장음표시 사용
51쪽
Uxorum Atque haec Maritorum ac patrumfamilias officia ostkia. sunt. Ab uxoribus primo OB E DIENTI A requiri I. OBEDI- tur. Etsi enim Spartana in Republ.mulieres viris su-ENTIA. is dominari sint soliti : di hi illas heras suas appellarint. Polit. 2. Aristimeus caρ. T. I Iutarctas in Ueurgo: O pophtheg.Laconicis. cretius sb. I 8.cap. I. D. Adria isnus uxorem suam Dominam semper Vocarit. Tir questus in legibus connubi bu , leges. nu. I 3. Sint non
paucae, que prudentia & virtutibus aliis excelluerui: de quibus integro afr Lbro Plut γ bus de virtutibus Mu- Aerum. Aegvptu hoc positum in more habuerint:vt militaria negotia viri obrret: tractarent interim do. mi virilia Mulieres. Sabellicus lib. 6. cap. I. Consuetuωdo introducta a Semiramide in Assyria fuerit, ut viris uxores imperarent. .Alex. ab Alexandro Isb. q. cap. 8. men contrariam in sententiam rationes & plu- . res &maiores sunt: quia I. diuina lex vult,ut mariatias uxori imperet, non contra, sub illius haec pote state sit, ipse huic dominetur. Genem. I-Petriea 3.ncorinth. 7γph. I. colo Et existimare et . Mulier debet : mores viri etae legem vitae suae a D a o sibi imis
positam. frictueles secon a .cap I.Uti 3. Videt:lege naturae foeminas viri suis seruire: mares semper formi nis imperare Pimur Eh. g. cap. 3. Mas . cum foemina collatus, natura melior est ac prudentior, niti sorte a natura desciverit: aptior quom ad priricipatum obtinendum, quam scemina. Aristotetis I. Pori. cap.3.&8. Plus ratione ac prii dentia valet,& corporis viribus. Unde vir a vi dictus: a mollitie Mulier .Rema rone, Lactantio O Augustin o.ri quesius lege connubis I .numera s. Haec ipsa Obedientia &quasi seruitusue
filiarimum ipsis mulieribus prodest: vi quae ad consitum virtutem admodum imperfectam ac languidam habent. Arsoteus Γλι. I .cap. y. Neq; 6. dissimiles uxores viris imperantes,I is sunt,qui caecos duces, quam duces sequi optii nos malunt. Boinus II. i. de RePub.c. 3. Praeterea Honores ac dignitates uxorum mari ima
52쪽
DE MATRmaxima ex parte avi rorii honore adent: non lectas atque a sole sideraspi en dorem sum sint. Bod uin ibid.lieris vir I hecue Itaque ut ino aliunde magis ornatur corpus, qua ex capit s dignitate: ita non magis aliun de honorem, quam a viro . coit in x habere potest. Sed α 9. hac de caula velari sceminae solet: ut se nou cruat Inaritis suis esse subditas. Elia Anathema fit mulier, quae coiriarn sibi amputat, quam Deus ad memoriam sub .ectionis illi dedit: Tira Iu.in Ierbus eonnubialibus.
Et contemptusio. virorum nulluS esse maior potest,
qua si sua in domo γ m--Παν nuliebre imperium, habeat: uxori b.subesse suis cogatur. Hinc illud
dedecus extremit viro parere mulieri. Stobaeus Sermone 72. Quamobrem H. Olarus Thraciae rex Dacos victos ad ignominia sempiternam coegit uxoribus suis seruire . nafaris in leg. b. Longobardorum, Bossinus lib. i. de R .sb c 3. In Iudaeorum quoque opprobrium dicitur: quod mulieres fuerint viris dominatae Maια cap. 4. M il eriae quoq; Ia.oriuntur ec calamitates publicae; quando,maxime regum ac principii, imperio* VXores sitiat. Exemplo est Iezabel Actia bivxor, Gum I.
n , Mesia i i na ,Cl au d i i Capra ris uxor .Xiphitinus in mudio. Uali his regina Assuero regi obedire recusat,
herc. - Hinc I 3. quoq, Aristoteles affirmat: pro dimidia parte male constituta eam Remp. esse: ubi foeminae in ale sese habent. Habent vero tum illae fc sic male, cum falces i is permittuntur. Potit.2 c.7. Quin & I . existimationi suae no bene tales cosilui mulieres, cuimperiti affectant. plura fere contra decorum a sunt,
quam ipsi viri, qui domin tu hoc sustinet TLuarchus in pr*cepus conrug. Et deniq; Mulieribus in sacris literis Sarae ad imitandii exemptu proponitur,quq Abrahamo obediiiit: eunde Dominu suu appellauit. Gen. 18.
53쪽
praestet. Quemadmodum Sephora Mosi, cum is fili um suum primogenitum no circumcidisset, & propa a Do M I N o ad necem ipse posceretur; silicem corinripuit, dc fili j sui praeputium circumcidit Exori . Mi enol Dauidem maritum per fenestram demittens, a Sauli regis ac parent is siti sate uitibus liberauit. I. I 'gomcap. i9. Abigail Nabalem, hominem stolidum. maritum suum, ab interita vindicauit, I. Regum cap. Σ3ata Thcopopi uxor, Chilonis filia, marito ab Ariacadibus in carcerem coniecto, intromissa in carcerem, sua vestem marito circumdedit,ciusq; ipsa firmis psit, dolium clam egredi iussit: ipsa vero pro eo apud hostes remansit. Pol ac mura. 8. Portia, Cato nis filia, M. Bruti uxor, victo interemptoque marito, cum ferrum ad se necandum esset ablatum, iis, psa se, prunas in os ingerendo, suffocavit. Plutarch. n Bruto. Et memoria dignum Vinspergensium matronarum est exemplum, quae sucinarum loco, maritos hostium erudelitati eripuerur. Quod &de Cremensibus refertur, qui cum a Friderico Barbarossa. Imp.oppugnati tandem ea conditione recepti ingratiam essent, ut non plura secum bona efferrent. quam humeris, aut manib. suis gestare possent: relictis bonis, filios, parentes, cognatos, cum aegro tos tum debiles exportarunt. Heidio ira chran. Germ. Perfidiae c5tra in maritos: suos nomine multae malae audierunt. Vt Delia, quae Samionem Philistaeis prodidit, Miletim eap. I 6. Et Spitomenis Thracis uxor, . quae maritum dormientem obtruncauti. curtim lib. 7. Salome Herodis regis soror, quae dc Iosephum dec Costobarum maritos suos pe rdidit. J6 Fh G ιib. Dcap. II. Rosimunda, quae nuptiarum pactione Alboinum. Longobardorum regem primum in Italia, Hel min- ren adolesccntem formosissimum, necari noctu culi Isualia rauit. AE mytius ι b. I. T I v M . III. In uxore laudabile S I AT Mest.Vitiunt
54쪽
minae viiii ' p ςrdeq; omne fac loquaculae lunt Ioe- facere 34, d yy rbio dicitur Tre s mulieres nudinas erive esui 'Myς verba desiit,ut luscinia: cantio, Po- qx0ricola , Soph istae cauillum. L .io proueria μή d.'. cimior a 6. Prouerb. 77 .es Irir uel μfuge connrisia ita .num. 9. Neque vitii huius caiisa de eis quia, ubi minus est cordis ac roboris, tam in a nimo quam corpore: ibi plerunque plus linguae est v-ti videre quoq: licet in pueris, senib. Jc aniculis. Nec habent foeminae arma alia, nisi verba: his velut scutis
& harum ornamentum constituitur ολιγο μυ&rα, verboru paucitas; dc γαυαπιγω κόσμον ηπιγηφερει. Sophocles in Mice. Tacita quoq; bona est mulier semper, qua loquens. Plautus in Kου me. Loquitur aut vi ro,au t pe r vir u in . Plut tr. in praeceptu commal bus. Ne q; a lias amicitia,quies, concordia, seruari intercontu gc s p Ot e it. Iri oretis Puit. I cap. 8. Et VP pli luerem torni e lata riu lac ext ingui t: ita si te ni tum foeminae I ra cu
diam viri sedat. Iudic atiir quoque felices illae nuptie,
qua do vir mutus, uxor ceca aut muta est. Poranus Lb.s
de Obed etia. Accedit huc & illud, q, que sunt garrulae ac loquaces foemine,viris suis nocet, dii secreta eoru detegui. r.'Iωa.s calmo. Uti Cryphile maritu per-d idit MIMO .ia Repub. Et Delia,sib.DMticis c. I 6. Atq; in
de ElelinoruUenere Phidias fecit: que tellii di necal ret: tuo signo mulieres domi sibi degendist elle, tertiadumq; silentiu moneretur. Plutar inpraeceptis contra. IV. Corio As&ΗvM AMITAs comendatur. Mu- ilier. n. cornis exhilarat maritu:&, cum humaniter il- h
Vt vitiosum ac prauum et speculii ni, quod icti imaginem triste, & vicissim trittis ac tetrici laetam praebet: ita uxor illa ingrata atque intempestiua est, qui laeto
55쪽
ac hilari marito,torvum tuetur: lerias res agentedit & ridet. Timarchus in praeceptis couiugatibus. 13 merito Xantippe Socratis uxor, ob morositate cic in-hu anitatem reprehenditum dc idcira de altera uxore Myrthi Aristidis filia, praedicatur. Ambaec nimiii mulic bres contentiones propter ipsum Socrarem de uenerunt. I tu situ. Laudatur c citra Liuia Augusti v xor, que interrogata, ut Augustum obtinuisset, respondit. Diligenter di prudenter agens summum it t. dium adhibui, ut omnia facerem ex animo Augus fit nec curiose perquisiui quicquam eorum, quae is faceret;simulans, m c e us amores neque audire, nequa sentire Cusium cniti in C .
datur. Matronis enim dos pulcherrima. vita pridica. B as. o Plautus in Ampiar. Itaque cum speculuin intuetur matrona honesta, secum ita loquatur: li deformis es, quid essem, si deesset pudicitia: sn sc . mosa, quanti fierem, pudicitia si accederet. PIut . in raeceptu con udis lim. Praeterea cum ni iti reparabilis
arte lapsa sit pudicitia ; utiq; seritanda ill i & seruanda diligenter erit. 0uidius in Est sulis, pisit. s. Et Vt honeste vivat uxor, maxime illa requiritur. Ars. Pol t.
VI. PRvDINTI A adsit, oportet. Sapiens enim mulier aedificat domu ilia m. insipicias contra extructam quoque destruit, Prouerb orum i .cta . Simul etiam labem aspergit marito: quandoquidem multi diuitiis ac genere praestant: redduntur aute infames propter uxorum uultitiam. Stoboeus Serm. 7o. VII. Etiam SOCIE 1 As ET COMMUNIO rerum requiritur. Plato felicem ac beata eam Rem pub iudicat, in qua hae voces, MEvMS NON MEvM, rarissime audiuntur. Sed maxime a coiugio Voces illae tollendae sunt:& opii atque facultatum inllitue da communio, ut in unum omnia congcrant coniuges. commisceantque subitantiam,propria omnia ducat,
56쪽
nihil alienum. Vt enim vinum aqua temperatum. itam etsi aquae plus adsit,vinum tamen vocatu r. ita ref . miliarem aequum est viri appellare, etsi maiorem partem VXOr attulerit. in praeceptis conivg. Et fu
it infelix matrimonium Paridis & Helenae; eo quod ille Voluptates, haec opes sipectaret: felix contra Uinculii nihil probam habe te ad decet clam viro si quod habet partum, ei haud comodi est, quin viro aut sub
trahat,aut stupro inueniat, Hoc viri cessio esse omne , quod Tuum est. mutus in naria II X. Est S TvDIVM M A N E N DI DON I. In - I I x. ST uia nar Aquiculae sedula uxor domi maiiet: id in Util Ius niv,t Doesse statuit, quam foris agere: quemadmodum tu ἔ- Mi M A-pe contra eli marito, degere semper sub tecto: ne- ωENDI. gotia nulla externa curare. Xenophon moeconom. Et, siue fuerit infam is mulier, siue non fuerit: hoc ipsum satis id famiae conciliat, si dorni non m neat, Euri i . id. in Araadibris. Itaque ita Phidias Venerem pinxit: si testudinem illa calcaret. F t. in praecγω coninga-
IX. FAMILIAE CURA Sc ADMINIsTRATIO IX. FAMI- maxime uxori necessaria est. Proprium enim bona: MAE Cv- mulieris est seruare domum, & huius gubernaculum RA ET A D. esse. Menander. Et, ut viri est virilis, administrare Μι NisTRA Rempub. ita Mulieris es , familia gubernare. ναιο in XI. . . sensiae. Itaq; bona oeconoma surget mane & laborabit, quaeret lanam & linu: operabitur consilio manuum suarum: institoriae nauis instar de longe petet panem: dabit praeda domesticis suis tk cibaria ancillis. Prouerι.3I. Deinde liberos & infantes recte alet: coficiet panes ex agri fructib' & vestes e cano. Plata . de Let bus, Xenophon in Oeconom. Ideoq; plus amoris infantiae mulieribus, ulla viris indidit, Xenophon ιιι d.
Tertio ostendet illis, qui domi laborant, quid facie dum sit: ancillis rudibus initituendis dabit operam:
57쪽
quaeret tales, quae bene animatae sunt erga Dominos sunt iii sic et Ligere, non destruere rem familiarem cupiunt. .et Oa de 'bus, Xenopho in 0econom. Quarto iuscipiet,quae dcitium adseruntur: promet,quae consumenda custodiet seritanda. Itaq; D E v s cuin sciret, no inutilem ei Ac dimidiam animum ad rerum cu-
si odiam, part cm metus copioliorem in scemina, qua Viro distribilit .vno Ou.in oecon. Et ubi non est, quae , importa ta se ruant, id e maritis importatibus accidit, quod iis, qui in dolium perforatum hauriunt .Xenoph. ibid. Quinto. ordinis erit amans, in supellectili, dc alijs etiam minutulis in strii mentis, etiam Ollis reponendis: ita quidem,ut sitio quaeq; loco disponantvt cconi critentur. In promouendo habeatur ratio neces licatis Sc splendoris: sint aliter distincta,quae quotidiano vhti inseruiunt: aliter disposita, quae tantum diebus festis, aut ii ospitibus reseruantur.Et ratio est: . quia nihil utilius tam publice quam priuatim bonocli ordine. Et ubi hic etiam in minutilis non serua tur: idem accidit,ac si quis hordeum,triticum, legumina alia inter se misceat: ubi laboriosa poll& mo-lcsta opus est separatione, cum usus requiti t. Xenoph.
Quod vero in his omnibus labor, dulitas, dilige -
Ac sedulitas tia requiratur ab uxore; rationes, quae sequiitur, pro να γορο - bant. Quia 1 .inpigritia humiliatur contignatio dc in 'ri r. infirmitate manuum perstillat domus. Eccles cap. Ι2. Autoritatem a. de honorem consta litem, etiam in senectit te matrisfamilias parit diligentia .Xenophon ιπOeconom. Ac licet I .cuncta alia bene sese ha beant: nihil ta feliciter agetur, nisi ipsa uxor res fideliter administrarit. Re enim familiarem auget diligentia V-xoris: quia ancillis in familia tantum custodia rerum
committitur: uxor domina quoq; est, SV sumi ructa habet Xereophon. in Oeconom. . Egregie valetudini ita consulitiir. dum color paratur aut cole ruatur bonias
laborem ec opus hic pigmentis vllis est. DEus cmommulieri- Diligentu
58쪽
mulieribus naturam dedit mollem dc idonea ad domesticas curas: corpus cotra de bile ad virilia munera obeunda .Xenophon ιό dem.
n Repub liberorum Ε ucationis ac D=tutionis Ratiosis habenda'
sum meo; necessaria hic Quaestio est:vt pri- mum nostra studia mores,actiones cunctas rite Te teqi co formenius: demde instituamus. imbuamus, vel sanguine nobis conii initos,vel ossici j rationc nobi S creditos ac comi ilisse tum ni diccnitis recte, pru denter dicamus sententias. quoties de literarum Iudi aperiedis aut conserti a ndis δc amplifica d is aut corrigendis consultationes & deliberationes instit lutur. Quod vero utilis ac necessaria sit liberorum nititutio; haciquae sequitiatur, rationcs probant. primo ut detestant&ornant paren res ac Sa- Uulne uinctos liberi probari ita degeneres dc improbi moerore assici ut S deformat parentes: id quod nora rorit. Habuit sic Adamus Cainum. Genes . Noah Cnamum, Gene1 9. Isaacus Esau,Genu.27. Ioel e & A- iam Samuel, r. g. I 8. Absblomum David, 2 Re . I. ut iam a d u l teram fi l ia ira A ugustus, Sueton .iusio. Bama num frat ric id anaSeuerus. Dariianus inSeu ro, ubi illud argumentum tractatur: & concluditur, magnos Viros aut sine liberis perisie, aut habuisse talC Ut melius hierit,sine liberis illos decessisse. Caula vero adscribituraDemosthene Fato,quo O Degeneromnia inpetus ruiit: ab Aristotele Naturς,quae,ur,ter- ω - ra nonnunquatri foecunda arbores uberes cic fructus eretes nasci itur, quae deinde paulatim sterile fcut: ac in Vna aliqua familia inulti pr clari nascuim poti Megeneres succedunt. dc fiunt aut incani aut furiosi,
59쪽
quor Um parentes suerunt excitatis inqenijs praedit ira ut bardi&fatui quorum parentes habuerunt stabile & pacatum ingenium. risis. 2. MAEI. I S. cap. de bitum mori&ι, o ingeniis. Maxime vero acceptum hoc est serendum negligentie , incuriae , aut etiam indui entiae parcntum. Sunt enim, qui alijs rebus districii ac disteti, liberorum nullam curam gerunt, deteriores hac in parte brutis animalibus : siquidemeti.imvria animal deforme clamor sum, catulorumina membra lambendo format. Plutarchru de amore. Reperiuntur etiam nonnulli , quibus r nimius obstat, n e vere suos liberos ament. I δε- . de Educ. Lbero . idem accidit,quod tu js, quae,nplectuntur, si mplo est Themia arse Sacerdotes
us, ideoque cha-Vero matres hie, adiutriccs inesse solent. Terent. tu .F a , licam utilitatem concernit. Si e
institi tio uc rit bona liberoru euadiit ri ipsi bo
ebus honestis se demit: honestum ac turpe disi de Republ. in emadmodum contra, datur Reipub. Arist.
cum loetum nimis Olcu Iarmul necant. TVinius lib. 8 .cstocles : Scin Sacri s summEli. I Reg.2. Et David noli sui Ammonis, eo quod pirus illi esset . a KSaap. lῖ peccant , quae olimes silijs in peccato postrema intu ria i
Di. ctia tacentibus rc liquis; re facile inter honu&maluin, l
hac ne iccta, damnurn magnum Toli S.cap. i. Ex i nstitu tio e ma la pra ui pueri; peiores ad Olcscentes. pessunt viri cu adunt: Simauea lib. v. de Repub cap. 23. Idque eo dolendumagis,quod ina scelera dc puta atque pii ra improbitas non ex in Ocim naua natura, sed generoso ingenio, educata Oe cor Hipta, proficiscitur P n 6.de I Uub. Tertia ad prma tum pertinet commodum. Quemadmodum cnim a- ricolae Vitem amputat, ne vis natiua & succus in paΙ
uruciatutas xi uacitas ites sic se extendant: ita superuacanea
60쪽
uacitas educatione & institutione resecatur. Et que admodum multa agrestia se is nascuturin auris, quae
qui de lunt mala, sed interim signa felicis soli, si quis
excolat: sic etiam affectus per se mali indicant magnum ingenium, non malum, modo recta institui io accedat. Plutarch. de Educat. 6 roreum, Pol Danus de Ira. Itaque Themistocles dis Iolute in adolescentia sua vixit: neque id ipse dissimulauit, sed dixit e fero eis sinis pullis optimos equos fieri, si recte formentur &i nitituantur. Nec sine causa Scriptiira .Qui docet, inquit, filium suum, laudabitur in illo; dc gloria. hitur in medio amicorur cum ipse est mortuus perinde est,ac si mortuus non effet,quia poli se relinquit sui similem, dc defensorem domus contra inimicos. clesiasti P .cV- Qilemadmodem contra quae ratio est quarta ) ex neglecta aut peruersa iiii itution e ,mala & dana priuata multa Orilantur. Et v t equus indomitas euadit durus: ita filius zc mi ilus er ucepsFecus3o. Et queadmodum solum bo md ce liante cultura sterilescit, tor- tu osae dc in frugis c rae fi unt arbores per incuria: & facilius nouae plantae laeduntur a tempestate,qua adultae ila grandiores iam factae; ita adolescentes, institutione ne electa,pestes familiarum fiunt. Plur. de edue. I berorum. Osortio M. I. de regis institur. Hieronymus in e pistola ad Lαtam. Sed & quinto loco Sacrae literae institutionem fidam diledulam flamitant:mandat DΕus,ut non sola parentes mandata tua audiant, verum etia doceant filios & nepotes.Deuter. 4.Os. Apostolus bos. 6.
Itaq: quae sexta est ratio qui filiis de multis opἰ-bus prospiciu nti quo autem pacto boni illi fiant, non coo ita nitide quod illi faciunt, qui equos multos pa-bu alunt, &pingues, sed interim ineptos ad bella