Gerardi van Swieten ... Commentaria in Hermanni Boerhaave Aphorismos de cognoscendis et curandis morbis. Tomus primus decimus

발행: 1745년

분량: 390페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

21쪽

has causas praedisponentes ad senochi putris productionem voluit Galenus ' , ut crediderit fieri non posse , us in frigida aetate . nee in frigido eorporis temperamento, sine ab initio ad erit, με nunc frigidum fuerit rictum, eontinua excitetur febris. Vii nec in gracilibus, vel qui raro suns eorporis habitu.

s. 73 a. Aec Homolonos, Epacinastica , seu Anabatica, vel

Paracmastica. Ttiplicem hanc febrium continuarum divisionem dedit Galenus P . Η

motonos dicitur, quae ab initio ad finem usque: aequalis permanet, quam Se Acmasticam vocavit. Epacmastica vero vocatur & Λnabatica , quando Pa latim increscit; ὁc contra Paracmastica, quae decrescit. Notandum tamen , omnem febrem continuam initium habere . unde pergit sensim aucta , donec ad sui incrementi pervenit ; unde Ω hoc sensu Homolonos dicta febris increscit. Verum uti optime monuit Galenus sq) , hoc nomine febris continua donatur , si gnaneat ea fibris magnitudo, quam in prima aceti ne fum-m- haluit. Si vero febris pergat increscere continuo, tunc Epa astica dicenda est 3 contra, ubi ex summo suo vigore decrescit sensim, tunc parae instica vocabitur . Simul etiam apparet, febrim talem , quae uno altero e die manet homotonos , postea declinante morbo in paracmasticam mutarit raro enim accidit, ut puto, febrim talem, absque declinatione manifesta impetus

sui, simo A semel desinere, nisi larga venae sectione febris quasi juguletur 3 uti antea dictum fuit. Unde etiam Galenus O , desariens casum juvenissenocho putri laborantis , notat, febrim primis duobus diebus eandem mani sim, licet sansuis ad animi deliquium usque eductus suisset ν tertia vero die, invenit febris impetum remisisse paululum ν atque tunc conclusit, morbum illum vocari debere synoctium putrem paracmasticam , quamUis primis diebus homotonos suisset e, cumque quarta die iterum decreverat sebris, i e simul eadem proportione urinae concoctio processerat, septimo die finiendam se-hrim conclusit, quod & lactum est. Febrim autem manere , crescere , vel decrescere novimus ex pulsus celaritate , calore , & symptomatibus mane tibus , auctis, Vel minutis.

I. 733. F, quibus prior salutaris e pessima secundat melior

I tertia. Facilis horum ratio patet 3 si enim sustinere potuit morbum illud , quod iamo de sanitate adhuc superstes manet, dum in summo incremento est, spes es , ulterius morbum tolerari posse, cum non amplius increscat, sed vel per- set idem , vel declinet sensim . ubi autem continuo increscit febris , luna augetur morbus , decrescit sanitas ι adeoque justus metus est , ne victa morbo natura succumbat . unde ex hac synochi putris distinctione etiam habetur

22쪽

cognitio, quid de morbi eventu iudicandum sit , reliqua autem , quae ad Progn n spectant, sequenti paragrapho enumerantur .

I. 734. Dulsus quo debilior, frequentior, inaequalior robore,

inordinatior tempore, intermittentior ictii; respiratio quo difficilior, frequentior, anhelosior, cum narium pinnis magis motis, quo magis dolens circa Vitalia, quo inordinatior; lassitudo quo vehementior, debilitas major, jactatio corporis frequentior, decubitus in dorsum, extehsis membris, frequentior; rationis, a Dfectuum , quo ullis perturbatior ; appetitus magis prostratus, di. gestio molestior, urina rubicundior, crassior, turbidior, cum sediis mento minori, vel di tenuior, magi sque aquosa, parcior, minus retinenda; motus quo magis tremuli, taAum refugientes, ludentes, carpentes; oculi, quo luetiaosores , lnvoluntariis lachrymis

humidiores, eo morbus hic 73o. pejor, lethalior.

Periculosas esse omnes synochos putres, nemo dubitat, Verum tamen non in omnibus aeque magnum discrimen adest. Morbi autem varia magnia ludo cognita determinabit periculi gradum ue haec autem cognoscitur ex majori minorive minionum laesione . uti enim ex Gauno in Comment riis q. 3 dictum fuit , euiusque morbi tanta magnitudo es , quantum a natu rati satu recedit a quantum vero recedat, is solus novit . qui naturalem habitum ad amussis renuerit. Haec suit sapientia Veterum Medicorum , ut colligerent in morbis apparentia phaenomena, ὀe compararent cum illis , quae in persei, simitate inveniuntur , sicque viderent, quantum haec inter te dita serrent et atque ex hac obseri ata diversitate concludebant de varia magnitudine morbi, ejusque salutari vel sunesto eventu. Sic in Prognosticis laciem,corporis habitum , decumbendi modum , mores , animi afictus &c. considerat αρρο- rares, Sc comparat cum illis , quae in morbo mutata apparent ἔ damnans illa, quae a consuetis sanitatis legibus abeunt, laudans illa , quae his respondent. Non enim ex intellectu causae morbi Prosnosin deduxerunt Veteres , sed tantum ex efiistibus fideli observatione cognitis . unde Hippocrater g neralem hanc regulam posuit, ex qua morbi magnitudo varia & diVersus exitus praesagiri postent. iuvantum in ulis , quaa per vesicam , amum . m per earnes excernuntur , vel k-bi alias a natura recedat eorpus f eonsiderandum es). Si parum, parvus morbus eritέs multum, magnus, si omnino multum id hujusmodi Dibale . Hanc normam secuturi Magnus Βρεrbaavias ex Veterum monumentis collegit, k ordine digessit, quae in vit ibus, an, malibus , Si naturalibus lanctionibus laesa apparent , ρtque eo peiorem M' lethaliorem morbum statuit, quo plures & graviores hae sunctionum laesi

nes fuerint. Singula iam haec accuratius expendenda erunt .

Pulsus, quo debilior &c. Bini illi distincti arteriarum motus , dum a

23쪽

sanguine cordis vi impulso arteria dilatatur, & paulo post elasticitate &vi

fibrarum muscularium contrahitur, licque sanguinem propellit, pulsus. no mine comprehenduntur . Adeoque pulsus nunciat conditionem definitam cordis, indolem, copiam, motum sanguinis, humoris nostri universalis , unde re liqui omnes ; tum M statum varium arteriae , vasis sere primarii omnium par tium corporis st). Patet ergo , pulsuum observationem in morbis summi usus esse . Ut tamen certi quid ex pulsa praesagiri possit, notandum est, Plurimas pulsuum mutationes occurrere , quae non adeo a morbo , quam ab egri aetate , sexu , temperie , habitu corporis, animi asse libus, anni te .npestate , arteriae ipsius singulari conditione pendent . unde optime Gatinus tu pulsuum mutationes distinxit in naturales, non naturales , A illas, qaae praeter naturam fiunt. Naturalem pulsus mutationem vocavit illam , qinea sexu , aetate temperie, corporis habitu, reoione , anni tempestate M umilia 3 Pendet: Iaz enim viris v. g. rarior Se vehementior pulsus, caeteris Paribus , esse solet, quam foeminis . pueris longe celerior quam adultis, in senili aetate autem tardior; in obesis longe debilior pulsus sentitur , quam in geaei libus . Non naturalem pulsus mutationem dixit, quae post exercitationes corin Poris , balnea , cibum largum &c. observatur sM . Praeternaturaletri autem Pulsus mutationem appellavit, quae a causis morbosis fit sy). Oetimum M mret, ut prius cognosceretur, qualis pulsus aegro naturalis fuerit, antinuam morbo corriperetur , unde optime celsus dixit svide Commentaria l. Q/- 7. in cum par scientia sit, utiliorem tamen Medicum esse amicum , quam Vir neum . Verum hoc semper fieri non potest , eum multi Medicos δεμε- ην , cum quibus sani nullum 5a .runt eommercium s . Adeoque nihil superest in tali casu , nisi ut Medicus ad generales pulsuum mutationes ratione Retatis, sexus , temprtiei &c. attendat. Praestat etiam in utraque manu

Lissim Oxyorare , cum saepe ob situm erolandiorem , vel diversam magnitu-inem arteriae , in una manu longe debilior pulsus percipiatur , quam in altera . Simulque conducet Gisi monitum , sde quo aὸ l. s i. mentio Va fuit ut nempo Medicus non protinus, ut Uenit, tangat aegri pulsum , sed prius hilari vultu assideat, & aestri metum , si quis est , probabili sermone leniat. Saepe enim aegri, de morbi periculo solliciti, a1 primum Medici aspectum turbantur , &mira tune a sola hae causa in pulsu mutatio percipitur, quae tamen paulo post cessare solet. Si ergo pulsus mutatio 1 morbo , ut causa unica , sam fuerit, tunc sequenera regulae locum habent. Quo debilior . Designat enim vires moventes sanguinem per Vasa imm nutas esse , vel liquidi movendi copiam deficere , siυe hoe fiat post validas eVacuationes praegressas, sive, in plurimis vasis obstructis dilatatis accum lato sere omni sanguine , pauculum per vasa adhuc libera fluat, quod non sus- fcit arteriis valide dilatandis . Cum autem materiae febrilis concoctio , se actio , M per criticas evacuationes de corpore expulsio, Vel per metastasim ad quaedam loca corporis depositio , requirant circulatorii humorum motus

24쪽

robur , patet satis pulsus debilitatem semper mali ominis esse . Contra vero uisus sortis tu,num semper lignum dat ἔ & si nimis validus fuerit in his febria iri, sanguinis missione aliisque remediis, L 6i O. enumeratis , poterit iacile ad debitum moderamen reduei, cum alia ex parte dissicillimum saepe sit collapsas vires vitales in morbis restaurare.

Frequentior , inaequalior &c. Eo enim maἶis a pulse sano recedit, qui naturaliter tardus & aequalis esse solet. In moribundis autem tales pulsus apparent , debiles & celerrimi nempe , ut illorum rythmi distingui nequeant, subinde uno alterove validiori pulsu intercurrente, dum cor, collecta in suntibus Uenosis M auriculis copia parum majori san8uinis, plus repletum validius adhuc contrahitur, atque hoc sacto intermittat iterum pulsus , vel celeria rimae 2 minimae tantum quasi undulationes in arteria Percipiuntur, donee iterum cor impletum validiorem pro momento pulsum lacit. Cum ergo haec denotent vitam in ipso sui sonte vacillare , patet satis , quam lanesium praesa gium tales pulsus doni in morbis. Notandum tamen , dum matςria morbi, per febrim ipsam subacta & cocta, που ctur per vasa , M ad criticas evacuationes vel metastases disponitur , mi,. ras saepe in Walsu perturbationes observari , quae tamen nihil tunc mali pra sapiunt; de qua re in Commentariis q. si . , ubi de crisi agebatur , dictum fuit. Verum ex coctionis signis praegressis , morbi stadio, Se crisiis suturae indiciis dis ingui possunt tales pulsuum mutationes ab illis, quae a morbi vehementia k malignitate ortum ducunt. Idem Mero in multis aliis sumpto matibus hac para'rapho recensitis obtinet , quod nempe quandoque salutarem crisim praeceilant, vel 2 comitentur , adeoque hoc semel monuis.

se sufficiet.

Rel piratio quo dissicilior, frequentior &c. Respirationis considerationem attentam in morbis magni fecit H Nnerates, atque inde longe plura praesagia deduxit, quam a pulsu . Si autem bene intelligatur, qualis respiratio fit in optima sanitate , patebit evidenter, quantus sit morbosae respirationis ab illa recessiis . optima enim respiratio fit, quando aEr sine ullo sonitu . absque interruptione , libere & satis lente ducitur , retinetur , educitur: atque talis respiratio designat, organa omnia respirationi servientia rite Valere, pulmones lacile explicari , sanguinem commode transmitti, adeoque aptum esse fluere per vasa omnia corporis la) . Patet hinc ratio , quare Hippocrates sb

dixerit e Spirandi vero facili atem existimare Nertor, quod valde maguam vim habeat adsalutem in emnibus merbis acutis , eravi eum f. bre sunt,

quadraginta diebias iudieantiar . Ubi vero illa spirandi facilitas abest , suspe- Ebim semper signum dat, cum necessariam pulmonis dilatationem, 2 liberum

sanguinis ex corde dextro per pulmonem transitimP, impedita esse denotet. Notandum interim , ex mala consormatione thoracis in gibbosis V. g. , tum

re abdominis in gravidis , pluribusque similibus causs ante morbum praeexissentibus , liberam thoracis dilatation re impediti posse ; quae ergo tunc nihil ad prognosin faciunt, nisi quatenus a levioribus malis, ad perversam talem conformationem accedentibus , respiratio mag s impediatur. Tom.IV. C Dim a Η. B rhaave inqItui. f. ymi. b In PIognosticis Charier. Tona. VIII.

25쪽

Dissedis autem respiratio dicitur , quae Ionῖe majori cum molimine fit ,

quam in corpore sano illitescente M virallante obtervatur; tunc enim adeo leniata 2 quieta est , ut vix ad ertatur. Notum enim est ex Phyliologicis, respurationem vitalem A sanatri fieri absque voluntatis imperio , nam & homina inscio R dormiente pergit , interim tamen ad hanc respirationem Uitalem accedere posse alias causas , Voluntatis imperio subditas , quae longe violentiori pectoris dilatationi in inspiratione , ejusdemque arctationi in exspiratione , serviunt. Plurimi enim musculi 2 fatis validi , quamvis simul M aliis usibus inserviant, ex voluntatis imperio tamen & respirationi operantur so , cumque illi Se majores Se Brtiores sint his, qui res rationem vitalem faciunt, possumus pro lubitu respirationem augere , minuere , imo 2 integre sistere . ubi ergo in febribus ob minus iacile dilatabilem pulmonem , vel difficili rem transitum sanguinis per pulmonalem arteriam molestissimus anxietatis sensus vide l. 63i.ὶ oritur , omni molimine respirationis has resistentias sup

rare nititur homo , atque omnium illorum musculorum actionem in auxilium

adhibet , tuncque dii fi liis respiratio dicitur , quae semper supponit pulmonis minus facilem dilatabilitatem in parte aεrea, vel sanguinis per arteriam pulmonalem transmittendi immeabilitatem , vel 2 maiorem celeritatem motus sanguinis per vasa pulmonis , vel plura ex his aut omnia simul . Novimus enim , ut omnis sanguis , corde dextro contentus , per pulmonem rapido motu transire possit in cor sinistrum , requiri pulmonis in parte aεrea dia latabilitatem , unde in metu alias Vias sanguini ex uno cordis caUo in alterum transeunti natura paravit, quae deinde in homine nato x respirante obliterantur et ubi ergo spasmodice contracto pulmone in asthmaticis ejus lacilis

dilatabilitas impeditur ; vel in morbis inflammatoriis pulmonis ianwis per ut

timas arteriae pulmonalis angustias transire nequit ; vel in animalibus caeteroquin sanis. valido corporis mota accelerata circulatione , major copia sanis

guinis intra idem tempus per pulmonem transire debet , tune majori molimine perficitur respiratio , omnibus illis musculis voluntariis agentibus , qui ad placidam & sanam respirationem non requiruntur. Apparet hinc ratio , quare πνενε προχειρ ν vocaverit Hippocrater Q dis sicilem respirationem , ac si strangularetur homo; tunc enim Nalidi pectoris motus observantur, sic ut singulis inspirationibus stragula , aegrorum talium cor Uribus incumbentia , attollantur 3 unde quasi manifestam respirationem vocavit, quia in sanis Se quiescentibus vix ullus pectoris motus apparet, dum respirant . Alibi vocavit 'μετέωρον se) , respirationem sublimem , quando collis superioribus valido nixu elevatiς totum pectus attolli videtur . ubique autem damnavit in morbis acutis diisse item rei pirationem , dicens ruuibuscunque in fibribus non iκtremittentibus spirandi di ultas si, er δε- Iirium , letbale f). Semper ergo eo peior St lethalior morbus erit, quo respiratici fuerit dissicilior ge frequentior ue dum miseri, aeque ac sani homines post validos cursus, anhelant, & omni molimine pulmonem dilatare nituntur.

26쪽

Αpparet tunc ille motus pinnarum nasi, ut nempe naribus diductis major c pia aεtis adhuc hauriri possit, sicque pulmo magis dilatari . Funessum hoc signum adest tunc imprimis, quando, fractis iam Viribus , nec erecto in lecto corpore sedere amplius possunt aegri, neque validis musculorum voluntari rum nixibus adiuvare Ualent suffocatam sere respirationem . Dum equi rapidissi no cursu exerciti anhelant, apparet evidentissime pinnarum nasi motus , & solito major narium diductio r unde M veterinarios equis nares discindere Iagitur t g ) , ut facilius aerem inspirare possint. Verum , cum dodor circa Uitalia viscera, Sc partes, quae illis adiacent. respirationem impedit , malum signum est , & in acuta pleuritide saepe seipsos suffocant aegri, dum ob doloris acerbitatem pectus dilatare nequeunt unde tunc , sanguine , a capite per venas redeunte , non potente se commode evacuare in cor dextrum plenum , Ob impeditum desectu respirationis liberum ter pulmones transitum , encephalon a distentis sanguine vasis comprimitur 3 inc hebetes k semi pili saepe aegri in pessima pleuritide iacent, vix amplius de dolore conquerentes , dum interim celerrima x dissicilis r. spiratio summum discrirrum notat. Hinc sorte innocrater monuit sh) frequentem respirationem dolorem significare , vel inflammationem in locis supra septum trans ursam. Optime tamen notavit Galexmι νὶ, respirationem laecli, si doleant aliae etiam partes , quae in respiratione debent moveri ; unde 3e heis pate , ventriculo , liene &c. instammatis & dolentibus, idem contingere monuit . Unde generalius in Coacis ) axioma habetur: Respiratio , quae frequeus er parva es , osammationem dolorem in Acis principalibus

signfcat. . . . in Uerum Se inordinata respiratio funesti ominis in . Talis autem vocatur , quando non eodem minio seragitur , sed nunc longe validior fit, mox iterum obscurior . Talis suit respiratio rara, magna per rem's. θ' rursus brmispiras βρ- πιο, in muliere phrenitica, quae vigesima prima die morbi

obiit, 2 cui ad finem usque respirationem magnam 2 raram fuisse Hippoerates dicit. Similem respirationem 3e in alio aegro qui vigesima quarta die phreniticus obiit, notavit. Unde & talem respirationem Glirium significare , aut 3E convulsionem , dixit i n). Λd respirationem inordinatam pertinet& illa, quando valida inspiratio est , exspiratio parva; 2 contr4 , si parvam inspirationem valida exseiratio sequatur so) , vel saltem quae ob magnum molimen , quod aegri adhibent, valida videtur , dum distentis buccis aεremessianti quales Mgros alibi emantes vocavit is . Hucintiam pertinet illa , quae duplieata intror oeatione , qώasi superinspirantibus a

vis fit L. Talis resti attonis species in plorantibus pueris adest sDi go MC a qua

27쪽

quandoque in aegris occurrit: sic in Philisco st) , qui sexto die periit, ad finem usque respirationem fuisse magnam & raram , Velut revocanti s d περ ἄκα- ιιλ ) notatur . Uidetur si nilem respirationis an aliam alibi xνεῖεια προσκοπτον vocasse f)ὴ quem locum Celsus in hoc modo Vertit istorum Daeibus in febre illiditur spiritus , insat bis nervorum distentio . Luctuosa autem 2 gemebaiula spiratio , quam pariter in morbis acutis clam vit Hippocrates su), huc etiam reserenda Uideturo Damnavit & frigidam respiratronem, tanquam lethalem 3 semidam autem,

quae aεrem exspiratum quasi incendit sui deI. 739d & siliginosam , etiam lethalem dixit, sed minus tamen , quam frigidam lx). In texta quidem habetur .υρισῶὸas: verum cum nullus huius verbi sensiis esset ita hoc loco, 2 sti-gidae respiratiocii opponatur , Uidetur legendum esse πυρω s. Frigida autem respiratio gangraenam jam io puli ne essu docet, adeoque certissime lethalis eservida vero, summum ardorem circa Uitalia viscera designat, adeoque summum quidem periculum notat non tamen adeo absolute mortem instantem ,

ac quidem frigida respiratio . Lassitudo quo Vehementior , debilitas maior . Spontaneas lassitudines morbos denunciare, dixit Hippocrates sy j, quae saepe observatae , dum inflammatoria sanguinis spissitudo nata ad morbos acutos disposit . ubierso ingens lassitudo adest, sanguinis i meabilitas jure metuitur , imprumis in morborum initiis: in fine enim exhausto per morbum corpore , ὁ imprimis post validas evacuationes , a mero desectu lassitudo 2 debilitas nascuntur . Videantur illa , quae in Capitulo de Dabilitato Febrili dicta

suerunt .

Ja statio corporis frequentior . Haec est illa δυσφορα in morbis, qua aegristum corporis ccintinuo mutant, ut molestissimae anxietatis levamen habeant; quae pessimum semper signum dat, cum contra iacile morbum ferre inter optuma signa habeatur . Uideantur , quae circa hanc rem habentur in Capitulo d. Axietate Febrili . . . cubitus in dorsum, extensis membris , frequentior. Bonum signum est

in morbis , . si sic decumbant aegri, uti solent sani is . Qualis autem san rum decuiatus sit, ibi describit , uti alia occasione in Commentariis β.ait.

memora i , ubi de naturali unione partibus Uulneratis concilianda agebatur. Optimum enim est , ut aegri in alterutrum latus decumbant, 'manibus , collo, cruribusque parum reductis , sic enim plurimi fani cubant. Quo autem magis a naturali sanorum dormientium situ recedit aegri decubitus , eo peius signum in morbis . ubi ergo resupinus in dorsum decumbit aeger , ta .rem stum habet, qualem cadaver pro ia gravitate sola acquirit , adeoque resolutionem virium ostendit . uti enim optime notavit Galenus sa), non

omnes musculi otiosi sunt in dormientibus , sed quidam agere pergunt, dum

28쪽

sanus homo dormiens alterutri lateri incumbite si enim cadaver humanum in tali situ poneret ar , ilico Vel in dorsum Vel in ventrem prolaberetur prout

huc illucve sua gravitate vergeret. Sic videmus moribundos resupinos jac re, u in ultimo mortis agone omnes extendere artus, ac si directo hoc omnium valoriim per artus distributorum situ humorum motus per illa adhuc juVare Uellent i adeoque patet, talem aegrorum decubitum notare , quod morbus in mortem tendat. Patet ergo ratio , quare Hippocrates si talem

decubitum damnasterit & pejorem adhue dixerit, si corporis trunco declia Ves aeῖri versus pedes delabantur , Vel manus, Colium , cruraque inaequalia ter di ria & nuda habuerint, ore hiante assiduo dormiant, vel supinis i centibus crura multum contram & disjuncta suerint, aut proni in ventrem cubaverint, nisi per sanitatem sic assise erint , Vel denique , dum morbus viaret , continuo erecti in lecto residere velint. Omnia enim haec quampluriamum a sanorum decumbentium habitu 2 situ distant. . Rationis, affectuum , quo usus perturbatior . Vel plebi notum est, mum signum esse , si aegri consuetix animi affectibus careant, vel omnino oppositiς almeiantur. Si enim de uxore , liberis, amicis, nulla amplisis aegris cura sit , sato jam perditos sisera menseben in dicunt omnes 3 2 Mntra .magnam spem sanationis concipiunt, si de his solliciti fuerint, quae amaverant sani. Patet hinc ratio , quare Hippocrater damn iverit ferox ab homine mo derato responsum at uti etiam , si aegri praeter consuetudinem aliquid fac rent , vel aliquid in animum inducerent prius non consuetum 3 vel contra a consuetis non afficerentur r uti alia occatione , dum de delirio febrili agebatur in Commentariis g. oa. dictum sese . Designat enim, per morbum mutari jam naturalem statum sensorii communis , a quo ratiocinium animique affectus pendent. Appetitus magis prostratus, digestio molestior . Primum indicatum in e ra generali sebrium, β. S98 memorata, erat, ut vitae ejusque viribusaeon suleretii r ; colastititque ex illis , quae ad I. s09. dicta suerunt, ad hanc indicationem requiri cibos & eotus fluidos , sae de digerendos , & putredini omni adversos uc. Verum optima etiam talia ingesta nihil proderunt, si non supersit tantum de viribus . ingesta mutantibus in naturam nostram, ut possintἰ haec assumta retineri, subigi, & distribui per corpus. Ubi ergo appetitus adeo prostratus est, ut quaevis etiam alimenta aegri ab reant , vel assumta ilico evomant, vel ala iisdem gravetur corpus, & anxietas magna oriatur 3 tunc nihil in is emolumenti haberi poterit, k quotidiomagis magisque idet rentur vires per morbum , adeoque non poterit aeger sufficere ail cinionem 2 crisim iasque . Simul etiam ex his symptomatibus novimus , viscera, quae alimenti assumendis, retinendis , digerendis &c. serviunt, per morbum in suis sanctionibus magnopere laesa esse ; adeoque appetitus deletio & digestio

molesta nocebunt tanquam signum k eausa. I.Urina rubicundior . Caloris interni signam dare urinae rubedio 6 3. 3 dictum fuit: verum prol tum suit. . 6 f., caloris augmentiam. in febribus

ortum debere violentiors partium fluidarum in se mutuo , in vasa ,' horum tin

29쪽

hi illas attritui ; adeoque , quo urina rubicundior merit, eo maior attritus ille praegressus suit, uti & calor . Omnia ergo illa mala , quae l. io . M689. enumerata fuerunt . praevidentur 3 Ω praecipue humorum degeneratio in acrimoniam putridam , 3e tenerrimorum vasorum destructio. Patet hinc ratio , quare inter signa suturi delirii Hippocrates so recensuerit urinas non suta sidentes , praerubras , cum suspensis . Crassior, turbidior, cum sedimento minori. Uti enim dictum fuit ad

. 73 ., talis urina quam maxi ne a conditionibus urinae otiae recedit, ademque magnam humorum malationem ner Ab im factam ostendit. Cum autem urina contineat aquam sanguinis , salem ejus jam acriorem k alcatino proximum , oleum sanguinis pariter jam acrius lactiim 2 putrefacto proximum . terramque tenuem , satis volatilem , vialde attritam 3 patet tunc crassi rem fieri urinam , dum his contentis saturatior est . Verum quo validior s bris fuerit, eo major attritus 2 dc generatio salium & oleorum sanguinis in majorem acrimoniam adsunt, adroque eo major copia talium , quae per urinam dcbent exire de corpore. Omnia autem haec , si urinae in sebribus p ris sta manent intime , rubicundam urinam iaciunt, diversa coloris intensiistate , pro varia imprimis olei sanguinis , acrioris iam rei diti , admistione . Si vero tanta sit contentorum urinae; copia , vel diluentis vehiculi in urina penuria , ut illa , quae in urina luta haerent, aequabiliter sustineri nequeant, turbatur urina & opaca redditur , citius vel serius pro Uaria contentorum copia 2 indole, Ω maiori minorive frigoris gradu , cui talis urina exponitur. videmus anim hyemali sub frigore sanorum urinam turi ari 2 crassam fieri, quae tamen , aucto tantum calore , iterum limpida & tenuis redditur . Idem etiam aestivis caloribus, per sudores distata sanguinis aqua , contingit, dum sic rubra ia acria urina redditur , quae quandoque satis cito turbida & opaca fit ἔ affusa vero aqua calida, redit pelluciditas vel etiam , si postea diluti e& calida urina addatur r unde saepe mirantur ignari, dum urinam , Vesp tiante somnum emissam , turbidam mane redditam vident, atque paulo oost iterum p llucidam , cum recens & calida urina illi admiscetur . Dum autem secedunt illa, quae soluta manere nequeunt in urina, si liquido, cui innatant , specifice graviora suerint , fundum petent citius Vel serius pro vario ponderis excLM i, ubi vero idem cum liquido continente pondus habent, vel maior cohaesio sit partium liquidi , quam ut ab his particulis excussis separari Dossint , tunc manebunt in eodem loco , neque subsidebunt parti cillae excussae , sed opaca turbida manebit urina forte per validum attritum sic divisa suerunt haec omnia in minimas moleculas , ut aucta superficie minuatur proporti malis gravitas 3 certe argentum vivum, Rii dum ponderosissimum, per ignem divisum in minima, per a tra volitat. Designat ergo talis urina va- Iuliam attritum particularum fluiturum ad se mutuo M ad vasa , solidarum partium corporis detritum , adeoque minimis A tenerrimis Masculis magnam vim inserri, humores corporis, per morbum plurimum degenerare a sanitatis Aegibus , sal: ue A Olca. acriorae reddi, A majori hinc copia perurianam inpelli . . simulque diluenti tenuissima parte humores destitui . . tin' de

30쪽

de apparet magnam discrimet, in febribus continuis putridis , quod talis ur,na indicat .

Patet hinc ratio, quare Galenas e in dixerit: χοδ si turbida m ira in se

qualis veterin 'rum s -ζυγέων apparat . erudis vocali1 .umstri us refriau quidem venas es. indici isit, non υεro quiescere circa ilios naιuratara ,sed valide concoquere . Laudat deinde celerem separationein crassi aliqvulo ν 2 ulii sub identia alba laevis Se aequalis est, tunc naturam crudos hirinores sapera. turam indicabit, sin minus, contrarium . Deinde addit universalem hanc regulam et rerum omnium turbidarum urinarum peneralis nota tibi fit separatio , vel cito, isi tarde facta, aut omnino nAlia . Prima optimum signum dat, secunda minus bona, tertia pessina .

Turbidae autem illae urinae vel eminguntur tales, vel redduntur pellucidae L paulo post turbantur , talesque permanent, quod saepius in his febribus contingit. Vocavit has urinas subjugales , quia in equio, Uaecis, M similibus animalibus talis urina naturaliter observatur ue atque s quenti modo descripsit in Philini axora , quam decimo quarto die a puerperio febris prehenderate Uuvieinis die morbi minxit urinam eensertim evi fam, erasam, albam, quale quid ex frivis Dbsidentibus fit, quando retursantur ἔ multo tempore rahcta non Dbsidebae. COAr si cratistes similis reae subjugalium. Talia inuebat, qualia elo Didi . Tales autem urinas ubique damnavit 3 non enim apparent nisi in se ibus , quae periculosis symptomatibus stipantur . Capitis dolores praesentes , veI mox adfuturos post in esurinas monuit alibi et . Et in Prognosteis ibi, postquam urinam fulvamia tenuem cruditatis lignum tesse dixerat, addit, magis lethales esse crassas urinas. Tunc autem imprimis pessima quaeque exsperunda sune , si per plures dies tales maneant, absque subndentia , si enim sublidere inceperint, meliora sperare licet. Sic in Pericle so primo die urinae coelosae aliae turbidae aderant , quae sedimentum non deponebant 3 secunda die crassae quidem erant sed magis subsidebant; tertia die jam concoctae malium sedimentum contin bant.& quarta die sudore calido copioso pertine iudicatus aeger a periculo morbo evasit. Tales ergo crassae urinae cruditatem magnam morbi des nant in febribus . Ω validum impetum , quo natura in morbi materiam agit unde nisi cito mutentur in maius , in acutissimis morbis certam perniciem sere demonstrant, in mitiori morbo longitudinem, & dissicilem critim. Vel A tenuior , magisque aquosa. Designat enim. talis utina , retineri in corpore illa , quae per has vias naturaliter .de corpore evacuantur 3 iam nempe M sales sanguinis acriora reddita, magis adhuc nocitura , quia in s bre acuta continua putrida omnia citiux in corruptelam versum. , quam in sanitate . Observatur & talis urina quandoque, dum sanguis inflammatoria densitate immeabilis redditus aquae , quantumvis copiolae ingestae , miscet an

SEARCH

MENU NAVIGATION