Hammonii Hermeae In quinque Porphyrii voces commentarium Ioannes Baptista Rasarius à Valleuzia è Graeco in Latinum vertebat

발행: 1542년

분량: 61페이지

출처: archive.org

분류: 철학

31쪽

AMMONIVS Pi

nnaquaeq; la triangulos diuiditur Triangu lus igitur in omnibus prior est. Figura iras, quae

de iis communiter prsdicatur,cum ipsorum genus esse non possit nes ipsi huius species erunt. Sequitur igitur Porphyrium minus proprie triangulum figurae speciem dixisse.Qua quidem in re omnes Porphyrium defendere uolentes hallucinantur,dc improprie sed exempli gratia id dictum esse confitemur. Nos sic dicentes omnem dubitatione tollemus. Si enim trianguli qua dratorum elementa essent,ut nunquam nisi ex triangulis quadrata coponerentu I ut in I immdlcere uidetur Plato cum omnes rectarum linearum figuras in triangulos, uelut in simplicis maelementa resoluar, uerum esset,quod diximus, di triagulus figurarum primus esset. nes mgura ipsorum genus existeret. Modo illud quos uerum sit non esse genus, quod communitet de iis,in quibus prius posteriusve illud inest,praedicatur Nunc nulla nos necessitas cogit, ut ex ea causa quadratum fiat quod prius subiiciatur triangulus. Euclides enim in stato dc quadra/gesimo praecepto abs ttiangulo per rectas lineas describi posse quadratum docet.Qqadratum sine triangulo per rectas quatuor lineas fieri posse nihil prohibet.quare falsum illud est.triangulo sublato fieri non posse ut quadratum restet. Sa uero dimetientem lineam adiacientes quaaraxum indum triangulos diuidimus,iccirco priorem esie,& utelementum uel partem esse trian gulum dicent cum possimus insuper quadratum ipsum in duo quadrata altera parte longiora diuidere,&opposita latera coniungendo S separando ut ab A adta duo quadrata altera parteo , ψ o longiora sacere Quae separabunt cidc D Quadrata altera parte longiora quadratis priora,esse dicentur: Nam hac ratione oppositum quadratum eo quadrato quod altera parte longius est prius existeret.Si quaeratumastera parte Iongius quod nunc duplicatum latus alterius habet duplici

. IV l .a it. uia Ti. iri. modo in duo quadrata diuideremus. Atqui si per circulum, dimet aeniclineam traxeris circulum in duos semicirculos diuidet.hic erit Ashicue . Io B unumquemq; semicirculum figuram esse ex amphracta lineae qua

j semicirculo facta sit, de recta linea dimetientu composita, manifestura iecit. Quare simplicem circulorum figuram ea mistis semicirculas c EP .i ς si attalum misto priorem esse contingit Quem Ddu'

Wislibnatura privvcsse necesse est. Et si ructus quadrata parie longiora in duo quadrata diuidi possint . si qui si compolite priores sunt . sic etiam quadratum se ha/het.quod per dimetientem in duos triangulos diuidi9tur non igitur ob id ex triangulis quadratum compori S ita igulos quadratu na ura priores esse necesuestitianoi Recte uitut Fbyri Quadrata figuram genus e

itionibus utri se uti necesse esse. .mui moriai ccam uelo nia citia deistatem hoc di Mer P rphyrius re . ottere existimauit. quae apud philosophos damnat .utpote iam eadem priora de posteri . ta sectat de propositionum ordinem, conclusionum commutet.Illud enim quod primum estasteundum εἰ quod secundum primum faciteaden: ipsibiipsis c vitiora,&minus cognita sed a .ut si quis mihi aeteream me animam dare dicam, rmquonam facto quoniis, re 2 m debit anima a semo mouetur quod sest mouet. quan nemo ueliquidem desinat quod . snem non' hahet motus, aeternum est an a uitur merna est si rogauero praeterea, unde id D manifestum sit litiam is imo rised Gnmte mlens dicet. Anima aetema est: quod

32쪽

a seipsa mouetur. Huiusmodi demonstratio reciprocata dicetur. Animam aeternam cum domonstrare ueIlet quod a seipso mouetur,ptimae propositionis loco,aetemum autem pro coclu/sione suscepit. lens rursus a seipsa moueri animam demonstrare,aeternum, quod prius comelusio fuerat,prius accepit,& per se moueri cui superi us princeps datus fuerat locus, prius red/dens posterius,conclusionem facit. Quare reciprocata demonstratio est,quae propositi s inco e r-- clusionem,& conci usionem in propositiones transmutat. quapropter rencHur,& repreheditur. Omnis enim demonstratio propositiones apertas de manifestis assumit conclusionemque obscu/ram per propositiones claram reddit,& manifestam. Illa igitur criminatione digna est, quae ho rum ordinem p uertat.utpote quae obscuram conclusionem in propositionis ordine assumes clarum faciat propositionemq, iam pro consesso acceptam conclusionem eam faciens incognita reddat. Mulierem praeterea lac habere cum demonstrare uoluerimus,dicemus, mulier haec prapetit.quae peperit habet lac ulier igitur haec lac habet. Uolentes insuper demostrare ipsam μι perisse dicemus mulier habet lac,habens lac, peperit,mulier igitur peperit. Hic etiam eadem eis

dem de priora,& postenora manifestaq;,S minus cognita praesumpsit, nam peperisse quod ma/gis liquet,& prius est,accipimus,obscurum autem, de posterius lac habere. Deinde apertum 6c prius lac habete,de quo postea minus constat, posterius* est, peperisse. In hac itaq; demonstra

tione eadem eisdem mora & posteriora, cognitiora Bc minus cognita accipiuntur, omnis enim demonstratio uel ex cognito rem cognitam declarat,vel contra rem minime manifestam ex cla, ris reserat. Illa etenim demonstrationum optima est,quae rem opertam re aperta aperiat. reliquae igitur tres salsae nessi omnino demonstrationes erunt. quoniam nec cognitam ex Opertis ne* te nebricosum ex tenebricoso manifestum reddere possunt uerum cognita res demonstratione n5 indiget, ut uidelicet ab alia cognita declaretur.multo itaq; absurdius est, cognita ex occultis de clarari posse,confiteri. Una igitur sola proprie si emonstrario est,quae ex cognito rem incognitam claram reddit.Metito itas reciprocata demonstratio damnatur,cum manifesta 6c priora, obscura faciat,& posteriora dc econuerso. Sed quoniam philosophus Porphyrius hac se usurum co/MQuit in generis doctrina speciem in speciei genus accepit Quod cum quis sibi id uitio uer

ere potuisset seipsum sic dilandit. GENus, inquit, SPECIEI EST CENUS, ET SPECIE sGENSRιS EST SPECIES. Eum agitur,qui de genere docet, speciei, dc qui de specie, generis mentionem sacere necesse stulta enim quae ad aliquid reseruntur,simul existunt id una cognoscuntur. sed genus alicuius, licet speciei genus est petae', alicuius, generis uidelicet species est 'riuo ιμ ur alterum ab 3 allelo cognosti non potest, ergo qui de uno docere uult. alterius

Speciem item hoc tradant modo. recies est. quae generisubiratur. Ode qua genus in quid est

praeduatur. Geminas speciei descriptiones subiecto easdem tradit. nam ambae de pluribus praedicantur sed habitudine differunt. ut ascensus de descensus cum subiecto sint iidem, be habitudine dicte

tant desuper enim uenientes descensum,ab inferioribus ad superiora ascensum nominamus siein hoc loco duo respectus sunt.speciei uidelicet ad genus,quatenus sub ipso collocatur 6c genoris ad speciem quantum ipsam comprehendit Generi , ad speciem habitudo, descensui simiuix est.& speciei ad genus,ascensui. Et hae quidem maxime opportunae sunt destraptiones. Persecta delaceps descriptionem ex uocuum diuisione acceptam hoc tradit modo.

Item sic pecies est quae δε pluribus numero disserentibus in quid praedicatur.

Quaerendum nunc est,qua nam de causa Porphyrius speciem descripserit. In qua quaestione, causa quae de genere reddita est,non habet locRcu species genus habeat Exploratissimam igitur

Be communem causam dicemus. Uefinition rerum sunt definitiones,quarum naturam mani stilant.Genera Sc reliqua,res non sunt ne* determinatam naturam habent, propterea sub nubium praedicamentum reducuntur sed in omnibus considerantur Nam in substantia, qualitate, quantitate reliquiis praedicamentis genera,disserentiaeq; dc species insunt. hac de causa res non

sunt.sed habitudines res significantes, Quoniam igitur definitiones rerum sunt ut diximus se uoces res non sint,iare definiti uoces non possunt.alteram itaq; speciei descriptionem praedia

33쪽

3a HAMMONIVS

istae,5c a genere assignatae similem tradit.

Sed baec a graii periali mae speciei sis,quaeselu peries est,υ non genus reliqFae Vero

o nonsperiali Oimarum. I 3 quod diximus,hoc pacto manifestum fiet. insvulis praedicamen iis nonnulla generalissma,nonnulla uerospecialis asunt.aliqua etiam horum intermedia. ρος tum genera tu peries dicuntur. generatissemum id est. quo nullum e verius.specialissimή species ea est,infra quam nulla magis ioma collocatur. Generalissmi praeterea .specialis me sintermedia genera eadem jecies sunt. ad aliud quidem aliud, suscepta.

Posterior inquit haec descriptio non omnibus speciebussed specialissimis tantum congruit. Ut autem quasdam specialissimas species esse cognosceremus hac diuisione usus est. Substantiae

aliud corpus aliud corpore caret.corpus inquam tum animatum est, tum inanimum. Animati aliud animes,aliud plantae,& animalis particeps,aliud uero planta.Planta tres uires habet nutri endi augendi generandist,animal praeter has sensus particeps est, necnon se alio transserendi sa/cultatem habet. Illud uero quod planta est,de animat,inter haec medium sortitur locum na praeter tres illas uires tactu praedictum est, uerum e loco ad locum non transit. ut ostrea,& spongis, quae in petris nascuntur,si quid contrarium aduenerit contrahuntur. Si uero iucundum quid , diffunduntur.Animalis praeterea aliud rationale,aliud xationis expers, Rationale tum homo, tum Deus,hominum tum Sociales tum Plato,dc singillatim,de quibus philosophi ut saepenu mero dictum est non loquuntur. Hac igitur in diuisione substantia prior est. posterior homo. Quae uero subaltema dicuntur horum media sunt.Quae ad aliud relata genera sunt, ad aliud uero species.Dicitur itaq; substantia supremum genus, homo uero species infima. alia enim degenera sunt,& species,ut ad aliud reseruntur.Corpus substantiae species est, genus animati. ani/matum corporis species genus uero animalis.animal animali species, hominum genus homo. animalis species genus esse nequaquam dicitur.quoniam non de specie, sed numero disserenti hus,ut de Socrate, Alcibiade dc Platone medicatur,Genus igitur non est neq; indiuiduv. quandoquidem singula indiuidue contineat erit stagi homo species specialissima. Inquit posteriorem

speciei descriptionem assignatam omnibus speciebus non competere, utpote quae nec ammati, nec animato, sed solum speciebus . Vialissim F, ux homini. eam. equo, boui leoni.qui tam tum species sunt, conueniat.

Quod diximus uno praedicamento explicetvrsubstatis genus enub quam est corpussub corpore animatu corpus est. sub quo animal constituitur,sub animathrationale animal ub quo homo collocatursub homine Plato.Socrates,o snguli homines ponuntur.sed horum subsutia generari pisum. Holum genus est.homo verospeciali ma dulaxaris species contingit crepussubstaneue species, animati corporis genus,atqvi corpus etiam animatum,corporisspecies est, animalis genus. animal praeterea animata corporis species est. π rationalis animalis genu rationalest, animal animalisspecies,hominisgenus.bomo ratio lis animali species cumst,hominum, quisvillati unt,non amplius genus se pecies tantum erit. Omni hus praedicamentis genera peciesq; insunt, uerum substantia genus generalissimum

est.Sub hanc corpus,huic subiicitur animarum.hanc solam diuisonis partem incorporeu prae termittens accepit. quoniam quae sentimus nobis sunt cognitiora,sub animatu animal, sub hoe rationale cui etiam subiicitur homo,sed substantia genus generalissimum, quod genus ratum est.nihil enim est substantia prius. homo uero specialissima speciesq; sotu est. nihil enim est post hominem in uniuersalibus. Corpus genus est,& species,sed species substantiae, genus uero ani/mati. animatum corporis species animalis genus animal animatum dicitur. 6c sensus particeps. Animatum illud est,quod augetur,nutritur,simileq; sibi congenerat. Plantae igitur harum utirium participes sunt.anima enim sunt praedita, uerum animal ita non existunt. ostrea praeterea, ec spongiae praeterquam quod animata sunt,sensus uim habent.nam si quid aduenerit contra/rium contrahuntur,ubi uero illud abietit, gaudent. ae tum plantis,quatenus radicibus continentur,tum animalibus qua nutriuntur,& sentiunt,similia sunt. Rursus animal animati spocles,rationalis genus Grationaleq; mortalis genu pecies animalis. Mortale species rationalis hominis

34쪽

Et quodcunsante individua proximae praedicatorsis perieras.Nes etiam genus. Quemadmodum igitursubstantis,cumsupremast,ex eo,quod nihil ipsas perius constituatur, genera lissimum est genas.Ita π homo,quoma pecies est,infra quam nulla collocatur, apposta enim huic inspecies diuidi nonpossuntota in indiuidua,est autem mdiuiduum , ut Socrates, Plato Ver hoc albam,tantum perie eas ultima necnon ut diximustapetialissima sit. Media puperioruspecies. In errorum genera erunt. quo D. Ut baec duas habeant comparationes , alteram adsupe mora.per quam illorumspecies esse dicuntur. alteram inferiorum, qua ipsorum genera dicantaresse. Extrema nam habent solum,namgeneralis um eorum,sa suura et Uin. cum omen:umsupremum sit genus,habet habitudinem. Illam vero,quo ad ea quae antese collocatasunt,no habet.Qua ndoquidem supremum est, primumsprincipium,et ut dictum est)νο nullum genus superius est. periatissima quo pecies unam,eorumcesues.sue antes uni quorum eriperies, po sedet.At eorum,quae postseponuntur,non diuersam habet,sed eandem.et individuorumheincies dicitur sed dicitur individuorum pecie tanquam ea comprehedat.superiorum praeiereasperie veluti ab iras contineatur. Proxime quasi statim ic abs p medio quoniam ante indiuidua animes est,sed no sne medio.

intermedius enim homo est. Homo itas quoniam de indiuiduis proxime praedicatur, specim tantum erit. QUO FIT, UT HAEC DUAS HABEANT CONPARATIONE s. Subri, tia quia nihil supra se esxuriam tantum habιἰudiam ad ea,quae post se sunt sertita est. Praetraxea species unam tantum eorum,quae sunt ante se, non autem inferiorum comparationem hae hent. nihil etenim ipsis inserius est. Horum media duas,unam eorum,quae antecedunt qua spe oes illorum sunt,alteram ad ea,quae sub se collocantur quorum genera dicuntur. Per primam igitur comparationem species,per secundam aute genera dicuntur. Ex TRENA v NAM HA BENT soLAΜ, supremum scilicet genus,&infima species. SED DICITUR INDIVIDUως. M sp ECi s. Irisima species respcctum quendam habet ad indiuidua sed n5 eundem ouead ux νηοῦ 4. . . ,HQmψ-C Puxonu n*n dicitur genus,seus cies, aqua inti, Hoc itas generalissim m determinant modo,quod genus cum sit species non est. Irianaeter 'ea supra quod aliud non transcendit pecialissimam specie ca lanant. quae quoniam peries test genus esse non potest,et species cum s amplius inspecies non diuiditur. est etia que deploribus,et numero disserentibus in quid praeditatur. Extremorum medussub alterna dictaheri es sunt,et genera .et jsorum unumquodque speciem Usegenuis ponunt. ad His aliud)Iuscepi quae a specialissimis ad generalissima Us ascend ηt, genera ,sualternesspecies dicunt Mut

Cum de supremo genere subest is,& infima specie diuti nunc quod reliquum erat eade

sv NT, T. v Μ sPECIES, de quibus disserere uolens,ut claram rem saceret a genealogia exemplum accepit. lnquit enim quemadmodum in genealogiis iuppiter quoddam principium est Momnium suprem us pater,filius esse non potest, Orestes solum filius erit. Agamemnon Orestis pater, Atrei filius Atreus Agamemnonis pater Pelopis filius,Pelops uero Tantali filius inodem modo in generibus speciebusq; quae apud philosophos sunt,Nonnulla genera tantum exas lusint substantia. Nonnulla uero species solum,ut homo.

Sed in genealogus ad unum,exempli gratia, iovem, principium sit plurimum reduc f. at inare ribus etspeciebus hoc non se habet modo.Id enim.Quia est,emn:- commune genus n5 exi Hammo.in Porphy. e ii

35쪽

siit,nes Omnia riusdem gentris sunt in insut Aristotilas secundam una supremamgenas. l

Huiusmodi exemplum nonnullam sorte dubitationem uidetur adducere, quam sic dicens Porphyrius resoluit. luspicaretur quispiam nunquid ut m prosapiis, coniunctiones ad unii fraxe omnium,quae sunt principium,exempla causa ad Iouem recurritur fabule enim Iouem ho ininum diuum p parentem uocant sic ne fit,n hoc in loco omnia praedicamenta ad unum praedicamentum recurrunt ut ad id quod est.substantia enim est id quod est. de quantia, reliqualpraedicamenta Quod si ita est decem generalissima genera non erunt Sed id quod est erit om rubus commune genus Quod insinuans philosophus id quod est praedicamelorum genus nocte dicit. Nos ita esse sic demonstrabimus. Qil arcu ne diuidunt Ar uel ut genera in species diuiduntur.ut cum animal aliud tam auud equum allud bovem esse dicimus. Uel ut totum in partes. S hoc duplici modo. uel mea, quα similibus partibua constant, uel in ea,quorum partes dissim les sunt. Quae in similo partes te cantur,sunt uenae,arteriar,osta,& carnes . haec enim diuisa easdem habent partes, dc mutuo, Oti

F simileis In dissimilci,quando corpotis hoc caput hoc manus,hoc pedes esse dicimus. Vel ut

aequivoca uox in diuersas fgnificatides ut canis alius est terrenus alius marinus alius uero cce testis est.Si igitur id quod est,ne I ut genus in species ne* ut totum in partes, in praedicamen adiuidi demonstrabimus oportebit ut se tanquam aequivocam uocem in uarias significaIione pama rur. Quod igitur non diuidatur ut genus in species, hinc manifestum est. Genus cum in species diuicitur, omnibus aequaliter speciebus inest. nest in speciebus, quatenus generi, sunt Partici 1.prius, steriusve cernitur Homo non magis nec prius equo animal est. item una specie sublata,reliquas auferti necessum non est.Quoniam de si dimoueatur homo non tamen animat,ia reliq uae species, equin scilicet, leo, ct canis abiicientur. Quod si id quod est in decem

praedicamenta,ut genus in species diuiditur in ipsis nec prius esse nec posterius,nec ipso1u aliud magis,aliud minus,ex eo quod est assumere oportebat sed prius & posterius in praedicamen is contingit substantiam enim morem dicimus,reliqua posteriora. qua sublata accidentia quolauserentur. Vnde magis cius quod est particeps esse uidetur. Nam substantia elacat, ut acciden tia sint. quandoquidem in im consistunt. Sed ut substantia sit accidentibus non Indiget at acci

dentia non esimqnisi substantia esset,cul acciderent. Nam cum aliquid alicui accidi ,prtu intςiligendum est id,cui quidpiam inhaereat.Id igitur quod est. n ut genus in species in P cic menta diuidetur quoniam etsi ablata sit una species non auferetur genus, Ut citet --αL .Nucuero substantia semota, reliqua praedicamenta dimovebuntur. ipsius enim ope consiliunt. Id

iram quod est. non ut genus diuidetur.Fieti nequit igitur ut id quod est in decem praeo: mens ta,ur genus in species req; ut totum in partes neq3 ut in similes uel dissimiles partes diuinatur. t Similibus partibus constans id est cuius partes toti similes sunt eo pacto ut ex toto partes denominentur. c quicquam mutuo differant,ut lignum,& ligni partes lignum uocantur,nec inter st differunt. Similiter de nerui pars,necnon caro,& uenae ex totius appellatione denominatur. α inter se nullum discrimen est.Non igitur id quod est, ut smilibus partibus constans in decem medicamenta diuidi potest.quod si diuideretur partes,hoc est praedicamenta ea totius appella/tione denominari de ea quae sunt dici oportebat. Sed muItum & nominibus, S rebus mutuo

disseiunt,aliud quippe substantia aliud quantum,S quale significat. Rursus id quod est diuer

satum partium cum diuiditur, partes a totius appellatione denominatas nequaqua habet. discrimen enim inter se est,ut uultus partes sunt nasus, oculi quae nec a toto denominantur,nec Inter se similia sunt. nasum enim non uultum,nec oculum dicemus, sequitur igitur, ut id quod eliin decem praedicamenta,non uelut id quod dissimilium partium est diuidatur. Et si partes no mine de re differant,non tamen id quod est dissimilibus partibus constare uidebitur, std si a to/tius nomine partes denominentur,Id quod est substantia est,& quantu,& quale. Ea uero, quae dissimilibus compacta sunt partibus a totius nomine minime denominantur. Si itas neq; ut similabus,diuersisq; partibus constans id quod est in decem praedicamenta diuiditur. Tanquam genus in species diuidi non posse demonstrauimus reliquum etit, ut uelut aequivoca uox in divitias significationes diuidatur.

Se vi in praedicamentis,decem prima genera tanquam deum prima principia ponantur.

Num Muit,rerum principia tanquam decem genera ponamus. Decem genera tantum es

36쪽

esterius est ac peristioris faciutatis demonstrare. In praedicamentis enim decem esse demonstratur,nunc igitur ait, tanquam cognitum supponatur. . ISeds omnia ea suae sunt quispiam vocori aequivoce inquit)non univoce nuncupabit. Si enim i Aid quod est commune genus es et,Omnia, quaesunt univoce dicerentur.decem quidem primis αι sentibus nominis tantum denominatione t non secundum nominis defestionem commmcant.decem enim generalisma sunt pecialis as in quodam numero,uerum non infinito collocantur.

Aequivoca sunt,quae eodem nomine communicant,non tamen idem nomen rei significat Participant. ut canis terrenus,marinus 5c coelestis, omnes enim canis nomen commune haben 'disserunt tamen rebus a nomine significatis. Univoca sunt,quae te nomen.& definitionem eande αμ ι. . habent.& homo dc equus, utrim enim animalia sunt di comm uniter animalis nomen possider, eandemq3 secundum animal delinitionem. quae quidem est,substantia animata, εἰ sensu praedi a. Inquit igitur si omnia aopellauerimus Ea quae sunt,aequivoce,non uni uoce dicemus. Aequi uoca sunt ut dictum est quae tantum nomine communicant. Vnivoca autem de nomine, de de finitione eadem sunt.Illud igitur quod est,solius nominis communitatem eorum, quae sub se sunt continet. Ea enim quae sunt praedicamenta dicuntur,sed nominis definitione mutuo non communicant.Diuersum est unumquodq; praedicametu ab alio qua est qua nominatur,quaq; definitur, hinc igitur ut aequivoca uox id quod est in decem generalissima praedicamenta, Insubstantiam scilice Quantum, qualitatem, Relationem. ubi quando. Agere.Pata. m.& in herediuidetur.

Indiuidua postspeciali mas posita infinita sunt. Quapropter P generalissimis defendentes

ibidem quiescere iugit Plato. Finimmo defendere Ier medium diuidentes disserentiisspecies confluuentibus Unitas praetermittenda esse uoluit. vote quorum doctrina curebendi no possit.

Infinita, non quod sint, sed quod iterum, ais iterum fiant. DIFFERENTIIS S P E C I E SCONSTITUENTIBUs, id est,quae substantiae participes sunt.ut animal in rationale, Be ratio

nis expers. sunt praeterea differentiae substantuae expertes. INFINITA PRAETERMIT

T E N D A. quoniam sub scientiam non cadunt. Haec in sophista dixit Plato scientia enim suis fi/nibus continetur,quos egredi non licet Illud uitur,quod non comprehenditur scientia Derci/pi non potest. Denis in libro de demonstratione, singularium deistionem non esse nec inen, tiam,sed uniuersatam tantum demonstratum est.

Cum igitur ad specialissimas species defendimus per multitudinem diuidentes transea o

mus oportet. υId quod est generalissimorum genus non esse dixit quae quidem definitam naturam Bruta

sunt nobisq; facilius coegnoscuntur . nunc quum de specialissimis agat, an ueluti genera nagenera se habeant perscrutari uult. Nonnulla sunt inquit quae supremum εἰ terminis cones sum numerum habent. bis* cognita sunt.decem enim sunt generalissima genera. Alia uero' inlimae species. ut homo equus, s,canis,uitis, olea. post quae statim indiuiduorum di so isqvitur.suapte etenim natura Ieminata,nobisq; incognita sunticum alia in alias locis fianti ubiae siquidem sunt animalium, plantarum, metallorum nobis incognitae species.Quod ueroqvitcuno sint finibus concludantur,assumptione quadam euidentiora demonstrabimus. Infinito nulla multitudo maior est. hoc admisso species specialissimas infinitas esse ponamus. Cum itaqi in unaquas specie plura sint indiuidua humana species una cum sit,in millia fortas in indiuidira homines uidelicet singulos diuidetur. Eodem modo equina species una est diluta'; sub se indiuidua continebit,dc in reliquis omnibus siccontinge Multo maiorem esse indiuiduorum quam specierum congregationem,omnibus manifestum est. Si uero indiuidua semehus,sub quibus collocantur,multo plura sun specierumq; specialissimarum sit numerus ininitus indiuiduorum numerus prostella maior erit, Sc latior quam specierum numerus infini tus.sed infinito nihil multiplicius, uel omnino maius. specierum igitur numerus infinitus esse

non potest. nam cum numerum numero maiorem dicimus minorem terminis concludimus et

definimus. Quod aliquo maius est, excessu quoddam maius sit necesse est excessu amoto λυγhus reliquum includetur e terminabit vis. Sic itaq; specialissimas species non esse de

37쪽

monstrarum est. I modo Indiuidua quae sub ec simis sunt.& si speciebus multiplici

ra sint,infinita non esse demonstrabimus. -

Si quis indiuidua infinita dixerit q sub unaquaq; specie sunt, infinita dicere cogetur . Uemlntia. Indiuidua quae sub humana natura sunt equinaq, ipsa per se se infinita esse, oc reliqua q

aliis omnibus speciebus dicet.uel quae sub unaqua* specie sunt natura definita esse. uel omnium indiuiduorum,quae sub speciebus sunt,congregatam multitudinem infinitam esse conistebitur Si igitur quae sub unaquaq; specie sunt indiuidua infinita dicet, aliquid iterum infinito maius-multiplicius esse continget Singuli quidem homines infiniti,snguli equi infiniti, q igitur ex utrisq; componetur infinito erat duplo maius.quod ex omnibus multomagis,quod maxime est absurdum. Nullo igitur pacto indiuidua sub qualibet specie posita infinita esse poterunt. Sin uero definita esse dicentur,ipsae quoey specialissimae species atq; ex omnibus compos ta multitudo definita erit.Quod ex determinacis componitur, idipsum quoili determinatum est. In diuiduorum numerus igitur definitus,ac determinatus est.Quod semper fit.s s p aeternum est,infinitione est praeditum. quo etiam pacto numerus infinitus dicetur.qui semper augeri potest,& non deficere. actu tamen acceptus definietur semper.scetiam arenam finitam esse demonstrabimus. Unde oraculum. Novi ego arenarum numerum, lagiq, profundum. . . Si enim ect arenarum numerus infinitus adiacto hominum numero ex utriss maior altero

reddetur.etit igitur quid infinito maius,quod fieri nequaqua potest . specialissimae irat in pye

determinantur natura,nihilominus nobis incognitae. Indiuidua definitam naturam non sortiti ta sunt,ex eo quod iterum Ais iterum fiant,nobis autem lacta, se actu existentia.at species cumactu sint,& factae,si rerum ortus initium habuerit,cognoscuntur.& si quot sint ignoremus. ue Tuntamen cognoscentur,quatenus per ipsarum naturam poterimus ut specialissimae sunt spe cies quandoquidem ipsarum numerum terminis perfiniri probauimus.

At cum ad generalissima ascendimus, multitudinem in unum congregare necesse est .sicae

enim s. quae multa in unam congregat naturam. γHoc in toto dicere uult Porphyrius quid astendentibus aspecialissimis ad generalissima, α quid a generalissimis ad specialissimas descendentibus accidat.' Multo etiam magis genus , ea uero quae particulatim , o insigillatim distinera sunt , iis enonuntur,utpote suae unum in plura emper dissolium speciei quidem communione complare homines unus t.In iis autem quae porticu sim GIuram sunt, us commuηis Fνres sunt gulare enim diuidit.Commane autem una aciens colligit species indiuidua singulatim tantumamus uero & species,& indiuidua comprehendit:Ab

inferiori quidem, uel ab indiuiduis ad generalissima conscendentibus multitudine res coangu stantur,potentia tamen augentur,species quoad multitudinem indiuiduis sunt pauciores. otentia tamen 6c accretione superabundant. eodem pacto speciebus genera.donec ad unum gene/ralissimum deuenerimus.Id quossi iure factum censetur.quoniam una tantum rerum omniti causa est,ia origo. propterea quae huic proximiora sunt,multitudine coarctantur.potentia uero Rusentur.Quae uem longinquiora,vumero augentur potentia diminuuntur.

Cum genusosperiem, iis horum viruns sit. Ogedus unum esse pecie s plures assignauerimus generis enimsectio semper in pluressi specie .genus perpetuo de specie,omnia sJuprariora de inferiori bus praedictantumathecies neque de proximo Ibigenere neq; de s perioribus dicitur. Quoniam oratio minime conuerti sumNecesse enim est,uel aequalia de aqualibus,st μωtus aptitudo de aequo.vel maiora de minoribus ut animal de hominerraedicari Jed minora de misioribus nequaquF.Nes enim animal hominem etiam ess ueluti hominem esse animal dixeris. porphyrius de quin his uocibus logic potius idest.quatenus ad logicam tractationem spectent sese tractaturum pollicitus suerat.Demonstrata itaq; generis,specieis natura, quomodo I in sermocinandi arte hocum cognitio utilis sit uult demonstrare. Ouoniam omnis Ino tri circa demonstrationem ueriatur. Umonstratio Quaedam ratiocinatio T. in

38쪽

Bris uero propositionum indigemus. Proposi tio ex duobus terminis constat .Quorum alter prs nωνι is dicatum Alter subiectum appellatur subiectum est de quo loquimur.Πsdicitum uero illud est . quod de subiecta dicitur. ut Socrates ambulat,subiicitur enim Socrates, quo est sermo. praedi ncatur autem ambula utpote de Socrate dictum.Si dixeris praeterea anima per se mouetur,sub licitur anima praedicatur,per se mouetur. Rursus si dicam homo animal est.homo sudiectu est, animal uero praedicatum di in quacuns propositione. Eodem quos modo uult de genere de monstrare.aliqua uidelicet de aliquibus praedicari nonnullast, subiici,Et ut cognoscamus quo/modo complicitas propositiones faciant,ex quibus fit ratiocinatio,circa qua logita tractatio uer satur.Genus inqui aliquod semper de specie praedicatur, ut animal de homine, dc de animalisubstantis,uerum species amplius de genere non praedicatur. quippe cum uerum nequaquam si si quispiam substantiam animal esse animatq; hominem esse dixerit. Hinc igitur genera semPrie speciebus praedicati manifestum est,species de generibus nunquam.Et ut generatim ditam, PraedIcata pluris esse,quam subiecta,ut animal homine,uel aequalia esse ut ridendi facultas mini Oportet.Quae uero aequalia sunt,mutuo praedicantur. Vt enim omnem hominem ridere, eodem modo omne quod rideat hominem dicemus. ET CNNI A sv PERIORA DE IN FE R I O R I B U S, ut substantia de corpore, corpus de animato.animarum de animaluanimes de ho

De quibus viis species, de eisdem clum species genus. π generis genus ad generalissimum

Us praedicari necesse est.Nam si Socratem hominem dicer hominemque animal, animal deinde substantiam ess verum est,eodem etiam modo Socratem animal dicere, Mubstantiam, Verum erit Cum enimsuperiora continuo de inferioribus praedicentur peries de indiuiduopraedicabi turgenus vero despecie eis indiuiduodenerali bimum o degeneredeneribusu es plura medio subalternas sint,o despeci des individuo praedicatur. Alterum utile lacultati Iogicae huiusmodi praeceptum tradit. si de quopiam species praedico

,de eodem speciei genus ad generalissimum usq; praedicabitur. ut de Socrate homo. de homine animal dicitur imal ita ιν de Socrate necnon animatum de animali igitur de de homine, de Socrateatem corpus de animato,igitur εἰ de homine,& de animali,& de Socrate. Substantia demum de corpore podicabitur,Hac igitur de musa substantia dc corpus de animato, animalis. atqi homine,& Socrate predicabitur.

Generalis um de omnibus,quae sub se suntleneribusn speciebus, ais individuis praedicatvmenus autem,suod ante speciali 'as collocatur,de omnibus o specialissimis dicitur. O in.

diuiduis.Sola species autem de indiuiduis tantum.Indiuiduum de Woparticulatim. h. Nam si supera semper de inseris praedicantur generalissimum de omnibus sub se cotentis νγ veteribus,speciebus,di indiuiduis,specieq; de ipsis sola indiuiduis pditati, luce clarius apparebit.

Indiuiduum,Socrati,υ hoc album,dicitur O bic procedens sopbroni filius nodosibio/DUrius Socratest.Huiu modi indiuidua dicunt,Quoniam unuseola ex proprietatibus costat,

Addens hoc,sbum,quod uniuersilem reddidit singulare. Quorum eadem aggregatio nunquam in alio fet. Quod uero Q UORUN, non autem quorum unaquaeque aggregatio, dixerit, hoc suit inrausa. Nam illud unaquaes in aliis inesse potest.omnia uero nulli simul contingunt. Socratis proprietates in nullo quopiam particulatim ex de entMominis vero communis in suam,esdem in pluribus ulto etiam magis infingulis hominibus,ructenus botessunt contingpt. Hominis proprietates singulis quiny hominibus contingere poterunt.Genera species at indiuidua quasdam habere prometates sciendum est.Generis tamen,& speciei in furibus exi nunt.indiuidui uero colles, illi soli insunt indiuiduo. Genetis proprietates ut diram ueluci animalis erun substantia animata sensus capax hae quidem pluribus, mini uidelicet, equo, ni 6c reliquis sitastatim animalibus contingunt.Homo cum species sit, has sortitur propris,

39쪽

3s HAMMON IV s

i rates animes.rationes mortala de mentis,scientiaest, capax,quae hominibus multis inerunt. Ad individuum ut Socratem,accedamus,cuius proprietates sunt,philosophus,caluus,symus, obesus Sophronisci filius, Atheniensis,& eiusmodi.Quarum unaqusque per seipsam aliis melle pol terit quoniam alii sunt,& calui de symi philosophis.& Athenienses de sorte inphronilai filii sed omnium aggregatio,philosophum scilicetesi caluum, mum.obesum,&in eodem fientempore Socrati soli nes alteri cuipiam concinget.

Ind 22m igitur asecie pecies 'agenere continetur.nam genus quoddam totum est. Indicicuum autem pars. peries vero G totum π pora. Species totum est,si ad indiuidua reseratur,qub uerd ad genus pars est. At par alterius.Tetum vero non alteriussed in aliis. In partibus enim totum est.

Quoniam totum εἰ pars ad aliud reseruntur. Eorum uem,quae ad aliquid reseruntur nomnui per rectum casum aliqua uero per obliquum proserutur,ut pater filii pater, per genitivit. Per dativum ut amicus amico amicus.si dixero uerberans ueIberatum uerberat,per accusari uufiet. Cum igitur id sic se habeat partem alterius S totum in aliis dixit, partem siquidem totius partem dicimus.& relationem per genitivum facim us. sed totum partis totum dicimus nequa quam . quoniam totum ex una parte non componitur. sed ex pluribus. uerum totum partibus totum dicimus 6c relatio per dativum fit.partibus enim totum est. Recte ita* totum , no alte rius,sed in aliis a Porphyrio ductum est.Id quis scire oportet,per genitivum multitudinis,non tamen singularem,hoc modo,dicere potuisse, totum partium totum est. sed Porphyrius com munem potius loquendi consuetudinem secutus,per dativum dicere maluit.

De genere igitur specie, ids generali --β,osperi lissim quaedam etiam genera esse os peries,nonnulla indiuidua. ei quot genus Ohccies dicantur modis,dictum est.

Inquit enim IEDAM GENERA ET SPECIES substerna uidelicet,quae generis pari ter,ac speciei subeunt ratione. ET QUOT GENUS, ET SPECIE s DICANTUR MODis. Genus tribus,ta vim duobus modis dici declarauit.

lferentia communiter U1 propriae maximes proprie dicatur. Communiter Fidpiam ab disserre dicitur,quonia quovis modo V riet ις quada vel adse, vel ad eliud di 1irriuit, Vid fuerit in causa cur cum disserentia specie prior sit, de specie prius disputatum lutari iam reddita ratio est.Nunc de disserentia dicturus,& supra memorata Aristotelis reaism'differentiae numerat significationes. Sed ut dicenda consequamur. ita dicemus Dibuarundam rerum inter te dissimilitudo,uarietasq, est.ipsa itaq; uarietas, uel separabi δlis est Se lacundum aliquod accidens, lae uidelicet ab illis,in quibus est, suapte nat ura sibi est comparatum ut separari queat. uel non separabilis sc ut disserunt inbiuq siqui si alium stare,

alium uero sedere contingat.ec si is,qui sta sedere,quiq; sedet,stare possit m hoc tamen mutuo disserunt. illa igitur disserentia separabilis appellatur quam Porphyrius COMMVNi TER uocat. Cum non alicui praecipue. sed communiter omnibus insit. dc ipsa quidem separabilis est, scsecundum accidens differentia. Sed si inseparabilis differentia fit, I per se inest hoc est substan iis subiectam complex,uel per accidens,nihil uidelicet perficiens ut omnis io sit. Illa enim inso arabilis est εἰ per acci&m,ut aduncum uel symum nisum,uel glaucos oculos habere. Aliquietenim inter se differunt ex eo quod alter symus est.alter uerb aduncus .allae uero per accidens sunt,quae subrectas substantias non conficiunt.potest enim Socrates symus non esse,de tame saperesse. inseparabiles quae a subiecto separati non possunt,a Porphyrao PROPRIAE dicuntur. alicui enim determinatum est symum esse Qus autem inseparabilis est,& minime per accidens,

substantiam complet,ut rationale,mortat nos enim a brutis quatenus rationales sumus,illi uero rationis expertia, differimus: quam quidem differentiam: MAXl ME. P ROPRιE uocauit. Disseientiarum ItMI.alia communiter autem,per accidens ic separabilis,Proprie uero, per accυdem 6 nequaquam separabilis,lua quo P,quae non separantur subiectam substantiam perscruunt,oc per se sunt, maxime Propriae sic dic Iur. Quoniam philosophus omnis citca ea uersa/rur, quae

40쪽

tur quaead perdiscendae philosophiae uiam quae& diuidendi δἰ desnsendi ratio est,cum o dolinitio etiam ac diuisio nunquam ab accidente sed ex substantiis suscipiatur,mersio igitur 1 disserentia maxime propria inter substantias numeratur, de hac sermonem facit. Prima itaq; aissorentiarum diuisio haec est.Quas rursus subdiuidat. Ex DippERENTιIs, aliae diuetium subiectum faciunt aliae uero aliud. mm uniter enim, proprieq; dicta differentia diuersum facit. Diuersum enim est sedere stare Sc symum esse aduncuq; maxime uero propriae aliud aliua quidem rationale θc aliud rationis expers. Diuersum quidem circa eorum,quae rei sunt immutationem uersatur.aliud uero omnino alterum facit. Rationale quidem animal aliud facit ab eo, qd ratione careat. sedens autem a stante non aliud,sed diuersum. similiter aduncus,& symus.Cum

initur tribus modis dictae sint differento communiter stilicet. umorie de maxime otoprie De ' mst tmaxime propriis Mapud psilosophos sermo. mmumter autem dc proprie ad senerum diui se μην 6 sonem nequaquam conducunt. Nullus enimuero dicit animal aliud sedet aliud iiat, quando, quidem omnia non assumimus,ne alia syma nec per seipsa adunca affirmamus esse. Quod si in generum diuisionibus inutiles sunt eo magis ad definitiones. illae igitur solum qua maxime

Propriae lunt,utilitatem adducut. MAXINE UE PROPRIE DICATUR, addens, DIC T v R, id nomen se posuisse significauit. Antiqui enim cum aliquo trito uocabulo uterentur, dicere consuerant INCITUR. at cum ipsi posuissent. Di CATUR UEL UOCE TVR. lΑ Platonesocrates alienatione quadam doert.IDes meta'se puero vir, o si qui Uaciens v l quiescens. Quatenus homines non disserunt.sed quatenus illa ambulat illa sedet. Sempers in iis dissimilitudinibus1pectatur,quaesunt, quomodo se quidpiam habeat proprie

alterum ab altero disserre dicitur,cum accidenti quod non separatur, alterum, ab altero discor/dat..ccidens minime separabile est uelati caesas oculorum color duncita t cicatrix ex uulnere obducta agis proprie alterum ab altero tunc disserre dicitur.Cum disserentia species cono iuuente dijerat . . Hoc loco disserentiae, quae secundum accidens sunt, intelliguntur Qvo Mo no fg M A asAn id est secundum accidens,quoniam accidens in quo modo se habe praedicatur. Ut homo ab equo differentia species constituente rationalis qualitate disscordat. Idest qualitate quae speciem persi it. Animal enim rationale mortaleq; suscipiens hominem mortale uero,& rationis expers equum reliquaq; animalia ratione tarentia constitum dissetentiae generibus appositae species efficiunt.e , de tausa differetiae specie essi circunt Umuerte igitur omnis disserentia alum adiuncta alterumacisura quae communiter, , pro praesunt,diuerjum. xime uero proprie aliud acrum . quae 1gitur aliud sacrum constitutrices specierum appellantur. quae uero diueroum impliciter diserentiae. Nam ubi rationalis Meren, ita animali aduenerit,aliud eniciet at haec mouendi diuer)um solum P quiescente Iucit. quorae hZe

aliud.Illa uero dicietium solum Iacitfecundam igitur illas disserentia quaeJaciunt ali ad υ uertim diuisisti in species fiant. π donitiones genere,huiusmodis disserentiis conwtiruntών Secundum uero illa quae diuerbumssolum faciunt.dumtaxat constituuntur diuerIabo mutuιio nes ipsus aliquo modosse habentis fiunt.

Aliam disserentiarum tradit diuisionem inquit enim DIFFERεNTIA RUM aliae faciun aliud.aliae uero diuinum.Quae aliud essciant,per,se quae diuersum,perinidem ac strata las dicuntur Separabilem illam,quae proprie, communiterP est,appello. Etenim ipsa pro ria cogitatione Maraci potest. Socratem autem absq; aduncitate, matum tamen,uentre gracilam Socratem tamen manentem cognoscere possumus.lsa uero quae maximὸ propria est amplius ab is separari non potest.nec intelligentia quidem.Nunquam enim hominem remoto rationali 'tognoscere ualebimus quoniam homo non esse omnes enim homines rarioales omnes i mor

SEARCH

MENU NAVIGATION