장음표시 사용
121쪽
'E x P et C A T i o l. nimirum largitione. Ex his constat. Cererem pro terra habitam. At cur ei serpentes assignarunt sic enim Cererem alloquitur in hymnis Orpheus.
Terram dracones prae caeteris animantibus commostrare videntur,quod eam toto pene corpore perrepentes verrant. vel idem dicendum,
quod in Proserpinae etymo protulimus, significare videlicet aut radices, aut segetes ipsas, quae quum parum attollantur. quasi per terras serpere dici queunt. sunt etiam qui existiment, obliquos
arationum sulcos designari. at Io. Goropius Ba- canus lib.xv. Hierogl. denotari putat aut terrae uliginem, aut -Aisbem , nana quemadmodum sata semina in segete renascuntur,ita serpentes senectutem exuentes quali denuo nasci videntur. Huic nostrae Cereri liliam perquirenti cum draconum curru, Per geminus est antiquus denarius a Ful. Ursino exhibitus libro de Famil. R man. in gente Vulteia, & ab Ant. Augultino in Dialog. de veter . num. qui quidem si a doctis vi ris obseruatus fuisset, haud ita facile vulgatam, probamque lectioncm in Minutio Felice sollici lassent, in cuius Octauio ita reperio: Ceres facibus
accensis, et serpente circumlata errore surreptam corruptam Liberam anxia, oesollicita vestigat. iterum enim atque iterum moneo, iis . qui philologiae studiis dant operam, non libros tantuni euolueredos este, sed & veteres nummos, aliaque antiqua
122쪽
T A v v L ae H E L i A C H. rismonumenta excutienda. Quamobrem lectioilla circundata pro circumlata, quam ex Regio codice Des. Heraldus supponit, reiicienda omnino est; neque eius audienda interpretatio assirmatis, id ipsum esse, quod ait Apuleius, dextra lauaque sulcisi i urgentium viperarum colabita. siquidem Apuleius de Iside loquitur. at dices, quae Isis AEgyptiis,' eadem Ceres Graecis RQmaiusque,Vt testantur Herodotus, Diodorus, Pausanias, alij. id me non rugit, sed vero aio, non eundem utrique ornat tum, ac diuersiam fuisse significationem viperis aspidibulque Issidis a Cereris draconibus. nec ina morari operaepretium in re omnibus obuia. Magis etiam repudienda correctio Io. Meursit in Hy pocritico Minutiano, ubi pro sterpente circumlata reponit derepente circulata. nam quod ait, apud nullos scriptores reperiri ea in re serpentum mentionem , eruditum profecto virum fugit ratio.
Scio a quibusdam traditum, totam illam perue- uigationem pedibus fuisse pe ractam . quapropter
Callimachus mirari se ait, quo pacto Cererem per tot regiones ferre pedeS valuerint. verum, ut
est fabularum inconstantia , aliter alij tradide runt. Apud Ovid. v. Met. Ceres ubi ex Arethusa cognouisset Proserpinae raptum,
sci ibri Idem poeta quarto Faltorum, Sicula quidem loca pedibus a Cerere peragrata, ac quum cxxxa insulam abirc vellet, cui tum constendisse.
123쪽
simulac venit , 'anatos curribus angueri .... Iunxit, aequoreas sicca pererrat aquas. IEt fugit ad Ortes. cum iis,quae sequuntur. Sed&quum e Celei & Menalinae domo abscederet, Dixit, egrediens nubem trahisim j draconesi Transiit alifero tollitur axe Ceres. neque enim Siciliam latum, sed uniuersam pererraste terram traditur. Cicero aeh. vi. imVerrem: quam quum inuestigare, conquirere Ceres vellet,dicitur inflamma se taedas ijs ignibus, qui ex Aetnae vertice erumpunt, qua3 sibi quum ipsa praeferret, orbem omnium peragraste terrarum. sed & in coelum indagatumiuisle. Naso eod. lib. iiiI. Fastor. . Quo rar f immensum esset aras dicere terrase
- Medeae quoque tribuunt fabulatores currum adraconibus actum. ac sane si fabulae medullam perscrutari velimus, non alia a Cerere Medea re perietur. nam, Macrobiu S lib. I. SatUrn. cap. XII. Maiam, hoc est terram,Bonam deam,& Medeam unam eand(mque creditam esse refert.j Iasionem Ceres adamauit, Medea Iasonem, quem agri colendi rationem docuit: quo enim spectat tauro rum iubiugatio E aratio terrae dentium draconis satio 3 exortus armatorum hominum 3 aurei vel-lcris adeptio Aureum vellus opes sunt, quae segetum ubertate parantiari dente Sidraconis, seu u Cl
124쪽
TAnvL EUH a L IA C AI. si gum semina sulcis credita. viri hastati, spicae aris is armatae. Haud igitur mirum, si Medeaeaeque ac Cereri datus fuit currus serpentum. Porro duae sunt faces,quibus M in nomismate illo, & in marmore nostro Ceres sibi pr lucet 'idq; & script
rum testimonio memoratur Ouidius quinto Metamorphoseon,
Flammifer pinus manibus siccendit ab Aetna. nam quum ambabus manibus id egisse dicat duas innuit fuisse faceta aperitu, tamen lib. iv. Fasto
Illic accendit geminas pro lampade pinus, r ne Cereri pares nunc quoque te actum
Arnobius lib. v. 'mitfaces geminas flammis comprehensis Aethras quibussibi pia lucens pergit ire quaei tum terrarum in regionibus cunctis. quas tamen Ouidius nominat pinus, eas Claudianus ait fuisse cupres.sus. Quae hisce facibus insit signi ficatio, aperit Fulgentius primo Mytholog. Iis verbis : Hanc etiam raptam cum lampadibus mater querere dicitur, inde et tam 'adum dies Ceneri dedicatus est, illa tiara licet ratione, quod hoc tempore cum lampadibus, id Ecum Solis femore si es ad metendum cum gaudio requinratur. Ad quum eas succendisse dicatur ex Aetna, magis est, ut existimein cum Goropio, subterr neum denotari calorem, qui seminibus vim impertit percoquendi alimenta, aut augelaendi. terum non sufficiunt frugibus ut adolescant materna ossicia opus etiam habent genitoris
125쪽
118 E X I, L a C A T IO Tauxilio. ideo exculptus Iuppiter in extrema se
cia, quem pro coelo capias licet, aut pro aere; cc lum enim rationem patris habere in rerum procreatione, terram matris, ex Aristotele quoque liquci, quum lib i. de generat. anim. cap. II. ita scribit: Q υ - ολω He *υmy, Us Q
ex istimant i caelum autem, Cr Solem, res aliasunt generis eiusdem dei inde vigenitores , patressae appellant. Derosum sane marmor Iouis faciem, ut , proximi Herculis, abstulit, at notae supersunt, quibus ij facile dignoscuntur .cIouem intuemur nubibus insidentem, & seminudum. nam ut explicat Porphyrius ab Eusebio relatus lib. III. de Praepar. prouida credebatur esse, & vivifica rerum virtus.sedere fingebatur, ut immutabilis eius soliditas exprimeretur. nudabantur superiora, quoniam conspicua est eadem virtus intellectualibus , ac coelestibus partibus: Inferiora tegebantur, ut in dicaretur,occultari mortalibus humi degetibus. Eandem prope expositionem assert Suidas verbo ut apparet, ex Suida Geor. Codinus in libbello de Origin. Constantinop. Verum non tantum creatrix rerum mens censebatur Iuppiter, sed quandoq; mundus ipse,quandoq; coelum, aut
aer,&,ut testatur pri caeteris Seneca lib. iv.quaest. natur. cap.XLv. Omne Illi nomen conueniebat, quo uniuersitatis procreatio annuercturi aut sudi
126쪽
T Aa v L A H E L I A C AE. bernatio. Hinc de Ioue legimus apud D. Augustinum vii. de Civit. cap.Ix. Deus ei inquiunt, habens potestatem caussarum, quibus aliquidsit in mundo. Ac Principium , finiss omnium nominatur ab Orpheo in hymnis. c
Sed ad rem nostram ut propius accedamus, D. A ugustini verba in medium sunt afferenda ex eodem libro, cap. xvi. Ditem patrem, hoc est Orcum, terrena ct infimam partem mundi. Liberu re Cererem praeponunt heminibus,vel illam masculinis,illam foemini nis , vel illum liquori , illam vero ariditati seminum. re hoc utique totum refertur ad mundum, id est Iouem,qui propterea dictus est progenitor, genitrixq; quod omnia e mina ex se emitteret, in se reciperet. Quare frugum fertilitas ei accepta ferenda: Hesiodus et
i Sic quidem ubertate dicae nutabunt ad terram, Si snem ipsis ostea Iuppiter bonum praebuerit. ac propterea m ma vocitatum, liquet ex Ariariani Epict. lib.i. cap.xxi I. Hinc est, quod finx runt fabulatores, raptum illum Proserpinae ope&conssilio Iouis effectum. Apollodorus tib i. Bublioth. I IMύνι s Hvoxcpima ita utiqet , Pluto amore Proserpina c. tu Iouis ope ipsam clam rapuit Hesiodus in Theog. det
127쪽
iro EXPLiCATVo, quam CPluto Rapuit sua a matre: dedit autem coriarius Iuppiter. At quum in marmore nostro Iouem inspiciamus in nubibus sedentem,cum scilicet, qui ve* veris,dex Ampe piaHomero, Hesiodo, aliisq; dici tur, titarum vero Luciano & cevia , ut & Arriano in Epicteto,& pluuius Tibullo: in eam sententiam ducor, ut putem, symbolum esse aeris nubibus dum , atque imbres demittentis , tunc enim instar patris quasi vim seminalem in terram trem infundere censetur.i unde eleganter Lucretius lib. II. Omnibus ille idem pater est,unde alma liquentes. Humorum guttai mater quum terra recepit, i I Foeta parit nitidas segetes, bustaque iata, c. . Si elegantissime Maro II. Georgic. st 2 In tTunc pater omnipotens 'eundis imbribus aether Coniugis in emium etae descendit omnes 'Magnus alit magno permissus corpore fortui. nam quemadmodum sine aqua omnis arida ac mis-ra agricultura, inquit Varro lil . ii. de Re rus . ita usque adeo sunt pluuiae satis, caeteris j, plantis necestariae , ut vel iplae arundines quamuis in palude prognath non minen sine imbreadolescant, teste Plinio lib. Fx. cap.xvi. quod de asseruaristoteles
VIII. de His .amma cap. xlac. &Plutarchus quaest. natur. Cap. IL Itire itaque vocantur nubila ab O
liheo in hymnis pui, de apud Sophoclem
egi tur os carpiis re quali segetera & alimenta nubibus debeamus. haud enum faci. Admittenda
128쪽
interpretatio illa Diogeniani paraemiographi: tu i mAt: hui, Ubia . Atque illud est, quod scribit Arnobius :Jovem pro pluuia, Cererem pro terra vultis audire, pro Libera ac patre Dite submersionem se minis, atque iactum. &rursus lib. v. Qui dicit, cum sua concubuit Iuppiter matre, non incesta significat, aut propudiosas Vmeris complexiones, sed ouem pro plu- uia, pro tellure Cererem nominat. qui rursum perhibet, timui is cum exercuisse cum filia, nihil de foedis voluptatibus loquitur ,sed 'ro imbris nomine ponit Iouem, in filia significatione ementem, Tam enim Pro serpinam filiam, quam Cererem siue Rheam matrem a Ioue sub draconis specie fuisse violatas,
tradunt fabulae, testibiis Clemente Alexandrino, Athenagora, Non no,aliisq;. Superest, ut de Her cule loquamur quem ante Plutonis currum stantem intuemur. Sed animaduertendum prius, videri quodammodo huiusce fasciae opincem praeoculis habuisse verba illa Varronis ex lib. I. de Re Rus . quibus praecipuos agricolationis deos
complectitur. : primum qui omnes truccas agriculturae coelo terra continent, Jovem, et Tellurem :itaque quod ij parentes magni dicuntur, Iuppiter pater appellatur , Tellus terra mater, secundo Solem, o Lunam , quorum tempora obseruantur , quum quaedam seruntur , conduntur. qtsippe inspiciuntur in fascia Iuppiter coeli, siue aeris, Ceres terrae symbolum: Pluto Solem, Minerua & Diana Lunam referentes. Hercules vero tempus significat, siue temporis obseruationem. At quoniam
129쪽
i ut ita loquar denotati, qua inferiora haeca ad caelestia rapiuntur, illa vicissim seminalem vim
immittere in derras amant ad rerum Procreationem. Itaqueitaextremisetonae partibus hinc Ceres pro terra, hinc Iuppiter pro coelo aut aethere seu potius aere conspiciuntur. Cererem sane intelligentiam creditam fuisse, quae per terram peta git,ex iis dolligeretest quae a Cicerone asserunturiis: de Naturi deor. sed de pro terra ipsa capieba
' Mi , sa *epicio; iis A sim, --, Insuper Cererem eandem cum terraetrationem habere sapientes aiunt largitrix enim,atque auctor vite, victu si terra appellatur. i Idcirco a gerendis ovaibus ita dictam autumant. Cicero iI. de Nasi. deor. agerendis fructibus Cenes tanquam seresi casuque prima littera illiuem immutata, Di a Gr eis, nam ab illis quoque ob imo quasi aedis imp nominataties . quae denominatio & a Varrone comprobatur. lib. iv. de ling.Lat.bauides ab atri S arrepin.:Arnobius lib. HI. Terram quidam e vobis, quod cunctis Fuficiat animan tibus victum, matrem esse dixerunt magnam. eandem
hanc ab , quod si utararem semim frugem gerat, Uerenem ei e pronuntiar. Iu us Firmicus de errore prophanarum relig. Terram ipsam Cererem nominant, nomen hoc aferendi rustibus mutuatum. pro ferrum Asmallem gerendis, ut etymo magis insilipt. Serpius tamen in I. Georgic a creando deducit,ut Se Isidorus lib. vn I. Orig. cap. XI. quum ari: Cererem
130쪽
T A 3 vL AE H E L I A C AE. II iid est terram a creandis frugibus asserunt dictam, forte quia cereo antiquitus dicebatur pro 'eo .vnde cerat, manus, creator bonus,in carmine Saliari apud Festum. sdque Scaligero in coniec . ad Varronem magis placet. At Fulgentius lib. I. mytholog. a Graeca voce inepte fatis etymologiami sumit, sic inquiens: Cenes enim frace gaudium dicitur, et ideo illamfrumenti Deam ei voluerunt, Guod ubi plenitu ofrue Iuum sit,gaudia temper ab undare necesse est. Quod vero attinet ad Auetriobe, etymon,idem quod Cicero testatur Diodorus Siculus liba. versiculum illum Orphei laudans:
Et Philo libro de mundi opificio : -- γ et
quanda militudinem terra est,unde illam Demetram appellare antiqui voluerunt, nomen ex terra di mat econflatum. Dupliciter Phurnutus variat, quum de Cerere ita loquitur ' : mν φυξιν ' g
hominibus ea suppeditarit ac dispertiuerit, quibus vesiqueant. addit insuper, dictam fortasse vian: quod mum exquirant. Verum Platoni in Cratulo dici