장음표시 사용
121쪽
Cosis TAE ANNI 4181. ros tum usque ad iue aut 18 ab horizonte gradus, verum quemadmodum Athazen d Vitellio in dictis locis demonstrare conantur usque alverticem duraret, adeoque omnium Observationum certitudo turbaretur nocesse esset. Sed hoc neque ab Hipparchio, neque a Ptolemaeo, neque ab Alb tegnio, neque ab Arzabele, neque a Riglomontano, neque a Copernico, neque ab ullo unquam artifice deprehensum est, nec unquam deerehendi poterit. Etenim si deprehendi posset, ipse profecto accuratissimo nostro instrumento deprehendissem. Nam, ut supra quoque dixi, in tot distan- iij stellarum circumcirca per integram sphaer imobservatis nihil in complendo globi circulo aut defuit aut supersuit. Non igitur refractio illa accidit propter diversia aetheris de aeris diaphana, sed propter diversa diaphan vaporum 6 aeris, qui ultra illud spatium, in quo vapores donubes continentur, semper purissimus est. Quinimo si sint
diversia diaphan aetheris aeris, circa horizontem omnino duplex sit refractio necesse esset, altera quidem ab aethere ad aerem, altera vero ab aere ad vapores illaque duraret usque ad verticem , haec vero tantum ad supradictam altitudinem. Nemo enim negare potest,quin circa horizontem propter vapores fiat refractio. At cum illa a nullo unquam
122쪽
ros Cpercepta sit, nec etiam percipi possit, diversa aetheris desaeris diaphan esse nullo modo possunt, cum alias tanta orbium multitudo eam satis redderet evidentem. Non igitur Athagen Vitello enim haec, ut pleraque alia de verbo ad verbum ex Al-hageno transcripsit. Non igitur, inquam, Allia-eten plus vidit quam ali summi artifices, sed deceptus est, dum observationes istas tam exiguo ab horizonte spatio, ubi propter vapores error ObVenire solet, instituit. Praeterea si stella per refractio
nem viderentur, extra verticem obscuram, confusam nobis claritatem redderent in vertice vero clariorem . Nam ut docet Alliaren lib. cap. 4 Vitello lib. I p. io, omnis refractio debilitat lucem, colorem rei visae. Non enim ipsa res, sed imago rei propter refractionem confusa sese visui offert. At nihil tale in stellis animadvertitur. Nam coelo sereno quocunque in loco spatium dictum horizontis excipio, ubi stellae instar ignis fotui videntur divaricares sive in vertice sive extra verticem stella aliqua cernatur , semper eandem nobis claritatem ostendit, nec ulla apparet in ea claritatis disserentia aut confusio. Cum igitur manifestum sit, nullam esse stellarum refractionem a diversa aetheris diaphanitate provenientem , quo ore sphaeras Planctarum diversa ab aere corpora faciemus Z
123쪽
COMETAE ANNI Io ciemus praesertim cum nec Astronomicae rationes id ullo modo concedere possint. Manifesta
enim experientia nos docet, Errantia sidera inte dum minus interdum magis a terra distare. Atque ut a Luna tanquam terris proxima magis nota incipiamus, testantur observationes, Lunam in e dem altitudine modo maiorem modo minorem habere parallaxin Docet autem scientiaTriangulorum, Phaenomenon eis munus a terra distare, quo parallaxis eius maior eo longiue autem, quo est minor. Quoniam enim basis trian
guli parallactici, quae est se
midiameter terrae, semper &ubique eadem manet, angulus autem in vertice quae parallaxis est, maior sit necesse est ut latera angulum illum
parallaxeos comprehendemtia fiant breviora, propter 2Ip. I Euclid. Convincunt igi- tu nos irrefragabiliter demonstrationes geomstricae, Lunam interdum esse terrae propiorem, interdium
remotiorem. Sed desidem de Sole demonstrari L potest.
124쪽
potest. Dum nina per Quadrantem diligenter Solem observo, invenio radium Solis per foramen eiusdem distantiae transmissum, hyeme implere circulum maiorem, aestate minorem, ita ut circa brumam circulus is sit omnium maximus, circa solstitium aestivale omnium minimus ut quilibet observare potest. Necesse est igitur ut Sol hyeme minus a terra distet quam aestate . Si cnim corpus Solis a foramen per quod radi incidant sit be commodioris demonstrationis gratia repraesentemus illud per lineam sitque corpus oppositum a quo radi excipiuntur a puncto contactus Solisi ducatur per extremitatem foraminis c d ei unci una radius scis puncto vero contactus ducatur per extremitatem foraminis semia radius g bd. Quoniam igitur a quolibet puncto corporis luminos sparguntur undique a iij, per i 7,i8, 1 priis lib. Viteli itemque quoniam omne punctum corporis luminosi eam partem corporis umbrosi illuminat, ad quam ab eodem puncto recta linea duci potecto, per i p. z lib. Viteli ideo punctum Solis filium in abit unci una e per radium ce punctum vero illuminabit punctum d per radium I d Eruntque hi radi cxtremi umbram a parte illuminata segregantes, propterea de erit pars illuminata. Sed iam pars illa a Sole illumi
125쪽
o Q ANNI ciues s. io; nata fiat aestate minor, illumineturque vixi . Sit ritu a puncto per c itemque punctoi per baucas radios eousque donec comprehendant corpus aequale corpori fg, invenies Solem in aestate usque adis punctum ascendisse quod secundum suppositionem eccentrici fieri animadvertet, qui
incrementum c decrementum partis illuminatae diligenter consideraverit. Praeterea videmus, Errantia sider satis temporibus. Non enim loquimur de eo, quod stellae distantiae earum inter se, quoad visum simplicem in horizonte sub eodem visionis angulo maiores apparent quam in medio coeli quod cur accidat, scite explicat Alliare lib. in fine, ex eo Vitellio lib. io p. 14 interdum apparere maiora interdum minora. Nam SaturnuS,
Iupitervi Mars acronycti longe maiores apparent, quam alias longe etiam maiores, quando simul sunt in perigaeo Eccentrici. Sic Mars acronyctus Iovem magnitudine aequare videtur, colore duntaxat rutilo ab eo discretus, cum circa occultationem aut apparitionem vix inter stellas tertiae magnitudinis reperiatur Sici Venus longe maior ci
ca perjgaeum Epicycli apparet quam circa apO-gaeum, adeo ut in inferiore Epicycli parte consistens persaepe interdiu Sole clarissimo conspiciatur: quanquam alias quoque diversitas diametri illius facile
126쪽
facile sese oculis ingerat diligenter eam considerantibus. Sed, Solisi Lunae diametri apparentes mutantur, ut observationes testantur. Neces
se est igitur, ut hoc fiat aut propter refractionem obventu vari medi modo densioris modo rarioris, aut propter ipsorum appropinquationem. Sed refractionem per praecedentia satis superque refutavimus, cum alias quoque satis absurdum esset, cogitare sphaeras coelestes alibi densiores alibi rariores, hancque densitatemis raritatem Planetis lummodo ossicere, stellis fixis non item vel etiam certis Planctis certo loco, non omnibus in e dem loco ut egregie fabulantur orbium homo- centricorum fabricatores. Relinquitur igitur, ut id accidat propter accessum, recessum aut oculi videntis aut Planetarum. Si enim aut oculus ad rem visam aut res visa ad oculum propius accedit, res visa augeri videtur, ut demonstrat Euclid in Optic theor. 11, 1, exeo Vitellio lib. p. 118 11. Sive igitur dixerimus, sole quiescente terram moveri, in qua sententia non adeo, ut creditur, absurda fuerunt olim nobiles illis thagorei, itemque Platonis Timaeus, Seleucus, Aristarchius Samius, Archimedes dec. hac tempestate divinus Copernicus,Rheticus de ali praestantissimi Mathematici, quorum aliqui adhuc sunt in vivis sive quiscen-
127쪽
quiescente terra solem moveri dixerimus, nihilominus Planetas in acre pendere dixerimus; cum in utraque sententia diveris Planetarum apparitiones omnino circulos Eccentricos flagitent. Quod
si terram in aere progredi dixerimus, cur id de reliquis quoque Planetis non credamus Miror itaq; quosdam extare, qui dicant, Errantia sidera non moveri secundum praescriptum hypothesiiii Non cnim necesse esse, ut hypotheses sint verae; imo ne verisimiles quidem caedebere, dummodo calculum observationibus congruentem exhibeant Atque ex horum numero praecipui sunt, qui motus quidem ex tabulis numerare sciunt, artem autem Mathematicam. Sic enim καὶ εξοχὴ Doctrinam
Triangulorum Mathematici appellant & constructionem tabularum non intelligunt. At si calculum recte considerarent, longe aliud invenirent. Si enim Sol, Luna non moventur secundum priῖ- scriptum Eccentricorum aut Epicyclorum. Motus enim qui per circulos Eccentricos demonstra
tur,etiam per Epicyclos demonstrari potest. Idem enim motus eademque distantia utrobique prove- venit, ut sciunt qui Ptolemaeum lib. 3 cap. Almag. MCo pernicum lib. cap. a Revol. c. legerunt.)Si inquam ob Luna non secundum eiusmodi
circulos moventur, cur in Eclipsium numeratione
128쪽
non semper assumunt unam secandem apparentem Luminarium semidiametruma no item unam di eandem Vmbra semidiametrum in loco transitus Lunae cur assumunt nunc maximam, nunc mediam, nunc minimam solis eccentricitatem' cur quoque parallaxes Lunae in eadem altitudine nunc maiores nunc minores' Haec certe si considerarent, longe aliud a calculo ipso docerentur. Sed quid de his multa dico, cum splendidissimum illud liberalium artium lumen, te, inquam, Petre Rame, qui Geometriae lucidissimam facem adhubuis i , atque apud Illust risis. Principem meum sin-ouhare summae cruditionis reconium meruisti, in eadem inveniam opiniones Legi enim episto-ham tuam ad Rheticum perscriptam, legi scholas tuas Mathematicas, ubi arbitraris, orbes Eccentricos tantum esse a Mathematicis confictos, ut motus apparentis causas reddere possent, es eque mera figmenta, absurdissimas fabulas contra omnes logicas artis bene conformanda leges introductas: utque aliquis has ex Astronomia tollat, calcullam
simplicem absque ullis hypothesibus introducat, praeniij te consequi pos tutas. Quamvis autem
non addas, cur in ea haerea opinione ae tamen ea Aristotelis sententia, ut videris arguere, seductum arbitror, qua dixit, stellas esse partes densiores suo
129쪽
COMETAE AN Ni h 81 rum orbium, atque ab orbibus, quibus inhaereant, eo quo videntur, circumduci motu At mi Rame, si Mosis Genesin recte perpendisses, invenisses stellas non una cum Firmamento, sed separatim separata die conditas atque in globos lucidos consormatas esse. Satis item superque iam ostendimus, Planetas tantum in aere pendere. Si igitur dixero, Planetas de stellis enim fixis nihil affrinci illa enim, cum semper easdem inter se distantias custodiant, videntur Firmamento Exae. Planetas , inquam, esse globos lucidos a Dio in certa aeris spatia si coelo locatos, an falsum dixero Z Sacra certe scriptura de praecedentes demonstrationes non
aliud admittent. Quod sit quaeris, quomodo Planetae absq; orbibus in aere pendere possint nec decidant quaero ex te, quomodo terra in aere nullis innixa fulcris pendeat nec decidat. Enimvero, si verum fateri volumus, non errare Copernicum dicemus, cum existimat, Gravitatem non aliud esse, quam appetentiam quandam naturalem partibus inditam a divina providentia, ut in unitatem integritatemque suam sese conferant, in formam globi coeuntes Eamque assectionem etiam Soli, Lunae, caeterisque errantium fulgoribus inesse, ut eius cficacia in ea, qua se repraesentant , rotunditate permaneant. Ita Gravitas non poterit esse in cau- fa, ut
130쪽
si, ut decidant, cum ea tota in sese ad centrum ver at quantumque superiora deprimat, tantum m fenora resistant, adeo ut in tot corpore nulla gravitas relinquatur: ad quod etiam Archimedem respexiste arbitror, dum Hieroni Sicilia Regi dixit, δός μοι ποῦ ςῶ, -κιμῶ τὸν γ ν Ac, inquis, quomodo Planeta absque orbibus circumduci postunc At, inquam, quomodo orbes ipsi circumduci possunti An non putas, longe facilius ipso Planetas, adeoque, ut tu Vis, partes orbium circumduci posequam integros orbeso Et licet levitatem corporum coelestium obtendere velles nihilominus a men facilior erit motus singulorum Planetarum, quam integrorum orbium. Ita vides, dicere Planetas esse densiores partes suorum orbium, perinde este ac si dicas,d cllurem esse densiorem partem aeris: Itemque causam motus per orbes reddere velle, nihil aliud esse quam principium, ut aiunt, petere, cum ulterius quaeri possit, quae causa ipsos orbes moveat, longeque facilius sit, ut ea ipsa caula moveat exiguam aliquam res, ectu scilicet tantae magnitudinis portionem, quam integrum orbem. Qiaod autem existimas, hypotheses ex Astronomia
tollendas esse, cum sua contra Omnes Locri cas artis construendae leges' crinde est, ac si diceres, Triangula, Quadrata Globosa reliquas figuras, quae