장음표시 사용
21쪽
dico more utetur is qui rerum accidentia inuestigabit.Naturali si substantias quaeret. Te praeterea qui omnium fluxum,de principium,quare singula consistant indagati theologice discetur pertractare. stquam igitur naturaliter pertractare ut nuper dicebamus de generibus iaspeciebus,als reliquis est,cum de iis,quaerimus quae sensibus percipiuntur, ut Aristotelem pertractasse videmus. Theologi cum ea,quae in opifice sunt perscrutamur, ut in parmenide Pixto est hoc loco logice magis de iis agendum,quoniam in logita facultate illis orationibus indiu mus,quae possunt enunciam In huiusmodi orationibus nonnulla lataiciuntur, nonnulla prae dicantur. subiectum autem, S praedicatum uel smus est , aut species, differentialis uel pro/prium,aut accidens. Q VENADΜODUM DE Iis, hoc est generibus de speciebus,nam prori me de ipsis uerba secit. Addens praeterea ET DE PRO Post Tis. reliqua tria differentia, Pro Praum,dc accidens significiuit.nisi sic dixerimus. Q v EMADMODUM DE I is'. genus, disse Tentiamq;, ac speciem Inditauit. cum addiderit AC PROPO si TIS, reliqua duo, proprium scilitat,& Mcidens demonstrauit.
Et horum praesentium peripatetici,tibi demonstrare tentabo. Philosophus Porphyrius horum inuentionem,doctrinamque non sibi ascribit, sed ex ueteri
bus,inquit,qui ea logice pertractarunt, omnibus diligentiores Peripatetici suere. Peripateticona nomen ex hac ortum est musa Diuinum Platonem in academia deambulatem,& cum familia/tibus congredientem,ut corpus exerreret,ia ad animi splendorem suscipiendum aptum redde ret,literarum morumenta tradiderunt. Artificis enim ars ex instrumentis plerunque cogndici tur quod fuit in musa, ut Platoni etiam commilitones Peripatetici,hoc est deabulatores cognominati sin Post Platonem uita iunctum Aristoteles,de Xenocrates gymnasium tenuere. Aristoteles in Lycio, nocrates in academia. Aristotesici litur peripatetici ex lycio, Xenocratici uero Peripatetici ex academia duri sunt.Paulomst rei ore,qui Aristotelem secuti ab actione iatum cognomen sumpsere, delentes quod a loco fuerant asti. gi uero cum Xenociale contra,actionis nomen remouentes,loci cognomen retinuerunt atauerniciq; uorati sunt,sucturus opereprae tum Porphyrius Platonicus philosophus mgressum quendacii ad Platonis ducta,necno ad Aristotelis praedicamenta utilam librum scripturus. DEMONs TR AB Ccinquit QUOMODO DE IIS ANTI Q UIORES PERTRACTARIN , Hon VM PRAEsERTIM ARISTOT MLici.' nam hac de causa dixit, ET HORUM NAxiΜE PERιPATEx ς - g. - .
Suprema genera decem sunt substantia quantum quale fc reliqua, quorum Iola subitantia res est,quae se sam sustineat. lectomnia accidentia sunt. Genetis tamen haec data descriptio decem omnibus conueniet,nem dixeris ut substantiae, ita dc accidentibus conuenire. Differunt enim qua sunt, Quoniam quicquid acciderit substantia ,ut uidelice tanquam genus in species. quae sub ipsam sunt, dividatur, tetis accidentibus com inget di v iduntur enim dc ipsa in speci/ les sub ipsis existentes ueluti genera. Verum haec aliter conliderabis,si ut substantiam, de accid aliter uero,si ut seam supremaeo uod ipsum omnibus commune est.
Videtur ossem nec genus, ηαspecies pii r dici.
Vm Ithri propositum, utilitatemq; praeduerit, introducendi modum inditauerit, ab ab tatioribus scilicet quaestionibus uelle abstinere,facilior o consectati,nonnullas etiam simpliciores.& profundiorea esse cimonstrauerit singularum nunc quino uocum doctrinam des, vi quoniam iis numeratis primum obtinuit iocum deinde quia plum substemprehedit species ea de tausa genus specie prius est.& Qua Quam Renu . de species mutuo sese reserant, sunt tamen quaedam ad aliquid in quibus nonnulla reperiuntur reliquis antiquiora, tamqiravis Ai ori tir ut patrem filii musam .dicimus,ci quatenus homines,ptiorem. atqui simul etiam co/ os untur de sese ad aliquid facti mutuo constituunt,qua ad aliquid sunt. Quae sunt ad aliqu prius quasdam esse substantias oportet. Cum igitur eorum. Quae sunt ad aliquid Quum pri
et is in trirentem inuestigamus uel tempore priorem esse uel natura comperiemus illam secunda
causam dicemus antiquiorem. In patre igitur bc filio. semor est pater tempore, quatenus homo est.quod ipsum substantia est, quae filii naturam efficiat.hoc igitur modo patrem filio dicem cauarumn.Et si mutuo eum dominu ,α suum,m Pausc discipulus dicantur,2la tam Musa,
22쪽
min. non temnore sunt driores. mdore quidem erunt quando posteriores fuerint,ut homi nes dominus scilicet seruo.& praeceptor discipulo. idem S de genere & specie dicemus . Genus ει species sunt ad aliquid. Quae ad aliquid sunt, subtantias priores esse necessitas cogit. Granus ratione substantiae natura prius subsisti non tempore.&speciei constituit substantiam. Dividitur enim in species genus Nouodcuno i diuiditur. Prius est suis partibus, utpote curas constituati Ratione igitur substantis specie prius est genus. Priora illorum,quae ad ahquid sunt secundum substantiam, per causam sunt priora. genus igitur specie antiquius eaede merito ptimum est assecutum locum. Hoc igitur ordine naturantitur in generatione.Semen autem accipiens, primum uitale facit,& animatum paulo procedes sensum impartiens animal eruit.iram deinde, 6c desiderium rationis expers animal consti uit.
C inrisam demum rationem addens hominem fabricauit.Per substantiam igitur genera priora sunt,quam species.Qua uero gen us,& species mutua habitudine inter se una subsistut & simulauseruntur,nomina tantum sunt. I
Quaerere hoc loco dignum putamus. qua nam de re cum de genere doceat speciei,& non dis t. ει δ&rctiae & reliquorum meminerit:Dicimus enim genus speciem qi ad aliquid esse, ut diximus -meminatqui species generis species est,& genus speciei est genus.& non praeter rationem in generi do ι na speciei mentionem secit. Necesse enim est,quemcuns ea,quae ad aliquid reseruntur, doce . , re uolentem,si unius meminerit,alterum quoi non praetermittere. Regula porro Aristotelica , - hoc in loco usus est Porphyrius quae huiusmodi est. Eum qui de aliquo aequivoco nomine,qd stilicet plura significet,sit uerba facturus illius nominis prius significationes explicare necesse.det. inde dicere de qua significatione loquatur. Aequivocatio enim plerun* obscuritatem,err Ieii, generare consueuit. Cum aliam qui docet aliam,qui audiat eiusdem nominis significatione accipiat. ut de coelesti cane quis docere uolens dicat canis aestus faci ructussi, discriminat, nisi pri Ma dixerit,de quo cane loquatur,errorem in animo auditoris efficiet.omnes igitur canis significatio S numerare oportet. alius scilicet coelestis,alius terrenus,sius marinus est dicat deinde seu rosophus de coelesi sermo est. Sic Porphytius philosophorum more procedens Omnes generis isgnificationes connumerat,demum de quo loquatur. declarat. Illud autem VIDETVR noui . . . lammam sed pro appa-t dinum est. SIMPLICITER quatuor modis accipitur. Universe ut ac ut ex
apud oratores ut simpIiciter, idest umuerse dicere,proprie, ut cum dicit Aristoteles, simpliciter senerario ad est propria. significat etiam perperam,ut cum dicimus, dominus simpliciter seruu tberat hoc est perperam di nulla de causa.significat postremo, uno modo, ut simplex sermo uerus est. in qua significatione nunc acceptum est.dicit enim uideri nes genus,neo speciem,nec
Genus nams dicitur alisorum stam modose ad unum aliquod habensium, o mutua in terse collectio.
mam generis significationem dicit,dum qi relationis comparationes alteram multitudinisag onum de multitudinis ad multitudinem habere ostendit,in Heraclidarum ad Hercule,quatenus ab illo genus habete dicuntur,m quantum mutuo patrui sibi ipsis dicuntur, Be nepotes, uel alio quouis modo. QUO DAMMODO, pulchre appositum est, alia quippe alteri habitu qrio est eorum,qui sub eodem genere continentur. patruiue alii aliorum sunt,uel filii, i fratres, iues horum aliquid,quae genus perficiunt.
Qua igni catione Heraclidarum dicitur Genus,ab unius comparatione perculis videlices σmultitudinis eorum, qui interse quodammodo iuncti sunt affinitate, a ab illo traxeresecundum , Messitonem ab illis generbus nuncupatam. Alio item modo sertur genus cuiusti rei ortus pris
Erurn .ime ab eo,sui genuitsiue a loco,in m uis genitassumtsic Oresten a Tarato genus duxisse, immus, 'lum vero ab Hercule, semiuienim patria est ars e cuiusq, re ac palatarinta tum se iicimus, 'lum vero ab Hercule, pindarum genere thebanλο Platonem Athemecum heraclidarum dixerit idipsum ab aliis vorum,Sc ab unius comparatione Herculis uidelicetn a multitudine mutuam ab illo aitu M
23쪽
enatum rone. SECUNDUN P g ς sciendum est.Natura enim nobi . ν-significantes,nomina mu RQ δι- -& reliqua disceremus.Moy rationς ψη attes ingulae quoddam recentius, ac pro in quod inter se sep x xς ψ 'sdita declararentur nomina Imposuerς V G
alias aries doctu in απια, dinistret, ilium scilicet tria latera aequis
Sed hic iure illud prius tratu 3T et inuit.primum enim ς Q secunda est, natura priorem esse. sum uolumm primm g 'Τb istisi ut uiuisa genetis significatio, q prima ςst D mxs
alterum, uotum,statumq)ν 'PR direposuerat.Atqui ipse Aristoteles n
24쪽
lare considerare non est propositum uerum eo modo quo ad lames mustate attinere uidens. Teniam praeterea generis significationem connumerat,de quo apud ilosophos est sermo. smilitudinem quandam cum praedictis habet. Nam ut prima generis significatio duas quasdahabet comparationes nullorum scilicet ad unum,& multorum ad sese species pariter ad genus de mutuo inter sese habitudinem habent. Quemadmodum praeterea secuda significatio, uni ad unum.& causae ad effectum relationem habet, sic de genus unius habitudinem ad unumses det. ut animalis ad hominem,& effecti ad causam Forte sortuna qui primi nomina rebus .im posuere,cum disserentes hominum generationes discerni uellent hoc Heraclidam genus, Aeacidarum illud, di aliud Pelopidarum uocauerunt. Philosophi deinde horum ad imitationem sua genera nuncuparunt. Nam ut Heraclidarum genus sub se omnes continet,qui ab Hercula ori .ginem acceperunt,ita 8e animal genus diciturisingulorum enim animalia hominis stilicet, equi canis de reliquorum uniuersese animal appellatur. Plerus enim philosophi sua genera prius in uenerunt. Illi postea qui rebus imposuerunt nomina philosophos imitati in hominum lamiliis Mnera nominauerunt. Urruns subintelligi potest .Quod est in causa ut dubitetur,utrum pri losophi huius denominationis principium muenerint,an illi qui nomina rebus imposuere.ipse enim Porphyrius dubitabat cum PORTAssis addiderit.
Cum igitur tribus modis genus dicatu de tertio philosopbi loquvntur. Enumeratis generis signastationibus,tertium genus dicit a philosophis considerare in Quod o describentes tr didere. 3Quid descriptio si quidq; definitis,quas inter utras disserentia, & quare per descriptio
nem non autem per definitione genus docuerit cum Ofinitiones substinae rei substantia osten eant.propria* concludant,& nihil auferant alienum citcpre necelle eli Micendum igitur est, ita omnibus rebus uelanum esse.Uel nium N Diallima unumquod* 8c per nomen Sper orationem significatur. r nomen cum unum ciui iam ver orationem uerbrauando Dertaures Dar . N cognoscitur. ut cum hominem significamus per nomen quod est homo; per definitione etia 'vera cognoscitur. 1 dicentem animal rationale ridi male m a se ae em defnitio rerum subiecta signifieam Dol ox iis ouae inreptacua secundum substantiam toris i iridi m ae si,msio accidunt suscinitur si Nitur ex iis quae insunt secundum substantiam,ace iat id finitii dicetur. ut animes rationale,mortale,cum haec hominis persciant naturam. Verum si ex iis quae Pud si
accidunt .assu Mallis pno uocabitur,at homo animal est rectὸ ambulam quod lat unguessabet & manibus utitur.haec enim hominis natura contingunt. sed eam minime per cludam tumodo enim simul accidunt. Hoc igitur inter definitionem S descriptionem discrimen est. radefinitiora substantia rem manifestam reddit.descriptio ueta ex accidentibus ostendit. Dicitur descriptio quasi adumbratio quaedam,& primae picture lineamentum. Nam ueluti apud puram adumbratio imaginis figuram ostendit non tamen pure, ac perfecte, sic Le destripti nes rem, non tamen plene manifestant. At definitiorem imm clare nobis reserat sic niseste . Definitio igitur persectae pvium, descriptio.urio ptime pictorum adumbrationi comparabitur . quam etiam ob causam descriptio nominatui . . Cum igitur definitiones genere . constituenti is disserentiis suscipiamur, εἰ.supremi generis non sit genus, ne exi omet genere differen q; generis definitio traderetur Nam de supremo genere, nune loquitur cumst; non posset Porphyrim g eri dare definitionem, per descriptionem ipsum indicare coactus est. illas enim res,in quibus definitionem assignare no valemus nitimur destri 'stione significare. Genetis, inquam definitionem tradere dubitam primum ut dictu es qpotuam de supremo genere,quod reliquis cmnab conueniquerba secit.sed sumensgenetis non inuenitur genus desineret enim supremum esse, et i genusnonsit; nes definitio tradi pote xit Omnis enim definitio ex genere 6c Statentiis definitum constituentibusconstat sed nisi γι ussi constituentes disserentiae nequaquam erunt.Constituentes enim specierum differentiae, eaedem sunt quae genus partiti possunt,ut paulo post declarabimus Cui igitur no est genus,neq. constituentes disserentiae contingentNeq; cum supremi generis sirgenus, constimentes dissetentiae definitionem esse coinquetur. Hocptimum in cauti est,utgeneris definitio tria
25쪽
mentis uideri potest Aequivoca definite non ualemus quippe quae uoces simplices sunt, dis
Targi a rebus tantum, quae ab ipsis fgnificantur,definitio etenim naturam significat.Quoru definitiones eaedem sunt, res quos easdem esse necesse est. unam igitur communem aequivocorurifinitionem tradere non cotingit,quandoquidem per descriptionem significanI .In iis, quae per naturam disserunt eadem esse accidentia possunt,ueluti hoc in loco ubi cum multa sint granera quae per naturam differant una tamen ais eadem omnibus accidit, ad comprehensas sub ipsa species habitudo Supremi igitur generis Porphytius ideo non definitionem ita descripti Mnem tradidit,ut illud omnibus decem generibus conueniret.
Dubitabit sonaci de his quispiam,qubd si aequivoca non definiuntur, ex eo, quod tenues simplicesq; uoces sint defirutachy naturam significet,qua nam ratione describi poterun .quippe cum descriptio per accidentium concursum subiectam sibi ipsis uim substantiamqi significetao
substantiae enim,cui Maeaccidunt,cognitionem nos inducit. Cum itaq; unam aequivocorum destriptionem tradamus,dc per eandem in subiectae naturae,substinuaeue cognitionem deueniamus,non modo nomina sed res etiam easdem esse inuenietur,quod absurdum est. Nam decem genera eadem esse comperiemus substantiam scilicet quantum quale,& reliqua, quibua genus aequivocum est. Haec sane dubitatio a nobis soluta uideri poterat, cum nuper dicebamus,m iis, quae per substantiam differunt eadem accidentia esse posse per quae descriptio fieret. Potest uic seri,ut decem praedicamenta eandem habitudinem suscipiant, quippe substantia cum contineat corporeum,&Incorporeum sorundem est genus,sic etiam quantum,cum complectatur contienuam quantitatem de discretam.genus earundem est. Eodemq, modo quale cum plures species comprehendat est earum mei genus Idq; in reliquis eode modo. Quare omnibus praedicamentis eadem accidit habitudo.proinde mirum non sit,si tradatur una descriptio eorum, quae sub stantia disserunt, α ea,quae describantu eadem non sint. Etenim commune dece generibu cst,
x unumquod de plurEuas irro de eisdem uel totidem praedicetur. Et si sorte sortuna una secoremen qua de pluribus prae Jelctiatio istini uel ex notatione,
l a: descriptio dicit ur.ex notatione ita
quam ueluu homo fuera aspicere potest vel prospicere.tiel quod frontem oculosq, superio. habeatita a deiscissilirm rIunc homo animal est recte stra iens. latos ungues habens. ut su/pta ERUIT aedmisimus. Definitio omnis uvi ex materia scisaὼiria: Di τω μὴ teria ut quando iram sanguinis citra cor ebullitionem definimus . ex solitia ut eum dicim us, ulcionis esse appetistionem, uel ex utrisq; composita, ut cum iram sanguinis ebullitionem circa cor,
ultionio appetitionem esse definimus. mando autem uel ex sola materia, solitie Diria sulcipitur, impersecta definitio est , Si uero ex utrio, persecta erit, quandoquidem uti o sigiscat. Persecta definitis est, quae ex genere, constituentibus* differentiis accipita .
CONTιNET ENIM NATERIAE RATIONE N GENUS, SPE CAEI AUT EM DIFFERE
TiA. Haec igitur definitio rebus ipsis intra mediis competit, Nam prima genera, nec ullima, nec consuluentes disserentias, sed species habet, ut indiuidua, quo fit, t ipsorum domiptiones , minimeq; definitiones tradamus. vi Socrates est Sophronisci filius, Atheni γλ,philosophuS obesus,caluus,simus. dc si quid praeterea sibi accidat. Quicus generalissima se
nera disierentias constituentis habere dicunt,errare dicuntur. Non enim constituentes in diuicentes habent differentias Nam omne constituens constituto antiquius est, ut paulo ante dic Eunus.Constituentes aliquorum disserentiae multo prius diuidentes erunt,quam genera generalissima, rationale igitur,ta mortale qua hominem constituunt de mortale, de rationis expetaequum, Senus, animal inquam diuidunt, quod ra rationale di rationis expers mortaleq. de im/trionale distinguitur.Pulchrae itas constu uentes aliquorum disserentias iis, quae constituant
antiquiores esse dictum efLGeneralissimoq; nihil est superius. His sie habentibus tu re gene supremi deistionem cum dare non posset, per descriptionem eius doctrinam fecit. Verum uero ut percipiamus,quaen .ec unde huicicemodi descriptio suscepta sis, ira dicendum ita ligemus praeterea non fori uito, iam quino uocum doctrinam a Porphyrio traditam ius sed ex necetiitate omnem uocem sub harum aliquam reduci oportere. Vocum alia nihilsgni' cara, ut cra Nityrealia si ficant, quae uel de uno dicuntur,ut cum Socrate aut Platonem,
aliquemue singularem dicimus uel de pluribus Quae de pluribus, uel per submotiam, uel p lubilantiae ad nutium pGedicantur. Quae per substantiam uel in quid est, uel is quale est Simb Ruj.o. . . i. ' quale,
26쪽
imile erit disserentis,si uero in quid uel de specie differentibus ut genus. nes de iis,quae nume
in differunLut species.Quae per iubstantiae adueniens, I de una specie ut proprium, ues de plintibus ut accidens, praedicantur.Quae diuisio omnes uoces necessario sub quinqi, necplurichus paucioribusue,contineri demonstrat uoces alias significare, alias nihil significare diximus.
Quae significant uel de uno dicuntur, uel de pluribus, quae de pluribus sunt genus spe Ndifferentia S reliqua duo Septem igitur uoces cum sint, non sigmficantes, de de uno dura, de quae de pluribus dicun ur Mous anquam, mes, Differentia, proprium de Accidens, duabusi
sublatis quin* tantum relinquuntur.Non significantes ideo abiiciuntur,quia nec grammati e cis,nec oratoribuI Prosunt,multo magis nec philosophis Illas insuper, quae de uno dicuntur, praetermittimus quia singulares sunt. singularia uero sunt infinita,&comprehedin5 possunt, Philosophi enim omnia certa scientia tradere profitentur. ut in Cratylo Inquit Plato. SCIEN . TIA DIETA EST. Q V OD IN CERTUN Nos Q v AESTIONVM STATUM, AC NE TAM DUCAT. Cum ita* singularia plura sint.& infinita . scientiam non laciunt Illae, quae de uno dicuntur.de singularibus praedicantur. meritolii reiiciuntur,& reliquae,quinq, tan um stant genus de species,horum qi media differentia. proprium, de Accidens. sub quibus omnia finitam reliquas uoces omnes inuenies,licet motum.& infinitu obticias. Haec in divisione sum
malim dicta sunt. Rursus de his copiosius indagabimus. Uocum aliae non significant,ut max blityri.aliae significant,de iis,quae non significant,sermo nunc non habetur. dicunturq; non praedicata,ea eo quod de nullo praedicentur, dedicantur, Sigruficantes uel de uno dicuntur ut Socrates Plato,uel de pluribus ut genera species,differentiae propriaq;,ic accidentia. De singularibus non loqui philosophos diximus.De pluribus praedica laetus per substantiam, ut genera differentiae, speciess substantiam enim perficiunt uel mini me per substantiam, ut propria, & accidentia , quandoquidem haec subiectorum substan tiam non perficiunt. Eorum rursus, quae per substantiam praedicanturi aliqua de specie disserentibus, ut genera, de differentiae dicuntur,nonnulla de numero disserentibus ueluti indie vidua, quae mutuoaron speciesed materia numeroue disserunt. ut suiuus equus,& sustus, Naenim quicquam inter se specie discriminis habent uerum materia,& numero. Rursus denarius
Numerus ex decem unitatibus non congregatis,sed distinctis componitur. nam ex decem smus compactis nunquam denarius numerus componetur.Hactenus generis, speciei, differentia hi discrimen habemus. Inter se hoc modo discordant.species de numero differentibus praedicatur
senti 'differentiaq; de pluribus specie disserentibus praedicantur. Et quaedam in cuid est prae/dicantur,quae genus essiciunt. in quid praedicari dicitur, quoniam quid homo sit interrogauanimal quod genus est respondemus,& hanc ob causam dicitur genus in quid est praedicari. ἡ quale quid est tunc praedicari contingi cum quale quid animal homo sit,interrogamur, rationale,quod disserentia est, respondem us .Quare fit, ut differentia in quale quid praedicetur. Ex iis generis,disterentiaeq; discrimen apparet.in hoc enim discordant nam genus in quid est. Dii strentia in quale praedicatur Eorum uero quae secundum substantiam non dicuntur,alia in una quadam specie sunt, ut Propria,alia in pluribus, ut accidentia. Ex qua diuisione proprii, de accidentis quae sit disseremtia uidet ur. haec enim est. Proprium in una specie,accidens autem in pluribus inest. Hac igitur 'diuisione sic habente omnem uocem sub harum quin y unam terminare necesse est. Patet una nos ex praeposita diuisione uniustulusq; uel definitionem, uel descriptionem tradere posse. eli gente'; ad cuiusque rei assignatiodem utilia uidentur,ut ipse Porphyrius serit,cum ait.
Genus est,quia deplarissius o disserentibusspecu in quid ut animal praedicatur.
Illud autem DE PLVRι B vs genus ab indiuiduis distinguit, quae de uno tantum meuntur. per SPECIE DIFFER FNTiBVs ipsum a specie dc proprio separatu N Qvio Pan Dic ATV p, a disserentia diuidit ec accidente, Nos igitur vocum disserentiam indicare uo lentes, α omnino necesse esse Aristotelem his quino, nec pluribus, paucioribusue uti uisionem latius amplificauimus. Septem uocibus omnino existentibus cum duae me stae sue rint, quin tantum superfuere. Philosophus Porphyrius nolens nunc qua de causa iis solitulas suerit Aristoteles , scd significantium quin cum differentia Glaxat declarare arctius
hunc in modii divisione cotraxit,inquit eni Ex IIS, TUAE PRAEDICANTUR. -RLlA Da
27쪽
de uno praedicantur, sunt i diuidua ut Socrates. Plato, Alcibiades. Quae de pluribus uel despucie differetibus uel numero. De specie differetibus Gereus isserentia. de Accidens marescamur. Genus enim, ut animal de pluribus speciebus homine uidelicet equo canes praedicatur Disse rentis,ut rationale,de angelis, Sc hominibus praedicitur 6c mortale de iis, quae sunt rationis ex pertia ut de equa, dc reliquis beluis . Atqui accidens de pluribus speciebus ut de candore, nigror ritu,& motu praedicatur.species,dc proprium ea sunt quae denumero differentibus dicun tur.Quae de pluribus specie diserentibus praedicantur aliqua in quid est alia in quale quid, taquomodo habeat praedicantur,in quid est, genus in quale quid disserentia,& accidens quod naseparatur.m quomodo habeat accidens separabile.Nam interrogati quomodo se habeat Plato, hene ualere,uel aegrotare,uel sedere,vel tare uel aliud tale respondebimus. Dubitare nunc FCest,si quius iam dictae uoces sub vocem ueluti genus reducuntur, εἰ genus sub ipses adducat me supremi genetis genus.quod ualde absonum est. Dicimus igitur genera non ut res,sed tamquam uoces sub hanc diuisionem adduci.Nam ut generalissimae res non amplius sub quid co
Eorum,quae dicuntur,alia de unoselo praedicantur ut indiuidua velut socrates. Iis uerbis quomodo assignata genetis descriptio ipsum ab aliis separer,declarat.
Et bis,ats bo alia uero de pluribus ut generaseries, disserensiae et propria.
Haec etiam singulatia sunt,idest de uno dicuntur. Demontantes autem hoc, illud, de aliud dicimus. Apte philosophi a singulatibus hunc loquendi modum duxerunt, haec enim demon stationi,ec sensui subiacent. Universalis quippe homo,& uniuersum animal,& reliqua uniuerasa quae in opifice sunt,nes demonstrationi,neo sensui sunt subiecta. Pulchre igitur singularia,S non uniuersalia sub demonstrationem collocarunt. Indiuidua ideo dicuntur,quia nec in spe cie similia nee dissimilia ut genera, 6c species diuidi possunt. sed cum diuisione ipsa corrumpunetur. Animal enim in me commune non est,sed mihi soli ascribitur.Similiter & rationale, οἰ Q ne compositum, per quod homo definiatur. Accidenti communia ι minime alicui propria.
Sina lacia riori de pluribus dicuntur,ut candor in corpore,uel iri Wym ei triv. per quam anultice cognitus est,sibi enim soli cicatrix inera quod nisi ita fuisset,quonam pacto ex illa Dibset agnitus propterea igitur COMMVNi A ACCIDENTIA ET NON ALICUI PRO pni Adixit. id est uniuetialia, ec non singularia.
Genus inquam, uelut animal pedes autem,st Fem. disserentia deinde cui rationale .rro r, tum item,uir risui optum demum accidensiceu album nigrum sedere. Apertissimam doctrinam reddit, cum nos exemplis unamquas illarum quinq; uom doceat.
Ab iis igitur,quae de uno solo dicuntur,dissert genus, quandoq*idem de pluribus praedicatur rursus quia de pluribusspeciebus praedicatur,cum species etiam de plurisus praedicetur ocilicet numero disserentibus et non specie dissera alapeciebus genus nam modo species cumsit, uocrete plutoneq; dicitur,quin inter senon specie Jed numero discrepant.
Quemadmodum generis definitio descriptiove ipsum a reliquis separat, iis uerbis ostendit, genus enim de pluribus,ac non de numero lalum,uerum etiam specie disserentibus,species au mn de numero difflatentibus duntaxat praedicatur. Unam quas uocem igitur definire, uel doscribere hoc modo oporte nus uox sigmficias est,quae de pluribus,dc disserentibus specie in quid est praedica .Disserentia significans uox est,quae de Hutibus εἰ specie differentibus in quale quid est,praedicatur. Species uox est significans,quae de pluribus Se numero differentibus in quid est,praedicatur. Proprium uox est, quae cum significet aliquod substantiae adueniens de una tantum specie praedicitur. Accidens uox est quae cum fgnificet aliquod substantiae aduentilium de pluribus specie dissetentibus in quale quiques quomodo se habrat praedicatur. ii , . 'lQGqnas At animal
28쪽
At animal, viaienus est e homine,boue et equo praedicatur, qui non numero tantum inter
se sed etiam specie disserunt. . proprio p. discordat. Quod proprium de una specie, cuius est ac de eiusdem indiuiduis dicitur,velut risii aptum homini du=itaxatsnguli j ho nibus competitat genus de unasuspecie nequaquam Jed pluribus, et disserensibus praedicatur.
Id sciendum est,quod quaecunq; mutuo specie disserunt,eadem numero differre.Uem quae numero disserunt,amplius specie non distordabunt.nam oratio conuerti non potest. hic intelli gendum est,Idem triplici dicit modo, Idem genere specie, & numero genere ut homo, equus, hin, haec enim omnia animalia cum sint genere eadem sunt. me ut theon socrates Plato, ii is quidem in specie sunt udem. Numero ut homo di mortalis, uel ut ensis & gladius si igitur idem triplici dicis modo, Alid, eo pacto triplex erit.Quaedam enim genere disserent di alia erunt inter se,uel specie, uel nume/To.Quae uero inter se genere differunt semm mutuo specie discordabunt,di numero,uelut homo,& album,inter se genere disterent, mo enim animal est S album quale. uerum etiam dis serent & specie.alia siquidem hominisAlia uero albi species est. homo species est animalis, quod est genus album species est qualitatis.& coloris. Sed numero pariter different,Nam sentiens homo,ut Socrates,alius est a Platone. Recte igitur ea,quae genere disseran specie quiny numeroq; differrea nobis dictum est. ae specie disserunt. numero qum, disserunt. non tamen amplius genere. ut homo equus,qu i specie inter se disserunt,quandoquidem alia species hominis e alia equi. Quin etiam numero dissiciunt.alia est hominis, alia est equi materia. nihilominus genere, cum utrass animalia sint,non disserunt. Quae numero differunt, nec specie, nec gentae Inter se omnino disserre oportet, propterea ducit u IE NON NUMERO TANTUM INTER SE, SED ET AN SPECIE DIppERvNT ac si manifest um esset ea, quae mutuo dissciant specie eadem numero quoq; semper differre.
Rursus P disserentia a communibus .ccidentibus dissidet genus,quoniam os disserentis communiat accidentia de pluribos pecie disserentibus praedicentur,non tamen ipse quid estJed
qualest, dicuntur nam Ii quidam nos rog--,quin π mst illis,de quo haec praedicantur, tum genus, ετ minime disserentia et accidenti respondebimus.nam desubiecto manus praedicatur in
id es, verum in quήυ quid M.quippe interrogoti quali quid sit homo, rationale dicemas mi liters quale quidsit corvus,nigrum essere pondebimus.rationale inquam disserentia est , et ni
gram accidens. ω vero quis nos reco talussuerit quid sit homo.ammai dicemus. istud enim erat homrnis genus. Inat enim A DIppεRENTIIS ET ACCIDENTI Bus UNIVERSAMAVs ni FpERTng N v s, quod illa in quale quid,uel qualiter se habeat,genus uero in quid est praedicatur. Ex iis quae in quid est praedicantur genus a speeie differt,quoniam illa de plucibus,ta numero SD serentibus ipsum uod genus de pluribus α specie disserentibus predicatur. A proprio item, ciunt tantum speciei, genus autem pluribus conuenit. '
Quare cum genus de pluribus diciturias iis disseri,quae de uno dicuntur. quod vero de plurinis cie disserentibus dicitur,disseri cum ab iis,quae vela peries praedicantur um etiam ab itilis,Quae υnquam propria. quod demum in quid est,praedicatur,a disserentiis et communibus ac ridentibus se iungitur. quoniam haud in quid est.praedicantu ed quale quidD, vel quomodoJe
habeat eorum unumquodq; de quibus praedicantur. Brevi quodam compendio quomodo unumquod dustorum in generis de ptione contineatur, ostendit. Nam illa non in quid est, is, quale quid, I qualiter se habeat, medicantur.
aliter enim se tabeat Socratra interrogati,uel bene ualere ipsum, uel aegrotare respondebi, mus. Aliae prosccto, ta accidentia .differentiae sunt, ut simum esse, caluum, aduncum. I Nuvi D EST PRAEDICAR i a disserentiis S com Inibus accidentibus Quae non in qui sed quale,aut quomodo se habeat praedicantur disiungi In quale enim disserentis,in quomodo se habeat communia accidentia praedicamur. Dicunt nonnulli quod cum dicat. UEL: VONO
29쪽
no SE SE NABgAT ea quae propriὸ alicui insunt accidentia complecti. Nos autem, di si in
quomodo se habeat ea praedicari dixerimus,tamen ex illis esse, quae de uno praedicantur. A superioribus enim genus distinxit, uerum dicens, DE PLUMBUS PRAEDl CARI. a singu
latibus,quae de uno dicuntur,& ab indiuiduis genus separauit.
Nibit igitursuperuacaneum liminutumue concertus dicta generis descriptio complectitur
infinitiones uni tantum rei conuenire remst, totam complecti debent.ea potissimum de cauo dictae .quod rem definitam compraehendant,a terminu,qui in agrii iacent, denominatae. Definitiones duobus modis uitiora fiunt. ues cum quid plus,uel minus est . Pulchre a phiIolophis dictum est,unamquamq; mediocritatem duo uitia contraria desectionem uidelicet, at exces isum, bere. Sic iustitiae quae ex uirtutibus una est diminutio di immoderata plus habendi cu/Piditas adiacent is enim deficit qui minus,quam oporteat facit. Avarus ille est, qui Hus uehi, quam deceat. Fortitudo item uirtus est,cui timor,di temcritas utrino apponuntur. Verum id temperantia uirtus est. haec enim hinc amentiam hinc proteruuatem nabet. amens est,qui pam mmouetur.proteruus qui nimium, de inordinatὸ concitatur prudentia hinc ab impruden tia,hinc ab insolentia circundatur Quemadmodum hic ita de in definἰtionibus habetur. illa γPria definitio est quae propriam rem definiens nihil externum compli Etitur, P quicquam adiacentium praetermittit. Huic ut Be aliis uirtutibus excessus desectioq; adiuuntur, ut dictum est. Superabundantes enim definitiones rem cogunt deficere. Deficientes uero abundare. Vt hc minis definitio est animal rationale mortale quae hominem a reliquis omnibus. Pgregat, minricies, comprehendit. Deficiens definitio rem iacit abundare ut animal mortale, non modo ani mal mortale homo est,uerum etiam canis equus de alia multa. Rursus definitio, quae superua cua est,rem faciet deficere si animali rationale, mortale, grammaticum.Nunc non omne is homunes,sed grammaticos solos & id merito, complectitur. Res quo magis compositae sunt, magiScoarctans. simpliciora uero dilatantur, & super pluribus extenduntur. ut pote quae rerum
nium primo, iueruli Ep principio sint proximiora. Atq; iccirco animal ipsum per se, pluribu ,
rationale uero adiunctum paucioribus accommodatur. rationale uero animal mortali adnexa pauciora citam comprehendit si instiper grammaticum addideras, m ulto pauciora cominebiti Quare deficientes definitiones rem faciunt abundare. abundantes uere rem faciunt deficere. Hec ita significans Porphyrius hanc generis definitionem descriptionemiae ab iis ducibus Que
definitiones uitiare solent alienam esse demonstrat. Nessi enim abundans deficere, nes desciuies absidate rem facit. Triplex genus esse diximus,aliud ante multa aliud in multis aliua post mul ta,quod etiam posterius dicitur genitum,& intelligentiis comprehensibile, tanquam in mente nostra concipiatur.Porphyrio itaq; non de eo,quod ante multa,nec de eo,quod in multis esset, sed de istio quod post multa est,hoc est nolita comprehcso dicere propositum erat, ic proptereat Esc si PTIONEM cONCEPTVs, id est generis. quod conceptu comprehenditur. quod est quando rem ex eodem conceptu, notitiaue, qua a nobis animo intellecta suerit definimus. Ut si propria opinione hominem conceperimus,per eandem ratiocinantea dixerimus hominem
animal este rationale mortale.Porphyrius itas nihil superabundans,minuaue ab hac notitis cocepturue senetis descriptione comprehendi confirmat.
Eneris sermonem perfecit. Inter hsc igitur in secundo ordine collocandi fuerant disseren/
tis sed quoniam genus,& species ad aliquid reseruntur,simul* existunt,cognoscunturq:, propterea speciem ante disserentiam collocauit non tamen naturalem ordinem secutus sed do/mins.siquidem in generis prsceptione speciei meminerat,auditorem itas non multum tempori, hssitantem tenere oportebat.Consueta Aristotelis uLitur norma, numerat enim prius om/ne, speciei significationes,deinde de qua loquatur,manifestat. Plures supersunt speciei significitiones.quas numerare non opus est,cum suis sit, eas dicere, qui ad logices facultatem alimerenidentur. Duplice igitur speciei significationem esse dicit. SPECIεS DICI TvR DE cvivsγm ro AMA, qua significata formosincitamus, de deforme SPECIES ITEM Dici
30쪽
TUR ID, QUOD SvB GENERE COLLOCATVR ET DE Qv AGGrvs IN QUID EST PRAEDICATUR, uerum haec effamia cutissimae pariter spetierest, ac non specialissimae.lte SPECIES DIClTUR, QUAE DE PLURIBUS ET NUN Epo i 'lepERεNTlBUS IN LUID PRAEDICAT vR, Quoniam horum nominum significationes specialissimae inquam, re non specialissimae speciei communi usui nondum cognita suerant.progrediens declarat, acci piens substantiam. praedicamentorum Optimum. quae quidem res est per se subsistens,& supre mum genus. Reliqua omnia praedicamenta ipsus substantiae sunt accidentia. Enim uero inmnia praedicamenta in substantia existunt.&in ipsa cognoscuntur.& abs p illa consistere non possunt. Substantiam igitur per se subsistere, nouemq; reliqua huic accidere manifestum est. Sub sannam igitur suscipit ex qua cathena huiusmod connectit. Substantiae aliud corpus est.aliud corporis experi corpus aliud animatum. aliud inanimatum .animati aliud animal est aliud planta aliud uero ex utrisq; compositum,quod Zoophytum uocant. animalis aliud rationaleAliud Tatione tarens. Rationalis aliud angelusAliud homo aliud daemon. In iis igitur generalissimum Lenus,substantia contingit,specialissima uero species homo. horum intermedia genera quom qcuntur,& species species uero ad superiorum respectum.generasti quantum ad inferiora . veru Cmnes species Be specialissimas&sternatas prior descriptio quae sic est, continebat. SPECIES
EST QUAE SUB GENERE COLLOCATVR, VEL DE Q v A GENvs IN QVID Esr,
PR IEDiC A Tu R. Vtras enim descriptio subiecto eadem est Sola tantum differt habitudine. Multa prosecto,quae subiecto sunt eadem habitudine differre comperiuntur. uelut ascensus,&descensus. Idem enim subiectum statam habent.habitudine tamen disserunt. Descensus enim esta superioribus ad inseriora declinatio. Ascensus uero ab inferioribus ad superiora regressio. Si militer semen & fructussubiecta quidem eademsunt habitudine tamen, & ratione disserunt. Eo modo quo in iis eodem etiam in duabus speciei desciiptionibus uidetur . quarum alter a
mere incipiens in speciem desinitaltera ueto incipiens a specie desinit in genus.Sola igitur ha hitudine inter se differunt subiecto eaedem sunt. Incipit autem ab notiori speciei significatione, quia cum specie,de qua philosophi laquuntur quandam habet similiuidinem. Ut enim species quae pro forma est, singulas hominis parteit continet ita & species de qua philosophi disserunt.
omnia quae particulatim distinerasiam, Comminendit. SPE Ci s DE CUIUS UIE DICI
FORMA ut superius cum de genere loqueretur,prius quam de quo tractaret . qualeue illud esse diequitiora nori distinair.uana id generia signifkationes edocuit, ita hoc loco distins t. deinde reserat,de qua speciei sigruficam miratur. ne
sseries etiam illa dicitur ursub assignato genere collocatur,per 3sam significationem ho/minem cnimalis speciem,mmam agemusi. σῖN Beciem coloris, trungulum item Igurae
postquam speciei similisti re annumerauit,& de qua habenda sint uerba, determinauit per hanc speciei significationem unquam exemplum quonam mo species descendata genere mancistat. trianguIum enim accipit,& figuram figuram,ut genus, at triangulum, ut speciem. Carpitur tamen a nonnullis Porphyrius dicentibus improprie figura trianguli genus &triano gulum figurae speciem msuisse inquiunt enim. v . In quibus quid prius est,ta posterius , quod de iis communiter prEdicetur. genus esse non potest atqui in gulus quadram prior est.Ille enim exitibus
lineis, hoc aut ex quatuor conficitur.tria quidem quatuor priora sunti - ό, α , di irob. V. . ut ud , Et aliter. uae quadratum in duos rectorum angulorutriangulos diuiditur, Ao igitur A NOD quadratum conficiantisi lineaenis Alad c protraxeris iam in duos triangulo rectorum secueris,cter A Eicialtar uero ex Aiax ino fit ut quadrato sublato triangulus non moueatur. si trunm tum abstilletis fieri non poterit.ut quadratum restetiQν triangulus quadrato natura prior est. Idem quo in rectarum linearum figuris demostrabitur.in illa quae quida