽
consueuerunt. illa ad partes contrarias,&semper distantissimas, ut libro de r uulsone docuimus, haec vero ad vicinas partes adhibetur, de qua in praesenti rum locutum esseGalenum dubitandum non est. Adde his reuulsionem exquisitam finiri per partes coniunctas,&continuas, licet sint distantes, nam alioquin accommodata fieri non posset revulsio. Audiamus modo vites alias quas cucurbitulis tribuit Galenus. Cucurbitula inquit) pctest materiam vacuare lCitra scarificationem adhibita euacuat potissimum statuosum spiritum, cum scarificatione,&spiritum ae sanguinem. Dolorem soluere. qui fit a fiat uota spiritu: aut etiam a flatu cum pituitae pernustione. Doloribus etiam prosunt rex o uellendo; Phlegmonem minuere.J Non omni quidem tempore, sed tunc cum allectu, iam declinauetit: nam ut declaratum est supra,incipiente inflammatione non conuenit illis vii. Inflationem discutere.J Quia in statio, ut plurimum habere solet originem a statuoso spiritu, quod si imagineris flauam bilem eius generis assectum concitare, infixam fortasse discutiet, non autem fluentem, quam sane citra dissicultatem reuellet: nam si reuellendi sunt humores fluentes, hic humor omnium citissime poterit a cucurbitulis reuelli propter tenuit tem suam: at non eade adest ob caliditatem securitas. Appetentiam reuocare. JCausa est; quia destituitur appetentia nonnunquam ab humoribus frigidis, repituitosis simul cum flatuoso spiritu; cucurbitula statum discutiens, S caliditato tem qu andam affectae parti communicans, pituitososq; humores digerens: ae- petentiam i euocare deperdi tam potest. Imbecillum ventriculum robustum facete. Si a statuoso spiritu illius imbecillitas oriaturi vel saltem ab humoribus frigidis, de viscidis, quales pituitosi sunt, aut si affectus sit citra materiam,cum intemperies adeli frigida. Animi deliquio liberare. J Nempe cum maxime crudi humores in ventriculo continentur flatuoso spiritu admixti, cucurbitulae tum calefaciendo, tum dissoluendo ab animi deliquio liberant. Ex alto fluxiones transferre.l in partibus cistaneis. Nam ubi delitescunt fluxiones, inflammationesque pax iunt, adhibito remedio ad cutem, superficiemi corporis trahuntur Ac resccate J Nam si cucurbitulae habent vim calefaciendi, discutiendique, so habebunt etiam similiter vim exsiccandi, quandoquidem haec citra desiccati nem fieri vix possunt. Sanguinis eruptiones cohibere.J Nam sub mammis po-
sit. e fluxiones ab utero, M a naribus cohibent, eandemque virtutem habent si sub utroque hypocondrio applicentur. Facultates mensium corruptrices extrahere.J Tollunt causas cucurbitulae, quae menses remorantur, corrumpuntq;; hae causae sunt crassities sanguinis, locorum obstructio; cucurbitulae autem c diis appositae in domestica scilicet illarum parte, attrahunt sanguinem ad infe Da, partes , uterumque propterea ab obstructione liberant. Et menses leuare.JId est, menses ipsos nimium confluentes impediunt, leuantque, cum videlicet apponuntur sub mammis,aut hypoconditis. Hactenus itaque exposuimus,quid o Galenus de proposita cucurbitularum materia dixerit; nunc praestat, ut secundum propria principia de hoc argumento pertractemus.
De cucurbitulis, sera ex authore tractanda proponuntur.
DE cucurbitulis acturus, primum uniuersalem quandam docebo metho dum, in qua de differentiis cucurbitularum transigemus; deinde vero explicabo, quomodo ipsae cucurbitulae euacuent: quibus locis applicandae sint, atque postremo quibus morbis prosint. His enim continetur omnis de cucu so bituis tractatio, quae profecto eo diligentius venit in praesentiarum explicanda,quo fuit negligentius ab omnibus Medicis recentioribus tractata.
325쪽
C Ap. XV. De cucurbitularum disserentiis.
IT A qui quantum pertinet ad primum, sciendum est 1 ollinia, quaecunque
de cucurbitulis hactenus ab omnibus explicata sunt, ad quatuor praecipua rerum capita referri post e. vel enim pertinent ad cucurbitularum materiam, vel ad eum, qui obseruatur,applicandi modum, vel ad tempus inqlio debent . adiit beri; vel ad scopum, atque indicationem quae illarum usum insinuat. Porro duplex in uniuersum spectari debet materia ; altera quidem, cum qua fieri solent, altera vero circa quam adhibentur. Materia ex qua fiunt triplex assumit iodi serimen, unum penes substantiam; secundum penes quantitatem: tertium penes figuram. Substantia multiplex est, ex qua heri consueuerunt, ex vitro, iex ligno, ex cornibus, ex cucurbita, ex metallo aliquopiam, ex fictili terra. Caraterum parum admodum refert, ex qua materia fuerint fabricatae, nam semper eundem praestabunt usum modo recte, commodeque applicari possint. Nostris temporibus ex vitro potissimum fiunt,in quarum defectu haud raro utimur v se ex fictili terra operi culinario destinato. Quod spectat ad quantitatem, vel e nim magna est cucurbitula, vel parua, vel mediocris, quam rem distinguere
maximum usum affert propositae tractationis.Quandoquidem quum non indigeamus in curandis morbis semperaequali vacuatione,haec vero longe variatur is ex magnitudine horum instrumentorii, fit, plurimum referre, hanc cognouis sedisseientiam. v bi enim magnam aliquam facere vacuationem, vel subitam violentam i tractionem, vel reuulsionem insignem desideramus, magna utendum, ubi parua opus est, paruam adhibeamus : in mediocri statu utemur mediocri. Hinc quidem admonuit Hippocrates libro quinto Aphorismorum. Mulieri menses cohibere si velis, cucurbitulam, quam maximam mammis a pone.J Vbi notabis quam maximam dixisse, ut abutero magnam attractionem faceret, Caleni testimonio in commentario quinquagesimo. Figura cucurbitularum non semper est eadem: quaedam enim sunt circulares quaedam oblon gae, quales illae sunt,quae vulgari nomine dicuntur, te cor iacite. Rursus,quaedam habent magnum orificium, quaedam paruum, quamuis certe in hoc uno conueniant omnes cucurbitulae, quod aliquam rotunditatem habeant. Cucurbi tutae circularem habentes figuram vehementiores sunt aliis, quemadmodum etiam, quae habent angustum os minoris efficaciae sunt qua habentes magnum. Porro materia circa quam applicantur, varias recipit differentias, ea enim es h a pars corporis humani,quae nobis indicationes multiplices suggerit. Aliquando enim dum curamus indicationem , desumimus a qualitate, ac substantia particulae, ut est raritas,&spissitudo: nam in ratiori corpore multo felicius suis mu-ncribus illae praefunguntur,in densiori dissicilius, sic etiam in duro&molli: hine
fit quod si densiori corpori, duroq; adhibendum est remedium, opus est eligere Omaximam cucurbitulam, in raro, de molli contrariam. Adde his multitudinem carnis,de pinguedinis totius habitus, aut paucitatem utriusq;: nam si in crassiori corpore apponendae sunt cucurbitulae, ut ad exteriorem partem attrahant humores, opus est ingentes huic operi accommodare, cum paruae vix aliquam praestare utilitatem pollunt. Contemplari etiam debemus nobilitatem, ac praestantiam partium nam in iis, quae non sunt praecipuae partes applicatur auxilium vi attrahatur ad illas morbus, qui negocium nobili parti faciebat. Pos hemissocietas partium aliquid indicat: nam mammillis applicantur, ut fluent cm ab vieto sanguinem sistamus, quia ipsa anatome con fiat, venas mammaru habere communicationem cum venis uteri, haec est socieras,quam recentiores vocant soper connexionem: altera etiam iuuat, quae est per vicinitatem ut cum reuulso nis particularis causa viciniori particulae adhibemus remedium. Haec de mat ria. Iam vero ut de modo agamus, curandum est illas partibus adhaerere, cum aut sine igne: quae ignis vi adhibentur multo sunt validiores aliis Harum utraq;
admouentur vel sine, vel cum scarificatione: possunt autem scatificati duobus
326쪽
. modis, vel incisionibus factis profundis, vel in sola superficie. Ruisus in omnibus iis tempus, quo adhaerent, considerandum: hoc enim aut breue, alit longum est, quae longior i tempore cuti adhaerescunt, multo validius fungunti suo munere, quam ali. e. Modus autem, secundum quem cucurbitula ponuntur, est in iis potissimum, quae habent diis orificia: alterum, quo applicantur carnibus, alterum tenuius, quo ore aer attrahitur: tunc eleuato ore, otificioq; statim operto fit ab ipsis cucurbitulis attractio. Tertium, quod debemus obseruare, est, cognoscere horam conuenientem, qua debent applicari: idoneum autem tempus est duplex: alterum est, quod nos elegimus magis conueniens secun-i b dum artis principia: alterum vero necessarium, quod scilicet , quamuis non sit optimum tempus, melius tamen est: quod in rem praesentem, ac extemporatie eligi possit. Electum a nobis tempus est, ut non apponantur, nisi facta Concoctione, nisi virtus fuerit valida, pro conditione tamen faciendae vacuationis: quod pertinet ad aetates, nulla fere est aetas, in qua non post it hoc auxilium ex-
erceri: aliqui sunt,qui plenilunium eligunt,ut Avicenna. Sed nihil est ex omnibus rebus, quae faciunt magis este idoneum tempus, quam praesentia eorum ac sectuum particulariter hoc pr si diuti undicantium: id autem necessariuna tempus definitur, quod postulat remedium fieri: quamuis impol tune, ut maloii licui malo subueniamus; quemadmodum agentes de venarum sectione docui-xo mus. Postremum est scopus atq; intentio. quae debet obseruari in adhibendiscucurbitulis. Porro hic scopus, vel est vacuatio alicuius rei, aut manifesta, aut occulta: vel alteratio secundum qualitates, ut puta calefacere, rarefacere, vel doloris mitigatio, vel flatus discussio, vel reuulsio, vel attractio ad superficiem, vel mutatio alicuius rei extra suum locum ad naturalem situm, vel alia id gen ris indicatio, de qua dicemus, cum eos recensebimus morbos, qui postulant cucurbitularum usum. Caeterum, quo uniuersaliter hanc de cucurbitulis doctri, nam iuniores Medici facilius intelligant, de memoriae commendent, quaecunq; dicta sunt, nouerit abs re sequenti schemate antiquis usitato describere, ut possimus postea dereliquis dis.sa serere ordine suo diligenter.
327쪽
Ex vitro, OUmesiami cornu Substantia Us Ex metalli. Oct terra. . i. cmatoria:
328쪽
Stomaclavam Secunda vestertiadietiora. Virtute lidanoremeaei conditione . In omnifera aetate .
Quando remedii ad induentiata plicam iu
Utine rei tempor artitaue adhaerent, Exiguo tempore partita asiarent.
ecundam aemvis sue intretiorem remissio Dalam mitigaria.
o et eratio, ut calefacere, refrigerar i Attractio superficiem Permutatio extra locum naturalem adluum sum. Per mutumor uambigimen roa ignobile
329쪽
Cucurbituli quomodo euacuent.NV N c igitur his in hunc modum expositis, quaeramus primum quomodo
ipsae cucurbitulae euacuent. Dicimus laute quaestioni, euacuare illas attr heudo : non enim dubitandum est, quin res in hunc modum habeat: quia sensu unusquisque facile admodum cognoscit, remedium a scariscata cute vacuare sanguinem ad sui cauitatem tractum: quod si non est incisa cutis, obseruatura trahi carnem: & aliquando serosam hunaiditatem flatu olbsq; tumores discuti. Verum est animaduertendum, hanc tractionem longe differre ab aliis, quae id scit icet h abeant aliquam facultatem trahendi: nam in cucurbitula nulla prorsus
ades eiuscemodi facultas: quemadmodum neq; alia exearia numero, quae naturales vocantur: haec tamen attractio ab ipso fit vacuo. Dissicultatem autem in.
gentem habet, quomodo id quod non est occausa rei alicuius esse non potest,
a nobis attractionis causa constituatur. Respondemus vacuuattractionis causam este hoc modo. Totius uniuersi natura, vacuum quantum potest refugit, ipsumq; maxime abhorrens, videmus quod aliquando pro euitando vacuo grauia mouentur sursum: Ac leuia mouentur deorsum contra propriam naturam. Hinc contingit, quod si cu applicatur cucurbitula, non attraheret sanguine, vel carnes, vel humores, vel statuosum spiritum, vacuus es et locus, idcirco hunc iodeuitans natura attractionem facit. Hinc insurgit pulchra dubitesio, haud se. videri vacuo attractionem hanc fieri; quia,quq sic trahuntur, subito,& in instanti . attrahuntur; at cucurbitula attrahit in tempore,ac successitae; quonia videmus
sensim impleri sanguine vel aliquapia substantia,&non m instanti. Notabis pro solutione dissicultatis huius modum particularem, secundum quem contingit cucurbitulam trahere, ut vacuum deuitetur. Scias itaq; vel applicari,cum igne; vel sine igne. Quae applicantur cum igne, sic attrahunt. Ignis ille, qui caiisa fuit applicationis cum ventilari non possit, suffocatur, de extinguitur, in aerisq; n
turam transmutatur, modo aergenitus ex igne occupet minorem locum, quam
prius occupabat igni; rarior eminest ignis,qua sit aer. Hinc recte dixerunt phi- so losophi; quod ex uno aeris pugillo, decem generantur ignis, ta per oppositum
cx decem partibus ignis generatur una pars aerii. Ita j extincto igne,3c generato aere, ab illo fit occupatio loci minor, qua prius fuerat ab igne, de hae de causa natura ipsa ne vacuus ili locus, qui,ut iam dixi, non occupatur totus ab aere genito attrahit natura sanguinem, aut earnem in cucurbitula vacuitatem, atq; tandiu durat ciuscemodi attractio,quamdiu fuerit locus repletus, aer is genitus ex igne refrigeratus fuerit. Haec autem aeris refrigeratio non fit in instanti, sed fit successive. Nam quemadmodum paulatim aer ibi existens, fumosa i evapor ito in frigidatur et sic paulatim,&successive condensatur, S quanto condensatur
magis, tanto minorem occupat locum si hinc fit attractio in concauum cucurbitulq. ne vacuus locus remaneat. S hac delausa non fit attractio cat nis, aut alte.
rius rei in instanti, sed successiue,dc in tempore. Continuatur S perseuerat ista attractio, quousq; aer inclusus refrigidatur atq; condensat ut i ita paulatim fit minoris loci occupatio, quam prius; quando aute facta est condensatio, & infligi; datio perfecte,non amplius fit attractio. Hoc itaq; modo,quae applicantur cum ignet cucurbitulae,ratione vacui attractionem faciummon quod attrahatur. A cidit autem idem in iis,quae sine igne applicantur. Quoniam haec ex parte qua non applicantur carni, habent orificium paruum coopertum aliquo velamine: . sunt enim ex cornibus,quq ab una parte habent otificium amplum ab alia parte habent orificium stlictum velatum aliquo velamine ; dc tunc quidem quando io
applicantur carni,eleuatur cooperculum,& ore aer attrahitur ; tunc is subito eleuato Oi e clauditur orificium; ut ergo non remaneat vacuu, ex aere attrah tur
caro in concauitatem illarum, de sanguis, si caro cli scissa Echae sane cucurbitulae sunt minus potentes in attractione, quam superiores; si soniam imilis exuncto igne est maior necessitas remanentiae amplioris vacui, quam in istis.
330쪽
An cucurbitulta utendum non vacuato corpore; aliarum. Ania proposita.
v E R I Tu R secundo, an cucurbitulis uti possimus non purgato, aut v Ucuato prius corpore. Multa sunt quae persuadere certas imo videntur,nunquam pleno corpore licere uti cucurbitulis; horum primum est sententia Galeni, quam hactenus iam declarauimus, ubi tradidit, quod quando plethoricia mest corpus, cucurbitulis locus non est quod si in principio no sunt admouenda iro at in morborum principio semper corpus humorum abundat multitudine. Ad- haec idem confirmauit libro decimotertio Methodi cap. i'. Praeterea cucurbitula remedium est locale; at vero communis est Methodus, non licere localibus auxiliis uti, nisi prius antecedant uniuersalia. Sed contra hanc sententiam facit, quod nos utimurcucurbitulis pro reuulsione: atreuulsio adhibetur ino
bis incipientibus quamobre uti licebit in morborum principio. Huic qui stioni respondet Franciscus Valleriola,vir de rebus Medicis optime meritus, in . lib.
suarum enarrationum; arbitraturq; licere nobis uti cucurbitulis ante vacuatio nem totius corporis; opinionem probat rationibus, & autoritatibus; prima ratio, quaeapud ipsum vim habet demonstrationis, sic habet: Reuulsio debetur et o morbis incipientibus, fluentibus inquam humoribus . sed cucurbitulae adhibentur pro reuulsione; itaq; adhibentur morbis iam inchoantibus: maiorem ex Galeno probat in arte medica decimotertio Methodi. & li bello de reuulsi ne; minorem comprobat verbis Galeni in hoc ipso cap.de cucurbitulis,quae sic habent: In his affectibus dum gignuntur, non quidem membris ipsis, quae cc perunt laborare, sed eis quae laborantibus coniuncta suerint revulsionis gratia cucurbitulae imponendae sunt. Quod si huic rationi addideris cucurbitulas praesidium quoddam esse, quod maxime reuellit, ut libro quinto Aphorismon commentario quinquagesimo Galenus docuit, nihil amplius faciet dissicultatem. Adde quod Hippocrates tantus alioquin auctor in pleurisde tentandis o gratia loco etiam affecto fomenta in principio,& summa etiam picnitudine admoueri iubet. Quod si is locu affectum materia nimia turgentem fomentis c lorificis probandae plenitudinis gratia aggravare dc intendere magis non veretur , quid timendii sit medico reuulsionis gratia non semper affecta loca, sed mmnino opposita cucurbitulas admouenti Praeterea idem cofirmat,qui1cucu bitulae vicem gerunt phlebotomiae, ut Avicenna testatur, A Cornelius Celsus, magnus alioquin imitator Hippocratis. Vbi ergo aliquae adsuerint causae quae impedimento sunt nobis, ne statim ad sanguinis missionem veniamus, nihil debet nos remorari,quin accedamus ad cucurbitulas. Accedit, quod cum medici praecipuum munus sit, tuto ac celeriter curare, pr sertim ubi vehemens urget
o dolor,qualis in oculorum phlegmone aut affectus membrum aliquod obsed rit princeps, ea maxime moliri debet Medicus, ex quibus spetet aegrum dolore, morboq; citius vindicari. Non potest autem vel efficacius, vel etiam maturius liliari aeger, quam si tota,vel maior auxionis pars a dolente parte, quam oc si- me alio reuellatur: igitur illi etiam per initia rei litorio auxilio utendum, aut
morboru insignis merebitur procrastinatot non vere etiam curator dici. Confirmat sentetiam ex Avicenna, qui dum ophthalmiae curatione ex professo tractat inter c tera vltimi iuvamenti ventosas constituit si ceruicis initio adi noueantur. Quem etiam locum exponens Nicolaus Florentinus asseruit cucurbitulas etia ante omnem euacuatione in hoc morbi genere, non minii usi utiles esse.
so Post temo nititur satisfacere qui biisdam caleni sententiis, quae videntur oppositum persuadere: nam cuille plethoricis noxias esse cucurbitulas protulit: hoc quidem linquiti vertissimum est, in quibus secundum totum habitum corporis plenitudo subest, vel quaead vires,vel qui ad vasa dicituri non sic autem in quib
secundum patiens tantum membrum, ut oculos, aut cerebrum, plethorica disspositio subest. Nam ii reliquum totum corpus pletholica vacet, secundum c. -