장음표시 사용
141쪽
COMETAE ANNI J81. 1scessum ventorum, sed non tanta vehementiae Di gregari enim ait, disssolvi evaporans humidum a multitudine calidae exhalationis ita ut non facile cogatur in aquam. Verum quam leve hoc sit de quam nihil probet, nemo non intelligit. Experimur enim quotidie, non tantum post cometas, Verumetiam alias saepissime esse vehementissimos
ventorum flatus, ut noc ipse autumno cometa nostro nondum existente accidit. Siccitates quoque non semper sequuntur cometas ut hoc ipso anno post cometam nulla siccitas secuta est, sed potius continue nives, pluviae. Cum igitur Natura semper uno eodem modo agat, ventorum flatus
siccitates non a cometis sed ab alia dependeant causa necesse est. Et quidem satis ridiculum esset cogitare, tam vastum aeris spatium a tam exigua parte assici eiusque effectus tam diu durare. Meminis, debebat Aristoteles sui ipsius axiomatis, quo firmat, proportionem esie debere gentis ad Patiens, si alteratio fieri debeat. At licet cometae des magnitudinem terrae aut etiam maiorem, quae tamen eius proportio ad totum aerem esse
potest 3 Perinde est ac si in magnum aliquod vas
calidae aquae immittas guttulam frigidae ac ea calorem aquae mutare velles. Nec hic locum habcre potest obiectio, quod stelliae, licet quoque sin-Q. 3 gulae
142쪽
oulae nullam ad totum aerem habeant proportiOnem, eum tamen assiciant. Nam stella non sunti nes, nec agunt incendio aut ardore, ut hic de co- metis asseritur sed lumine, occulta vi Praeterea causa naturalis non potest suspendere actionena sed subito effectum producit. Si igitur siccitates ventorum flatus a cometis introducuntur, subi to existent cometa adhuc fulgente, sagrante.
Videat igitur ipse Aristoteles, quomodo ob tam
levem Lambiguam coniecturam e cometa incendium fecerit: quidem contra omnem rationem. Cui enim persuadere halitus incensas, tam constantem, proportionatum motum circularem
habere posse, ut cometae habere deprehenduntur De motu proprio iam loquor, non de diurno , ut volunt, violento Subsisterent potius semper in uno Leodem coeli loco : vel potius subito deciderent necesse esset. Quaecunque enim in aere accenduntur, subito decidunt. Semper enim ma
teria, quae ignem alit, aliquid terrestre in se continet, quod cum ab aereis partibus per ignem libe
ratur, necesse est ut secundum naturam suam decidat terraeque centrum appetat . Sic Dracones volantes, sic stellae cadentes subito decidunt. Sic sepe flamma de coelo decidit incendens pagos. Sit ritur cometae essent halitus accensi, non motum
143쪽
ra sua subito des agrant, ut in draconibus volantibus, stellis cadentibus &c videre est. Cum igitur cometa ad aliquot dies , interdum etiam diutiusquam sex menses, aut etiam ultra annum durent, quomodo ατεκκαυρι G esse possitnes Sed attrahuntur, inquis, quotidie fumi, qui in absumtorum locum succedunt. Mirum profecto, si in tanta motus pernicitate per tantum a terra intervallum sursum in eum ipsum locum, in quo cometae consa stunt , fumi illi succedentes deferri possunt, nec motu primo in alium abripiuntur locum, cum tio exhalatjonis sursum vix possit respondere conversioni diurnae. Mirum item, si tanta fumorum copia quotidie attrahituri tam aequaliter in locum absumtorum succedit, ut nulla in cometis mutatio deprehendi posuit. Opinare equidem cum Seneca, cometas hoc modo alternis diebus necessario maiores minoresve futuros, prout plenius vel deterius a sumis succedentibus alerentur. Quin materia succedens, antequam cometis uniri posset, iamdudum a sanam eorum esset absumta. Subtilis enim es et, quae facile ignem conciperet. Sed crassa, inquis, cometarum moles materia est , quae non subito deflagrare potest . Verum
144쪽
enimvero metuo, ne pro defensione huius sententia crassitiem maiorem, quam quae in ligno aut lapidibus est, cometis cogaris affingere, atque ita cometae decidendo incendium totius terrarum orbis machinentur . Quae enim tam crassa sunt, multum terrestris seu, si mavis, sulphureae materiae in se continent, adeoque gravitate sua naturaliter terram appetunt. Quemadmodum enim subtilia fiunt a dominantibus partibus igneisi aereis: ita crassa a dominante sicco terrestri aut humido
aqueo, ut in Physicis traditur. Nescio etiam, an non tantae crassitiei materia ardens ingentem fumum excitaret, qui satis magnam coeli partem nobis e conspectu abriperet, cum a draconibus Volantibus fumum excitari videamus. Nescio item an non huius crassae materiae cineres dicidendo aliquot regiones obruerent. Vides dato uno inconveniente quam infinita sequantur. Attamen haec materiae crassities facile refutatur a rarietate caudae, quae eiusdem materiae esse deberet, si cometa incendium esset. Quidam etiam consumtionem certissimum ardoris argumentum esse a bitrantur. At eiusdem farinaris valoris si cum superior Aristotelis argumento. Non enim necesse est, ut omne id, quod absumitur, ardeat Videmus tempore sereno de sicco nubes in aere ab-
145쪽
COMETAE AN Ni 4381. 11'sumi Mevanescere, ardere tamen nubem nemo sinus dixerit. Sic nebulae, sic multa alia absumuntur, quae tamen non ardent. Ita cometae quoque absumi possunt, licet non ardeant. Sed quid multi commiseratione potius dignus est Aristoteles. Si enim scivisset, etiam in aetherea regione cometas reperiri, flammas nunquam dikisset Ostendimus igitur hactenus cometam nec συμφα- Vicinarum, aut perconiunctionem cohaerentium stellarum, nec Corpus perpetuum quemadmodum reliquae stellae, nec halitum in aere accensum esse pos
se. Restat ut eos videamus, qui cometas inter secreta Natur numerantes, eos a DEO condista
tuunt, atque ita potius quid non sint, quam quid sint, se scire profitentur. Quanquam autem haec pie dicantur, adeoque facile huic opinioni possit
Ribscribi non tamen in inquisitione Naturae animum abij cere,sed quantum in nobis est, veritatem inquirere debemus. Non enim frustra in hoc Naturae theatrum ama colloca; sumus, sed considerari illud D Eus vult, atque inde sapientiam sua agnosci. Nec vero id principaliter hi quaeritur, quis Cometarum author sit quis enim portentosam eorum significationem Constantissimumque motum Considerans regu M authorem impie neget Sed id quaeritur, quanam materia ad Confe-R ctionem
146쪽
Dii, primitus quidem materiam ex nihilo Creat- se, postea vero reliqua semper ex materia aliqua condidisse. Ne igiturin ego hanc rem intactam reliquisse, sed pro virili tractasse videar alijsque occassionem praebeam diligentius de ea cogitandi: iam meam ipse sententiam subisciam, quam ut non
inconvenientibus argumentis firmatam , ita doctis, Mathematicis praesertim, fore gratam non dubito. CAp. VII.
Sententia autoris de cometarum materias sentia.
Vita hactenus mateora pro ignitis reputata sunt, quae tamen si diligentius examinentur, ignita esse nullimodo possitnt ut sunt stipu-ta ardentes, faces, lampades bolides tubae, clypei,
scrobes, dolia, di c. Si enim essent Δαμ- ' Ω-cilius conflagrarenta extinguerentur, quam aut traiectiones aut dracones Volantes. Videmus enim materiam eorum esse tam raram ac tenuem, ut diuionem continere non possit. Cum igitur aliquan
147쪽
diu durent, potius φασμαG quam ψεκκαυμα sint necesse est. Sciunt enim, qui Opticem degustarunt, ex mixtione lucidit opaci varios colores gigni Cernimus nubes modo albas modo nigras
modo rubentes, interdum Virides puniceas, dcc.
quae res non aliunde est, quam quod radiiSolis stellarum in nubes incidentes pro varia earum dis positionei habitudine varie eas illuminenti colorent. Sic igitur & in alias exhalationes varie dispositas radij Solis incidentes eas illuminare varios
que coloresi formas efficere possunt Sed ut de trabium, stipularum ardentium meteoris, quae Verno, Autumnali tempore in Septentrione instar hastarum longiorum conspiciuntur, tantum dicam; si sunt ignita, cur in Septentrione tantum&non potius in omni coeli loco conspiciuntur cur initio sunt nubes alba cur trabes discurrentes, in quas nubes illare luitur, semper versus Solem porriguntur' Cur semper Solem comitantur,icum Sole ab occasu, ubi ante medium noctis conspiciuntur, progrediuntur versus ortum ubi post mediam noctem apparent Huius prosectyrei nemo aliam causam adducere poterit, quam quod radi Solis infra horizontem existentis cum inci dunt in exhalationes in aere sublimiori existentes, ita eas illuminent, quae deinde ab aura accedente 1 trabituri
148쪽
trabium specie propellantur, quemadmodum flu
ctus in aquis. Si enim. εκκα ὶG essent, nulla el se causa, cur ad Solem porrigerentur, aut cur in Septentrione tantum apparerent, cum in omni coeli loco eiusmodi exhalationes consistocre possint. Non item trabes ea discursione sese sequi nec disiunctim apparere possent. A praecedentis enim trabis flamma omnis materia, utpote tam levis ctenuis absumeretur, nec materia relinqueretur sequenti, nec in locum praecedentis materiae tam facile restitueretur materia trabibus sequentibus, cum eae in eundem locum successive perveniant, in quo prima fuit. Apparent itaque in aere meteora specie ignea, quae tamen non sunt ignita. Incipiente Anno Christi is 86, Januari conspeximus hic castellis paretia Apparebat primum, antequam Sol oriretur, in aurora erat enim coelum circa horizonte clarum columna erecta ad amus
sim in circulo verticali , latitudine ubique tanta quanta apparebat diameter Solis. Incendium alicuius pagi ultra montes dixisse si vidisse . Erat enim prorsus specie ignea tanquam flamma, nisi quod ubique eiusdem esset spissitudinis. Paulo post oriebatur in ea columna idolum Solis non aliter atque si esset Sol verus. Vix digitur de hoc idolo adhuc sub horizonte latebat, cum in eadem
149쪽
o M E T E A, NI J VJ. 33 columna oriretur Sol verus, quem eodem modo subsequebatur aliud idolum, permanebatque columna haec cum tribus suis continue sese contingentibus solibus, ut ita dicam, semper erecta in circulo verticali, ut quadrans ostendebat erantque Soles hi eiusdem formae, nisi quod internae-diust verus reliquos fulgore antecelleret durabantque cum ea columna ad quadrantem fere horae, donec nubes nigra a vertice superveniens eos obtegeret Scimus autem ex Opticis, paretia fieri ex reflexione radiorum solarium ad visum ab aequali consistentia nubosa seu vaporosa Itemque ab igne nullam ferri posse reflexionem, cum superficies eius non sit arvis & partibus absque poris continua. Si igitur haec columna, quae prorsus flammam repraesentabat, non fuit meteoron ignitum, ut ab Optica docemurci multominus alia meteora, quae non tam perspicue ignis colorem habent,prqpter colorem formam ignita mox censenda
sunt. Haeci similia considerantes, cometam quo que non ' σεκκαυμαsed φάσμα statuimus, convicti hoc argumento . Aut enim cometa est συμφαας vicinarum aut per coniunctionem cohaerentium
stellarum aut si cum reliquis stellis corpus perpetuum aut est secundum Aristotelem halitus in aere accensus aut est corpus quoddam temporaneu,
150쪽
a radij solis illuminatum, quod fieri posse initio
huius capitis ostendimus. Nam do de stellis traditur, etsi sint corpora lucida cas tamen non lucere lumine proprio, sed illuminari magis a sole, atque ita lucere lumine mutuatitioi accepto a sole, que ἔχημα πόακωπών. φι τὸ statuunt. Nam proprium de congenitum lumen in reliquis stellis longe debilius esse aiunt, quam ut de se radios spargere possit: huiusque rei argumentum esse φα res Lunae 'umen Lunae in Eclipsibus. Quicquid sit, illuminari posse corpora, a radij solarious, dubium non est. Cum igitur in praecenti capite satis superque sit, cometam neque speciem quandam per combinationem luminis vicinarum aut per coniunctionem cohaerentium stellarum existentem , neque corpus cum reliquis stellis perpetuum, neque ii litum in aere accensum esse posse relinquitur necessario, ut sit corpus quoddam ad tempus in aere pendens atquet a radij solaribus illuminatum. Non cnim dantur plures modi, quibus cometa ita os
sit apparere Statuimus igitur materiam comet rum esse halitus ad superiora elevatos serpurgatos, atque ita a DEO Opt. Max qui pro sua sapientiai providentia cometas in certos, ut postea dicetur, usus hominibus ostendit, in corpus coa