장음표시 사용
151쪽
Ille enῖm, quia Deus,&homo erat, habuit quandam potestat , quam Γ-cuiu,excellenpriae, per quam praeerat tam fi3elibus, quam infidelibus: Papae
utein solum oues sua id est,fideles commisit. Praeterea; Christus poterat Sacramenta instituere,& miracula facere pro pria auctoritate, quae non potest Pontifex. Item,poterat absoluere a peccatis sine Sacramentis,quod Papa non potest. Solum ergo Pontifici illam potestatem communicauit,quae puro homini communicari poterat,& quae erat
Decelsaria ad gubernandos ita fideles , ut sine impedimento vitam aeternam consequi pollent, b. t. Semodum in initio positum,scilicet,Papam habere summam temporalem - potestatem directe,explicatur per similitudinem a Gregorio NaZianaenorvi enim se habent iii homine spiritus, 3ccaro, ita se Miant in Ecclesia duae illae potestates. Nam caro,&spiritus,sunt qiinsiduae Resp. quae &iVaratae. Ad a/. &coniunctae inueniri possunt. Habet caro sensum,&appetuum, quibus restondent actus, dc obieω proporitonata, & quorum omnium finis immediatus est sisitas , & bona constitutio corporis r habet spiritus inteli ctum , dc voluntatem, & a s , atque obiecti propori tonara , dc prafine animae sanitatem , & persectionem. Inuenitur caro sine Fritu in brutis: inuenitur spiritus sive carne in Angelis. Ex quo apparen neutrum praecise esse propter alterum. Inuenitur etiam caro adiumsta spiritui in homine, ubi. quia Unam personam faciunt, necessarib habent subordinationem. & co nexionem. Caro enim subest, spii itus praeest;& licet spiritus non se misceat actionibus carnis, sed sinat eam exercere actiones omnes, Ut in brutis exercet , tamen qua o ex officiuulfini ipsius spiritalis, spiritus carni imperat, namque castigat,d si opus est,indicit ieiunia,siasque amictiones,etiam cum . detrimento a siquo,&debilitatione ipsius eorporis, sceogit linguam, ne loquatur, oculos, ite videant. &e. Pari ratione, si ad finem ζάritus obtinen in necessaria sit aliqua carnis operatio,&ipia etiam inors; spiritus imperare potest carni,vise,ac sua exponat, ut iit Martyribus videmus. Ita prorsiis holitica potellas habet mos principes,leges, iudicia, &c. Et similiter Eccletiastica suos Episicopos, canones, iudicia. Illa habet pro fine temporalem
pacem, ista salutem aeternam. Inueitiuntur quandoque separatae ut Olim tempore Apostolorum;quandoque coniunctet,viminc. Qualido autem stant con-
Iunctae,Vnum corpus emciunt, ideoque debent esse connexti 5c inferior superiori subieeta,&subordinata. Iraque spiritualis non se immiscet temporalibus negotiis, sed sinit omnia procedere, sicut antequam essent coniunctet,dum modo non obsint fini spirituali .aut non fiat necessaria ad eum consequendum. Si autem tale quid accidar,spiritualis potestas potest, dc debet coercere temporalem omni ratione,& via, quq ad id necessaria esse videbitur . Ut autem magis hetc eoli centur, comparanda est potestas Papet spiritiinlis cum personis iudicum, seu princiapum sicularium; cum legibus eorum ciuilibus; & cum eorum foro, & iudiciis. Quantum ad personas,non potest Papa ut Papa, ordinarie temporales Principes deponere, etiam iusta de caussa eo modo, quo deponit Episcopos,
152쪽
atque sterI eonferre tanquam summus Princeps spirit Ili,si H necissariumst ad animarum salutem. Quantum ad leges,non potest Papa,Vt Papa, ordinarie condere legem ciuilem, Vel confirmare,aut infirmare leges Principum. quia non est ipse Princeps Ecclesiae politicus: tamenpotest omnia illa tacere. si aliqua lex ciuilis sit necessaria ad salutem animarum. &tamen Reges non velint eam eondere, aut si alia sit noxiaminuriam saluti,& tamen Reges non
Itaque,quando de eadem re eontrariet inueniuntur Ieges, imperatori , &pontificiae, si materia legis est res,animarum periculum concernens, abrogatur Iex imperatoria per pontificiam. Et hoc modo lax pontificia cap. finali. De praescriptionibus, abrNauit legem imperatoriam, quae habetur in Cod de praescriptionibus XXX. vel XL. annorum, etiam cum mala fide, quia non poterat seruari sine peccato mortali. At, quando materia legis est rea temporalis,non concernens animarum periculum, non potest lex pontificia
abrogare legem imperatoriam, sed Vtraque seruanda est: illa in foro Eese fastico, istam foro ei ulli. Quantum ad iudicia,non potest Papa, ut Papa, ordinarie iudicare de rebus temporalibus. At nihilominus in casia, quo id animarum saluti necessarium est, potest Pontifex assumere etiam temporalia iudicia, quando nimitum non est ullus, qui possit iudicare ; ut clun duo Reges stipremi contendunt . vel quando, qui possunt, & aebent iudicare, non volunt sententiam ferre. Prob. autem haec sententia rationibus. ' PreM.
Prima ratior Potestas ciuilis subiecta est potestati spirituali, quando v-traque pars esteiusdem Reip. Christianae : ergδ potest Princeps spiritualis imperare Principibus temporalibus, dc disponere de temporalibus rebus. in ordine ad bonum spirituale. omnis enim stiperior imperare potest inseriori suo. Quδd autem potestas politica non solum,ut Christiana; sed etiam, ut politica,sit subie Ecclesiasticae,ut talis est, Primδ demonstratur eκ fianibus utriusque. Nam finis temporalis subordinatur fini spiritualis, ut m tet; quia 'licitas temporalis non est absolute ultimus sinis, & ideis referri debet in i licitatem aeternam. Constat autem ex Aristot. ita labordinari facultates,Vt subordinantur fines.
Secundis;Reges, de Pontis. Clerici.&laici, non faciunt duas Resp. sed
unam,id est, viram Ecclesiam. Sumus enim omnes unum cor'. At in omni ia. corpore membra sunt connexa, 3c dependentia Vnum ab alior non autem t. r. ι a.
recte asseritur, spiritualia pendere 1 temporalibus: ergis temporalia 1 spiria tualibus pendent,illisque subiiciuntur. Tertiδ; Si temporalis administratio impedit spirituale bonum, omnium
iudicio 'tenetur Princeps temporalis mutare illum modum administrandi, ptiam cum detrimento temporalis boni: Ggb signum est, subiectam esse temporalem potestatem spirituali. 4 Secunda ratioc Respub. Ecclesiasti debet esse perfecta, & sibi sufficiens in ordine ad suum finem: tales enim fiant omnes Rei p. bene institutae rein,
debet habere omnem pol em necessarian ad suumfinem. - necd S ria
153쪽
ria ad finem spiritualem potestas utendi,&disponendi de temporalibus re-' bus; quia alioqui possent mali Principes impune fouere Hetreticos,&eueri re religionem: igitur &han' testatem habet. Item; Potest quaelibet Rest,. quia persecta, & sufficiens esse debet, imperare alteri Reip. non sibi subiectae,& eam cogere ad mutandam administrationem; immbetiam deponere eius
Principem & alium instituere quando non potest aliter defendere te ab eluxiniurijs: ergb multb magis poterit spiritualis Resp. imperare temporali Reipia sibi subiectae, & cogere ad mutangam administrationem,&deponere Prini cipes, atque alios instituere, quando aliter non potest bonum suum spiritu
i. Tertia ratio . Non licet Christianis tolerare regem infidelem, aut Iirret eum, si ille conetur pertrahere subditos ad suam n resin, vel infidelitatem intiudicare, an Rex pertrahat ad hqresin, nec ne, ad Ρonr. pertinet, cui est comis missa cura religionis: erg6 Pontis est iudicare, Regem esse deponendum,
' γ' Prob. propositio ex Deut. ubi prohibetur populus, eligere Regem, qui non sit de fratribus suis, id est, non Ilu'qum,ne videlicet pertrahat Iudaeos ad idololatriam. Ergbetiam Christiani prohibentur, eligere Rege non Christianum. Nam illud priceptum morale est, & naturali aequitate nititur.R-- sum;Eiusdem periculi. 6c damni est,elisere non Christianum.&nonde nere non Christianum: ergis tenentur Christiani non pati sit per se Regem non Christianum,si ille conetur auertere pop. a fide. Addo istam conditionalem, kropter eos infideles, qui habuerunt dominium super populu suu antequam pop conuerteretur ad fidem. Si enim tales no conetur populit a fide auertere, non existimo, posse eos priuari suo dominio. At, si conetur populsi a fide auertere, omnium eonsensiti possunt, & debent priuari tuo dominio. Qubasi Christiani olim noli deposuerunt Neronem,& Diocletianum, & Iulianum Apostatam, ac valentem Arianum, ac similes,id fuit, quia deerant vires temporales Christianis. Nam, quod alioqui iure potuissent id facere, patet ex Apostolo, qui iubet,constitui nouosi ualces a Christianis,temporalium causta sarum, ne cogerentur Christiani caussam dicere coram iudice Christi persecutore. Sicut enim noui iudices constitui pocuerunt, ita & noui Principes& Reges, propter eandem causTam, si vires adfuissent.
Praeterea;Tolerare Regem haereticum, Vel infidelem conantem pertrahere homines ad suam se stam, est exponere religionem euidentissimo pericula: eualuenim est Rector ciuitatis, rueleso habita ales ine2. Et experientia idere1 nam quia Hieroboam Rex idolatra fuit, maxima etiam pars regni co- tintio idola colare caepit. Et post Christi aduentum, regnante Constantino, florebat fides Christiana: regnante Constatilio, florebat Arianisinus: regnante Iuliano:iterum refloruit Ethnici simus: &in Anglia nostris temporibus, regnante Henrico. &postea Eduardo, otum regnum a fide quodammodo apostatauit: regnante Maria iterum totum regnum ad Ecclesiam rediit: regnante Helizabetha iterum exulare caepit vera religio, & regnaroe Calii inismus. At non tenentur Christiam. immδ nec debent, cum euidenti
periculo religionis tolerare regem infidelem. Nam,quaudo ius diuinum. M
154쪽
Iua humanitin pugnasar, debet seruari ius diuinum, omisso humano-iura
autem diuino est, seruare veram sidem, ocreligio m, imma tantum est, non multae , de iure autem humano est, quod hune, aut illian habeamus Regem. Denique; Cur non potest liberari pop. Velis , tum Resis infidelis, Mpertrahentis ad infidelitatem, si coniux fitilis liber est ab oblit totis mane-di eum coiiiuge infideli, quando ille non Vult manere cum coniuge Christia . nasine iniuria fidei' Non enim minor est potestas coniugis in commm, qua Regis in subditos, sed aliquanto etiam nutor. .. tartaratio: mando Reges,&Principes ad Ecclesiam veniunt,ut christiani fiant, recipiuntur cum pacto expresto, vel tacito, ut sceptra sua subj-
Eant Christo, α polliceantur, se Christi sidem seruaturos, & d miseros, etiam sub poena regni perdendi : ergo, quando fiunt haeretici, aut religioni obsunt, possunt ab Ecclesii iudicari,&etiam deponi 1 principatu; nee vlixeis fiet iniuria, si deponantur. Nam, non est idone iis Sacramento Bai,tismi, qui non est paratus Christo seruire, & propter ipsum amittere,quidquid habet. Ait enim Dominus: Si quis venit ad me, o ma odit patrem. 9 matrem, ἔ-. est Osrem, oe .a HV aurem or animam saram, non pars meus discipulis. Preterea; Ecclesia nimis grauiter erraret, si aliquem admitteret Regem,qui vel- - Iet impune fouere quamlibet sectam, & defendere hereticos, ae euertere religionem. inta ratio: Cium Petro dictum est: ramaares meas, data est illi facultas omnis .chiae est pastori necessaria ad sp gem tuendum.' at pastori necessaria est potestas triplex: nimirum, una, circa lupos,ut eos arceat omni ratione. inia poterit. Altera, circa arietes, ut, si quando cornibus laedant grese,pomsit eos recludere, & prohibere, ne gregem ulterita praecedanr. Tertia circa oves reliquas, ut singulis tribuat conuenientia pabula. Ergo triplicem hane potestatem habet Himmus Pont. & sic tria deducuntur ex hoc loco argumenta. Primum: Lupi, qui Ecclesiam Domini vastant, haeretiei sunt: dii. a falsi, prophetiuoce. Alterum: Princeps est artes furiosus destruens ovile, quando est Catholicus fide, sed adeomalus ut multum obsit religioni, & Ecclesiae, o,si Episcopatus vendat; Ecclesias diripiar, dcc. Ergo poterit pastor eum recludere, in redigere in numerum ovium. Tertium: Potest pastor, ac debet. oues omnes ita pascere, ut eis conuenit: ergo potest, ac debet Pont. omnibus Christianis ea iubere, atque ad ea cogere ad quae quilibet eorum secundum statum suum tenetur; id eli, singulos cogere. Vt eo modo Deo serviam. quo secundum statum suu debent:debent autem Reges Deo seruire desendendo Ecclesiam,puniendo*ieli reticos,&scisinaticos. Ergb potest & debet Regibus iubere. ut hoc taetant, & nisi secerint, etiam cogere per excommunicationem,alias.
Prob. tertio haec ont. potestas ab exemplis. Primum est, ubi Ierimus, . . oziam Regem, clan Sacerdotum ossicium usii Merai Pont. fuisse ae templo eiectum,&,c nopter idem peccatum lepra Deo percussus suis , x.pis in. coa m etiam fuisse ex urbe diste ,& reMum filio reminciate. Menim aurisponte sua, stat acient Asacerdotis urbe, α regniadministi M
155쪽
t..ti ii tione priuatus fuerit,patet;nam legimus: Quis que maculatinμνὸν T, ses siparatruest ad arbitrium Sacerdotis, salvi habitabit ex ra castra. Si ergis proptos pram corporalem poterat Sacerdos olim Regem iudicare , & regno priuare, quare id non poterit modo propter lepram spiritualem, id est, proptet
haeresin. a. Secimdum est, ubi,cum Athalia tyrannichoccupasset regnum,& fouerct a.dir. 33. cultum Baal, Ioiada Pont. Vocauit centuriones, & milites, ociussit eis, ut Athaliam interficerent, quod & secerunt ; & pro ea Ioas Regem creauit. Α- Menim Pont.non sual erit,sed iusserit, et ex illis verbis. Et fecerinit --αρ-., ,. ruriεηer iuxta omnia,qua praceperat eis Ioiada Sacerdos. Item ex illis: Egre aut re Ioiada P t.ad centuriones,o primipes exercitus,dixit eis: Educite eam extra septa templi. O interficiaturforugladio. Quδd autem caussa huius depositionis,& inte femonis Athaliae, non liun tyrannis eius fuerit, . etiam, quia foueret cultum Baal,patet ex illis verbis, quae pomintur in mediate post occisionen, eius: Ita here in omnis populia domum Baas, o destruxerint eam , ct altaria. O Dalacra illia onstern- : Hathan qMque Sacerdotem Baal interfeceram visis
Tereium est Bambrosi, qui,cum esset Episcopus Mediolanensis, &pro inde pastor. & pater spiritu lis Theodosii . Imp. qui inviolari s m suam
ordinariὲ tenebat, primum excommunicauit eum propter caedem, quam
Thessalonichilari a militibus imperauerat: deinde, praecepit ei, Ut legem seri ret,ne sententiae latae de caede,vel bonorum publicarione rata essent, nisi pomtriginta dies a sententiae pronunciatione,Vt,nimirum,s quid per iracuncumυ praecipitanter dictasset,intra tot dieriurispacium reuocare posset. Atqui normpotuit Episcopus excommunicare Theodosnun Propter caedem illam , nisi. pri intusam illam cognouisset,&dijudicasset, licet criminat is esset, & aa forum externum pertineret:non potuit autem eognoscere, & iudicareeluc. modi cavi min etiam in foro externo Imtimus iudex Theodosii fuisset. Praeterea;cogere I .ad legem politicam ferendam, & praescribere ei forma. Inis,n ne ninnifeste ostendit, posse Episcopum interdum temporali potestate uti,etiam in eos, qui potestatem super alios acceperunt'Et,si Episcopus quilibet id potest, quanto ningis Princeps Episcoporum 4.-m is, Quartum est Gregorii I. in priuilegio, quod concessit monasterio S.M dardi,&habetur in me epistolarum: Siqiin,inqvit,Ruum. Antistitum. Iudicam. ιι quarumcunque facularium persimarum. baim apostolica asstoritatis, is mstra racept is decretia violauerit, catus que dignitatis, νιι sublimini fit, bonare
intum est Cremesi II. qui Leoni Imp. Monomacho a se excommunieato prohibuit selin vectigalia ab Italis, & proinde mulctauis eum parte imperii. Sextum est Zachariae,qui rogatus a primoribus Francorum, Childerierum dπosuit, & in eius locum Pipinum Caroli Magni patrem Regem creari iusast. Cuius caussasuit,quia propter secordiam Childerici &religioni,&re
no in Galliaextrem ruina imminere videbatur.
Septimum exemplum est Leonis I II. qui imperium transtulit a Graecia
156쪽
oecidentali adferre possent.Ex quo factum est,m,licet imperatoria dignitas. absisluteconsiderata,non sit a Pont. sed a Deo, mediante iure Gentium; tamen Imp. qui fuerunt a tempore Caroli Magni, Pont. debeant situm imperium. abdenim haec potestas nunc sit apud Germanos,a Pont. est. Et lite non sit necessarium, ut Papa confirmaret Imp. nec Vt Imp. Pontifici iuramentum fidelitatis praestaret; tamen 1 tempore transsati imperii in Cerm nos, Utrumque requiritur. i enim potuit imperium Germanis eonferre propter Ecclesiae siautem, potuit etiam certas conditiones adiungere, propter eandem causam, ne videlicet contingeret haereticum, vel scisinaticum
octauum exemplumest Gregorii qui sanctionem edidit de Imp. eligendo per septem Germaniae principes, quq usque ad hanc diem seruatur. Isi enim tempore Othonis III. Imp. nuqcatis. dc requisitis principibus Ue-maniae, instituit sutem Electores ossiciales ipsius curiae Imperialis: quatuor laicos, ut Regem Bohemiae, Ducem Saxoniae, Comitem Palatinum, Marchionem Brandeburgensem:& tres clericos,Archiepiscopum Maguntinen--,Treuirensem,& Coloniensem. Nonum est Gregorii VII. qui Henricum IV. Imp. depositis, & asium eligi iussit: quod & factum est. Decimum est Innocentii III. qui Othonem IV. similiter deposuit. Undecimum est Innocentii I V. qui in Concilio generali Lugdunens, tonsentientibus uniuersis Patribus , deposuit Fridericum II. & vacavit tunc imperium annis X X VIII. Idem Innocent. IV. dedit Regi Lusit nia coadiutorem quendam, ui mnum administraret; quandoquidem Regis negligentia de resp. & relisio in Lusitania detrimentum patiebatur. Duodecimum est Clementis VI. qui Ludovicum IV. Imper. Ioanne ra. XXI I.&Benedicto XII. excommunicatum deposuit. Tertia pars qu stionis,scilicet,Non repugnare cum verbo Dei.quod mishomo sit princeps Ecclesiacticus, & politicus simael, prob. primis, exemplis Sanctorum, qui inueniuntur Reων,& Pontifices fuisse. Nam in lege naturae Melchisedech fuit Rex, & Ponti L Immb etiam olim primogenitus semper. Rex, & Pont. erat. Constat quoque Noe, Abraham, Isiac,Iacob,pretiuisse EMMO suis tam in iis,quae ad religionem, quam in ijs, quaeia politicam vitam per-ς-
Deinde, Moyses erat summus Princeps temporas, &summus Pont. oest perspicuum ex Scriptura: Sedi Mnses, ut iudicaret pop. Iussit etiam Decidi plurimos de populo propter peccatum idololatriet. Adoleuit quoque Domino incensum,quod erat proprium munusPont .vt patet eri ParaLConiur uit etiam Aaronem in sacerootem,sanctificauit tabernaculum, & altare, o et 'tulit sacrificia,& holoeausta,quae solus sacerdos facere potest. Praetere Heli i. me.& summus Pont. & Iudex politicus fuit annis X L. Denique; Machatiei, Iudas,Ionathas, Simon,Ioannes,& clxeri usquead Herodem,simul Pont. de Duces politici me p. a. Prob. secundo ratione. Primo, Potestas Ecclesiasticii,&portica non sunt
157쪽
contrariae-utraque bona,vtraque , Deo,utraque lintabilis, dc una steri seruit. Er possunt esse in eodem. a. R-. Secundo: Magis diuersa sunt pax, &bellum,quam bona temporalia, spiritualia: at unus,& idem Rex simul pretest sulatui, & exercitui,tooatis,Marmaris: ergo multomos poterito praeesse in temporalibus, & spiritualibus rebus.
s. - . Tertio: Potest unus Rex guberiure diuersiissima regna,quae diuersos mores, ritus, leges, consuetudines habemt: dc pari ratione potest unus Episco- .pus regere putrimas Ecclesias, ut patetde Patrinrchis antiquis sui omittam Romanum quorum quilibet habuit iubie plurimos Episcopos: ergo etiam unus homo regere unum Episcopatum,& unum principatum. Nam vel dis.ficili est,regere Epistopatum,qu,n principatum; vel facilius,uel εquedinficile. Si primum,ergo limus regit duos Episcopatus, a maiori reget unum scopatum,& unum principatum . Si uidum, ergo si unus rwt duos Wincipatus a maiori reget unum principatum dc unum episcopatum. Si lex istium,ergo si unus regit duos principatus, vel duos episcopatus, a sinuli pol
rit regere viritineri copatum, dc unum principatum.
Quarto: Qui donauerunt Episcopo Rom. alijsiue Episcopis,principatus temporales,pii homines fuerunt. Mea de caussarricipa a tota Ecclesiae-- mendatissint: ut patet de Constantino.&Carolo Migno, α Ludovico eius filio,qui indeptus pellatus esti. Et contra,qui eiusmodi principatum ause re cauati fiant, ut Aistulinus Rex LoiM ardorum, Henricus I v. de via otho I v. Fridericus i. d i i. ab omnibus Historicis, ut impii, dc sacrileo notantur. Neque 'nimi principes fuerunt soliun ii, qui Apostolicam sedem ira ditarunt,sed etiamplerique eorum,qui eiusmodi opes,& principatum receperunt. Nam Leo a V. miraculis claruit. Moerim I x. omnes scriptorea' ictum vocant &miraculis claruisse scribunt. Gregorius V ii. miraculis
claruit,&vir optimus fuit. Celemni v. vitasanctissima& miraculis plenis
sinu filii. Denique Adrianum l. Leonem I II. Nicolaum I. Innocentium Fri. aliosque nonnullos,scriptores omnes lxudant, quos tamen satis costar, λα principatum una cum pontificatu administrasse. visu ultimo prob.experientia Nam&fi absolute sorte praestaret Pont. solum
traiise spiritualia, dc Reges temporalia; tamen propter malitiam temporii experientia clamat, non lotum utiliter, sed etiam necessario, &ex singulari Dei prouidentia, donatos esse Pont. alijsque Episcopis temporales aliquos
Irincipatus. Si enim in Germania Episco principes non fuissent, nulli ad
me diem insuissedibus permansissent. Sicut ergo in Testamento veteri diusteruiu Pone sine imperio temporali,dc tamen ultimis temporibus non poterat religioconsistere.&defetidi, nisi pontif. elim Reses essent, nimirunx mpore Machabaeorum: ita quoque E eta accidisse videmus, utquε pri'
s. temporibus ad maiestatem tuam tuendam temporali Principatu non. mebat,nuc eodem necessirio egere videatur. uod autem iure habeat sum-- mus Pont.eum Princlytum,quemhabet, facilἡProb. nam habet dono principum t patet ex historici Et extam Romet authenti instrumenta harum
donationum. Sedetabia inhil horum exraret, alauiae Iusticeret prisci i
158쪽
tio D. C C C. annorum. Nam etiam regna, & imperia er latroeinta aequi-sta, tandem lango tempore fiunt legitima. Alioqui eri uo iure Iulius C
sar occupauit Romanum Imperium & tamen tempore Iiberi, Christu, aut Reddite, νυ simis Casuris,Casari. Quo iure Franci Galliam,Saxones Britannia, MavLax. Gothi Hispaniam inuaserunt'Et tamen Pus hoc tempore regrinabillis astri illestima diceres
De translatione Romani Imperi,
RoM AN vM Imperiurameis ante Costantim tempora modbabmio, modo a pluribus Augustis pari potestate regeretur, unu tamε,atque in
diuisiim cetilebat tr. Dei e vero, postquam Magnus Constantinus Constantinopolim. quasi alteram Romam,aedificauit,& cum ea alterum Consulem, alterum Senatum,& omnia Romanae urbis priuilegia communicauit, diuisum est in rium in partes duas, quinim altera imperium orientis, asetera Occidentis appellari ripta est. Et, quemadmodum ante Constantinum Principem indiuisum Imperium aliquando plures Augusti administrabant, sepius unus, ac solus regebat: ita post Conlisntinum Magnum Imperis m. iam diuisum plerumque duo Caesares tenuerunt, raro Vnus,ac solus Princeps. gubernavit. Siquidem Constantino vita functo . anno Domini 3 43. Occidentale imperium Constantino hiniori, & Constanti I eritvn Orientis eessit. Post Constantini autem , & Constantis excessum anno 333. Constantius solus uniuersis Imperio praefuit. Constantio Iulianus, Iuliano Iovinianus successit. Sed post obitum Ioviniani. Valentinianus sue cedens Imperio Occidentis contentus , orientale Imperium Valenti fratri attribuit anno Domini Atque ex eo tempore usque ad annum Domini φ ε .id est, isque ad Augustulum Imp. diueta. diuisum Imperium tenuerunt. Migustuso verb ab Odoacre Herulo abdicare coacto atque Impeiario occidentis a Bubaris occupato, soli Imp. Orientis, & in Glo Oriente regnarunt usque ad Itistinianum. Sed cum is opera BelisAij , & Narsetis, sortissimoru ducum, M. icam, MItaliam, inde uvandalis, hinc Gothis exactis recuperasser, tandem anno Domni iterum ab uno Imperatore Oriens, & oecidens administraeicipit. Sed cum Imp. Graecus esset & Ita- Iiam per Exerchos regeret, nee eam ab infestatione Longobardorum tueri iam posset, anno Domini lol. ineruate, ipso die Natalis Domini, creato inivrbe Roma novo Imperatore, Carolo Magno, Rege Francorum,ac per hoe transtato occidentali Imperio a potestate Graecorum ad Francorum ditionem, herum Romana Resp. rediit ad eum in quo eam Constanti mis.
Magnus instituerar, & in quo permanserat a vale n. sci ire vique ad Au
159쪽
iuisio fuerit a tempore Caroli magni, quam antea .r siquidem a Constantinovsque ad Augustulum, etsi diuisae erant Imperi j Rom. prouinciae inter duus Imp. qudd attinet ad regimen, & administrationem erat tamen ita commune Imperium ut lines utriusque Imp. nomine, toti imperio darentur; ερ si alter line liberis discedebat,ad alterum Imperii totius gubernatio, dc prouidentia pertineret. At post tempora Caroli Μagni,neque leges a Latino, GH-
coque Imp. communiter latae sunt, neque deinceps unquam aut Latinus Ο-riente aut Graecus occidentem gubernavit. a filo. aeritur igitur Nuisitam hiam translatiam auctor faeris,quiste Carado Magno,usucce ribis eim lin.nomen dirutarem,ac potestatem Imperatnu Rom. M Casaro Aug.fli. iis Occidente trib MinyRespondemus id,quod clamat consensus omnium gentium,Leonem I I r. Pont.M .aut Ium,aut praecipuum, & primarium auctorem huius trans. lationis fuisse, eique Germanicam nationem Imperium acceptum ferre debere
P. . t. Docent hoc Historici omnes tam Veteres , quam recentiores; dc ficile esset ex consessionibus Principum , ac te moni Is Pontis. idem ess
Idem prob. ratione. Sex omninb tituli sunt,quibus homines rUna, atque Imperia possidere solent: ius belli,Beneficium diuinum, Suiossio haeredi raria,Electio populi, Donum Principis, Summi totius Ecclesiae Praesulis decretum . Aut enim aliquis per se Imperium occupat; aut accipit illud ab alio. βi per se occupat,iure belli dicitur possidere, qui est primus ti testis. I in Cyrus, Alexander, i ultus,aliique nonnulli summa I mperia tenuerunt. si ab alio; aut , Deo ,singului vocatione;aut ab hominibus: si a Deo, iam est secundus titulus: isque omnium iustissimus est. Qito titulo Moyses, Aaron, Saul,Dan id, Petrus,principatum,vel Ecclesiasticum,uel Rcularem adepti sunt. Si vero ab hbminibus,aut naturali successione,aut ele mone voluntaria: si naturali successione, iure haereditario regnare dicitur, qui est titulus tertius; quo Salomon Dauidi,Tiberius Augusto, Ludovicus Carolo, atque alii alijs sit cesserunt. Si electione voluntaria,aut multitudo eligit, aut Princeps: simuItitudo,inde est quartus titulus,quo Claudius, Galba, Vespasianus, ac taeteri deinceps Rom.imp .ut plurimum,electi sunt.Si Isolo Principe,aut is Politi cus est,aut Ecclesiasticus. Si Politicus,oritur quintus titulus; quo titulo im Ierarunt Lucius Verus a Marco Antonino, Misimianus a Diocletiano, Ua
ens 1 Vahentiniano, Theodosius, Gratiano. & si qui sunt alii Principes aprqcedentibus Principi biis ad Imperium vocati . Si denique a Principe Eeclesiastico,existet sextus titulus, quo nos asserimus, Carolum Magnum, Mqui eum secuti sunt,Germanos Imper. ius Imperii esse adeptos. Si igitur primos quinque titulos in Imperio Germanorum locum non habere demonstrauerimus,efficiemus sane Carolum Magnum ut a Pont.vix. I mperium habuisse,aut omnino non habuisse. Qiabas Imper.nonfuit,certe nec Hieri Francorum,Germanorumve Reges,fuerunt I .nec Rudriphus, qui nunc
est in Imperio, ora 1 .dici potest. Primos Diuilirco by Cooste
160쪽
Prim δ, quod non acceperit imperium iure helli. Prob. vlaeum Rom. μοι. πεω nunquam pugnauit, Rom.Vrbem Inunquam intrauit, semper socius,&a micusfeinde etiam patricius Rom.hossis, ic inimicus nunquam fuit. Idclaiamant omnes Historici. .--λ-Deinde: Si Carolus Magnus Iure belli Rom. Imperium sibi parauit,quo tempore id feci ty Ante coronationem Leono Papa acceptam, an postea fiantea,c rigitur usque ad eam diem,neque ipse e in suis diplomatibus, quo riim nonnulla apud Ioannem Aventinum extant.' Imper. Rom. Vocat, neque ab ullo historicorum hoc nomine appellatur' Si postea, cur igitur ab eo diri. eum Imperium nondum haberet, Imp. dc Augustus cum in Proeriis litteris, tum in omnibus historiis,incipit appellarit. Alter titulus erat Dei filius donum. Nam sicut Aaronem in Rep., Iudam rum,Sc Petrum in Ecclesia Christiana; non humana electio, sedDei solius T sis. benignitasqummos Antistites secit;&Moysen, osium Othohielem, Gedeo nem,Saulem, Imperatores,ac Principes solus Deus populo suo dedit: sieetia fieri potuisset,in Carolus Magnus sine ulla humana vel ope, vel vi, siue arte, aut industria, solius Dei voluntate ad Imperium Vocaretur. Sed talem titulu. Carolo Magno non conueniredocent omnes Historici. Non peruenisse etiam Carolum Magnumad Imperiumtertio tituIo, sicilicet iure successionis haereditariae,nenio potest negare,nisi qui aut nimium sit impudens, aut in historiis nihil legerit . Siquidem extra controuersiam est, Pipinum Caroli Magni Patrem,exvraefecto,siue magistro aulae, Regem Fracorum dictum esse; idque Zachariae,& Stephani Romi Pontis auctoritate. Imperator Rom.fuisse Pipinum,nemo scripsit. Quare cum ex Pipini Patris successione nihil aliud Carolus habere potuerit, nitiqubd Pipinus habuit,efficitur prosectb, Carolum iure haereditario non Imperatorem Rom. sed Fraticorum Regem solum,idque non sine Ponti f. Max. beneficio in Patrem eius antea collato esse potuisse. ε Deinde, certum est, Carolum , num post obitiam Patris ab Hadriano Pont. Patricium Rom. quae estdignitas secunda post Imper. 3 esse creatum. Quis 'erb sibi peritiadeat,Carolum Magnum pasturum fuisse fieri se ex Imp. patricium' Accedit postremo,quod falsum esset, quod omnes Historici siurniam1 consensione tradunt,fuisse Carolum Magnum primum Imper. ex gente
Non accepisse etiam Carolum Magnum quart6 titul5 Imperium, scilicet '. - in beneficio S. P. Q R. prob. primis; Nam constat aliquando Imp. inuito, ae N
repugnante populo Roman. creatos fuisse, quos tamen veros, & legitimos Impei. Historici omnes agnoscunt. Exemplo esse potest Fridericus primus, quem repugnante populo Rom. coronauit Romae in templo S. Petri Adri
Deinch; Historici vetusti Limi, tum La ni, tuis mi , in describenda
translatione Imperii, aut nullan pop. atque Senatim aetationem fecerunt,aiit ei solam acclamationem Cai olo iam coronato tribuerunt. Tert: δ; Principes mam. post constitutam a lutio, & Atigusto Monarchia; aut ab alio Principe nonunabantur,aut ab exercitu creabantur. Qiros Sen T ins,,