장음표시 사용
71쪽
li magna titilia celebrata B.Hec Iosephus libro xv.fune autem, qui templum ab Herode non refectum, sed auctum, vetere conseruato, putent, atque a Iosepho ipso falsa relata esse quia Iudaei post excestum erodis, cum audissent, Iesum dicentem Solaire templum hoc se in irabus diebus Casuscitabo Egud responderunt uadragiurasex annis aedificarum eis Iemplum, nunquam ita dicturos asserentes, si verum fuisset, templum illud intra biennium ab Herode constructum nam ea verba conue nil αΤemplo, quod Zorobabel sub Cyro inchoaverat,& sexto anno Darij post annos sex,& quadraginta absoluerat. Quorum opinionem ego non approbo neque.n tantae temeritatis hominem esse puto,qui ea scribat de re praesertim insigni, quae multorum etiam viventium redargui
testimoni; possit.neq; enim Iosephus longe ab Imperio Augusti Caesaris abfuit,sub quo Templum Herodes aedificauit, aut Tiberij,sub quo Iudaei haec dixerunt. Verum Iudaei,cum redarguere Christum vellent, scirent,Templum primum a Salomone conditum spatio septem annorum, secundum a Zorobabele quadraginta sex, tertiuab Herode unius anni, paullo amplius, neque primu,
neque tertium nominarunt, ut ea,qua parum causis suae
seuerent, sed secudum multo. n.longius absunt tres dies a quadraginta sex annis, quam ab uno. In morte inde
Christi Velum Tepli scissum est a summo ad imum Caligula inde Imp. synagogas Iudaeorum ad sui ipsius cultum traduxit, suis statuis exornauit, ac Temptu ad eiusque diem inuiolatum suo nomini dedicauit ex quo Pparui vocem,quam Iudaei temere coram Pilato effuderant, cum se neminem regem haber nisi Caesarem,dicerent, merito in illorum iam capita recidisse ut scribit Iosephus. Ad extremum Vespasiano Imperante suborto dest
72쪽
desectione bello Titus Caesar, urbe ex imgnata, siue inuitus,sive volens hoc Teplum incedit eodem die, quo a Babylonijs olim fuerat inflammatum. Eam cladem pluribus verbis Iosephus memoria prodidit. Hadrianus inde Imp. Iudaeos rursus rebellantes subegit, ac captam Vrbcin solo aequauit, ac reliquias Templi igne deleuit Tumq. demum Iesu Christi vox diuina completa, qua dixit, ore, ut Hierosislymis lapis super lapidem non remancio Hadrianus autem Templum Domini ad tollendam religionemicrra obruit, ac Templum aliud Veneri dedicata ut Euscbius scripsit. Quare S. Paulinus ad Setierit scripsit: Vbisarea nati Salnatoris in Hia vagierat illic Veneris lamextasimgentiam lasciuis luctibus in muri ι-υlulabas.& Seucrus in Moriae Hadrianin existimas, se rustianam sidem loci iniuriaperempturum Templo, ac loco Dominicepasionis daemonumsimulachra consituit. Hoc autem Idolum Daniel cap. ix vocavit Abomin tionem desblationis,cum dixit Eterit in tempo Asmi- aetatio des amnis, o et que adconsummationem, finem
Ierseuerabit desolatio neque enim haec verba indesbi tionem Epiphanis conueniunt
ALTERUM Templum filii in Samaria. Quippe
Manasses frater Iaddi pontificis, cum uxorem alienigena Iegibus dimittere cogeretur, ad socerum suum Sanab lat Darij Persarum regis praesectum confugit, atque ab illo auxiliu implorauit Sanabalat autem, ne genero summae nobilitatis viro spoliaretur Masit, ut a Iudaeis defice mi, ac mox permissu Alexadri Magni victoris templum
in Samaria in monte Garizin altissimo condidit atq; ibi Manassem
73쪽
Manassem pontificem collocauit inter Samaritas, qui,Vt dixi homines ex Assyria profecti suerant, ac legem Dei
ita receperant, ut tamen vetercin idolorum cultum non
destituerent, ac propterea Iu is insciasi essent quod Templum Tras resibrum est appellatum minc exarsit inter eos de loco adorandi Dei certamen, atque contentio. Cum enim in lege traditum esset, ut uno tantum in loco Deus coleretur, quem ille elegisset, ac primum Silo in tribu,4 monte Effraim delegisset , deinde illa reprobata Hierusalem in tribu Iuda,& monte Sion asciuisset,Samaritae,qui montem Estraim obtinebant sibi eam laudem vindicabant,quod in Silo primum inuocatum esset nomen Domini, Iudaei vero contra ad se id decus trahebant, quod postea Sionem Deus ipsi Silo praepolisset, ut David scripserat, quem ipsi non accipiebant neque.n nisi quinque libro Moysis approbabant. Qua de re cum aliquando disceptaretur coram Ptolemaeo Plat- Iometore rege,ille pro Iudaeis pronunciauit,ut Iosephus libro xia I scriptum reliquit. Hoc vero Templum post Antiochus Epiphanes, cu in Iudaeam infestus venisset, Ioui Hospitali , ipsis Samaritis non repugnantibus, consecrauit. Ad extremum autem Ioannes Hyrcanus rex Iudaeorum,cum Samariam Iudaeorum imperio subiecisset, Teplum hoc funditus euertit post annos ducetos, quam fuerat coditum, teste eodem in loco Iosepho Veterem inde quaestionem post aliquot annos tetigit Samaritana naulier loquens cum Christo Iudaeo ut est apud S. Ioan.
cap. IIII Patres nos,i in monte hoc adorauerunt, ct vos dici is, quia Hierosolymis est locus, ubi adorare oporte aeui resondi Christin Veniet hora,quaudo neque in monte hoc, neque in Hierosolymi adorabitis patrem . De tem
74쪽
TERTIVM templum Iudeorum conditum est in Aegypto ab Onia. Etenim aetate Antiochi Epiphanis, seditione Hierosolymis orta Onias Oniae potificis filius, cius, que Epiphanes interfecerat,vrbe profugus ad Ptolemaeum Aegypti regem, ipsius Epiphanis hostem, socontulit, atque accepto ab eo in Heliopolitana praefectura solo ibi oppidum Hierosolymis simile condidit rem-ditione urbe pulsi in Aegyptum concesserant, praefuit. Qia' vero tempore Titus Caesar templum Hierosolymis instamauit,eodem hoc a Paulino proconsule Aegypti claudi est iussum, ita ut vestigium diuini cultus in eo
nullum remaneret,post trecentos triginta annos, quam
fuerat constitutum, ut Iosephus libro Belli septimo prodidit. Extat epistola Iudaeorum Hierosolymitanorum ad Iudaeos Aegyptios petetium,ut festum dedicationis Templi sui agerent quemadmodum alia celebrarent, libro secundo Macca, cap. primo, quam in manu sumere, non erit inutile.
HACTENVS de Templo, siue de Templis sit
dictum seqititui. ut de Synagogis agamus etsi enim hae non templa fuerunt, tamen aliquid templo simile habuerunt. Origo autem synagogarum non fuit vetusta neq; enim in historia Iudicum, aut Regum ulla earum memoria celebratur. Ego vero, si quid in eiusmodi antiquitate concipienda coniecturae est concedendum, eas in Babylonico exilio primum constructas putarim, ut qui Templo
75쪽
plo carerent,in quo aut orarent,aut docerent,locum aliquem similem Templo haberet,in quem eiusmodi ossicij gratia conuenirent atque hoc idem siccisse reliquos dispersionis Iudaeos in Ana, Aegypto, Europa ccnluzrim.Itaque in prouincijs,ubi Templum non icit, haequentissima fuit synagogarum consuetudo. Poti quam aut Lm Iudaei ex Babylonia redierunt,ac Templum in xite Hi
rosolymorum restituerunt, simulctiam instituti in luna synagogarum usum retinuerunt, ut Iudai Hierosolymitani in Templo legem audircnt, prouincialc Luci , ct in ad urbem veniebant, in Synagogis In commenta ha crte Hebraeorum scriptum cst,ultimis temporibus in rheHierosolyma quadringenta octoginta lynagogas constitutas fuisse, quod Iudaei eo ex minibus rugionibus conuenirent. Erant ergo Hierosolymis synagoga petegrinorum, temptu ciuium in reliqua velo Iuda a, Galilaea,& in ceteris prouincijs,in quibus Iudai post dispersionem versabantur, erant ipsorum ci tam incolati, quiabus Hierosolyma adire,non crat con n.Gdum. Dc Hic
rosolymitana una synagoga mentio fit praecipuc Aetuucap. v I Surrexerunt quidam de Synagoga, quae appellatur Libertinorum, Cyraenensium, Alexaniarmorum ac e re qui erant e Cilicia, Asia dis utantes com Stephano.
Hi enim omnes erant Iudati, verum in prouinci; habitantes.qui cum Hierosolyma negociorum suorum causa adibant,no ad Temptu,scd ad synagogata, quam ipsi labi parauerant, conuenire instituerant licita apud Ioannem xv III Igosmper decui in pnagoga, ct intcmplo, quo omnes Iadaer conueniunI De ceteris cap. Actuum xx Mo
fisa umporibus antiquis halet iningulis ciuitatibui, qui eum r, dicentin ynagogis, et bifer omnesalbatum legitur. MOyictu autem intclligii libroa eius .d a1 Panissperi a sontia
76쪽
apontifici epistolas in Damascum ad ynagogam, vis quos
inuenisse huiussectae viros, ac mulieres, vinctos perduceret in Hierusalam. De synagogis Galilear,quas Christus, Asiae, quas S. Paulus adluit, multa in Euange js,4 Actis testimonia extant, quae postea referentur, ubi de Scribis agetur. Hae vero synagogae aliquando a priuatis hominibus, 'uidem etiam gentilibus,pisortici,cauila construebantur, ut illa via Lucae in Capharnao a centurione Romano sic enim dixere Iudaei: Dignus es, visanes Eliseruum diligi enim gentem nostram, se Onagogam ad cauis ipse nobis. Vt autem in templo sacerdotes,&pontifex principatum gerebant, sic in synagogis scribae, eorum princeps is, qui synagoga princeps , siue archisynagogus dicebatur. probri loco maximi ducebatur, siquis lynagogae, idest coetus illius, qui ad audiendum conueniebat, expers factiis fuisset. Vnde scriptum est apud S. Ioannem Ix Conspirauerunt Iudaei, ut siquis confiteretar, eum esse Christum, extras nagogam feret tara: Exprincipibus multi crediderunt in eum, sed propter Pharisaeos non confitebantur, ut e synagoga non ei,
cerentur inin etiam in jsdem locis Scribar ambitionis causta prima cathedias assectarunt quod Christus eis obiecit, cum praecipuam illorum contundere superbiam vellet. Sed de olficio scribarum in synagogis post suo loco pluribus,ubi etiam alia de synagogis ad ijcientur. nunc enim haec de synagogis dicere voluimus, ut eas diuer sum aliquid a templo esse, ostenderemus cuius rei argu Ialento est, in d caedem uerso citam templo in hunc usque diem sematae sunt unde Ecclesiae Christianorum opposita est Synagoga Iudaeorum.
77쪽
Vo Nix de locis lacris diximus , dei ceps sequitur,ut dediebus,prout proposueramus, agamus. Quae disputatio quo apertius explicetur , prius de tota ratione Hebraicorii annoru,ac mensiudisieretur. Hebraei igitur,ut satis inter interpretes constat , annum habuerunt lunarem ex mensibus duodecim 4 diebus tre. centis quinquaginta quattuor constitutum; eum vero duplicem unum, quem naturalem, di vulgarem, alterum, quem ciuilem,& sacrum appellauerunt.Naturalis ab initio nitidi sub aequinoctium autumnale est institutus , quo tempore ipsi etiam mundum a Deo creatum existimarunt.Ciuilis ante egressum Hebraeorum ex Aegypto sub aequinoctium vernu a Deo prae scriptus est, ille post conditos fructus,hic ante inchoatam ineste Vt autem lunaris annus fieret solaris, idestspatio, quo sol Zodiacogircumuoluitur,finiretur,qui cursum suum diebus trecenitissexaginta quinque,acquadrante absoluit,opus inter cal,
78쪽
calatione undecim dierum, quadrantis, qui super
Ceterum numerus duodecim mensium confirmatur quarto tertiri eguinci Habebat Salomon duodecimpraefe-c os per omnem orae , quipraebebant annonam regi, domui eiustersingulos enim menses in annos uti necessaria ministrabant.& iiii Danielis Postsinem duodecim mensium in aula Babylonis deambulabis. ωii Esther :Mense primo, cuius vocabulum est Dan missa est sors in am, exiuis mensis duodecimus, qui vocatur Adar. De anno vero naturali incipiente a mense Septembri docet Cap. XXI II Exodi Custodi solemnitatem in extaru anni, quando congregaueris omnes fruges tuas de agro. XXX IIII Solemnitatem hebdomadarum facies tibi inprimiti'frugum messis tuae triticeie, olemnitaIem, quado redeute anni tempore cuncta conduntur. Adde, quod annus septimus,& annus quinquagesimus ordiebatur a septimo mense, ut postea demonstrabitur , tanquam ab eo, unde vetus,& naturalis annus cxordium sumeret. Quinetiam Chaldaeus Paraphrastes locum ex Ia tertii Regum ita expressit Conuenerunt ad Salomonem in mense Fortium esto die, quem vocabant odim primum mensem,at
nunc es primus. Iosephus autem libro Antiq. primo tradidit, diluuium Noe coepisse secundo mense anni, qui a Macedonibus vocatur Dios,ab Hebraeis Marestiuan,qui respondet apud Romanos Octobri. De institutione vero sacri anni sic precepit Deus in Aegypto cap. xii Exodi: Menses in e vobis principiam
men umprimus erit in men bus anni Eum vero mensem post vocavit Cap. xxx III mensem Nouarumsugum, dcx xx IIII mensem verni temporis. Quare omnium consensu putatur fuisse idem,atque Martius.
79쪽
De intercalatione non extat praeceptum in lege vilii, verum interpretes asserunt,ea necessariam fuisse, ut conseruaretur ratio mensium,qui a noua semper luna exorsi sunt, Paschae,quam quartadecima die primi mensis celebrari oportuit paullo ante messem, & Tabernaculoru, qua perfecta vindemia celebrari Deus praecepit. Eos vero dies Iudaei interposuerunt secundo, quarto quoque anno post mens in dilodecimum,qui dicitur Adar. Itaque eum mensem tertiuindecimum vocant eadar,quasi alterum Adar,dierum viginti duorum, viginti triu, si ibus alae. natis,habita ratione quadrantis.
,1 EN SE S porro singulos instituerunt a noua luna.
cos vero ante exilitum Babylonicum nominarunt a numero, prout quisque primus erat, aut secundus, aut tertius usque ad duodecimum. Post reditum autem ex Babylonia his ferme, ut aiunt interpretes, ornati sunt nominibus Nisan ius, siue Iar,Sivan,Tanaim, Ab,Elut Ethanim, siue Tisiri, Bul,sive Marestiuaia,Casleu,Thebet, Se- bat, Adar,qui respondent Martio, Aprili, Maio, Iunio, Iulio, Augusto, Septembri, Jetobri,Nouembri, Decem- lv ,Ianuario,& Februario.Ex his aute alij xxx dies alternatim habuerint,alij xxix unde illi pleni, hi caui vocati sunt. Qua ratione Ccctra H dies emerserunt. Prioris appellationis testimonio est caput Exodi, L Mense primo .quartadecima die mensis ad speram Phase Domini est. Numer. IX Factar Phasse Domino in mense sic o quarradecima de meses advesperam. de primi Paralip xxvri: Primae turmae in primo mense Iesboan praeerat.Secundi men is habebat Inrmam Dudia D aurmae tertia in mense Iersio
80쪽
tio erat Banaiaι Euartus mense quarto Ohel spumius mense quinto Samaoch, Sextus mense sexto Hira atq ita deinceps usque ad duodecimum.
De nominibus alijs postea mensibus inditis docet quintum tertij Esdrae: Insecundo anno regni usius mense
N anprimo tertium Esther Menseprimo, cuius vocasulum est N an Baruc primum : Decima die mens statuan. Sextum secundi Esdrae: Vices o die mensis Elul Zachariae via: In quarta menses noni, qui est Casleu.dc primum Quarta undecimi menses Sabath. primi Maccab. xv I: Mense undecimo, hic eis menses Sabath. Esther XV I: Mens duodecimus,qui vocatur Adar. Sextum tertij Regum: Mense Zio, ipse est me is secunduae.Item: Anno quarto oundata es domus Domini in mense Zio, in anno undecimo me e Bul psse en me' oct.tuus er ecfa est domin. dc VIII: Conuenit Israel in mensi ethanim, ue Ethanim insomni die ipse est mens si timus. reliqum ex interpretibus. At quia lunares quoque menses sunt, propterea no semper mensibus Romanorum iis ponderunt, sed saepe in binos singuli incurrerunt.
M E SE S inde singulos in septimanasleu hebd
madas diuiserunt. Septimum autem quenque diem vocauere sabbatum , idest requietem , quod eo die post opus sex dierit Deus quicuisset. atque ea de caussa ipsam etiaseptimana sabbatum appellarimi.Paralip. tricesimo te tio secudi: O ni bipersingolas hebdomadassuccedere consueuerant. Iucas xv ii I: Ieiuno bis in Sabbato, idest in septimana minc dixere primam, inam, alteram Sabbati,pro prima,& secunda die septimana tri Mar