Jus canonicum universum clara methodo juxta titulos quinque librorum decretalium in quæstiones distributum, solidisque responsionibus, & objectionumsolutionibus dilucidatum cui in hac novissima editione accessit tomus sextus complectens Tractatum de

발행: 1742년

분량: 526페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

51쪽

ud PROOEMIUM.

Sed spectagium Civili liritum est iurare per creatu- tum dirimens. Tacentur nonnulla alia huiusmodi diaras, dummodo non iuretur per capillos Dei. vel caput i crimina.ems . neque aliis vel is blasmemis, Quantum ad Res Ecclesialiticas.& Spirituales prora de ureiurando, iuncia Ut non laxuruatur homines jam enumerata . multaplex adhoc inter utruinque jus d eri collat. 6. turdisserentia. Siquidem ulterius, &v. de Iure Civili filius familias fine patris authori- AVI. De Iute Canonico gradus Confinguinitatis

late voto non obi iratur. LMquis pens. f. dem ha ciani tantur . ut duo fiatres sitit in primo gradu. de Secus est de Iure Canonico, avea Puelia, M. q. a. b filii duorum iratrum in secundo gradu coniuncti, eam CD. P e , m. 8 A. cum concordanti et . Iure Civili autem duo

Episcopo ordinanti, iuxta. tb. de Saactio mi Episcopis ruinitatis gradu existunt, s. Sumido vada, ct Iege Ims i Couas p. Secut est de Iure Carionico et imo id cense- mi de Graditur cognatio rum, bere eam isse , s

tur Simoniacum. eau Ordi a NI, I. q. . di ean. Sicut quies . .

Frisio m. i. q. a ac simili u. XVII De iure Canonico, Patronus talaus praes v I i. I e Iure Canonico usurae sub gravissimis pae- tans indienum ad Beneficium Ecclesiasticum, non priva nis prohibitae sunt, ct pertinaciter atterens, exercera tur ea vice iure praesentandi. sed iubendus est praesentare usuras non esse peccatum . veluti Haereticut punitur, alium. oti . c. cum vos junm Glossa M. Minus idonea, erum . de Usuris . iuncta Clement tin eod. dc alibi. At lvi de Sis Ordinarii. Meus est de jure Civili: nam iuxta cundum Leges, usurae cenietur licitae . L t. f. de u- hoc devolvitur tunc jus inaesentandi ad Superiorem, v. rvibi: Tlacuit, Iicitas uras petit osse, junc a Leos qui x ad Epuccipum. Aut hae sancti suscem. Si re

c. eod. cum concordantiis; vel ialtem ibidem pern,itta Orarant. Castat. s.

tuntur. XVIII. De iure Civili, Clericis censetur esse reae VIII. Meundum Canones non cli licitum, aliquid hibitum iurare, Z Cum inu. c. de Episcopis curae ilacere ad ostentationem virium, ev vn. de Taeneamin. Dei ore Canonico econtra Cierici, imo, in Religiosi, tis. Bene tamen secundum Leges I. S mi, bisvibur ex caula iusta iurare possunt, e Caeterum, s. Iuramen rebus, fide Aleae lusu . ea lamn. 3 e. Et, diripui, 26. Iurei M. IX. De lure Civili licitum est patii oecidere adulte- XI x. Secundum Canones, ille Locus ccitur relirum in flagranti timine inim filia A prehensiim , duum si uus, qui ad cultum Religionis authoritate Emicommodo. dc filiam occidat. l. Patri feri. g. ad Legem bis destinatus sitit, e. Adhaee. de Reli, Demib. in cam am, e Adulteriis. Idemqtie permittitur marito rei pinu Hema Eccle de evir erat. dist. h. Econtra secundum certarum personarum, si demehendantur in adurum io Leges. Locus dicitur religiosus. in quo homo morimis cum uxore sua. l. Marito, st eod thrumque horum exe. Miuitu eiti I. Locum. ' Cumis diversis, J. Miserantur Sacri Canones, can Sinon licet. 23. q. s. ' cav. - 'Devi. ivner.

Dur haec, irran. Adimet vel sy qa. XX. De nare Canonico coniugiens ad Eecimam e X. De Iure Canonico, quando conjux causa raptivi a Dudet Imni unitate Ecelesiasticas nisi fueris pallam ratis. vel per rinationis, aut hujusmiai, diutius abest, latro. vel raocturnat Depopulator agmrum,e. Inter alia. non licet alteri coniugi novum Matrimon um in re. do. c. delamimetit EccleL Aut nisi commiterit aliud Crimen, nec certum nuntium acceperit de morte prioris eonjugis, in Buna Gremi u Papae XIV. quae incipit, cum ara pe. Inpr sentia. I . de Sponsalibus,'c. Domietis. r. de exceptimi De iure Civili ulterius dicta Immunitate non Ire Nuptiti. Secus est de Iure Civili nam juxta hoc raudent Homicidiae quicunque, Adulteri. dc Raptoressi non constet prirarem conjugeineisti uperstitem. ivsti. v reginum, . o. De Mandant Principum, s. Sed neque :c.t expectare per quinquennium I quo elapso dc altero coctat , coniuge non comparente, permittitur novum Matrimo- XXI. I e iure Civili Imperator potest Ecclesiis, aenium . Auth de Nuptiis. s. Sed Scaptivitati, Collat Perlanis Ecclesiastiet , imponere ei l lectas, i. Nemus cum concordantiis. C. de Saerosavct. Eceles Secus est de Iure Canonico . VXI. De Iure Civili Matrimonium. etiam consumma- Noo minus c. averso, de Immunit. Eceus , mi di s litur quoad vinculum per ingroesum Religio. o. eois nisi quia Religionem ingrediens. quantum ad Matrimo- XXII. De Iure Civili in alienatione Rerum Ecel

nium. videtur mori, Auth. Nupim. F. VJ . humsur. siasticatum immobilium certae Iolemnitates sunt obie Sec dum Canones dii olvitur duit taxat M a. vandae, quae praeseribundiar in me aes porrectum trinuri nam ratum . mune insummatum,c. bum c. C. de Sacrsendira Ecclesiis. De Iuretanonico autem illae x publi q. r de Comuer n. coniugator. non requiruntur, tediusficit ac necesseel eas obsera M.AII., Iure Civili requiritur consensus Parentum re, dc quae habentur toto Tit. De Retat Ecelesia non iam ad validitatem Matrimonii: adeo , quod fine eo nuptiae nava. e praelertim in Extramet. Ambitiose, eoae non consistantae Nuptiae. e de Ritv nuptiarum..t Nee XXIlI. De Iure Civili mortuorum eo ora intra Civia tu,n C. de Huptiis. di s. i. In tu eod. Seeus est spectato talem tepeliri prohibitum est, . Mortuorum, de Rem a. Iure Canonico, ubi talis contentus non requiritur . nisi is Ampi funer. De Iure Canonico lepeliuntur in Ece de bonestate .can. Suritat. a . q 2. me Sauctos, si is . dc Caemeteriis, eam cum gravia, b can. N LM,3 r. q h. ivnlio Cinacilio Tridentino cap. a. de te. a Ac alibi. Resorem. Varrim ubi oppostum assetente anathemate XXIV Secundum Canones manifestus Usurari nondamitantur. potest Testamentum facere . de factum non valet, nisi XIII. De Iure Civis pomunt Consobrint . seu duorum deuturis satisfecerit. vel de satis iaciendo pro suarum viastatrum vel sororum L itati, licite Matrimonium contiata ribus facultatum idoneam cautionemraetulerat,est van in heret Ce. braudis. C. de Nuptiis F. Duorum fratruis euam, F D. Muris in g. De Iure Civili hoc non reperastit. eod. Non se de Iure Canonico, e. Non aebet, de ritur statutum.

ae alibi. Qv d Processum Iudiciarium plura interutrumque X lv. De iure Civili eum ancillis. hoe est, manci. Jus habentur discrimina et sic enim litis, non potest esse connubium, sive Matrimonium. XXV. De Iure Civili ex parui nudo non nascitur

ed tantum contubernium, t Cumamilli . C. de lacestit. cstio, LIuri geutium . F. Ouinimo. fide Pactis. Secus ac prcunde serri violatum contubernium suum adulte- est de Iure Canonico . eap. r. de Paseir. rii crimine non possunt accusati, L. Servi C. Ad Leg. Iul. XXVI. De Iure Canonico in omni Rescripto Papae de Idulteriis. Secus est de Iure Canonico et . de stibintellieitur illa clausula . Si preces veritate tuntur , Co Hugio fervorum. licet non apponatur c. Ex parte I de Rescri tit. Uerum X, . De jure Civili vox unius testis non admitti- de Iure Civili clausula ina necessario est apponenda; a-tur in quacunque causa , quantumvis testis ille fit ma- lioquin non valent Reicripta Principis, L mersa, Armae authonisiis. Iurra Iurav. C. de Tedibus. De jure C A Diversu Rescriptis canonico addictum solius m tris, de impedimento de. XX v II De Iure Canonico non est necesse. In L ponentis, impeditur Matrimonium contrahendum. bello exprimereno nen actotis . ede in m. e. Supereolia .e Testibus. Idque ad devitandum om- See illonuendo de rigore juris Civilis, aret. L. r. I. . mne piri tum peccati , si fotian subesset impediniem .e Edenso.

52쪽

q. XI. Quinquaginta Differentiae, seu Contrarietates&c.

XXI M. Meuiuium Canones . Iurexsordinarius 'test reculari ut sui eius ex causa juxta, ct rite probarea coram Arbitris, c. cum OstiaA 5 i. de Ippe M. . ecundum Leges autem Judex ordinarius ea toto recusata n quit, sed ipsi latione suspicionis associatur Epim pus, ut ambo simul in causa procedant, Aviae. Si vero conti rit C. de uduni: quidquill sit . ali hoc. quod de asi elatione Episcvi dicitur, de consuetuitne sit receptum,

necne.

XXi X. De Iure Canonico, non licet Iudici seculari

etiam incidenter cognoi re de si ausa spirituali. c. Tuam; de ordiae cognition is c. Cavisam .. c. Later, s. Qui

Fuit legitimi. Secus ibi et iecundum Leges dicendum a g. Levi furisdictio, st. de IurisI. omn. sua. cyl. C. de Iudiciis. XX. De Iure Civili, senes&valetudinatu testimonium invitiserre non compelluntur, L Inviti. C. Test

sit. Secundum Canones autem ad detegendum peccatum proximi. compelluntur tales terre testimonium . e. Si quiri m. i. Testi, iuncta Glossa V. Valetudinariis uti. rt. q. r. re. I. deerimine fa . XXXI. De Iure Canonico potest a quocunque Iudice appellari ad Papam. etiam omissis inter nudiis, O . Ad Romam m. E. q. s. ' c. Si duobus 2. de Appellat. dc alii lusi . Secus et de Iure Civili, ubi non recte appellatur ab interioribus ad Imperatorem omissis mediis, L Imperatores, et r. f. de Ope lat. XXXII. Secundum Canones a sententia Episcopi debet appellari ves ad Metropolitanum Dosunt m de filio redi Orit: vel ad Summum Pontificem, ecan. ad Romanam, et. q. s. Secundum Leges poliat appellari ad Judicem sae larem loci, Autli. Siquis Atuant iram. C. de ui co p . Audient.

Osici II. De Jute notum, Iudex a quo appellatum est in una causa. potest pendente appellatione per appellantem ut suspectus recusari in alia causa, e. adhaee, ii iis oua, d. die. Pro fuit, M. de Appe . Non sic de iure

Civili. L. Mn. g. Apud eum quo iactaturi . XXXIV. becundum Leges, quando cauta e cedit silmmam centum aureorum, Iudex delegatus Sportulatum nomine accipit duos aureos a qualibet parte in exordio litis, &alios duos ins ipsius, istae dudus F. Ne autem C. Iat. 6. Secus de sute nonico, ubi praeter moderarat expensas, ac sponte oblata modica exculenta, vel roculenta, b portularum nomine nihil recipere potest,

e . eum uomni, Io. de Titare honest cler. die. Statutum, F. Ires per ii de rescriptis ius.1' Quoad alias res, seu materias prosanas extra Pr ressum Iudiciarum , habetiar etiam multiplex distri. men inter utrumque Jus. Etenim. Nov. Secundum Canones per dot te intelligitur illa terra. quae de novo redacta est ia culturam. Ocubis cultura in Exteritum facta non extat memoria hominum. e. id per Novate. 2 t. de Secuniadum Leres autem Nomiae est terra Praecita, quae a nocellavit arari, ut postea uberiores fructus prciscat i Disaeae ff. de Isse, signi'. Et hinc, si in Privile. xio, vel ultima voluntate , fiat dispositio aliqua de Novali, terminus iste erit interpretandus juxta styluin cuiuslibet Fori. XXXVI. ecundum nones, Troet madiditur, quae habet unum Archinnseopum, ' decem vel undecimbussi astaneos Episcopos, ean. Scitote, s. qu est. I. Secum dum Leges Immune appellantur, quae reguntur per proprios Praesides, aret. L. i. 'seqq. q. deo cis Tro dit. Et eum hodie singulae Civitates habeant sua Rcgbmina, quaelibet Civitas potest dici et rovinciae & ite. qui sunt in eadem Civitate, censentur esse in una Privincia, alias extra, arg. L. t. C. juncta Glosci, V. Id est iu tina Trovincia, de Praeseri t. Avi tempore H,

ron. Zanetinus Tom. I. Tract. tra . de disereat. Iur scia

XXXI II. Securulum Ius Civile aetas,uirilis interpretatur esse viginti e uinque annorum, L i. f. MAn ib. , t. c. de vis, qui veniam aetatis iri. Meus dicendum de Iure Canonico, utpote ad aetatem virulem requirente triginta annos, can. Episcopui, disi. N. ibi: ante triginta annos, idest, antequam a1 viri Memaetatem pertieniat.

XXXVIII. De Iute Civili requiruntur ad iubstantiam Testamenti non privit viati septem Testes, I. Hae

consultis tua , , si unus , C. ATestamentit, cum concordantiis. Secus de Iure nonico, c. cum esset, io. c. petatum, ii de Test. Item lecundum Canones. Legatum rei alienae non valet, arae. e. Filius, s . derra.

cus est juxta Leges, dum quis scienter legavit rem alienam, Ct. r. Fuis, di L cum alienam rem c. de Orat. & adibi. XXXIX. De Iute Civili non valet institutio haeredis nutu facta; nam nomen haeredis aut scriptura, aut voce per Testatorem coram testibus exprimendum est, Oubemur C. Testamentis. Secus dicendum de aequitate Canonica, juxta ossam e tibi, i et V dissipestionem deris. ct Amplius declarat . bbas ibidem . XL. De Jure nonico potest quis voluntatem suam testandi committere in altei ius dii positionem . e. Cum tibi. t s. de Testamentu . Secus dicenduin de Jure Civi

XLI. De Iure Civili, filii a muriis, sive eae damnato complexu proe realis, possunt parentes etiam alimeri ea negare. Iuth. ex complexu C. de Inc stis. uib.

Licet patri s.fin C. de Naturai. Aberis, jundo cap. Pervere ab m Quiriti sint legitimi, Secus dicendum de Iure Canonico, c. cum haberet, F. f. de eo, qui au-

xst in matrum. O .

Poenas quod attinet, disserunt ambo Iura ab invia isscem plus, quam in aliis. Sic quippe, M. XLIl. De Jure Civili, vidua non potest nubere intra annum laetus absque poena infamiae. L. i. diseqq.C. Secandis Nuptiis. At de Iure Canonico poteles i.

bere nubere . cui voluerit . sine metria infamiae, cap. tenuit. ult. de fecundis rivi iis, juxta permissionem Apostoli, i. Corinth. . XLIII. De Iure Canonico, bona Haereticorum confiseantur ipso jure , c. cum se euvaeum, de Haereticis in o. Secundum Leges ista poena non incurritur. XLlv. Secundum Canones Actor petens plut re . loco. vel caula, cotuleumatur simpliciter in expensas, sive ad resarciendum damnum, ac interesse . quod ex tua plus petitione Reo evenit, c. . Deplar petit ovabat. &tiadunt ibidem Doctores. At se. uuduna Leges condemnatur ulterius in triplo ejus, quod ob maiatem quanditatem Libello conventionis iniuriam , executoribus litium Sportularum nomine praestandum suis. F. Trip si ea vera, Iest. de .riction. XLV. De Jure Civili . carcer est indiatus ad cust diam, non adprenam. l. cuidam Tum, s. Solent, e . de Paenit . ubi idcirco redarguuntur Praesides, qui quoidam ibistiant ad perpetuos careeres rimare. Secus est de Iure canonico, . quamquam , 3. Poenis in s. ubi de linquentes permittuntur puniri carceribus, vae in per petuum, vel ad tempus.

XLul. De Iure Civili, si unus percussit primo&vulneravit . alter vero vulneratum omnino occidat, primus

non tenetur , nisi de percussione di vulnere . LIIuies ripturet, C. ad Legem vi iam . becus dicendum de Iure Canonico, ara. can. si quat uer, justela Glossia. . Qui unque 2s. q. 8. eae c. Significast, cum Glos , Qua .a sic discerni Homicia. XLVli. Secundum Canones, fugiens e besto infamis

est, Cn. Di ames. d. q. I. Secundum Leges eunitur capite. I. Omae, in Acie. f. de re mi irari

quIII. Insuper ta,ricator Libelli famos, alit hunc aliis manifestans, iuxta Ius Civile punitur poena capitis, cum C. de bellis fames i. Secus est de Iure . novico, Dia talis punitur rita, Excommunicationis .

aut flagellationis . can. qui in altervis, can. Si qui inmerat , s. qu est. I.

XIIX. Simile quid accidit in pomis contra alia erinlina statutis. Sic enim de sure Cirili seo deratis ta-niensimul septem illis modis cui delicet causa, persona. loco. tempore, qualitate , quantitate , & eventii, claquibus habetur Lamfacta. m. poenis) Sacrilegi capite plectuntur. L Sacri ri. f. ad legem Iuram mea atus. Incendi alii ignibus necantur. L Qui aedes. c. de Incen dio. Peccans cum emina contra naturam, plectitur capite, L cum dis, C. ad Ler. Iuliam, de aut teriis. Et pleraque alia crimina graviora de rigore Iuris Civilis poena morsu puniuntur. Sreus est de Iure nonico . ubi talium criminum Rei, si Clerici fuerint, excom-

53쪽

18 prooemium.

municatur, interdicuntur. vel a suis osse is, di Beneficiis suspenduntur . in careerant ut , deponuntur, autonam no degradantur, ct traduntur Curiae saeculari, vel mittuntur In exilium, aut etiam ad triremes e Laicis vero criminosis tum paena Exeommunicationis, aut Interadicti, tum publica paenitentia imponitur; prout liquet tum ex Canonibus SS. Apostolorum, illiique, qui ca-

Rones Ternitentiales intitulantur, Ac habentur ad finem Decreti Gratianii tum ex decursu totius suris nonici.isy L. Parna sanguinis per Leges frequenter injungi consuevit: at vero generaliter loquendo . per diaeros C nones nunquam imponitur paena languinis, hoc est,mortis corporalis, vel mutilationis. Siquidem Ecclesia criminosos non materiali gladio, sed spirituali feriri jubet, illo videlicet gladio. quo B. Petrus iubetur mactare, &manducare, cap. Io. Simulque Sancta Der6e D ιladium non babet nisi spiritualem Noae occidit , sed umificat . prout notatur ean. Interfectore,can. Inter haec, 3 s. q. t. Et hinctoo Si per Canones sermo fiat de morte, prout fit, cap. de Homieid. id non de morte corporali , sed de morte Civili, atque Ecclesias ira, hoc est, de Excommunicatione maiori accipiendum erit , arg. cap. per Demera

bilem F. Sunt autem. si ii fini legitimi, ibi et c( Apostolica Sedes sentetitiam . qui superbistra contem pserit mervare, meri praeeipitur, id ei, per E commvnicationis sententiam . risit mortuus a commuaerone Fi aestum separari. Abbas Panormit. In cit. cap. g. num. a. de uomicid. alii.

De concordatione Iurium , & observandis

circa mani se stam eorum

Contrarietatem . SUMMAR. IV M. et o i Iura uribus, quantum fieri potes, sum concordanda .etoa commo iurium est odiosa.etos apparem jurium contrarietas est concirianda .eto Salva tamen Perberum preprietate. 2o In eisdem compilatione non es admitte etsi confr

sio Praesertim ob sui rationem ari Ubi est manifesta iurium contrarietas, saniuum est posteristri deeisiom. Et n. seqq.eti et Lex posterior revocat pr-em directe contrariam , etiam non facta ejus mentione. EI R. 2 s.

et is Papa, fietit , Immator, censetur omnia jura ia crinio pectoaeis fui habere et is D qua sensu istud dictum procedat lato S uitur instantia ex e. Traeterea dist. 23. ubi Pomti Des Di metuit de si Dione. xy, stata fit observandum errea manis stas contrarieratet Iuris cavonici, is, Crintis I n. sqq.etii 'Nee Imperator jura Tontificatus arripere debet , nee Papa usurpat Iura Imperatoria et is Qui versatur piriculum animarem, Ias Canonicum in omni Foro , ae etiam in Terras Imperii , est observaedum am Idem Arendum de Juramentis , Contrari Matris moniali. Misque rebus spiritualibus , p isque Eeelesiasticis. etai Item de rati Fr miserabilium personam . 222 EI de ea ui, in quibus agitur de naturali Musitate, vel vitando iniquo rigare. is siuid obserevandum in coAtra ibui, nudis . Test mentia, Processu ba clario, acta, odi, Panis D Jus Canonicum contrariatur cvivia

haeritur I. An, & qualiter Iura inter se sint conis et r

cordandat Resp. l. Generatim loquendo Iura si-ribus, quxntum fieri potest, sunt concordanda, neque eorum correctio est asserenda sine necessitate. Ita communis ; dc habetur ex prellum in e. Cum expediat, et s. de Election. in o. ibi: Cum expediat concordare iura iuribus, b, eorum correctiones, fi fustineri valeant, evitari. Concordat textus, in L. un. de in ictos dotib. ibi: Leges Ieribus concordare promptum est, cum similibus. Et hinc I. riore es novum, et .ir seqq. f. de Orbbus . generaliter sancitur, ad evitandam Jurium correctionem leges priores esse trahendas, & explicandas per posteriores, dc econtra has per priores. illis verbis: riore est novum, ut priores leger ad posterioreI Irahantur , .aed LP posterieres leges ad priorei pertinent, nisi contra ride sint. Accedit ratior quia eorrectio Iurium est odiosa: cum eorenim omnis lex debeat esse Moesia, ruta, ct constituta pro communi utilitate, can. erit autem lex dist. q. Hoc ipse magnus ipsius Legis, sive Iuris communis iam vor esse dignoscitur; adeoque correctio, stabrogatio ipsius censetur odiosa, necue asserenda sine recessitate . Deinde credendum non est, Supremum i rincipem . sive Romanum Pontificem (qui Ilira prae caeteris tuetur quod alias excogitatum est multis vigiliis. dc inventum, uno verbo , dc quidem etiamnum dubios nam secus dicendum in clariso ramodamque recipiente mleryretationem , subvertere voluisse, ut notatur in c. Ecclesis vestra. T. de Electisve. ciani molideor rectionein Jurium antiquorum requiri, ut quid in posteriori Lege specialiter expressit in inveniatur, patet eae c. constitutio gi. juncta Glossa in casu, de Elact in s. di amplius ex L Praecipimus, s.f. C. de Appellat. Unde ulterius Res p. n. Quandocunque sve in eadem unius Pontificis ros Compilatione. v. g. in Libris D. cretalium Gregorii IX. sive inter diversas Jutis Canonici partes. ut puta inter memoratas Decretales&Clementinas, apparet nonnulla contrarietas, quae tamen non est protius manifesta, sed . re penitus inspecta , commoda ni admittit in te pretationem. & conciliationem. salva verborum pro Prietate, de ratione recti termonis faciendam et tunc semper per congruam interpretationem esui modi loca Iutis inter se sunt erecilianda . Haec conclusio est communis, ac sequitur eae proxime dictis: quia nempe Iurium Correctio, veluti odiosa . non est asserenda absque nececsitate: talis aurem necessitas non intervenit . quoties licum habere potest conciliatio Jurium per commodam verborum interpretationem. Additur tamen , farea verborum proprietate, di ratio e sto recti sermodiis faciendam. Nam absque necessitate a prinpia verborum significatione non est recedendum . arx. c. Ad audientiam, tr. At ibi Abbas . de decimis, juncto e.M. de Verbistreis eum similibus. Nam, cum in verbis nulta est ambiguitas, non debet admitti voluntatis quaestis L me aut ille, T. de Oratir III. Neque enim oportet in scirpo nodum quaerere: quinimo etiam in re dubia melius est verbi, edaei frevire, ut habetur L. i. . Si ii, qui navem f. de Exercitator. action. Secus foret , quando aliunde apparet de mente Legislatoris . sive Scribentis, utputa ex ratione per legem expressa: nam tune standum est menti, etiam contra proprium significatum verborum, a g. I. Cum pater. F. Dulci mis. e. de lega ii II. Ubi verba restringuuntur propter rationem expressam: siquidem merba ivtentioni deserviunt. dc non econtra . e. Secundo requiri, de pectat. b c. intelligentia, s

de Ver An f aeritur II. Quid igendum, quando inter diversas aes Iuris Canonici partes, vel inter sus antiquum dc Concilium Tridentinum, reperitur quaedam manifesta contrarietas, quae congrita interpretatione concordari ne suill Resp. I. In una eademque t ompilatione, ut puta in quinque Libris Decretalium Gregorii lx. vel in sexto Decretalium Bonifacii v I n. ejusmodi contrarietas vi mitti nequit, nisi posterior Canon expresse deringet priori. Ita communis. Ratio est quia tales Compilationes emanarunt resecatis Apenquis, illisque V cretalibus correctis, aut detractis, qliae aut Fbi ipsis, vesanix suribus contrariae , seu ometino superstuis videbam tur, prout testatur tum Gregorius IX. tum Bonisecius

mesI. in Prooemio suarum com lationam: ergo hoc ipso inita

54쪽

. XII. De o,ncordatione Iurium, & observandis in. et s

tati Coinpilatione nullum debet contrarium Ic rui , vel

liis Concordat textus in I. Tanta s.coetrarium c. de Veteri

Iure emete erado vin hoc ipsum de Codice Iustiniano

emendato dicitur ibi: conti arrans aut in aliquid indure polium. 'salvincti locum Maaicabit; nee imunuvir si uis subtili attit diversimis rationes excutiat . Utrum a tem si circo nullae pronus dentat Antimoniae Iutis Civilis, sive repugnantia Responsa, videatur Coranuvias

M. i. Vari .res . . . n. et cum aliis.

xor Additur notanternu ros sterior carion expres

deroget priori. Nam tune necessario est asserenda inter eos aliqua contrarietas. atque correctio prioris: prout acciditis e. ariet. t. cinctur in s 3. eoae in c. ubi

polletius Capitulum expresse derogat priori . istumue

quoad certa puni revocat., os Dices . Si prius illud Capitulum revocatur per posterius; ergo hocido censetur superilaum: Ut quid igitur membranam occupat Resp. neg. seq. Tum quia prius Capitulum eon penitus abrog tur, sed ipsi derogatur silum ex parte; sies quoad ala puncta adhue tubsistit. dc valet. Tum quia Lex abrogata, quamvis non amplius possit alterari in Iudiciis ad decisionem causatum, imo eam ne allegans ita currat poetiam salsi, ita Lun. s. Nunei itur C. AD maa. c. confirmanae ac notat Glossa in Iulita Mem coenera alii: nihilominus ipsa alii

de causis adhue utiliter refertur. Primo quidem . ut Posteri noverint iacia priora, cavi Fueruettat'. r. Sciantque

ea , quae male gesta lunt, reprobare, aeg. can. qui mensa di .set. Deinde, ut ostendatur de eius errore, atque in

competentia, ne successores Legislatores incidant in il lud ipsum incommodum, propte quod prior lex suit abrogata, can. radiimuid . In

Accedit, quod lex abrogata possit allegari, etiam ad decisionem causarum, saltem in illis locis, ubi lex nova abrogans priorem, non fuit uisu recepta, aut quando ipsa quoquo modo exstitit invalida, ar c. cum onMetes c. de covst. hi: Seccmdum orem consutudinem; cum senilibus. Item potest ipsa allegari ad cecisionem casus praeteritidis ti facta ante abrogationem legis, dummodo in lege nova non fiat expressa dispositio de praeteritis. e. ult. de erect is t. rares idi constitutiones C. de Potas. Rursus ex abrogata potest alterari ad ostendendam mentem prioris Lee statori , quit it iplam ; prout Pontifex ive ' odit iuncta Glossa T. Puicunque, . te Iudiciis, allegat aliquam lecem iam abrogatam (cuae resertur in ean. sturi unqueri. r. ae notat Glinta ibidem) non ut ipsam coli firmet, sed ut per eam ostendat, quantam devotionem habuerint priores Imperatores ad secerdotium aio Ulterius lex abrogata potest allegari propter sui rati nem . Haec enim duo sunt diveria, Asculte habet an ma ad coepus, ita te haebet ratio ad legem ; ac proinde lege etiam abrogata adhuc subsistit ratio legis, aret. I. Easo uatione , f. de Capitu dinurumut nisi etiam ratio ipsa sui

set iublata. canonum statuta et . is deo . Pet. Andr. Gammarus tomuit Tract tria in Extentisad. n. iso. citans insuper Ant de Butrio, dc I molam. t. Io: Andream, Dominicum, de communem. Sis quidem ratio legis, innixa tamen aequitati naturali, est aeterna dc immutabilis r unde sicut ratio quae nunquam in

aliqua lege suit scripta, potest allegari, ita etiam illa,

quae semes a Iure fuit approbata; dummodo expreste non reprobet , veluti non innitens aequitati naturali, quam tamen prior Legislator eidem opinabatur inesse. Coniscordat Abbas in Q Novit . u.a 3. de Iudiciis, ubi ex eo quod

lex abrogata possit adhuc allegari propter sui rationem . approbati m Pontificis ibidem allegantis legem; ain

adrogatam.

etii Respond. IL Quando inter diversas Iuris Canonici partes, vel inter Iasantiquum de Concilium Tridentiunum reperitur aliqua manifesta contrarieras . non admittens congruam conciliationem , tune est standum

posteriori decisioni , sive constitutioni. Ita certa , ecunxnimis Doctorum. Siquidem lex posteriori Principis revocat priorem situ vires e contrariam . eique derogat, quamus ipsi contraria existit, etiam nul la si lamentione prioris, proin clarissime habet e. IIcet Romamn , de Cm ut in s. ibi: Romaetus pom sex ( qui iuraemeia crassiope a sui ctisseturbabere cavitutionem

perIiaeis. - . Hinc pariter in Tella me tisi atur ultimo, etiamsi in imo non fiat mentio de pri

II. q. i. ubi dicitur, quod voluntas ultima defuncti qualis non eit, uis: posterius Testamentum modis olimibus contervari debet. Accedit ratio: quia Principi Supremo competit pote- argstas concedendi ad communem R eipublice utilitatem n

vas leges, sive constitutiones, hi fise constet. Prmesum. cum similibus et ergo, si vult, potest pro bono communi novam concedere, de priorem revocare et cum hoc totum pendeat ex voluntate unius tantum notanter hoc

additur, quia opposituin accidit in illis. quae pendent ex voluntate plurium, v.f. in Contractibus. ad quotum valorem requiritur plurimm in idem placatum, eccomsenius, L. i. V de Pactili videlicet ex voluntate solius Principis, in quem vel Populus omne suum Imperium ac potestate ita Lege Regia transtidit, vel immediate a Deo eadem potestas collata suit, quorum prius Imperato: tibus, posterius in Summo Pontifice verificatur. Atqui Princeps condendo novam luem sive constitutionemptioris directe contrariam ipso facto censetur priore.n reis vocare . quamvis nullam de ipsa faciat mentionem: tum quod habeat omnia Iura communia in scrinio pector siui, sicque priorem legem praeimatur non ignorare, tum quod utramque legem, utpote directe contraria, simul

velle . atque oblervari curare non possit. Porto dici uni illud in cit. e. Licet Romamis, meriti ime ars pronunciatum, videlicet, R anus Poeti j x iurrit Oviaris impectorisfui censeturbabere. ab Haereticis i Eidem

ludibrii cauti quanac ue adversus Papam , Chri iti uiteriis vicarium, objicitur: led quam inscite . st utra vel ex eo liquet, quod dudum ante iam Impera ores idipsum sibi vendi carint. I Omnium de Testia . de Enr nunciantes: Tos ure, quod in notaris e crimis e Cluvitum, teste.

Dicitur autem Princeps habere omnia Iura in latinio ar pectoris suit hoc eth, eorum omnium tenere notitiam tum propter Sapientes, & Consiliari sibi assilientes , atque Consistoro suo interessentes : nam is insparseor porite ut sunt, ut dicitur l. Qui vis c. Ad Lexem Iusium

Asaffecti,aan. Si quis cummia ni 6.q i ubi idcirco machinatis in mortem talium Perionarum centietur reus cribiminis laesae majestatis Glos a c. i. i' casu, de conditat is c. Tum propter interpretationem, qui nimirum Prinreps omnia Iura interpretari potest, prout explicat Glossa incam Praetereat Falvat dist. as Siquidem ejus ei . se geminterpretari, est condere, L. u t. c. de Legibus viis

Accedit, quod inemet Pi inceps Iuris de Juli Gae sub risdiiis administrandae gnarus esse debeat, cum taliaee curae dem principaliter incumbat. eo quod ad hoc pers na ipsius proxime a Deo praeelecta suetit. Unde . liret recti me utatur Consiliorum suorum scientia. , prudentia, juxta illud-is. Qui agunt omnia eum

eonfilio, reguntur sapientia. Et Prov. c. a . Sasi ubi multa coissAasunt. Nihilominus Princeps non omnem, vel ter.

me omnem in Consiliarios administrationem conjiciat. sed ipsemet cum Salomone. 3. Retum. c. I a Domino petat, ec obtinere satagat cor docile, ut populum iudica epos , atque discernere inter bonum is malum. Et hoe vel maxime ex eo i tam quia inter inos Consiliarios continoit quandoque reperiri nonnullos vel debita scientia, vel recte agendi voluntate destituto propriis ae potius . aut privatis commodis, quam bono publico o Iustitiae studentes, quorum malitia dc inscit in errores tacilius acci dunt , nisi Principis sententia . praecaveantur. Tum inter diveria Comultoriim suffragia ipseniet Princeps dbscernere, atque eligere valeat . quod bonum Reique pa-blicae ma is expediens erit. Alioquin si error Iaris a eidat, princeps neutiquam ex tali errore, vel ignorat tia Iuris Cominiini exculabitur, cujus icientiam i cla-liter se habere pridi fitetur; simulque generaliter ignoram tia iuris non excusat, juxta Reg 53. Iurti m 6 cum com

cordantiis. Laymane. i. n. a. de Conii. in o.

Nec obitat praedicta Pontificio cas. Praeterea, sic

55쪽

PROOEMIUM.

Ast. et 3. ubi Nieolaus Papa Arehiepiscopo Bituricensi

se scribiti Sed lam uia a nova isti ministris actum . nuctu res aut factis obnitito : di consueuenter videm inserri posse. puod Papa non omnia Iura habeat in scrinio moris risi, utpote sibi meruens de oblivione. Resp. enim neg. seq. Nam ibi sermo est, non de ignorantia seu oNivione juris. Plis in supremo Prineve admitti nequit, sed de oblivione exemplorum: ut notat Glossa margin iis ibidem, de patet ex illis ve li, a media Regis ministrii actum .rxempla autem sunt quid se, it ea vero . quae sunt tacti. dc in facto consiliunt, dotest probabiliter Pontilax ignorare, cit. cap. I.

si Quaeritur III. Quid fit observandum et rca man stas contrarietat s Turis Canoniel dc Civili is Resp.

ando talis manii est contrarietas est inter Ius Canonicum de Civile, tunc attendendae stratio materiae. Ei quidem , sciusmodi contrarietas versetur circa ma teram eon: ientiae. Urieulumque peccati . aut lcire res Eecles rucas de sp rituales; tune tenendum est Ius nonicupi in utroque Foro . atq io etiam in terris Imperii: fi vero dicta manifesta cocitrarietas versetur circa materiam mere profanam, pullumque peccati pericurum involvat, tune quolibet Ius in luci Poro servandum est; videlicet Canonicum in terris soro Eces fiastico . de territ Summo Pontifici. quoad temporalem jurissis ionem subjectis di Ius Civile in terris Imperii Saecul ris . Ita Glo in hine. Posses vers.

sed utrum derer Iurisias. Abbase. Licet, me. io de Foro compet. Felinus e. De rufis. n. t. de Testibus: post Baldum, Imolam, de Anchanarum. Fagnanus, e Ct 3 ra. myt. Testam et citans insuper Io: Andream v. a. de reti viritiae s. Laymanu. a. The . Morat tract. r. p. nu. a. Bernandus Sanni g. Prolog in Unimersum ius novum.

iv. g. e. r. Ludovie. Encelus mio colligi urticam uti ii. dcxlii passim .etis Desumitur hoc totum imprimis ex eam ovo Mam , H. iobe cum ad ubi habetur, quod

nee Imp rator jura Pontificatus arripere, nee Ponti sexnnmen. vel iura Imratoria usurpare debeat et quoniam idem Med ator Dei. dc hominum. Homo Chrisiui IESUS actibus propriis . de Dignitatibus distinctis officia potestivitis. utri utque discrevit. Concordate Solii eis de Maisrit. ' obed ubi legitor . quod Deus in firmamento Caeli. h, et . univoris lis Emesae s etri duo magna Luminaria, id est, duas instituerit Diagnitates, nempe Pontificalem aut hi, itarem . ut praeesset diebus, sive spiritaralibus, de Regalem Potestatem . ni praeesset noctibus, sive temporalibus, de carnalibus. Hine Papa,e. govit .i3 ae iusicis, neutiquam intendit jurildictionem Regit perturbare, aut minuere . eum Rex vicissim jurisdictionem Pontificiam nec volu , nee debeat impedire. Concordat textus me. et te nerabilim rei iambur Eut a serit ubi Romanus Pontilax super Ecclesiae patrimonio plenam in temporalibus gerere mtestatem. in aliis autem Retionibus , eritis de cauus . temporale n iurisdictionem casualiter duntaxat exercere . non autem alieno juri praejudicam velle perhibetur. Proinde sis Insertur primo, quod in materia conscientiae . sed ubi versatur periculum animarum. v. g. in praespiptione

dum mala fide, in usuris . de hujusiniat materiis pece

tum laventibu , dum Ius Canonicum eontrariatur Cia vili, Leges succumbunt Canonibus, ita ut serandum Ius Canonicum in omni Foro, atque etiam in terris

Imperii judicandum fit. Siquidem tune Leges Civiles,

seu taventes peccatum, cententat esse correctae per C ncines; lex autem conecta, non dicitur amplius his ,

eum ranu. Is i. de Te mentis. rio Infertur secundo, quod etiam in Iuramentis, contraho matrimoniali, de aliis rebus spiritualibus, nee non delinis Ecclesiasticam castigationem promerenti bus, IlisCanonicum in omni Foro sit oblervandum iidque perrextus hactenos allegatos, ac praesertim e t. e. Nov. F. Licet autem, de iudi . ubi dicitur, quod Pon

earinem revom vitio ad virtut m. ab errore ad verum

ia' iam raevae vis es dubium pertivere. Quinimo

etiam ex praeIcripto Legum Civilium istud obtineti siquidem emb. ut elericia droprioi:Episcopos ore. F. Si vero Ecclesiasticum eo. t. s Imperator expresse hoe cari- civit, illis verbis: cum oporteat talia Ecclesiastice examinari. emendari animo delinquentiumper Deos Pammiactansferundum secrat, DivinaI retulas, quas etiam nostrae Aqui non dedignantur Leges. Quinimo generaliter

loquendo, sicubi Ius Civile de rebus ad Ecclesias, pers nas Ecclesiasticas, earumque iama pertinentibus dispinat, ex seipso. ac nisi ab Ecclesiis quoad talia fuerit ap- pro tum . nullam habet vim obligandi, c. Quae in me sarum et tu eapEc via Dacta Maria r de crassit. eum concordantiis e &consequenter quoad talia Ius Creonibeum in omni Foro erit o ervanaum.

Et hoc extenditur ad causas miserabillum Persena- etarurum: nam data contrarietate Iuris Civilis de Canoni et . in causis miserabilium Personarum servatur Ius Canonicum in utroque Foro, Felinus in cap. In eausi,nu. i. Testib. I raranta par I stremi rei num. s. Fa-gnanus in cap. Licet num et . aece s. citans insuder prohoe Antoni de Buttio, dc Io: de Imola sine. eler iis de adtriti. Etenim miserabilium Personarum defensio m eialiter ad Ecclesiam spe re dignoscitur. e. Ex parte,

is de Foro compet.

Idem direndum in illis casibus, in qu bus avitur de ara

naturali aequitate. aut vitaitila iniquo rigore: praevalet enim Ius Canonicum etiam in terris Imperii, arge. s.cet de censi. ubi idcirco caecus non permittitur compelli ad praestandas collecta ; Ouia eum tinquit Pontia sex quem eaeeita sua V vat, i humanum est nimii in eo lectiesse arasere. Fagrianus sic. cit num. a 6. post Ioare de Anania. Felinus sic u. pro hoc insuper allegans e Di

m 6. de tussiriit, eap. i. de Dolo b ramum. Sicut & econis ira, ubi Ius Civile itatueret aequitatem. Ius nonicum rigorem servat ut Ius Civili etiam in Foro Ecelesiasticorrelinus, dc Maranta, ubisupra. Et meritor nam Multas scripta rigori lcripto praeseritu , t Placuit. c. de viis.junho e. Abbate I s. ita. de Sent. re is e. in . Insertur tertio quod in Contractibus, Feudis, T argstamentorum Iolemnitatibus; Iudiciis, ipsoque Processu Iudiciario. aliisque huius nodi materiis mero profanis.' periculum peccati non contiitentibus, quodlibet Iusiniuo Foro sit servandum ; Civile quidem in terris Imperii, Canonicum interris Ecclesiae . Nam quoad meretemporalia . dc nullum animarum periculum involven tia, neque Papa iurisdictioitem Imperatoriam , neque

Imperator aut horitatem P tantificam impedire , minu re, aut perturbare vult vel debeti sun ulque eirca talia per lanarum, locorum, temporumque diversitas . de aliarum varietas circumstantiarum , nonnunquam aliud

De Consideratione Iuris Civilis cum

nonico .sUM MARIUM.1 in Leget e canones mixtim aureantur in utroque quando fibi non contradicum ars casta in re mili dubias . sed in Canonico es e d eq. s. procedit 'dique in Poro misi, b econtra .ras riotabiles auctoritates Doctorum quoadiae. Legi

fine Canonibus partim valet, Canon a De Legibui

vibiI. Ibi diri Textus varii, vii Leges vore dedignantur Sareor canones linitari , , vi Principum consitutionibus

in mantvr

etsi Ite ibi est prohibitum, ne e claustris exeant ad aliis duasi aes Civile, vel Medicinam i iesia quibur

aay Non tamen . quin iatra elaudra eae bono De Iuris civilis se iret sim addictant.

56쪽

XIII. De Con eratione Iuris Civilis cum Canonico. Ir

adi 'aeritur L Quia sentietulum sit de constatarati ne Iuris utrimque interiel Rem. I. Quando Le-

- res non contradicunt Canonibus, timc mixtim Canones allegamur ira utroque Foro. Ita Abh e. i. e. de Ancaetranus cincanonum arata. n. de emine id probans me. Past

ram, aer Fide Pisum. & alii. Idque patet ex rece praxi Tribunalium . atque Iutileoni ulto uin . pastimin ureoque Foro tiari probationes admittentium, vel adducentium . Idem desumitur exean si in si t)rrum, aesti M. Sima utrarium vestrum mam trerem Imperii cia mensi , non reprehen vi e Fecit Me Pa lus, evo oversus insertosas mem Romanum' esse rate- Concordari textus in eam de capitum. 3 an tumor, cit. dist. ro. Iuncto ea . i. de Novi opem aram a una cum aliis n. eos allo Ana. . Unde ea nissa merito allegat Leges. etiam ubi concurrunt canones: nam foristior videtur ille casus, illa que decisio. via duplex comcurrit dii positio dici quae non produnt se, gula, multa j vant; Glotam c. Cimicat r. V. in D, de Pr

11s Resp. II. Insum, quoties e ut aliquis dubius es in Iure civili , stare autem canonico clare deostra , Pontificii Iuris decisio habet locum etiam in Foro eiu uir ci econtra . si quid lute canonico sit dubium , clararum . ves indecisum ( prout praesenim circa co tra M. Feuda, & hu modi. perpaucae in iuris ea- nibut decisionei ha tur rura v o civili xl elare decisiim reperiatur , simulque materia illa sit pro ana. non spiritualis , in Foro etiam tacies ilcomismodi decisio Iuris cimis locum obtinebit'. Ita communis; idque clare hii turea'. i. A rim operis nuneiat ubi Ponti, vulgatum illisa pronunciat: siaut Leges non deridimur sacros caesam imitari , ita in furorum statuta Canaclum P cimis erectit ut imitas a i iuvamue, ubi Gloia a V Asarh-- , notabiliter imsere: Et in ea a Cregastica te i m nisi algegare ;ut et in camm, iue iant , possis Aduari securissimi

et is Hinc Abbas Panorm tanus e rit a x Lexinde me rito concludit, quod eausa debet aerari per fustavigere desectum Cama H; o res enim Le s Princi iammis radiaevies . Mibus fumavrasata re rael am, ut patet e. Ira ille: cuius tamen verba de l. egibus civilibus, maxime Caetaeis non uno de Municipali bus. qiue contra Ius commune ab inta oribus Magistratibus nonnunquam eduntur , intelligenda simi prout idemet A socere. citis Indi t. dc docet ming Tu de 'stitui victis. St. Insuper Fagnan inc v. citas eges3 num. t 8. de minent. De inquit; et blauetque non reperitur a a disretio uris Criniis ex Pe sp ---tata a furet cammam L, i indurere disere antia inter Fuscammeum. bfus cmiser imo in iis se, vis Abel etiam in Foro Heles e. ut cap. I. dii Abbas, . s. D. Andreas, . o alueommuniter. A N mi operismatiat Quae cum ira sint. Mini randum . quod L

specula, s Ne erui velMMochi, in dioere nond-bitarim. Legista sis Carambus parum Hset. Gaviiij a fine Legibus nihil. iar Confirmantur hactenus dicta. Et quidem, quod L

res non, dedignentur lacros canones imirari. patet ut tenus eae cevth. vi Cor is apud proprior Episto s. idie.( cujus verba superius ram. Do. relata sunt t. s. Item ex Auth. de Eeel Ulais Titiuis. s. i. , et e Vat. mat etiam exeam si mi . Luine colvitur.

di vero se omni statuta canonum Principum

civiliatuti intibus adiuventur. praeter jam hactenus ducta. probatur,e. Cum dilecta, FINAI vietur. LOG MI. tui . m. ubi Ponti x in sua decisione attendit id. quod Iure civili statutuni erat. Hoc idem fit p. i. deri re apertimini ubi similiter Papa subortas circa novi operis nuntiationem controvettas, iuxta Leges deci- voluntates Iris streum .securidum piissim Leges, etsi se alithidio iubentur adimpleri. Item inc latera d. Immunitate Eec ast. Reus criniinis. &ad Ecclesiam confugiens, moesariorum Fatura venum, traditiones Letum civiliaem, inde extrahi mohibetur: Qua ratione

vi alibi in dubiis decidendis Papa Leges allegiae

repetitur. Q imo, quod Idus est, can. in primis: et.

sed me recipiuntur, atque per Grennium Papam canonirantur: quamquam hujusmodi i egestion tam L reicii Ura, quam nautato nomine Canones rectius appel-Ientur, ut dictim superius mi. T8. Verum oecatione praemissorum. Quaeriturii. Cum tanta inter Ius Civile a Canoniis etiacum intercedat confoederatio , Meo quod iuxta illudum allutum. Canomstasne Leei nihil valeat: cur Religiosis me. No mugnopere, is c. rvpers cula. Leclerve via Monachi. tam vere protube, . ne

eam hoc est. Ius Civiles, di Medicinam ct quidem

sub poena Exc inunieationis latae iesitentiae, nisi intra malium duorum mensium ad claus m ierint Resp. I. Per citata Iura neutiquam est prohibitam aras Religiosis, quin uno ei tam lavdabile existit, quod imita claustrum Civiles inlpiciant, earumque ii tellectum addiscere latagant . non quidem principaliter propin ipsam scientiam civitam. sed ad finem intelligendi melius Sacros Canones . A quatenus id n

ressarium est ad alios riti' in limendos . atque occure res casus conicientiae dissolvendos, Abia meis'. super specu , in .ir ris clerici Mon evi, ire indubitan tenet . quod ad hunc vilem ad centes in cameraicientiam Jum Civilis. acquirant de bonam tamam in diraesenti saeculo , ct mere ni maximam in futuro .

nus in AE e. Super specu . n. ; res post Hoitientem t

tuam. I . lectio tacularitim littiet una & - a Grammatices comprobinu; dii nodo assum turm meliores ulus, ut pura, ad intelligendam Sacram Scripturam , & disteniendam v atem a s usitate et nam cuius finis Idrius est. dc iesiam Minum est . Quo tamen non oblime . tum ad tollendam evagationis materiam , tum ut Regulares Ecclesiallica nepotia M lius pertractent . simulque evitemur nonulla atra incommoda, exitum laustris ada tendas Leges munis danas Pontifex mei . Religitati prohibendunt rem Hii. Resp. II. Precitatos Canones prohibetur Religiosa o audire Leges civiles principaliter proter ipsam sciemtiam civilem. Me intentione sube uult munera. os . ficia saecularium Advocatorum, & Iudaeum . Ita Ciatati Doctores; idque sumitiirex e NM ma et opere . - Clerici ve ubi Alexandri II i in Comboi Tu ensi omhibuit Rerularib exitum e claustris ad audiendas Lues vel physdam . - oceas e sciretiae , spiritu ex viri minudavia ne uiam rusus invereantur: de eonsequenter dicta prohibito procedit de tvii studio , quod abstrahit a vita Eeclesiastica, fit ue intentione ista eundi mundanas actiones, sive iam strationes judicum

aut advocatorum.

Neque si M. quod ei superjeculi(ubi dirario. etsi hibitio audiendi Leges, vel Pnysicam in scholis extemditur ad Clericos sareulares , habentes Dignitates vel Persenseus . nee non ital Presbyteros ) assignetur alia rauci memoratae prohibitionis et videlicet ampliatio Theolreici Studii ad sortius restandum Hanet eis sve . ut Theologiis stadium iugata sit terrisorii Aeos

vi in uos faciat Aremes, ut fit Fidei cares ea erecun elucta muro inexpugnabia Bectat rum . quibus rectere valeat ascendentibus eae a verse, pr it loquitur textus. Respenim eum Abbate Ae. m. mim. . & Pithmg Tu. ne Cisrvives Monachi, Re. m. so sub Theia is hoc loco

etiam comprehendit his Canonicum; quia Scientiac nonica est pars Scientiae Divinae . Et noe n ni immo rito dicitur tum ob authoritates Saetae Scripturae multis mi is eidem incertas, fitque definitiones Fidei

57쪽

Ca hia cae, quas continet, tum ob finem promove

A corum nivmuni, &perducendi nimirum ad victa nam bratitudinem; qua D cama Jus Cnoni misi se m laenellaturius mi , ut iupra, P. 1. quin est. Cum vitur Leges Civilesiuisum. Caninnici uitelligentiam multuin deiera iant , is itaque Canonum ammiratra Legum rei iuvantur: non tuentur Summi pontifices volu se Reliri aeriae satis Clericis, prohibere studium auris Civilis in ordine a1 finoni inelius intelligendi sacros Can ruri, quam is milibuerint emium studium Tum C vilis seu uiter auumptum in or o ad subeundas mundauas aestiones secularitan Judicum , ves Adv

catorum.

Ma Aa majorem nihil unus cautelam, simul di com

moditarum S dium Iuris Canonici, limi Uiiiversitate , Summo P. Me expressum Priavilegium admittendi Cieri ad publicas Legum C vilium Lecti es iniretrare: in ovi baptilia a Sancto

habere quod Oriei i. ire isti in io per ad eorumium, ut biluta cape, e possim doctri seu cavomci. Et tale Trivit hi etiam Universitati Sal vigensi concessiim esse , te latur Lutam Enges iis Trooemio cocte i mru Camicii , m x im Idemque de aliis Univerniatibus auerant alii Libri , di melius a thentica iniimnenta murra coniecta demonstra

58쪽

IURIS CANONICI

UNIVERSI

CLARA METHODO

IUXTA TITULOS

QUINQUE LIBRORUM DECRETALIUM

In Quaestiones distributi, solidisque responsionibus, & objoetiolicini siautionibus dilucidati

LIBER PRIMUS.

x Duplex Iuris canonui fundamentum caeteris p mittitur . a Drusis materiarum Imris canoam in quin is Dbros Decretalium. Miam tibi fundismemum non super aedifieari nos potest . uti notatur in c. Veniens s. demini. nou baptet. merito in

principio Libri primi iner talium duplex totiue Iuris C nonici ponitur fundamentum runum; &quidem solidissimurn. verae Fidei Catholicae , age do mox in primo i itulo de Summa Trinitate, Cathosica Fide; alterum generalioris doctrinae Canonicae . in lubsequentibus tri bus Titulis tractando de constitutionibus, de Rescripto . b de consuetudine. et Posito hoe duplici fundamento Compilator Iuris nonici a generalioribus procedit ad particular a. hae que univeisim in quinque classes dii libuit, singulitque classibus proprium Librum attribuit. Quia entari omne Iaes , quo utimur, tum Civile, tum Canonicum. ve ad Te sonas pertinet. vel ad Ret , ves ad Actiones sive Iudicia , L. I. f. de Statutamis.. . . Instit. de iure niat.pevt.b eisi D: juxta istiure tria Iuris obructa dividi cui mpotuisset totum Ius Canonicum, atque a nonnullis D eioribus, nominatim a Barbosa in tribur Libri, suris Ecclesiastis uiuis F, dividitur. sed cum quodlibet pra missorum in sua membra subdividere liceat . Personax quidem in stiperiores, sive Pr latos Ecclesiae , qui biit telias lura condendi , condita tuendi , subditosque luxta eorum praescriptum diiudicandi competit: , in inferiores, sive Cletum tam taecularem, quam Regularem et Res vero ici eas , quae Clericis in sortem V mini vocatis peculiariter conveniunt, ut Beneficia E ch sal leae de eas. quae quidem iunt sacrae, ised homunibos Laicis propriae existunt , ut Sponsalia , dc M trimonium: Iudicia quoque vel sunt Civilia , vel Crisminalia. Plaeuit Compilatori novam facere siubdivia sonem, quinque Decretalium Libris copiosus explanaistam . tractando in Primo Decretalium Libro praecipue de Praelatis , sive Iudicibus Ecclesiasticis et in Serando de Iudiciis praeserti in civiliter intentatis, dico perantibus ad ipse . Atque . ut patete possit de Persinit. Rebusque illis. circa quas Iudicia Fcci astita e viliter agitari consueverunt: hinc in Tertio Libro fit serano de Getieix , Rebusque Eeelesiasticis eorum cuiars specialiter comm inlatis: In Quarto autem de M trimonio. casisque Matrimonialibus , Laicos peculiariter reipicientibus; in uinto tandem de Criminibus. imbque Processu iudiciali criminali . Hoc totun Metaviter compticii tui versiculus ille, Prooemio ineretalium Cregorii papae IX. a Glossia praefixus . di singulis suis verbis objei uni principale singulorum Quinque Libi diruin ineret alium per ordinem apte demonstrans , qui se sonat:

59쪽

TITULUS PRIMUS.

De Summa Trinitate, & Fide Catholica.

3 A Doctissima Trinitate, Fiae cath lea, utrum.

que sua reditur. De eadem materia etiam alibi tractatur.3 x Trinitate , Fonte atque Orixinen omnis Sapientiae & Iustitiae . simul & a Fidet tholaea , tum Iustinianus Imperator Codiiscem , tum Summus i 'ontifex Quinque Libros Decretalium, Sextumque , di Clementinas , auspicantur . In cujus proinde Meroe noee , ct individuae TRINITATIS Nomine praesentes pariter ordimur labores: di cum eademmet sit unum universorum P irecipium, prout definitum legitur in cap. I. b. t. ut sua infinita Bonitate atque Clementia eosdem secundare , atque ad suum nonorem di gloriam dirisere velit, suppliciter exoramus. Et quidem de materia hutiis Rubricae habetur pulchertextus ean. Episto pus , dist. 23. ubi ponendo , sit per quibus examinandus ct Esectus in Episcopum, agitur incidenter de Summa Trinitate , ae praecipuis Articulis

Fidei. Item ean ult. de consecrat. dist. s. ubi deSS. Trinitate, ejusdemque Unitate . ex prosella tractatur. Item an penu . Fiat. de consecrat. dist. s. ubi de Processione

piritus tanta a Patre di Filio plenius agitur .

I SP. Trinitaris mmiete, quid inteli ea empta expresse significat ternarium persMiarum

rum, trium aenitatem. Ibid.

6 Trinitatis vocabutam a te ome in olorum usitat . et M sterium n. Trimtatu expisatur a concura Ge

8 Et dammatur erram Dachim Matii.' Ae redd tur ratio consubstantisi itatis Filii eum Patre. o Ia Divisis datur vera, ein realis unitas quoad essentiam. I, ee tamen hinc sequitur quaternitas. Ibid. i i Solvitur alia instantia Ioachim Abbatis , declarando, quomodo Fideles dieantur unum , ficut Perasse Divina. Joan. t . ii cur dieatur : Alius est Pater . alius Filius , alius Spiritus Sanctus, non tamen aliud. is Christo Iesus a tota Trinitate communiter est i carnatus. Et seqq.i vera Trinitatu ad extra fum indivisa.is Solvitur instantia. Et n. seqq.is opera potentiae appropriate tribuuntur Tatri, vera sapientiae Filio. im opera bonitatis spiritu. Sancto. ir Cur non sequatur, etiam Patrem , Spiritumfam Eum esse incarnatum encarnatio pons accipi da ei iter. Ibid. ii Disparitas inter opera u. Trinitatia ad extra, b Incarnationem Verbi .e Uaeritur I. Quid per Summam Trinitatem intelligaturi Reip. I. Hoc banctissimo Nomine, iuxta receptam prasim Catholicorum , denotantur Tres Personae Divinae in una Essentia subsistentes. Et dicitur notanter, Tres Tersorum Divina: nam, quod pluralitat Personarum significat indeterminate, hoc nomen Trinitatis significat determinate , videlicet Tres Perissonas Divinas, non plures , nec pauciores. Et quamvis hoc nomen Trinitas , iuxta etymologiam vocabimii . videatur significare unam Eilentiani trium Perlinarum , secundum quod dicitur Trinitai ; qcia si triummitat, ut loquitur V. Thomas i. part. q. i I. art. I. ad i. revera tamen illud. secundum proprietatem vocabuli non significat trium Unitatem, si unumerum ternarium Personarum unius essentiae; prout idem Doctor Angelicus illico sese explicat, atque liquet ex illo Symboli in Athanasii: Et Trinitatem in Unitatem verumeremur. Si enim Trinitas vi nominis proprie significaret trium Unit tem , allegata Symboli verba hune sensum redderent . Et Trium et nitatem in Unitate veneremur: quod valde aia sonum est. ac dici nequit. Concordat D r Subtilis ini. dist. s. q. d. s. quantum eraeo adsierandum vaef. Respondeo.dum ait: Trinitas es quo quodam totum numerale, sentem in conceptu intellectus nostri. Manet proinde, quod vox Trinitatis expresse significet ternarium personarum

Divinarum : hac quippe ratione Ss. Patres Uponunt in Divinis Unitatem Trinitati . st dicunt, in Essentia Unibtatem, in Personis Trinitatem reperiri . Hinc S. Fulgentius de , cap. I. sic inquit; Trinitat ad Personas refertur. Unitas ad naturam. bllarminus I. a. cap. s. de Christo F. dc communis Theologorum. Nee contra Triuitatis v ociaulum opponere licet , squod id in Sacra Scriptura nulli bi legatur . Imprimis enim, quamvis illud in M. Literis expresse non contuneatur, tamen ex eis clare deducitur. dum Matth. eap. xli. Christus Apostolis mandavit et Euetes docete emeter gemes, Myttetantes eos in nomme Patri , , Filii, i Spiritu Saucti. Idem i. Ioan. cap. s. Trex fum, qui testimonium dint in eoelo, Pater. Verbum,=S ritus sanctu ;b h. tres unum sunt. Hinc nomen Trinitatis, utpote e M. Paginis evidenter deductum, simulque aptissime fi-gnificans Ternarium Personarum uvius Essentiae Divi nae , in Ecclesia Catholica eli antiquissimum . atque a temporibus Apostolorum usque ad moderna tempora semper usitatum ; prout Dionysus, qui vixit tempore Apostolorum cap. i. de Divinis Nommbat, di alibi saepe, hoc nomine uius fuisse legitur.

Resp. II. Etsi Mysterium Sanctissimae Trinitatit sit pine stabile, atque ab intellectu humano incompreheiuli. bile: tamen, quantum sas est homini capere, dius lutem conseqtiendam necesseeli credere, illud in Concilio Generali, hoc est. Lateranensi, sub Innoc. III. chlebrato sequentibus verbis. cap. Firm ter . h. t. relatis breviter explicatur, atque Fidelibus credendum proponi.tur eus, aeternui, immensus, bincommutabiAt, incomprehen Vir, omnipotens, i inestabilis, Pater, idi Filius, is, Spiritu sanctur: tres quidem Person.e,

sedana ventia, Substantia, seu Natura simplex omnivo; Pater am se, Filius a Patre solo, Spiritur sanctus pariter ab utroque: abfaue initio, femper ac tae De et Patre generans, Filius nascens.=Spiruus fanctus procedens, coet- substantiales b, eoaequales. Ore mi stentet, is eoaeterate ullum universaeum principium is c. t Et insta me Dacta Triaitas secundum communem Essentiam ladiicitia, secundum persuaser proprietates discreta. Et infra cap. Damaeamus L NAn autem , eod. Pergit teum citato Concilio Pontifex . & reprobando semientiam Abbatis Ioachim , paulo ante ibidem praemissam . subiungit et autem Suro remotante Coaei is credimus, bi confitemur cum Petro mbardo , sive Magistro Sententiarum , cujus diaum hic S lemniter defenditur contra Ioachim Abbatem ) quod aedam summa Res est, incomprehensibilia , is, ineffabis lis . e a ver xciter es Pater, is Fili f. idi Spiritus famctuir Dei Fmul personise , se sigmatim quaelibet earundem: im ideo is Deo solummovi Trimal est. nou 2 ternitas et quia quaelibet trium perfluarum est icta Res . vide Acet Substantia , Essentia . seu deatura Diviaa , quae sola est urereersorum Principium , praeter quod aliud inveniri non potes : P UO Ret non est gemmmnI , neque gemta , nee pri cedem . sed est Pater qui generat , is Filius qui eas,ae , b, viri aes sanctus qui procedit, ut distinctiones Di in personis , is unitat

60쪽

-- g. I. De Mysterio Satasti mae Trinitatis . a s

i Perm Ponti x una eum C talio, redditurus mirnem Consulia retulliatis Filii, cum Patre, di hi Mur:

Pater enim ab merito Fiseum emerando. Pgam noua .

a erepit et , ita Pater HAM , eateaviemsub an Ham se eisde- Rei ed Pater. , Fiatur, necnmi spiritus SasNi ab utro me rerum s. Hactenus Pomiisex una ciun citato Concilio Cenerali. ., me obitant talumes Abiatis Ioianira, qui, ne via retur in Divitiis admittere QEaternitatem . Ova Rem seu communem illam Essemiam, quae sit realiter

Pater, de Filius, spiritus Sanctus; & inter Patrem, d ilium, disputium Miletiim concessit sutilem unam

Essentiam, sedium una munitate vera, di p-ia, evereali; sed unam tantaxat quas unitate collectiva, resimilitudinaria: quomodo multi homines dicuntur unus

P iis, et inubi Fidelasma Ecclesiae juxta illud -

r. a. Multuu reii credent,nerat cor unum, , anima

mea Iti Co imae 6 ovi adbaret Deo. untit spirigvi esse tuo. cum similibus. Non obitat, inquam: nam, quod attinet Quaternitatem, jam patet ex dictis. eam

nullatenus sequi in Divinis, eo quod Res, five Essentia illaeoniinunis tribus Pe sinis, sit realiter & Pater. dc Filiis, & Spiritus Sanctus, sicque . quantum ad Naturam sive Essentiam suans, tres Pisonae Divinae sint Consubstantia loe, sue unius ejusdemque Substantiae ac Essemiae. Ex quo illico isequitur. quod inter easdem Personas detur vera, Miama , dc realis unitas quoad Lilantiam, Substantia , ira Naturam luam . non atem collectiva duntaxat, similitudinaria. Alioquin enim, vimquit, Fulgentius des Ioas Petrimi &hahetur eropera S. Augustini. Tin s. Unus Demi I mirasi a vos esset quemadmodum 'ater Euim in D. , M sanctus Per Drru uat adimicem 'v'ietare abii

enim tres Dii, di non unus Deus. nila collective , siurulit viles .e: quod, vehita vera Fidei repugnans,

absit cogitare.

i insta autem Ioachim Ablias adprobandri s in

selsam iementiam. V litus de Fidelibus in Evans

Fides et Christi tinferebat cit. Ab non sunt unum

unitate vera, de propria, id, cit, non sunt quaedam unasces, quae conma unis sit omnibus , ira sunt unam sin- taxat unitate collectaria de siminudinaria, quatenus

sunt una Ecclesia, propter Catholicae Fihi vhitatem;

dc unum Regnum, propter uni orient invidia sis ch ritatis: erro eadem duntaxat unitate sunt quid unum

Pater. Filius, de Spiritus Sanctus, ad hane Joachim Abbatis instantiam rei pondei Generale C cilium cit.

cap. Damnameo s.cum evo, fles m. Trinit. di suus

muni; cum inter Deum, dccreaturam . non dissit an in

similitudo notati ; quin mjor inter eos dissimilitudo Pnotanda, tu unum, in stegatis verbis Salvator tam tum, esse intenigendum de unitate sibi proportionalia hoc est, quod, licut Pater, de Filius iunt unum unitate demitatis vim natura, ita fide es fuit unam in unitate charitatis in gratia , vialis solunt unitas iras est Gue perfecti persecti ne gratia. I ut Pater vester car res per e vi erit perfectiora natae r tire 'ue videt et

suo modo: euia inter creatorem creaturam nentes latita Dictetudo notari, et in interreor mame, sit trado notanda . Hactenus Concilium Cenerale. Quaeritur H Cur in risto limGmerali diis iacatur. ci mea tuas Pater. iui Filius. aliis spiritvisam ctius. n.n tamen a mae Resp. cum Glossa in xu. e. Da vmas, vermas ut is Pater. At me Pam,rimc Issem nota quia nomina aliis. ratio meae: quia nomina partitiva, tunc sta cum nominibus petet,ialibus, tam limri di imminino genere denotant Astancti nemin Petionis. ut ibi: abi. Tat . hus Fum iri. In neutro autem renere ea tanotant distinctionem in tu

stamia. ivicta illud S lvatoris I m. cap. redi. O b

de, Mix' M, Chritim in vobis illis Unum ad

rem D munitatis refert umui autem Persaai, our vit. Huc saetillud Dorioris Subtilis s. dii s m, a. t Consti , via i immas ire. Per ae iam is daeam, Tres Me nepter Trinitatem sic potitorum. Odium M tr Ater propter unit tam naturae. Merito pioinde huc

lium Generale definit. quod e mi A Date . aqui Fumvir, a 3 m i Saariu , - iridicar sem Dium mperionat i dies victi ena realem ab invicem et novi en a d. quia non sunt diversae sub uniue, et venaturae Divinae . sed utut . Quaeriturii l. omodo intelligendum sit illi id, eat. Freniner F. Et ranaeus, ae t. ubi dicetur exuti, lini F, i Asch his arata Tranitate commvniureum ratum Symbolum Apollonotum de eodem ii fi e tiaeroi eoae pro es viriditasMo Resp. cum Magium sententiarum i I. cap. g. ec communi. The

logorum. Licet de factostiliast ilius. sive secunda iam sinis Trinitatis persona: pro salute Generis bua inani incarnata tuerit, ut a xt Fides Catholica; nia hilominus admira evi hanc verbi Divini In rn tionem tota smul SS. Trinitas Esimis . amoerata elis seque rectui ne dicitur. Unigenitum Dei Filium Iesum Vhristum a bina Trinitate conlinunt

incat natum ivisse . a Rario est: quiet ut habetur vir M. De enim L Ommam id Ex eo l. r. ycan. Omne quas, fis v. de conste ab eum concordantiis, estque recemum Theologo 'in tactum, Opera Trinitati ad extrasualis M. Cissimi imona eademque . ac Forsus iudivisa dc inseparabilis stes.s tia. substantia, intellectus. ' tantas. Potentui, a que majestas omnium trium Divinarum Personarum; consequens est . ut propter identitatem princidi operandi ad extra choces p urendiere iuras . sive ina me sunt extra i th ss. Trinitatem quidquid rat una

Persona Divina operes 'r altera, ct communi est-nes tres simul. Hinc Ioan eap. smhristus sunt Divinitatem declaraturus, inicem Pater meaei us modo operatur, is, 'i'. mira: Quaeraeque enim Parer

feeerii, Cim Au, sta irer farat . Nec obstat illud symboli Apostolici, cui conceptra is n. trita sum. Si tu dem per horie loquendi moduis

ab operatione, sive essectione Incarnationis, nam et distit Pater . vel Filius: sed Incarnatio. utpote maximum opus Divinae ni at,dc Arnolit tribuitiis, apor Oie tantum Sp tui Santo: sicut in eodem Syn q, vel bis ityis, C Loia Deum Patris omnipotentem. ere torem Terrae, Patri Cc est appropria te trilini rMundi Ciotio, utpote opus Summae Potent , quem tamen Mundum a tota Trinitate commmiter ede creatum, nemo Fidelium duinat . Generatim quippe opera Trinitatis ad extra, umis etia paniar mera tam in graria: pro Persocii verab cav. Auct Reis. Tem. I. me appropitate attribuuntur Filio, utpote vi

SEARCH

MENU NAVIGATION