장음표시 사용
191쪽
118 M. FAB. OrNTI L. INsTIT. Iauentio. disceptatio. At in qualitate, Matrem Oresti soccidit, recti, linum. ε- non recte:an recte occiderit, quaestio, nec statim iudicatio.
Quando ergo' Illa patrem meum occiderat. S d non ideo tu inattem debuisti occidera. an debuerit , hic iudicati Q. F.rmamentum autem verbiSipsius ponam , Si velit Orestes dicet e eiusmodi animum matris suae in patrem suum , in seipsum ac sorores, in reguum,in famam generis ac familiae, ut merito ab ea poenas liberi sui potissimum petere debuerint. Vtuntur alii S talibus exemplis , Qui bona paterna consumpserit, ne concionetur. in opera publica consumpsit. quaesti b, An quil- quis consumpserit, prohibendus sit: iudicatio, Anquisici vel , νuneἐ.l ut in causs a militis Mariani qui C. Lusium tribu cum vim sibi d. quo P, - inserentem intellecit; quaestio Aa iure fecerit. Ratio, quod is radieb. ita vim afferebat. Iuuicacio, An Indemnatum, an Τ1ibulium a Matio, & milite occidi oportuerit. Alterius etiam status quaestionem,
Valet. lib alterius iudicationem putant, Quaestio quat talis, Aurecte s. tit.1 de Clodium Milo occiderit. Iudicatio coniecturalis, Ati Clodius pudicitia. insidias securit. Ponunt & illud,saepe caussam in aliquam tim dimitti, quae non sit propria qiraestionis,& de ea iudicari. Aquibus multum distentio Nam & illa q. aestio, An omnes paterna bona consumpse; int, concione sint prohibendi, habeat oportet suam iudicationem. Ergo non alia quaestio, alia iudi catio erit; sed plures quaestione S, dc plures iuclicationes. Quies non in caussa Milonis ipsa coniectura refertur ad qualitatem' Namsi est insidiatus Clodius , sequitur ut recte sit occilus. Cum veto in aliquam rem mista caussa est.&recessum aquaestione quae erat constituta: hic quaestio, ubi iudicatio est. fad-1um in his secum etiam Cicero dissentit. Nam L Rhetori s quemadmodum supra dixi Hermagoram est secutus: in o. iricis, exitatu effectam contentionem κρινόμo, existimat lil. lque Trebatio,qui iuris erat consultus, alludens, qua de re .gitur appellat: quibus id contineatur, continentia, quasi fit naz-menta delansionis: quibus sublatis defensio nulla sit. Aciai Partitionibus oratoriis, firmamentum, quod opponitur de fensioni: quia continens quod primum sit, ab accusatore diei
tur:ratio,a reo, ex rationis & firmamenti quaestione , disceptatio sit iudicationum. Verius igitur & breuius, qui natum& continens & iudicationem idem esse voluerunt: continezι lautem id esse, quo sublato lis esse non possit. Hi mihi videatur Vtranque caussam complexi,& quod Orestes matrem, Squod Clytaemneltia Agamemnonem occiderit. Iidem iudi
192쪽
ORATORIAR. LIB. III. CAp. XI. Isseationem & statum consentire semper existimarunt. Nec Iauentio
erit m aliud eorum rationi conueniens fuisset. Verum haec ase nis parti-fectata subtilitas, circa nomina rerum, ambitioso Iabore a no- sulae.
bis in hoc assumpta solum, ne parum diligenter inquisisse deopere quod aggressi sumus, videremur simplicius autem i stituenti,n 3 est necesscte per tam minutas rerum particulas rationem docendi concidere: quo vitio multi quidem labor Tunt,praecipue tamen Hermagoras, vir alioqui subtilis,&in Plurimis admirandus, tantum diligentiae nimium sollicitae,ut ipsa eius reprehensio laude aliqua non digna sit. Haec autembreaior,& vel ideo lucidior multo via,neque discentem per stac mes- ambages fatigabit, nec corpus orationis in parua momenta ta. deducendo consumet. Nam qui viderit quid sit quod in eontrouersiam veniat,quid in eo , & per quae velit efficere pars diuersa,quitanost a, quod in primis est intuendum: nihil eo-xiam ignorare, de quibus su ia diximus, poterit. Nec est fere quisquam,modo non stultus, atque ab omni prorsus usu di-Cecidi remotus,quin sciat&quid litem faciat, squod ab illis caussa vel contin ns dicitur j & quaesit inter litigantes quaestio,&dequo iudicari oporteat: quae omnia id e sunt. Nam de de eo quaestio est, φ in controuersiam venit: & de eo iudicatur, de quo quςstio est.Sed non perpetuo intendimus in haec animum,&cupiditate laudis utcunque acquiredae, vel dicendi voluptate euagamur , quando uberior semper extra caussam, materia est, quia in controuersia pauca sunt, extra omnia:
i hic dicitur de iis quae accepimus , illic de quibus volumus.
i Nec tam hoc praecipiendum est, ut quaestionem, continens,
, iudicationem inueniamus ; nam id quidem facile estὶ quami ut intueamur semper, aut certe si digressi fuerimus, saltem re, spiciamus, ne plausum affectantibus arma excidant.Theodoti schola ut dixit omnia refert ad capita. His plura intelli-
guritur:Vno modo summa quaestio,item ut status: Altero eaeterae quae ad summam referuntur: Tertio, propositio cum aD firmatione. vidi mus, Caput rei est apud Menandrum ,αι-
φαλα ο; ιν. In uniuersum autem quicquid probandum est, erit caput; sed id maius,aut minus. E t quoniam quae de his
erant a scriptoribus artium tradita, verbosius etiam quam ne
cesse erat exposuimus praeterea quae partes essent iudicialium caussarum, supra dictum est: proximus liber ia Prooemia, id est exordia concipiet.' M. PAB.
193쪽
parum facit euim rea caus m duplicem assignat: is quia eiuε ex. pactationi iudicioquegra*ωssimor pondendum erat , qui sororusua filios institue et ossibi travidisset: γροιώ quasequuntur, pra. eadentib-Iunt longe dioicibora, quo posterio resibi attentionem parat. Et quasintproponit, ordo caussarum iudicialium, iurisaeordii, narrandi, confirmandi ct confutandi ratio, uti peroratis. nis, qua vel mouendM Uectibus, Ῥιι resistenda breui repetitum memoria constet. Eine estn-
floruerit Mintilia. nuε noster 2 ERpECTO, Marcelle Victori, operis tibi de. dicati tertio libro , & iam quarta fere laboss patre traiis acta ; nouae insuper mihi. dilige n.
tiae ea usta, & altior sollicitudo, quale iudi...iun horti num emereter, accessit. Adhue enim velut studia iciter nos conferebamus:&si parum nostia institutio probaretur a caeteris, contentiso. re domestico usu videbamur , ut tui meique filii formate di ciplinam, satis putaremus. Cum vero mini Domitianus Au. gustus sororis suae nepotum delegauerit curam, nota fatis ho- . norem iudiciorum coelestium intelligam misi ex hoc quoque oneris magnitudiciem metiar Quis enim mihi aut mores ex. colendi sit modus. ut eos non immerito probauerit farichil 5-mus censor aut1tudia, ne sesellisse in his videar principem, Itinomaibus , ita in eloquentia quoque eminentissimum Quod sitiem. miratur Poetas maximos saepe fecisse , ut non sis. um Initiis operum si Oruin musta Sinuocarent, sed prouecti quoque longius,cum ad aliquem grauiorem venissent Iocui. x et c-
194쪽
ORATORIAR. LIB. IV. CAP. I. Icrzepererent vota , & vellit noua precatione uterentur: mihi Exor-
qcioq te pio secto poterit ignosci, si quod initio, quum pridio mum hanc materiam inchoaui, non iacetim I nunc omnes
in auxilium deos, ipsumque in primi S. qiro neque praesentius aliud, naque studus magis propitium numeri est, inuocem: Vt quantum nobis expectationis adiecit, tantum ingenii ad- i et, flexi rque ac volens adsit,&me qualem esse credidit, Laeti ac C lius inihi Ieligionis non haec sola ratio, quae maxima est. ted alia, qua sic procedit ipsum opus, Ut maiora pIaeteritis,ac magis ardua sint quae ingredior Sequitur enim ut iudicialm in caussarum, quae sunt maxime variae ac multiplices. ordo explicetur, quod prooemii sit ossiciu quae ratio nara Proponiexaridi: quae probationum sit fides, sua proposita confirmamu , sata contra dichad statuimus: quanta vis in perorando, seu reia cepitra fi end 4 breui repetitione rerum memoria est i udicis, siue assectus quod est longe potentissim uin J commouendi. De - . citrius pirtibus singulis quidam separatim scribere maluer iacit, velut onus totius corporis veriti, & sic quoque complu-xeis de unaquaque earum libros ediderunt. quas ego omnesaasias contexere, p ope infinitum mihi l. borem prolpicio. Mipta cogitatione suscepti muneris fatigor. Sed duraudum eis, quia coepimus:& si viribus deficiemur, animo tamen perseuerandum.
, In Oratoris opere, id est orationeprimum Deum Prommium, obtinet. circa quod hae consideranda dicit et Mid procoemium, , aes ot ei-Jecies. S Mando in uatrone utendum, ea sa rooemii, propria. Θ momodoprasentur, κυανιυπιsingulorumgenerum, Fba in eo intuenda, mod o- . Eu eius figura, habum se elocutio, Quando non w os eiu m. Le vitiosa exordia, malueorumfletu. Prooeiasmiumsignω ntiu a Graeis dictum quam a Latinis, exeim euis nologia: is esse tu quod apud iudicem ciet priusquam caussam cois inouerit , prosit, demonstrat. Eiud esse j a decies, principium,
insinuationem. Cuius triasunt ιε or ' Unum, quando frons eatissa parum honesta est. Secundum, quando dicendum os apudi fatigatos. Tertium, caemaduersarii actio iudicum animos oecu.
195쪽
pub vel magni Gempli venisse ad agenaum dicendo, non auatit mel ambitione, aut odio, nec contumeliose veliu personam vel ordinem quemquam agendo. Patroni, eloquentiam actor, gratiam timere simulando, eum honore, aut etiam per contum Iiam si pectam rediendo. Litigatoνω, eim dignitatem assCan 'aut in*mitatem commendando, aut sexum, atatem, conditia nu si moueatur miseratio proserendo. Rei, inuidia, Apotens ite contemptum, sulti 'abiectuse odium , si nocens aus
modate laudando, opinionem domo allasam eonfirmanao, ' δε- erahendo, metum amouendo vel adhibendo. A caussa alique .umprincipi, qua maximefauorabilia videbuntur decerpe, augendo, contrarta repellendo'minuendo, miserationi, , infelici nostro exitu, ese luperbo aduersaris vincamur, seu do. Ab ijs qua persenu assiunctasunt, liberos,parentes, pretis . rates, amicitias, rogationes, esuitares, proserendo. Ab adiunta causa. locuta , tempu/, habitum, expectatronum vulgi, actionis
proponendo optando, abominando , rogan o, Iouustum age nata Attemionem parari, res nouas, atroces, magnas Padexemplo τεladims iudiees pertinentes, neque diΗ nos moraturos, nepi extra caussam dicturos, promittendo is in his etiam optando s
ominando, rogando, sollicitum agendo. Dociles fieri , ut in abrentione neque diu nes oraturos, neque extra ea pana dictum, promittιndo, summamque causa breuite= ct dilueidε indie frictua omnia quemadmodum in una oratione nonnunquam ρνι- sandasint, ita in omnibus Deum non habere: eum t qua b u
Udom eam alia oue docilitatem eo artentionem desiderent. Q.
circa genera caussarum, pro quorum varietate aliuae atque alui proandum es, esse cognoscenda: qua plurimi quiηqne fecerit hhonsum, humile, dubium vel anc μ, admirabiis, ob isurum. υ, io Ah humili mel admirabili comprehendi, in ancipi
ri quid/m iudicem maxime beneuolum reddi oporte ., in obses idoci m, in humili attentum, in admirabilim turpi remediti insinuationemvm esse: ut si persona laboremm , ad ea amo
fanum udat qua ramin. autsi fatigari sunt, urbanitrate opper Mna animum reficiamus, auispersμψι illis aduersarisse,
196쪽
ORATORIAR. LIB. IV. CAs. I. maiores qui plura esse tribus supra nominatu exorsi munera υo De Exordebant, qua omnia in has tria ristidere ostendit Hinegeneralem dedito. Hordii vario nepraceptionem tradit, ut in eo intueamur, qui a 'pud quem,pro quo, contra quem, quo tempore, quo loco: qua vulgi fama,quo rern aru , qu- i-dicta opinione sit dicendum. Laudatissima esse exordia demonstrat , que ab amonepartis aduersa materiam trahAnte quia secta vin t quasi ddimi meditata. Elocutionti hem is actionis genuo exordio conuenire maxime, in quo erunt omnia mediocria is modesa,sententia. vox, vustus, es- positio, a quo aberit verbum omne in olens, audassus translatil, ab obsoleta vetusate repertium, a poetica licenria sumptum, quoque argMmento um nimis, ut es confirmatio: necproumsine orgumentati inibus, ut est nc ratio: neque luxu nimis di uens, ωι suntper tionis locisidquod medium quideminter hae ominnia obtinebit. tu quo turbari membria sit longa ruvi mumfu- . rurum. Breve aut longum eis debree prout caussa erit perplexa, infamia, vellonga, aut contra. Figurari nonnunquam hiasche --arib M psse, occupatione, vostrophe, prosopopaeιa loquentis. E-im v, um non eqs, cum iudex est Iaιμpraparatus, aut quando non indiget praeparatione, cum est nonnunquam occupatu , cum angusta sunt rempora , cum Haior posesim ab ipsa re incipere cogit. Exordia vitiosa recenset, vulgare, commune,commutabileseparatum translatum, longum. Postremo exordii usum etiam im
T vod principium Latine vel Exordium dicitur, maiore aqua da ratione Graeci videtur nominasse : quia a nostiis initium modo significatur , illi satis clare partem
hanc esse ante ingressum rei, de qua dice udum sit, ostendunt. Nam siue propte . ea 'aod ei ιιι cantus est, &citharoedi pauca illa, quae antequamlegitimuin certamen' ines,oςnt, emelen. eardi fauoris gratia canunt,prooemium cognominauerunt.' O- men. ratores quoque ea quς prius quam caussam exordiantur, ad c 5- ALvociliati dos sibi iudicum animos praeloquuntur, eadem appel- cauerum
latione signarunt: siue quod Oiμον ide Graeci viam appellant, id quod ante ingressum rei ponitur,sic vocare est institutum: certe Prooemium est, quod apud iudicem pr us quam causiam cognouerit, pinsit. Vitioseque in scholis facimus, quod exordio semper sic utimur, quasi caussam iudex ram nouerit L α Cuius . '
197쪽
1ς M FA3. Qv INTI L. INSTIT. Inuentio. Cuius rei licentia ex hoc est, quod ante declamationem illa velut imago litis exponitur. Sed in foro quoque contingere istud principiorum genus secundis actionibus potest: primis
quidem raro unquam, nisi forte apud eum cui res aliundeta nota sit, dicimus. Caussa principii nulla est alia, quam ut au- ditorem, quo sit nobis in caeteris partibus accommodatior, praeparemus. Id fieri tribus maxime Iebus, inter autores plurimos constat, si beneuolum, attentum, docilem secerimus: non quia ista no per totam actionem sit custodienda, sed quia, initiis praecipue necessaria, per quae in animum iudicis , ut pio cedere vltra possimus, admittimur Beneuolentiam aut a personis, aut a caussi, duci accepimus:sed pei sonarum non est ut plerique crediderunt in triplex ratio, exi tigatore, dc aduersatio,& iudice. Nam exordium duci nonnunquam etiam abactore caussae solet. Quanquam enim pauciora de se ipso dicit,dc parcius, plurimum tamen ad omnia mon enti estia hoc positum, si vii bonus cred tur. Si cenam continge t, vino studium aduocati videatura Ferre,sed pene testis fidem mare in primis existimetur veniste ad agendum dirastus ossicio
vel co gnationis, vel amicitiae, maximeque, si fieri potetit reipublicae, aut al: cuiusce Ite non mediocris exempli. Quod si
ne dubio multo magis ipsis litigatoribus faciendum est, ut adanendum magna atque honeita ratione, aut etiam necessitate laccessisse videantes. Sed ut praecipua in hoc dicentis autori. las,si omnis in subeundo negotio suspicio sordium aut odiorum, aut ambitionis abfuerit: ita quaedam in his quoque co-ψ mendatio tacita, si nos infirmCS & impares ingeniis cc vita agentium dixerimus qualia sunt pleraque Miamae prooemia. Est enim naturalis fauor pro laborantibus: & Iudex religi sus libentissime patronum audit quem iustiti suae minime ti- met. Inde illa veterum circa occultandam eloquentia simulatio, multum ab hac nostrorum temporum iactatione diuet. sa Vitandum etiam, ne contumeliosi, maligni, superbi, malediei in quenquam hominem ordinemve Videamur, praecipuea; eorum qui laedi nisi a veis a iudicum voluntare non poLenim. sunt Nam in iudicum ne quid dicatur, non modo palam, sed Clarissi- duod omnino intelligi possit, stultum erat monere,nm Heret. Di te- Etiam' partis aduellae patronus dabit exordio materiam: in
terim cum honore, si eloquentiam eius ac gratiam nos time.
degi o Cic., sinstendo, ut ea suspecta sint iudici, sei erimus. interim per
δ Plin. eoti tumeliam, sed hoc pei quam raro, ut Asia ius pro Vrbi
198쪽
a: I ORATORIAR..LI A. IV. CAP. I 16sniae haeredibus Labienum aduersarii patronum inter arguis Exor menta malae caussae posuit. Negit haec esse prooemia Cornelius Celsus,quia sint extra litem. Sed ego cum autoritate sum- 'motum Oratorum magis ducor: tum pertinete ad caussam ε4 μΛ εputo, quicquid ad dicente ripertinet: cum sit naturale, ut iudice, iis quos libentius audiunt ficilius etiam credant Ipsius aurem litigatoris persona tractanda varie est. Nam tum di-znitas eius allegatur, tum commendatur infirmitaS.n onnun-q iam coatingit rel. tio meritorum: de quibus verecundius cicendum erit sua quam aliena landa nyi. Multum agit sexus, aetas, conditio, in foeminis, senibus, pupillis, liberos, patentes, .
coniψges allegantib); s. N ι ii sola rectum quoque iudicem inclinat miseratio Drgu ianda tamen haec prooemio non cosumenda Aduersarii veto persona prope iisdem omnibus, sed plμr m mccontraiio ductis, impugnari soler. Nam& potentes sequi. μή mst in tutinui lia,&humiles abiectosque contentIo, & turpes nocentes odium: quae tria sunt ad alienandos iudicum mos potentissima. Neque haec dicere satis eth, quod datur et iam impetitis: pleraque augenda aut minuenda, ut expedieta Hoe enim oratoris est, illud caussae Li dicem conciliabimus nobis non tantum laudando eum, quod & fieri cum modo debet,& est tamen parti utrique commune: l sed si laudem eius ad utilitatem nostiae caumae coniunxeiimus, ut allegemus Pro honestis dignitatem illi suam, pro humilibus iustitiam, pro inscii cibus misericordiam, pro laesisse ueritatem, & similiter cae era. Mores quoque si sieri potest Iudicis velim nos-LC. Nam prout asperi, lenes, iucundi, graues, duri, remissi exuat, aut assumerem cauliam naturas eorum qua competent,
aut mitigare qua repugnabunt, oportebit. Accidit autem in- terim hoc quoque, ut aut nobis inimicus, aut aduersario sit amicus, qui iudicat, quae res utrique parti tractanda est, ac ne-stici anci magis, in quam videtur propensior. Eit enim nonnunquam prauis hic ambitus, aduerius amicos, aut pro his quibuscum si multates gerant, pronuntiandi,facxendique, iniuste ne fecisse videantar. Fuerunt etiam quidam rerum sua-xum iudices. Nam de in libris obseruationum a Septimio eis ditis, amisse Ciceronem tali caussae inuen Io: & ego pro. Regiua Bereciice apud eam ipsam dixi Similis hic quoque superioribus ratio est. Aduersarius enim fiduciam partis tuae ia-oat, patronus timet cognolcentis verecundiam Praeterea de
xxatienda vel confirmanda opinio,si quam pretcipue domo vi-
199쪽
M. FAB. QErNTI L. INSTIT. debitur iudex attulisse Metus etiam nonnunquam est ana uendus: ut Cicero pro Miloae, ne arma Pompeii c6tra se dis posita putaret, laborauri. Nounuciquam adhibendus. ut idem in Verrem facit: sed adhibendi modus alter ille si equens est& fauorabilis, ne male sentiat populus Romanus , ne iudicia
transferantur .atret autem asper & rarus, quo mi ualuz corru- ,
ptis accusationem. re id quidem inconcilio ampliore utcun- que tutius . nam & mali inhibentur, & boni gaudent. Apud singulos vero nunqua suaserim, nisi de se corint omnia. Quod linc cessitas exigit, non eritiam ex alte oratoria: pon magis quam appellare, etiam si id quoque saepe utile est. aut antequapionuntiet, reum facere. Nam & minati& deserre etiam n5 Orator potest Si caussa conciliandi nobis iudicis materia dabit, exi ac potissimum aliqua in usum principii, quae maxime fauorabilia videbun ur, decerpi oportebit. quo in loco Vis-ginius fallitur qui Theodoro placere iradit , ut exsintulis vcstionibus singuli sensus in prooemium conferantur. Nam te non hoc dicit, sed ad potent stimas quaestiones iudicem praeparandum. In quo vitii nihil erat. nisi in uniuersum id piet ciperet: quod nec omnis ad io patitur, ncc omnis caussa desiderat. Nam protinus a petitore primo loco, dum ignota iu- di silis est, quomodo ex quaestionibus ducemus sententiast nimirum res erunt indicandae prius. Demus aliquas nam id exigit ratio nonnunquam in etiamne potentissimas omnes.. id est totam caussam sic erit in prooemio peracta narra: io Quid vero si lut frequenter accidit paulo est durior caussa 'non beneuolentia iudicis petenda ex aliis partibus eritὶ sed non nisi ante conciliato eius animo nuda quaestionum committet uxasperitas. Q gae si recte sempe nitio dicendi tractarentur, ni- lhil frooemio opus e sic t. Aliqua ergo nota nquam, quae erunt ad conciliandum nobis iudicem potentissima, non inuri liter interim exquaestionibus in exordio Iocabuntur. Quae sint
porro in Causi s fauorabilla, enumerare non est necesse, qUO. lniam & mani se ita erunt cognata cuiusque controuersiae coinditione,& Onania colligi in tanta luiu varietate non possunt. Vt autem haec inueniti dc augere, ita quod laedit, aut omnino repellere, aut certe minuere, ex caussa est. Miseratio quoque aliquando ex eadem venit, siue quid passi sumus graua , siue passuri. Nec enim sum in hac opinione . qua quidam , ut eo di. stare prooemium ab epilogo credam, quod in hoc praeterita,
in illo sutura dicantur: sed quod in ingressu parcius & mode-
200쪽
ΟRAT ORIAR. LIB. Iv. CAP. I. I 67stius prae entanda est iudieis misericordiar in epilogo vero li- De Exo
ceat totos effundere affectus , & fictam orationem induete dio. personis,&defunctos excitare,&p gnora eorum producerer quae minus exordiis sunt usitata. Sed laaec quae supra dixi, n5 mouere tantum, verum ex diueisba moliri quoque prooemio is opus est. Ut autem nostrum miselabilem, si vincaa: ur, exitum: ita aduersariorum superbum, si vicerint . utile est credi. Sed ex iis quoque quae non striar personariam nec caussiarum,
verum adiuncta pe sonis & caustis , duci prooemia solent. Persociis applicantur no pignora modo, de quibus supra dixi:
sed propinquitates, amicitiae, interim regiones etiam, ciuitatesque , & si quid aliud eius quem defendimus casu laedi potest. Ad caussam extra pertinet tepus, unde principiti pro Cae- Aa
Iio. Locus, unde pro Deiotaro. Habitus. unde pro Milone. O- .picito, unde in Verrem. Deinceps, ne Onania enumerentur, fama iudicioru, expectatio vulgi nihil n. horum in caussa est, ad causiam tamen pertinet. Adiicit Theophrastus ab actione. principiu, quale videtur esse Dertosthenis pro Ctesiphon-re. ut sibi dicere suo potius arbitrio liceat rogantis, quam eo Q ς' modo qaem accusiator actione praescripserit. FIDvCIA ipsa solet opinione arrogatulae laborare. Faciunt fauorem & illa is ipις npene communia, non tamen omittenda, vel ideo, ne occupetur, Optare, abominari, rogare, solicitum agere: quia plerunque attentum quoque iudicem facit, si res agi videtur noua, magna,atrox, pertinens ad exemptu m: praecipue tamen si iudex aut sua vice aut reipublicae commouetur: cuius animus spe, metu, admonitione, precibus, vanitare deniq; , si id profuturum credemus, agitandus est. Sunt di illa excitandis ς i' aridiendum non inutilia, si nos neque diu moraturos, neque
extra caussam dicturos existiment. D ocilem sine dubio&n cipsa praestat attentio. led&illud, si tueuiter & dilucide summa rei de qua cog di tacere debeat, indicauerimus: quod Homerus atque Virgilius operum seorum principiis iaciunt. Nam istius rei modiis est, ut propositioni similior sit, quam duo Pri expositioiri: nec quomodo quicque sit actum , sed de quibus cfra pri- dicturus sit Orator ostendat. Nec video quod huius rei possit miM apud Oratores reperiri melius exemplum, quam Ciceronis eorum aD
pro A. Cluentio. Aui maduerti, Iudices, omnem accusatoris ter Latino.
orationem in duas diui iam est epirtes: quaru altera mihi niti rum di magnopex e confidere videbat ar inuidia iam inueterata iudicii Iuniam. altera tantummodo consuetudinis caussa timi-