장음표시 사용
171쪽
tig TRACTAT Us DE MORE Is MULIERUM. cis, sarta- parillae , quae in pertractatione horum morborum semper nocent. U. Nihilo tamen minus si aegrae Iue venerea, hortato , aut struinis laboraverint , frictiones mercuriaIes pro lue cellica , & remedia antiscorbutica , vel antistrumosa nece uario adhiberi debebunt , sed post diuturniorem praephrationem per plura balnea, per decoctiones refrigerantes, de per leviores frictiones, dulcificantia etiam idonea tunc temporis sumendor post similem itaque apparatum remedia antiscoruutica , at antii rumosa, mitiora tamen , adhiberi poterunt , eorum actionem molerando .
VI. Post generi cas hujusmodi anima iveisiones , quae excludunt obviam horum morborum pertractandorum methodum , perniciosam tamen plerunque , credimus, suffragio etiam sapientissimorum medicorum suffulti, mulieres glam dulis , aut scirrho mammarum laborantes , sequenti ratione esse curandas . I. ZEgrotantibus exactum regimen erit praescribendum , luscula tantum peris mittendo, cibos salitos, aromati Ratos, minutalcula , dulciaria, vinum, Iiquo. res ardentes, atque coitiam interdicendo, simulque vigilias, nimiumque exeracilium prohibendo; hortari aegras pariter debemus , ut sinum calidum , t elumque servent contra externas injurias, neve ipsum tangant , vel tangi sinant, nisi grave opus re tiarat
a. venae sectio ipsis singulis inensibus erit instituenda , vel saltem alternis
mensibus, pro unaquaque vice quin itie , aut sex uncias sanguinis extrahendo. Hoc inter palliativa remedia efficacissimum experti sumus . s. Primas vias alternis diebus ipsis expiare oportet ope mannae. thei , aut salis de auia uir si haec purgatio debilis appareat pro aen citantiu in temperamento, infusus folliculo tum adhiberi poterit cum simplici sale de duasit. q. Hyeine currente, quotidie mane exhiberi Poterit decoctio pulti, aut vituli, in qua ebullierint per hor:e quadrantem folia cichorei, borraginis , dc nasturtii aquatici ad manipulum. Haec decoctio per vices, quindecim , aut viginti dies pro singula vice, propinari poterit. verum ante decoctionem b Ius ex septem granis gumini ammoniaci , totidemque extracti elixiris propri tatis paracelsi conflaturum usuuenit. S. Vere autem, serum lactis cum coagulo paratum sumi solet , ut facilius Iat in posterum hauriatur e postea vero Iactis usus erit ineundus , si stomachus ad ipsum tolerandum satis paratus videatur. Lac asininum ceteris me Iius veristit I ejusdem unciae octo cum una aquae secundae calcis propinari solent et se
hoc experimentum utiliter evalat . vespere etiam ante decubitum tantundem
exhiberi poterit, decimo quinto quoque die intestina expiando ab impuritatubus , quae ob laetis usum supere isent. 6. Astivo vero tempore, balnea , aut semibalnea tepentia proficua observantur, modo per plures vices , & pro singula vice plures dies continuentur. Cum prosectu simu I uiuuenient aquae minerales , parum ferrugineae , pamrumque salitae , sed leviores , de diu reticae . quales sunt illae de F,rges, de
veteres di PMdi . T. Tandem cauterium proponi poterit, alteri brachiorum applicitum , ut latex, qui in sinum influit, per hanc viam eliminetur. Sed cum minime cremdam , humorem per cauterium erumpentem , aliquam cum glandularum generatione rati inem habere, remedium itaque Parvi faciam, praesertim cum nunquam prodesse expertus sim; sed cum hujusmoSi auxilium nisi utile, saltem innocuum evadat ; idcirco , modo quis ipsum proponat, facile permitti poterita
Huiusmodi remedia in mitioribus glandulis, scirrhisque haud inutilia evadunt a
172쪽
LIRER I v. CAPUT V l. dunt, modo aegrotans bonae indolis sit, citoque Medicos advocaverit i sed neutiquam plerunque juvant in tumoribus glandularum, malignis , exquisitisque seirthis, praesertim si adhibeantur post inutilia, aut nocua tentamina, quando morbus iam progressus fuerit; in his casibus plerunque glandula , vel scirrhus per gradus in earcinoma mutatur, dc tunc nisi abrasio locum habet, anteqnam morbus integram mammam deturpet; amputationi tamen praemitti oportet venae sectionem, & purgationem, tum, si opus requirat, serum , aut decoctum herbarum erit opportunissimum. Pro h uJusmodi amputatione plerunque usu venit culter recurvus, sive novacula ex manubrii parte linteo obducta. Postfectionem tactu perquiritur ulceris fundus , ne ulla glandula supersit adhuc amputanda; postea compactis spleniis ulcus impletur de reliquum apparatus sinperimponitur, manum per aliquod tempus apponendo, ne sanguis erumpat.PIerunque post amputationem vena inciditur ; sequenti die emolliuntur splenia, quae fortiter adhaerent, di tertia die tantum apparatus renovatur, qui saepe adhuc cohaeret; tunc leviter pulvillis recenti digerenti , Iuleo ovorum edulaorato , imbutis ulcus cooperitur , in hac methodo cumstando, donec is Iuratio perficiatur. Tunc balsamum Arcei Iocum habet , cui additur bals mum viride ad luxuriantes carnes subigendas; imminente vero cicatrice , parsa flecta puIvere terebinthinae coctae tantum inspergitur, rasisque spleniis obtegitur . Abrasio scirrhi carcinomatosi , ubi integram mammam amputari oportet , majorem apparatum postulat , majus Periculum consumstum habet, & plerun- ave malevertit. Eam descripsimus in Tra flatu tumorum, loco nuper citato,&sequenti capite indicabimus , quando, & quomodo institui debeat.
Sat erit hic animadvertere, raro ab extirpatione glandulae carcinomatosaea Iteram resurgere . quamvis frequenter ab amputatione cancri novus cancer saepe reproducatur, quod a duabus causis procedit. Altera est , quod cancer , qui maximam mammae partem occupabat , vicinas partes omnes ita perverterit, ut, etiam amputato cancro , propinquae partes
ad aegritudinem dispositae facile recrudescant, quod non evenerit in glandulis
simplicibus, quae propinquas partes nulla ratione deturpaverint . altera est , quando in cancro exulcerato praesertim , cum diu ante amputationem cumstemur , ab ipso in sanguinem acer liquor desertur , qui iterum ei rea fines amputati cancri, vel alias corporis partes deponitur, ubi cancrum reproducit. Hic tamen neutiquam a simplici glandula timendum erit, quae ne
DEcreveram minime hic de cancro disserturum esse , cum de ipso fusius
Iocutus sim in tractatae de tumorabat l. q. e. a. praesertim quum mammarum cancrum sim perscrutatus, qui magis obvius est, sed animadverti hunc librum de morbis mammarum neutiquam compIetum fieri , si hoc cancri caput deficeret. Idcirco rem sum aggressus, sed de ista summatim loquar prineipua enata afferendo, & estentialia , observationes insuper addendo nuperrimas i pro ampliori s henomenorum explicatione lectorem ad tumorum pertractationem mittendo. s. I.
173쪽
iso TRACTAT Us DE MORBIs MULIERUM. s. I.
De cavero mammarum magii obvio.
OMnis cancer scirrhus est dolens factus, & formae mutationi, citra manifestam causam, obnoxius . En character essentialis . Cancer mammarum , de quo hic agitur, duplici modo producitur , interdum a glandula sinus originem trahit, quae paullatim carcinoma tota sit , ut supra monuimus, & in verum cancrum mutatur , qui tantum portionem mam
Quandoque vero scirrhus integrum corpus mammarum deturpat , ut descripsimus e. I. hujus ob. paullatim dolens fit, & tandem in cancrum converti. tur , qui totam mammam amplectitur. Uterque cancrorum in duplici statu consideratur. r. Quando nobis se offert per duritiem scirrholam , dolorem , lancinati nem, figurae mutationem sine cutis labe, & tunc canere erevitvs appellatur. E. Quando omnia haec symptomata subsistendo, imo increscendo involucrum mammarum tendineum , & cutis ipsa disrumpitur , ac corpus mammarum patens evadit. In hoc casu cancer apertus, sive exulceratus nuncupatur . In tractatu de tumoribus reliquae cancri differentiae perpendi possunt. Cavse.
inmissati produci, quod lac in his partibus premitur, densatur, & ad minus
volumen redigitur, ex quo durities, de renitentia scirrhorum procedunt. E. Dum lac huiusnodi coinpressum omni destituitur actione, hirrhus hinc natus propriam formam, & volumen servat , indolens perstat, uno verbo rem veta scirrnosus evadit. 3. Si Iac in scirrho contentum, ut frequenter evenit, rarescat , tunc sci rhus natu tam mutabit ob lactis expansionem citra causam manifestam, inaequam liter augebitur, varias formas suscipiet pro expansionis in variis partibus ii aequalitate, dolens fiet, quia Iactis expansio, & voluminis incrementum nervos Iacessent, lancinationibus fiet obnoxius ob subitam dilatationem alicujus sciri hi portionis, ut filamenta nonnulla nervorum subitam , vividamque diis stractionem patiantur, uno verbo, revera scirrhus carcinomatis natu tam suis
met , sive melius eancer occultus evadet.
i. Ideoque omnia symptomata Cancri occulii , persistunt, & increscunt. E. Potissimum cancri incrementum in parte antica tumoris sit , cutim versus, ubi laesis expansio minorem resistentiam patitur, & ex hac parte anguli potissimum prominent materiae in volu rum mammarum perfodientis ergo. 3. Tandem involucrum , atque Cutis mammarum post maximam distensionem exiguo foramine disrumpitur , quod statim expanditur , de corpus cancri OD seit , quod ob inaequalem, sed persistentem partium expansionem sponte scinditur et & tunc cancer apertui, sive exulceratus appellatur.
cationem postulant et ait:rum qua ratione dici possit lac reapse rarefieri in glan
174쪽
LIEER I v. C A P U T VII. istglandulis scirrhoss , dum in cancrum convertuntur I alterum quid hanc rareis factionem in lacte excitet. Satisfecimus duplici quaestioni jam in Tractatu de ramoribus i. q. e. I. in hoc autem de morbis Mulierum l. a. e. T. quare de his hic pauca .
Quoad priorem quaestionem solvendam similis expansionis exempla habentur in gypso aqua subacto, in I imatura chalybis, urina, de allio trito commixta: in plerisque vero metallis , sed potissimum in lacrymis Batavis , seu meliua Bononiensibus ampullis , quae conficiuntur , vitri fusi guttulas projiciendo in aqua frigenti , in quibus densatis improviso externis partibus per axem guttvlae , aer compingitur , di coacervatur ica intra minus compactas interiores vitti portiones, ut semel disrupta cauda, quo magis coercitus erat, maiori imis tu , pristinam raritatem recuperando, explodatur . Idem dici oportet de ampullis Bononiensibus , quae pari ratione conficiuntur , de similia praebent phen menae nihil enim mirum , quod nos hanc rarescentiam in Iacte scirrhi mammarum supponamus , sed ipsam neutiquam supponi necessum est e clare enim patet ob rapidum scirrhi incrementum in cancrum desinentis . Pro secunda quaeisitione vero duplici loco diximus, unicam causam, quae rarescentiam in Iacte movet, calorem esse, cui hae glandulae sunt obnoxiae, a quo expansum lac conis tentum, propria solvit vincula, forisque erumpit. Cognoscuntur vero cauta , quae his glandulis calorem praeternaturalem conciliare possunt . Sub tribus capitibus referri possunt, circa quod animadvertendum est, hasce causas in serius en unctandas, eas ipsas esse, quas omnes Medici pro veris conversionis scirrhi in cancrum recognoscunt, Prior est augmentum caloris naturalis sanguinis in toto corpore a febri , diaeta acri, salsa, calefacienti, tum a nimiis solventibus , perperam adhibitis, pervigilio, animi pathematibus, demum liquorum ardentium aut copheae abusu. Seeunda est augmentum caloris sanguinis in scirrho ob aliquam specialem causam, ut inflammatio ictum mammae subsequens, rudis , aut frequens conis trectatio tumo iis scirrhosii, applicatio topicorum calefacientium, solventium , resolventium, quibus in his casibus continuo abutuntur. Tertia tandem est augmentum affluxus sanguinis in mammam ob generalem
plet horam, febrim, aut tumoris contrectationem. Non reticebo duas observationes, quae magnopere confirmant ea , qua de rarescentia materiae scirrhois , ut Carcinomatis causa , nuper attulimus.
r. Certum enim est , quod scirrhus, quo magis durus , renitens , indoIens fuerit , & a compactiori materia conflatus, vel , ut melius dicam , perfectus magis, exquisitusque fuerit, & cancer hinc natus mutationibus rapidis, vehementibus , & lancinantibus magis fiet obnoxius , malignusque evaserit. Hoc nisi
ab eo procedit, quod materia scirrhosa valde pressa, majori vi etiam, semel
2. Conria vero certum est, scirrhum minus durum , minusque indoIentem a minus compacta materia produci, minusque exquisitum esse et quare ab ipso derivatus cancer raro, segniterque formam mutat, minus dolens , aut Ianciis nans fit , uno verbo mitiorem indolem praeseseri, benigniorque perstat ; quare ex contrariis concludi oportet , materiam scirrhosam minus compactam deis
bilius , segniusque rarefieri.
Altera observatio ea est , quod inter cancros variarum partium nullus est, qui magis formam, & figuram mutet, cujus margines ultro advertantur, qui vividiores cruciatus pariat, quam mammarum cancer. Cum lactis acrimoniae
Urue de Morbis Mulierum . P. II. L id tris
175쪽
rga TRAeTAT Us DE MORE Is MULIERUM. id tribui nescirem, qui dulcior est sanguinis humor, ideoque a maxima IMctis expansione ob praecedentem densitatem phenomenum deducendum videtur , ut cancri in hac parte nati prae reliquis aliarum partium saeviores observentur.
mpromata Ne crambem recoquam, praecipua tantum cancri mammarum phenomena
summatim reseram; qui fusius vero erudiri concupiunt, citata pervolvant Iora. 1. Modo cancer apertus sit, ejusdem margines extrinsecus flectuntur ; id evenit quia margines hususmodi dilatantur, atque extenduntur , dum ad illos pertinens cutis nihil extenditur , quare cogit limbos soris prominere r e go simili ratione momm . eae fructus excluduntur a minimo inflicto vulnere , quia interna fructus hujusmodi substantia expanditur, nihilque ejusdem
a. Ex fundo Iaterum cancri aperti multae carnes fungosae consurgunt et haec est consecutio extensibilitatis materiae carcinomatosae s quare huIusmodi Doristes exuberant, praesertim in cancro maligno, ubi lacticinosa materies magis compressa, magisque etiam extensibilis est. 3. Hic favus a materie valde rarefacta perfectus , nullam consistentiam
cistandit, idcirco sponte funditur a simplici aeris attactu, & in metentem de cadaverosam spumam redigitur; sed novi succedunt fungi, ab eadem causa prinducti, qui consertiores plerunque evadunt. . Ante productionem carnium fungosarum , serositas tantum lymphatica ecancro effluit, raro sanguine imbuta, qui ab ulcere elicitur , ipsumque rvibrum , roseumque facit; sed cum saniel spuma carnium fungosarum remisce tur, serositas haec spissior, acrior, stetidior , uno verbo cadaverosa fit: tunc ichoris nomen sumit, qui humor jugiter plerunque ex patentibus cancris prosilitas. Cancri aperti crebris haemorrhagiis sunt obnoxii, & hoc accidit , quia portiones materiei sese expandentis , inaequabiliter propinquas partes distendunt, simulque vasa sanguinea ipsas neclantia rescindunt . Si haec vasa crassa sint, & grandiora, ex genere praesertim arterioso, haemorrhagia maxima erit;
paucior tamen, si ex exilibus, venosisque vasculis procedat. 6. Prosilit interdum ex aperto cancro Copiosum serum, rubrum, acre, laetidumque, quod minime suspiciebatur. Ob inaequales expansiones diversarum portionum materiae cancrosae; inter ipsas quandoque cryptae gignuntur , quae mananti lympha replentur , quaeque ibi cito rubra, acris, spissa , foetensque
evadit ob admixtionem cruoris, atque spumae , quae e Parietibus harum cry-rtarum erumpit. In hujusmodi cavitatibus ichor Perdurat, donec occluduntur, ipsisque vero recIusis profluit; variationes enim formae , quas inassa cancrosa patitur , facile aperit effluenti materiae tramitem . . Cum mamma cancrosa, & cutis ipsam obducens valde ingrandescant , venae cuti substratae pariter tumefiunt, ac varia ae evadunt, eoque magis cum volumen Cancri ipsas compingat.
g. Cancer initio morbi mobilis est, videlicet neque musculis pectoralibus,
neque costis adhaeret, quia corpus mammarum, ubi sedem reponit , his partibus minime cohaeret: contra tamen Cancri vetustiores cum propinquis mucculis semper coeunt, quia Crescendo ipsis nectuntur.
v. Lac missum, quod a mamma carcinomatosa in glandulas axillares per venas lymphaticas transic, lac pariter figit in his glandulis contentum, ibuque
176쪽
LI AER lv. CAPUT UII. issque simplicem insertum gignit, qui tandem scirrhoius , & carcinomatosus sit,
ut in glandulis mammarum observavimus. Io. Ex eo enim procedunt glandulae axillarum in cancris obriae , quae tu .mescendo venam axillarem comprimunt , venasque lymphaticas ejusdem brachii , ut ii humores hac de causa detenti, brachium valide tumefaciant , atque dolentem reddant. II. In huiusmodi circumstantiis interdum animadverti, lini oculi in tum factis artubus gangraenam mani sellari, praecipitemque mortem aegros subire , quam cancer segnius intulisset. Diagnam . I. Existentia cancri in mammis facile patet, ejusdeinque extensio, aut exi- Iitas; mobilitas, aut cohaesio; occultatio, sive exulceratio oculis se prahent rsed diligentius symptomata concomitantia attendi debent , ut malignus, vel benignus cancer distinguatur. Si dolores vividi sunt, di lancinationes frequentes , figurae mutationes Crebrae , fungosae carnes facile resurgant, humor erumpens spissus graveolens falsusque sit , cancer malignus quidem erit; contra vero benignus fuerit, si dolores mitiores , lancinationes rariores apparuerint , eandem formam diu ipse servet, fungos non pariat, atque tandem erumpens liquor clarus, lymphaticus, modice foetens videatur. II. Casus majoris momenti in cancri diagnosi sunt, T. Si cancer a causa interna procedat, aut externam vel accidentalem su sequatur, quod aegra docuerit. R. Si aegrotans mentibus gaudeat, aut deficiat, si devolutionem , aut cessa tionem mensium patiatur, aut passa sit et tandem si ipsa sana, & sene constituta sine vitio sanguinis, aut habituali morbo appareat, vel si cachetica , &tabida sit; si scorbulo, strum is, aut Sphillide Iaboret, quod dignoscitur pta
sentem , & transactum aegrotantis statum perpendendo. Proga I. I. Cancer mammarum confirmatus, videlicet annunciatus ob vividos cruciatus , ob crebras Iancinationes , continuas formae mutationes , citumque incrementum, absolute incurabilis est. Nondum cognoscitur remedium, quoapote sit cancrosam massiam resolvere, aut in suppurationem vertere . & si quid hujusmoli sit, potius expansionem hujus morbosae materiei excitabit, ac pr inde morbi progressum auxiliabitur. II. Reliquum ergo erit alterutrum eligere, videlicet aut cancrum amputare, aut palliativis medicamentis symptomata moderari e utrumque mali ominis est. Extirpatio impossibilis evadit quando cancer musculis pectoralibus, aut C stis inhaereat, vel quando glandulas carcinomatosas axillarum, vel scirrhosas in Cancrum desituras comites habeat , simulque nefas erit Cancrum auferre quando a causa interna procedat in cachetica, aut male affecta muliere , cujus sanguis extrinseco viro inquinetur . tum in juvenibus sanis , & menstruantibus amputatio minus tuta videtur, modo cancer ab accidentali causa tantum non ducat originem: secus enim res malevertit.
Ex altora parte palliativa methodus insufficiens porro est et interdum aegr tantis vita producitur , sed han: protractionem vividis cruciatibus , de continuis nisi opto cedentibus immanique plerumue pretio coemunt ; frequenter
177쪽
x g. TRACTAT Us DE MORBIs MULIERUM. hujusmodi dolores saepissimos ita observavi , ut oportuerit citra rationem etiam
III. Qualemcumque viam stemere velitis in hujus morbi curatione i primum si lues celtica , scortatus, aut strumae adessent , horum morborum fomites destrui oportebit. IU. Post ea, quae allata sunt, supervacaneum videtur monere minus peric Io vacare malignum, quam benignum Cancrum, qui tumentem axillam habet esusdem lateris, quam non . Tandem qui mulierem greciIem , de biliosam p tius, quam pinguem, de sanguineam aggreditur.
Curationem cancri hic ponere nunquam excogitavi, cum noItem meipsum transducere, etenim Iocutus sum satis Iate e. 2. l. . Tractat. tumorum, cum de amputatione cancri mammarum, cum de palliativa ejusdem methodo . Idem pariter explicavi, sed arctius e. T. l. a. hujus Tract. ibique nuperrima remedia recensui, quae pro curatione Cancri proposita fuere , meumque de ipsis iudieium protuli. Si cui libuerit, citata loca consulat. Duo tamen addam: . Primum, cum quatuor priora volumina hujus operis apparuerint, cicutae extraelum parvi faciebant Medici, quia experimenta promissis non respondebant: hodie vero incassum pluries in scirrhis, atque cancris cicuta tentata esusdem remedii inutilitatem tandem cognoverunt Clinici. Secundum, cum praedicaverint adversus hunc morbum terram quandam ex Linsitania asportatam , nullumque prosectum praestiterit , nunc perfecte exolevit, ut vix de ea verbum facere autumarem; eamque enim tantum indicare sategi, ut concipiatis nova remedia diligenti, multaque perscrutatione indigere, antequam adoptantur.
De emero mammarum minuI obvio,
Deseriptio. IN morbo, quem aggredimur, mulieres per papit Iam fundunt humorem cinereum plus, minusve spissium, Iac putrefataim aemulantem , primum od ris expertem , sed in progressu aliqua ratione redolentem . Per longum tempus hic humor Iente erumpit citra dolorem , voluminis , mollitiei, & coloris in mammis mutationem e ipsum tantum a papilla , &areola stillare cognoscimus , quia ipso fluente hae partes pruriunt. Hic humor interdum compactus est; dissiculter per foramina papillae exit , ibique facile congeritur; areola tunc intumescit, de dolens fit, usquedum humor ob partis calorem fusus , aut applicita remedia, pandat sibi viam, ex quo
Vidi quasdam seminas diu hunc affectum perferre, identidem suppressioniliusus fluoris obnoxias, citra grave tamen morbi incrementum I alias tamen quandoque observavi , in quibus Ioculamentum hunc humorem complectens durum, callosumque fiebat, ut scirrhi benigni nomen paene mereretur: in aliquibus hic humor magis putridus erat, & per intervalla erumpebat et in alimquibus volumen mammarum augmentum susceperat, absquequo aegrae maximum incommodum persentirent.
Nihilo tamen minua duas vidi feminas, in quibus haec cavitas cancrosa , M
178쪽
Lia ER I v. C A P U T VI l. issulcerosa facta erat, atque destructa papilla , cancer hinc ortus erat resoluti ni, & suppurationi obsistens, cruciatibus deinceps vividissimis obnoxius , nihilominus cancer benignus videbatur, neque margines obvertebantur , neque ipse formam mutabat, imo pus boni moris suppeditabat. Facile enim patet ab hac descriptione, morbum , de quo agitur, ulcus tantum fistulosum esse, equod, neglecta detersione, callosum , & mirrhostim eva dit, & tandem in cancri speciem degenerat, cujus indoles a reliquis obvii, cancris non parum differt.
Sedes hujus morbi in papilla est , ubi canales lactiferi simuI eonfluunt: quare ulcus , quod consequitur , morbi est origo, & ab acrimonia Iacti, siue Iapietnoli humoris ibi a iuuentis lotissimum derivat. Certum enim est, hunc morbum nisi in mulieribus me observasse , in quibus menses suppressi' .ut
terminati erant , aut tu quibus vitiatus humor ab utero in mammas redue batur . Ictus tamen , compressio , aut frequens mammarum contrectatio id p rere possent.
Si hoc ulcus detergi posset, & materies puriformis monte efflueret, mes ecset valetudinis, sed neutrum evenit; nam pus prout in ulcus influit, pari tes imbuit , callosos reddit , quod in diem augetur , donec patente' vicere
Hae mutationes segnius, vel celerius procedunt pro varia aegrotantium comstitutione , sanguinis nempe earum conditione , aut varia vitae gerendae me inodo, quod majus etiam it vel minus in hujusmodi cancro pericuIum affert.
r. Initio hujus morbi in parte affecta neque calor, neque rubor , neque tumor , neque dolor habentur: aegrae vix animadvertunt hoc incommodum nisi ob maculam , qua indusium inficitur. pr. In progressiu vero, quando Pus ob spissitudinem, aut angustinni vel o clusionem canalis Iacti seri cumulatur , aegram monent tumor, calor' tensio atque dolor qui partem vexant donec pus effluxerit. 'g. Quando ulcus callosum evadit , pars aegrotans jugiter tumida , tensa dolensque perstat , quae phenomena augentur prout callositas ulceris crescit ' . Tandem ulcus aperitur, & papilla circa basin erosa cadit, cancrumque apertum, & ulceratum gignit, cum no is tamen omnibus cancri benigni.
Diagno , Hujus morbi status diversi ab allata descriptione facile patent. Morbi enim initio a puris effluentis guttulis , quae identidem indusium inficiunt In progressu a dolore, calore, tumore cum supprimitur fluxus drasertim ob puris exeuntis copiam. tDeinceps ulcus callosum cognoscitur a tumore, duritie, & resistentia tum doloris augmento. a Tandem semel aperta, & ulcerata papilla, cancri benigni indicia statim ocu
astrue de Morbis Mulierum . P. II. L 3 Pro-
179쪽
566 TRACTAT Us DE MORBIs MULIERUM. Protvo D. V Icus papillae periculosum est, ut ex productis facile dignoscitur. Magis tamen periculosum evadit, cum remedia validiora impendi nequeant, neque aperiri debeat, solum remedia palliativa adhibendo , quae nullum , vel incertum estectum pariunt. Verum quidem est, hususmodi ulcus idem per Iongum tempus perstare, ejusque progressus levissimos esse ; sed quandoque tandem in cancrum ipsum deis generat , qui cancer, quamvis benignus, nisi per amputationem sanari potest , modo ea adhiberi queat.
Potissima medeIa in hoc morbo esset semel confirmato ulcere in parte declivi areolae sub papilla mammam incidere, ubi ulceris sedes se obtulerit a paeuo facile patenti; sectio longitudinalis fieri debet juxta direelionem papillae, ne canales laetiferi scindantur; tandem a basi papillae corpus mamma versus satis lata incisio est dirigenda , ut facilius ulcus pertractari queati per hanc partem libere effluet pus , di iniectiones in ulcus intromitti poterunt d
tergentes cum aqua hordei , & melle rosato; denique carnium regeneratio , di cicatrix ope aquarum Thermalium de Bareges, de Balariae , aar ae Bourbonpromovebitur; vulnus methodice pertractabitur cum digestivo, pauca timctura myrrhae , aut balsamo Arcei actuato, vel si opus requirat cum pauco halsamo viridie hac ratione eradicativa sanatio obtinebitur, quae etiam inediaiva e ceae appellatur. Monendum est , hanc methodum in meis aegrotantibus nondum sequutum ester ex una parte Iam progrediente morbo cancrum fovere metuebam a ex a t. a difficulter proponere ausus sum operationem , de qua deerant exempIa et
sed hodie rebus intimius perpensis id consulere debere decrevi , quod nunquam ipse praescripsi.
Modo vero hanc methodum non sequamur; palliativa methodus in ulcere , cancro &c. erit amplectenda . Omnis medela regimen respicit , & generalia remedia ad sanguinem diluendum, & dulcificandum valde propria, humore que vitiatos eliminandos idonea . Fuse de ista praecedenti capite loquutum , fusus tractatae de tumoribus i. q. e. 2. is l. 2. e. r. hujus operis, ubi curatio absolvitur cancri matricis . Haec remedia prudenter , iugiterque administrata frequenter phenomena sedant, morbique progressus retardant et sed cum saepe inutilia evadant , ideo eorum inefficacia vexationem , & incredulitatem
aegrotantibus asteri, ut commoto animo, morbus magnopere increscat.
De missis papillarum a Deseriptio.PApillae mammarum quatuor diversis sequentibus modis assici possunt.
t. Ea oriationer exilem, tenuemque cutim papillae, quam Epitis an v cant , facile abradunt tum in centro . cum ad latera papillae. . Obis
180쪽
LIBER IN. CAPUT VI IL' adra. ubibe, videlicet ulcera rotunila, cava, tenacique materie repleta papili Iae externam faciem deturpant, esusdem latera potillimum , ubi vivum dolorem, crebroque inflammationem inducunt. 3. Rhagistia. videlicet scisitarae circuIares , quae papillam circumcingunt, quaeque dolorem , di inflammationem producunt.
. Tandem papilla ipsa cadit, aut a mamma distrahitur multiplici de causa.
Causae. Causae horum diversorum morborum evidentes sunt et X. Excoriationes veniunt ab acrimonia salivae infantis , quae cutim papillae erosit, quoJ potissimum evenit, quando dentes erumpunt, vel pueruli colica, aut febri laborant, quia tunc sanguis calefaetus acriorem salivam suppeditat. Interdum hu)usmodi excoriationes a dentium ictibus procedunt , quos infans
. Aphthae, sive exigua vicera cava, iisdem pleruitque de causis, sed intensioribus producuntur , ut profundius papillam erodant . Hae aphthae jugiter Per exiguam papulam incipiunt , quae postea disrumpitur , & aphram circul
F. Rhagadia, sive exdoriationes papi IIae easdem causas recognoscunt; saliva enim densa infantis circa basin papillae congesta, rimas areolae intrat , descissuras gignit. Hujusmodi rhagadia quandoque superficialia sunt, quandoque
Prosunda, prout saliva acrior, aut papillae contextus laxior fuerit. . Extremitas vero papillae distrahitur, caditque, quando abscessus , aut camCer in apice natus, papillam subtus erodit, aut rhagadia circa basin producta papillam tandem destruit. Causae, quas proposuimus, ad acrimoniam reducuntur , quam saliva contrahit interdum in infantibus, ceteroquin sanis, & bene constitutis. Sed si i fantes male affecti fuerint , & salivam haebeant venereo latice insectam im
commoda hinc orta saeviora erunt, & ulcerum venereorum nomen sumentis
Quamvis usque adhuc de papillarum morbis locuti simus, Sc nutricibus magis propriis, reliquae feminae tamen illis affici possunt quando a venus ut is laetari sinunt, quod est theotivam voluptatis . Cum saliva adultorum acrior , impuriorque sit illa infantium, mulieres saepe papillarum affectus contrahunt, quibus citra causae indaginem mederi oportet.
Scissum aphtae , & rhagadia papillarum jugiter urentem dolorem comitem habent, neque mirabimur si hujus partis sensum attendamus. Hic dolor perferri nequit quando papilla infanti exhibetur ob pressionem , di distractionem infantis tum acrimoniam salivae, qua ulcera imbibuntur. Quapropter impossibile est papillas praebere infantibus , qui ipsas renuunt iidcirco niam mae Iacte turgent , & alterutrum auxiliorum impendi necessum eric, quae c. a. s. hujus hb. proposuimus, ut lac absque dolore extrahatur. Quo at casum pa illae attinet, ipsi mederi abest , sed reliqua mamma officium implet. Vidi enim altricem hac calamitate affectam cujus mamma compacta omnino erat nihilque Iactis admittebat , reliqua tamen grandior istia multum lac complectebatur pro integra infantis nutritione.