장음표시 사용
41쪽
, 39. I Uius symptomata primaria,Calor ad tamam sere urens,
II inaequalis diversis locis, ad vitalia ardentissimus, in
extremis saepe remissior, imo aliquando frigus , ipsum aerem exspiratum incendens; siccitas in cute tota , tiaribus, Ore, lingua;
Respiratio densa , anhelosa, cita; Lingua sicca , flam , nigra, e usta , aspera; sitis inexplebilis, stepe sibilo sublata ; fastidia cibi, nausea, vomitus; anxietas, inquiri udo, lassitudo silmma ; Τum. cula, vox clangosa ; delirium, phrenitis, Pervigilium , coma, coni
vulsio, diebus imparibus e cerbationes . . ii
Calor ad tactum sere urens Sec. Ab insigni ardore thesis haee nomen habete qualis autem amareat calor , tangenti tales' aegros Medico , in Commentariis q. 7 i. dicium fuit , mordax nempe A molestiis una cum siciscitate , non Vero numidus & Uaporosus, qualis in vigore febrium intermittentium , aliisque febribus mitioris indolis, apparet . unde dixit Ar Meus sη in febre ardenti esse ignem aridissimum M acerrimum , atque Min os omnia stigida attrectare, parietem , Uestem , pavimentum &c., ut m tissimum calorem leniant. Raro autem aequabiliter tantus calor per i tum corpus diffunditur , 2 non nisi in talium sebrium initio ι bonum enim signum est in morbi, , uti ad*. 698. dictum fuit eorpus aequabiliter calidum Se molle esse , in febre autem ardente omnia sere pessima signa apparere solent, unde circa vitalia viscera summus aestus , Sc circa extrema corporis calor remissor , vel k aliquando frigus , percipitur . Cum enim calor Abrilis a magno motu partium ex corde , ia magna resistentia vasorum Contra Cor oriatur , auctis illis resistentiis, dum per calorem liquidissima dissipa tur 9 reliqua massa siccatur vide 689. non poterit sanguis ad extrema corporis debita copia 2 impetu propelli, adeoque minuetur in his locis ca- Ioe , & dum immeabilis jam sere redditus sanguis per vasa & viscera cordi vicina tantum movetur , frigus in extremis aderit, pessimo semper omine . unde anternarum partium summum ardorem , una cum externarum frigore , inter symptomata oris ardentis recensuit Hipncrater ιγ. Cum autem , impedito sanguinis motu per plutima vasa corporis , tanto celerior trajectio fiat per vasa adhuc libera, & , quamdiu vita durat, sanguis per pulmonem ex corde dextro in sinistrum pelli debeat, rapidi mimo motu sanguis, liquidissima sua parte orbatus iamia densior, per pulmonaris arteriae angustias transibit , adeoque insens erit attritus , Ω calor summus in pulmone nascetur. Cum autem aεr citisti me calescat , hinc servido pulmone receptus , dum inspiratur , calidissimus apparebit, dum exspiratur , uti optime percipitur, si dorso manus ori & naribus aegrorum admoto excipiatur aεr inter exspirandum expulsus , qui tunc molesto calore offendit , ac si calido de fornace egrederetur. Hoc sensu dicitur ar exspiratus incendit imo Aretaeus h eaus.& sign. moria actu. Lib. II. cap. 4. pag. I 6.
42쪽
Dεωι ) non dubitavit dicere , quod febre ardente laborantes ignem exspi
Siccitas in cute tota , naribus , ore , lingua. Inter caloris febrilis es- sectus vide I. 689.) siccitas numerata fuit: cum ergo summus in febre aris dente aestus sit, patet & partes corPoris , quae naturaliter humidae sunr, exsiccari debere. Fit autem haec siccitas partim ob diissatam sanguinis partem tenui stimam M aquosam per calorem subrilem ε partim etiam , quia reliquus sanguis immeabilis dum haeret in vasis majoribus, illa distenduntur , Ω υicina minora comprimunt: unde in talibus aegris cutis sicca & aspera apparet , quia vasa sensuinea subculanea immeabili sanguine repleta comprimine tenerrima exhalantia, simul quo deficit tenuis in sensuine latexi esse jam in oculis , naribus , ore , lingua verum est . Hinc uti in Commentariis q. to
dictum fuit, dixit Hippo Mes, siccitate perire illos , qui ex febre ardente.
Respiratio densa , anheloia , cita . Tria in respirationa considerantur . inspiratio, exspiratio , & tempus med tum inter inspirationem & exspirati nem ι quod tempus quietem vocavit Galenus st), dum explicaret, qua nam proprie diceretur densa respiratio. Uti enim densas oleas aut vites planistari dicitur , quum minimum a se mutuo distant, & contra raras vocemus ,
si magnum inter illas spatium.relusium sit ψ sic etiam tali sensu densam respirationem intelligendam esse voluit. inum enim lao refotratio ex eontrariis motibus per quietes di inctu eo Misa sit , densam imam reddet Fressitas
fuistium , raram vero lonestud . Iensitas ergo, Vel raritas respirationis te
pus illud intermedium respicit , celeritas vero vel tarditas proprie ad inspitionem k exspirationem pertinet. Quemadmodum enim motui propria funo celeritas ct tarditas, ita dr quantitati quierum raritas ct densisar sm, --gna autem 2 parva respiratio variam dilatationem spirabilium organorum d monstrat. Respiratio ergo, quae densa & cita est , celeritatem inspirationis de exspirationis , A exibuum simul inter binos hos contrarios motus intereailum denotat. Anheloia vero difficultatem & molestiam , qua hi motus p raguntur , significat, de qua re videantur illa, quae ad β. δ . dicta sunt. Cum autem tantus circa vitalia ardor sit, & sanguis rapidissime per pulmonem moveatur , simulque summo aestu exassatus di ulter per pulmonaris arteriae angustias transeat patet ratio, quare miseri hi Hri tam cito A tanto cum molimine respirent, ut . mlis gratum refrigerium attructi aeris percipiant ;&. sandiuini per pulmonem viam expediant- l . Lingua sicca, flava, nigra , exusta, aspera . ' In homine sano lingua Momnes oris interni partes perpetuo madent ; Ubi autem febris ardentis immani aestu torretur corpus , omnia haec loca siccari incipiunt: unde Η'Derates inter illa phaenomena, quae in febre ardenti obserVantur , etiam linguae siccitatem & asperitatem numeravit sin) 'pluribus in locis. Minim rum enim vasculorum exhalantium extrema , in superfiete linguae posita, ex-
43쪽
laeca iam x arida moriuntur , vel & immeabilibus liquidis instina , Ω impetu vitalis liquidi a tergo urgentis protrusa , extra linguae superficiem emi nene . & sordes illas dictas in lingua constituunt, quae flavescunt, dein suis scae fiunt, imo Se nigrescunt saepe penitus , exsuccis & gangraenosis redditis horum Uasculorum Lxtremitatibus . ubi jam simul ingens siceitas adest, aspera x scabra lingua redditur , pessimo semper omine , quia inde noνimus, sophagi, ventriculi, & intestinorum supernetem similiter se habere di adeo que ddscillimum ingrestum fore liquidis aliam iis , cum M ab bentium ve- Iarum oscula exsiccata & cor Sata aditum denegent, dum interim summii, estus 2 sanguinis exassatio liquidi diluentis mabnam copiam requirant. Virudetur Se notasse Aretaeus sοὶ, quod linsua interiorum corporis conditionem designet, imprimis si obscurus textus 1ecundum ingeniosam celiberrimi Pettia tremendationem legatur in t tunc enim Aretaeus , postquam dixerat, in ardenti sebre linguam x as ram & siccam & nigram esse, addit r ἔοιναν ἰσω πάντα σημαίνει et haec enim stingua j omnia interna figui Dast. Unde simul apparet, sordes illas in lingua apparentes non debere originem suam fuliginosis itibus . ex ventriculo rursum ascendentibus & linguae accretis, uti olim docuerunt Medicorum scholae . Hunc errorem optime carpsit Heiamistiων γλ dicens : Non es e s linguae ariditas, erusataque ejus Iorder, infbribus .fctur, με iudieium exbalationis e 'somaeba s etiam potum non e
quente J orsum Matae r sed os a fictus laticis deturpati, vel uesate penu-rios. Primam autem sanationis spem in pessimis illis morbis inde colligisimus , si incipiat aliquid humidi in lingua apparere , tunc enim crustae illae,
ex emortuis vasorum extremis natae, Incipiunt humescere, tumere , elevari,& vi vitalium humorum appulsorum separari a partibus vivis & secedere; persecte ud in gangraenae separatione fit. Λccidit tunc saepe , ut lingua prius sicca & aspera quidem , neqne tamen nigrescens , Crustam elevet, quae inci-Piens teparari a suppositis linguae partibus, atrum colorem induit; sed sub hae usta, Se intee fili iras hinc inde apparentes , manifesta tunc apparet humiditas laeto ominεέ tuncque talis linguae nigritudo , quae sit ira iuι humida est , minime mala est , sed optimam spem tacit eodem modo, ac gangraena corruptae partes maxime nigrescunt, dum a vi is partibus incipiunt separari. Ex modo distis videtur fratere ratio, quare Hippocrates fri de febre ardente agens dixeriti eour liquae primo quidem tempore , qualis esse' eon eυit, verum valde Mea est roe dent vero tempore in ratur ,-axasperatur, evaseffcit, δν nitrosit . Si sane per initia haec eontingan/. celeriores judiem Ones fun/ , si posierias , tardiores . Successivas enim mutationes linguae sic describit, cumque ultimo crassistere & nigrescere linguam dixerit , atqueiade iudicationis suturae signum sumserit, neque siccam tunc esse addiderit, qualis primo tempore morbi erat; videtur admodum probabile , simul tunc humescere linsuam , ...im crassescit δε nigrescit: ubi enim aridae illae crustae humescere incipiunt 3e attolli, crassior lingua apparet non tantum , Uerum dc aegri saepe tunc queruntur , linguam quasi tessim incumbente lana 2 mole
44쪽
auctam apparere . Quamdiu enim magna illa ariditas in lingua manet, nulla iudicationis spes esse poterit. Confirmatur ulterius haec opinio ex illis, quae leguntur in coacis ), ubi similia sere habentur ac in loco modo citato, dein sequentiat Progres. autem temporis lingua measperatur, O livescit, in rumpitur et Dibale. Si vero valda nigreseat, in deeimo quarto die crisini
Horam significat. Perieuississima es nigra eum virore pallida . Ualde enim nigram crisim significare dieit, dum nemne humida simul est, uti ex modo dictis patet , nigram vero periculosissimain, si sicca simul sit . enim sic explicetur haec praenotio , bina contraria as
Sitis inexplebilis, saepe subito sublata. ubi de siti, tanquam symptoma te labrili, actum fuit vide q. 636. , constitit, siccitatem , liquorum meabilitatem , acrimoniam salsam , oleosam , biliosam , alcesinam, & putriada excrementa viarum primarum , sitis causas esse . Verum in febre ardente
magna siccitas adest, uti demonstratum fuit ue R dissipata parte tenuissi na si fuis immeabilis redditur. Praeterea per calorem adeo intentum svide g. 689δales & olea sanguinis acriora redduntur , M in putredinem vergunt e corrum pitur bilis, quae tunc ventriculum & vicina loca alluit, ὀc putrida excreme in in viis primis lacit. Patet ergo, omnes sitis causas in febre ardente concuserere , unde etiam calorem urentem cum siti intolerabili pro signis pathogn
micis sobris ardentis habuit Galenus, uti paragrapho praecedenti dictum fuit. Raro ergo invenitur febris ardens, quin simul intensa adsit sitis , nisi simul cerebri affecti signa adsuerint . unde dum Hippocrates st) in febribus ardentibus , quas de ribit, dixit, non adfuisset vehementem sitim , simul
addit, aegros ab initio comatosos suisse 3 2 in exacerbationibus, oblivionem, exsolutionem , Ω vocis desectum adfuisse r quae omnia docent, cerebri acti nes turbatas ac oppressas fuisse adeo , ut, licet sitis causae adessent, mens tamen sitim non perciperet. Dixit alibi cui Hinserares , quod illi, quos in febribus ardentibus plerumque leviter troritant tusses aridae , non admodum stieulosi sint: monuit autem Galanus in Commentariis suis ad hunc Λphoris mum, huius tussiculae irritatione irrigari magis loci, adeoque hanc causamesie, quare minus siticulosi sint aegri , quod admodum probabili videtur ubi vero per febris intensitatem , aut encephali vasis sanguine immeabili in- sarctis , turbantur cerebri lanctiones , sitis saepe stabito tollitur , quamvis. omnes sitis eausae in corpore maneant, imo 2 aubeantur saepe . Pessimum autem signiam talis sitis deletio merito habetur , uti constat ex illis, quae ad 3. 63 . dict. suerunt. Fauidia cibi , nausea , vomitus . Pessimaram febrium , Inter quas ardens sere primum locum occupat, commune attributum est , simul & semel ormessere corporis sunniones laedere t non mirum ergo si R depraventur illae, quae cibis recipiendis , retinendis , digerdidis δια inserviunt. Imprimis autem haec symptomata febri ardenti iunguntur, quia per calorem auctum adeo omnia in putredinem tendunt , ὀe omnium maxime bilis , uti docent in his
45쪽
morbis halitus oris foetidus, sapor lastidiosus , sitis inexplebilis, sin iis
sordes alvi fluxus olidissimus &c. Frequentissimam autem hanc in Abribu, nauseae & vomitus causam esse , patet ex illis, quae ad *,6 a. i. disti suerunt . Accedit, qnod cum tantus ardor in hoc morbo circa praecordia saeiam deprehendatur, hepari Ventriculus, vel alia vicina viscera inflammata saepe sint ue unde iterum eadem mala fieri poterunt, uti in Capituns δε - ι- fea vomi u d monstratum fuit. Prae reliquis autem fastidiunt tales aegri
carnes , ova, pisces Sc similia , quae sponte sua in putredinem vergunt , Ω solam sere aquam , Ω acida vel acescentia , expetunt. Aliquando tamen δε accidit , quia quaevis oblata respuant, pessimo omine; uti di pocrater is monuit accidisse in febribus illis continuis, quas nunquam intermittere dixit,
sed tertianae typum referre exacerbationibus alterno die accidentibus , quae ergo ardentes merito vocari poterunt, cum easdem violentissimas 2 maximi, eomitatas laboribus 'dixerit: notat autem, quod has febres maximum poris peruum signum eomitabatur, quod cibos omnes serique aversarextur, rasque maxime , quibus caetera quoque perniciossa exiferent.
Anxietas , inquietudo. Respiratio densa , cita, & anhelosa, quam in se-bre amente observari modo dictum fuit, notat dissicilem transitum sanguinis per arteriae pulmonalis fines , adeoque ὀc una aderit auxi etas, uti patet ex illis , quae ad g. dicta suerunt. Verum 2 simile malum circa hepar saepe in febre ardente nascitur, dum sanguis summo illo calore exassatus per Uenae portarum angustias transire nequit 3 adeoque altera anxietatis causa habetur . Praeterea in capitulo de Auxietate Febrili probatum fuit, hilem corruptam , circa praecordia collectam , pessimam quandoque anxietatem producere posse ; quod cum pariter in febre ardente obtineat, patet, quare anxietas 2 irrequieta illa corporis 4actatio , in hoc moe bo sere semper adsint; ut Hippoerates in Epidemicorum libris notavit pluribus in locis . Malum a tem signum in his morbis es' docuit, dicens: Tertianariae s τριααιο.A. fbros eum anxietate , maligno ' . . . . Lassitudo summa . Quando homines post nimios motus, M imprimis non
consuetos , toto corpordi dolent, ac si contus suissent, & simul prae nimia delatioatione languent, summa lassitudo adesse dicitur . ubi autem in febri bus Gili, molemae sensus adest, notat, rapidissimo motu humores agitari, vel etiam inflammatoria densitate immeabilem redditum sanguinem di Mees
ter per ultimas arteriarum angustias transire , uti in Commentariis q. dictum suit. Verum ex ante dictis patet, talia in febre ardente obtinere , unde Ω Hippomatos sa) summam lassitudinem inter febris ardentis.symptomata numeravit , quam ovεοκόπον vocavit , quando ad Essa usque corpus quin conquassatum doler. Ubi ergo talis molestae lassitudinis sensus in febre aria
dente est jam ab initio, & diu putat, novimus, inflammatoriam sanguinis spissitudinem adesse ; quae diu perseverans , 2 per morbum aucta quotidie , postea dissicillime resolci poterit: sed, si aegri ab his morbis evaserint, mutatio illius spissi in pus , ejusdemque metastasis ad varia corporis loca, ex
46쪽
L 39. FEBRIS ARDENS . . spectanda sunt. Ob hanc causam sorte dixit Hippocraιυ μ): Laglaudiue presbres laborantibus, ad articalor, ae maxime circa mollias, abscessιs oriuntur . Patebit autem postea *.7 I. in febribus ardentibus noci raro parotides nasci.
Tussicula. Illam ardentem febrim comitari statim vidimus , quando desiti in hoc morbo inexplebili Nebatur . Potest autem fieri talis tussicula , dum vasa sanguinea pulmonis, immeabili sanguine nimis distenta, tument,ia vesiculas aεreas pulmonis sic comprimunt, ut illarum superficies ad se mutuo atterantur, tunc enim irritans & sicca talis tussicula aderit, qualis in peripneumonia observatur. MotaVit autem Hippocrates H, quod Gris ardens in peripneumoniam transire anael, & quoa tunc pauci effugiant; ade que tussicula ab hac causa orta pessimum signum daret. Sola major siccitas Llmonum in parte aεrea tali tussiculae caus ' dare posset. Praeterea o vavit Ρdenhamus se in febribus continuis quandoque aegros per totum morbi decursum molesta tussi vexari ; crediditque illam fieri, dum , tumultuante in febribus sanguinis motu , per vasa exhalantia in aereum caUum putimonis , .vel etiam per diapaedesin , humores quidam tenues & dissiuentes exprimerentur , quae exquiuio sensu praeditam tracheae membranam irritarent continuo e satetur interim, quod non multum timuerit hoc symptoma. Tales videntur suisse illae tusses, quas Hippocrater M in febribus ardentibus se observasse testatur , dicens e Tusses quidem febrium erant eomiser , scribere autem non possum laesionem , via utilitatem , quae a tussa flebat. - Vox clangosa . Haec est illa , quam Hippoerates damnavit ι atque adeo lethale hoc signum habuit Hollarus uti in Comme retiis q. 6 . a. dictum sale , ut neminem serUatum se vidisse testetur, qui talem vocem edebat. Fit autem dum prae summa siccitate arefactis saucibus vox non transit per mollia 2 humida loca, ut in sanis fit . sed resonat , ac si per tubam metallicam siccam Se glabram expelleretur . Verbis non adeo bene describi potest , qualis illa vox sit, sed qui semel illam in aegris audiverit, postea iacillime distinguet.
Delirium , Phrenitis, perVigilium , coma, convulsio. Omnia enim haeeeerebri afficti signa sunt; Se patuit ex illis , quae in horum symptomatum febrilium historia dicta suerunt, 2 postea adhuc dicenda erunt, ubi de phr nitide agetur , in febre ardente tales causas existere ι Vel, licet non adsuerint in initio , per febrim ipsam k intensum calorem produci , unde omnia haec mala ortum ducere poterunt . Hinc etiam passi in Hippocratesiis Didemisis , & aliis pluribus locis , inter febris ardentis symptomata haec
Diebus imparibus exacerbationes . Exquisitam febrim ardentem omnia servare indicia exquisitae tertianae ex Galem dictum fuit ad g. 38. , Ω ta tum differre , quod nec cum rigore invadat, neque ad intermissionem persectam deveniat , atque haec suit ratio , quare sebris ardens non inter synochos sive continentes febres, Uerum inter continuas remittentes, numeretur. Febre
47쪽
iis FEBRIS ARDENS . l. 39. νέα
bres etiam teritinariae εριταιο-σει dictae , & hemitritaeae, quae pariter ad ae-dεntem febrem reseruntur, si malis illis symptomatibus , modo enumeratis .mpentur , omnes diebus imparibus exacerbationes habent . unde videtis semper aliquid de genio intermittentium febrium adesse in febre ardenti, atque ideo saepe , dum diutius protrahuntur tales sebres , postea in intermittentes mutantur , imo, uti antea dictum suis , febres intermittentes, epidemica grassaturae , dum aestivis mensibus mature prodeunt, saepe sub hae specie decurrunt. Patebit autem l. 7ψi., quandoque & in febre ardente paribus diebus exacerbationes contingere , Ω quidem pessimo signo , cum repetitis frequentius novis accessionibus magis debilitentur aegrorum vires t verum δε tunc tamen plerumque imparibus diebus adsunt exacerbationes, uti v. g. dum quotidiana intermittens , vel tertiana duplicata continuae sebri junguntur, vel tales febres productis paroxystas nunquam ad integram renussionem
I. 74o. labor nimius, iter longum, aestus selis, sitis
diu tolerata, usus calefacientium , sermentatorum ,
aromaticorum acrium , Veneria nimiae , delassatio immodica, maxime aestate dic.
Quum febris ardens, uti a. dicetur, pro causa proxima agnoscae cruorem orbatum parte blandiore & liquidibre , hinc inflammationem per unia versum corpus, & vires validiores, patet inter causas ejus numerari posse omnia , quae dimata tenuissima piate anpuinem inspissant, humoribus maj rem acrimoniam conciliant, ὀt stimulo suo motum augent. Λ talibus enim ardens febris in sanissimo eorpore excitari poterit 3 omnium maxime , epiademica constitntio his febribus producendis faveat. Patet hinc , quare labor nimius, 2 imprimis in non consuetis, ὀc longum iter consectum , ardentem febrim iaciant, δε imprimis valido sub solis aestu ; uti etiam diu t terata sitis e unde etiam febrim ardentem aessivo tempore plerumque ex longo
itinere δε diuturna siti fieri dixit Hippoerarer sD, 2 inter morbos aestivos
subres ardentes tecensuit L. Similes etiam , ac in textu memorantur , causas febris dentis Gaisuus thin posuit. Dum aestivis sub caloribus castra m vere saepe coguntur belli duces , δe imprimis si simul adsit aquae penuria. integri quandoque exercitus his febribus affiguntur , unde inter castrenses
morbos febris ardens merito numeratur . Inter humores autem corporis in
quilinos prae reliquis bilem, tanquam febrium ardentium causam , incusaverunt Veteres Medici. Λ bile commota febrim ardentem excitari. dixit pocrates si) t ω biliosos promptius hunc morbum prehendere monuit alibi Lotium quam biliosissimum. esse in febre ardenti dixit Aretaeus so. Bilem
48쪽
autem non acervatam in quibusvis corporis partibus , sed circa ventrics: ὀc imprimis ejus orificium , simasque iecoris partes rubi nempe Quinus bilia .rii Q pylorus , duodenum intestinum &c. ponuntur collemm , ardentem febrim incendere testatur Galenus s . Verum per labores nimios, - α ae, Vos, Se reliqua tu textu enumerata, bilem acriorem & semipatriam neri ni Vimus, adeoque patet ratio , quare febris ardens ab his caulis nescit . Sic obserVatur, post fervidissimas aestates praegressas autumnum hemitritaearum febrium feracissimum esse , omnibulaue talibus aegris bilem coruptain ingenti copia sursum vel deorsum prodire. Hve nte, sive per artem hoc factum tue- llit. Caeterum de causis hic enumeruis qcium fuit in Commentariis ubi
de omnibus his, tanquam febrium causis singularibui, dictum fuit .
S. 74 I. T Ecursus talis, tertio & quarto die saepe lethalis i. Q. L ptimum raro transit si persecta; solvitur saepe Memorrhagia , quae si tertio vel quarto die Parca, lethalis ; haec
Praenunciatur cervicis dolore, temporum gravitate, tenebricosa caligine, praecordiorum contentione sine doloris sensu, invitis lachrymis Melethali signo alio, rubore faciei, pruritu narium ioptima fit die decretorio; Elvitur & die decretorio, vomitu, alvo .stdore, urina, sputo crassis; accessio die pari pessima, si id ante diem sextum; urina nigra, pauca, tenuis huic lethalis ; lethale singuinis sputum; lethalis sanguinis militus; de lutitio laesa mala iextremorum refrigeratio pessima ; facies rubra α sudans mala ; p rotis non siil purans mitialis; alvus nimis fluxa Iethalis; cum tre, more abit in delirium , inde in mortem, transit in peripneumoniam saepe cum delirio; post ingentia alvi tormina quae oritur Pessima a silvitur critice cum rigore.
Cum omnis febris desinat in mortem , sanitatem , vel alium morbum t via de g. s9r.), operae pretium erit Videre , quid de vario exitu periculosissimis hujus febris obtervata Medica docuerint, & quaenam mutationes contigerint, dum in bonum vel malum exitum tenderet. Inde enim optima prognosis beri poterit , Ω simul hauriri indicatio curatoria , quae incusat, qua methodo k qitibus remediis lanestus exitus hujus morbi caveri possit, de contra proin moυeri illa naturae molimina, quae in sanitatem tendunt. Tettio δε quarto die saepe lethali , septimum raro transit, si persem. Cum tot & tam maligna sympto ta febrim ardentem comitentur, uti M. 739. Vi-pimiis, nemini mirum Videbitur, si brevi tempore Victa natura laccumbat Seis moriatur aeger: Maligvae enimfebres, em quae cum gravissimis fiunt signis, quarιo die volprius intersistunt U . Himum autem gravissimorum mora Tom. V. . F ruin
49쪽
rum insultum hoc termino lisitavit Hippocrater, secundum vero ad septimum diem usque produci monuit, atque intra hoc spatium exquisitam febrim ardentem limitavit Glitiuus . Uti enim antea ad ἔ. 738. di hum fuit, exquisitae tertianae cumparavit febrim ardentem, atque hoc solo disserte dixit, quod nec cum rigore invadat , neque ad integram remissionem perveniat. unde, uti tertiana exquisita septem periodis finitur , ita exquisitam febrim ardentem intra primam septimanam necessario judicari dixit so). Velocem au tem acutissi ni morbi decursum , Ω mnestum exitum , ex symptomatum num ro M vehementia colligimus. Gum enim morbus peracutus ef,fatim mire mos bobet labores ρ) , atque inde morbos, qui celeriter in salutem vel in t ritum tendunt, distinxit Hippocrates sq), dicens: Qui vero brevissimo rempor judicabuntur . facitius praenoscuntur. maxime numque ab initio inter se dise de f. stes enim superfuturi sunt, facile spirant . auore verrant , noctu dor miant , σ' alia Iecurissima babent Misa. Qui vero pereunt, Z Velle spiranti delirant, vigilant. caraeraque habent signa ρεgima. Ubi ergo ab initio febris
ardentis O nnia symptomata υehementia admodum sunt , k continuo augen tur , mortem bre i suturam praeVidemus . Verum cum exquisita febris ardens una cum continua febre, Vel quotidiana continua remittente , juncta habeat tertianam , quae terito quoque die exacerbationem novam excitat, κquidem in initio talis morbi semper praecedente Uehementiorem , Patet, ter tia die , fractis iam morbi velocitate & symptomatum numero & vehementia Virib ἰS , metum esse , ne novo ingruente paroxysmo exstinguatur aeῖer. Im
Galenus re notat. saepe & ipsam mortis horam a Medico praedici posse , si
sedulo attenderit ad exacerbationum tempus in his morbis , simulque disti Terit . an in talium exacerbationum initio , vigore , vel Sc decremento se pe sus hamerit aeger . Quandoque enim in pessimis his morbis, uti optime m net , in Oxacerbationum initiis extrema sic stigescunt, ut vix ad calorem roduci possint; pulsus exiguus est , aut & nullus sere &c. aliis in Vigore deliarium , coma , anxietas Uumma , aestus intolerabilis &c. quibusdam vero indeclinatione animi deliquia , sudores frigidi inaequales , pulsus obscuri exigui &c. adsunt. Prout jam maxime maligna symptomata in hoc illo e exacerbationis stadio observantur , ita probabile est , aegrum sequenti exacerbatione moriturum esse eodem tempore.
Verum 2 quartus dies saepe lethalis est , imprimis si in vehementissima se-bre ardente exacerbationes diebus paribus factae fuerint ι tunc enim talis exacerbatio non in diem tertium sed in quartum incidit. stegae diebus paribur exacerbantur . ea paribus judieantur et quorum vero aceesiones diebus impa ribus fiunt . diebus imparibus iudicantur. Circuituum autem diebus patri ses judicantium primus es decretorius quairtus, sextus , inqur. , circuituum vero imparibas diebaer judieantium primus es tertius, quint s ,
septimur erc. sf) . Unde M notavit st) in pessima febrium ardentium specie,
Aphor. V. Sect. I. Charier. Tom. IX. Pag. I . q) In Prognostic. Chareer. Tom. VII .pag. 667. r De Diebus decret. Lib. I. cap. I o. Charier. Tom. VIII. pag.
50쪽
quarto die labores maximos fuisse , sudores subfrigidos, eXtrema non ree luisse , sed livida ὀe subfrigida mansisse , sitimqtie deletam suiffer patet ergo in ipso jam mortis quasi agone haesisse miseros, & si hunc paroxysmum adhue superarent, sequenti peridia monet, nempe sexto die. Λlterum dilcrimen quaeiatae diei inde pendet, quod saepe exacer tiones , quae imparibus diebus fiunt, anticipem solitum tempus hinc dum prima die cum exacerbatione morbus incipit, secunda die parum lavari videtur aeger , sed ipso initio diei tertiae , vel se in fine secundae diei, nova exacertatio sequitur , atque tunc tertia ex certatio citius ingruens in diem quartum incidit, A saepe aegri in initio talis exacerbationis pereunt. unde alibi Hippocrates dixit de febribus conti ianuis tertio die exacerbatis r si quartus dies tertio quidquam in his ipsis siniis habuerit , in perieuin versatur aeger.
ubi ergo vera & exquisita febris ardens est , intolerabili aestu , sitique inexplebili , reliquisque pessimis symptomatibus stipata , raro septimum diem transiti ubi Vero leniora sunt omnia. similis tamen indolis ses is est. continua nempe remittens , solet saepe adhuc ardens vocari di, k quam Uis peric Iosa talis febris sit, tamen non tam cito corpus destruit, sed in maiorem diuis turnitatem excurrit, antequam in mortem , alium morbum , vel sanitatem
transeat. Sic febrim ardentem descripsi Hippocrater sx), de qua dixit, quod iudicaretur brevissime nono vel decimo die , longissime vero decimoquarto. Mitioris longe indolis febrem , quam tamen & ardentem vocat, septendecim dierum spatio judicari dixit alibi syὶ . In Cpaeis Praenationibus ab habetur:
Febres ardentes quatuorseeim dies diiudicant, aut allevantes , aut perimenses. Tamen in textu non κώ is simpliciter, verum καυσωδιει has febres diaxit ; quod etiam in pluribus locis occnrrit, ubi mitiores tales febres destria huntur. In aliis tamen locis his vocabulis promiscue usus suit Hippocrates . Sic enim, ubi rarum illum casum narrat aegri , qui centesimo die ex febre a dente iudicatas est, dicit πυριτοι ελαβεν ηαεανωδης, in fine vero historiae moriabi habet s quentia: ιν ε κατοτε τελεως εκηθη ηαυσο'r ex quo evidenter apparet , quos eundem morbum , quamvis adeo diuturnum, xαύσον &πυρετον Vocaverit sa). In altero Vero aesro ib), qui ex simili febre cent
sima & vigesima die perierat, quamvis ex historia morbi pateat, in tam longo decursu saepius per aliquot dies absque febre suisse aeἶrum , 2 denuo reci*vam passum fuisse tamen in fine historiae huius , ubi maligna symptomata
enumerantur , quae toto morbi decursu adsuerant, addit καύσοι,
quod continenter ardente laborasset febri. Videtur autem in similibus casibus illud nomen retinuisse , quod morbo in principio dederat, licet postea morbus degenerasset . Notandum enim quam maxime est , quia saepe primis pessimarum talium febrium diebus sic mutentur omnia , ut miris modis a sanitatis conditionibus recedant di, unde , licet morbi impetus postea remiserit, nondum sequitur sanitas , sed saepe alius morbus , A difficilimus quia ' - F a dem;